
Postuar mė parė nga
Llapi
Ka tė moderuar nė Shqipėri? Pėr kė do tė votojnė?
Fjalimi i fundit i Edi Ramės nė foltoren pranė Kryeministrisė me rastin e njėvjetorit tė ngjarjes tragjike tė Gėrdecit ishte shprehja e qartė retorike e sjelljes politike tė kohėve tė fundit, qė ai ka adoptuar nė komunikimin me publikun: tone tė kontrolluara, mesazhe tė buta, gjuhė e latuar, profil jo veēanėrisht agresiv me kundėrshtarėt nė pushtet dhe njė qasje mė antagoniste ndaj njė politike gati tė impersonalizuar, tė cilėn e ka pagėzuar me emrin disi prozaik e jo shumė ndjellės "politika e vjetėr".
mė 19.03.2009 nė ora 13:00
Mustafa Nano
Nėse do ti hiqnim kėsaj sjelljeje e kėtij qėndrimi (fjalimit tė para dy ditėve, gjithashtu) atė ingredientin anti-LSI tė hedhur me kujdes rrufjani aty-kėtu (fraza "opozita e opozitės" ėshtė e gjetur, por sidoqoftė mistrece, gjė qė nuk duket fort e pėrligjur me sulmet qė vijnė nga krahu i LSI-sė), nėse gjithashtu do tė injoronim rolin kabĆ” qė zė Rama nė leadership-in e PS-sė, nėse mė nė fund kjo gjuhė e kjo sjellje do tė shoqėrohej dhe me njė program "tė shtruar" elektoral e qeverisės, PS-ja e Edi Ramės do tė mund tė merrej fare mirė pėr njė parti tė moderuar; me fjalė tė tjera, njė parti e qendrės, pėrfaqėsuese e asaj lagjes elektorale gri, ku "banojnė" zgjedhės mė tė qetė, mė tė paqtė, mė tolerantė, mė empathikė, mė racionalė, shikimi i tė cilėve hidhet sa majtės, edhe djathtas, por pa arritur asnjėherė nė stacionet e largėta ekstreme; njė parti e qendrės, qė do tė pėrfaqėsonte politikisht e kulturalisht tė ashtuquajturėn middle class, sipėrmarrjen e mesme, por edhe tė vogėl, teknokratėt, profesionistėt, specialistėt, manage-erėt, intelligentsia-n, atė pjesė tė shoqėrisė qė i ka (apo lakmon ti ketė) punėt mė nė terezi se sa tė tjerėt e qė ka interes ta mbrojė kėtė terezƬ.
Ėshtė kėshtu? Hm, nuk ėshtė tamam kėshtu, pasi identiteti socio-ideologjik i njė partie nuk pėrcaktohet vetėm e thjesht nga sjellja e gjuha e leader-it (socialistėt mund tė jenė mė tė moderuar se sa demokratėt, por gjithsesi nuk janė tė moderuar). Ky fakt nuk e zhbėn megjithatė faktin tjetėr: Edi Rama, pasi ka fjetur mendjen mbi votat e socialistėve tė vet, po u vardiset zgjedhėsve tė moderuar shqiptarė, atyre zgjedhėsve qė nuk kanė asgjė tė pėrbashkėt me ekstremizmin politik tė kėtyre anėve, atyre zgjedhėsve qė ose i kanė braktisur prej kohėsh kutitė e votimit, ose shkojnė drejt tyre pėr forcė tė njė tabiati qė po e humbet forcėn e vet, atyre zgjedhėsve qė merren pak me llafe e shumė me punė, atyre zgjedhėsve qė e duan kėtė vend jo nga llogorja e patriotit patetik, por nga pozitat e pragmatistit tė pabujė, atyre njerėzve qė e shohin hairin te respektimi i ligjit, e jo te dhunimi brutal apo anashkalimi finok i tij, atyre zgjedhėsve qė nuk para shohin lajme, nuk para lexojnė gazeta, nuk para marrin pjesė nėpėr tubime, nuk para kanė dėshirė as tė organizohen, e ndoshta - nė kėto rrethana - as tė pėrfaqėsohen.
Dy pyetje lindin: 1. Ka gjasa qė Rama tė korrė frute nė kėtė histori? dhe 2. Sa janė kėta zgjedhės nė pikėpamje numerike? Ndonėse gjuha e Ramės ėshtė me siguri mė elegante e mė e ngjėrueshme se sa ajo e Berishės dhe e Metės, fjalėt e tė cilėve janė tė programuara pėr tė rėnė nė vesh ekstremistėsh, askush nga ne megjithatė nuk ėshtė nė gjendje tė japė njė pėrgjigje tė qartė lidhur me pyetjen e parė, pasi nuk dimė mirė sė pari deri nė ēshkallė ka arritur demotivimi, zhgėnjimi e zvjerdhja e kėtyre zgjedhėsve, sė dyti deri nė ēmasė e shohin ata Edi Ramėn si njė gjė tė ndryshme nė moēalin politik shqiptar, e sė treti se si kjo masė njerėzish ia del tė pajtojė appeasement-in e tij ndaj Berishės e qasjen ēmontuese ndaj Metės me gjuhėn prej tė moderuari nė komunikimin publik. Prandaj, po ua lė pėrgjigjen e kėsaj pyetjeje agjentėve e agjencive lokale tė "Zogby"-t.
Ndėrsa lidhur me pyetjen e dytė, gjėrat janė mė tė dukshme e mė tė qarta. Numri i zgjedhėsve tė moderuar nė Shqipėri ėshtė relativisht i vogėl. Ėshtė i vogėl nė radhė tė parė pėr njė rregull universal tė antagonizmit dialektik, i cili krijon dy pole magnetikė tė fortė nė skaje. Nuk ėshtė gabim tė mendohet qė shumica e njerėzve tė kėsaj bote kanė prirjen pėr tu sjellė si tė moderuar; e bėjnė tė tyren kėtė prirje, ja, ashtu si Edi Rama, jo prej hirit, por prej pahirit, jo prej natyrės, por prej nevojės. Por nė tė njėjtėn kohė e nė mėnyrė paradoksale, ėshtė po nevoja, tok me fuqinė ndjellėse tė rrymave dominante, qė bėjnė atashimin e tyre te (apo fqinjėrimin e tyre me) kėto tė fundit. Dhe kėshtu, shumica e shumicės, ndonėse mendėrisht janė (ose do donin tė ishin) tė moderuar, praktikisht e fizikisht futen nė tė njėjtėn strehė me ekstremistėt. Po, ėshtė e vėrtetė qė ata janė gjithmonė aty nė tė djathtė tė sė majtės e nė tė majtė tė sė djathtės, por kjo nuk e zhbėn faktin e rreshtimit nė tė majtė apo nė tė djathtė, domethėnė arratisjen (tė paktėn elektorale) prej lagjes sė tė moderuarve.
Kudo ku dialektika demokratike shfaqet e fortė dhe e ashpėr, siē ėshtė rasti i Shqipėrisė, middle-ground-i ėshtė njė terren i ngushtė, e jo aq i ngrohtė; nė kėtė terren shumėkush ndihet ligsht, i braktisur e jashtė radhėve; ndihet gjithashtu i diskriminuar - nė mos, i kėrcėnuar (kėtejpari pushteti nė veēanti e politika nė pėrgjithėsi ngrihen mbi klientelizmin, domethėnė u ofrojnė mbėshtetje mbėshtetėsve e penalizojnė "snobėt" indiferentė). Kjo ėshtė arsyeja qė middle-ground-i kėtejpari ėshtė njė terren pothuaj i shkretė; nga vėzhgimet e mia tepėr empirike (sa do doja tė kisha nė dorė statistika e sondazhe tė besueshme!), tė moderuarit e parreshtuar mund tė arrijnė gjithė-gjithė nivelin e 5%-it nė korpusin elektoral. Mirėpo njė pjesė e kėsaj pjese ėshtė, pėr arsye nga mė tė ndryshmet, jo vetėm e parreshtuar, por edhe e parreshtueshme. Kujt i drejtohet pra Edi Rama? Pėrfundimi do tė ishte: i drejtohet asaj qė mbetet, le tė themi njė 1%-i, dhe kjo nuk ėshtė fare pak nė terma elektoralė. Por qari i tij nė fakt (qari i menduar dhe i synuar, kuptohet) nuk ėshtė kėtu; qari i tij ėshtė gjetiu: gjuha e sjellja e moderuar motivon mbi tė gjitha ata qė janė nė tė djathtė tė sė majtės, e qė jo gjithmonė marrin mundimin pėr tė votuar, e ata qė janė nė tė majtė tė sė djathtės, e qė nuk e kanė pėr gjė ti japin munxėt tė djathtės.
Nuk ka diskutim pra qė Edi Rama nuk humbet asgjė nga ky profil prej "the moderate", e pėr kėtė arsye, ėshtė njė profil qė duhet ta mbajė e ta theksojė. Puna ėshtė qė kjo qasje sė pari nuk duhet tė jetė vetėm e thjesht me funksione elektorale, sė dyti nuk duhet tė jetė thjesht retorike e declarative (ca bėma tė Ramės nuk janė dhe aq shumė prej tė moderuari), sė treti nuk duhet tė jetė si njė monedhė, e cila dikujt i dhurohet e dikujt tjetėr i hidhet nė fytyrė (ėshtė koha pėr ti dhėnė fund sherrit banal, fare banal, tė bėrė nė mėnyrė banale e me mjete banale, midis PS-sė e LSI-sė; kurrė mos u bėfshin bashkė, por le ti japin fund kėsaj gėrricjeje qė ta shpif nė ēdo pikėpamje!), sė katėrti tė shkarkohet prej pozave prej shpėtimtari (Edi Rama nė rastin mė tė mirė do tė bėhet Kryeministėr), sė katėrti duhet tė kompletohet me njė program politiko-qeverisės, i cili, pa qenė domosdoshmėrisht i qendrės, ėshtė mirė tė dallohet megjithatė pėr njė frymė larg ekstremeve tona, qė deri mė sot na kanė prodhuar shumė andralla.
Krijoni Kontakt