Close
Faqja 0 prej 4 FillimFillim 12 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 61
  1. #1
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Duro Mustafai

    Duro Mustafai

    NĖN QIELLIN E PRISHTINĖS

    Ditar i njė dashurie tė pėrgjakur

    B0TIMET T0ENA Tirane, 2008



    DY FJALĖ PER LEXUESIN

    Pjese te shkeputura te ketij romani kane zene vend ne shtypin e kohes, afro 40 vjet me pare. Por, per shkaqe politike, qe tashme dihen, nuk e pane driten e botimit kapituj e faqe te tera, duke perfshire edhe ditarin e Ljubas, pjese te Ditarit te Sadriut e te tjere, madje edhe pa ndonje ndryshim te tyre "ne perputhje me kohen". Sidoqofte, personazhet me idete q'e reflektonin, bashke me faktet e ngjarjet qe i rrethojne, ne thelbin e tyre mbeten po ato, qe u shkruan ne ato vite, duke bere vetem disa plotesime e saktesime te nevojshme.

    Por, per 40 vite me radhe, faqet e shkruara e te pabotuara, mbeten ne sirtar. E natyrisht, edhe personazhet e dashur per autorin, mbeten brenda vetes se tij. Me sa duket, ata prisnin nje kohe tjeter, qe te shfaqeshin plotesisht ne drite. Tani, qe kjo kohe per Kosoven dhe Shqiperine ka ardhur, materialet, pas nje redaktimi te nevojshem, po i jepen lexuesit, me shpresen se kane per te zgjuar interesimin e tij. Ne qender te librit eshte nje familje kosovare, ajo e Veli Krasniqit e djalit te tij, Sadriut, dhe dashuria me nje vajze serbe, qe i qoi te dy te rinjte drejt nje vdekjeje te paralajmeruar e tragjike. Jane ndodhi qe pasqyrqjne nje kohe te hershme, ate te fundit te viteve '50 te shekullit te kaluar. Por edhe ne ato vite, shtypjes e persekutimit serb ndaj vellezerve tane kosovare nuk i mungonte barbaria e synimi per shfarosje e shkombetarizim. Gje qe, shkalle-shkalle, ne vitet qe do te vinin do beheshin edhe me te egra.

    Nje njeri i mire nga Peja e Kosoves, te cilit serbet i paten masakruar babane, vrare gjyshin, e vete ngaqe perndiqej, u arratis nga Jugosllavia e atehershme e erdhi ne Shqiperi, u be deshmitari e frymezuesi i ngjarjeve te pashkruara. Kete liber ua kushtoj me nderim e mirenjohje atij njeriu, qe rrezatonte drite, dhimbje, dashuri e shprese, dhe shokeve te tij, qe mbeten te masakruar qelive te burgjeve serbe.

    Tani qe vura piken mbi fjaline e fundit te ketij libri, e ndiej per detyre te falenderoj, mikun tim te moshes se rinise, pedagogun Luan Qipi. Ai ishte i pari qe u njoh me materialet e shkruara e te pabotuara e me nxiti te botoja kete liber.
    Ishte deshira dhe kembengulja e tij dhe e miqve te tjere, qe me nxiten e me bene t'i vihesha punes per t'e sjelle ne faqet e librit, Sadriun dhe Ljuban, ashtu siē kane qene me jeten e tyre, si enderrimtare te lirise dhe vdekjen tragjike, ne moshen me te bukur, ate te rinise.

    AUTORI
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura  
    Dhuro shumė...e prit pak!

  2. #2
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283
    PARATHENIE
    "Lufte e ftohte" dhe nje dashuri
    Nga prof. dr. Shaban SINANI

    Librin "Nen qiellin e Prishtines" te mikut tim te vjeter e kisha njohur pjeserisht prej vitesh, aq sa qe lejuar te botohej ne ate kohe.
    Disa dhjeteyjeQare kane kaluar qe atehere dhe tani shkrimtari e sjell vepren e tij te plote, ashtu si e kishte pasur ne mendje qe ne krye te heres.
    "Nen qiellin e Prishtines" nuk eshte ndonje roman me personazhe heroike. Te vetmit protagoniste te tij, dy te rinj, Sadriu dhe Ljuba, jane, nese mund te quhen keshtu, heronj te dobesise njerezore, heronj te dashurise. Ata rrojne ne Jugosllavine e viteve '50, brenda se ciles gjendej edhe Kosova. Nuk jane nga ata "trima te Qartur" qe duan te prishin federaten, as te ndryshojne poziten kushtetuese te Kosoves. Te dy nuk e duan realitetin ku rrojne, por nuk kane ndonje ide apo plan per ta ndryshuar ate: thjesht s'e duan, e refuzojne, do te donin te jetonin diku gjetke. Dhe megjithate, ata jane armiq te shtetit te tyre, te mjedisit ku jetojne, te mendesise sunduese te kohes.

    Eshte shume e veshtire ta perfytyrosh sot nje armiqesi te tille, qe shkalle pas shkalle, siē pershkruhet ne ditaret e te rinjve dhe ne ligjerimin e vete autorit, vjen e ngjitet prej ndeshkimit te familjes deri tek armiqesia e drejtperdrejte shteterore.

    Romani "Nen qiellin e Prishtines" nuk ka helikop-tere dhe tanke qe tmerrojne njerezine, por ka lufte te ftohte te pameshirshme kunder ndjenjes njerezore te dashurise se Ljubas dhe Sadriut, e cila sa me shume kundershtohet e ndeshkohet, aq me shume monu-mentalizohet e lartesohet.

    Ky liber, vetvetiu te detyron te mendosh se c/ka ne traditen e lidhjeve dashurore midis dy popujve fqinje. S’behet fjale, doemos, per dashuri popujsh, se sic, shkruante Fishta, duke perifrazuar nje trevargesh te Dantes nga "Komedia hyjnore", jemi mesuar te mendojme se "na n'mni t'njani-tjetrit kemi le".

    Jemi mesuar te mendojme keshtu dhe te mos dyshojme aspak, megjithese nje varg i eposit "kur kem pase bese me krajli", na ka futur gjithnje ne dyshim. Por jo gjithnje krushqit kane qene te ngrire per dashuri te papermbaj-tshme, per rrembime devojkash dhe pasione te tjera te permasave te kreshnikerise. Heronjte e epopese legjendare kombetare, Hallli i bukur, i leshojne dhe i gjejne dashurite e tyre neper krajli, se "t'gjitha cjkat e Jutbines, bash si motra qe po m'duken".

    Vete portreti i Tarnishes, qe studiohet ne shkollat tona si shembelltyre e bukurise femerore, eshte "ēike krajli" ("Se une Tanushen vete e kam pae/ Kur kem' pase bese me krajli"). Keshtu kumtohet ne epos, ne permendoren me te vjeter te poezise gojore shqiptare.

    Por, ne anen tjeter, "Romeo dhe Zhuljeta", stalaktite dhe stalagmite prehistorike, qe gjenden ne shpellen e Jutbines dhe qe jane emertuar keshtu pikerisht per te cilesuar nje dashuri te paarritshme, te bejne vetetimthi te mendosh te kunderten.

    Jo, s'ka pasur dashuri fatlume midis shqiptareve dhe serbeve. Ka pasur romantizem te dashurive te tyre, kenget u jane kushtuar dashurive te munguara. Ashtu eshte dhe dashuria e Sadriut dhe Ljubas. Nuk eshte akullsia e shpelles se Jutbines qe ua mpin hapat dhe krahet atyre, si Romeos dhe Zhulietes prej guri. Eshte nje akull tjeter, akulli i nje shoqerie te mbushur me lufte te ftohte, refuzim politik dhe ideologjik. Kjo dashuri, qe vetvetiu idealizohet, si ēdo gje e paarritshme, e ka fatin te paracaktuar. Ajo do te flijohet dhe do te marre ne qafe Sadriun dhe Ljuban, qe iu dorezuan kesaj ndjenje.

    Shkrimtari i ka qendruar besnik ketij realiteti. Merite e tij eshte se ne vepren e vet mban vendosmerisht baras largesine dhe nuk e implikon veten si pale. Edhe Ljuba, edhe Sadriu, "jane te vetet" njesoj. Me syte e autorit, ata jane qe te dy fisnike te ndjenjes se larte.

    Duro Mustafai e ka shkruar kete liber me nje pasion rinor, me nje nderim shembullor per ndjenjen njerezore, me fjali te shkatheta dhe me ligjerime te perveēme per ēdo situate e karakter, me dhimbje per ndeshkimet e kohes dhe trishtim per ēka njeriu prish vete.
    Ky eshte nje liber qe te frik dhe te iluminon. Jo gjithēka vjen prej "arsyes shteterore". Shumeēka vjen prej "arsyes patriarkale". Njerezit dhe ngjarjet jane ne kornize, por me pak kufij se ne kohen e tyre.

    "Nen qiellin e Prishtines" eshte nje ode, qe i kushtohet nje dashurie te flijuar. Fati i Ljubas dhe Sadriut vertitet neper kohera. Flijimi i tyre s'mund te thuhet se i takon se shkuares. Kjo i jep librit nje vlere jo vetem dokumentare dhe letrare, por edhe ndihmese ne realitetet tona. Ndoshta kur Kosova dhe Serbia do te ishin dy vende fqinje, historia e Luftes se Ftohte do te mbyllet ne arkiva dhe dashurite do te jene pa rekuiem, siē eshte libri i Duro Mustafait per dashurine e Ljubas me Sadriun.

    07.11.2007
    Dhuro shumė...e prit pak!

  3. #3
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283
    NE VEND TE HYRJES
    Flete nga ditari i Sadriut
    Prishtine, prill 1957

    3prill
    Kam bere nje hap te guximshem e te vegante ne jete: jam dashuruar me nje vajze te nje kombesie tjeter. Ajo eshte nje serbe, qe me duket se ka zbritur nga qielli dhe ndryshon aq shume nga te tjeret. Te pakten keshtu me duket mua. Se sa do vazhdoje kjo, nuk e di...

    8prill
    Sot ne mengjes, Bujari, nje miku im, qe ndoshta dinte per marredheniet e mia me Ljuban, pa fshehur deshperimin, me tha: "Ti Sadri, vellai im, kerkon t'u tregosh te tjereve se nuk i perket kesaj bote, ku jetojme, po asaj qe do te vije? Po, a do te vije nje kohe tjeter, me te veftete?"

    - Natyrisht, per ata qe flene, s'ka per te ardhur kurre, - iu pergjigja dhe ai s'me foli me. Ne zemren e njeriut paska edhe zona te erreta qe duhen ndriēuar e ne nuk e dime. Por fjalet e mikut tim m'u futen thelle ne mendje, m'u duk sikur me tha: "Kujdes vella, ka raste qe dashuria dhe vdekja qendrojne fare prane..." Te jete ky, nje rast edhe per mua?! Zoti le te me ndihmoje.


    9 prill
    Sot, profesori serb, ne oren e historise na tha se "njerezit kane lindur per te qene te barabarte, keshtu ndodh edhe te ne. Por gjate gjithe historise ligjin e kane bere me te fortet..." Per te shtypur te dobetit? Kete profesori yne nuk e tha. Dhe une nuk e kuptova c'deshte te thoshte!

    10 prill
    Te ne ka raste qe kur dy njerez zihen e qellojne me gure njeri-tjetrin, te tjeret heshtin. Por kur mesojne se dy te rinj dashurohen, sidomos kur s'jane te nje kombesie, u hedhin gure prapa kraheve. Per ta thuren intriga, thashetheme, armiqesi. Ja pra, qe edhe dashuria ngjallka urrejtje!

    11 prill
    Perseri Miljutini nuk po me le te qete. Po studioja me vemendje shenimet "Mbi semundjet infektive", kur ai, pa trokitur fare, i dha shkelmin deres e u gjend ne dhomen, ku edhe flinim. Se bashku me te do te hynin ne dhome edhe avujt e alkoolit. Dukej qe kish pire. Fytyra i kish marre ngjyren e manushaqes e syte i cakerdisnin! Ndenji si nje statuje e heshtur para nesh, pastaj u shtri mbi krevat, ashtu siē ishte veshur, pa hequr as kepucet. Nxori nga xhepi gazeten "Borba" e nisi ta lexoje me ze te larte: "Degjoni, degjoni c/ka shkruar Dushan Mugosha... Degjoje edhe ti, me kupton?... Dhe e perqendroi veshtrimin tek une. "Ja, ja cfare thote: "Kosova eshte Serbi...!"
    Nuk e shoh dot kete fytyre... Me eshte neveritur. Desha t'i jepja nje grusht ballit, por...
    Dhuro shumė...e prit pak!

  4. #4
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    Njė letėr e padėrguar

    Desha t'i shkruaja nje leter babait tim, por qe nuk munda t'ia shkruaja kurre. Ai nuk e di te verteten e dashurise sime me Ljuben, se po ta dinte do te vdiste nga hidherimi. "Serbet s'na kane dashur e ne s'kemi pse i duam", - thoshte shpesh babai. Dhe ja, ketu ne qeline e burgut serb, ku me trajtojne si qenin ne zinxhire, te gjithe milicet me therrasin: "Shqiptar i ndyte", "irredentist", "kriminel"..., megjithese ne jeten time s'kam vrare asnje njeri e s'kam bere asgje te keqe!

    Mos valle te kerkosh te jesh i lire, qenkerke "kriminel e tradhtar"?! Mirepo koloneli serb, Ēedo Topalloviēi, here me te bute e here me grusht fytyres, me kerkon te kallezoj shoket e mi te "Beses Shqiptare". Per kete me dergon naten e diten xhelatet me shufra hekuri. Te tregoj shoket? Jo, kjo s'ka per te ndodhur kurre!

    Tradhtia me duket me e tmerrshme se vdekja.

    Desha t'i shkruaj nje leter babait dhe asaj nenes sime fatkeqe, tani qe vdekjen e kam prane. Por, ēfare t'u them? Te shfajesohem se dashuria me Ljuben ishte e rastesishtme, e pamenduar mire? Apo t'u tregoj se ajo ishte nje vajze e rralle, qe nuk u ngjante serbeve e se me donte marrezisht? Apo t'u them ate qe me ther ne zemer: "Ljuba, ndoshta padashje, u be varri im?..."

    Mund t'u shkruaj per gjithcka prinderve, atyre qe me sollen ne jete. Le te jene keto fjale pendimi, faljeje, dashurie, deshirash, qe shembulli im t'u sherbeje si mesim te tjereve! Dhe, me ne fund, te thosha: "Baba, me beso, edhe ne vdekje une mbetem djali yt, me gjak shqiptari". Kjo do te ishte edhe letra e fundit e imja, fjalet e fundit. Por tani nuk mundem... Eshte vone, shume vone....
    Dhuro shumė...e prit pak!

  5. #5
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    Nga Ditari i Ljubas

    Prishtine, 18 maj
    Une jam 18 vjeēe dhe S. 21. Thone se keto jane vite te nje moshe te bukur, vite te rinise e dashurise. Dhe, pse te mos e them, jane edhe prag martese. Dhe une e kam vendosur: pas nje kohe edhe do te martohem. Do te bashkohemi perjete me S-ne, qofte edhe sikur ai te jete ne Hene. Po si e perfytyroj diten e marteses sime?... E veshur krejt me te bardha, me nje karafil te kuq ne dore. Ne dhomen e thjeshte lulet e shumta ngjyra-ngjyra dhe qirinjte e ndezur. Dhe dasmore te jene edhe nga "ne", edhe nga "ata". Dhe te kendojme e te kercejme se bashku. Ē'po them keshtu? Mos jam ne enderr? A do te ndodhe pikerisht keshtu?

    21 maj
    Sot ne mengjes, Jovanka, intrigantja dhe "Mbreteresha e thashethemeve", siē e therrasin, duke buzeqeshur tinezisht, me tha: "Ti, moj bukuroshe, ke prekur nje trendafil e ke nisur t'i marresh ere atij. Po, a nuk e di se trendafili ka edhe gjemba?..."

    Me hipi gjaku ne koke, se e kuptova ku e kishte fjalen. Megjithate e mblodha veten e i thashe: "Proverbi qe me permende thote: Kujt i pelqen trendafili, nuk u frikesohet gjembave!" Dhe i ktheva shpinen "shoqes" sime cinike.

    22 maj
    Dashuria per S-ne ka bere qe tek une te ngjallet urrejtja! Kam filluar te urrej te gjithe ata qe perbuzin e fyejne dashurine tone. Eshte urrejtje qe lind nga dashuria?!
    Per shume gjera te ēuditshme qe ndodhin te ne, kam shume per te thene, por... Zoti me mbajtte gojen!...

    23 maj
    Dje, ne mbremje u takova me S-ne. U magjepsa nga shoqerimi me te e nga fjalet e tij. Por ne nje ēast merzie nuk e di as vete pse i thashe: "Me beso S, nganjehere, me vjen keq qe jam serbe..."

    Te yjen keq se je serbe? M'u pergjigj buzagaz:

    Po c'do te thoshin ata qe jane rome, apo zezake? Dikur kam degjuar nga nje miku i babait tim, pjesemarres ne Lufte. Ai thoshte se lufta kunder fashizmit, siē pohohej atehere, do te na bashkonte me njeri-tjetrin, do te fitonim te drejtat tona, do te ishim te lire... Por, a ndodhi vertet keshtu? Dhe shprehte haptas zhgenjimin. Dhe per kete fajin ua vinte, me te drejte, serbeve.

    Ata na konsiderojne "te ardhur", ne tokat qe jane tonat, na quajne armiq..." Por, keshtu do te vazhdojme, me armiqesira gjithe jeten? Duke shpallur edhe "dashurite e ndaluara"?!

    Dashuria nuk eshte mekat. Kete e thone gjithe njerezit e ditur. Dhe keshtu duhet te jete, apo jo? S-ja lexon shume libra, studion shume. Dhe keto fjalet e tij ma ngrohen zemren. Ai vertet eshte nje djale i zgjuar e fort i ditur. Megjithate, ne jeten tone, shpesh shfaqet urrejtja, si nje perbindesh i tmerrshem, qe s'dihet nga kush e kur do t'i pritet koka.

    25 maj
    Ka disa muaj qe kam filluar te provoj per te qene poete. Thone, qe vajzat e moshes sime, shkruajne vargje, kur bien ne dashuri. Keshtu ka ndodhur edhe me mua. Ja, sapo m'u kujtuan vargjet e nje poezie qe e kam shkruar kohe me pare per vete dhe per ate qe dua marrezisht. Por edhe per nje tjeter, per njeriun misterioz qe me gjurmon. I ndiej hapat e tij, pas hapave te mia, edhe ne rruge, edhe te shtepia:

    Se ē'me dhemb ne gjoks, nuk e di,
    Ēdo gje eshte shkruar nga Perendia,
    Dhimbjen valle ta kem nga nje shpirtzi,
    Qe si hije e erret ndjek hapat e mia...?!

    Eshte i eg'er, vrastar, ku di une,
    Me pergjon ndoshta dhe kur fle,
    Emer te urryer ka: spiun,
    Zemren te gezohet, nuk ma le.

    Sepse une nje djale fort e dua,
    Ndonese thone se s'eshte i gjakut tim,
    Por, une s'pyes te tjer'et ē'thone per mua,
    Koken te ma vene ne giotine.
    Sy dhe zemer kam te dashuria,
    Ata le te ēmenden nga ligesia!

    Kur i perfundova keto vargje, te them te drejten edhe u dridherova nga frika, se mos u bien ndonje te ligu ne dore, e pastaj... Por prape mendova: "Do ta ve friken ne gjume, qe te mos zgjohet, e te mos me shqetesoje. Por, a do te mundem?

    6 tetor
    S-ne e kane arrestuar, e kane torturuar e padyshim qe e kane gjakosur. Ai, ne prag te vdekjes e une, ne prag te ēmendurise. Diten veq qaj, naten zgjohem nga gjumi e therras: "Une kam vrare nje njeri, vrava dashurine time..."

    Mami dhe babi, qe e dine ēka ndodhur me kosovarin tim, i degjoj tek flasin edhe ata, ne dhomen prane meje: "Vajza po na ēmendet... Ajo ka per te vrare veten... Po ne, ku te mbytemi?..."
    Po une nuk dua t'ia di per ato qe thone. Di qe kete ata e prisnin prej kohesh. Dhe tani, shtepise sone i ka rene zjarri dhe mallkimi... Dhe prinderit e mi jetojne me dhimbjen e pergjegjesise se tyre...
    Dhuro shumė...e prit pak!

  6. #6
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    KREU I PARĖ

    I arratisuri

    Ndoshta s'do te kisha shkruar asnje radhe dhe patjeter, qe s'do t'i isha vene perfundimit te ketij libri, sikur ngjarjet te mos ishin aq prekese e tronditese. Njerezit per te cilet flitet, kane qene te rinj. Dhe rinia i ka te gjitha: guximin per te dale nga "kafazi" i hekurt, etjen per te qene te lire, endrrat e bukura, deshirat e patreguara, gezimet e brengat dhe ate ndjenjen e holle e delikate, qe ne gjuhen shqipe shprehet me fjalen dashuri. Ishin keto trokitje te forta ne mendje, qe percillnin rrefenja me aq te papritura, dramatike e tragjike, qe hynin ne ndergjegjen time e s'po me linin te qete. Ato kerkonin te shperthenin e te dilnin ne drite, bashke me jehonen e tyre. Dhe keshtu bera. I thirra kujteses qe te me ndihmonte, per te mos me shpetuar asgje nga ato qe kisha degjuar e perjetuar. Dhe filli i ngjarjeve per te cilat po shkruaj, ka nisur ne ditet e shtatorit, aty nga fundi i viteve '50 te shekullit qe sapo u largua...

    * * *

    Shtatori kish ardhur ne nje qiell te murrme e me re te dendura qe leshonin hera-heres shiun e imte, qe na bezdiste. Ne nje nga keto ditet pa diell, nje djalosh, disi i veēante nga te tjeret, me nje valixhe druri ne dore, do te hynte ne porten e madhe te konviktit te Shkolles Pedagogjike te Elbasanit. Ishte nje truplarte 17-vjecar, me nje fytyre rrumbullake, ku i shkelqenin dy sy te kalter dhe ajo buzeqeshja e kendshme. Kishim dale ne oborr, pas pushimit te shkurter te drekes.

    Dhe veshtrimi u drejtua tek i porsaardhuri. Ai na pershendeti me nje "Tungjatjeta!", pastaj pyeti: "Ku ashte Drejtoria?" Dhe si mori pergjigjen, iu ngjit shkalleve qe te gonin ne zyren e drejtorit. Ne nisem te peshperitnim: "Cili te jete valle ky "nxenes i vonuar?"" Mesimet kishin filluar afro dy jave me pare. Nga dialekti e kuptuam qe ishte verior. Ne ditet qe do te vinim do t'i qendronim gjithnje e me prane. Ishim kureshtare te dinim cili ishte e nga vinte. Vone mesuam se ai ishte nje kosovar, "i arratisur nga Jugosllavia", se serbet i paten vrare babane dhe, se, ate e quanin Sokol. Kjo na e ndezi edhe me shume kureshtjen.

    "I arratisur nga Jugosllavia?!"

    Shpejt fantazia jone prej te riu nisi ta parafytyroje ate me pamjen e heroit, qe kish kapercyer telat me gjemba, midis plumbave, qe ish kacafytur me serbet e qe mund te kish mbetur edhe i vrare. Por Zoti, apo dikush tjeter, e kish shpetuar e ai gjendej i gjalle, ja, ketu para nesh.

    Sokoli qe i pari i ardhur nga "pertej kufirit", qe do te ulej me ne ne sallat e studimit dhe ne bankat e shkolles. Tanime do te jetonim se bashku me ate "njeriun e rralle". Kjo na bente te shpresonim se nga goja e tij do te degjonim gjera interesante, te ēuditshme, te frikshme, apo te bukura. Kureshtja ishte jo vetem instikti i moshes, por edhe shprehje e patriotizmit dhe e ndjenjes sone kombetare, qe na bente te ndiheshim te gjithe shqiptare.

    Prandaj kosovarin do ta rrethonim me dhimbshurine e dashurine tone. Deshem te hynim ne shpirtin e tij, te zbulonim te fshehta qe nuk i dinim nga ajo bota e mistershme, qe ne e quanim "sketerra titiste". Dhe, natyrisht, te degjonim te na fliste per familjen e shoket e tij.
    Por Sokoli i kishte fjalet e pakta. "ēdo t'u them me shume, more vellazen". Ja... Dhe tregonte shkurt, se ishte "shqiptar prej Kosove"... Se e "donte Shqipnine". E "atje nuk jetohej", e se kish ardhur ketu, te "vellaznit, por me mesue te Nanemadhja".

    Ca thoshin se Sokoli eshte natyre e qete dhe e ndrojtur. Te tjere pohonin: "Ka frike te flase, ndoshta keshtu e kane porositur", pa permendur se e kujt ishte porosia. "Te heshtesh, kur vjen nga nje "bote tjeter" e kur ka kaq gjera per te thene? Sic. dukej, Sokoli dyshonte... Dyshonte edhe te vetja, se mos thoshte ate qe s'duhej...

    Tani vertet e ndjente veten te lire, po kish kuptuar se edhe liria paskish kufij, qe s'duhen kapercyer! Dhe na dukej, se kosovari ishte si ai zogu i vogel, qe kerkon te fluturoje po ka frike, se krahet i ka te dobet e ndihet i pafuqishem. Ai e donte lirine, por edhe kish frike prej saj. Ne ate kohe, gazeta "Zeri i Popullit" shkruante edhe per "spiune" e per njerez qe tradhtonin vendin e tyre. Po permendte edhe emra diversantesh qe vinin nga jashte te armatosur. Kish lexuar, apo i kishin thene Sokolit per keto, kjo nuk dihet.

    Po bandat e armatosura, qe donin te rrezonin Qeverine e Enver Hoxhes dhe ata agjentet e maskuar si "te persekutuar" nga Titoja, por qe mblidhnin informacione kunder Shqiperise, per te cilat shkruante gazeta, duhet ta kishin vene ne mendime. Ai vertet nuk ishte i tille dhe s'kishte te bente me ta, por e ndjente se Sigurimi i Shtetit vigjilonte, pergjonte... "Edhe muret kane veshe", edhe "fjala fluturon" e mund te shkoje tek ata qe s'na duan, do te me thoshte me ze te ulet nje dite, pas disa muajve, kur une e kisha bere mik.

    Ne i qendronim prane njeri-fjetrit dhe ai do te besonte te mua. "E kupton vella, kam lene nje pjese te familjes se mbetur "atje" dhe serbet mund te bejne c'te duan me ta..." Kur ish larguar Sokoli nga fshati, vetem nenes i kish treguar se do te shkonte ne Shqiperi. Po e kish porositur te rrinte e heshtur. Dhe po ta pyesnin: "Ku e ke djalin?", te pergjigjej: "Nuk e di ku eshte zhdukur...!" Ai e ndjente se edhe spiune te UDB-se mund te gjendeshin ne Shqiperi.

    Ata mund te informonin edhe per te arratisurit nga Jugosllavia, ku gjendeshin e me se merreshin. Dhe po ta merrnin vesh te verteten, kjo rrezikonte familjet e tyre, qe mund te internoheshin, ose te vriteshin. Keto mendime te frikshme doemos qe e benin te mos ishte i qete. Po me teper e turbullonin fjalet se edhe Sigurimi Shqiptar vezhgonte e pergjonte ēdo te dyshuar qe vinte nga "pertej kufirit".

    Dhe ai ishte njeri prej tyre.

    Keshtu do te kalonin muaj te tjere e une do te gjendesha ne prag te matures. Me Sokolin ishim bere miq te ngushte. Madje, shpesh, ai do me therriste, jo me emrin tim, por shkurt: "Vella".

    ................
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Ēaushi : 24-11-2011 mė 18:10
    Dhuro shumė...e prit pak!

  7. #7
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    .....
    Dhe, me gjithe friken qe ndjente nga ndonje e papritur, kish nisur te me hapej. Njeriu i mire, qofte edhe ne rrethana te veshtira per te, e ndjen nevojen e nje miku. E ka te domosdoshme t'i zbuloje te fshehtat e jetes se tij, sidomos kur ajo ka digka interesante dhe shuan kureshtjen e te tjereve. Por kete s'mund ta beje me te gjithe. Veēanerisht, ata njerez si Sokoli, qe vleresoheshin si "tipa te mbyllur", eshte e veshtire te zbrazin zemren. Per kete duhet kohe, duhet mirebesim.

    Dhe ja, ne nje dite pushimi, siē ishte e diela, ne do te rrinim se bashku e ai do niste biseden:

    - Vella, do te te them diēka. E kam kuptuar se edhe ti kerkon te dish per mua, me shume sesa te kam treguar...Une kam braktisur vitin e dyte te gjimnazit te Pejes. Se atje, pas vrasjes se babait, me gjurmonin. Nuk jetohej dot. Arrestime, pushkatime, ēdo dite... Por, sapo mberrita ne Shqiperi, me ēuan ne nje kamp pune, ne Llakatund te Vlores, bashke me kosovare te tjere... Deshen te verifikonin kush isha dhe pse kisha ardhur. Nesje, pune e tyre! Moren te dhena, me "shoshiten"... Dhe kur mesuan te verteten, se cili isha, me dhane te drejten e shkollimit. Tani, si me shihni, jam i gezuar, se gjendem midis vellezerve te mi, ne shkolle. Ky ishte edhe qellimi im, te studioja...

    - Ne ato vite, kujtimet tona per shkollen, do te shfaqeshin te lidhura ngushte edhe me jeten e atij qyteti te lashte, qe emrin e kish marre nga historia. Do te na fikesoheshin Kalaja me mure te larte dhe ato bimezat e gjelbera, qe vishnin trupin e saj. Kodrat e Krastes, qe dimrit leshonin furine e re'rave te acarta e dridheronjese. Dhe ai lumi rebel, Shkumbini me Zaraniken fatkeqe, qe kur shperthente nga shtrati, rrembente gdo gje qe gjente perpara. Pastaj do te vinin me radhe kinemaja, libraria, ambulanca dhe fusha e sportit. Dhe nuk do te na shlyheshin nga kujtesa, rruget e rrugicat qe te ēonin ne shtepite perdhese me oborret plot limona e portokalle, aq karakteristike per Elbasanin.

    Pa harruar kodrat me ullishtet e pafundme. Por, per ne do te ishin te dashur, mbi te gjitha, njerezit e mire te atij qyteti: te thjeshte, te filter e mikprites. Ata, qe me gjithe varferine, per "normalistet", siē na quanin, ishin gati ne ēdo ēast te hapnin dyert e shtepive dhe zemren bujare. Keshtu, permes zerave zhurmelenese dhe qetesise, me veshjet tona te lehta edhe ne ditet e ftohta, me buken e racionuar dhe ushqimet e pakta, do te ecnim ne jete, te frymezuar nga endrrat e bukura rinore, per nje te ardhme me te mire. Dhe bashke me ne, do te ecte i vendosur edhe djaloshi nga Kosova, qe kish hyre aq papritur me jeten e tij edhe ne jeten tone.

    - Vella, - do me thoshte ne nje nga ato ditet e nxehta te korrikut, - edhe sa dite te mbeten? Po, edhe pese. Shiko, i kam numeruar. Pas nje jave, ti do te na thuash: "Lamtumire, shoke, lamtumire, shkolle...!
    ..............
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Ēaushi : 25-11-2011 mė 10:29
    Dhuro shumė...e prit pak!

  8. #8
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    Vertet per mua kish mbetur edhe nje provim, ai i fundit te matures. I thashe: "Sokol, edhe sikur ne maje te maleve te sherbejme, ne do te takohemi nje dite."

    - Mire, mire, po hajt te shkojme te sheshi i Kalase, le te pushojme pak.
    - Konvikti me kalane, gjendej fare prane. Ketu, ne nje vend te qete, te ulur ne dy trungje pemesh, te prera, ne do te bisedonim, si dy vellezer.

    Dhe lemshi i mendimeve do te shthurej e do te perhapej te cdo gje qe na shqetesonte: Te moti, qe atij viti kish ardhur me nje vere te thate e te nxehte, te jeta ne konvikt dhe ndarja nga shkolla. Thuhej se Ministri i Arsimit pat dhene nje urdher te prere: "Te gjithe konviktoret qe mbarojne shkollen, do te sherbejne ne Veri. I kemi mbajtur me buke, - kish thene ministri, - dhe ata duhet te sherbejne atje ku ka nevoje Atdheu! Ne Veri nuk kemi shkolla, se s'kemi mesues. Atje do te shkojne". Po Sokolit nuk i bente pershtypje ky urdher. Per te, mbarimi i shkolles ishte ende larg. Pastaj, "S'ka gje, vella, edhe atje jetojne njerez", - do te me thoshte, si per te me larguar nga ēdo fije shqetesimi. Po biseda do te perqendrohej edhe te Kosova. Si mund te rrinim pa folur per te? Ajo per ne qe here tema e zemres.

    - A ke marre ndonje lajm nga familja, - e pyeta me medyshje, se s'desha ta lendoja.
    -Jo! - me tha.
    - Dhe me ka marre malli shume, sidomos per neneloken. Per motrat e vellaznit. Nuk di si jetojne, ne mos po...Dhe syte iu perloten.

    Qendruam keshtu te heshtur, perballe njeri-tjetrit, per disa gaste. Pastaj ai, sikur te zgjohej nga nje enderr e frikshme, do te niste perseri biseden.

    –E di, vella, ju e kini te veshtire te besoni se sa vuan populli i Kosoves. T'i ndalosh tjetrit te flase gjuhen e nenes, ta vrasesh ne rruge, ne shtepi e ne pusi, vetem se eshte shqiptar, po kesaj q'i thone?!

    Jo, o, ju e kini te veshtire! Duhet ta jetosh, qe ta besosh..! Qendroja i heshtur perpara nje djali 17-vjeēar si perpara nje mesuesi. Ne ato vitet e rinise sone, kishim lexuar e degjuar pak gjera per Kosoven. Dinim qe ajo ish krahine shqiptare, qe banohej nga shqiptaret, vellezerit tane te nje gjaku e te nje gjuhe. Dinim edhe se atje jetonin njerez te varfer, edhe pse tokat ishin shume te pasura me hekur, plumb, qymyr, nikel, zink e flori...

    Thuhej se me kete pasuri mbahej ne kembe Jugosllavia. Po Kosova permendej edhe per pyjet e shumte e ujin e bollshem e te rralle. Dhe historine e Kosoves do ta lidhnim edhe me Dardanet, per te diet krenoheshin kosovaret, se ashtu si ne, ishim pasardhes te ilireve trima, qe ne kohen e tyre, kishin bere histori e kishin hyre ne histori.

    Po bota kosovare na shfaqej here e afert e here e larget, megjithese me te na ndante vetem nje vije kufiri. Ishte e afert, sa here qe gazetat do te shkruanin faqe te tera, me masakra, shkombetarizime, dhunime, burgosje e vrasje te barbareve serbe, ndaj vellezerve tane kosovare. Ishin ngjarje tronditese, te papara ne Evrope, sado qe Evropa flinte e nuk leshonte asnje ze proteste.

    Dhe per ne, Kosova do te na dukej e larget, kur kambanat e pergjakura te alarmit pushonin, qofte edhe per nje kohe te shkurter. Por, kosovaret nuk pushonin luften e tyre... Ngriheshin ne demonstrata, greva, perleshje me arme... Ne keto raste, ata kishin nevoje per ndihme. Po, ne ēmenyre? Shqiperia jone e vogel ishte vete e pafuqishme dhe pa mbeshtetje. Historia, qe na kish denuar ne vitin 1913, me ndarjen nga trungu ame, te gjymtyreve te saj, mbetej ajo e 50 viteve me pare. Nje komb i ndare ne parcela.

    Me nje Kosove te pushtuar e te skllaveruar. Ishim njerez te nje race te lashte, te njohur per menēuri e trimeri, por qe nuk takoheshim me njeri-tjetrin lirisht.

    Nje perde e hekurt dhe telat me gjemba na kishin ndare... Dhe ja, fati kish prure te ne njerin prej atyre te "pertej kuflrit", Sokolin. Dhe ne na dukej, se me te kishim zbuluar Kosoven... Por djaloshi nuk po e zbulonte veten. Nganjehere ishte kaq i vetmuar, sa te krijonte pershtypjen se deshironte te rronte me vetveten.

    Sokoli heshte, si kalaja me muret e vjeter qe kishim prane. Por une nuk heshtja dot. E pata pyetur disa here: "Mire per veten tende qe s'flet, te pakten na fol per te tjeret...

    " E pashe me sy te perlotur e ne ēast me erdhen nder mend fjalet e nje njeriu te ditur. Ai ka shkruar: "Jeta te buzeqesh edhe kur i ke syte me lot..." la permenda Sokolit keto fjale.

    Desha t'i largoja trishtimin, t'i ndizja nje shkendije shprese, se do ta shikonte Kosoven e lire e do te jetonte i lumtur ne familjen e vet. Ai e kuptoi. Buzeqeshi, me hodhi doren ne sup e nisi te flase me nje ze te dridhur, qe s'ngjante me zerin e tij.

    ........
    Dhuro shumė...e prit pak!

  9. #9
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    .....

    -Degjo,vella, do te te tregoj per nje familje kosovare, per fatin e saj, qe eshte edhe nje plage per mua! Per familjen e Veli Krasniqit. E kemi pasur fqinj. Dy djemte e tij, Liridonin e Sadriun i pata shoke. E gjithe familja prej 8 pjesetaresh, madje edhe te vegjelit, provuan qelite serbe! Nje pjese edhe i vrane.

    Vrane bace Veline, por edhe Sadrine. Sadriu ishte i shkolluar. Mbante edhe ditar. E kam fshehur e ruajtur ditarin e tij e me te fshehurazi kalova kufirin..."Ditar?

    Ditar i nje te vrari nga serbet? Do te jete interesante, mendova..."
    Dhe ne Qast i thashe: -Sokol, do ma japesh ditarin ta lexoj?

    -Oh, me vjen keq, se te ty kam besim, por tash per tash nuk te jap asgje... Ti me kupton? Aty ka gjera te fshehta, emra njerezish, ngjarje intime. Do te te them edhe dicjca tjeter: ne ditar flitet edhe per dashurine e Sadriut me nje vajze serbe... Oh, sa s'dua t'ia kujtoj emrin.

    Ishte gjarper ajo, nuk ishte njeri...! Dhe u be varri i tij...

    Keto fjale te Sadriut, ma shtuan kureshtjen e me nxiten fantazine. Nisa te mendoja, ējfare mund te kete here ajo vajza serbe qe ai e quajti gjarper? Po Sadrine Q'e lidhte me te? Dashuria? Ndoshta, ndonje dashuri si ato qe kemi lexuar ne libra, ku gershetohen kurthet, intrigat e perfundojne ne gjak?! Isha bere i paduruar. Desha te dija ndonje gje nga kjo histori qe, siQ duket, duhet te kete qene e dhimbshme e tragjike. Po Sokoli nisi te hedhe hapat ne drejtim te shtegut te kalase. E une mbeta me shpresen se nje dite do t'i mesoja te gjitha...

    Po afronte orari i darkes. E ne do ta linim sheshin e Kalase. Ne ditet qe do te vinin do te perfshiheshim ne ethet e provimit.

    * * *

    Dhe dita e ndarjes erdhi. Nje ceremoni e thjeshte e mbarimit te matures, dhe te perqafuarat e fundit edhe me Sokolin. Me te u ndava nje mengjes te kthjellet e plot drite. Me vete mora premtimin, qe kur te takoheshim, do te kisha ne dore edhe ditarin e Sadriut.

    Pas disa muajsh, une do te vazhdoja studimet e larta ne Tirane, kurse ai, vitin e trete te Normales.
    Keshtu do te kalonin vitet. Dhe jeta qe na kish bashkuar, tani na kish ndare. Isha i interesuar te dija ku ishte Sokoli, por asgje s'kisha mesuar per te. Gjersa nje dite mesova se edhe Sokoli, pasi kish punuar per dy vjet mesues ne fshat, kish filluar e mbaruar Universitetin e Tiranes e sherbente si mesues i biologjise, ne nje nga shkollat e Fierit.

    Vetem pas shtate vjetesh do ta takoja ate. Ne kafenene me te madhe te qytetit, ne do te zinim nje tavoline, ne nje vend te qete, larg zhurmes. E pyeta per familjen. Me tha se dikush nga ata, qe kish ardhur "prej andej", e kish vene ne dijeni se edhe nenen e kishin arrestuar. "Kerkonin te dinin ku gjendesha une..."

    Pastaj fjala do te binte te ditari.
    - Ti me ke premtuar, - i thashe.
    - Po, ke te drejte. Tani eshte koha, se sic, thone: "Ka kohe per te heshtur, ka kohe per te folur". A me pret pak? Ja, ketu afer e kam shtepine. Do te te ftoja qe kafene ta pinim ne shtepi, por gruaja eshte ne pune. dhe s'kam njeri tjeter.

    A don te te jap nje sihariq? Gruan e kam nga Elbasani, bashkenxenese.
    Ty mbase s'te kujtohet, e quajne Ramije
    - Jo, s'me kujtohet, se ju ishit dy vjet me poshte
    - Nejse, te lutem, me prit pak, erdha!

    Dhe ai erdhi, me solli ate per te cilin, isha bere aq kureshtar.

    - Mire, mire, po me nje kusht: Te mos shkruash per familjen time! Ja, shkruaj per familjen e Veli
    Krasniqit. Per ate te kam treguar, shkruaj edhe per dy djemte e rritur te tij, per Sadriun dhe Liridonin.
    I premtova se ashtu do te beja. Tashti isha i bindur qe me tregimet e Sokolit dhe ditarin e Sadriut, mund te shkruaja nje novele.

    Dhe nisa te hidhja ne leter ngjarjet, faktet, personazhet...


    .......
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Ēaushi : 26-11-2011 mė 18:30
    Dhuro shumė...e prit pak!

  10. #10
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    KREU I DYTĖ


    "E fshehta" e nje letre


    Liridoni, nje nga te tre djemte e Veli Krasniqit, shpesh do te binte ne mendime, e do te kujtonte se ē'i kish ndodhur babait. Ish nje ngjarje e papritur, e ēuditshme dhe e dhimbshme. Familja e tij, ne ate fshatin e vogel afer Prishtines, jetonte si gjithe' te tjerat. Kishin nje cope toke, dhjete koke bageti dhe konaket qe trasheguan nga gjysherit. Babai punonte aren qe nga mengjesi ne mbremje. Nena dhe dy motrat e rritura e ndihmonin Liridonin, me femijet e tjere shkonin ne shkolle dhe, si te gjithe femijet, kujdeseshin edhe per bagetite. Po ata paten edhe nje vella tjeter, Sadrine. Ai vazhdonte shkollen e Medicines, ne Prishtine. Veli Krasniqi thoshte:

    "Do te bejme si do te bejme, buke e qepe do te hame, po djalin nuk e le pa shkolle". Ai do ishte mjeku i pare ne fshatin me kater lagje, ne nje prej te cilave jetonin serbet. Ata kishin ardhur vone e, me para e dhune, qene bere pronare te tokave me pjellore.

    Ne kete fshat te banuar thuajse teresisht nga shqiptare, "te ardhurit" do te mbeteshin edhe "bumja me sahat", edhe "molla e sherit dhe e grindjeve".Vendasit, ata nuk do t'i quanin vendas, por "myslimane", "shqiptaromedhenj", qe syte i mbanin nga Shqiperia, dhe ajo ishte vendi i tyre, shteti i tyre, atje le te shkojne!

    "Ketu i thone Serbi", do te kercenonin serbet. Dhe keto kercenime do te' beheshin haptas, sidomos ndaj familjes se Krasniqeve. Ata e dinin qe bace Veliu kish luftuar kunder bandave te serbomedhenjeve, qe me trembedhjeten, e qe trumbetonin se Kosova, e nje pjese e Shqiperise, ish e tyre. Ata e dinin se gjate Luftes se Dyte Boterore, kur partizanet e Brigades V Sulmuese shkelen tokat e Kosoves, Veli Krasniqi shkoi e u bashkua me ta. Luftoi me ta ne nje llogore, gjersa edhe u plagos ne Rogove nga ēetniket.

    E, se nje vajze labe, bashke me dy te tjere, e paten shpetuar nga vdekja, duke e ngritur ne krahe. Ne ato dite partizanet shqiptare te Brigades V do te marshonin drejt Suharekes, ne Cerrnaleva, Dobranje-Lipian-Konjuh-Vuēitern, e 28 Nentorin e 1944-es, Diten e Flamurit, do ta festonin ne Prishtine.

    Veli Krasniqi, edhe ashtu i plagosur, nuk ish ndare nga Brigada. Po serbet dinin per te edhe diē tjeter, nje kusheri i se shoqes, qysh para lufte, jetonte ne Shqiperi, e hera-heres dergonte edhe ndonje leter. Nje leter e tille do te behej nje dite edhe "shkak" burgosjeje, torturash... UDB-ja e kish censuruar letren. Kur korrieri i katundit e solli ate ne shtepi, Liridoni i hodhi nje veshtrim te shpejte zarfit, vules dhe pulles postare. Po, ish nje leter e ardhur nga Shqiperia.

    Ne pulle qe stamposur fytyra e Skenderbeut...
    Ne mbremje, prane vatres, Liridoni ish duke lexuar letren, kur dy milice, shoqeruar nga nje civil do te hynin me rrembim ne shtepi. Kjo ishte krejt e papritur. Veli Krasniqi u ngrit ne kembe e u tha: "Ne kete menyre hynin ne shtepira vetem cubat..." Te shikoje si u xhindosen milicet. Ata uleriten, shane e bertiten. Dhe ishin gati ta vrisnin njeriun, qe ish treguar aq guximtar...!

    ........
    Dhuro shumė...e prit pak!

  11. #11
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    ......

    ......

    Civili, qe me siguri do te ishte nje nga ata te UDB-se i rrembeu nga dora letren Liridonit e skermiti dhembet:
    - Kjo eshte ajo letra?
    - Cila leter?
    - Ah, nuk e ditkeni? Letra nga Shqiperia... Ajo qe u jep udhezime per te rrezuar pushtetin...
    - Ne nuk e kemi lexuar ende gjer ne fund!
    - Marsh perpara, se do te ta lexojme ne, atje ku duhet! Lidheni te poshtrin! - Gruaja dhe femijet e Bace Veliut u tronditen. E pane tek e terhiqnin ate zvarre, gjersa kaptuan pragun e deres. Ēane erresiren e nates... Pastaj do te degjonin vetem te lehurat e qenve, qe i shoqeruan gjer ne te dale te fshatit...
    Ate nate, ne shtepine e Krasniqeve, asnjeri nuk mbylli sy.

    Gruaja, megjithese s'kuptonte asgje te keqe nga permbajtja e letres, i binte kokes me grushta e shkulte floket, ngaqe kujtonte se faji ish i saj, se letren e dergonte kusheriri.

    Njezet dite e njezet net qendroi bace Veliu ne nje qeli te erret, ku edhe ne mesnate, e ngrinin per ta marre ne pyetje e per ta torturuar. Pastaj erdhi ne shtepi. Ish bere sa mezi njihej. Pa do tregonte ē'kish hequr e vuar. "E dini pse me arrestuan? Ja, per ate kusheririn qe jeton ne Durres! Me pyeten Ē'dija per te, se UDB-ja, gjoja kishte te dhena qe ai ishte agjent i Sigurimit Shqiptar".

    Pastaj me komentuan letren: "Po me hallet e jetes si ia qoni?... Mos u ligeshtoni, djemte u jane bere burra...! Ne kemi nje fjale te urte qe thote: "Detari i mire, ne furtune njihet"". Ata zoterinjte e Prishtines kishin shpjeguar, se kusheriri me fjalen "furtune" donte te thoshte kryengritje. Dhe se meqe "djemte jane bere burra", nuk duhet pritur... Duhet organizuar kryengritja.

    .........
    Dhuro shumė...e prit pak!

  12. #12
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    .....

    Komente te tilla ata do t'u benin edhe fjaleve te tjera si: "hallet e jetes", "mos u ligeshtoni"... e te tjera. Por, kuptohet, te gjithe keto ishin sajime, per ta futur ne burg.
    Ne Prishtine, ate e kish pyetur vete kryetari i UDB-se, Qedo Topalloviēi.
    - Si te quajne? - i paten thene qe ne fillim.
    - Veli Krasniqi!
    - Veli Krasinovic, keshtu thuaj, derr...!
    - Po mua, ashtu me therrasin.
    - Pusho, se...
    Dhe, udbashi kish nxjerre revolverin e tyten ia kish drejtuar te koka. Dy oficere qendronin ne kembe per ēdo te papritur. Jashte qelise, ne korridor, degjoheshin vetem ecejaket e rojes.
    - Ti ke edhe dy djem te tjere te rritur, po ata si i quajne? - Pyeti perseri shefi, kesaj here me nje ton me te zbutur.
    - Njerin Sadri, tjetrin Liridon.
    - Liridon? Pse, kur ju ka munguar liria, kete doni te thoni? Po ne u mbajme me buke, ketu, ne tokat tona!
    - Ne keto toka kemi lere-, zoteri... Ketu kane lere edhe gjysherit e stergjysherit tane...
    - Si the, si the? Politiken e terroristeve, ate te shqiptaromedhenjeve, po na ben edhe ketu, mor derr i felliqur? - Ish xhindosur perseri shefi. Nderkohe te dy oficeret, qe qendronin ne kembe, iu sulen me shkelma e grushta viktimes se tyre. Ai ra ne toke, por duke u lekundur u ngrit perseri. Qendroi ne kembe, ashtu me fytyren mbuluar gjak.
    - Tani do te na thuash, kush ua ka vene emrat djemve?

    - Babai im!
    - Po babane tend, si e quanin?
    - Skender.
    - Skenderbe, thuaj...! Dhe ta dish mire se,
    Skenderbeu eshte serb, eshte i yni.
    - Keshtu them dhe une, eshte i yni!
    - Ti, po tallesh? Kush ta ka mesuar kete genjeshter, se "eshte i juaji", apo ai djali qe studion ne Prishtine? Po edhe atij do t'i vije dita, edhe ai do te gjendet nje dite ketu. Ta dish, keshtu do ndodhi.
    - Zoteri, beni ēkeni per te bere me mua, djalin lereni ne pune te vet, ai s'perzihet ne politike...!
    - Ate e dime ne! Tani lidheni te poshtrin dhe ēojeni ne vendin qe dini! - iu drejtua shefi te dy oficereve.
    Ata e lidhen e duke qelluar me shkelma e nxoren nga qelia per ta drejtuar ne dhomen e torturave.
    Tri jave tmerri do te kalonin e ai do te lirohej "me kusht", me kusht qe te tregohej "i urte", te mos perzihej me ata qe nuk e donin Serbine. Dhe i kishin vene njerez prapa ta pergjonin...
    Dhuro shumė...e prit pak!

  13. #13
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    KREU I TRETĖ


    Jeni i arrestuar...


    Kish hyre stina e veres. Djali i Veli Krasniqit, Sadriu, qe kthyer ne fshat. Provimet i kish dhene suksesshem dhe tani e priste puna ne are. Po e priste edhe nje' ngjarje e gezuar. E motra e tij, Shqiponja, do te martohej pas dy javesh. Per dhendrin, Shpendin, kish degjuar fjalet me te mira. Ai, jetonte ne nje fshat prane "Kodres se diellit", fare afer Prishtines. Ish njohur edhe ai me te, ne nje nga ato demonstratat qe benin studentet "per lirine e gjuhes shqipe", "per nje autonomi te vertete te Kosoves", ku degjoheshin edhe parullat: "Kosova e lire", "Kosova Republike"!

    Por, Sadriu gezohej edhe per ate, qe motren, qe e deshte aq shume, do ta kishte afer. Keshtu kalonin ditet, permes punes ne are dhe pergatitjeve ne familje, per dasmen. Dhe ajo dite erdhi. Ishte nje dite e bukur me diell. Oborri i shtepise qe mbushur me dasmore. Gjemonte daullja, sazet e kenget, ēifteli, aq sa jehona e tyre ndihej gjer pertej ne lagjen e banuar nga serbet.

    - Ēfare ka ndodhur?
    - Albancit paskan dasme?
    - Dhe do te kalojne ketu, ne rrugen tone?
    - Mire, mire..., te shohim si do t'u dale nusja! -
    thoshin serbet me percmim.

    Megjithese shqiptaret nuk e nxisnin armiqesine, serbet e ushqenin ate, ushqenin urrejtjen e perbuzjen per ēdo gje qe ishte shqiptare.
    Ish tradite qe, kur vajza te martohej, te' percillej te burri me flamur. Keshtu do te dilte nga pragu i shtepise se babait, edhe Shqiponja. Por, vargut te gjate te krushqve, do t'u dilnin ne prite serbet.

    - Hiqni flamurin!
    - Ky eshte flamuri i Shqiperise!
    - Ē'kerkoni ju me te, Shqiperine e madhe?
    Po kush mund ta hiqte flamurin? Nje turme e ēakerdisur serbe qendronte perballe flamurit, por edhe perballe atyre burrave te tri lagjeve te fshatit qe ishin bere te tere dasmore?!...

    A do te pranonin keta qe flamuri i tyre te shkelej nga kemba serbe?

    Ishin ēaste provash te veshtira, tendosje nervash... Nje beteje fjalesh qe mund te kalonte ne gjakderdhje. Gjak ne dasmen e se bijes? Oh, jo, kete nuk do ta deshironte kurre Veli Krasniqi! Kete nuk do ta deshironin as bashkefshataret e tij. Po ē'te besh, kur dikush te pret rrugen?

    Nje perfaqesi pleqsh, te urte e te menēur u munduan te hynin ne bisedime. Te shpjegonin se ne kete rruge kane kaluar dhe te paret e tyre, e se per ta nuk kish rruge tjeter... por nga kampi kundershtar, si pergjigje, do te vinin sharjet, kercenimet, ofendimet. Se ata nuk i kishin bere llogarite vetem.

    Pas pak minutash do te vinte nga Prishtina nje kamion me milice te armatosur. Tani banoret serbe, kishin marre zemer, ishin bere me te shumte ne numer, me te eger. Dhe kenget e dasmoreve, qe nuk pushonin, do te perziheshin edhe me krismat e armeve.

    ....
    Dhuro shumė...e prit pak!

  14. #14
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    .....

    "Ky eshte "bashkim-vellazerimi" juaj, zoteri? Per kete flisni?..." Me keto fjale i ish hedhur ne gryke nje milici, Bujar Drini, nje nga trimat e fshatit. Milici i drejtoi armen, po ne ndihme te shokut te tyre do t'i vinin dhjete-pesembedhjete te rinj te tjere. Milicet u terbuan, se ndodhi ajo qe nuk e prisnin. Te gjithe u gjenden brenda nje rrethimi qe pati vetem nje rrugedalje:

    Te largoheshin, t'ua mbathnin kembeve. Dhe ashtu bene... Duke shkrehur armet ne ajer, ata moren rrugen drejt Prishtines. Te tjeret, grupi i banoreve serbe, do te niseshin menjehere pas tyre... Kjo i qetesoi njerezit, daullja dhe kenget u gjalleruan. Dhe nusja me flamur, do te shoqerohej nga disa qindra banore te fshatit, gjersa te hynte ne oborrin e konakeve te dhendrit.

    Po milicet serbe, nuk do ta harronin ate qe u ndodhi, turpin qe moren me vete. Dhe, pasi kaloi vetem nje jave, ata do te vinin perseri ne fshat, fshehurazi dhe naten, per te bere arrestime. Tete nga djemte me te mire do t'i qonin te lidhur ne burgun e Prishtines. Ato dite, vetem per burgjet serbe dhe djemte qe vuanin ne to, bisedohej. Qarkullonin mendime nga me te ndryshmet. Kish nga ata qe thoshnin "Njerez jane keta? Me ta nuk mund te jetohet!".

    Te tjeret shtonin: "Ku te shkojme?..." Po serbet kete kerkonin. "Te ikin, te ikin allbancit, te shkojne ne Shqiperi, ne Turqi..., le te vene ne Afrike, a Amerike e ku te duan..., veē. te ikin, pa kthyer koken mbrapa...!" Dhe, ndonese kish nga ata, qe per t'i shpetuar burgut e vrasjeve, kishin marre rrugen e mergimit, numri i tyre qe fare i pakte.

    Po Veli Krasniqi me te tjeret as qe e shkonin ndermend nje gje te tille. E ku mund te shkuleshin nga toka ku kane lere? Ata ishin si lisat e larte, me rrenjet e thella ne toke, qe vetem sepata mund t'i priste e largonte.

    Dhe fshati do te bente nje jete te trazuar. Mes shqetesimit te puneve te renda, do te degjonte edhe per mandatat e djemve te mbetur burgjeve, per te tjeret, qe niseshin ushtare e u dergoheshin prinderve kufoma ne arkivole te mbyllura. Shoqeruar me nje leter te shkruar shkurt:

    "Biri i juaj, ushtari... ka vrare veten..."

    Po Sadriu, c'bente ne fshat ne ato dite vere, ku kish ardhur per pushime? Ai veshtire se i gezohej diellit te bukur dhe kopshteve te gjelber. As lendinat ne bjeshke e ujevara qe bente te shperthenin ujerat e bardha dhe te ftohta, nuk e benin te gezohej. Me zemer te thyer per ato qe degjonte e shikonte, mendimet e tij fluturonin larg, shume larg...

    Ne Prishtine kish lene shoket dhe ate vajzen e bukur, me te cilen kish lidhur miqesi— Ketu ne fshat kish gjetur prinderit, qe rropateshin per kafshaten e bukes. Por kish gjetur edhe nje shok te mire, Sokolin. Ishte moshatar e me te do te kembente mendimet. Do te qanin hallet se bashku.

    - E di ē’thone fshataret per ty? Thone se Sadriu i bace Veliut, eshte bere doktor i arave. Keshtu thone, per bese. Po mbete ne pune... gjithe diten, merr doktor...!
    - E, mor Sokol vellai... Ketu, te gjithe punojne e nuk gezojne. Pse, jete eshte kjo?
    - Keshtu them dhe une. Por... c'te bejme? Duarlidhur, s'luftohet... E ka thene bukur nje njeri i ditur: "Kazani nuk zien ne flaken e qiriut!"
    - Zien, zien, qe ēke me te... Flaka e zemrave nuk eshte flake qiriu...

    Sokoli kish rene ne mendime.
    Shume shpejt, te dy shoket do te lidheshin ngushte, aq sa midis tyre, nuk pati me te fshehta. Sadriu do t'i thoshte shokut te tij edhe se kish mbajtur nje Ditar, e ai gjendej midis librave te tij te shkolles.
    - Degjo, vella, - i pat thene, - nese do te ndodhe gje me mua, ditarin merre ti dhe ruaje. Kjo eshte porosia ime, kupton?
    - Ishallah s'ka per te ndodhur gje! Ti je njeri i zgjuar dhe...
    - Sidoqofte, te lutem, bej si te thashe!

    Keshtu kalonin ditet. Po afrohej fundi i pushimeve. Nganjehere mbremjeve, ashtu siē ish i lodhur nga puna, Sadriu do te gjente nje vend te qete, larg syve te njerezve, e do te zhytej ne enderrime. Ne ē'moshe tjeter mund te enderroje njeriu aq shume sesa ne moshen e rinise?

    Ai sapo kish mbushur 21 vjet dhe enderronte, qe pas mbarimit te shkolles, t'i bente te lumtur ata dy pleqte e mjere, qe kishin vuajtur aq shume edhe per te. Te ndertonte, pse jo, edhe nje shtepi te bukur, ku te rehatonin eshtrat. Dhe me ne fund, po ta miratonte babai, do t'i paraqiste per martese, vajzen e tij te zemres.

    Por, ja qe endrrat e tij nuk do te realizoheshin...

    Nje pasdite gushti, Sadriu e la punen me heret se ditet e tjera. Babait i kish thene se e ndjente veten shume te lodhur, e se do te shkonte ne shtepi. Duke kaluar neper rrugen e gjarperuar te fshatit, papritur i dalin perpara dy civile:
    - Sadri Krasniqi, ti je?
    - Po, c'ka ndodhur?
    - Ne emer te popullit, jeni i arrestuar...!
    - Une, i arrestuar? Perse?

    .........
    Dhuro shumė...e prit pak!

  15. #15
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283
    .....

    - Mos fol qen, perpara!
    Ata e lidhen djalin, e hipen ne nje xhip e moren rrugen qe te ēonte ne Prishtine.
    Kete e mori vesh i gjithe fshati. Ate nate, i madh e i vogel, bisedonte per djalin e Veli Krasniqit. Ca thoshin se "mund te kete bere ndonje prapesi ne shkolle..." Te tjere peshperisnin si nen ze se "doktori" do te jete perzier ne politike.

    "Keni degjuar per ate grupin qe eshte zbuluar ne Prishtine?... Ne te ka pasur edhe mjaft studente. Dhe ata paskan deklaruar ne gjyq se donin lirine e Kosoves dhe bashkimin me Shqiperine... Ndoshta keshtu do te jete... Ndoshta...!"
    Kete lajm ia paten ēuar ne are, teksa punonte, edhe bace Veliut.
    - Sadrine e kane arrestuar...!
    - Pse, ē'ka bere djali?!
    - Asgje, por serbet djemte burgosin...
    Veli Krasniqi erdhi ne shtepi krejt i derrmuar. E pikellonte shqetesimi, se mos i benin ndonje gje te keqe djalit. Shtepia qe mbushur plot me fshatare, dhe ai i pershendeti shkurt me nje "tungjatjeta", duke vene doren ne zemer.

    - Mos u ligeshto, bace Veli...!
    - Miqte dhe shoket shendosh! - tha bace Veliu, sikur ta dinte qe djali ish i humbur.
    - 0 jo, ai do te kthehet, eshte djale i zgjuar dhe trim...
    - E kemi djalin me te mire te fshatit... ēfare thua?...
    - Po ata, qenrit, te te miret godasin, atje ku na dhemb me shume.
    - Sidoqofte, cdo e keqe e ka nje zgjidhje. A do ta shpetosh djalin, or bace Veliu?
    -Ta shpetoj? Po si...?

    Njeriu qe i pat shpene ne mendje "shpetimin e djalit" qe nje burre i beshem. Per te thoshin se ishte me pasaniku i fshatit. Te tre djemve te tij, nuk u kishte "hyre asnje gjemb ne kembe", se politika per ta qe nje "djali qe ta merr shpirtin". Pastaj, fshataret e permendnin ate se "ish i zoti per te bere dredhi"...

    - Po si me keshillon, o Muhamet, te shkoj t'u lutem "atyre"...?
    - A, jo, jo, te luturat s'pijne uje... duhen para...! Keshtu ka bere edhe ndonjeri...
    - Ti me thua ta blej lirine? Me para? Jo, kete s'duhet te ma kishe thene... Dhe, po te mos kisha ne shtepine time do te te jepja nje pergjigje tjeter, or mik...! Ne burgjet serbe jane qindra e mijera djem nenash, po atyre ē’keshille u jep, zotrote, te shiten te serbi?...

    Bace Veliut i ishin fryre damaret e qafes nga zemerimi, ndersa tjetri do te shtonte si me gjysme zeri: "E bona kete gabim une, por per te mire u nisa..."
    - Kjo "e mire", eshte e mira e serbit, jo e jona,
    - do te shtonte me qetesi nje burre i gjate e thatim.
    Ajo nate kaloi me biseda midis te moshuarve dhe te rinjve. Secili do te thoshte mendimet e tij per Sadrine, per fatin e tij dhe ato qe u kishin ndodhur edhe te tjereve. Po te gjithe I jepnin edhe kuraje bace Veliut, te qendronte i forte, siē qendrojne burrat e vertete. Dhe ai kish dhene prova per kete, se edhe plak, i kishte perballuar burgjet serbe.

    Keshtu do te kalonin ditet Nga Sadriu s'kishte asnje lajm. Per te thuhej se qe arrestuar e mbahej i burgosur ne burgun me te madh te Prishtines. Do te kalonin tri jave, gjersa te mesohej e verteta per te. Nje bashkefshatar, qe ne ate kohe sherbente si milic ne burg, e qe kish dezertuar e fshihej diku ne bjeshke, do te tregonte per Sadrine:

    "Ata e mbanin te lidhur ne nje nga qelite e UDB-se. Tri-kater here ne dite e merrnin ne pyetje. E torturonin gjersa peshtynte gjak..."I gjate, si nje lastar, ishte ai, fytyren e kish te verdhe limon e trupin delikat, veq syte, i ndizeshin zjarr nga urrejtja.

    Nje dite, Sadriun e thirren ne pyetje, kur drita akoma s'kish aguar, kesaj radhe ne zyren e shefit te UDB-se nenkolonel Qedo Topollaviqit. Ai, per nje kohe te gjate, ka drejtuar seksionin e zbulimit ne drejtim te Shqiperise. Dhe ja, tani rrinte ulur ne kolltuk dhe thithte nje "Qesterfil", ndersa ne nje cep te tavolines ishte vendosur nje pakete cigare "Trigllava" dhe nje shkrepese, me tej, nje shishe uiski.

    - Dilni jashte, - u tha shefi te dy miliceve, qe sollen te arrestuarin. - Dua te bisedoj vete me djaloshin, -dhe buzeqeshi lehte, duke u munduar qe fytyres se tij, tonit dhe levizjeve te dores, t'u jepte nje pamje sa me te njerezishme.
    - Uluni dhe juve djalosh, uluni...! Ju kane rrahur, a? Sa keq...! Dhe jeni kaq i ri, - tha shefi me nje ze te bute e perkedheles dhe futi doren ne xhep, duke menduar me vete: "Goldi im ketu qenka!"
    - Pa he, na fol djalosh, si eshte puna qe je perzier me ate grupin "Besa Shqiptare".
    - Une s'jam perzier me asnje grup, zoti nenkolonel.
    - Mos u nxito, mos u nxito, une e kuptoj xhanem qe ti e ke te veshtire te flasesh... ashtu eshte vertet...? Ashtu, por duhet menduar me thelle, me thelle...

    Ne nje moshe te tille si ne moshen tuaj, mund te beje kushdo marrezira, prandaj duhet frenuar vetja per te here qe te dominoje me teper logjika, jo pasionet. Ja se ēdesha te te them, ti je teper i ri, po..., po, teper i ri... dhe ndjek, me sa di une, shkollen e mjekesise? Shiko, shiko, dashke te dalesh mjek... pa hajde mendo ē'sakrifice ben shteti per ty, te ka dhene edhe burse?

    - Ju kane informuar gabim, zoti nenkolonel, ka nje vit qe ma kane prere bursen, - u hodh i rrembyer djali.
    - Ashtu?! Po pse, valle? Sic. duket, per qendrim jo korrekt. Nejse, xhanem, per kete mund te nderhyjme edhe neve, - dhe toni i shefit te UDB-se sa vinte e behej me prinderor, i afert dhe i bute. - Mos doni nje cigare "Trigllava"?
    Sadriu nuk u pergjigj, e kuptoi qe kish te bente me nje njeri te rrezikshem. "Ky qenka dhelper", mendoi me vete.

    - Ēmendoni ashtu, a? Shiko, shiko, syrin e paske te buhavitur... Ja, tani po te verej me kujdes... Te kane rrahur? E po ēte besh, ky eshte zanati i atyre..., vetem te rrahin dine..., kurse une di te merrem vesh vetem me fjale... Ja, ky eshte principi im...! Kete kam pasur parasysh gjithe jeten... Me kane thene se je djale i zgjuar dhe kurajoz..., te them te drejten per keta tipa kam respekt... Ne fund te
    fundit, te kuptohemi, njeriu me dinjitet eshte si puna e asaj pares se vlefshme, qe edhe ne fund te detit ta hedhesh nuk ndryshket...

    Shiko, shiko, po folna nje qike, xhanem! Ketu je perpara nje prindi tend... Edhe ne per te miren perpiqemi!

    Por Sadriu, as qe donte t'ia dinte per ato qe thoshte nenkoloneli. Ai shikonte nga dritarja i zhytur ne enderrime. U mbushen tri jave ne qeli. Jashte buēiste jeta qe njeriut i jepet vetem nje here... Nepermjet shufrave te hekurta te dritares hynte ne dhome nje ere karakteristike: era e barit te fushes, qe aq shume ndihet ne mbremje e ne mengjes heret. Jeta, jeta...

    ....
    Dhuro shumė...e prit pak!

  16. #16
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    ......

    si bucet ajo e vrullshme ne rruge, ne fushe e ne shtepi ra... Njehere i jepet njeriut ajo, por duhet jetuar ne menyre te atille qe njerezit te mos shfaqin asnje perbuzje per ty... Qe asnje te mos thote: "E kaloi jeten kot, ishte i humbur, frikacak". Keto fraza te njohura nga librat, ai i perseriste me mend fluturimthi disa here, pastaj ngrinte koken me krenari.

    - S'kam per te thene asgje, zoti nenkolonel.
    - Shiko, shiko, po ti perseri nxitohesh, - shqiptoi lehte Ēedo Topalloviqi midis buzeve te tij te trasha, qe qendronin si dy copa melcie te ziera ne fytyren e tij te shendoshe e kuqaloshe.

    - Une jap fjalen e nderit, te oficerit te popullit se, me ty s'ka per te ndodhur asgje..., ne qofte se ti do te tregosh per aktivitetin e organizates "Besa Shqiptare".
    - Une nuk njoh ndonje organizate te tille!
    - E pamundur, ju jeni pjesetar i saj..., ne kemi dokumente per kete.
    - Po ditarin ē'e bete? E kini fshehur? Sa keq!
    Te ne ēdo njeri mund te mbaje ditar..., por ju ne ditar shanit udheheqesit, ja ketu qendron gabimi!

    - Une s'kam asnje ditar, nenkolonel.

    Shefi i UDB-se mezi po e mbante durimin, ai ishte gati t'i hidhej ne fyt, ta mbyste... ta ēapelente, ashtu si bufi viktimen e tij, kete koke shqiptari, por e dinte qe s'do te kish sukses... Vetem me kete metode... me ate te gjakftohtesise, shefi i UDB-se se Prishtines kishte thyer shume "shpirtra te hekurt", sic thoshin vartesit per te. Dhe ja, ai harxhonte ore te tera per te nxjerre diēka te vlefshme prej djalit. Disa here e thirri ne zyre, disa here i foli atij me dashamiresine e prindit..., i premtoi e ē'nuk i premtoi, nje shtepi ne Beograd dhe bashkim me nje bukuroshe qe ia donte zemra. Por nga Sadriu mori vetem nje pergjigje:

    - Nuk di asgje, nenkolonel!
    Atehere, perpara Sadriut u paraqit fytyra e vertete e shefit.
    - Si? Nuk doni te tregoni? Si? Nuk dini gje? - Shkeli menjehere susten e ziles elektrike, qe kish nen tavoline, e ne dere u duken dy milice te armatosur, pastaj edhe nje i trete, nje civil me nje trup te larte e te shendetshem e me ca sy si ne te shpelare... Ai mbante ne dore nje kamxhik me nje llape te gjate meshini.
    - Mesojeni te poshterin, si te tregoje! - urdheroi shefi. Kanatat e dritareve u mbyllen, kamxhiku nisi te fishkelleje, dhe ne trupin e dobet e gjysmelakuriq te djalit, filluan te duken me thelle vijat mavi.
    - Po tani, do tregosh?
    - S'kam... asgje... per te thene... asgje...! - Dhe ra pa ndjenja.
    - Uje, hidhini uje... por jo ketu, ne qeli!
    Ate e nxoren nga zyra gjysme te vdekur dhe e perplasen ne qeli.
    Kur u permend Sadriu, kish kaluar mesi i dites... Mbremja dalngadale po shtrinte mbi qytet krahet e saj te erreta... Ai u ngrit me gjunje.

    - Ku gjendem valle? Oh, cfare endrra te tmerrshme kam pare!
    Dhe Sadriu vertet kish pare endrra; disa prej tyre mundohej te mos i kujtonte, kurse te tjerat i ledhatonte, i zbukuronte... Ia kish enda te mos ishin endrra, por c'e do...! Ate e kishin mbyllur ne qeli dhe vetem endrrat pati shoke...Dhe nisi te fliste ne kllapi:

    "...Jo..., jo..., ju nuk me vrisni dot...! Ne... do t'ju varrosim, juve do t'ju varrosim..."

    Dhe kish kenduar neper gjume perēart ate kengen qe kenduan perpara gjyqit patriotet e rinj te Prishtines ne vitin 1950... Kete kenge e kish shkruar ne burg nje djale 18 vjec. nga Gjakova:

    "Ne mes te vuajtjeve, territ te robnise,
    del nje kushtrim, qe na fton,
    ngrehuni ju djem te Kosoves,
    Drita e lirise po agon...!"

    Pastaj Sadriu ish ngritur ne kembe e kish thirrur me tere fuqine:
    "Duem Kosoven...,
    Duem Lirine...,
    Duem Shqipnine...,
    duem...!"

    Te goditura te forta shurdhonjese u degjuan ne deren e qelise. Nderkaq ai erdhi ne vete. Ē’te kete ndodhur? Roja... po, po, roja! Paskam prishur qetesine e rojes...
    - Mbylle gojen, kriminel! - thirri roja.
    Dera u hap... Mesi i nates kish kaluar dhe ata filluan ta hiqnin zvarre, per ta perplasur mbas disa minutave ne zyren e shefit te UDB-se.

    - Qohuni bukurosh! - i thirri shefi me egersi.

    Sadriu, me gjithe dhimbjet e plageve, u ngrit ne kembe dhe ne syte e shefit ai pa syte e nje bishe te etur per gjak, pastaj ktheu koken majtas. Civili me trup te shendetshem e te larte, qe rrinte me kamxhik ne dore, hapi perden e mendafshte qe ndante gati me dysh zyren dhe aty te ndriēuar nga nje llambe e madhe elektrike, ai pa nje pamje te llahtarshme: nje trup njeriu lakuriq, i lidhur pas nje shtylle, qendronte pa ndjenja.

    Koka, me ata floket e pergjakur, i varej poshte. Mbi trupin e tij kish lene gjurme mavi kamxhiku, madje ne disa vende rridhte gjak. Dukej qe viktima jetonte ēastin e fundit te jetes. Here-here, ai renkonte thelle.

    - Shikoje, shikoje, - shfryu shefi, - eshte nje nga shoket e tu..., eshte shqiptar..., po..., po..., shqiptar, - dhe me ate veshtrimin e tij dhelprak mundohej te thoshte: "Ja, nje fat i tille te pret dhe ty".

    Sadriu uli koken... Nuk kish zemer te shikonte kufomen e pergjakur. Civili mbylli perden dhe shefi ne ēast nxori nga sirtari nje fotografi te madhe.

    - Na, shikoje...! Po kete e njohe?
    - pyeti shefi, kesaj here me nje ton me te ulet dhe ia hodhi fotografine perpara kembeve.

    Sadriu u trondit. Ne fotografi kish dale Ljuba. Ajo ish veshur me ate trikon e kuqe dhe fundin e zi, qe aq shume i shkonin fytyres se saj, dhe qe aq qejf e kish pasur Sadriu. "Ljuba..., Ljuba...", mendoi ai me vete. Dhe Ljuba e shikonte duke buzeqeshur nepermjet fotografise. Si ne nje film i shkoi atij nder mend, dashuria me Ljuben. "Ēfare bente ajo tani?"

    .........
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Ēaushi : 02-12-2011 mė 19:00
    Dhuro shumė...e prit pak!

  17. #17
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    ....

    Dhe shefi, duke qendruar kembe mbi kembe ne kolltuk, pa hequr cigaren nga goja, pyeti:

    - E djalosh, si vendose, do te jetosh me ate kufomen, do te behesh kufome si ajo atje (dhe tregoi perden e mendafshte, prapa se ciles ndodhej ai qe ende renkonte thelle), apo do te jetosh me ate bukuroshen e fotografise...?! E mire eshte serbja? ...E? Ajo te ka shkruar dhe nje leter... Ja, do te ta lexoj?

    Degjoje ē'shkruan, degjoje, - dhe nxori nga zarfi mbi tavoline nje leter:

    "I shtrenjti im, Sadri!
    Qekurse te kane arrestuar jetoj me gjak te ngrire. Ngaqe nuk me mesohet, tere ditet i kaloj me mendimet per ty e netet... netet jane te frikshme, shoh endrra, ca endrra me vrasje. Kujtoj kohen qe kemi kaluar bashke e me duket sikur s'do te kthehet kurre. Ah, ta dish se Ljuba jote po vuan per ty...! Hajde sa me shpejt! Po te pres...
    Qdo gje mua me duket se varet nga ty. Une ta njoh karakterin tend, por duhet ta dish se asnje fitim s'ke per ta pasur, ne qofte se nuk u thua gje atyre... Thuaju, i dashur, te gjithe ato qe di e ata do te lirojne e ne do te jemi perseri bashke..."
    - Nuk eshte e vertete, - nderpreu leximin e letres Sadriu.
    - Nuk e ka shkruar Ljuba kete leter...!

    - Urdhero e lexoje vete, bukurosh!

    Djali shtangu, po, ishte shkrimi i Ljubes... "Ljuba, Ljuba, - mendonte ai, - me te vertete me jep keshilla per te tradhtuar shoket?
    Mos valle, Ljuba eshte bere agjente? Po fotografia e saj si u gjend ketu?... Ljuba ime, agjente e UDB-se?...Perse ta kete bere kete, nga dashuria per mua?!... Jo, jo, kete nuk e besoj..."

    - Nuk e besoj, - shqiptoi ai me ze te larte.

    Per me shume se dy ore, Qedo Topallavici i drejtoi me dhjetera pyetje djalit. Ai e pyeste per aktivitetin ne grupin e "Besa Shqiptare", per emrat e pjesetareve te tjere te grupit, i sillte nder mend se dikujt i ish thene qe "udheheqesit e Jugosllavise ndjekin nje politike shoviniste ndaj Kosoves, qe shqiptaret po i ēkombetarizojne dhe se nuk duhet qendruar duarkryq, duhej bere dicka". Ne fund, shefi i UDB-se i kish kerkuar sqarime edhe per ditarin, per te cilin ai ish i informuar me saktesi. Por te gjitha pyetjeve te tij Sadriu i pergjigjej si gjithmone me indiferentizem:

    - Nuk di asgje, nenkolonel! Kot qe me mundoni, une nuk di asgje... asgje...!
    Kish dale gushti, e shtatori numeronte ditet e fundit. Dhe ndaj tij perseri nisnin torturat... kamxhiku fishkellente ne ajer... Djali humbiste ndjenjat dhe permendej ne erresiren e qelise se burgut...

    "Sa do te kete shkuar ora tani?", pyeste veten. Matane hekurave te dritares, nata nxin. Asgje s'ndihet. Qdo gje ka rene ne gjume, vec shiu..., shiu bie si me shtemba... Tavani i qelise pikon e muret jane veshur me bula uji, ndersa lageshtia te hyn dalngadale gjer ne eshtra... Sadriu i shtrire ne rrogoz rri zgjuar, mendon: "Q'te kete ndodhur, valle? E vertete te jete qe Ljuba me ka tradhtuar?!"

    Dyshimi ia brente zemren... "Vetem Ljuba dinte qe une mbaja ditar..., vetem me Ljuben kam biseduar. Po fotografine e saj, kush e pruri ate ketu? Po letra..., ē'deshte te thoshte ajo me fjalet "thuaju, i dashur, dhe ata do te te lirojne..."? Ljuba ime... agjente?!... Ljuba ime - varri im?!", perseriti ai ngadaie... Jashte binte shi... nje shi i dendur me ere... Dhe nata nxinte... Ai mbeshteti koken te muri:

    "Qenka thene te derdhet perseri gjak kosovari. Me gjakun tone ata duan te mbysin lotet e nenave te Drenices..., te mbysin renkimet e patrioteve ne fushat e perqendrimit te Goli Otokut..., te varrosin ndjenjat e shqiptarizmit, te Pejes..., Gjakoves..., Prizrenit..., te gjithe' atyre qe kane pire qumeshtin e nenes shqiptare. Por, a do t'ia arrijme dot?Kurre...,jo!"

    Dhe, si ne nje film, do t'i shfaqej e gjithe historia e dashurise me Ljuban. Takimet e para, shetitjet ne natyre. Bisedat ne auditore (ajo ish nje vit me poshte se Sadriu). Dhe, me ne fund, fjalet e saj: "Sadri, ti nukje si te tjeret, prandaj te dua...! Ti je..." Fjalet e bukura, ledhatonjese, por mbi te gjitha sinqeriteti dhe miqesia e saj me shqiptaret do ta hidhnin ate ne krahet e dashurise... Ajo kish hyre ne shpirtin e djaloshit, po bashke kishin hyre edhe ndrojtja e shqetesimi qe i turbulluan mendjen.

    Nisi t'i dukej se nje ze i larget qortues, i buēiste te veshi: "Sadri, ti kerkon te martohesh me nje vajze serbe?! Po babai, po nena, po fshati, c/do te thone?... Serbet na kane bere aq te keqija, kurse ti..." Ne ato ēaste ai do te strukej i mbuluar nga mendime te frikshme, ogurzeza... Do te qendronte keshtu i heshtur per ore te tera, gjersa te permendej. Se, nje ndjenje e fuqishme, njerezore, me emrin dashuri, e ngacmonte e s'e linte te qete. Atehere ai do te gjente perseri fuqi per te kundershtuar vetveten: "Jo, jo... Edhe Ljuba nuk eshte si te tjeret... Nga nje vajze, qe i afron dhe i don shqiptaret, s'ka si te me vije e keqja. Edhe babai i Ljubes, si babai im, ka qene partizan. Nuk punon as ne UDB, as ne milici e ne pushtet. I vetmi pushtet i tij ka qene puna ne nje zejtari."

    - Pse te kem gabuar, valle, se dua nje vajze te nje kombesie tjeter? Po dashuria te bashkon, nuk te ndan, urrejtja, po. Urrejtja e njeriut per njerine, ben te lindin te gjitha te keqijat. Se dielli lind per te gjithe, dhe te gjithe shikojne ngrohtesine e bukurine e tij, edhe bimet, edhe lulet, e jo me njerezit.

    Ia kish shfaqur keto mendime edhe nje shokut te tij te ngushte, Vjoses. Po tjetri i qe pergjigjur shkurt. "Keto jane filozofime, vella. Ti, Sadri, qenke idealist, dhe une s'te paskam njohur...?"

    "Vertet dashuria me paska verbuar?!", do t'i thoshte vetes e ne keto ēaste mendimet e Sadriut, si ujerat, dallgezoheshin e rridhnin te turbullta. Vetem tani, kur ai ndodhej ne qeli, e verteta po i zbulohej ndryshe nga q'e pati parafytyruar.
    Ljuba te kish hedhur helmin ne kupen e dashurise? Ajo te kish hapur edhe varrin per te? Nje varr pa emer, pa lot e pa lule. Ndryshe nga ajo qe behet per njerezit e lire. Qelia do te ishte edhe varri i tij, nje varr me mure te gjakosura. Edhe Sadriu do ta kuptonte se jeta e tij do te shuhej ketu.

    Nje skuadron i vdekjes po e pergatiste ate. Dhe do t'i dilnin perpara hetues gjakftohte e cinike, qe benin lojen e dhelpres, shefa te ngrysur, here te qete e here te eger qe jepnin urdhra: "Q'beni, vriteni kopilin..., se kerkon te shembe shtetin...!" Gardiane me vringellimin e ēelesave ne dore, regjistronin edhe te thirrurat perēart, naten. Civile me detyren e xhelatit, qe dilnin nga qelite me duar te

    ....
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Ēaushi : 04-12-2011 mė 07:20
    Dhuro shumė...e prit pak!

  18. #18
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Nėn Qiellin e Prishtinės

    .......

    ...pergjakura. Keto e te tjera do te sillte nder mend Sadriu, ate nate shtatori me shi. "Ah, sikur te kisha qofte edhe nje bombe... Qe t'ua hidhja atyre qe me rrethojne...! Ah, sikur...! "Po tani ishte vone, shume vone...

    Tringellimi i gelesave ne dyert e qelise se hekurt, ia largojne mendimet. Oshtima e thirrjeve te rojes: "Ēohu, kriminel, - ne pyetje!" depertoi ne korridoret dhe hyri ne te gjitha qelite e burgut. Te gjithe' skeletet qe jetojne ne dhomat e ftohta prej betoni, e marrin me mend se c'do te thote ajo: "Ēohu, ne pyetje!" Ata e dine se ē'do te ndodhe me shokun e tyre... Do ta pyesin..., torturojne. Dhe me ne fund, ose do t'ia thyejne kafken ne dyshemene me pllaka guri..., ose do ta pushkatojne, diku, ne ndonje vend pa emer. Ose njera, ose tjetra, kjo eshte alternativa e bemave te tyre.

    Sadriu u ngrit pa i shikuar rojat ne sy. Ata e lidhen.
    Ne zyren e shefit te UDB-se, Sadriut do t'i benin pyetjet e fundit:
    - Ē'do te na thuash, djalosh...! E kupton?
    Vdekjen e ke mbi krye...! Do te shpetosh?... Na thuaj...!
    Sadriu heshti. Dy oficere te UDB-se iu afruan menjehere qe ta qellonin me grushta, shqelma e me se te mundnin.
    Por Shefi i ndali...
    - S'do te flasesh? Atehere, na thuaj fjalen e fundit!
    - Po, kete do ta them: "Ah, sikur te kisha mundesi, do t'ju shfarosja te gjitheve...! "Djaloshi nuk mundi te vazhdoje me tej, se shufra te hekurta do te binin mbi koken e tij.

    Jashte nata nxin dhe shiu vazhdon te bjere si me shtemba... Do te kalonin disa dite e gjithe fshati do te mesonte per fatin e Sadriut. Dhe fati i tij do te ishte, si i atyre njerezve, qe nisin te jetojne atehere kur vdesin...

    * * *

    Vrasja e te birit e kish pikelluar rende bace Veline. I heshtur e i kerrusur nga hallet, qe s'po i ndaheshin, shkonte ne are. Mendonte se ketu do ta gjente qetesine qe i mungonte. Kur kthehej ne shtepi, do t'i hidhte syte ne mur, te fotografia e Sadriut. I dukej se keshtu nxirrte mallin. Hera-heres do te shfletonte e perkedhelte edhe librat e tij. Prej andej, i behej sikur degjonte zerin e djalit.
    Po librat, si jeta e njeriut, fletet e para, por edhe te fundit. Dhe fundi i tij kish qene aq i tmerrshem. E pati rritur me mundime ate djale. Dhe thoshte per te, se e kishte "djalin e halleve te pleqerise".

    Megjithate, perpara te tjereve, sidomos perpara se shoqes, qe i ishin skuqur syte nga te qaret dhe i paten shteruar lotet, nuk jepej. Ai mbahej me te gjashtedhjete vjetet mbi shpine. Mbahej sic mbahet detari ne varken e tij te vjeter, ne nje det te trazuar me furtune.

    Ata qe e shihnin ashtu, te dobesuar, te gjate e te kerrusur, u vinte keq per kete njeri te mire. Por edhe atij i vinte keq per te tjeret, qe kishin pesuar te njejtin fat. Dhe keta fatkeq, edhe ne fshatin e tij, nuk ishin pak.

    Thuhej se nje e katerta e djemve kishin provuar qelite serbe. Nje pjese e tyre nuk u kthyen e nuk e pane me pragun e shtepise.

    Serbet kositnin barin e njome, qe te mos mbinte kurre.
    Por bari do te leshonte rrenje, do te shtohej e rritej, nga mot.


    ......
    Dhuro shumė...e prit pak!

  19. #19
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Ditar i njė dashurie tė pėrgjakur !

    KREU I KATĖRT


    Ditar i njė dashurie tė pėrgjakur


    Ditari i Sadriut

    Askush nuk e dinte qe ai mbante ditar. Kur vinte per pushime gjate veres, pasditeve, shpesh e shikonin me nje tufe librash ne dore, teksa ulej ne bar, ne hijen e nje kumbulleje. Atje kish krijuar kendin e tij te qete, per te lexuar e shkruar. Ditarin e gjeti i ati, ashtu rastesisht.

    Ate dite qe kishin arrestuar Sadrine, bace Veliu i kish thene Liridonit, se duhet t'i shikonin bashke librat... Milicet mund te vinin per te kontrolluar... Disa fletore te lidhura bashke dhe te futura ne nje kapak libri mjekesie. Ky ishte ditari i tij. I ati e fshehu ate ne nje vend te sigurt, jashte mureve te shtepise. Te nesermen do te vinin milicet. Ata s'lane gje pa kontrolluar, por ditarin nuk e gjeten. Do te kalonin disa dite, e shoku me i ngushte i Sadriut, Sokoli, do t'i kerkonte bace Veliut ditarin.

    - Po ti, ku e di qe ai mbante ditar?!
    - Ju e dini qe Sadrine e kisha shok e vella... Dhe, eshte porosia e tij, bace. Kushedi, milicet mund te vijne prape ketu, dhe... Une ju siguroj...
    Ne fillim plaku kish nguruar, po pastaj kish thene: "Le te plotesojme porosine e djalit!" Sokoli per te kish qene si djali i tij dhe atij i besonte. Edhe babane e tij e kishte mik te beses.
    - Na, merre lexoje, nxirre mallin e shokut, por ruaje...!
    - Do ta ruaj me jeten time, - kish siguruar me ne fund Sokoli.

    ......
    Dhuro shumė...e prit pak!

  20. #20
    i/e regjistruar Maska e Ēaushi
    Anėtarėsuar
    03-05-2006
    Vendndodhja
    Nė Atdhe!
    Postime
    3,283

    Ditar i njė dashurie tė pėrgjakur !

    .....

    Pas vrasjes se babait, lexuesi tashme e di, Sokoli do te arratisej e me vete do te sillte ne Shqiperi edhe ditarin, fshehurazi, e per te cilin askush nuk kishte dijeni, gjersa kaluan vite.
    E ditari do te gjendej ne doren time.
    Ne nje dhome' te qete, larg veshtrimit te njerezve, i ulur ne nje kanape, me kureshtjen e nje te riu, nisa te lexoj...

    Prishtine, 9 mars 1957
    Kam vendosur te mbaj ditar. Kete e bej pse ka filluar te jete e modes mbajtja e ditareve nga shkollaret, por mendoj se do ta kem shok. Shok ne gezimet dhe hidherimet e mia. E kush e di ndofta mund t'i vleje dikujt ne te ardhmen. Dua te skalis ne fletet e ditarit mendimet e mia... "Mendime... mendime, e kam pisk me ju mendime" ka shkruar nje poet, po, edhe une e kam pisk me mendimet. Here ato me vijne ashtu si dallget e detit ne tufan, te erreta e te furishme, dhe here rrjedhin te qeta.

    Thone qe ditar mbajne vetem ata qe kane rene ne dashuri... kjo s'eshte plotesisht e vertete, te pakten keshtu me duket mua...

    12 mars
    Mbas pushimeve te dimrit ne dhome nuk fle me shoket qe kisha me pare. Me kane vene me dy serbe. Nuk e di, por njeri, ai, Miljutini, me eshte bere i bezdisshem. Mbreme, para se te flinim, duke qene shtrire ne krevat, lexonte me ze nje artikull te "Borbes", ne te cilin kritikoheshin shqiptaret. "Nuk di si e mbajta veten, se do t'ia kisha bere cope-cope ate "pacavure". Ai e lexonte dhe me shikonte venger. Ēfare donte te thoshte me kete?

    13 mars
    Megjithese pranvera ka dite qe ka ardhur, sot ne mengjes frynte ere e ftohte. Lulet e bajameve nisen te bien pertoke. Te ftohte te tille banoret e Prishtines s'mbajne mend qysh njezet vjet me pare. Na u desh te vishnim perseri palltot e renda per te shkuar ne shkolle.

    Ndersa profesori i kirurgjise shpjegonte, vajza qe kam perpara kthen koken nga une e peshperiti: "Pranvera te detyroi te veshesh pallton e madhe?" Dhe buzeqeshi embel. Ate e quajne Ljuba. E kam njohur disa muaj me pare, ne nje mbremje vallezimi. Edhe kam kercyer me te, edhe kam biseduar disa here. Me eshte dukur serbja me e mire qe kam njohur. E thjeshte, e filter, e bukur, njerezore.

    Rri e vras mendjen: te jete dashuruar aq shume me mua? Jashte ben ftohte e te duket sikur dimri u kthye perseri, kurse ketu, se bashku me buzeqeshjen e vajzes nisi te fryje flladi i pranveres.

    28 mars
    Sot, ne gjithe Prishtinen ish dita e regjistrimit te popullates. Ne internatin tone erdhen dy veta. Njeri pyeste e tjetri regjistronte ne nje formular te madh, sa gjysma e tavolines, gjeneralitetet e shkollareve. Duhet thene qe ketu erdhen per t'u regjistruar edhe nxenes te shkollave te tjera te Prishtines. Ndermjet njerit prej tyre dhe nepunesit te regjistrimit ndodhi nje mosmarreveshje.
    Nepunesi e pyeti djalin:

    - Ē'kombesi kini?
    - Shqiptare.
    - Babai di turqisht?

    -Po.
    - Nena juaj di turqisht?
    - Po, - perseriti nxenesi.
    - Ē'fe kini?
    - Jam pa fe. -Si?

    - Ju e keni emrin Ramis, kjo do te thote' se jeni muhamedan. Vec. kesaj, meqe prinderit tuaj flasin turqisht, sigurisht qe jeni i kombesise turke, - tha nepunesi me nervozizem, duke perplasur mbi tavoline stilografin e duke urdheruar nepunesin tjeter: -Regjistroje, Ramis Kadria, kombesia turke!

    - Jo, une kam kombesi shqiptare, druzhe, shqiptare... Edhe prinderit e mi jane shqiptare, pavaresisht qe dine turqisht. Me falni, por edhe ju mund te dini gjuhe te huaja, por kjo nuk do te thote se... nuk jeni serb? Apo...

    - Pusho! Si guxoni te silleni me arrogance ndaj nepunesve te shtetit?
    Ēuditem me keta qeveritaret tane, aq frike e kane emrin e shqiptarit, sa qe perdorin cdo metode per shkombetarizim.

    2Prill
    Portieri me solli nje leter. Ma dergonin nga shtepia. Ne leter me shkruanin se po me dergonin edhe ca dinare. Ato, te them te drejten, s'me dalin per te paguar fjetjen e ushqimin. Te shkretet prinder, qe kurse ma prene bursen, me pretekst se "u shkurtua buxheti", me duhet t'i fus ne mundime. Ē'te bej... Edhe nje vit me ka mbetur... dhe atehere kam per t'i ndihmuar.

    ....
    Dhuro shumė...e prit pak!

Faqja 0 prej 4 FillimFillim 12 ... FunditFundit

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •