SPIRITUALITETI: Kapitulli VI - Seksualiteti, martesa dhe familja

[Albo]

Seksualiteti


Karakteri seksual i personave njerëzorë ka një rol pozitiv për të luajtur në spiritualitetin njerëzor. Ashtu si çdo gjë tjetër njerëzore, seksualiteti duhet miratuar nga Perëndia dhe frymëzuar me Shpirtin e Shenjtë, përdorur për qëllimet që Perëndia ka menduar. Dhe ashtu si të gjifha gjërat njerëzore, nga keqpërdorimi dhe abuzimi i tij, seksuaiiteti mund të prishet dhe degjenerohet, duke u bërë më tepër një instrument i mëkatit, sesa një mjet për lavdërimin e Perëndisë dhe përmbushjen e vetes si i bërë në shëmbëlltyrën e Tij dhe sipas ngjashmërisë së Tij.

... Por trupi nuk është për kurvëri, po për Zotin, dhe Zoti për trupin ... A nuk e dini ju se trupat tuaj janë gjymtyrë të Krishtit? Të marr, pra, unë gjymtyrët e Krishtit dhe t'i bëj gjymtyrë të një kurve? Mos qoftë ashtu! A nuk e dini ju se ai që bashkohet me një kurvë bëhet një trup me të? Sepse thuhet: "Do të jenë të dy, thotë Zoti, një mish i vetëm". Por ai që bashkohet me Zotin është një frymë me të. Largohuni nga kurvëria! Çdo mëkat që kryen njeriu është jashtë trupit, po ai që kurvëron mëkaton kundër trupit të vet. A nuk e dini se trupi juaj është tempulli i Frymës së Shenjtë që është në ju, të cilin e keni nga Perëndia, dhe se nuk i përkitni vetvetes? Sepse u bletë me një çmim! Përlëvdoni Perëndinë, pra, në trupin tuaj dhe në frymën tuaj, që i përkasin Perëndisë (1 Korinthianët 6:13-20).

Mësimi i Shën Pavlit rreth seksualitetit është i ngjashëm me mësimin e tij rreth ngrënies dhe pirjes dhe të gjithave funksioneve trupore. Ato janë nga Perëndia për arsye shpirtërore për t'u përdorur për lavdinë e Tij. Në vetvete ato janë të shenjta dhe të pastra. Kur keqpërdoren ose adhurohen si një qëllim në vetvete, ato bëhen instrumente të mëkatit dhe vdekjes. Apostulli thotë në mënyrë specifike se të gjitha perversionet seksuale kanë si shkakun e tyre të drejtpërdrejtë rebelimin e njeriut kundër Perëndisë.

Prandaj Perëndia ia dorëzoi papastërtisë në epshet e zemrave të tyre, për të çnderuar trupat e tyre në mes vetë atyre, që e ndryshuan të vërtetën e Perëndisë në gënjeshtër dhe adhuruan dhe i shërbyen krijesës në vend të Krijuesit, që është i bekuar përjetë. Amin.

Prandaj Perëndia i dorëzoi ata në pasione të ulëta, sepse edhe gratë e tyre i shndërruan marrëdhëniet natyrore në atë që është kundër natyrës. Në të njëjtën mënyrë burrat, duke lënë marrëdheniet e natyrshme me gruan, u ndezën në epshin e tyre për njëri-tjetrin, duke kryer akte të pandershme burra me burra, duke marrë në vetvete shpagimin e duhur për gabimin e tyre.

Dhe, meqenëse nuk e quajtën me vend të njihnin Perëndinë, Perëndia i dorëzoi në një mendje të çoroditur, për të bërë gjëra të pahijshme... Por ata, ndonëse e kanë njohur dekretin e Perëndisë sipas të cilit ata që bëjnë gjëra të tilla meritojnë vdekjen, jo vetëm i bëjnë, por miratojnë edhe ata që i kryejnë (Romanët 1:24-32).
Fraza se "ata që bëjnë këto gjëra meritojnë të vdesin" ishte marrë fjalë për fjalë në ligjin e Moisiut; kështu: kurorëshkelësit, homoseksualët, njerëzit që kryenin incest dhe ata që bashkoheshin seksualisht me një kafshë "dënoheshin me vdekje" (Levitiku 20:10-16).

Duke ndjekur këtë mësim, ndërkohë që shpresohej në mëshirën e Perëndisë dhe në faljen e Krishtit për të gjithë mëkatarët, shkrimet e Dhiatës së Re janë akorna më strikte në kërkesat e tyre lidhur me pastërtinë seksuale. Jisui, që e fali gruan e kapur në kurorëshkelje (Joani 8:7-11) dhe lavirën e penduar që lau kërnbët e Tij dhe i fshiu me flokët e saj (Lluka 7:36-50), dha mësimin e mëposhtëm në predikimin e Tij në mal:

Ju keni dëgjuar se të lashtëve u qe thënë: "Mos shkel kurorën". Por unë po ju them se kushdo që shikon një grua për ta dëshiruar, ka shkelur kurorën me të në zemrën e vet. Në qoftë se syri yt i djathtë të çon në mëkat, hiqe dhe flake larg teje, sepse është më mirë për ty që të humbësh një nga gjymfyrët e tua se sa të hidhet në ferr gjithë trupi yt...

Qe thënë, gjithashtu: "Kush e lë gruan e tij, le t'i japë letrën e ndarjes". Por unë po ju them: Kushdo që e përzë gruan e tij, me përjashtim të rastit të kurvërisë, e bën atë të shkelë kurorën; dhe kushdo që martohet me një grua të ndarë, shkel kurorën (Matheu 5:27-32, gjithashtu 19:3-9, Romanët 7:3).

Apostull Pavli thotë, thjesht se kurorëshkelësit e papenduar, kurvarët dhe homoseksualët nuk do të hynë në Mbretërinë e Perëndisë (kr. 1 Korinthianët 6:9-10; Galatianët 5:19).

Martesa të nderohet nga të gjithë dhe shtrati martesor i papërlyer, sepse Perëndia do të gjykojë kurvarët dhe kurorëshkelësit (Hebrenjtë 13:4).

Kështu, sipas zbulesës së Perëndisë, lidhjet seksuale janë të shenjta dhe të pastra vetëm brenda bashkësisë së martesës, me idealin që lidhja ndërmjet një burri dhe një gruaje të jetë e përjetshme. Ata që nuk janë të martuar dhe ata që e zgjedhin nga vullneti i Perëndisë që të mos martohen duhet të rrinë larg çdo lidhje seksuale, meqenëse një lidhje e tillë nuk ka mundësi të përmbushë funksionin që i është dhënë aktit seksual nga Perëndia në krijim. Kjo nuk do të thotë se nuk do të ketë karakter seksual në jetën shpirtërore të të pamartuarve, sepse burri dhe gruaja e pamartuar do ta shprehin njerishmërinë e tyre në format shpirtërore mashkullore dhe femërore. Virtyti dhe frytet e Shpirtit tek secili, ashtu si edhe tek ata që janë të martuar, janë identike, por mënyra e mishërimit dhe e shprehjes së tyre do të jetë vetjake tek forma e veçantë seksuale e njerishmërisë së tyre të përbashkët, si edhe uniciteti i çdo personi.

Personi i pamartuar që e jetoi jetën e tij apo të saj pa grua ose burrë, është thirrur në virgjëri si një dëshmitar në këtë botë i Mbretërisë së Perëndisë ku "në ngjalljen, ata as martohen dhe as martojnë, por do të jenë si engjëjt në qiell" (Matheu 22:30). Për këtë arsye, për ata që ndjekin jetën murgërore thuhet se kanë veshur "rroben engjëllore". Kjo nuk do të thotë se ata bëhen të çmishëruar ose joseksualë. Por do të thotë më tepër se ata i shërbejnë dhe e lavdërojnë vazhdimisht Perëndinë si bijtë e Tij, duke përbërë, si të thuash, familjen universale të Perëndisë, pa qenë vetë udhëheqësit e familjeve në këtë botë. Në këtë mënyrë ata e shpreshin veten si etër dhe nëna, si vëllezër dhe motra të të gjithë njerëzimit në Krishtin.

"Kush është nëna ime, ose vëllezërit e mi?". Pastaj duke vështruar rreth e qark mbi ata që ishin ulur rreth tij, tha: "Ja nëna ime dhe vëllezërit e mi! Sepse kushdo që bën vullnetin e Perëndisë, ai është vëllai im, motra ime dhe nëna!" (Marku 3:34-35).

Mos e qorto ashpër një plak, por këshilloje si atë, dhe më të rinjtë si vëllezër, plakat si nëna, të rejat si motra, me plot dlirësi (1 Timotheu 5:1-2).

Këto fjalë, pa dyshim, u drejtohen të gjithëve, të martuar dhe të pamartuar, por ato, gjithashtu, me shumë qartësi, kanë kuptim të veçantë për ata që, për hir të Krishtit, po jetojnë jetën e pamartuar. Sepse, ashtu si ata që janë të martuar kanë detyrën që ta jetojnë jetën e tyre shpirtërore me përkujdesjet e familjes dhe brenda kontekstit të kërkesave dhe nevojave të saj, i krishteri që është i pamartuar, e jeton jetën e tij apo të saj në Krishtin, pa këto kushte.

... Sepse do të doja që të gjithë njerëzit të ishin si unë (d.m.th. i pamartuar, thotë Pavli). Por secili ka dhunti të veçantë nga Perëndia, njëri kështu dhe tjetri ashtu. (...) I pamartuari merakoset për gjërat e Zotit, si mund t'i pëlqejë Zotit; por i martuari merakoset për gjërat e botës, si mund t'i pëlqejë gruas së tij. Ka dallim gruaja nga virgjëresha; e pamartuara kujdeset për gjërat e Zotit që të jetë e shenjtë në trup e në frymë, kurse e martuara kujdeset për gjërat e botës, si mund t'i pëlqejë burrit. Edhe këtë unë e them për dobinë tuaj, jo që t'ju vë një lak, po që të jeni të hijshëm dhe t'i kushtoheni Zotit pa u shkëputur. (...) Prandaj ai që marton bën mirë, ai që nuk e marton bën edhe më mirë (1 Korinthianët 7:7, 32-35, 38; shih 1 Korinthianët 7:7-40).

Këtu mësimi është i qartë. Njerëzit mund t'i shërbejnë Perëndisë dhe të jetojnë jetën e tyre shpirtërore si në martesë, ashtu edhe në jetën e pamartuar. Dhe njerëzit mund të mëkatojnë në të dyja, gjithashtu. "Secili ka dhuntinë e tij të veçantë nga Perëndia" (1 Korinthianët 7:7). Megjithatë, Shën Pavli mendon se ndër ata që duan ta bëjnë në mënyrën më të përsosur që munden, ata që nuk martohen "do ta bëjnë më mirë" (1 Korinthianët 7:38-40).

Tradita shpirtërore e Kishës përputhet qartësisht me apostullin. Kjo nuk do të thotë se martesa është në njëfarë mënyre denigruar apo përbuzur. Ajo është dhënë nga Perëndia si një mister i Kishës dhe ata që e urrejnë atë për "arsye shpirtërore" duhet të çkishërohen nga Kisha (Ligjet Kanonike të Sinodit në Gangra). Ajo do të thotë vetëm se, praktikisht, një mund të bëhet një shërbëtor më i madh i Perëndisë dhe një dëshmitar më i përsosur i Mbretërisë së Tij pambarim, nëse ai heq dorë nga gjithçka në këtë botë, i shet të gjitha dhe e ndjek pas Krishtin në shkëputje dhe varfëri të plotë.

Por, idea se një njeri i pamartuar mund të jepet në të gjitha gjërat e kësaj bote, përfshirë seksualitetin, dhe të jetë përsëri shërbëtor i Perëndisë në Krishtin kundërshtohet dhe dënohet krejtësisht. Një mund të heqë dorë nga martesa në trup vetëm për një liri më të madhe nga "shqetësimet e problemeve të botës" që të interesohet "me gjërat e Zotit. .. si të jetë i shenjtë në trup dhe shpirt." Personi i pamartuar që është "i shenjtë në trup dhe shpirt" nuk ka lidhje seksuale me asnjë.

[Albo]

Martesa


Martesa është një pjesë e jetës njerëzore në këtë tokë si është krijuar nga Perëndia.

Për këtë arsye njeriu do të braktisë babanë dhe nënën e tij dhe do të bashkohet me gruan e tij, dhe do të jenë një mish i vetëm (Zanafilla 2:24, kr. Matheu 19:5-6).

Perëndia e krijoi njeriun mashkull dhe femër, kështu që burri dhe gruaja do ta jetojnë jetën e tyre së bashku në martesë si një mish i vetëm. Ky bashkim nuk duhet të prishet për asnjë arsye tokësore.

Prandaj atë që Perëndia ka bashkuar, njeriu të mos e ndajë.

Ata i thanë Jisuit: "Atëherë përse Moisiu urdhëroi të jepet letërndarja dhe të lëshohet?".

Ai u tha atyre: "Moisiu ju lejoi t'i ndani gratë tuaja për shkak të ngurtësisë së zemrave tuaja, por në fillim nuk ka qenë kështu. Por unë ju them se kushdo që e lëshon gruan e vet, përveç rastit të kurvërisë, dhe martohet me një tjetër, shkel kurorën; edhe ai që martohet me gruan e ndarë, shkel kurorën".

Dishepujt e vet i thanë: "Në qoftë se kushtet e burrit ndaj gruas janë të tilla, më mirë të mos martohet".

Por ai u tha atyre: "Jo të gjithë i kuptojnë këto fjalë, por atyre që iu është dhënë. Sepse ka eunukë që kanë lindur të tillë nga barku i nënës; ka eunukë që janë bërë eunukë nga njerëzit, dhe ka eunukë që janë bërë vet eunukë për
Mbretërinë e qiejve. Ai që mund ta kuptojë, le ta kuptojë"(Matheu 19:6 - 12).

Martesa njerëzore ekziston nga vullneti i Perëndisë në tokë si shprehje e krijuar e dashurisë së Perëndisë për njeriun dhe si pjesëmarrje e njeriut në dashurinë krijuese të Perëndisë. Bashkimi i burrit me gruan në bashkësinë e martesës është përdorur në Bibël si shëmbëlltyrë e dashurisë besnike të Perëndisë për Izraelin dhe dashurisë flijimore të Krishtit për Kishën (kr. Isaia 54, Jeremia 3, Ezekieli 16, Osea).

Ju, gratë, nënshtrohuni burrave tuaj porsi Zotit, sepse burri është kreu i gruas, sikurse edhe Krishti është kreu i kishës, dhe ai vetë është Shpëtimtari i trupit. Ashtu si kisha i është nënshtruar Krishtit, kështu gratë duhet t'i nënshtrohen burrave të tyre në çdo gjë. Ju, burra, t'i doni gratë tuaja, sikurse edhe Krishti ka dashur kishën dhe e ka dhënë veten e vet për të, që ta shenjtërojë, pasi e pastroi me larjen e ujit me anë të fjalës, që ta nxjerrë atë përpara vetes të lavdishme, pa njolla a rrudha a ndonjë gjë të tillë, por që të jetë e shenjtë dhe e paqortueshme. Kështu burrat duhet t'i duan gratë e veta porsi trupat e tyre; kush do gruan e vet do vetveten. Sepse askush nuk urren mishin e vet, por e ushqen dhe kujdeset me butësi për të, sikurse edhe Zoti bën me kishën, sepse ne jemi gjymtyrë të trupit të tij, të mishit të tij dhe të kockave të tij. Prandaj njeriu do të lërë babanë e vet dhe nënën e vet dhe do të bashkohet me gruan e vet, dhe të dy do të bëhen një mish i vetëm. Ky mister është i madh; tani unë e them në lidhjen me Krishtin dhe me kishën. Por secili nga ju kështu ta dojë gruan e vet sikurse e do veten e vet; dhe po kështu gruaja ta respektojë burrin (Efesianët 5:22-33).

Këto fjalë të Shën Pavlit, të lexuara në kremtimin misteror të martesës në Kishë, e përmbajnë tërë programin për jetën shpirtërore në bashkësinë e martesës. Burri duhet ta dojë gruan deri në vdekje, ashtu si Krishti e do Kishën. Dhe gruaja duhet t'i jepet krejtësisht burrit të saj në gjithçka, ashtu si Kisha i jepet Krishtit. Bashkimi i dashurisë duhet të jetë i përsosur, i plotë, i qëndrueshëm dhe të zgjasë përjetësisht, Brenda këtij bashkimi, akti seksual i dashurisë është vula mistike e bashkimit tërësor në dashuri; akti përmes së cilit të dy janë bashkuar në mendje, zemër, shpirt dhe trup në Zotin.

Sipas mësimit shpirtëror të Kishës Orthodhokse, martesa dhe kështu edhe akti seksual i dashurisë, bëhet e përsosur vetëm në Krishtin dhe Kishën. Kjo nuk do të thotë se të gjithë ata që janë "martuar në kishë" kanë një martesë ideale. Misteri nuk është mekanik ose magjik. Realiteti dhe dhuratat e tij mund të kundërshtohen dhe ndyhen, mund të merren në dënim dhe gjykim, ashtu si Kungata e shenjtë dhe të gjitha misteret e tjera të besimit. Por do të thotë se, kur një çift martohet në Kishën e Krishtit, mundësia për përsosjen e martesës së tyre është dhënë plotësisht nga Perëndia.

Kur një burrë dhe një grua e duan njëri-tjetrin me të vërtetë, ata dëshirojnë natyrshëm që dashuria e tyre të jetë e përsosur. Ata duan që lidhja e tyre të mbushet me çdo virtyt dhe me çdo fryt të Shpirtit. Ata e duan atë të shprehet dhe të përmbushet akoma më përsosmërisht. Ata e duan atë të zgjasë përgjithmonë. Ata që nuk e dëshirojnë një të tillë për dashurinë e tyre, nuk duan realisht.

Kur një burrë dhe një grua kanë një dashuri të tillë, ata mund ta gjejnë përmbushjen e saj vetëm në Krishtin. Ai e bën këtë të mundur; asnjë dhe asgjë tjetër nuk mund ta bëjë. Kështu, për ata që dashurojnë me të vërtetë, shpëtimtari dhe përmbushësi i dashurisë së tyre është Krishti. Ai jep çdo virtyt dhe çdo fryt të Shpirtit. Ai i lejon ata të rriten përsosmërisht. Ai i lejon ata të jetojnë dhe të dashurojnë përjetësisht në Mbretërinë e Perëndisë. Një martesë në Krishtin nuk mbaron në mëkat; ajo nuk ndahet në vdekje. Ajo përmbushet dhe përsoset në Mbretërinë e qiellit. Është për këtë arsye dhe vetëm për këtë, që ata që kërkojnë dashurinë e vërtetë dhe përsosjen në martesë, vijnë në Kishë për t'u martuar në Krishtin.

Një martesë shpirtërore me të vërtetë e krishterë është ajo ku banon dashuria e vërtetë. Në bashkësinë e martesës dashuria e vërtetë shprehet në bashkimin e plotë të çiftit në gjithçka që ata janë, kanë dhe bëjnë. Është dashuria e njërit që jeton plotësisht për të mirën e tjetrit, dashuria e bashkimit erotik në të qenit një të mendjes, zemrës dhe mishit; dashuria e miqësisë së përsosur. (shih f 119-121)

Brenda një bashkësie të tillë dashurie, akti seksual është shprehja e të gjithë asaj. U krijua nga Perëndia për këtë qëllim. Është akti intim që e gjen gëzimin e tij të plotë, kur kryhet nga ata që i dedikohen dhe i përkushtohen plotësisht njëri-tjetrit, në të gjitha gjërat, në të gjitha mënyrat dhe përgjithmonë. Është për këtë arsye të shenjtëruar dhe hyjnore që akti seksual nuk mund të kryhet rastësisht dhe kurvërisht për kënaqësinë shpirtërore ose trupore të dikujt. Ai është akti i dashurisë vetë-flijimore në besnikërinë e përjetshme. Vetëm kur bëhet në këtë mënyrë ai i jep përmbushje hyjnore dhe kënaqësi të pafund të dashuruarve që e kryejnë atë.

Pakënaqësia seksuale në martesë nuk është, në të vërtetë, kurrë, thjesht një problem trupor apo biologjik. Ajo është, pothuaj, pa asnjë përjashtim, rezulatat i ndonjë defekti të mendjes, zemrës dhe shpirtit. Më në themel, është defekti i vetë dashurisë. Sepse, kur njëri ka parasysh vetëm të mirën e tjetrit, duke dëshiruar bashkimin e plotë shpirtëror dhe trupor në miqësi të përkryer, akti seksual është gjithmonë më i kënaqshëm. Kur mungon kjo dhe diçka tjetër është në qendër, kënaqja e disa pasioneve të pavlefshme të trupit apo mendjes, atëherë gjithçka ka humbur dhe perversioni i dashurisë sjell tek bashkimi hidhërim dhe vdekje.

Normalisht, akti seksual në martesë sjell fryt në lindjen e fëmijëve. Ceremonia e martesës në Kishë lutet për "dlirësi, një shtrat të panjollosur, lindjen e fëmijëve dhe për çdo bekim tokësor që ata t'u japin edhe atyre që kanë nevojë." Megjithatë, akti seksual i dashurisë, nuk kufizohet vetëm në lindjen e fëmijëve. Ai ekziston edhe për bashkimin në dashuri dhe për ndërtimin dhe gëzimin e ndërsjelltë të atyre që janë martuar. Nëse nuk do të ishte kështu, Apostull Pavli nuk do të jepte këshillat e mëposhtme:

... le të ketë secili gruan e vet dhe secila grua burrin e vet. Burri le të kryejë detyrën martesore ndaj gruas, po ashtu edhe gruaja ndaj burrit. Gruaja nuk ka pushtet mbi trupin e vet, por burri; gjithashtu burri nuk ka pushtet mbi trupin e vet, por gruaja. Mos ia privoni njëri-tjetrit, veç në qoftë se jeni marrë vesh, për njëfarë kohe, që t'i kushtoheni agjërimit dhe lutjes, dhe përsëri ejani bashkë që të mos ju tundojë Satani për shkak të mungesës së vetëkontrollit tuaj (1 Korinthianët 7:2-5).

Apostulli nuk thotë se çifti i martuar duhet të ndahet dhe të bashkohet vetëm me synimin e lindjes së një fëmije. Por ai thotë se ata duhet të qëndrojnë së bashku, duke u ndarë "veç në qoftë se jeni marrë vesh, për njëfarë kohe" dhe kjo për qëllimin e përkushtimit "në lutje". Fjalët "veç në qoftë se jeni marrë vesh" janë qendrore në këtë këshillë, sepse secili duhet të jetojë krejtësisht sikur i përket tjetrit.

Seksualiteti në martesën e pastër është i pastër. Sepse, ashtu si apostulli thotë në një tjetër kontekst:

Gjithçka është e pastër për ata që janë të pastër, por asgjë nuk është e pastër për të ndoturit dhe për ata që nuk besojnë; madje edhe mendja, edhe ndërgjegja e tyre janë të ndotura. Ata pohojnë se njohin Perëndinë, po me vepra e mohojnë, sepse janë të neveritshëm, të pabindur dhe të pazotë për çfarëdo vepre të mirë (Titi 1:15-16).

Ka nga ata martesat e të cilëve janë ta papastra, sepse ata janë të korruptuar dhe jo besimtarë, të pazotë për çfarëdo vepre të mirë. Edhe ndonëse ata janë të martuar dhe seksualiteti është, si thonë në ditët tona, "i ligjshëm", megjithatë, ai është i paperëndishëm dhe i papastër. Fakti, që një çift është "i ligjshëm", ose madje i martuar "sakramentalisht", nuk e bën jetën e tyre martesore të pastër dhe të çliruar nga pasioni i mëkatshëm, perversioni dhe epshi. Vetëm ata që me të vërtetë e jetojnë jetën shpirtërore në dashuri dhe përkushtim të sinqertë kanë jetë seksuale që janë të shenjta, të pastra, me kënaqësi dhe përmbushje të ndërsjelltë dhe të pëlqyeshme nga Perëndia. Kjo garantohet kur jeta shpirtërore është në Krishtin dhe Kishën. Por, ashtu si ka thënë Shën Joan Gojarti, edhe martesat pagane janë të shenjta dhe të pastra kur dashuria e vërtetë është e pranishme dhe çiftet i janë dhënë njëri-tjetrit përjetësisht, me një besnikëri të pafundme dhe me përkushtim të ndërsjelltë. Sepse, atje ku është e pranishme një dashuri e tillë, atje është i pranishëm Perëndia.

[Albo]

Familja


Dashuria e vërtetë në martesë nënkupton lindjen e fëmijëve. Ata që dashurohen me të vërtetë në martesë do të kenë natyrshëm fëmijë si fryti i dashurisë së tyre dhe si lidhja më e madhe e bashkimit të tyre. Ata që i përçmojnë fëmijët dhe nuk pranojnë t'u japin atyre kujdes dhe përkushtim nuk dashurojnë me të vërtetë.

Pa dyshim që ka edhe nga ata martesat e të cilëve do të jenë pa fëmijë, për shkak të ndonjë tragjedie të natyrës të sjellë nga "mëkati i botës". Në martesa të tilla mund të ekzistojë dashuria e vërtetë, por përkushtimi i ndërsjelltë në shërbimin e Perëndisë dhe njeriut do të marrë forma të tjera ose në adoptimin e fëmijëve ose në shërbime të tjera të mira për të tjerët. Martesa pa fëmijë, qoftë nga zgjedhja e vullnetshme ose nga tragjedia natyrale, që rezulton në rehati-dashje nuk është një bashkim shpirtëror.

Kontrolli vullnetar i lindjes në martesë është i lejueshëm vetëm, sipas thelbit të jetës shpirtërore, kur lindja e një fëmije do të sjellë rrezik dhe mundim. Ata që jetojnë jetën shpirtërore do të vijnë në vendimin e moslindjes së fëmijëve vetëm me hidhërim dhe do ta bëjnë kështu, para Perëndisë, me lutje për drejtim dhe mëshirë. Nuk mund të jetë një vendim i marrë lehtë ose për arsye vetë-rehatie.

Sipas mësimit të përbashkët të Kishës Orthodhokse, kur merret një vendim i tillë para Perëndisë, mjetet e implementimit janë arbitrare. Nuk ka në opinionin orthodhoks mjete të kontrollit të lindjes që janë më të mira se të tjerat. Të gjitha mjetet janë njëlloj të trishtueshme dhe të dhimbshme për ata që duan me të vërtetë. Sepse martesë e krishterë është ajo që ka fëmijë sa më shumë që të jetë e mundur.

Aborti i një fëmije të palindur është absolutisht i dënuar në Kishën Orthodhokse. Aborti klinik nuk është një mjet për kontrollin e lindjes dhe ata që e praktikojnë atë, për çfarëdo arsyeje, si praktikuesit ashtu edhe ata që e kërkojnë atë, dënohen sipas ligjit kanonik të Kishës me "dënimin për vrasje" (Sinodi në Trulo, Sinodet Ekumenike 5-6).

Në raste të skajshme, si kur nëna do të vdesë me siguri, nëse ajo do të lindë fëmijë, vendimi për jetën ose vdekjen e fëmijës duhet të merret vetëm nga nëna, në konsultim me familjen dhe drejtuesit e saj shpirtëror. Çfarëdo qoftë vendimi, lutjet e pandërprera për drejtimin dhe mëshirën e Perëndisë duhet të jetë baza e tij. Sipas besimit orthodhoks, një nënë që e jep jetën për fëmijën e saj është një shenjtore që me siguri do të lavdërohet madhërisht nga Perëndia; sepse nuk ka ndonjë akt më të madh dashurie, sesa të japësh jetën tënde që një tjetër të mund të rrojë (kr. Joani 15:13).

Brenda jetës së familjes, babai duhet të jetë drejtuesi dhe kreu. Ai duhet ta dojë gruan e tij dhe fëmijët si Krishti e do Kishën - dhe Krishti vdiq për Kishën. Ai nuk duhet të jetë kurrë i ashpër. Gruaja duhet të jetë krejtësisht e përkushtuar ndaj burrit të saj dhe duhet të kërkojë, të nxisë dhe të aftësojë udhëheqjen e tij. Kjo është rruga normale e jetës familjare e përshkruar në shkrimet, se "kreu i çdo njeriu është Krishti, edhe kreu i gruas është burri; edhe kreu i Krishtit është Perëndia" (1 Korinthianët 11:3, Efesianët 5:22-23, Kolosianët 3:18-19,1 Pjetri. 3:1-7).

Kur burri ose gruaja është një jobesimtar - dhe kështu është vetëm kur një anëtar i familjes bëhet i krishterë mbas martesës, ose kur njëri nga çifti i martuar e humbet besimin e tij ose të saj, sepse normalisht një i krishterë nuk duhet të martohet me një jobesimtar - çifti, sipas Shën Pavlit nuk duhet të ndahet apo të divorcohet, por duhet të vazhdojë të jetojë së bashku. Besimtari duhet të tregojë shembullin më të mirë të jetës shpirtërore të dashurisë ndaj jobesimtarit në çdo fjalë apo vepër, krejtësisht pa shtrëngim ose detyrim në lidhje me besimin dhe sigurisht pa akuzim apo dënim.

... Sepse burri jobesimtar është shenjtëruar me anë të gruas, dhe gruaja jobesimtare është shenjtëruar me anë të burrit, sepse përndryshe fëmijët do të ishin të papastër; kurse kështu janë të shenjtë.

Nëse jobesimtari ndahet, le të ndahet; në këto raste vëllai ose motra nuk janë më të lidhur; por Perëndia na ka thirrur në paqe. Sepse çfarë di ti, o grua, nëse ke për ta shpëtuar burrin? Ose ç'di ti, o burrë, nëse ke për ta shpëtuar gruan (1 Korinthianët 7:14-16, kr. 1 Pjetri. 3:1-7)?

Këtu apostulli, për hir të paqes, e lejon ndarjen, por nuk e nxit atë. Megjithatë, në rrethana të skajshme, të tilla, si kur ka rrezik shpirtëror ose fizik, vetë Kisha e këshillon ndarjen si një të keqe më të vogël. Por, në raste të tilla, Kisha e këshillon, gjithashtu, të krishterin e ndarë, nëse është e mundur, të "mos martohet përsëri" (1 Korinthianët 7:10). Martesat e dyta, edhe për ata që kanë mbetur të ve, lejohen dhe bekohen nga Kisha, pa dënimin e çkishërimit, vetëm, në teori, në ato raste ku martesa e re ka mundësinë e të qenurit e shenjtë dhe e pastër (Shih Vëllimi II, Adhurimi).

Brenda familjes, jeta shpirtërore e dashurisë duhet të kërkohet dhe jetohet sa më e plotë që të jetë e mundur. Kjo do të thotë se çdo anëtar i familjes duhet të jetojë për të mirën e tjetrit në çdo rrethanë, "duke mbajtur barrën e njëri-tjetrit" dhe në këtë mënyrë, duke përmbushur "ligjin e Krishtit" (Galatianët 6:2). Atje duhet të jetë prania e vazhdueshme e mëshirës dhe e faljes dhe mbështjeta e ndërsjelltë. Atje duhet të jetë çdo shprehje e dashurisë së vërtetë, ashtu si gjendet në përgjithësi tek ata që janë të shenjtë.

Dashuria është e durueshme; plot mirësi; dashuria nuk ka smirë, nuk vë në dukje, nuk krekoset, nuk sillet në mënyrë të pahijshme, nuk kërkon të sajat, nuk pezmatohet, nuk dyshon për keq; nuk gëzohet për padrejtësinë, por gëzohet me të vërtetën, i duron të gjitha, i beson të gjitha, i shpreson të gjitha, i mban të gjitha (1 Korinthianët 13:4-7).

Një dashuri e tillë është baza e një jete familjare të qëndrueshme, e jetuar dhe shprehur plot gëzim e ngazëllim, pa hezitim ose shtrëngim (kr. 2 Korinthianët 9:6-12). Sepse martesa nuk është një "ngecje e shenjtë", siç është shprehur një shkrimtar cinik, por, siç thotë Shën Joan Gojarti, një "kishë e vogël" në shtëpinë ku hiri dhe liria e Perëndisë është me bollëk për jetën dhe shpëtimin e njeriut.

Fëmijë, binduni prindërve tuaj në Zotin, sepse kjo është e drejtë. "Ndero atin tënd dhe nënën tënde... që ti të jesh mirë dhe të jetosh gjatë mbi dhe" (Efesianët 6:1-3, Eksodi 20:12).

Ka një kategori njerëzish që mallkojnë atin e tyre dhe nuk bekojnë nënën e tyre.

Atij që mallkon të atin dhe të ëmën, llamba do t'i shuhet në terrin më të madh (Fjalët e Urta 30:11,20:20).

Kushdo që mallkon të atin ose të ëmën, do të dënohet me vdekje, sepse ka mallkuar të atin o të ëmën; gjaku i tij do të bjerë mbi të (Levitiku 20:9).

Ju bij, binduni prindërve në çdo gjë, sepse kjo është e pranueshme për Zotin (Kolosianët 3:20).

Shën Joan Gojarti thotë se ata që nuk mund të nderojnë, duan dhe respektojnë prindërit e tyre, sigurisht, nuk mund t'i shërbejnë Perëndisë, sepse Ai është "Ati i të gjithave" (Efesianët 4:6), Ai "nga i cili merr emër çdo familje në qiejt dhe mbi tokë" (Efesianët 3:15).

Babai i vërtetë e do dhe e disiplinon fëmijen e tij, ashtu si Perëndia e do dhe e disiplinon popullin e tij (kr. Hebrejntë 12:3-11).

Kush e kursen shufrën urren birin e vet, por ai që e do e ndreq me kohë.

Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e ndreqjes do ta largojë prej saj.

Mos ia kurse ndreqjen fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë (Fjalët e Urta 13:24, 22:6,15,23:13).

Dashuria e babait për fëmijët shprehet në dashjen e disiplinës pa hipokrizi. Mësuesi më i mirë është shembulli i tij.

Dhe ju, etër, mos provokoni për zemërim fëmijtë tuaj, por i edukoni në disiplinë dhe në këshillë të Zotit (Efesianët 6:4).

Ju etër, mos provokoni për zemërim bijtë tuaj, që të mos i lëshojë zemra (Kolosianët 3:21).

Ashtu si barinjtë e Kishës, etërit e familjeve duhet të jenë "të përmbajtur, të arsyeshëm, të matur, mikpritës, të aftë të mësojnë, të mos jepen pas verës, të mos jenë të dhunshëm, por të butë, jo grindavecë dhe të mos lakmojnë paranë" (1 Timotheu 3:2-3). Ai duhet të jetë një shembull për fëmijët e tij "në fjalë, në sjellje, në dashuri, në besim, në dlirësi" (1 Timotheu 4:12). Ashtu si ati në parabolën e Krishtit, ati njerëzor duhet të jetë gjithmonë i gatshëm për të pritur në shtëpi me gëzim fëmijët e tij plangprishës. Gratë dhe nënat e familjeve duhet të jenë krejtësisht të përkushtuara ndaj burrave dhe fëmijëve të tyre. Ato duhen të jenë personifikimi i të gjitha fryteve të Shpirtit të Shenjtë, si ato që japin jetë si fizikisht ashtu edhe shpirtërisht.

Kush do të gjejë një grua të fortë dhe të virtytshme? Vlera e saj është shumë më e madhe nga ajo e margaritarëve. Zemra e burrit të saj ka besim tek ajo ... ajo i bën të mira dhe jo të keqe tërë ditët e jetës së saj.

Forca dhe nderi janë rrobat e saj dhe qesh për ditët që do të vijnë. Hap gojën e saj me dituri dhe mbi gjuhën e saj është ligji i mirësisë.

Ajo mbikëqyr si shkon shtëpia e vet dhe nuk ha bukën e përtacisë.

Bijtë e saj ngrihen dhe e shpallin fatlume; edhe burri i saj e lëvdon duke thënë: "Shumë bija kanë bërë gjëra të mëdha, por ti i kalon të gjitha ato".

Hiri është i rremë dhe bukuria është e kotë, por gruaja që ka frikë nga Zoti është ajo që do të lëvdohet (Fjalët e Urta 31:10-30).

Ky mësim i Urtësisë është i vërtetë gjithashtu në shkrimet e apostujve të Krishtit.

Në mënyrë të njëjtë dua që edhe gratë, të vishen hijshëm, me cipë dhe modesti dhe jo me gërsheta a me ar, a me margaritarë, a me rroba të shtrenjta, po me vepra të mira, si u ka hije grave që i kushtohen perëndishmërisë (1 Timotheu 2:8-10).

Gjithashtu dhe ju, gra, nënshtrojuni burrave tuaj, që, edhe nëse disa nuk i binden fjalës, të fitohen pa fjalë, nga sjellja e grave të tyre, kur të shohin sjelljen tuaj të dlirë dhe me frikë. Stolia juaj të mos jetë e jashtme: gërshëtimi i flokëve, stolisja me ar ose veshja me rroba të bukura, por njeriu i fshehur i zemrës, me pastërtinë që nuk prishet të një shpirti të butë dhe të qetë, që ka vlerë të madhe përpara Perëndisë. Sepse kështu stoliseshin dikur gratë e shenjta që shpresonin në Perëndinë, duke iu nënshtruar burrave të tyre, ashtu si Sara, që i bindej Abrahamit duke e quajtur zot; bija të saj ju jeni, në qoftë se bëni mirë dhe nuk trembeni nga ndonjë frikë (1 Pjetri. 3:1-6).

Kështu, në "kishën e vogël" të familjes, me çdo anëtar që jeton sipas vullnetit të Perëndisë, Mbretëria e Perëndisë është tashmë e pranishme dhe aktive, duke pritur të përmbushet përsosmërisht në Mbretërinë e qiellit që nuk do të ketë kurrë mbarim, ku të gjithë janë fëmijët e Perëndisë, nusja e Birit të Tij.