Tefta (Tashko) Koco

[Brari]

Ne nje faqe interneti gjeta kte Shkrim postuar nga "Golemi"

---------------

Tashko Tefta

(Fajum-Egjipt 02.11.1910 † Tiranë 30.12.1947)
Këngëtare e shquar lirike në interpretimin e këngës popullore qytetare mbarëshqiptare.
Tefta ishte vajza e patriotit të shquar shqiptar nga Frashëri i Përmetit, Thanas Tashkos i cili prej vitit 1910 qe vendosur familjarisht në Egjypt. Me vdekjen e Thanas Tashkos më 1915, familja e tij kthehet në Korçë në vitin 1921. Në Korçë kemi aktivizimet e para të Teftës si këngëtare dhe data 26 Qershor 1926 mbahet si koncerti i saj i parë në publik. Në Shtator të vitit 1927, Tefta me gjithë familjen vendosen në Monpelje-Francë, ku ajo filloi edhe studimet muzikore, për t’i vazhduar ato më pas në Konservatorin Superior të Parisit me rezultate shumë premtuese. Në vitin 1930, Tefta bën inçizimet e para muzikore pranë shoqërisë diskografike “Pathe”-Paris, si pjesëmarrëse në grupin e këngëtarit të shquar të iso-polifonisë labe-Neço Mukon. Me përfundimin e studimeve, Tefta kthehet në atdhe ku më 26 Nëntor 1935 shënohet edhe koncerti i saj i parë si këngëtare profesioniste në Shqipëri koncerte të cilat ajo i dha në shumicën e qyteteve shqiptare. Pikërisht në këto vite, Tefta futi në programet e saj krahas arieve lirike të autorëve të shquar botërorë si Moxart, Guno, Shubert, Verdi, Donixeti, Pergolezi, Belini, Puçini, Rosini, etj, dhe këngët popullore shqiptare, si pjesë integrale e kulturës muzikore popullore shqiptare. Janë rreth 89 këngë popullore të të gjithë qyteteve të Shqipërisë që Tefta i kishte në repertor dhe rreth 36 prej tyre ajo i regjistroi në pllaka gramafoni në vitet 1930, 1937 dhe 1942 në Paris-Francë dhe Milano-Itali. Ndër to po përmend: “Zare trëndafile”, Të dua, moj goc’ e vogël”, Bilbil çapkëni”, Qante lulja lulen”, “Kenke nur i bukurisë”,”As aman, moj lule” etj. Sipas Hysen Files: Tefta diti të nxirrte nga kënga popullore ndjenjën e thellë që populli kishte shkrirë në të. Njihet tanimë faktet se Tefta Tashko i ka mbledhur një shumicë këngësh direkt nga goja e muziktarëvë të shuar popullore të vendit tonë. Një gjë të tillë e provon edhe pjesmarrja e Teftës së bashku me këngëtaren tjetër të shquar Marie Kraja në festivalin e folklorit të mbajtur në Firence Itali më 30 Maj 1939 krahas këngëtarëve dhe muziktarëve të shquar popullorë të atyre viteve si Adem Mani, Xhevat Boriçi, Kolë Vjerdha, Taip Kraja, Karlo Pali etj. Në listën e gjatë të këngëve popullore të kënduara nga Tefta do të bashkangjisnim edhe këngët popullore të përpunura nga kompozitori Kristo Kono me poezi të Lagush Poradecit si p.sh “Kroi i fshatit tonë”, apo “Kur më vjen burri nga stani”. Krahas Teftës, do të përmendim edhe dy këngëtare të tjera të shquara në interpretimin e këngës popullore qytetare: Jorgjia Filçe (Truja) dhe Maria Paluca (Kraja). Në vitin 1945, Tefta këndon në operën e Beogradit me shumë sukses rolin e Mimisë nga opera “Bohemë” e Puçinit dhe atë të Rozinës nga opera “Berberi i Seviljes” e Rosinit. Në vitin e fundit të jetës ka qënë vazhdimisht e sëmurë. Vdiq në moshën 37 vjeçare. Këngët popullore të Tefta Tashkos, regjistruar pranë “Columbias”-Itali, 1942:
“Un’o ty moj të kam dashur”; “Kjo dashtnija kjoft mallkue”;
“Kenke nur’ i bukurisë”; “Për një ditë, kur del goca në pazar”; “Këndon Kumrija”; “Metelikun ta kam falë”; “Ma ven dorën përmbi dorë”; “Dallandyshe vaj, vaj”; “Qante lulja lulen”; “Moj fëllanxë”; “Sa me shpejt ma vunë, moj, kambën”; “Dy gisht përmni vetull”; “Moj hyrije, bukurie”; “ Shamija e beqarit”; “Iku nata”; “Del një vashë prej hamamit”; “Zare trëndafile”; “Të dua, moj goc, e vogël”; “As aman, moj lule”; “Kroi i fshatit tonë”; “O moj sylarushe”; “Dolla në penxhere”; “Bilbil çapkëni”; “As u gremis moj lejthate”; “Dashtnuer tu bana”; “Ani, moj Hatixhe”; “Seç këndon bilbili malite”; “Shkapërceva dy-tri male”; “Edhe ky bilbili çka qënke një zog”; “Kam shtëpinë e vogël”; “I kam hypë vaporit”; “Fry, moj er’ e malit”; “O na atë fushë t’mejdanit”; “Edhe gurët e sokakut”.

Lit: Krantja Mustafa, “Artistja e Popullit Tefta Tashko Koço”, gaz. “Drita”, 1961, 31 Dhjetor; Naçe P, “Tefta Tashko Koço”, “Ylli”, 1963, nr. 12; Kono Kristo, “Me dashurinë për atdheun dhe këngët e popullit”, gaz. “Drita”, 1976, 25 korrik; Mio Sokrat, “Bilbili i këngës shqiptare”, gaz. Përpara, 1977, 21 dhejtor; Filja Hysen, “Tefta Tashko Koço”, Tiranë 1980; Frashëri Thoma, “Interpretuese e shquar e këngës popullore”, gaz. Drita, 1982, 26 dhjetor; Koço Eno, “Tefta Tashko Koço dhe koha e saj”, Tiranë 2000; Zaja Sami C, “Heti njeri i urtë i Shkodrës” Shkodër 2000 etj.

--------


Moderator!

Ne se kemi shkrime tjera per Tefta Tashkon mund ti bashkoni se une nuk i gjeta dhe hapa teme te re.

[Fiori]

Brari shume faleminderit per kete shkrim.

E gjithe jeta ime (femijeria kryesisht dhe vitet e para te formimit tim) jane lidhur ngushte me kete emer. Shkolla e muzikes Korçë, ku une kam bere tetevjecaren, mban emrin e T.T.Kocos qe prej 30 vjetesh (ose dicka e tille). Duke qene se gjimnaz bera shume pak ne Shqiperi, cdo kujtim i imi me ate vend ka lidhje me ate shkolle. Ndryshe nga shkollat e tjera te qytetit ne nuk kishim paralele, pra kishim vetem nga nje klase per cdo vit akademik. Gjithashtu shumicen e vitit qendronim ne shkolle gati gjysmen e dites, duke futur ketu kohen e studimit ne vegel si dhe mesimet me mesuesit e veglave, pas klasave normale. Krejtesisht nje jete dhe eksperience tjeter, e vecante, identifikuese per mua.

Ne katin e dyte te shkolles, ne krahun e majte te koridorit dikur ka pasur nje klase studimi/muze kushtuar Teftes. Kishte disqe origjinale te sajat, foto apo dhe veshje te saj. Mbaj mend nga fundi kjo klase u shkri plotesisht dhe u kthye ne klase normale. Nuk e di cfare eshte bere tani.

Ne forum ka shume vizitore dhe anetare te cilet dikur kane qene nxenes te asaj shkolle. I pershendes te gjithe me mall...

[korcaprincess]

fiori dhe une te pershendes sepse kam qene edhe une studente e shkolles tefta tashko koco

[Albo]

Këngëtare e shquar lirike në interpretimin e këngës popullore qytetare mbarëshqiptare.
Tefta ishte vajza e patriotit të shquar shqiptar nga Frashëri i Përmetit, Thanas Tashkos i cili prej vitit 1910 qe vendosur familjarisht në Egjypt.

Le te guxoje kush, te thote nje gjysem fjale te keqe per permetaret ...

[MI CORAZON]

Isha 99.99% e bindur qe do komentohej ky paragraf.
Po pse nuk u kthye serish ne Permet po vajti ne Korce??

[eris]

Me ne fund dicka qe i ngre vertet vlerat Korces. Ky emer eshte nje nga permendoret e Parisit te vogel. Ishte kenaqesi ta lexoje shkrimin. thx Brari

[Albo]

Postuar më parë nga MI CORAZON
Isha 99.99% e bindur qe do komentohej ky paragraf.
Po pse nuk u kthye serish ne Permet po vajti ne Korce??

CoraZon, kur njerezit martohen, shkojne ke shpia e burrit. Artistja perseri e tregoi veten e saj qe eshte permetare pasi gjysma e repertorit te saj jane kenge folklorike permetare qe kendohen edhe sot e kesaj dite. Gjithashtu, artistja nuk e hoqi mbiemrin e saj te vajzerise, qe eshte nje nder per familjen e saj dhe per origjinen e saj. Pastertia e gjuhes se saj shqipe eshte nje tjeter prove qe eshte nga ajo krahine e Shqiperise qe e shkruajti e para gjuhen e pastert moderne shqipe. Artista nuk ka dialektin me te vogel korcar, karakteristike per korcaret, mjafton te sjellesh nder mend zerin e saj ne kenget qe kendonte.

Laver Bariu gjithashtu eshte me origjine prej Korce, por babai i tij erdhi familjarisht ne Permet, djepi i kengeve folklorike popullore ku spikatin kenget e dasmave.

Korcaret mbahen per serenata dhe per te rene pianos, violines e kitares, sa per kenge popullore, duhet te mbajne rradhen

[topolina]

Pastertia e gjuhes se saj shqipe eshte nje tjeter prove qe eshte nga ajo krahine e Shqiperise qe e shkruajti e para gjuhen e pastert moderne shqipe.
----------------------------------------------------
Ore Albo , ketu mesa shof duhet te behet fjale per Tefta Tashko Kocon e jo per dialektet e shuhes shqipe apo per Korcen dhe Permetin. Une e kuptoj qe ty te behet qefi qe ajo kengetare me nje ze bilbili eshte nga qyteti jot (gjithkush do te ndihej krenar) por le te mos vazhdojme pastaj se ku eshte shkruar e para gjuha e pastert shqipe.
Me respekt,
topolina

P.S Sa per gjuhen korcaret vertet qe kane ate te foluren e tyre karakteristike , por ama shkolla e pare shqipe eshte hapur aty dhe cuditerisht une nuk kisha degjuar asnjehere qe te thuhej se e para gjuhe e pastert moderne shqipe eshte shkruar ne Permet. Persa u perket kengeve permetare popullore nuk kam c'te them as une e as ndonje tjeter. Ato kenge kendohen nga kengetare nga e gjithe Shqiperia e jo pastaj te mos kendoheshin nga nje bije e vete Permetit.

[topolina]

Pershendtje Brarit qe ka hapur nje teme kaq te bukur dhe kujton edhe nje here artiste te denje si Tefta Tashko Koco.

[Brari]

Ju korcaret e Forumit shume pasiv jeni.

Pse nuk shkruani per qytetin tuaj?

Psh shkruani per Kristo Konon, kompozitori famshem korcar.
Shkruani per Tole Adhamin etj etj..
Une do shkruaj per te gjithe?
Shkundini valixhet e behuni me te thjeshte..