C'po ndodh me Gjuhen Shqipe?

[DeuS]

Po bastardohet ?! (dhe ketu perdora nje term te huaj)

E perdora kete term, per te mos perjashtuar veten nga ky virus moderrn (bashke-kohor) qe po zhvillohet cdo dite e me teper, duke mjegulluar gjuhen Shqipe dhe duke bere qe brezat e rinj te rriten me kete stil qe quhet 'trendy' ..(shperdorimi vazhdon) Nderkohe qe brezat e vjeter, ne paradoks, ndjehen te prapambetur ne garen e tyre per tu adoptuar me kohet qe po jetojme, me ndryshim te disave qe ne vend se ta kritikojne kete fenomen, mundohen me doemos te pershtaten, ne menyre qe te mos ndjehen pjese e nje kategorie qe 'nuk merr vesh nga jeta' ..

Mjafton te shfletosh emerimet e programeve mediatike:

Top Channel
Top News
News24
OraNews
Big Brother
DejaVu
Bang Bang

Po te degjosh pastaj politikanet, analistet, kritiket, artistet, intelektualet ne pergjithesi, qe marrin pjese ne keto programe, qe jane te perditshmit e fokusit mediatik, eshte marramendes perdorimi i termave te huaj ose edhe i fjaleve anglisht qe ne nje fare menyre u gjejne nje lloj shqiperimi te pakuptimte (si psh: ishte nje ceshtje teper 'kruciale' - tha nje analist i bylmetores) dhe te cilat i shprehin me nje lloj kenaqesie ne vetvete, packa se nganjehere me krijojne pershtypjen qe nuk e kane idene se c'kuptim ka nje fjale apo tjeter dhe qe per cudi nuk perballen me asnje kritike nga degjuesit apo debatuesit.

Dalim pastaj tek njerezit rrugeve. Nje dyndje e jashtezakonshme e fjaleve te huaja qe perdoren per emerime sendesh, objektesh etj. Dikur pas emigrimit ne Itali, mbaj mend qe ishin fjalet italiane ato qe dominonin, por sic duket, Anglia dhe Amerika e ka thyer kete sukses, duke zevendesuar ato fjale me anglezet. Po shkojme ne PUB - thone tani. Nuk po zgjatem se jane pa fund..

C'masa duhen marre ose c'mendoni se mund te bejme ndaj nje demi te tille?
Nese mundeni dhe keni kohe, do ishte mire te sillnim terma te ndryshem te fjaleve te huaja, qe perdoren ne jeten e perditshme nga moderrnet e sotem dhe qe po zevendesojne fjalet shqip. Fjale te tipit 'intrudiksion - krucial - afera - recesioni - etj etj'

[xfiles]

ate qe nuk e beri armiku per 500 vjet,
e ben "miku" ne 2 dhjetevjeçare.

[alibaba]

Po bastardohet ?! (dhe ketu perdora nje term te huaj)

Po bdaret.

[Artson]

Gjuha shqipe nuk do vdese dhe do te rezistoje. Njerezit qe e duan dhe adhurojne shqipen po kthehen perhere e me shume ne specie ne zhdukje dhe kjo eshte shume intriguese, njerezit vuajne per te qene sa me te vecante

[Plak_H_Plak_php]

...asgje nuk po ndodh me gjuhen shqipe.

...por transformimi i njerezve i cili eshte i pashmangshem.

[mendimi]

Kam shkruar ne nje teme tjeter te ngjashme para disa ditesh, dhe disa njerez ishin kembengules dhe se keto terma jane huazime, qe sipas tyre gjuha shqipe si ka.

Tragjedi ne vete eshte qe televizionet tona e kane marre me hov kete zakon.
Fjalet qe degjon cdo dite ne TV jane si keto.
Inaugurim, - Perurim
Ceremoni - Manifestim
Licencim - Lejim
trend - Ecje me kohen
moderne - Bashkekohore

E qindra, mijera, fjale te ketij lloji, qe nga dikush quhen huazime. Ka nje shumice e ketij populli qe mendojne se keto fjale jane internacionale (nderkombetare), dhe eshte moderne (bashkekohore) te perdoren fjale te tilla. Por une i argumentova ne nje teme tjeter se gjuhet e medha si Gjermane, nuk pranojne fjale te huaja dhe kane fjale te veten per secilen fjale te huaj qe perdorim ne, televizion, biciklete etj.

Gjuha jone me siguri do te zhduket nese vazhdohet me kete "trend".

[ZANOR]

FOL E SHKRUAJ BUKUR SHQIP!



Veset e liga mësohen ma shpejt, ashtu sikur mbrapshtitë, dredhitë, nxinen ma shpejt, ashtu sikur nuk shkruhet drejtë fjala që flitet natyrshëm, ashtu sikur gazetarët, mediat, flasin fjalë gjoja të sotme (moderne, bashkëkohore) dhe tregohen TË MËDHEJ, të ditur, të zgjuar, kosmopolit, gjoja si intelektual botëror, gjoja po flasin me kohën dhe zhvillimin botëror dhe nuk e kuptojnë se mu ashtu tregohen të tëhuajsuar, të mbrapshtë dhe injorues të gjuhës shqipe, kur secila gjuhë i ka fjalët e veta (e kur nuk i ka, duhet marrë hua). Por Shqipja, përveç disa fjalëve të kohës, ku mungon një fjalor elektro-kibernetik (që edhe për atë ka spjegime shqipe), ka spjegime shqipe të të gjitha fjalëve botërore, ma shumë se asnjë gjuhë tjetër i.e.

Dikush t'i thot Licencës - Leje, i duket se bie ultë në shprehje, ashtu si: moderne - e sotme, trend - përparim, ceremoni-al - manifestim, maxhorancë - shumicë, e sa fjalë tjera që të bëjnë të qeshesh, kur i dëgjon e lexon, gjoja po tregohen të mëdhej, e nuk e kuptojnë se bëhen vegla qorre - sepse të gjitha ATO fjalë, ti nëse je aq i zoti, shprehi në ato gjuhë nga rrodhen, e jo ta prishesh gjuhën tënde!

Me ato mbrapshtira, jo që zhduket Shqipja, por bëhet si laraskat, gjuhë me lara (nëse ia qëllova), e kur përsëriten shumëherë, sikur bëhen shprehi e vese të liga, në të folur e në të shkruar. Ta zëmë, nëse ti don të shprehesh me një fjalor botëror shqip, me ato fjalë të huaja, bile thuaje edhe shqip (kur flet), a jo kur shkruan.

Ne kemi probleme edhe brënda gjuhës, me fjalë e shprehje të kundërta, të padrejta, që nuk im përgjigjen kuptimit të tyre, e krijojnë huti në spjegime, kur i analizon me kuptimin e fjalës e shprehjes, themi:

- themi, thomë - temë, (kur aty është folja shqipe - THE, apo
- themi, thomë - tezë,
- themi, thomë - teologji, teo, teolog...
- themi, thomë - metatezë, diotezë, apoteozë, katedër, teori, autor, teist, ateist ... kur në të gjitha këto fjalë e shumë tjera, është folja shqipe THE (me thanë, për të thënë) SHQIP!


Themi: nxënës, ai që nxën mësimin, nxën dituri, nxën shkathtësi etj., e themi fjalinë

nxënësi mëson, nxënësi mëson mësimin, kur ai nuk mëson, por nxën mësimin, sepse është nxënës dhe nuk mund të mësoj - sepse mësuesi ia mëson mësimin nxënësit e nxënësi e nxën mësimin, e kupton... E kur vie fjala - nxën diçka, e nxën zogun, e nxën fluturën, e nxën peshkun... na thomë - e zë, zuri, zuarja, i-e të zënur, zënje, zënja - u zunë mesveti ( u nxunë mesveti) nxënësi zë mësimin, që pshtjellohet me fjalën - zë, zëri, zerat, në vend se të thohet - nxë - sepse përderisa është fjala - nxënës-i, atëherë edhe duhet të thohet - nxë, e jo zë!

Mësuesi dikton mësimin, mësuesi mëson mësimin, mësuesi iu mëson mësimin nxënësvet dhe nxënësit e nxënë - sepse nxënësi nuk është mësues!

Pastaj përdorimi i tepërt i tingullit - ë edhe aty ku nuk duhet, sipas të folurit shqip: pëllumbi e plumbi, pëllamba, pëllitja, kur duhet: plumbi, pllumbi, pllamba (e dorës), pllitja, plasja, e në mijëra fjalë tjera... përdorimi i panevojshëm i tingullit - ë (shih fjalën - përdorimi, e flasim edhe aty ku nuk përdorët, me dorë, sepse fjala - përdorim-i, thohet vetëm kur përdoret diçka me dorë dhe na e marrim edhe për gjuhën, tingullin, ku nuk ka të bëjë aspak me dorë-n!

Gjuha zhvillohet, përsoset tok me popullin, kur drejtohet nga drejtuesit e fortë, e të ditur, sepse brënda gjuhës është një det pune, ku secili që e ndien veten të aftë, ka për detyrë ta thot mendimin e drejtë dhe të korrigjohen: fjalorët, leksiku, fonetika, morfologjia, sintaksa - gramatika e gjuhës! Atëherë do të kemi një gjuhë të zhvilluar, prefekte, të përsosur, të drejtë ashtu sikur flitet nga themeli i të folurit shqip!

Tung shih sa mbrapshtë thohet shkurtesa për fjalën Tungjattjeta! Se nuk iu pritet, të thohet drejtë, e kjo fjalë - tung, është fjalë nënçmimi, ironie, e thohet seriozisht, mbrapshtë!

[martini1984]

FOL E SHKRUAJ BUKUR SHQIP!



Veset e liga mësohen ma shpejt, ashtu sikur mbrapshtitë, dredhitë, nxinen ma shpejt, ashtu sikur nuk shkruhet drejtë fjala që flitet natyrshëm, ashtu sikur gazetarët, mediat, flasin fjalë gjoja të sotme (moderne, bashkëkohore) dhe tregohen TË MËDHEJ, të ditur, të zgjuar, kosmopolit, gjoja si intelektual botëror, gjoja po flasin me kohën dhe zhvillimin botëror dhe nuk e kuptojnë se mu ashtu tregohen të tëhuajsuar, të mbrapshtë dhe injorues të gjuhës shqipe, kur secila gjuhë i ka fjalët e veta (e kur nuk i ka, duhet marrë hua). Por Shqipja, përveç disa fjalëve të kohës, ku mungon një fjalor elektro-kibernetik (që edhe për atë ka spjegime shqipe), ka spjegime shqipe të të gjitha fjalëve botërore, ma shumë se asnjë gjuhë tjetër i.e.

Dikush t'i thot Licencës - Leje, i duket se bie ultë në shprehje, ashtu si: moderne - e sotme, trend - përparim, ceremoni-al - manifestim, maxhorancë - shumicë, e sa fjalë tjera që të bëjnë të qeshesh, kur i dëgjon e lexon, gjoja po tregohen të mëdhej, e nuk e kuptojnë se bëhen vegla qorre - sepse të gjitha ATO fjalë, ti nëse je aq i zoti, shprehi në ato gjuhë nga rrodhen, e jo ta prishesh gjuhën tënde!

Me ato mbrapshtira, jo që zhduket Shqipja, por bëhet si laraskat, gjuhë me lara (nëse ia qëllova), e kur përsëriten shumëherë, sikur bëhen shprehi e vese të liga, në të folur e në të shkruar. Ta zëmë, nëse ti don të shprehesh me një fjalor botëror shqip, me ato fjalë të huaja, bile thuaje edhe shqip (kur flet), a jo kur shkruan.

Ne kemi probleme edhe brënda gjuhës, me fjalë e shprehje të kundërta, të padrejta, që nuk im përgjigjen kuptimit të tyre, e krijojnë huti në spjegime, kur i analizon me kuptimin e fjalës e shprehjes, themi:

- themi, thomë - temë, (kur aty është folja shqipe - THE, apo
- themi, thomë - tezë,
- themi, thomë - teologji, teo, teolog...
- themi, thomë - metatezë, diotezë, apoteozë, katedër, teori, autor, teist, ateist ... kur në të gjitha këto fjalë e shumë tjera, është folja shqipe THE (me thanë, për të thënë) SHQIP!


Themi: nxënës, ai që nxën mësimin, nxën dituri, nxën shkathtësi etj., e themi fjalinë

nxënësi mëson, nxënësi mëson mësimin, kur ai nuk mëson, por nxën mësimin, sepse është nxënës dhe nuk mund të mësoj - sepse mësuesi ia mëson mësimin nxënësit e nxënësi e nxën mësimin, e kupton... E kur vie fjala - nxën diçka, e nxën zogun, e nxën fluturën, e nxën peshkun... na thomë - e zë, zuri, zuarja, i-e të zënur, zënje, zënja - u zunë mesveti ( u nxunë mesveti) nxënësi zë mësimin, që pshtjellohet me fjalën - zë, zëri, zerat, në vend se të thohet - nxë - sepse përderisa është fjala - nxënës-i, atëherë edhe duhet të thohet - nxë, e jo zë!

Mësuesi dikton mësimin, mësuesi mëson mësimin, mësuesi iu mëson mësimin nxënësvet dhe nxënësit e nxënë - sepse nxënësi nuk është mësues!

Pastaj përdorimi i tepërt i tingullit - ë edhe aty ku nuk duhet, sipas të folurit shqip: pëllumbi e plumbi, pëllamba, pëllitja, kur duhet: plumbi, pllumbi, pllamba (e dorës), pllitja, plasja, e në mijëra fjalë tjera... përdorimi i panevojshëm i tingullit - ë (shih fjalën - përdorimi, e flasim edhe aty ku nuk përdorët, me dorë, sepse fjala - përdorim-i, thohet vetëm kur përdoret diçka me dorë dhe na e marrim edhe për gjuhën, tingullin, ku nuk ka të bëjë aspak me dorë-n!

Gjuha zhvillohet, përsoset tok me popullin, kur drejtohet nga drejtuesit e fortë, e të ditur, sepse brënda gjuhës është një det pune, ku secili që e ndien veten të aftë, ka për detyrë ta thot mendimin e drejtë dhe të korrigjohen: fjalorët, leksiku, fonetika, morfologjia, sintaksa - gramatika e gjuhës! Atëherë do të kemi një gjuhë të zhvilluar, prefekte, të përsosur, të drejtë ashtu sikur flitet nga themeli i të folurit shqip!

Tung shih sa mbrapshtë thohet shkurtesa për fjalën Tungjattjeta! Se nuk iu pritet, të thohet drejtë, e kjo fjalë - tung, është fjalë nënçmimi, ironie, e thohet seriozisht, mbrapshtë!

Shko meso SHQIP,atehere do kemi nje gjuhe PREFEKTE.Natyrisht gabohet germa jedan me germen dy.Resti mesohet ne fillore,ose Osam vjecare!Nga Leksikografia Sllave per emertimet shqiptare!
Zdravo.
Theuta nga 231 deri ne 228 mbas(ose para) Sabri ARABIT,ose rraca e jone e kulluar ARABE,IllYRET kush jane keta???Sa per racen time????????s'behet fjale fare,ishim duke ndjekur mamuthet.
C'jane me kta pash zotin nuk e di ku.....

[DeuS]

Veset e liga mësohen ma shpejt, ashtu sikur mbrapshtitë, dredhitë, nxinen ma shpejt, ashtu sikur nuk shkruhet drejtë fjala që flitet natyrshëm, ashtu sikur gazetarët, mediat, flasin fjalë gjoja të sotme (moderne, bashkëkohore) dhe tregohen TË MËDHEJ, të ditur, të zgjuar, kosmopolit, gjoja si intelektual botëror, gjoja po flasin me kohën dhe zhvillimin botëror dhe nuk e kuptojnë se mu ashtu tregohen të tëhuajsuar, të mbrapshtë dhe injorues të gjuhës shqipe, kur secila gjuhë i ka fjalët e veta (e kur nuk i ka, duhet marrë hua)

Gjuha zhvillohet, përsoset tok me popullin, kur drejtohet nga drejtuesit e fortë, e të ditur, sepse brënda gjuhës është një det pune, ku secili që e ndien veten të aftë, ka për detyrë ta thot mendimin e drejtë dhe të korrigjohen: fjalorët, leksiku, fonetika, morfologjia, sintaksa - gramatika e gjuhës! Atëherë do të kemi një gjuhë të zhvilluar, prefekte, të përsosur, të drejtë ashtu sikur flitet nga themeli i të folurit shqip!

rrezon..
Te falenderoj per kete postim kritik dhe me vlere. Perdorimi i fjaleve te huaja (te huazuara) nuk eshte edhe aq shqetesues per mua, sidomos kur kemi te bejme me terma shkencore (ketu perfshij shkenca te ndryshme, ku termi ka pamundesi shqiperimi). Edhe per nje mase njerezish, qe perdorin fjale te huaja neper rruge, se u duket vetja pak te vecante e te perparuar, nuk kam shqetesim, sepse ato jane si puna e atij qenit qe e zgjidh nga litari, ja fut vrapit fuqishem dhe pastaj ndalon se lodhet, pra do u skadoje edhe ky vetpelqim i te shprehurit gabimisht.

Ajo qe me shqeteson mua, jane pikerisht ato intelektuale (nese mund ti quajme keshtu) te cilet duke qene te pranishem vazhdimisht ne media e masmedia, jane ne nje fare menyre, shembull per te tjeret. Kryejne disi ate rolin e drejtuesit te forte e te ditur (ne thonjeza) duke devijuar nga shinat ne menyre indirekte nje popullsi te tere. Kjo ne mungese te drejtuesve te ditur e te merituar, gjithashtu ne mungese te nje arsimimi teper te varfer, qe eshte mungese e qeverise dhe e institucioneve perkatese, qe po rrisin nje brez injorant.

Shqetesuese eshte edhe kjo aftesi qe kane pervetesuar per te 'shqiperuar' ose per tu gjetur nje menyre te adaptuari qe tingellon shqip. Per shembull, me ben cudi sesi kane filluar te marrin nje fjale te huaj dhe me bindje dhe kompetence e lakojne neper rasa te ndryshme. Kupton plako, e lakojne! Dmth marrim fjalen introduction dhe fillimisht e shqiperojne introduksion dhe pastaj vazhdojne introduksioni - emerore, i/e introduksionit - gjinore, introduksionit - rrjedhore, introduksionin - kallezore etj etj.. Ke parasysh? Psh, Degjova introduksionin qe filan person beri! Kjo do jete e demshme per te ardhmen e gjuhes sone!

Pastaj, kulmi fare eshte emerimi qe u bejme gjerave, duke filluar (sic permenda me lart) qe nga programet e fuqishme te medias, neper gazeta, neper emra dyqanesh, lokalesh etj etj. Diskutoja me disa burra ne moshe te thyer heren e fundit qe shkova ne Shqiperi. Imagjino sesi tingellon per ato Top Channel dhe programe si Dejavu etj etj. Mire qe nuk e kuptojne se c'jane keto alienizime, por pa kuptuar ndjehen edhe inferior ndaj nje brezi te cakerdisur por qe pretendon te jene te perparuarit e shekullit.

Ka gje ne dore shteti ne kete rast dhe a mund te merren masa ndaj ketyre fenomeneve, sepse nuk jam ne dijeni?

[DeuS]

Tani sapo degjova te Alsat ne fjale te re - shqipe:

'Celebritetet'

Pa perkthen kush ju lutem?