Pas goditjes së fundit të jetës
Veshur me gjeni, kish dalë Martini në rrugët e jetës. Me dorëshkrimet në dorë lëvizte lart e poshtë nën diell e kur niste të binte shi, e vazhdonte lëvizjen nën çadrën, që e mbështillte si një tendë e stërmadhe portative. Por me dëshirë nuk ndalej. Vetëm kur i duhej të binte të flinte bashkë me frymën e ligshtë të vetmisë.
Derisa mbërriti tek njeriu i parë, për të cilin në rrugë e sipër kish dëgjuar të fliteshin fjalët më të mira, shollët e këpucëve i ishin holluar së tepërmi e kostumi i zi me vijat e holla të bardha kish nisur t’i zbardhëllohej.
Ia dorëzoi dorëshkimet në mirëbesim. T’i lexonte dhe ai ato nën dritën e diellit e nëse niste shiu, Martini i dha premtimin, se do t’ia mbante çadrën mbi krye, që ai të mos reshtte deri në mbarim. Të heshtur, përfunduan të ulur në një trotuar, ku qëndruan për një kohë të gjatë, njëri duke lexuar e tjetri duke vështruar përqark. Pas shumë kohësh rrugëtimi, ku para syve, dukej se i kishin kaluar vetëm forma duarsh, për herë të parë e ndjeu deri në kockë, se po jetonte brenda ngjyrave të vërteta, po ndiqte me sy njerëzit, të cilët i ngjanin thuajse lakuriq, e përbrenda po ndjente, se sa i huaj ishte me kohën. Priti për disa orë, derisa dora u rizgjat drejt tij duke i kthyer dorëshkrimet. Asnjë fjalë vlerësimi nuk u lodh të dilte nga goja e lexuesit, veç në ajër u ndje një fllad mirënjohjeje për guximin e treguar e mbërthimin e vuajtjes në fletë.
Qeshi me vete. Nga lart pra shenjën e mori, njeriu i parë për cilin kish dëgjuar të fliteshin fjalët më të mira, nuk e zotëronte dorën, për të cilën po kërkonte.
Bëhej fjalë për dorën që drejton rrjedhën e jetë së njeriut, për ekzistencën e së cilës Martini ishte në dijeni.
Ndodhi, që megjithë kërkimet shumëvjeçare, zbardhjen e pashmangshme të kostumit dhe ngrënien e plotë të shollës së këpucëve, ai nuk ndeshi në ndonjë dorë realisht të zgjatur, megjithatë nuk u mposht. Dorëshkrimet erdhën e iu bënë aq të rënda sa i duhej të shfrytëzonte mjete ndihmëse për t’i shtyrë e tërhequr ngado me vete.
Aq fisnike ishte lëvizja e tij, sa njerëzit përkulnin kryet, kur e shihnin t’u kalonte përbri. Nisën ta ndalonin duke iu lutur që t’u dhuronte një buzëqeshje, apo të ulej e të shpenzonte në heshtje disa minuta bashkë me ta në ndonjë trotuar.
Qeshte me vete Martini, se tani i duhej të mbante dhe një penë tjetër me vete, me të cilën t’u falte njerëzve grimca dashurie.
Pas këtyre çasteve zbutëse, ai ngrihej përsëri në kërkim. Por jo më për dorën; më në fund mendja ia kish pranuar, se detyrimin ndaj tij dora e kishte shlyer që në mbarsje, kur kish vendosur t’i jepte formë e ta sillte në jetë.
Tani ish në kërkim të gjithë atyre, për të cilët në rrugëtimin, që i kish nxjerrë fundin këpucëve e kostumit, kish dëgjuar të fliteshin fjalët më të mira, për zotin e dorës së parë, të së dytës e gjithë të tjerave me radhë. Donte të arrinte t’i shihte qoftë edhe njëherë të vetme, qoftë edhe vetëm njërin prej tyre. Kishte menduar dhe për atë që do t’u thoshte. Për herë të parë, do të mundte heshtjen dhe nuk do t’u lutej të uleshin bashkë me të në trotuar.
„Unë jam Martini,“ do t’u thosh, „jam rrugëtuesi jetim. I njoha ngjyrat e jetës që pa dalë në dritë, por për t’ia bërë më të dukshme njerëzimit u përpoqa t’i fiksoj në dorëshkrime. Më mbani mend zotëri? Dikur ju bëra një lutje, që të uleshit bashkë me mua dhe dorëshkrimet e mia në një trotuar, ju mbajta çadrën mbi krye e ju lexuat për orë të tëra, e më kthyet gjithçka pa folur asnjë fjalë. E ikët, siç ikën dhe sa e sa të tjerë.
Prej asaj kohe edhe me gjethet e vjeshtës që binin u perpoqa, ndërkohë që unë i doja nëpër pemë, që ato të më frymëzonin me fëshfërimën e tyre, edhe me rrezet e diellit, kur i tërhiqja nga qielli që të zbrisnin e të ma ngrohnin shpirtin aq sa unë të ulesha e të shkruaja. Me naivitetin brenda meje u ndesha, me smirën e mbërthyer në format e mirëbërësve..... „
I thosh me zërin e mendjes këto fjalë Martini, pa kuptuar, se ishin veç hije ato që tani po kërkonte. E për ata fatlumë (ndër të tjerët edhe unë me dy sy të etur me vete) që ndeshnin në këtë manifestim, nuk mund të jepej një pamje e dytë e krahasueshme me të. Një njeri me rroba të thinjura, me fytyrë të pjekur e me sy krenarë, që rrezatonte thjeshtësi, që fliste me askënd e heshtte me gjithkënd. Mbi buzë i kish mbetur një buzëqeshje e sinqertë, nga ato që pakkush sot është akoma në gjendje të mbartë me vete.
Shumë prej atyre, të cilëve në kohët e vona iu dha mundësia të shijonin këtë pamje, pohonin, se qe pikërisht kjo thjeshtësi që fisnikëronte madhështinë e jetimit Martin.
Histori pafund u trilluan mbi rrugëtimet e tij, se si u ngjit, se si jetoi e se si një ditë prej ditësh vendosi të zbriste e të mos ishte më. Mbi kurriz i ngjeshën bëma për të cilat ai vetë do të kish qeshur, nëse do të kish dëgjuar, se i ngarkoheshin atij. Por është kjo ndoshta pasoja e kthimit në legjendë.
Unë jam njëri prej atyre të cilët ia njohën thjeshtësinë, atë të vërtetën e buzëqeshjes e syve të tij njëri prej atyre qe ia dëgjuan zërin, kur ai u fliste hijeve. Jam dëshmitar i kësaj kohe, ndaj po guxoj të fiksoj në këtë rrëfim përpjekjen e rremë të atyre që mëkatuan ndaj tij.
Krijoni Kontakt