Etimologjia e emrit Bërsi-bërtham

[land]

bersi rrjedh nga fjala e vjeter Ilire brisa dhe nuk ka me diskutim.

(Illyrian word)brisa, "husk of grapes"; cf. Alb bërsí "lees, dregs; mash", E broth, L defrutum "new wine boiled down", W brwd "brewage", OIr bruth "heat, wrath", Thrac brỹtos "barley alcohol", brỹtion "wine must", Gk apéphrysen "to seethe, boil"

[XH.GASHI]

Studime gjuhesore VIII E.Qabej
A-B faq 212

BËRSI

Bërsi f <>.
Mendimi i G.Meyerit(faq 34)qe kjo fjale te jete huazim prej lat. Brisa-bersi ka pesuar njje ndryshim ne dijen e me pastajme .
Bruchu ka mundur te deftoj(IF40,241vv .)qe lat brisa rrjedh nga trakisht bersi nje zgjerim i trakishtes birrë nepermes te ilirishtes ,dhe qe shqipja e ka trasheguar fjalen nga ilirishtja dhe nuk e ka huazuar nga latinishtja.
Khs.dhe Walde-Hofman I 116 , OshtirinArhiv II 45,Deanovicin BSL XXXIX 30,Vasmerin ZslPh V 288(barazimtrako-shqiptar),Ribezzon Riv, d’Alb .I 40 hen,2,KrahenI117(me literature),Friskun I 273 .
Fjale e mbare gjuhes.Del se pari te Bardhi ;Faex,feccia Bersia.Retrimentum Bersi.Nga bersi rrjedh arom. Barsie fshm.<>,Papahagi 265.
Nje huazim me i moqem prej shqipes eshte skr. Brs,bersa,birsa,birza e cila bahk me theksin ka ruajtur dhe nje trejte me te vjeter te fjales; per te tilla ruajtje trajtashte lashta te shqipes ne gjuhet fqinje me te ,ne lidhje edhe me theksin,sh.vrejtjet tona ZfBalk II 8v .,Rev.shk.Inst.ped.dyvj.ShkoderI14,tani dhe shokun ER I 218.
Duket pra qe fjala ne shqipen ka qene afersisht brise a birs,ne shumes bersi me shperngulje te theksit.
Pra forma e sotme bersi eshte ,nga sa duket,e shumesit,khs. Per theksimin shtjerra;shtrria,i keq;te keqi; dhe me te vertet,fjala edhe sot perdoret ne shumes, khs. Edhe te Danieli bersite(P.Papahagi,Scriitori aromani 265); shume eshte edhe aromanisht;bersie.Njejsi bersi-ne qofte se perdoret- eshte at’here nje shumes i signalizuar, sh.LP VIII 98 ShS 115 ,169,171,176; kh edhe A I 1 72.

Mungon nje perqasje e duhur, thjesht fjala bersi nuk eshte analizuar siq duhet kjo fjale nga keta studiues ne te gjitha trevat ku flitej gjuha Shqipe.

[Hyj-Njeriu]

Bersi padyshim qe duhet te vije nga ilirishtja brisa, jam dakort me cka sjelle zenit.
Fjala bertham e ka rrenjen berth e eshte fjale qe duhet te vije nga bers-i. kemi kalimin e s-th si tek shembulli i mirenjohur, ilirisht sika shqip thika.

Forma bersi po ashtu si thuhet tek postimi i XH,Gashit mund te jete shumesi i vjeter i brisa apo birs(a).
Keshtu qe berth-am =bers-am

Pastaj nje rrenje br- ber-bar ka mundesi te jete. psh
bar-s perdoret per kafshet. lopa eshte bars.

dmth ne shqip fjalet bars,bersi e berthame te bejne te mendosh se rrenja eshte e njejte pasi ka domethenien 'dicka brenda' apo dicka qe mbartet keshtu qe ka shume mundesi qe forma
bar(r) per mbaj, bart te jete rrenja e fjaleve.

[ZANOR]

assesi nuk mbushet mendja se fjala - bërsii, mund të përdorët a përfolet (se fjala nuk përdorët, nuk preket me dorë, me fjalët: fundrrinë, mbetje e fundit pas zierjes apo fermentimit të fryteve, si psh. në fund kazani - dhe mendoj se me bërsitë, (që nuk ka sesi të jetë njajës, po veç shumës i emrit), kuptojmë materje të gjallë, ku mund të krijohet jetë, diç e gjallë - e për fundrrinë, mbezje në fund ene a kazani, është diç e pajetë, llom, mbetje e vdekshme pas zierjes...

bërsii është veç shumës
bërsii është vendi i farave, mbajtja gjallë e farave, që pas terjes (kur i lanë me i tharë a terë farat), ato nuk janë ma bërsii.

Mendoj se ka shumë të flitet për këtë fjalë - bërsii, bërsitë dhe nuk është thelluar mirë asnjë studim i sipërm.

[XH.GASHI]

Bersi-bertham
Ne gjermanisht emri bersi emertohet me emrinkernkorn gruri e kjo nga fjala e shqipes korn-im ,gjermanisht korn= gruri kern= fare mendoj se nga kjo fjale vien fjala gern qe ka kuptimin kenaqsi , shtrohet pyetja cila eshte fjala pasuese per knaqsin ne gjuhen shqipe qe rrjedh nga fjala bersi dhe qe do te ishte shume i arsyeshem thellimi tek kjo fjale nga e cila rrjedhin shume folje por kryesorja eshte fjala bera -bej ba-j bana , bej-sha ,j
-shaj sikurse shi-loj , bef-sha etj, edhe emri pune do te del nga fjala bersi puna eshte kenaqsi.
BER eshte e njejt me BEJ po kjo fjala pasuese knaqsi ka te ngjare te jete fjake pasuese nga germat Si sc shenja e planetit te tokes nje rreth ne mes germa X=SCI sci = SEX Apo ne gjuhen tone fjala çi.
per shembull kur u vie koha e d'buarjes dhise thuhet se po lyp me u për çi-t, ndersa mezatit gjat qiftezimit ne fshat e kam ndegjue se i thon nje fjale per ta ngacmuar bishki-bishki ,pra fjala m'barzim-m'barsuem vie nga fjala bersi si dhe fjala mbiell por nese mbiell-korre, korrnim faret nga fjala m'birje
Kur hedhim fare perdoret ende psh; qka bere sot sot kam qite fare
Kjo fjale ka edhe nje fjale qe sot nuke perdoret fjala pir nese nuk gaboj emertohet lezeti kenaqsia nga edhe kemi emrin qe perdoret per pijanec kur themi le se ishte pire ishte ber tap pra pirë-birrë.
Edhe pirja eshte nje ngarkes lloj barre.
Nese shiqojm edhe hieroglifin gh apo germen kh te etruret pra behet fjale per boten-token dhe henen bh te etruret ne form te numrit tete qedhe lexohet kh k eshte e njejt me gh apo kemi konsonanten ng-gn qe paraqet te njejtin kuptim .

[Hyj-Njeriu]

Xhgashi nuk po dija nga te hidhja postimin e meposhtem e zgjodha temen tende.
Si mendon te propozosh nderrimin e titullit thjesht ne gjurmime etimologjike?

Kam disa gjera....

E para eshte fjala vlla, vllazer,vllezer. Kjo eshte fjale e rendesishme pasi vetem tek kjo fjale kemi :
1- shumesin nga a ne e vlla-vlle (dash-desh,plak-pleq ... etj)
2- kalimin e t ne z nepermjet s vllater,vllaser,vllazer
3-kalimin e r ne ll nepermjet l, nga vrat ne vlat/s e vllat/s
3- kalimin e b ne v , nga brater e ilirishtes ne vllazer te shqipes

Shumesi nga a ne e eshte provuar qarte e sillet mjaft mire nga shkrimi hapes i xha xhait, por edhe aty ka dicka qe i perket i-se
e do ta trajtoj me vone.

Kalimi i t ne z nepermjet s eshte mese i mundshem pasi ne shqip t-s-t-s- eshte normal, psh mas-mat,pres-pret, rris-rrit
apo edhe tek nyjet e gjinores ku se eshte e kembyeshme me te.
Po ashtu kemi kalimin e r-l-ll e emrat ; ne jug Vllasi e ne veri Vlashi tregojne jo vetem se jane mesjetare si formim por edhe se kemi kalimin nga Vllat ne Vlash e Vllas.
Froma Vllat ne fakt duket si paraardhese edhe e Vllad-ika
ku t ka kaluar ne D,si tek Venetik- Vened-ik/g, keshtu qe ky emer qe mbahet si malazez ne fakt eshte forma e Vllas apo Vlash,emra shqiptare me prejardhje nga fjala Vlla.

Kalimi pra nga Vrat ne Vllaz ka ardhur nga format e ndermjetme, Vlash-i e Vllas-i .
Edhe ne Italisht kemi kalimin e r ne ll nga latinishtja Frate-r ne It. Frate-ll-o
Njekohesisht kemi edhe kalim te kundert nga l-r ; nga A-l-ban ne A-r-ban(arber)

Ceshtja e nxehte eshte nese Vlla ka ardhur nga Ilirishtja Bra apo nga ndonje gjuhe tjeter.
Per kete na ndihmon gjuha Venete.
Ne gjuhen e lashte venete kemi te vetmin version te brater me v e jo me b apo me f(frater) apo ph(phrater)

Forma venete ishte vhrater(ei).

Pra ne gjuhet indoeuropiane vetem venetishtja e shqipja e fillojne me V . Duke qene se venetet ishin Ilire para keltizimit te pjesshem gjate shekujve 5-2 atehere mund te flasim me siguri te plote se vete ilirishtja e njihte kalimin e b-v(h) pra kalim i brendshem gjuhesor.

Pra vetem nepermjet ilirishtes gjejme provat se vllazer vjen nga kalimi i Brat ne vhrat e pastaj Vllaht/s.

Me plot gojen mund te themi se fjala Vllazer vjen nga ilirishtja Brater e se forma vllaze-n eshte e mevonshme.
Po ashtu sado etimologji te propozohen per fjalen Vllah-vlleh per mendimin tim padyshim kjo eshte forma iliro-shqiptare me te cilen percaktoheshin iliret e latinizuar te bregdetit te cilet jane pranuar mes iliroshqiptareve neper male (ne kohen e dyndjeve barbare), pikerisht pse vllahser e po ashtu jane toleruar si askush tjeter biles jane trajtuar si te barabarte e nuk me kujtohet qe kurre nje vllah ne jug te jete trajtuar si i huaj apo ti jete drejtuar kush ndonjehere me shprehjen ‘ti je i huaj’.

Tani disa fjale per shumesin me -i si tek plak-plaki-pleq.
Per mendimin tim kjo nuk merr parasysh formen femerore pasi jepet si gjinia asnjanese.
Pse ne femeroren plake shumesi nuk jepet si pleqa? Pikerisht sepse supozohet se nuk ka ekzistuar mashkullorja e femerorja.
Mirepo ne vend te bejme nje hipoteze te tille a nuk do ishte me e thjeshte te shpjegohej shumesi i plak ne 2 menyra:
1-Plak ne fakt ka pasur kh e jo k, pra ka qene plakh e shumesi plakhi qe ka dhene pastaj pleq.
Keshtu qe shumesi i femerores ben plakha e duket qarte qe
nuk ka pse te jape pleqa por llogjikisht k do ruhet, thjesht ka rene h si tek shume fjale te tjera.

2- Ne fakt shumesi nuk ka qene me -i por me -hi e shumesi i femerores me -ha
h ka rene nga shume fjale por kohet e foljeve dicka na tregojne.
h duhet te jete kthyer ne j persa i perket shumesit.
Kemi
ne be-j-me
ju be-?-ni

ata be-j-ne

ne qa-j-me
ju qa-?-ni
ata qa-j-ne

ne pi-j-me
ju pi-?-ni
ata pi-j-ne (ketu j humb ne te folur , ata po pine e jo po pijne)

Mendoj se ne 3 raste format e para fare kane qene beh, qah e pih e h ne shumes ka dhene j e biles edhe ne njejes ne veten e pare si bej, qaj, pi (j)- ketu ekzekutohet si h ashtu edhe j-ja-.

Pra pikepyetja ne fakt eshte h ju qahni ,ju behni , ju pihni
ashtu si tek veta e dyte shumes shihni krihni, ketu fale mbijeteses se h ne fjale, pra sho-h, kre-h apo edhe mpre-h,shpre-h

Pra h eshte kthyer ne j e une besoj se shumesi i vjeter ka qene ne pihme, ju pihni ata pihn(e?)

Shumesi me -m i vetes se pare shumes eshte antik e eshte ruajtur tek gegerishtja ne fjalet djelm apo delme
Nje djal shume djelm (jo djem ku asgjesohet l-ja) , nje dele shume delme.

Ky shumes na vertetohet tek ilirishtja delm-at ku -at eshte prapashtese e njohur antike ilirike e shqipe e re, si autari-at, delm-at, dasar-at/et dhe sot e gjejme tek lazar-at, labin-ot etj
Fjalet dele, djal e diell duhet ti perkasin te njejtes bashkesi kuptimore,ose te preardhura nga njera,qe une mendoj se eshte diell, nga ka ardhur djal dhe delja eshte kafsha e diellit qe i sakrifikohej me se shumti diellit ,po kjo eshte ceshtje tjeter.

Pra te kthehem tek Plak-i , ka shume gjasa qe shumesi te kete qene me hi e cila u shkri ne ji e pastaj ne j ose i keshtu u be zbutja e K ne Q. Pra plakhi-plakji--pleq

Ne mesapisht prapashtesa -hi eshte mjaft e perhapur e nuk me duket e pamundur qe -hi te tregoje ne mesapisht shumesin ose me sakte ku gjejme prapashtesen -hi ne mesapisht mund te kemi nje fjale ne shumes(por kjo prapashtese mund te tregoje ne mesapisht pervec shumesit edhe ndonje trajte te shquar mashkullore nese nuk pranojme ndarjen hipotetike ne te shquar e te pashquar gjate mesjetes).

[XH.GASHI]

Bërthamë f. G. Meyer 34 e bie të ardhur nga nje formë baz] *p]rtam], k]t]nga nje *p]rtam] , dhe k]t] prej lat. *petramen, nga petra <>, me sufiksin roman –ame. Barici (I-30) e ndan n] b[]r-tham], ku pjesa e dyte sipas tij ka dal] nga nj] *thalm ( sit e djelm: djem )dhe afrohet me thelb, dhe t] dyja fjal]t i krahason e gr…….<>.
Fjal] e mbar] gjuh]s . P]r kuptimin do v]n] re se ajo sh]non edhe kokrrizat e rrushit , X. X. Albania IX 7. Etimologjia lat. nuk mund t] mbahet ; nj] *petramen rind]rtohet ad hoc p]r shqipen dhe nuk çfaqet në asnjë gjuhë romane; dhe fonetikisht kalimi gjer në fjalën e shqipes paraqitet më se i vështirë. Edhe shpjegimi i Baricit bie; jo vetëm që një *thalm nuk del gjëkundi, po më anë tjetër grupi lm ruhet në shqipen, sh. bulmet, gjalmë, helm. Të papajtueshme dhe kuptimet << bërthamë >> e << shtyllë >>. Edhe struktura morfologjike e fjalë, prania e formave bërthokël
Sa shume te marrosur i paskemi gjuhetaret qenkan per lavdate . Mjerisht ne asnje fjalor te gjuhes Shqipe folja QI si folje me kuptim te veprimit sekual nuk pash se ekziston , kjo folje nuk tregon asgje te keqe pervec kuptimit seksual.Kjo folje per mendimin tim eshte shume e natyrshme dhe nuk ka asgje te keqe kur shofim se nga kjo folje vie folja seks apo emri qika-vajza .Eshte per kritik perse analistet e gjuhes shqipe e kane lene anash nga cdo fjalor kete folje eshte shkaku i tingllimit te amoralitetit apo qfare eshte ne pyetje , eshte per kritik veprimi i tille sepse realiteti duhet te shkruhet ashtu siq eshte.
Kjo folje e gjuhes latine (petramen) eshte e formuar nga e njejta baze ber-si bhero.
MBI me kuptimin siper ,mbjell ,mbiu - mjell –mbi-bi , biu,bima , bie ka shkue ne latinisht vita .
Mbar-zim mbare-zue ne gegrishte edhe majë maja -tharmi i produkteve qumshtore per djathë perdoret majë edhe shil ndersa per kosin tharm kosi etj etj.

BER-SI prapashtesa Si=Qi shk-erdhy ç'k-erdhy,ç'k-ordhje, sks-seks kemi edhe shume emra qe jane krijuar nga kjo baze rrenjesore apo mund te thuhet kjo germ te pakten ju prin emerave te ndryshem psh Quitat – qyteti sh-artoj , sh-iloj ,shi ne kuptimin e pikes -fares per disa femra emroheshin me emrin Si-leme shembull nuk thuhej aj nanëq… , por emertohej biri Silemes . Fjala ber-si ben bej bem ka shkue edhe ne gjuhen serbokroate psh
je bem ,
je besh
je bati , qe vehtire gjen kuptim perkthyes
per fjalen sex,eshte e rendesis parashtesa e emrave sk -sek te gjuha sr,kroate kemi emrat
sci.= shçeri- bije dhe
seko-ne shqip çikë ,cucë ,gocë
Fjala ber-si ben ,bej ,bem ka shkue edhe te fjalet e gjuhes Gjerm.
boms-sex
bau -bej
bauch -bark
etj.

[Baptist]

Meyer e ka gabim, edhe Barici sado qe i eshte afruar nuk e ka te njohur bazen e etimonit plotesisht dhe e nxjerr ate bashk me prapashtesat nyje "el" dhe parafjales "me" duke e futur veten ne nje ngaterrese te re njesoj te gabueshme si ajo e Meyerit qe per dallim e kerkon ate ne greqishte. Kur te dy ad hoc kerkojne te gjejne nje fjale origjinale shqipe me cdo kusht te perjardhur, o nga greqishtja o nga latinishtja, e pa kurrfare mbeshtetje madje as logjike. Por thjeste bazuar ne paragjykimin e tyre gjeneral ndaj kultures shqiptare dhe gjuhes shqipe nepergjithsi si dicka jo-origjinale dhe pa esence uni.
Por c'ti besh ky paragjykim eshte mbjellur qysh heret, te studiuesit e pare qysh ne mesimet e para qe kishin zene.

Etimoni apo nyja etimologjike e fjaleve te dalura prej saj eshte nocioni i shkurte njerrokesh e origjinal i gjuhes shqipe: THA.

Me duhet te perseris dhe nje here se berthame, ashtu sikur thalb vjen nga kompozimi nyjes se nocionit, tha-e, prej se ciles doli emerformimi THA-LB.
Qe pershkruan ultimativisht procesin e kryer te Tharjes. Pra thaelbi, thalbi apo thelbi eshte vetem nje nder kuptimet e nxjerrura ndaras e paralelisht me kompozimin e perfitimit te shprehjes berthame.

Pra;
Fjala konkurente te e cila mungon nyja EL, e sidomos folja BA, por per dallim merr përfjalën ME dhuron kuptim nuansor te dallueshem nga fjala Thalb permes fomimit te ndryshem: "me-tha-e" renditja sintaksore e se ciles per t'u shnderruar ne folje jep "tha-e-me"; (e thame), dhe per-tha-em-je, (nese dikush ka kultivuar arra e lajthi - e di mire per cka e kam fjalen). Dhe ky eshte saktesisht ligji i formimit te shprehjes perthamë, qe sot gabimisht shkruhet: berthamë.


Thelbi, nderkohe ndjek tjeter menyreformim. Fillimisht Tha-el-[b(er)], qe ka dallim nga formimi i humbur tashme i te ngjashmes [B]Tha-el-[p(er)] - ("per t'u thare"), eshte: "i/e thate", "bere (e) thate". E thalbere; E thalbur; e thelbte . Ku nyja "el" shkakton nje distrakcion te perhershem dhe ende te pashuar ne gjuhen tone duke dhene here Thalb - here Thelb.

Sa per bersi kjo fjale eshte dialektore ashtu-keshtu nuk perfshihet ne gegerishte sepse gegnoret atyre u thone kryesisht "te lana"; "t'lana" apo aktualisht: "tlana"; si per farat e hequara, si per levoret e mbetura ashtu per te shtrydhurat e mbetjet tjera te proceseve te ekstraktimeve te lendes se dobishme nga perberesit apo beresit e saj. Bersi eshte vetem nje forme tjeter e prizmit te logjikes te se shikuarit ne ate proces. Ne u themi tlana, nga perspektiva e punes se kryer e subjektit te interesit, ata u thone beres, nga perspektiva e kauzativit te subjektit te interesit. Te dyja jane te sakta deri ne piken kur kalojne ne emertim, -ato te lana, rrushi apo ullinjsh kauzativisht ishin beresit e veres dhe vajit respektivisht, pra beresite, e veres dhe te vajullirit, por qe ne te shumten e rasteve ne jug leshohet emri i subjektit nga sintaksa qe implikon mundesine e shnderrimit te taksativit ne emer. Etimologjikisht ato te lana farash e levoresh te kungullit do te ishte gabim te quheshin beres te kungullorit, por meqense taksativi "beresi" u shnderrua ne fjale emerore si "bersi" nje shumes gjenerik, - nuk kushtezon me kuptimin etimologjik te saj, dhe pas kesaj cvendosjeje mund te perdoret drejtesisht edhe per tlanat e kungullorit.

Pra eshte fjale e re, e cila mund te kete ekzistuar per nje kohe te shkurter historike edhe ne gegerishte ne formen "bamsite" dhe "bamsat" varesisht nga gjinia e emrit te lendes se perdorur, por e cila eshte tretur shpejt...

------


Kjo per mikun tim Hyj Njeriu enkas, pasi qenka permendur edhe nje here

Qi, buron, - literalisht buron nga Qete [Kijet] qe ultimativisht shfrytezohen e qift te perhershem.

Pas perfitimit te shprehjes "qift" nga "qietë", kjo shprehje hyri ne perdorime te reja silogjizmash, duke dhene edhe shprehjen "qi"; "qiftë", "******" e tj. Qe do te thote qiftezim i cili sot shqiptohet e shkruhet poashtu gabimisht si çift. Megjithese pjesa me e madhe e krahinave ku flitet shqipja e malesia, shprehjen QI e shqipton si ÇI poashtu.

Keshtu me nje te rene kemi vrare dy, sepse po na kthehet keshtu edhe emri i çiftelise (qe nje pjese e madhe e rrafshit verior i thote: qifteli) ose sepaku gjysma e emrit. Ciftelia nuk eshte instrument turk. Kjo eshte e sigurt si (1+1=2). Ciftelia eshte instrument bizantin e prej aty e moren edhe turqte ndersa bizantin e themeluan shqiptaret poashtu.

Per ta rivertetuar se shprehja QI dhe ÇI jane e njejta fjale me thekse te ndryshme, do t'ju pyes:
A e keni degjuar shprehjen "bishkirate" e qe ka te njejtin kuptim por qe me teper perdoret per kafshet?

E po, edhe "bishkirate eshte formuar nga shprehja analoge BI qe do te thote poashtu, cift!
Pra te dyja kane kuptimin Qiftezim/Çiftezim.

Prej aty kemi edhe pjesoret e prapme te ketyre fjaleve si: "fsha" prej ku: "sharja" dhe "shkir" e "shker" prej ku "shkerdhy" etj, -se lat nam!

-Ky pra eshte misteri i shprehjes QI.

b.b. Troy III p.a.e.

[Longarus]

O zoti i nderuar Xh.Gashi po cka ke ja bon ( cka bere , cka bone , cka je ka bon , cka berse , cka bersi) , po rri rahat se kollomoqi kaniher eshte i dendun e ruju po te huton ndonje i madhe e po ta trondite koken se rruge tybe me gjet jooooo!!!!!!!. Me nise si po don ti , atehere duhet me gete etimologjine shkronjes B .
Thjeshte , thjeshte , sa ma thjeshte , thjeshtoj gjana,gjerat, gjesendet, etj , etj , e yjet nuk ka mberri me i numru askush ................

[Daja-GONI]

Bersi-bertham
Ne gjermanisht emri bersi emertohet me emrinkernkorn gruri e kjo nga fjala e shqipes korn-im ,gjermanisht korn= gruri kern= fare mendoj se nga kjo fjale vien fjala gern qe ka kuptimin kenaqsi , shtrohet pyetja cila eshte fjala pasuese per knaqsin ne gjuhen shqipe qe rrjedh nga fjala bersi dhe qe do te ishte shume i arsyeshem thellimi tek kjo fjale nga e cila rrjedhin shume folje por kryesorja eshte fjala bera -bej ba-j bana , bej-sha ,j
-shaj sikurse shi-loj , bef-sha etj, edhe emri pune do te del nga fjala bersi puna eshte kenaqsi.
BER eshte e njejt me BEJ po kjo fjala pasuese knaqsi ka te ngjare te jete fjake pasuese nga germat Si sc shenja e planetit te tokes nje rreth ne mes germa X=SCI sci = SEX Apo ne gjuhen tone fjala çi.
per shembull kur u vie koha e d'buarjes dhise thuhet se po lyp me u për çi-t, ndersa mezatit gjat qiftezimit ne fshat e kam ndegjue se i thon nje fjale per ta ngacmuar bishki-bishki ,pra fjala m'barzim-m'barsuem vie nga fjala bersi si dhe fjala mbiell por nese mbiell-korre, korrnim faret nga fjala m'birje
Kur hedhim fare perdoret ende psh; qka bere sot sot kam qite fare
Kjo fjale ka edhe nje fjale qe sot nuke perdoret fjala pir nese nuk gaboj emertohet lezeti kenaqsia nga edhe kemi emrin qe perdoret per pijanec kur themi le se ishte pire ishte ber tap pra pirë-birrë.
Edhe pirja eshte nje ngarkes lloj barre.
Nese shiqojm edhe hieroglifin gh apo germen kh te etruret pra behet fjale per boten-token dhe henen bh te etruret ne form te numrit tete qedhe lexohet kh k eshte e njejt me gh apo kemi konsonanten ng-gn qe paraqet te njejtin kuptim .

Me fal zoteri por ke bere nje gabim.
Korn ne gjermanisht i thuhet kokrres,jo grurit.