Egoizmi - Fulton J. SHEEN

[NoName]

Egoizmi

Fulton J. SHEEN

Bota do t’i shprehte mirënjohje cilitdo psikiatër që do të bënte një studim statistikor ku do të krahasoheshin shqetësimet psikike dhe egoizmi. Këtu supozohet se hetimet nuk do të merreshin me shkaktarët organik apo psikologjik të shqetësimeve psikike, por vetëm e vetëm me egoizëm (egoizmi – kulti i vetvetes). Është interesant që në gjuhën angleze fjalët “vetjak” dhe “vetjakëria” s’kanë qenë të njohura/ditura deri para përafërsisht 300 vjetësh. Shakespeare-i me siguri se nuk jeton në këtë ide. A mund të jetë që përdorimi i vonshëm i fjalës në histori ka të bëjë me rritjen e asaj që kjo fjalë përmban në vete? Vetjakëria si mëkat është e vjetër po aq sa edhe njerëzimi, dhe gjithmonë ka qenë e identifikuar si dashuria e tepruar për vetveten. Një autor i panjohur ka përshkruar vetjakërinë në poezinë që vijon:

Pata një aheng çaji sot pasdite në ora tre.
Ishte aheng i vogël – vetëm 3 mysafirë – vetëm unë, unë vetë dhe vetja ime.
Unë vetë hëngri të gjithë senduiqët, derisa unë e piva krejt çajin.
Ndërsa vetja ime e hëngri lakrorin e më dha tortën mua.

Vetjakëria nuk do të thotë që nuk duhet të këtë dashuri të mirëfilltë për vetveten. Zoti ynë i Bekuar na ka thënë, „Duaje të afërmin tënd porsi vetveten“ (Mt 19, 19). Zoti e ka bërë „vetveten“ standard me të cilin i afërmi duhet të dashurohet. Kjo s’do mund të ndodhte po sikur dashuria për vetveten nuk do të kishte bazë ligjore. Vetjakëria është dashuri për pjesën e keqe të vetvetes; kjo ndodh kur vetvetja është indiferente ndaj interesave dhe sigurisë se të tjerëve. Njerëzit nuk janë vetjak për arsyen se ata dëshirojnë të fitojnë për të krijuar familje, por janë vetjak nëse ata i referohen vetëm dobive të tyre pa marrë parasysh humbjet që ata mund të shkaktojnë të tjerëve.

Richard Chenevix Trench tregon për një arkitekt të cilit i kishte urdhëruar mbreti i Egjiptit të ndërtojë një kullë të madhe që do t’i paralajmëronte marinarët për shkëmbinjtë e rrezikshëm në det. Arkitekti gdhendi me shkronja të mëdha emrin e tij në një gur të kullës. Ai pastaj ngjyrosi prerjet e shkronjave, dhe mbi shkronja në një fletë të artë e shkroi emrin e mbretit, të dukej sikur i bënte nder atij. Nuk kaloi kohë e gjatë derisa valët e pastruan ngjyrën, dhe i vetmi emër që dukej ishte i arkitektit.

Prandaj, nuk është e jashtëzakonshme të zbulojmë se ka shumë njerëz të cilët në dukje lavdërojnë të tjerët, madje edhe Mbretin e Mbretërve, por në mënyrën e tyre vetjake ata e lavdërojnë vetveten.

E gjithë vetjakëria është patjetër e mjerë. Vetvetja është një burg shumë i vogël për tu relaksuar. Kujdesi vetëm për vetveten është shumë i përafërt me gjarprin që pangopur e ha bishtin e vet. Është një alegori e treguar në Indi se si vetjakëria pëson disfatë nga vetvetja. Një budalla vetjak kishte trashëguar një fushë orizi. Në sezonin e parë, uji për vaditje rrodhi nëpër fushë të tij dhe e bëri atë shumë të frytshme, e pastaj uji rrodhi edhe nëpër fushën e fqinjit dhe i dha atij bekim. Por sezonin e ardhshëm, budallai vetjak i tha vetvetes: “Pse të lejoj unë që gjithë ky ujë të kaloj nëpërmes fushës sime në fushën e tij? Uji është pasuri, dhe unë do të duhej ta mbaja vetëm për vete”. Ai atëherë ndërtoi një pellg që e ndalonte ujin të shkonte në fushën e fqinjit; por më vonë zbuloi që nuk kishte asnjë kokërr orizi. Uji i vaditjes i sjelli bekim vetëm përderisa ai rrjedhke, por kur uji u bë i ndenjur ai krijoi vetëm një moçal.

Shërimi i vetjakërise është kur njeriu lejon të rrjedh e gjithë ajo që posedon, tek fqinji apo tek Zoti. Njerëzit e pasur humbin aq shumë lumturi duke mbledhur sa me shumë pasuri. Ata me parë mbledhin pasuri sesa vizitojnë tokat e të varfërve dhe individualisht s’i ndihmojnë zorrëtharët dhe të sëmurët. I afërmi duhet të ndihmohet sepse ai/ajo është një “vete” tjetër …




(vazhdon)

[NoName]

Njëherë e kam pyetur një misionar nga një ujdhesë e Pacifikut se, cili ishte virtyti më i madh i njerëzve të cilëve ai u kishte ndihmuar. Ai u përgjigj „Unë mund t’ju tregoi juve virtytin më të madh në konceptin se çka ata konsiderojnë si vesin e tyre me të madh, të quajtur „Kai-Po“, që do të thotë është mëkat të hash vetëm“. Disa prej tyre do të kalonin dy tri ditë pa ngrënë derisa nuk do ta gjenin dikë me të cilin do të ndanin bekimet e tyre.

Në krahasim me këtë, afër një kishe në Warwickshire, Angli, është një gur në të cilin gjendet mbishkrimi në vijim:

"Këtu pushon një koprrac që jetoi për vetveten.
Dhe nuk u kujdes për asgjë tjetër përpos pasurisë së tij,
Tash ku është ai apo si udhëton
Askush nuk e din dhe askujt nuk i intereson."

Njëherë në televizion ishte një intervistë me një njeri shumë të pasur. Pa asnjë turp, ai tha se kurrë nuk i ka dhuruar asgjë njerëzve të varfër, se qëndronte për gjysmë ore në trotuar duke shpresuar se dikush do të kalonte dhe do të merrte atë në mënyrë që ky të mos merrte një taxi, dhe se në shtëpinë e tij madhështore ai kishte instaluar një telefon me pagesë, në mënyrë që „miqtë e mi të mos turpërohen nëse atyre u nevojitet të bëjnë një thirrje telefonike“.

Tolstoy e ka rrëfyer një tregim shumë të bukur për një këpucëtar, i cili në rrugë për në shtëpi një natë ka parë një njeri të varfër në rroba të copëtuara duke u dridhur. I prekur nga keqardhja, e mori dhe e dërgoi në shtëpi. Gruaja e tij filloi të ankohet për sjelljen e këtij të huajit në shtëpi dhe për harxhimet që do t’i kishin duke e ushqyer edhe një shpirt. Gjersa ajo vazhdonte të ankohej, i huaji zvogëlohej e zvogëlohej, kruspullohej e rrudhej nga secila fjale e ashpër. Por kur ajo i foli këndshëm të huajit dhe i dha ushqim, ai u rrit dhe u bë më i bukur. Arsyeja është se i huaji ishte engjëlli i dërguar nga qielli në formë të njeriut dhe mund të jetonte vetëm në një atmosferë ku mbizotëronte dashuria dhe dashamirësia.

Shpirti zemërngushtë ka harruar se gjithçka që ai shpirt ka, e ka dhunti prej Zoti dhe se duke kryer detyrën e administruesit të besuar e jo të pronarit, ai një ditë duhet të jap llogari tek kujdestari. Veç kësaj, sa më shumë që ne jemi bujar dhe zemërgjerë për të tjerët, më i mëshirshëm do të jetë gjykimi ndaj nesh. Duke e marrë këtë mësim në shtëpi, Zoti ynë i Bekuar rrëfeu tregimin e deles së humbur (shih. Lk 15, 1-7), të drahmës së humbur (shih. Lk 15, 8-10) dhe të dy djemve – njëri prej të cilëve ishte i pakursyer/shkapërderdhës (Lk 15, 11-32). Njëra nga njëqind delet ishte humbur. Pas gjetjes së deles së humbur, bariu e vuri mbi supe dhe e sjelli në shtëpi; 99 delet tjera kishin mbetur në fushë. Gruaja e cila i kishte dhjetë copë drahma/para, iu gëzua me shumë kur gjeti të humburën sesa i gëzohej 9 të tjerave që i kishte në të sigurt. Babai ishte aq i gëzuar kur iu kthye djali i humbur që kishte shkapërderdhur pasurinë e për të e theri një viç të majmë. Këto janë figurat e mëshirës, mirësisë dhe faljes së Zotit ndaj atyre të cilët, në të mirën e tyre, janë zemërbutë, dashamirës dhe të mëshirshëm.

Kur vetjakëria dhe lakmia kthehen në kujdes ndaj të tjerëve? Atëherë kur ne vetëdijesohemi se të gjithë jemi motra dhe vëllezër. Në një mënyrë tjetër me madhështore, duke kuptuar se kur ne na falën mëkatet, ne kërkojmë të lirohemi nga mëkatet e të tjerëve. Kësisoj ka qenë inspirimi i Zakeut, një tagrambledhësi të pandershëm, i cili u ngjit në një panje druri që të shoh Zotin tonë Hyjnor. Zoti ynë i tha atij që dëshiron ta vizitoj shtëpinë e tij. Hyjnori detyrohet në Vetvete (të përkrah, ta mbështes, vër. e A. G.) për çdo njeri; Zoti e ndalon Vetveten (të mos ndërhyjë, mos ta cenojë lirinë e personit vër. A. G.) para çdonjërit. Zoti e respekton atë privilegj të tmerrshëm që secili është arkitekt i të mirës dhe të keqes së vet, me një zgjedhje të lirë dhe të papërmbajtur. Menjëherë pas vizitës, Zakeu, duke e kujtuar gjithë pandershmërinë e tij, premtoi se do të shpaguaj të gjitha ato që i kishte vjedhur dhe, si shtojcë, do të jetë dorëdhënës ndaj të varfërve.

Një gjë që krijon revolucion të madh në shpirtin e njeriut, që e ndërron vetjakësinë në zemërgjerësi (bujari), që e çrregullon vlerën e dikujt për një dollar dhe e bënë një grua apo burrë të ri, është një manifestim i një dashurie supreme që manifestohet në Zotin, i cili erdhi në këtë tokë të shlyej mëkatet tona dhe të na shpëtoj nga fundosja në moçalin e vetjakërisë e cila na bënë aq të mjerë dhe të dështuar.



(vazhdon)

[NoName]

Sot bamirësia është e organizuar, që do të thotë se shumë janë të rrudhur dhe duhet t'u afrohemi dhe t’i lajkatojmë derisa ata të japin diçka. Metodat e presionit mund të zmadhohen në filantropinë moderne, por nuk ka përmirësim më të madh sesa kur ai që jep apo ai që merr është kur ai që jep është ai i cili është falur; ne dashurojmë në mënyrë që të rrisim përqindjen e dashurisë në botë.





(fund)

[ Fuqia e dashurisë! ]