E tash, shkopi

[Sabriu]

Glauk Konjufca

Më në fund, shefi i UNMIK-ut që nuk
shkoi, Lamberto Zannier-i, e tha në
mënyrë fort të drejtpërdrejtë atë që
politikanët tanë gjithnjë e fshehin
paturpësisht: do të ketë një proces
tjetër negociator me Serbinë. Kjo është
diçka që e kemi paraparë mu në
momentin që Kosovës iu imponua
Plani i Ahtisaarit në vend të vetëvendosjes.
Jorastësisht kemi kërkuar
referendum pa kusht për shtetin dhe
shoqërinë që duam ta gëzojmë:
referendumi e fuqizon popullin politikisht,
ndërkohë që zgjidhjen e bën të
pandikueshme nga politikanët, të cilët
mund ta shesin atë në çdo çast. Kur
zgjidhja i përket referendumit, çfarëdo
ndryshimi e kthen zgjidhjen sërish në
popull, e kjo e bën popullin arbitër
absolut të zgjidhjes. Por, jo. Kosovës
qëllimisht iu gjet një zgjidhje e padrejtë
për të cilën nuk u pyet askush përveç
politikanëve. Vetëm kështu ndryshimi
dhe përketësimi i Planit të Ahtisaarit
sërisht nuk do të ketë nevojë për
askënd përveç politikanëve tanë
gjithnjë në gjendje të lartë gatishmërie
për t’i thënë PO çfarëdo negociatash
me Serbinë për të cilat është i
disponuar UNMIK-u. Dhe, sipas të
gjitha gjasave e krejt idnikatorëve, një
gjë e tillë do të ndodh.
Pak para se Kuvendi ta shpallte Planin
e Ahtisaarit më 17 shkurt, në reagimet
tona ne bënim të ditur se shpallja e
pavarësisë së Ahtisaarit duke e lënë
tërësisht të paprekur kontrollin që ka
Serbia mbi territoret e banuara me
serbë brenda Kosovës do të çojë në
thellim të ndarje ekzistuese etnike,
mobilizimin e strukturave paralele,
padëgjueshmëri, rebelime, trazira, dhe
krejt kjo me qëllim të nxitjes së një
procesi të ardhshëm negociator. Duket
sikur Serbia e ka kuptuar shumë mirë
që bashkësia ndërkombëtare e ka
konceptuar pavarësinë e Ahtisaarit si
shkop të fuqishëm, i cili domosdo
duhet pasuar me karrotën si parakusht
i shpëtimit të bashkësisë ndërkombëtare
nga ”kompleksi i fajësisë”
për dënimin e Serbisë. Kjo karrotë do
të jetë hapja e negociatave për
statusin e territoreve të banuara me
serbë brenda Kosovës. Zannier-i e tha
shumë hapur këtë gjë në intervistën e
tij bombastike në të përditshmen Koha
Ditore. Jorastësisht negociatat do të
bëhen me Serbinë: është ajo që i
kontrollon këto territore. Të mos
harrojmë që për statusin e Republikës
Serbe në Bosnje kryenegociator ishte
Milosheviqi, jo Karaxhiqi, as Mladiqi.
Bile Milosheviqi është edhe nënshkrues
i Dayton-it. Në po këtë
mënyrë, Boris Tadiqi do të jetë pala
negociatore me të cilin politikanët e
Kosovës si delegatë të UNMIK-ut do të
bisedojnë për riorganizimin territorial të
Kosovës. Duke e kuptuar afrimin e
kohës për karrotën që po vjen, vetë
Serbia është mobilizuar dukshëm që
preja të jetë sa më e majme. Zënia e
kriminelit të luftës dhe kryearkitetktit
politik të gjenocidit kundër boshnjakëve,
Radovan Karaxhiqit, dhe
ekstradimi i tij në Hagë, nuk është
asgjë tjetër veçse pjesë e këtij skenari.
Dhe sërish po e njëjta lozje e rolit të
viktimës – tash Serbia po do të tregojë
që përderisa ajo po i përmbush të
gjitha kushtet për pranim në BE, prej të
cilave më e rëndësishmja kapja e
kriminelëve të luftës, është bashkësia
ndërkombëtare që po ia vendos për
kusht integrimi Kosovën si çështje.
Së pari UNMIK-u e ka ndarë Kosovën
territorialisht. Neve na ka sunduar
vetë, serbët ia ka lënë Serbisë. E ka
toleruar këtë të fundit ta konsolidojë
kontrollin e saj shtetëror mbi serbët
dhe territoret ku ata jetojnë. Pas
shpalljes së pavarësisë ky kontroll veç
sa është shtuar (gjykatat në veri,
doganat, mbajtja e zgjedhjeve të
Serbisë, kuvendet paralele komunale,
kuvendi qendror i serbëve të Kosovës...).
Na mashtruan që puna e
doganave të djegura nuk do të ketë
kurrfarë rrjedhoja, kurse tash na thonë
që doganat do të jenë çështje
negociatash me Serbinë që i dogji ato.
Fillimisht na gënjyen që zgjedhjet e
Serbisë janë pa kurrfarë ndikimi, kurse
sot po na bëhet e ditur që krerët
politikë me të cilët do të bisedojë
bashkësia ndërkombëtare janë pikërishst
ata që dolën nga këto zgjedhje.
Në po të njëjtën mënyrë do të na e
arsyetojnë krijimin e entitetit të Serbisë
brenda Kosovës. Ai entitet po krijohet
dalëngadalë, kurse politikanët tanë po
na flasin për njohje të reja. Ky entitet
po i vizaton kufijtë e ardhshëm,
kryeministri po na flet për pasaporta.
Krijesa e Serbisë, pas këtyre negociatave,
po rrezikon të bëhet element
shtetformues i Kosovës, kurse politikanët
tanë fodull me një fytyrë sa të
pashqetësuar aq edhe shpërfillëse, na
përrallosin për negociata normale mes
dy shteteve fqinje me marrëdhënie të
mira! Kur të na i zyrtarizojnë kufijtë e
brendshëm, ata do të krrokasin për
qëndrueshmërinë e kufijve të jashtëm.
Por, sikur të mos i mjaftonte krejt kjo
gjë, UNMIK-u po mbetet edhe më tutje
në Kosovë. Pasi dështuan përpjekjet e
bashkësisë ndërkombëtare për t’i
dhënë Planit të Ahtisaarit një legalizim
globalisht të qëndrueshëm nëpërmjet
një rezolute të OKB-së që do ta
zëvendësonte të përjetshmen 1244,
përpjekja është orientuar drejt futjes
së misionit të ardhshëm evropian nën
ombrellën e UNMIK-ut (OKB-së). Në
fakt, është krejt gabim të thuhet që
UNMIK-u po “rikonfigurohet”. Ai që po
“rikonfigurohet” është pikërisht
ICO/EULEX-i. UNMIK-u do të qëndrojë
si autoritet, duke ia bartur një
pjesë të kompetencave të veta
ICO/EULEX-it. Kurse ai që po
ndryshon rrënjësisht nga misioni dhe
funksioni origjinal e fillestar është
misioni evropian.

Paraqet : Sabri Selmani , Gjermani