Jeta e Shën Avraham Eremitit - 29 tetor

[Albo]

Shën Avraham Eremiti dhe
Shën Maria, mbesa e tij pendimtare (rreth vitit 360)

Shën Avrahami lindi në Kidana, në Mesopotami, pranë qytetit Edesa. Prindërit e tij, të shquar si për dhembshurinë e tyre, ashtu edhe për fisnikërinë e shtëpisë, i dhanë një edukim të shkëlqyer dhe i ngulitën në shpirt, që në moshë të njomë sidomos dashurinë për virtytin. Kur u rrit Avrahami dhe u bë zot i vetes, prindërit i propozuan që të martohej me një vajzë me cilësi të rralla. Por djaloshi donte të qëndronte i pamartuar, ndaj u kërkoi leje për këtë gjë. Por ata nuk pranuan dhe kështu ai, vetëm nga bindja, iu nënshtrua një gjendjeje për të cilën nuk ndjente veçse neveri. Por, megjithatë, së shpejti e pati lirinë.
Pasi u festua dasma dhe mbaruan banketet që e shoqërojnë, Avrahami i shfaqi gruas së tij vendimin që kishte marrë, për të jetuar në një pastërti të plotë, pastaj u largua fshehtas dhe shkoi e u mbyll në një qeli të shkretë, disa kilometra nga Edesa. Nuk mund të kihet asnjë pikë dyshimi se ky veprim ishte një frymëzim nga qielli, sepse ai, madje, nuk kishte marrë as pëlqimin e gruas së tij. Kjo arratisje i shkaktoi një dhimbje të madhe prindërve dhe miqve, të cilët e kërkuan në çdo vend. Dhe pas shtatëmbëdhjetë ditësh e zbuluan vendin ku ishte tërhequr. Bënë ç'ishte e mundur për ta bindur që të kthehej te gruaja, por qe e kotë. Ai qëndronte i fortë dhe u tha se nuk donte të kishte më asnjë punë me botën. Pasi ata u larguan të dëshpëruar, puna e parë që bëri Shenjti, ishte të muroste portën e qelisë së tij dhe la vetëm një vrimë të vogël, nga e cila merrte çfarë i duhej për të jetuar.
Avrahami iu kushtua i gjithi mendimeve për të vërtetat e Përjetshme. E shpenzonte tërë kohën duke lavdëruar Zotin, duke e adhuruar dhe duke lutur me lot mëshirën e Tij. Ai zotëronte në një masë të madhe dhuratën e lotëve. Shkëputja e tij nga çdo gjë e krijuar ishte e plotë. Kishte vetëm një mantel, një calik dhe një enë, në të cilën edhe hante, edhe pinte. Ashpërsitë e pendimit ishin kënaqësia e tij më e madhe dhe nuk i zbuti ato kurrë gjatë gjithë pesëdhjetë vjetëve që kaloi në vetmi. Kishin kaluar dymbëdhjetë vjet që ai bënte një jetë të tillë, kur vdekja i rrëmbeu prindërit. Meqenëse ata kishin lënë pasuri të konsiderueshme dhe ngaqë ai i kishte prerë tashmë të gjitha lidhjet, iu lut një miku të virtytshëm që ta mblidhte trashëgiminë e tij dhe t'ua shpërndante të varfërve dhe jetimëve. Ndërkohë, pak nga pak, po përhapej fama e shenjtërisë së tij, saqë nga çdo anë vinin njerëz të pamundur, për ta parë dhe për të përfituar nga fjalimet e tij, që ishin plot dituri, shenjtëri dhe hir.
Pranë qytetit të Edesës ishte një qytezë mjaft e populluar, banorët e të cilës adhuronin ende idhujt. Të gjithë misionarët që ishin dërguar atje nuk kishin mundur të përhapnin dritën e Ungjillit, madje ishin keqtrajtuar. Episkopi i Edesës, që e kishte fort në zemër kthimin e kësaj qyteze, vendosi të bënte një përpjekje të re: do t'ia ngarkonte Avrahamit, që gëzonte kaq shenjtëri. E dorëzoi prift, me gjithë kundërshtimin e tij, dhe e dërgoi për të predikuar fenë në këtë pjesë të grigjës së tij. Duke ecur rrugës për në këtë qytezë, Avrahami i lutej Zotit për misionin që po ndërmerrte: "O Zot, thoshte ai shpesh, denjo e hidh sytë e Tu të mëshirshëm mbi dobësinë time, qëndromë pranë me hirin Tënd, që të mund t'i jap lavdi emrit Tënd të shenjtë. Mos e braktis, o Zot, këtë popull të cilin vetë e ke krijuar."
Sapo arriti në atë vend, pa tymin që ngrihej nga flijimet blatuar idhujve, qau me dhimbje dhe e forcoi zjarrin e lutjeve të tij. Kur hyri brenda në qytezë, filloi të predikonte Jisu Krishtin, por asnjeri nuk ia vuri veshin. Por kjo nuk e dekurajoi. Ndonëse paganët e keqtrajtuan dhe e përzunë, ai u kthye prapë, duke predikuar me një zell edhe më të madh. Tre vjet kaluan në këtë mënyrë dhe së fundi durimi dhe ëmbëlsia e Avrahamit i preku idhujtarët, të cilët hapën sytë të prekur nga një shenjtëri kaq e madhe dhe nga një këmbëngulje që nuk merret me mend dhe panë qartë se ajo gjë nuk mund të vinte veçse nga diçka hyjnore. Pastaj i mohuan bestytnitë e tyre dhe kërkuan hirin e pagëzimit. Shenjti qëndroi akoma një vit të tërë ndërmjet tyre, për t'i forcuar në fenë që sapo kishin përqafuar, pastaj, pasi i pajisi me shërbyes të zellshëm, u kthye në qelëzën e tij.
Avrahami kishte një vëlla në botë, i cili vdiq pak pas kthimit të tij, duke lënë një vajzë të quajtur Maria, ende mjaft të re. Shenjti deshi ta edukonte në jetën fetare, prandaj e mori në një qeli pranë së tijës, ku e kishte më të lehtë ta mësonte. Maria bëri që në fillim një përparim të madh në rrugën e përsosmërisë dhe u bë një model i virtytit dhe i pendesës, por demoni që mendonte për ta humbur, gjeti mjetin për t'ia rëmbyer pafajësinë asaj. Dhe u shërbye për këtë nga një eremit, i cili vinte shpesh në qelinë e saj, me pretekstin se gjoja vinte të këshillohej me Avrahamin. Ky njeri i lig, i ndezur nga një zjarr i ndyrë, i ngriti kurthe dlirësisë së saj dhe e tërhoqi në qëllimet e tij të turpshme.
Maria, pasi bëri fajin, e ndjeu gjithë tmerrin e tij, por në vend që t'i drejtohej Zotit dhe t'i kërkonte falje, u lëshua në krahët e një dhimbjeje të tepruar dhe mendoi që humbi. Pastaj iku në një qytet, shumë larg nga vendi ku banonte xhaxhai i saj dhe u lëshua në veset më të turpshme. Avrahami, i cili nuk dinte gjë se çfarë i kishte ndodhur mbesës, qante me dhimbje për fatkeqësinë dhe kërkonte me lutje të flaktë kthimin e saj. Dy vjet pas largimit të saj, ai e mori vesh vendin dhe se çfarë ishte bërë. Shpresa për ta gjetur përsëri këtë dele të humbur, i frymëzoi mendimin për të shkuar tek ajo. Braktisi qelinë e tij, ndërroi rrobat dhe shkoi në shtëpinë ku ajo banonte. Këtu ai kërkoi të hante darkën vetëm për vetëm me të. Kur ishin përballë njeri-tjetrit, ai hoqi kapuçin që i mbulonte fytyrën dhe me një zë të ndërprerë nga rënkimet, i tha: "Marie, Marie, bija ime, a më njeh? Si e humbe rrobën e virgjërisë? Ku shkuan lotët që derdhje para Zotit? Ku shkuan netët pa gjumë, ashpërsitë, agjërimet, lutjet që ishin kënaqësia jote? Si moj, bijë e dashur, re në këtë humnerë të mjerë? Përse nuk ma tregove mua rënien tënde? Unë do të të kisha ndihmuar të fitojë përsëri hirin e Zotit."
Shenjti, duke e parë mbesën të mbuluar me turp dhe të kapur nga tmerri, e këshilloi butësisht që ta vinte tërë besimin e saj tek Zoti. "Nuk duhet të dëshpërohesh, shtoi ai, unë do t'i marr përsipër mbi vete të gjitha mëkatet e tua, vetëm bindju këshillave të mia dhe kthehu me mua në shkretëtirë. I dashuri im Efrem, nuk di të pushojë për shpëtimin tënd dhe bën për ty lutje të vazhdueshme. Nuk është për t'u çuditur, nëse njëri rrëzohet në betejë, por është e turpshme nëse ai nuk ngrihet. Largo nga vetja çdo mosbesim, nuk ka njeri që mund të mbahet i sigurt se nuk bie, kjo është pasojë e natyrës tonë të dobët. Mendo vetëm të kërkosh me lutje të zjarrta ndihmën e hirit. Zoti nuk do vdekjen e mëkatarit, por kthimin e tij."
Maria, e prekur nga këto fjalë, u forcua dhe i premtoi se do t'i bindej në gjithçka. Dhe të dy bashkë shkuan prapë në shkretëtirë. Avrahami e vendosi Marinë në një qeli që e kishte ndërtuar posaçërisht për të. Ajo i kaloi këtu të pesëmbëdhjetë vitet e fundit të jetës së saj, në praktikimin e të gjitha virtyteve. Ditë e natë vajtonte humbjen e dlirësisë së saj dhe e ndëshkonte trupin e vet me mundimet më të ashpra. Zoti e pranoi pendimin e saj dhe e favorizoi edhe me dhuratën e mrekullive tre vjet pasi u kthye. Dhe e mbaroi jetën e saj me vdekjen e të drejtëve. Shën Efremi, që e pa para se të varrosej, thotë që fytyra e saj dukej e shndritur nga lavdia dhe nuk dyshonte që shpirti i saj ishte çuar nga një kor engjëjsh në lumturinë e përjetshme.
Shën Avrahami jetoi edhe pesë vjet pas mbesës së tij. Kur u përhap lajmi i sëmundjes së tij të fundit, vinin njerëz nga çdo anë për t'i marrë bekimin. Pas vdekjes së tij, të krishterët përpiqeshin të kishin ndonjë copë të rrobave, që veç sa t'i prekje shëronin shumë sëmundje. Këto janë fjalët e vetë Shën Efremit, që ishte dëshmitar për sa treguam. Emri i Shën Marisë gjendet në kalendarët greke, ndërsa emri i Shën Avrahamit në ato grekë, latinë e koptë.
Shën Avrahami diti të ndryshonte në parajsë shkretëtirën, sepse atje gjeti Zotin, me praninë e të cilit lumturohet gjithë qielli. Duke gëzuar shoqërinë e Zotit dhe atë të engjëjve, ai ishte më mirë se në shoqërinë e njerëzve. Dhe këtu, si mund t'i mungonte atij preokupimi? Me zor i mjaftonin ditët e netët për të medituar gjërat qiellore. Gjatë kohës që ushtronte trupin në lodhje të mundimshme, mendja dhe zemra e tij, me të gjithë fuqinë e tyre, ishin thithur tek Zoti.
As gjumi nuk e ndante nga i Dashuri i tij, për shkak të prirjes së zakonshme të shpirtit të tij, shembull i fortë për të krishterët që jetojnë në mes të zbutjeve humbëse që bart vetë bota. Ata duhet të imitojnë Shën Avrahamin, nëse duan të marrin zakonin e shenjtë për të biseduar në mënyrë të brendshme me Zotin dhe nëse vullneti i tij do të jetë qëllimi i vazhdueshëm i veprave, mendimeve dhe dëshirave të tyre. Në këtë mënyrë, ata do të kthehen në një farë mënyre të barabartë me serafimet, për të cilët është e gjitha një, me jetesë dhe dashurinë e Zotit. "Engjëjt, thotë Grigori i Madh, e mbajnë gjithnjë me vete parajsën e tyre, kudo që Zoti i dërgon, sepse janë gjithnjë të bashkuar me të dhe qëndrojnë gjithmonë në gjirin e pafundësisë së Tij, kryejnë gjithnjë shërbesat e tyre në hieroren e hyjnisë së Tij". Kështu është edhe fati i një të krishteri kur di që në mes të zemrës së tij të formojë një vetmi, ku të bisedojë gjithmonë me Zotin e tij.

Kisha Orthodhokse e nderon Shën Avrahamin më 29 tetor.