Kryepeshkopi Anastas, Apostull i ditëve tona

[Albo]

Kryepiskopi Anastas “Doktor Nderi” i Universitetit të Bostonit (SHBA)

Një nderim për Kishën tonë dhe gjithë vendin

Në vazhdën e nderimeve që i janë bërë Kryepiskopit Anastas për veprën e tij shkencore sociale dhe baritore, ishte dhe dorëzimi kohët e fundit (16 maj 2004), i Titullit të Doktorit të Shkencave Humanitare (Doctor of Humane Letters), nga Universiteti i Bostonit (SHBA), për veprën e tij kishtare, teologjike dhe shoqërore.

Kryepiskopi Anastas mbajti edhe fjalën e rastit para anëtarëve të bashkësisë universitare, të mbledhur në University Chapel (Baccalaurate Address). Kjo fjalë në vitet e shkuara është mbajtur nga figura të tilla si Xhorxh W. Bush, Fransua Miteran, Henri Kisinger, Kryetari i Gjykatës së Lartë të SHBA, laureatë të Çmimit Nobel etj. Para gradimit, profesori i njohur i këtij universiteti për filozofinë, fetë, teologjinë dhe njëkohësisht kapelan i Universitetit të Bostonit, Rev. Robert Cummings Neville, do t’i deklaronte shtypit, se Kryepiskopi Anastas ka qenë misionar në zona të ndryshme të globit dhe ai përfaqëson shembullin e parimit kristian të bërjes të vetat të shqetësimeve dhe njëkohësisht të ndarjes së gëzimit me popuj të ndryshëm nga ai i origjinës. Puna që ai ka bërë në Shqipëri në këto vite jep shpresë për një ringritje të këtij vendi dhe ne kemi shumë për të mësuar nga ai, rrugët për arritjen e paqes dhe të pajtimit.

Ndërsa gjatë ceremonisë së dorëzimit të titujve Presidenti i Universitetit, Aram Chobani, vuri në dukje para auditorit kontributin humanist të një jete të tërë të Fortlumturisë së Tij Anastasit, duke u ndalur veçanërisht në ndikimin e tij në gjithë botën Orthodhokse, punën e tij humanitare në Afrikë dhe së fundi, përpjekjet për ringjalljen e Kishës në Shqipëri, që ndihmoi gjithë shoqërinë, nëpërmjet veprës sociale dhe ndihmës humanitare.

Gjithashtu, edhe në stadiumin e Universitetit të Bostonit, ceremonia e dhënies së diplomave, u hap me një “Lutje” (invocation), nga Kryepiskopi Anastas.

Beko kërkimin tonë...

“Unë do t’i lutem Zotit në çdo kohë; lavdërimi i tij do të jetë gjithnjë në gojën time” (Ps. 34:1) I bekuar qoftë emri Yt, o Zot, për dhuratat e Tua të panumërta, të cilat ne rrallë i vlerësojmë, sepse i quajmë si të sigurta; për shëndetin, lirinë, edukimin; për këtë universitet të nderuar, me lidershipin e tij të shkëlqyer, fakultetet, stafin dhe studentët; për njerëzit që na rrethojnë me dashurinë e tyre; dhe mbi të gjitha, për privilegjin që na është bërë për të ardhur tek Ju. Ne ju falënderojmë dhe ju lavdërojmë.

Forcona, Perëndi dhe Ati ynë, besimin tonë, që ndonjëherë lëkundet. Beko kërkimin tonë për liri, njohuri, dituri dhe kuptim të jetës. Çlirona nga egoizmi individual, kolektiv apo shoqëror – dhe na afro tek Vetja, Ju që jeni Dashuria, Ju që përqafoni tërë krijesën me mëshirën Tuaj pa fund. Bëj që fjala jote, e Zotit të kryqëzuar dhe të ngjallur, të udhëheqë dhe frymëzojë çdo ditë jetët tona dhe Shpirti i Shenjtë të na ndriçojë dhe të na forcojë, duke na dhënë dashuri, gëzim dhe paqe.

Zot, në harenë e festimit të sotëm, nuk mund të harrojmë, se në botën ku jetojmë konflikte të dhunshme, akte terroriste, padrejtësie dhe hakmarrjeje lëndojnë njerëzimin dhe se miliona njerëz të çdo moshe rrojnë në varfëri të tmerrshme dhe dhembje.

Perëndi i mëshirshëm, lehtëso dhembjen që shfaqet kudo në botë. Falna ndjeshmëri, që të shpejtojmë në çdo kohë të ndihmojmë atje ku ka përpjekje drejt bashkëpunimit, kuptimit dhe pajtimit midis popujve, të afërt apo të largët.

Falna paqen Tuaj gjithëpërfshirëse: Paqe me Ju, paqe me vetveten, me njerëzit e tjerë, me ata që i kemi afër ose larg, paqe me të gjithë krijesën.

Bëna krijues, të ndershëm, të gatshëm për të punuar për progres, drejtësi dhe solidaritet në të gjitha nivelet, lokal dhe global. Bekona, o Zot, që ta ndjejmë praninë Tënde çdo ditë dhe që të mund të jemi një nga rrezet e Tua, duke sjellë dritë, shpresë dhe dashuri të vërtetë. Amin

“Lutje” (Invocation), mbajtur nga Kryepiskopi Anastas në stadiumin e Universitetit të Bostonit)

Në ceremoni, në prani të rreth 4 mijë të rinjve që përfunduan studimet në të 17 fakultetet e ndryshme të Universitetit të Bostonit, të të gjithë pedagogëve dhe rreth 20 mijë studentëve e të afërmve të tyre, iu dorëzuan disa tituj nderi edhe personaliteteve të shquara të jetës shkencore e publike të SHBA, si shkencëtarit tepër të njohur për hartimin e hartës së geneve njerëzore J. Craig Venter etj.

Universiteti i Bostonit është i katërti për nga madhësia në SHBA, me më shumë se 29 mijë studentë, nga 140 vende të botës. Ai ka mbi 3500 pedagogë, nga të cilët 5 janë të nderuar me çmimin Nobel.

Eshtë e njohur se ai ka qenë gjithnjë në pararojë të universiteteve amerikane në fushat e shkencës, artit dhe atyre shoqërore.


Fjala e Kryepeshkopit

Duke iu drejtuar anëtarëve të bashkësisë universitare në University Chapel (Baccalaurate Address), Kryepiskopi Anastas e nisi fjalën e tij: “Duke kërkuar urtësi dhe liri”, me referencën e vargut të T. S. Eliot: “Ku është urtësia që kemi humbur në njohje? Ku është njohja që kemi humbur në informacion?” Dhe theksoi: “Urtësia i jep gjykimit largpamësi, pamje të gjithçkaje dhe qëndrimit njerëzor krijimtari dhe butësi. Ajo nuk njësohet me zgjuarsinë dhe erudicionin.

Ajo është produkt i një pjekurie të përgjithshme të brendshme, i një sinteze të gjerë: mendjemprehtësie, përvoje dhe njohurish, kthjelltësie shpirtërore dhe mirësie… në Shkrimin e Shenjtë theksohet me ngulm se burimi i urtësisë është Perëndia”.

Dhe shtoi: “Ku është liria që kemi humbur në liberalizëm? Ku është liberalizimi që kemi humbur në egocentrizëm?… Në të gjitha nivelet, personal, familjar, lokal, botëror, liria pa përgjegjësi është veçanërisht e rrezikshme.

Por më tepër se çdo gjë tjetër e minon përgjegjshmërinë dhe tjetërson karakterin e lirisë interesi personal; rrotullimi rreth idhullit të vetes sonë me format dhe ngjyrat e larmishme që merr. Armiku i paskrupullt i lirisë, egocentrizmi, bëhet më tinëzar kur fshihet në unin kolektiv të grupeve dhe popujve”.

Në vijim të fjalës së tij, vuri pyetjen: “Ku është besimi, që kemi humbur në një spiritualitet të papërcaktuar? Ku është spiritualiteti autentik që kemi humbur në ceremonialet e ndryshme? Në fillimet e shek. XXI vëmë re në shumë anë kthim të besimit. Por në këtë lulëzim të ri të të interesuarit për Transhendencën, për të Shenjtën, për Perëndinë, dallohen dy rreziqe: i pari, tjetërsimi i përvojës fetare me produkte teorish dhe sistemesh të ndryshme me prejardhje të shumëllojshme, që propozojnë një spiritualitet të papërcaktuar. Përvoja fetare e hap horizontin tonë në pafundësi. Por jo që të lëshohemi në një “zbrazëti” pasive, të papërcaktuar, në kaos dhe në vetmi. Rreziku i dytë është shtrembërimi i ndjenjës fetare, dhe madje i vetë besimit, me orientim dhunën dhe urrejtjen…

Bota perëndimore duhet të ndërgjegjësohet se padrejtësia dhe varfëria në botë, për të cilat edhe vetë ka pjesë përgjegjësie, lehtësojnë shfrytëzimin e ndjenjës fetare… Por nëse përjetimi fetar tjetërsohet dhe trazohet, më e keqja, shtrembërohet, atëherë, shfaqen marrëzia, skizofrenia, agresiviteti i paskrupullt dhe gjendje të ndryshme paranoike… Besimi i vërtetë tek Perëndia është në esencë lidhja personale e të besuarit dhe dashurisë me Atë që është Dashuria”

16 maj 2004,
Boston, MA
SHBA

[Albo]

Në 3-vjetorin e sulmit terrorist mbi kullat binjake

“Mëngjes lutjesh për paqen”

Më 11 shtator, në trevjetorin e sulmit terrorist mbi kullat binjake të Nju Jorkut, në Galerinë e Arteve në Tiranë, u zhvillua një ceremoni përkujtimore. Ajo ishte titulluar “Mëngjes lutjesh për paqen” dhe u organizua nën kujdesin e posaçëm të Presidentit të Republikës, z. Alfred Moisiu dhe të Kryeministrit, z. Fatos Nano.
Në ceremoni morën pjesë edhe Zv.Kryeministri, z. Namik Dokle, znj. Makbule Çeço, z. Pandeli Majko, i ngarkuari me punë i SHBA në Tiranë Steven Zate etj. Merrnin pjesë edhe përfaqësues të komuniteteve fetare, ku Kisha jonë përfaqësohej nga Kryepiskopi Anastas dhe Protopresviter Jani Trebicka.
Kryesekretari i Sinodit të Shenjtë, Protopresviter Jani Trebicka, lexoi “Lutje” dhe “Mesazh” të Kryepiskopit Anastas, hartuar me këtë rast, të cilat po i botojmë. Veprimtaria përfshinte përveç fjalëve të të pranishmëve edhe një ekspozitë me foto nga ngjarjet e tmerrshme të 11 shtatorit 2001 dhe prezantimin e librit “Mos harroni”, me materiale të gazetës “New Jork Times” dhe të revistës “Times”.

LUTJE

“Çdo krim në emër të fesë është krim kundër vetë fesë”

Nga Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë,
Prof. Dr. Anastasi

O Perëndi dhe Zot i gjithësisë, Dritë dhe Gjykatës i botës, shpirti ynë, plot dhembje dhe shqetësim, sjell ndër mend ngjarjet tragjike të 11 shtatorit 2001 në Nju Jork dhe aktet e njëpasnjëshme të dhunës që pasuan që atëherë, deri në tragjedinë në shkollën e Beslanit të Rusisë, ku terroristë mizorë u mbollën tmerrin dhe vdekjen qindra fëmijve.

O Zot i paqes dhe i dashurisë, prehu shpirtrat mijëra vëllezërve tanë që humbën jetën padrejtësisht, duke u bërë viktima të kësaj dhune të tmerrshme; shëro plagët që shkaktuan këto goditje në zemrat e të afërmve dhe miqve. Dhembja dhe ankthi ynë, o Zot, arrin kulmin kur shohim terroristë që pa ngurruar u marrin jetën madje dhe fëmijve të pafajshëm, që përlyejnë edhe emrin Tënd, duke iu referuar besimit tek Ti.

Ruaje, o Zot, botën tënde nga kjo paranojë dhe egërsi e frikshme. Na ndihmo të gjithë për të kuptuar se çdo krim në emër të fesë është krim kundër vetë fesë dhe fyerje e Emrit Tënd të Shenjtë.

O Zot, në këto çaste, kur konflikte të dhunshme, akte terroriste, padrejtësi dhe hakmarrje lëndojnë njerëzimin, ku miliona njerëz të të gjitha moshave rrojnë në varfëri, mjerim dhe pikëllim, Të lutemi mos na braktis, edhe nëse ne, dashur ose padashur, Të braktisim.

O Zot mëshirues, zbute dhembjen që shtrihet në tokën tonë. Na jep ndjeshmërinë dhe guximin për të ndihmuar atje ku bëhen përpjekje për paqen, mirëkuptimin, bashkëpunimin dhe pajtimin ndërmjet njerëzve dhe popujve, që ndodhen afër ose larg nesh. Falna, o Zot, të gjithëve një paqe të plotë. Paqe me Ty, paqe me veten tonë, paqe me njerëzit e tjerë, afër ose larg. Paqe me tërë krijimin Tënd.

Na bëj, o Zot, njerëz krijues, të ndershëm dhe të gatshëm për të punuar për progresin, drejtësinë, paqen dhe solidaritetin në të gjitha nivelet: lokal, ndërkombëtar, mbarëbotëror.

Na beko, o Zot i paqes, që ta ndjejmë praninë tënde çdo ditë dhe na ndihmo që me fjalën dhe veprën tonë të jemi një rreze që përhap dritë shprese dhe paqeje. Amin.

11 shtator 2004




Nga Mesazhi

“Asnjë luftë nuk është e shenjtë. Vetëm paqja është e shenjtë!...”


Nga Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë,
Prof. Dr. Anastasi


E gjatë është lista e viktimave të terrorizmit që nisi më 11 shtator 2001 në Nju Jork, deri në hekatombat e fëmijëve të pafajshëm në shkollën e Beslanit të Rusisë. Ndërmjet tyre rrezikon të gjendet edhe feja.

Më 5-7 shtator 2004 në Milano, qindra burra e gra nga 60 vende të ndryshme të botës dhe nga fe të ndryshme, morën pjesë në një kongres të madh ndërfetar me temë: “Guxim për një humanizëm të ri, shpirtëror”. Thirrja për paqe, nënshkruar nga të gjithë pjesëmarrësit, ndërmjet të tjerave thekson: “Paqe është emri i Perëndisë. Ndaj, ata që shfrytëzojnë Emrin e Shenjtë të Perëndisë për të bekuar luftërat e tyre, i japin mallkim kauzës për të cilën luftojnë dhe e largojnë veten e tyre nga Perëndia. Asnjë luftë nuk është e shenjtë. Vetëm paqja është e shenjtë!... Duke u thelluar në traditat tona fetare, e kemi kuptuar më mirë se frika, terrorizmi dhe lufta e vënë njerëzimin në rrezik vetëshkatërrimi dhe se njerëzit përfundojnë t’i nënshtrohen asaj së keqeje, të cilës synojnë t’i kundërvihen... “.

Stuhia terroriste dhe ajo e luftës që ka shpërthyer në fillim të shekullit të 21-të, nuk duhet të marrë me vete edhe shenjtërinë e fesë, duke infektuar zemrat e njerëzve me hidhërim dhe armiqësi ndaj fesë së tjetrit. Shkatërrime më të këqija edhe se ato nga armët e shkatërrimit në masë, mund të shkaktojë nxitja e intolerancës fetare. Radioaktiviteti i urrejtjes, i pasuruar me “uraniumin” e pasionit fetar, zgjat edhe pas mbarimit të akteve terroriste dhe konflikteve luftarake, për dhjetëvjeçarë, ndoshta për shekuj, siç ka ndodhur me kryqëzatat dhe “luftërat e shenjta” të së kaluarës.

11 shtator 2004

[Albo]

Kremtohet në Kishë Dita e Pavarësisë

Në Kishën “Ungjillëzimi i Hyjlindëses”, në Tiranë, me rastin e festës së 28 Nëntorit, u zhvillua një shërbesë e veçantë Dhoksologjie- falënderimi, për festën e Flamurit. Ajo u drejtua nga Kryepiskopi Anastas, i ndihmuar nga Protopresviter Jani Trebicka dhe klerikë të tjerë, dhe u ndoq me lutje nga besimtarët e shumtë. Kjo shërbesë është në traditën e Kishës sonë dhe kryhet me rastin e festës kombëtare në të gjitha kishat orthodhokse të vendit.
Një veprimtari e një shërbesë Dhoksologjie për festat e 28 dhe 29 nëntorit u zhvillua edhe në shtëpinë e re të rinisë, në kryeqytet, e cila u ndoq edhe nga një program artistik e një konkurs me temë nga festat.

28 nentor 2004

[Albo]

Kremtohet përvjetori i dorëzimit episkop

Në datën 19 nëntor, në Kishën “Ungjillëzimi i Hyjlindëses”, në Tiranë, u kremtua 33-vjetori i dorëzimit episkop të Fortlumturisë së Tij Anastasit. Në Liturgjinë Hyjnore, që u krye nga Kryepiskopi, merrnin pjesë klerikë nga e gjithë dioqeza. Në emër të klerit orthodhoks dhe besimtarëve atë e uroi drejtori i Akademisë Teologjike, Imzot Ilia. Gjithashtu, gjatë Liturgjisë Kryepiskopi kreu edhe hirotonisjen në prift të dhjakon Emanuel Lushës.

[Albo]

KRYEPISKOPI ANASTAS SHPALLET ANËTAR NDERI I AKADEMISË SË ATHINËS

Akademia e Athinës, institucioni më i lartë shkencor i Greqisë pas votimit të fshehtë të anëtarëve të saj, shpalli më 20.10.2005 Anëtar Nderi të saj Kryepiskopin e Tiranës dhe të gjithë Shqipërisë, Anastasin. Në përputhje me statutin e Akademisë, Anëtarë Nderi, shpallen qytetarë grekë ose të huaj, që kanë ofruar me anë të veprimtarisë së tyre ose me çdo lloj mënyre tjetër, shërbime të rëndësishme për njerëzimin. Me këtë titull, janë nderuar deri tani nëntë personalitete, midis të cilëve mjeku shumë i njohur Georgios Papanikolau, muzikanti Dhimitris Mitropoulos, politikanët Ajzenhauer, Zhiskar D’Esten, Vajceker, Patriarku Ekumenik Vartholomeu.
Kryepiskopi i Tiranës dhe i gjithë Shqipërisë Anastasi, ishte edhe më parë Anëtar Korrespondent i Akademisë së Athinës (1993-2005). Ai ka qenë midis të tjerave: Profesor i Historisë së Feve dhe Dekan i Fakultetit të Theologjisë të Universitetit të Athinës, Kryetar i Asamblesë së Veprës Apostolike të Këshillit Botëror të Kishave, Anëtar i Këshillit Administrativ të Qendrës për Studime Mesdhetare e Arabe. Është Anëtar Nderi i Kuratoriumit të Fondacionit Romanokatolik “Pro-Oriente” (Vienë 1989), Anëtar Nderi i Akademisë Theologjike të Moskës (1998). Në vitin 2003 iu dha “Diploma Atë Dhimitër Stanilae”, titulli më i lartë theologjik, që u vendos kohët e fundit në Rumani. Në vitin 2004 u zgjodh Zëvendëspresident i Konferencës Evropiane të Kishave.
Është Doktor Nderi i Theologjisë dhe i Filozofisë i pesëmbëdhjetë fakulteteve ose degëve universitare. Kryepiskopi Anastas në veprën e tij shkencore, nuk u kufizua vetëm në studimin e fenomenit të fesë në dimensionet e saj botërore, por u zgjerua në analizën theologjike të krishterimit në lidhje me botën jo të krishterë, në problemet theologjike, që krijon kontakti i krishterimit me fetë e tjera dhe kryesisht në mirëkuptimin theologjik të sistemeve të tjera fetare nga këndvështrimi i krishterë me objektivitet dhe respekt për identitetin e qytetërimit dhe të popujve që përfaqësojnë. Pjesa më e madhe e veprës së tij është e botuar - në origjinal ose e përkthyer - në revista prestigjioze dhe në gjuhë të ndryshme, (anglisht, gjermanisht, frëngjisht, spanjisht, finlandisht, suedisht, serbisht, rumanisht, bullgarisht, shqip).
Kryepiskopi Anastas, kombinon më së miri, kërkimin shkencor, praktikën dhe mendimin theologjik. Siç e ka theksuar ish-Kryetari i Akademisë së Athinës prof. Konstantin Despotopulos, në fjalimin e tij (1994) për nder të Kryepiskopit Anastas: “…Ngritja morale dhe pasuria juaj shpirtërore, hapën për jetën Tuaj një horizont përkujdesjeje për njerëzit e çdo race, përtej kufijve të Greqisë dhe të Evropës…”
Njoftimi zyrtar për shtyp i Akademisë së Athinës, (21.10.2005) përfundon: “Ajo që karakterizon kontributin e Kryepiskopit Anastas në përpjekjen e tij për paqen dhe ndihmën për ata që vuajnë padrejtësisht, është kombinimi i kontributit shpirtëror dhe praktik me një pjesëmarrje personale të drejtpërdrejtë, vendosmëri të heshtur, iniciativa krijuese dhe vetësakrifikim të ndërgjegjshëm”.

[Albo]

Misteret e kryepeshkopit Janullatos

Intervistë ekskluzive e Kryepeshkopit të Tiranës, Durrësit dhe të gjithë Shqipërisë, prof. dr. Anastasit, dhënë ABC-së. Një rrëfim interesant, përmes pyetjeve të plota, ku Hirësia është shmangur (i përket argumentit historik-është shprehur) vetëm për problemin e arvanitëve.

Nga Mentor Nazarko


Ka qenë një dëshirë e kahershme për t’u përballur me argumentet e tij. Të një niveli sipëror, ato përbëjnë gjithmonë një grishje intelektuale për atë që përfaqëson ai në të vërtetë...Dhe, kjo, ishte hera e dytë për gazetarin M.Nazarko, që gjendej para tij. Kuptohet, pas plot një muaj e gjysmë përpjekje dhe përpjekje dhe respektime institucionesh....që qëndronin para tij të ngurta. Një lojë e vështirë, por që gjithsesi tek hierarku i lartë fetar fashitej, sepse... ishte i matur dhe i përgatitur gjatë. Objeksionet ndaj Nazarkos, që i ka pohuar se ai përfaqëson sensibilitete shqiptaresh, Fortlumturia e tij u heziton. Ndaj, në çdo moment, biseda është e vështirë, por edhe shumë interesante, dhe rrok tema të ndryshme. Por, për shumë gjëra syresh, përgjigja e tij ndaj Nazarkos është e lexueshme dhe tepër e parashikuar. Nuk heziton të thotë pse e kërkon shtetësinë shqiptare, miqësinë personale me Stefanopulosin dhe qëndrimin ndaj Fan Nolit... “Jo, ne nuk e kemi greqizuar arkitekturen e kishave”, i thotë gazetarëve, ndërsa në përgjigje duket se rreket të pohojë që po punon që të ketë një pasardhës shqiptar. Pyetur për librin e tij të fundit dhe angazhimet, atëhere ai i përqëndruar...shprehet se ka ndërmend dhe botime të tjera...Ndërsa pyetjeve për shkollat shqipe dhe për fëmijët e emigrantëve, ai i shpreh sipas mënyrës së tij bizantine: “Për vendimet institucionale, e përsëris, kompetentë janë shërbimet e të dy vendeve, ndërmjet të cilëve ekzistojnë marrëdhënie miqësore, që duhet të zhvillohen edhe më shumë”, shprehet. Insistimit për pasardhësin shqiptar, ai arrin ta pohojë se po punohet...por “mos harroni nga ku filluam dhe ku, me hirin e Perëndisë dhe mbështetjen e mijëra miqve, kemi arritur vetëm brenda pak vitesh”...



1.U bënë shumë vite, që ju jeni në krye të Kishës Orthodhokse të Shqipërisë. Cilat do të konsideronit arritjet tuaja më të rëndësishme?

Faktin që, me ndihmën e Perëndisë, arritëm të ringremë plotësisht nga gërmadhat, Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, e cila ishte tërësisht e shpërbërë për mbi 23 vjet me radhë. Në të njëjtën kohë ndërmorëm një veprimtari të gjerë sociale, me anë të programeve të zbatuara për herë të parë në vend, në fushat e shëndetësisë, arsimit, përkujdesjes sociale, kulturës, mjedisit, gjë që kontribuoi ndjeshëm në progresin e vendit. Gjithashtu, konsideroj arritje faktin që jetoj për 14 vjet në Shqipëri, duke marrë pjesë në vuajtjet, privimet, problemet e njerëzve, duke shërbyer me vepra dashurie për banorët e fshatrave dhe të qyteteve, duke kultivuar besimin, kreativitetin, reciprocitetin dhe shpresën. Dhe për të mos ngelur vetëm në konstatime të përgjithshme, dua të theksoj: U përkujdesëm për arsimimin e brezit të ri të klerikëve shqiptarë. Themeluam Akademinë Theologjike Orthodhokse dhe gjer më sot kemi dorëzuar 135 klerikë shqiptarë. U përkujdesëm për ndërtimin e 85 kishave të reja, restaurimin e 80 monumenteve të kulturës dhe riparimin e mbi 140 kishave të tjera. U ndërtuan gjithashtu 20 ndërtesa të reja, për të strehuar mitropolitë, shkollat, klinikat, laboratorët dhe konviktet. Në këto vepra të mëdha ndërtuese, iu ofrua punësim mijëra njerëzve. Arritëm të kemi shtypshkronjën tonë, një punishte qirinjsh, një punishte zdrukthëtarie, atelie të ikonografisë dhe të restaurimit të ikonave. Iu dha hov veprimtarisë botuese dhe sot kemi të publikuara shumë vepra origjinale dhe të përkthyera si dhe një gazetë të përmuajshme, revista për të rinj dhe fëmijë etj. Në shumë qytete janë hapur qendra rinore dhe organizohen kampingje verore e dimërore të rinisë, ku zhvillohen aktivitete shpirtërore dhe kulturore.
Gjatë krizave politiko-shoqërore që ka kaluar vendi, ndihmuam në mbledhjen dhe ndarjen e mijëra tonëve ndihma, veshmbathje, ilaçe, për lehtësimin e dhimbjes së të varfërve dhe të refugjatëve. Në fushën e shëndetit një arritje e rëndësishme është Qendra Mjekësore Diagnostike në Tiranë, që përfshin 24 specialitete, me një personel të përgatitur mjekësor, me aparatura moderne, që u shërben 5-6 mijë të sëmurëve në muaj. Kohët e fundit asaj iu shtua edhe një prej skanerave më modernë, me 32 prerje. Klinika u ngritën edhe në Kavajë, Korçë, Jergucat. Sot kemi dhe një njësi stomatologjike të lëvizshme. Në fushën e arsimit, përveç dy shkollave fetare, themeluam 14 kopshte në qytete të ndryshme, një shkollë pilot amerikano-shqiptare, si dhe dy institute të formimit profesional, me gjashtë specialitete, të cilat janë të parat e këtij lloji që funksionojnë në Shqipëri. U përkujdesëm gjithashtu për ndërtimin e ujësjellësave, rrugëve rurale, për furnizimin me energji elektrike dhe lidhjen telefonike të fshatrave. Kur Shqipëria u përball me valët e refugjatëve nga Kosova, Kisha Orthodhokse, në bashkëpunim me organizma të ndryshëm ndërkombëtarë, ndërmori një program të gjerë ndihme, që i tejkaloi të 12 milionë dollarët. Në këtë mënyrë u ndihmuan mbi 33.000 refugjatë. U zhvilluan marrëdhënie harmonike me komunitetet e tjera fetare, duke mbështetur tolerancën fetare dhe bashkëpunimin. Kisha jonë, duke u bërë anëtare e Këshillit Botëror të Kishave, u bë edhe një ambasadore shpirtërore e Shqipërisë në ambientet fetare, të cilat nuk kishin asnjë njohje të realitetit tonë kishtar. Me të gjitha këto, Kisha Orthodhokse u shfaq një faktor serioz shpirtëror dhe zhvillimi i Shqipërisë.


2.Identiteti juaj njerëzor dhe fetar është i ndarë midis dy popujve, atij grek dhe atij shqiptar. Çfarë keni fituar dhe çfarë keni lënë prej këtyre përbërësve?

Nuk mendoj se fjala “i ndarë” është e saktë. Një urë përmbi një lumë, nuk do ta quaja të ndarë midis dy brigjeve. Përkundrazi ajo i bashkon të dy brigjet, duke u mbështetur fort si në njërën anë, ashtu edhe në tjetrën. Në masën e mundësive të mia, përpiqem të funksionoj si urë përmbi murin ndarës të vjetër të dyshimit dhe në kohë të ndryshme të antipatisë. Besoj thellësisht në unitetin e natyrës njerëzore, në nevojën e bashkëpunimit dhe të marrëdhënieve të ndërsjella të popujve të Ballkanit. Në këtë epokë të re ku ne jetojmë, duhet të tejkalohen sa më shpejt që është e mundur të gjitha stereotipet negative të vjetra dhe ideologjitë e së kaluarës, të cilat u kultivuan prej qarqeve të ndryshme në të dy popujt. Nuk më pëlqejnë përgjithësimet. Në të dy popujt ekzistojnë njerëz të mrekullueshëm, sikundër ekzistojnë edhe të tjerë, që nuk janë në lartësinë e situatave. Të dy popujt jetuan dhe bashkëpunuan nën sundimin e tri perandorive të ndryshme: nën Perandorinë Romake, Bizantine dhe Osmane. Bashkëjetesa harmonike dhe bashkëpunimi janë gjëra që jemi të detyruar t’i zhvillojmë më tej në periudhën e re të Evropës së Bashkuar. Për këtë pajtim dhe besim të ndërsjellë punoj në mënyrë të ndërgjegjshme dhe me durim, me besim dhe shpresë.


3. Ka pasur një dogmë dominante në kulturën greke se ortodoksët e Shqipërisë janë grekë. Ç’mendoni rreth saj?

Është e qartë që nuk është e saktë. Tërësia e Orthodhoksëve të Shqipërisë, përveç shqiptarëve që përbëjnë shumicën, ka grekë, sllavë dhe orthodhoksë me prejardhje të ndryshme, që jetojnë në vend. Për këtë arsye dhe Patriarkana Ekumenike njohu në mënyrë kanonike Autoqefalinë e Kishës Orthodhokse të Shqipërisë. Gjatë gjithë këtyre viteve kultivojmë në mënyrë sistematike frymën e përbashkët dhe bashkëpunimin vëllazëror midis të gjithë orthodhoksëve të Shqipërisë, pavarësisht prejardhjes që ata kanë.


4. Ju doni shtetësinë shqiptare edhe në respekt të grigjës që ju drejtoni shpirtërisht, komunitetit ortodoks, por ndërkohë jeni një figurë e respektuar dhe e popullit grek. E imagjinoj që temë e rëndësishme bisede në takimet me bashkëbiseduesit grekë janë dhe problemet e shqiptarëve dhe që ju përpiqeni që marrëdhëniet midis fqinjëve të përmirësohen. Por nuk ka asgjë publike rreth këtyre përpjekjeve; a mund të na ndriçoni rreth tyre? – Për shembull kur ka largime të sforcuara njerëzish, kur ka bllokime në kufi, raste keqtrajtimesh. Shohim shpesh njerëz të kultit në vende të tjera që thërrasin për tolerancë ndaj të huajve. Ju, a bëni të tilla?

Sigurisht. Duke filluar qysh në vitet e para të dhjetëvjeçarit të 90-të e kam ngritur zërin në mënyrë të vazhdueshme dhe kam ndërmarrë hapa të ndryshëm, apo kam bërë deklarata në intervistat e mia në Greqi për nevojën e respektimit të emigrantëve dhe të mbështetjes së tyre. P.sh. kur në vitin 1993, pas dëbimit të një bashkëpunëtori tim, qeveria greke kishte vendosur të ndërmerrte masa ndëshkuese, e lartësova zërin tim, duke protestuar në mënyrë të vendosur dhe duke thënë se nëse hapi i parë ishte një gabim i kryer nga ana e palës shqiptare, veprimi i dytë, për të dëbuar qytetarët shqiptarë që punonin në Greqi, do të ishte një gabim shumë herë më i madh nga ana e qeverisë greke. Në vitin 1996 shkova në burgjet e Koridhalosë (Athinë) për të mbështetur të dënuarit shqiptarë. Disa kohë më vonë, kur filloi të përdoret në mediat greke termi “fshesë” për dëbimin e qytetarëve shqiptarë, bëra udhëtime enkas për këtë gjë dhe takime me politikanët kompetentë dhe me drejtues të ndryshëm të mediave të mëdha, duke protestuar për termin e përdorur prej tyre. Nuk vonoi shumë dhe ky pozicion i imi u pranua. Parlamenti evropian me një vendim të tijin më 14.7.1993, theksonte faktin se “mbështet fuqimisht veprën e Kryepiskopit orthodhoks të Tiranës, Anastasit, i cili po bën shumë përpjekje për zgjidhjen e krizës midis dy vendeve”. I njoftuar në mjaft raste për sjelljen e papranueshme të nëpunësve grekë në pikëkalimet kufitare, vura në dijeni organet e larta kompetente. Janë të shumta rastet, gjatë të cilave duhet të veprosh me takt, pa zëvendësuar shërbimet e ndryshme qeveritare kompetente dhe kuadrin e institucionalizuar ndërkombëtar.
Ekziston nga të dyja anët një shtet i organizuar kompetent dhe Kisha nuk mund të ndërhyjë për çdo çështje të ngritur. Unë besoj dhe respektoj rolet e ndara të Kishës dhe të Shtetit. Megjithatë në intervistat e mia të vazhdueshme në mediat televizive greke e kam dënuar ksenofobinë dhe kam theksuar detyrimin për të pasur drejtësi dhe respekt ndaj personalitetit të emigrantëve dhe nevojën e bashkëpunimit dhe besimit reciprok midis popujve tanë. Sa i takon pikës së parë të pyetjes suaj për nënshtetësinë shqiptare, me të vërtetë e quajta detyrimin tim që vite më parë, të jem i integruar edhe në mënyrë të ligjshme në vendin që i shërbej me dashuri dhe kreativitet për tërë këto vite. Por mjerisht disa gjëra në Shtet lëvizin me ngadalë.


5. Fortlumturi, është shënuar në publik se ju shoqëroni rregullisht presidentët grekë apo zyrtarë të lartë që vizitojnë Shqipërinë, veçanërisht në vizita në vende simbolike për grekët. A nuk ju duket se ka një shpërpjesëtim në imazhin tuaj publik në lidhje me këto shfaqje? Pra, ju që shoqëroni presidentët grekë për ditë me radhë, që merrni pjesë në promovime shkollash greqisht, etj., a nuk mendoni se sedra e shqiptarëve mund të preket nga ky privilegjim i këtyre lloj aktiviteteve? A ka ndonjë përpjekje tuajën për shembull që edhe në Greqi të ketë ndonjë shkollë shqipe për fëmijët e emigrantëve?

Mendoj se e keni fjalën për vizitën e ish-presidentit z. Stefanopulos, sepse nuk mbaj mend të kem shoqëruar të tjerë “presidentë grekë”. Ju kujtoj se ai ishte i ftuar zyrtarisht nga Qeveria shqiptare, si mik. Si Primat i Kishës Orthodhokse të Shqipërisë nuk kisha asnjë arsye që të shqetësohesha për keqkuptime, kur u desh, vetëm për një ditë, ta shoqëroj bashkë me përfaqësues të tjerë zyrtarë të shtetit shqiptar. Veç kësaj, me z. Stefanopulos na lidh një miqësi e vjetër personale. Ai është orthodhoks i devotshëm. Gjithashtu, edhe fshatrat e minoritetit grek bëjnë pjesë në juridiksionin kishtar të Kishës, Primat i së cilës jam. As që e mendova se “kështu mund të preket sedra e shqiptarëve”. Për sa i përket pjesëmarrjes në përurime shkollash greke, imagjinoj, se i referoheni shkollës greko-shqiptare “Homeri”, që u hap në Korçë në prani edhe të Ministrit të Arsimit të Shqipërisë. Nuk kuptoj pse në përurimin e kësaj shkolle, që në shumicë ka fëmijë orthodhoksë, ndalohet pjesëmarrja e Kryepiskopit orthodhoks, dhe gjoja kështu “mund të preket sedra e dikujt”. Unë besoj se në epokën e re në të cilën përparon Shqipëria, mësimi i gjuhëve të huaja, dhe sidomos të fqinjëve, është veçanërisht i dobishëm për brezin e ri. Ekzistojnë shumë shkolla në gjuhë të huaj. Nuk konsideroj se funksioni i tyre përbën kërcënim. Përkundrazi, është avantazh dhe bekim për perspektivat kulturore dhe tregtare të vendit. Nuk është e saktë që “u jap përparësi” këtyre aktiviteteve. Përparësitë e mia i përshkrova me ato që thashë shkurtimisht në pyetjen tuaj të parë. Kam marrë shumë herë pjesë në përurime institucionesh arsimore shqiptare, kopshtesh, shkollash nëntëvjeçare, të mesme, institutesh të formimit profesional që Kisha jonë ka përuruar, gjithashtu edhe në sa aktivitete institucionesh e organizmash të tjerë shqiptarë që më ftojnë. Për sa i përket Greqisë, sa herë që vizitoj dhe takohem me persona të ndryshëm kompetentë, mbështes të drejtën dhe nevojën e ruajtjes së gjuhës së emigrantëve, për të njëjtën arsye që thashë më sipër. Në përgjithësi besoj se njohja e shumë gjuhëve nga banorët e një vendi është avantazh dhe jo rrezik. Por për vendimet institucionale, e përsëris, kompetentë janë Shërbimet e të dy vendeve, ndërmjet të cilëve ekzistojnë marrëdhënie miqësore, që duhet të zhvillohen edhe më shumë.


6. Fortlumturi, gjatë drejtimit të Kishës prej jush, ka pasur zëra autoritarë që kanë folur për reduktim dhe minimizim të rolit të Nolit në historinë dhe dokumentet e saj kishtare. Cila është e vërteta, si e shihni ju figurën e tij dhe kontributin e tij në Kishën tonë? A mendoni se duhet të ketë ndonjë ndjeshmëri publike tuajën më të zëshme ndaj figurave që përbëjnë ndërgjegjen kombëtare të shqiptarëve?

Informacionet tuaja nuk janë aspak të sakta. Nga çasti i parë që arrita në Shqipëri fola me respektin më të madh për personalitetin e Episkopit orthodhoks Theofan Noli. Që atëherë nuk kam pushuar, në çdo Liturgji Hyjnore, në kohën e veçantë të Paravënies së Blatës, kur kujtojmë persona të respektuar dhe të dashur, të kujtoj vëllain në Krishtin, Theofanin. Në udhëtimin tim të parë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës si Kryepiskop i Shqipërisë vizitova varrin e Theofan Nolit dhe kreva një shërbesë përkujtimore. Po përdorim shumë përkthime të tij në jetën adhuruese të Kishës sonë; në zyrën e Kishës Katedrale të Ungjillëzimit të Hyjlindëses Mari që në fillim është varur fotografia e tij. Sigurisht Noli dha shumë në zhvillimin e Kishës sonë vendore. Çdo personalitet që ka kontribuar në luftën për lirinë dhe zhvillimin shpirtëror të popullit ne e nderojmë dhe e respektojmë.


7. Ka pasur zëra se ka ndryshim të stilit arkitektonik të kishave shqiptare në procesin e rindërtimit. Nuk dua t’ju pyes rreth këtij spekullimi, por ndryshe. A ka një stil të veçantë ndërtimi që ka gjurmë shqiptare dhe në ç’kishë për shembull e gjeni ju këtë?

Ju kujtoj se zona ku bën pjesë Shqipëria nga ana kulturore i ka përkitur në mënyrë të pandërprerë tri perandorive. Edhe pamja arkitekturore e kishave ruan ndikime nga të tri periudhat: paleokristiane, bizantine me kupolë, pasbizantine njënefëshe ose trinefëshe. Pamja që iu dha gjatë viteve të sundimit otoman u përgjigjej urdhrave të administratës otomane që të jenë ndërtesa të thjeshta dhe pa kupolë. Që atëherë kur Shqipëria u bë shtet i pavarur, më 1912, deri në fillimin e përndjekjes, më 1967, nuk mendoj që u krijua ndonjë stil i veçantë arkitekturor shqiptar kishash. Madje, shumë pak u ndërtuan, më duket katër, dhe të gjitha me kupolë (në Korçë, kisha katedrale e Burimit Jetëdhënës, kopje e kishës katedrale të Athinës; në Përmet kisha e Shën Marisë; në Tiranë, kishat e Shën Prokopit si dhe e Ungjillëzimit –për të zëvendësuar katedralen e vjetër që u shemb, për t’u ndërtuar hotel “Tirana”). Periudha e re që fillon me vendosjen e demokracisë në Shqipëri (1991), nuk më duket se duhet të kopjonte kisha të periudhës së vjetër të robërisë shekullore. Jetojmë në një epokë të re me mundësi të reja ndërtimore dhe zhvillimesh arkitekturore. Kështu, nga 85 kishat që u ngritën këto 14 vjet kemi ndjekur edhe traditën e vjetër me bazilika të thjeshta njënefëshe ose trinefëshe, edhe tipin bizantin me kupolë; por kërkojmë edhe një shprehje të re arkitekturore që t’u përgjigjet prirjeve dhe kushteve të shekullit të 21-të. Një kishë e gjallë paralelisht me respektin ndaj traditës, guxon edhe krijimtari të re.


8. Jemi duke asistuar në një konflikt midis kishave serbe dhe maqedonase. Dhe në debatin mbi vendosjen tuaj në krye të Kishës Shqiptare mund të shtrohet një pyetje: A është një dëshmi e mungesës së paragjykimeve të shqiptarëve ky fakt? Për shembull nuk mund të mendonim se në krye të Kishës greke të vendosej një serb, pale një shqiptar...

Është e çuditshme që harroni diçka themelore. Rasti i Kishës Orthodhokse në Shqipëri është unik në historinë e Krishterimit. Kjo Kishë është e vetmja që iu nënshtrua një shkatërrimi të plotë nga shteti i vetëm ateist në botë dhe mbeti e shpërbërë për 23 vjet. U shpërbënë gjithë strukturat drejtuese. Të gjithë klerikët pa përjashtim u zhveshën nga funksionet e tyre klerikale me dhunë dhe tërë prona kishtare, toka, enë të shenjta, arkiva, u shtetëzuan. U shembën pothuajse të gjitha kishat, përveç disa të paktave. Diçka e tillë nuk i ka ndodhur sigurisht as Kishës së Serbisë, as Kishës së Greqisë. Kur m’u kërkua të vij në Shqipëri, nuk ishte ftesë për t’u ulur në një fron të gatshëm të ndonjë ndërtese madhështore ose qoftë për të drejtuar diçka ekzistuese, por ishte nxitje për një punë misionare për ringritjen nga rrënojat, pa asnjë ndihmë ose mbështetje shtetërore, të një Kishe Orthodhokse Autoqefale. Në vizitën e parë, kërkova me këmbëngulje ndonjë shtetas shqiptar që do të mund të merrte përsipër këtë detyrë dhe përgjegjësi të ndërlikuar. Isha gati të kthehesha në detyrat e mia, sepse, siç dihet, isha mitropolit, pedagog i rregullt në Universitetin e Athinës dhe kandidat për Akademinë e Athinës dhe me poste të rëndësishme ndërkombëtare. Atëherë orthodhoksët, pavarësisht nga prejardhja, m’u lutën të rri dhe të marr përsipër këtë punë të vështirë dhe të paparë kishtare të ringritjes nga themeli të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. E dija se nuk ishte fare e thjeshtë, se do të përballoja dyshime të vazhdueshme dhe armiqësi nga qarqe të ndryshme dhe se nuk ishte i sigurt përfundimi me sukses i kësaj përpjekjeje. Megjithatë e pranova përgjegjësinë dhe rreziqet me besim, dashuri dhe durim, si shërbesë misionare. Ajo që u bë, nuk gjeti thjesht miratimin dhe entuziazmin e orthodhoksëve në Shqipëri, por edhe pranimin e pëlqimin e të gjithë orthodhoksëve dhe gjerësisht të Kishave të tjera në të gjithë botën.

9. Dhe në fund: a po punoni ju që drejtimi i Kishës të jetë në duar të sigurta dhe ndjeshmëritë e shqiptarëve për të pasur në krye të Kishës së tyre Ortodokse një shqiptar, do të respektohen?

Që nga viti i parë përpjekja ime ishte krijimi i klerit vendës. Për këtë themeluam Akademinë Theologjike dhe Liceun kishtar, në mënyrë që të përgatiten kuadrot e përshtatshëm për Kishën tonë. Siç thashë, kam dorëzuar 135 klerikë, të gjithë shqiptarë. Sot vetëm 5 klerikë të huaj shërbejnë në Kishën Orthodhokse të Shqipërisë, ndërsa në komunitetet e tjera fetare ka në mënyrë të pakrasueshme më shumë. Përgatitja e episkopëve të përshtatshëm është diçka shumë kërkuese, sepse duhet të jenë në mënyrë të ndërgjegjshme të pamartuar dhe me edukim të rëndësishëm teologjik, kishtar dhe social. Që prej 1998-ës është dorëzuar episkopi i parë, shtetas shqiptar, Mitropoliti i Korçës, Hirësia e Tij Joani, dhe shumë shpejt do të mbarojnë studimet dhe përgatitjen e përgjithshme disa kandidatë të tjerë për episkopë, të cilët do të përbëjnë kryesinë e Kishës, në përputhje me sistemin e saj sinodik.
Së fundi, që Kisha jonë të durojë trysninë e kohëve dhe të zhvillohet normalisht, duhen akoma përpjekje të stërmëdha, në mënyrë që të arrihet edhe autonomia e saj ekonomike – nëse doni ta quani ndryshe “autoqefalia ekonomike”. Nuk është fare e thjeshtë të sigurohen rroga dinjitoze për episkopët, për klerikët dhe kuadrot e tjerë të Kishës Orthodhokse pa pasur asnjë mbështetje ekonomike të qëndrueshme, me pronat e Kishës të shtetëzuara prej vitesh. Gjatë periudhës së shërbesës sime këtu, arritëm të krijojmë një kapital shumë të rëndësishëm, që do të kontribuojë në të ardhmen si në drejtimin ashtu edhe në pavarësinë ekonomike të Kishës. Mos harroni nga ku filluam dhe ku, me hirin e Perëndisë dhe mbështetjen e mijëra miqve, kemi arritur vetëm brenda pak vitesh. Orthodhoksët në shumicën e tyre e njohin gjithë këtë punë që u krye me një mijë vështirësi dhe pengesa. Dhe e dinë se kurrë në të kaluarën Kisha Orthodhokse e Shqipërisë nuk kishte pasur gjallërinë dhe krijimtarinë e viteve të fundit.

19 dhjetor 2005
revista ABC

[Albo]

Kryepiskopi Anastas merr titullin "Qytetar Nderi i Tiranës"


Të premten paradite, më datë 23 dhjetor 2005 në hotel “Sheraton” në kryeqytet, Bashkia e Tiranës organizoi ceremoninë e dhënies së titullit “Qytetar Nderi i Tiranës”, krerëve të komuniteteve fetare në Shqipëri, me shënimin: “Krerëve fetarë në Shqipëri për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm për harmoninë ndërfetare, rikthimin e besimit në mbarë vendin si dhe për kapërcimin me urtësi të situatave të vështira politike”.

1) Ish-kryetari i Komunitetit Musliman në Shqipëri, Haxhi Hafiz Sabri Koçi (pas vdekjes).

2) Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë, Prof. Dr. Anastasi

3) Monsinjor Rrok Mirdita, Arqipeshkv i Mitropolitisë së Tiranës dhe Durrësit

4) Baba Reshat Bardhi, Kryetar i Komunitetit Bektashi



Kjo ceremoni u kryesua nga Kryetari i Bashkisë së Tiranës, z. Edi Rama. Në fjalën e tij, kryetari Rama ndër të tjera tha: “… Përfaqësuesit e klerit shqiptar janë njerëz që meritojnë jo thjesht dhe vetëm nderimin e kryeqytetasve për çka bëjnë në suazën e besimit që ata përfaqësojnë. Ata meritojnë nderimin e kryeqytetasve në radhë të parë për sakrificat dhe durimin e pashoq përmes të cilëve ata mundën të ngrenë tempujt e besimit në shkretëtirën morale të fillimviteve 90-të. Unë besoj që qëndrimi i këtyre qytetarëve më të rinj të nderit të Tiranës, është një qëndrim që i kapërcen kufijtë e çdo komuniteti fetar dhe çdo vathe besimtarësh, është një qëndrim që reflekton dashuri dhe tolerancë edhe tek qytetarët laikë, të cilët falë kësaj bashkëjetese dhe kësaj paqeje të garantuar brenda dhe ndërmjet komuniteteve fetare ndjehen jo vetëm të pakërcënuar nga ato simptoma destabiliteti që gjenden rëndom në botën e sotme, në ato vende ku besime të ndryshme përplasen me njëra-tjetrën për shkak devijacionesh, por mbi të gjitha gjenden të rrethuar nga dashuria dhe paqja që përçojnë fjalët e këtyre katër figurave”.

Kryetari i Bashkisë Rama, pasi sqaroi se biografia e këtyre njerëzve në asnjë rast tjetër nuk u lexohet, pasi ajo çka ata bëjnë në të përditshmen është e vetmja gjë që është e rëndësishme për ta dhe ajo që ka të bëjë me të kaluarën mbetet diçka thjesht vetëm e shkruar të cilën nuk mund të presim të na i thonë këta njerëz që janë madhështorë, për faktin se karakterizohen në radhë të parë nga ajo modesti intelektuale dhe shpirtërore aq shumë e munguar në qytetin tonë, lexoi përpara të pranishmëve biografinë e katër krerëve të komuniteteve fetare në Shqipëri, të cilët morën titullin “Qytetar Nderi i Tiranës”.

Gjatë paraqitjes së biografisë së Fortlumturisë së Tij, Kryepiskopit Anastas, Kryetari i Bashkisë Rama tha ndër të tjera: “Në biografinë e shkruar që mua ma kanë sjellë, kanë harruar të thonë se ai zotëron mirë, madje mjaft mirë edhe gjuhën shqipe. Dhe kjo të them të vërtetën është një harresë që mua më pëlqen. Për të është shkruar këtu si të ishte një shqiptar që zotëron dhe greqishten. Si kryetar i komunitetit orthodhoks, ai ka dhënë vlera të jashtëzakonshme për ripërtëritjen e komunitetit orthodhoks, për ndërtimin e objektit të kultit, edhe ato të rrënuara dhe të dëmtuara gjatë periudhës së brutalitetit komunist, si dhe për rikthimin e besimit në mbarë vendin. Komuniteti orthodhoks ashtu si edhe komunitetet e tjera fetare në Shqipëri kanë ndihmuar për zbutjen e traumave në vitin 1997 dhe për qetësimin e shpirtrave të trazuar, të të përzënëve nga dhuna e Milosheviçit në vitin 1999 dhe kontributi i Kryepiskopit të Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë është një kontribut që shtrihet edhe përtej këtyre që thashë, përmes shumë e shumë konferencave e seminareve, për të bërë të njohura besimet fetare në Shqipëri në plot auditorë universitetesh dhe auditorësh të botës, gjë që rithekson edhe njëherë që harmonia ndërfetare dhe njohja e respekteve reciproke mes besimeve në qytetin tonë është në radhë të parë një vetëdije e rrënjosur thellë në zemrat dhe mendjet e këtyre katër burrave…”.

Më pas Kryetari i Bashkisë së Tiranës z. Edi Rama iu dorëzoi simbolet katër kryetarëve të komuniteteve fetare. Në momentin e marrjes së simbolit “Qytetar Nderi i Tiranës: Kryepiskopi Anastas tha: “I nderuar zoti Kryetar i Bashkisë dhe Kryetar i Partisë Socialiste, zoti Edi Rama dhe të nderuar të pranishëm. Me gjithë zemër do të dëshiroja të shprehja falënderimet e mia të sinqerta ndaj jush dhe anëtarëve të nderuar të Këshillit Bashkiak për vendimin tuaj fisnik, duke më dhënë titullin, “Qytetar Nderi i Tiranës”. Pohoj se ndihem qytetar i Tiranës që nga viti 1991 kur për herë të parë erdha në këtë qytet. Jam duke qëndruar këtu gjatë këtyre 15 vjetëve të fundit dhe deklaroj se: Jam një tiranas i vogël pesëmbëdhjetë vjeçar. Gjithë këto vite që kam jetuar këtu kam marrë pjesë në vështirësitë, problemet, shpresat e njerëzve, vuajtjet dhe gëzimet e tyre. Dhe së bashku me drejtuesit e tjerë të dashur fetarë jemi përpjekur të kontribuojmë në harmoninë fetare, në bashkekzistencën paqësore për zhvillimin e jetës së qytetit, duke ndarë fjalën dhe dashurinë e Perëndisë nëpërmjet iniciativave në sektorët e shëndetit, edukimit, shërbimeve sociale etj. Duke shprehur përgëzimet e mia të sinqerta ndaj Bashkiakut tonë të aftë dhe bashkëpunëtorëve të tij të shkëlqyer, për arritjet e tyre të mrekullueshme në këto vitet e fundit, uroj nga thellësia e zemrës sime, shëndet, fuqi, vizion dhe durim në përmbushje të planeve të tyre ndaj qytetit tonë të dashur. Perëndia le të na ndihmojë të gjithë ne për të vazhduar me iniciativa krijuese përpjekjet tona, që ta bëjmë Tiranën një qytet të bukur, ku të sundojë harmonia ndërfetare, krijimtaria, përparimi, solidariteti, dashuria dhe shpresa. Edhe një herë falënderime të ngrohta nga një Tiranas pesëmbëdhjetë vjeçar.”

Në ceremoni merrnin pjesë poeti dhe shkrimtari Dritëro Agolli, si “Qytetar Nderi i vjetër i Tiranës”, kryetari i Komitetit të Kulteve, këshilltari i Presidentit, përfaqësues nga Këshilli Bashkiak, rektori i Universitetit të Tiranës, përfaqësues të trupit diplomatik të akredituar në Shqipëri, klerikë dhe laikë përfaqësues të katër komuniteteve fetare në Shqipëri, përfaqësues të medias, etj.



Julia Pjetri

Korrespodent i Radios “Ngjallja”

[Tannhauser]

Kryepeshkopi Anastas

[Albo]

Çmim i madh rus për Kryepiskopin Anastas

- Për kontributin e tij për paqen, dialogun dhe mirëkuptimin -

Nga data 20 deri më 24 janar, Kryepiskopi i Tiranës dhe gjithë Shqipërisë Prof. Dr. Anastasi, i shoqëruar nga Mitropoliti i Korçës Imzot Joan Pelushi, si dhe Arkimandrit Andon Merdani ishte i ftuar në Moskë, me rastin e akordimit të çmimit për vitin 2005 nga “Fondacioni Ndërkombëtar për Unitetin e Popujve”.
Ky çmim i jepet çdo vit njerëzve që kanë dhënë kontribute të mëdha të përmasave botërore. Për vitin 2005 ai iu akordua Kryepiskopit Anastas me motivacionin: “Për përpjekjet e tij të jashtëzakonshme për ringritjen nga gërmadhat të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, si dhe për kontributin e tij tashmë të njohur botërisht për paqen, dialogun dhe mirëkuptimin ndërmjet popujve dhe komuniteteve të ndryshme”. Ky çmim iu dha gjithashtu Presidentit të Republikës së Qipros, Kryetarit të Bashkisë së Moskës dhe Universitetit të njohur të Balamandit, Liban.

Në mëngjesin e ditës së shtunë, 21 janar, Patriku i Moskës dhe gjithë Rusisë Aleksi II priti në rezidencën e tij Kryepiskopin Anastas dhe grupin që e shoqëronte. Gjatë takimit që u zhvillua në një frymë vëllazërore dhe të ngrohtë u bisedua rreth ngjashmërisë që të dyja Kishat, si ajo ruse ashtu dhe ajo shqiptare kishin midis tyre gjatë periudhës së vështirë që kaluan. Gjithashtu vend zuri dhe roli që duhet të luajë Kisha Orthodhokse në përgjithësi në shoqëri, por dhe në nivelin e bashkëpunimit dhe bisedimit dhe me kisha të tjera jo-orthodhokse. Të dy, si Patriku i Moskës ashtu dhe Kryepiskopi i Tiranës kanë pasur një përvojë të madhe në organizma të ndryshëm ndërfetarë, si në Këshillin Botëror të Kishave (KBK) dhe Konferencën e Kishave Evropiane (KKE) etj.
Gjithashtu, u theksua nevoja e një sintonizmi të përpjekjeve të përbashkëta për të ballafaquar sfida të reja me të cilat duhet të ndeshet sot Kisha Orthodhokse. Ceremonia e dorëzimit të çmimeve u organizua po më 21 janar, në sallën e njohur të Katedrales së Moskës “Krishti Shpëtimtar”, në praninë e 2500 vetave, përfaqësues të nderuar të klerit, artit, shkencës, kulturës, si dhe të përfaqësive diplomatike në Moskë. Ceremonia ishte konceptuar në formën e një spektakli në praninë e Patrikut të Moskës dhe gjithë Rusisë, Aleksi II si dhe të presidentit të Fondacionit për Unitetin e Popujve Orthodhoksë, prof. Aleksei.
Në fjalën e Tij në në Kishën katedrale, Fortlumturia e Tij Kryepiskopi Anastas theksoi: “Horizontet e Kishës Orthodhokse janë universale, këtu duhet të tregojmë një kujdes të veçantë dhe në teologjinë orthodhokse, dhe në mësimin pastoral. Kjo duhet të rrënjoset në ndërgjegjen e gjithë besimtarëve orthodhoksë dhe gjithë popujve orthodhoksë. Ruajtja e besnikërisë së popullit të vet e ndërthurur me ndërgjegjen e përgjegjësisë mbarëbotërore është detyra kryesore dhe problem i përhershëm i të gjithë popujve, me besim të krishterë. Me një fjalë domosdoshmëri kryesore dhe kërkesë e ngutshme për të gjitha Kishat Orthodhokse Autoqefale është solidariteti dhe bashkëpunimi dhe njëkohësisht përsosmëria e vetëdijes dhe përgjegjësisë së Orthodhoksisë.
Në periudhën e re të globalizmit përpara Orthodhoksisë qëndrojnë probleme nga më të ndryshmet. Unë mendoj se i pari problem, që duhet të mbetet më i rëndësishmi, është përhapja e mesazhit të krishterë në të gjithë botën me tërë seriozitetin dhe dinamizmin. Falënderimi i Zotit, Eukaristia e Shenjtë - qendra e unitetit tonë - dhe trashëgimia e episkopëve mbeten një bazë e rëndësishme dhe forcë e Orthodhoksisë. Ne duhet të theksojmë se Orthodhoksia nuk është “konfederatë e Kishave Orthodhokse Lokale”, por një “Kishë e Vetme, e Shenjtë, Katholike dhe Apostolike” dhe se të gjitha komunitetet eukaristike janë shprehje e një Kishe të Vetme në një vend konkret.
Më në fund unë dua edhe njëherë të shpreh falënderimin tim për nderin dhe besimin, që treguan kaq përzemërsisht ndaj meje për shërbimin shërbimin tim modest ndaj Orthodhoksisë mbarëbotërore. Unë sinqerisht besoj në atë, që orthodhoksët duhet të bëjnë para së gjithash ç’është e mundur, për forcimin e unitetit të Kishës sonë Orthodhokse dhe përgjegjësisë apostolike mbarëbotërore”.
Për të katër laureatët e çmimit u lexua një biografi e plotë dhe më pas iu dorëzua çmimi nga Patriku i Moskës dhe Presidenti i Fondacionit. Në fjalën e tij Kryepiskopi u ndal në sfidat e reja që i dalin Kishës Orthodhokse dhe në problemet dhe kërkesat e reja me të cilat ajo ballafaqohet.
Pas ndarjes së çmimeve, në sallën e ceremonisë u zhvillua një koncert me pjesë të ndryshme instrumentale dhe korale nga autorë rusë. Menjëherë pas shfaqjes, në një nga sallat e brendshme të Katedrales u mbajt një konferencë shtypi me të katër laureatët e çmimit, në prani të Patrikut të Moskës dhe Presidentit të Fondacionit.
Ditën e nesërme, më 22 janar, në Katedralen historike “Fjetja e Shën Marisë” në Kremlin, u krye Liturgjia Hyjnore e kryesuar nga Patriku i Moskës dhe gjithë Rusisë Aleksi II dhe Kryepiskopi i Tiranës dhe gjithë Shqipërisë Prof. Dr. Anastasi. Në këtë katedrale, e cila është zemra e historisë dhe kulturës së popullit rus, aty ku janë kurorëzuar carë dhe patrikë, u dëgjuan për herë të parë gjatë Liturgjisë edhe lutjet në shqip. Duhet theksuar se në këtë katedrale pas Revolucionit nuk lejohej të meshohej, pasi ishte kthyer në muze, por vitet e fundit ajo i është kthyer përsëri Kishës Orthodhokse Ruse. Këtu meshohet gjatë të kremteve të shenjtorëve vendës dhe të kremteve të mëdha. Mbas Liturgjisë, nga Patriku u shtrua një drekë në Kremlin për nder të laureatëve të çmimit dhe të pjesëmarrësve në Liturgjinë Hyjnore, ku kishte dhe personalitete e përfaqësues të trupit diplomatik.
Në mbrëmje, Presidenti i Federatës Ruse, Vladimir Putin priti në një takim që zgjati një orë e pesëmbëdhjetë minuta Patrikun Aleks dhe Kryepiskopin Anastas, si dhe laureatët e tjerë të çmimit. Presidenti Putin në bisedën me Kryepiskopin Anastas u shpreh se nëpërmjet tij sheh dinamizmin dhe frymën krijuese të Shqipërisë. Ky takim shumë i ngrohtë dhe miqësor u shoqërua dhe me çajin tradicional rus. I ngarkuari me punë i Ambasadës Shqiptare në Moskë z. Halit Furriku, i cili ishte i pranishëm në ceremonitë e rastit, shtroi një darkë në ambientet e ambasadës për të nderuar Kryepiskopin Anastas. Në darkë ishin të pranishëm gjithashtu përfaqësues të Ministrisë së Jashtme Ruse dhe të Patriarkanës së Moskës.
Të gjithë të pranishmit theksuan rolin e madh dhe përpjekjet e Kryepiskopit për njohjen e vlerave të popullit shqiptar kudo në botë dhe përmirësimit të imazhit të Shqipërisë. Ditën e nesërme Kryepiskopi Anastas u ftua për një intervistë në agjencinë e dëgjuar ruse të lajmeve “Novosti”, ku morën pjesë përfaqësuesit më të rëndësishëm të mediave ruse. Kjo intervistë, si dhe ceremonia e dhënies së çmimit, fjalimet dhe intervistat e tjera të Kryepiskopit u pasqyruan gjerësisht në gazetat dhe televizionet kryesore të Rusisë.
Në mbasditen e kësaj dite Kryepiskopi Anastas ishte i ftuar në Universitetin e Shën Tihonit, Moskë, ku u prit me shumë ngrohtësi nga studentët dhe stafi pedagogjik në ambientet e kishës së universitetit. Më pas u zhvillua një takim i ngrohtë e miqësor në një nga sallat e universitetit. Me interes ishin dhe pyetjet e drejtuara Kryepiskopit nga studentët. Më pas Kryepiskopi pati një takim me dekanin dhe pedagogët, ku biseduan rreth jetës dhe aktivitetit të shkollës, për programin si dhe lëndët që zhvillohen në të. U theksua nevoja e kontaktit të vazhdueshëm midis studentëve dhe pedagogëve lidhur me botimet dhe studime të ndryshme. Fortlumturia iu përgjigj pyetjeve të pjesëmarrësve në lidhje me gjendjen e sotme të Kishës Orthodhokse Autoqefale në Shqipëri, marrëdhënieve ndërmjet komuniteteve të ndryshme fetare në Shqipëri, zhvillimit të fesë, misionit të Kishës Orthodhokse në botën e sotme perëndimore, jetës monakale.
Paraditen e së martës Patriku i Moskës takoi Kryepiskopin dhe delegacionin që e shoqëronte, përpara largimit nga Moska. Ata patën një diskutim të ngrohtë e miqësor mbi shumë çështje të Kishës dhe të shoqërisë së sotme.

[Albo]

Kryepeshkopi Anastas zgjidhet unanimisht president i Këshillit Botëror të Kishave.

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=62490