Nė SHBA gjenden gati 3.000 sekte me rreth 3 milion pasues.
Nė Britaninė e Madhe gjenden gati gjysėm milioni njerėz qė iu pėrkasin njėrės nga sektet e fshehta, numri i tė cilave llogaritet nė 500, ndėrsa nė SHBA gjenden gati 3.000 sekte me rreth 3 milion pasues. Ky numėr ėshtė frikėsues, sepse zbulon boshllėkun shpirtėror nga i cili vuan sot njeriu nė Perėndim, ndėrkohė qė kėto sekte pretendojnė se mund ta mbushin atė.Kjo ėshtė edhe arsyeja kryesore e suksesit tė kėtyre sekteve, mėsimet e tė cilėve mund tė duken si tė ēuditshme dhe jollogjike. Ata pretendojnė se zotėrojnė pėrgjigje pėr ēdo pyetje dhe mbi tė gjitha pėr atė mė kryesoren: kuptimin e jetės. Kjo ėshtė pyetja sė cilės Perėndimi, me gjithė zhvillimin e tij teknollogjiko-shkencor, nuk ka mundur t'i japė njė pėrgjigje bindėse.
Gjithashtu kėta sekte pretendojnė se kanė nė dorė zgjidhjen pėr tė gjitha problemet qė ka krijuar qytetėrimi perėndimor: sėmundjet, stresin, ēmendurinė, ankthet etj. Tė gjitha kėto pėrgjigje janė sipėrfaqėsore, por tė pėlqyeshme pėr ata qė i kanė humbur shpresat nė kėtė jetė. Suksesi i tyre gjendet edhe nė shfrytėzimin nga ana e tyre tė nevojės sė njerėzimit pėr fetarizėm. Ndonėse qytetėrimi perėndimor pretendon se fetarizmi ėshtė rruga e tė dobtėve dhe supersticiozėve, megjithatė ai vuan nga nevoja pėr besim me ēdo kusht, e cila ėshtė instikt natyror i pranishėm tek ai dhe nėse feja nuk paraqitet tek ai, ai do ta kėrkojė atė nė kėto sekte apo gjetiu. Ky kėrkim ėshtė fillimi nė eksperiencėn e ēdo personi tė lidhur me njėrin nga kėto sekte, eksperienca e kėrkimit tė fesė dhe sė vėrtetės.
Nuk ekziston ndonjė pėrkufizim i caktuar pėr fjalėn "sekt" nė kuptimin "kult", por shkurtimisht me tė kuptohet njė grup njerėzish tė cilėt bashkohen rreth disa praktikave tė caktuara nėpėrmjet dominimit mendor dhe "larjes sė trurit", grup i cili veēohet nga njerėzit e tjerė ne mėnyrė ekstremiste.
Sektet dallohen nga grupimet e tjera se:
1. i tėrheqin njerėzit drejt vetes me anė tė dhėnies sė njohurive tė gabuara dhe mashtruese,
2. pėrfitojnė materialisht nga anėtarėt e tyre, duke iu zhvatur paratė drejtpėrdrejt ose duke i detyruar qė tė kryejnė punė falas ose me rroga tė vogla,
3. i izolojnė ithtarėt e tyre nga ēdo mendim tjetėr tė ndryshėm nga ai i sektit dhe mbjellin tek ta urrejtjen pėr besimet e tė tjerėve,
4. shkaktojnė probleme familjare dhe bėhen shkak pėr divorce, mosbindje ndaj prindėrve dhe largime nga shtėpia.
SI I RUAJNĖ SEKTET ANĖTARĖT E TYRE?
Nė fillim, sekti nuk i ngarkon anėtarit tė ri asnjė detyrė dhe e rrethon atė me lehtėsira, interesim dhe pėrkujdesje, gjė pėr tė cilėn ai ka nevojė nė fillim tė anėtarėsimit. Mė pas, shkallė-shkallė dhe me metoda tė ndryshme, fillon operacioni i "larjes sė trurit". Ithtarit tė ri i ndalohet marrja e informacioneve tė jashtme nga burimet e medias dhe bisedat me ata qė nuk i pėrkasin sektit, gjė e cila ėshtė e lehtė pėr sektet, tė cilėt i detyrojnė ithtarėt e tyre qė tė arratisen nga shtėpia dhe tė jetojnė nėpėr ferma. Gjithashtu, kjo gjė realizohet edhe duke i detyruar anėtarėt e sektit qė tė flenė pak (e shumta 4 orė nė ditė) dhe duke mos i lejuar ata qė tė konsumojnė ushqim tė plotė dhe tė mjaftueshėm, (sidomos lėndė proteinike), nė mėnyrė qė tė jenė tė dobėt fizikisht dhe mendėrisht. Ata pėrpunohen qė tė pranojnė pa kundėrshtim ēdo mendim tė sektit dhe ngarkohen me punė tė rėnda, duke iu hequr mundėsinė e tė medituarit dhe qėndrimit vetėm. Tipari kryesor qė i dallon sektet e fshehta ėshtė aftėsia e tyre pėr tė dominuar mendjet e anėtarėve , tė cilėt zbatojnė automatikisht ēdo gjė qė iu kėrkohet, bile edhe vdekjen. Njė gjė e tillė vihet re nė rastin e Ēarls Mensonit, i cili iu kėrkonte ithtarėve tė tij tė kryenin vetėvrasje kolektive dhe nė atė tė Xhim Xhonsit, i cili arriti tė bindė 913 ithtarė tė tij tė kryenin vetėvrasje duke pirė helm.
KUSH FUTET NĖPĖR SEKTE?
Nė Britani, tė gjitha shtresat janė tė prekura nga pėrkatėsia nėpėr sekte, por ka disa shtresa me tė prekura se tė tjerat si p.sh tė bardhėt, qė i pėrkasin shtresės sė mesme, shumica e tė cilėve kanė arsim tė mesėm dhe tė lartė. Sektet fetare preferojnė tė rinjtė qė janė nė lulen e moshės rreth tė njėzetave. Mosha ideale pėr sektin MOONIES ėshtė 20 vjeē, sepse ata janė mė tė aftė qė tė pėrballojnė detyrimet trupore te sektit. Kjo ėshtė edhe arsyeja qė kėto sekte pėrhapen kryesisht nėpėr universitete.
Nga ana tjetėr sektet tė tjera, interesi i tė cilėve janė paratė para sė gjithash, mundohen tė tėrheqin ata qė janė mbi tė tridhjetat dhe qė kanė para. Ndodh shumė rrallė qė sektet tė mundohen tė tėrheqin ata qė janė mbi 60 vjeē.
Rrezikshmėria e disa prej kėtyre sekteve qėndron nė kohėn qė i duhet ish-anėtarit pėr t'u kuruar nga pasojat e ndikimit tė sektit mbi tė. Sekti mė i rrezikshėm ėshtė Sajėntolloxhi (SCIENTOLOGY), kurimi psikik nga pasojat e ndikimit tė tė cilit zgjat normalisht 2 vjet ose 14 muaj nė rastin e terapisė intensive. Pas tij vijnė Muniz (MOONIES) me 16 muaj dhe Hare Krishna (HARE KRISHNA) me 11 muaj. Periudha e kurimit nuk kushtėzohet vetėm nga periudha kohore qė ka kaluar anėtari nė sekt, por ajo varet edhe nga lloji i "larjes sė trurit", tė cilit i ėshtė nėnshtruar. Sekti mė i rrezikshėm Sajėntolloxhi e detyron anėtarin e tij tė punojė 45 orė nė javė, kohė kjo e vogėl po ta krahasosh me atė tė Muniz 53 orė dhe Hare Krishna 70 orė.
SATANISTĖT
Numri i ithtarėve tė sektit tė satanistėve arrin nė rreth 10.000 dhe statistikat tregojnė se mosha mesatare e atyre qė futen nė tė ėshtė 23 vjeē, ndėrkohė qė moshat e tjera luhaten nga 18 deri 75 vjeē. Meshkujt pėrbėjnė 80% tė sektit dhe shumica e tyre ka njė nivel tė mirė arsimimi, tė mesėm ose tė lartė. Kėrkimet tregojnė se nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, shumica e tė rinjve aktivė tė kėtij sekti janė meshkuj tė bardhė, tė cilėt iu pėrkasin shtresės sė mesme dhe asaj tė lartė, me njė zhvillim mendor mbi mesataren. Ėshtė e rėndėsishme tė dallojmė satanistėt si sekt dhe magianėt (MAGIANS) si njė grup krejtėsisht i shkėputur. Nė pėrgjithėsi, magianėt nė Perėndim janė ithtarė tė njė feje tė lashtė pagane, historia e sė cilės daton pėrpara lindjes sė Krishtit, ndaj nuk kanė asnjė lidhje me fenė e krishterė.
Satanistėt kundėrshtojnė Krishtin dhe adhurojnė Shejtanin (Iblisin). Ata deklarojnė se luftojnė idenė e hyjnueshmėrisė, sepse ajo ėshtė e bazuar nė fe. Ithtarėt e kėtij sekti besojnė se fuqia e mendjes njerėzore ėshtė mė e madhe se ēdo forcė tjetėr dhe se me pak stėrvitje, ajo mund tė bėjė ē'tė dojė.
Historia e lindjes sė kėtij sekti daton qė nė Mesjetė, kur ithtarėt e tij iu nėnshtroheshin formave tė ndryshme tė pėrndjekjeve, torturave dhe vrasjeve nga ana e pushtetit kishtar. Nė vend qė fushata tė tilla spastrimi tė ēonin nė zhdukjen e kėtij sekti, ndodhi e kundėrta: rritja e popullaritetit tė tij. Njerėzit i urrenin pėrndjekjet e kishės dhe simpatizonin viktimat e saj, cilido qė tė ishte besimi i tyre. Nė fund tė shekullit XVIII, sekti i satanistėve u rrit dhe mėsimet e tij filluan tė lulėzonin dalėngadalė gjatė procesit tė shkėputjes sė tij nga lėvizjet masone dhe kuekeriste nė Britani.
Synimet e kėtij sekti pėrmblidhen shkurt nė atė se ai lufton mėsimet e tė gjitha feve dhe kėrkon shkatėrrimin e tyre. Ai pasqyron mendimet dominuese dhe shndėrron tė keqen nė tė mirė dhe anasjelltas, sepse ithtarėt e tij besojnė se ekuilibrat e kėtyre nocioneve nuk janė tė pėrjetshme, pėr shkak se janė vendosur nga fetė pėr tė dominuar mendjen njerėzore. Sekti i argumenton kėto besime me mendimet e Aristotelit dhe ateistit Niēe. Ai kujdeset qė ithtarėt e tij tė shtrijnė ndikimin e tyre mbi opinionin publik, qė ky i fundit tė sulmojė besimet e tė tjerėve dhe tė kryejė akte vandale si djegien e gjėrave tė shenjta, dhunimin e varreve dhe nxjerrjen jashtė tė kufomave etj. Vrasja konsiderohet si sjellja mė e lartė satanike qė mund tė kryejė sekti, sepse ata besojnė se vrasja ndihmon nė nxjerrjen e fuqisė magjike nga viktima dhe futjen e saj tek ithtarėt, gjė e cila ngre nivelin e funksionimit tė tyre mendor. Si viktima pėrdoren kryesisht kafshėt, tė cilat preferohen tė jenė tė vogla dhe tė virgjėra, sepse sipas tyre fuqia magjike e tyre ėshtė mė e madhe. Ato theren nė mes tė rrethit tė formuar nga njerėzit, tė cilėt kėrcejnė lakuriq. Fuqia e arrin kulmin kur viktima ėshtė njeri dhe mundėsisht fėmijė mashkull me zhvillim mendor mbi mesataren. Pėrveē vrasjeve, sekti praktikon edhe marrėdhėniet e shthurura seksuale dhe perversitetin, si njė mjet tjetėr pėr nxjerrjen e fuqisė magjike.
Sekti i satanistėve ndahet nė pesė degė kryesore, nga tė cilat katėr janė nė nivel organizimi vetjak dhe tė ngushtė, ndėrsa e pesta ėshtė nė nivel kolektiv dhe mė e rėndėsishmja prej tyre. Qendra zyrtare e kėsaj dege konsiderohet Kisha e Shejtanit nė SHBA, e themeluar mė 1966 nga Anton Lavej (Anton LaVey), por pėr shkak tė skandaleve qė ndodhnin nė tė, nė fund tė viteve '70 prej saj u shkėputėn shumė grupe, disa prej tė cilėve u ngulitėn nė Britani dhe ngritėn kishėn e tyre. Ky sekt i pėrhap mendimet e tij shkatėrrimtare pėr shoqėrinė njerėzore me mėnyra tė ndryshme: nėpėrmjet grupeve muzikore heavy-metal, kasetave, videove etj. Dihet botėrisht se shumė nga grupet e muzikės rock si Metallica, Black Sabbath, Megadeath etj, i pėrkasin kėtij sekti tė mallkuar. Nė tekstet e kėngėve tė tyre flitet pėr Shejtanin, vetėvrasjen, homoseksualizmin etj. Ėshtė pėr t'u shqetėsuar qė kasetat e kėtyre janė pėrhapur nė shumė vende islame duke shurdhuar veshėt e tė rinjve qė i dėgjojnė dhe i mėsojnė pėrmendėsh pa e kuptuar rrezikshmėrinė e fjalėve tė tyre qė bėjnė thirrje pėr mohimin e Allahut dhe adhurimin e Shejtanit. Allahu na ruajtė nga to!
KISHA UNITARIANE ose MUNIZ
Ky sekt njihet ndryshe me emrin Kisha Unitariane (Unification Church) dhe cilėsohet si njė nga sektet e fshehta mė tė rrezikshme. Nė mesin e viteve '70, nė fillimin e veprimtarisė sė tij nė Britani, ky sekt u pėrball me shumė fushata sulmesh nga massmedia. Sekti e ka marrė emrin nga themeluesi i tij Sun Mjung Muni, i cili u lind mė 1920 nė Korenė e Veriut. Ithtarėt e tij besojnė se ai ėshtė Mesia i dėrguar pėr tė plotėsuar atė qė "nuk e kreu" Isai (a.s.)!!! Mė 1936, kur ishte 16 vjeē, Munit "ju shfaq Jezusi, i cili kėrkoi prej tij qė tė ēonte deri nė fund atė detyrė qė ai nuk mundi ta kryejė". Muni beson se Mesia nuk duhej tė "kryqėzohej", por tė jetonte nė mėnyrė tė natyrshme, tė martohej dhe tė lindte fėmijė, tė cilėt nuk do tė trashėgonin "mėkatin" e Adamit, do tė shtoheshin dhe do t'ia ndryshonin pėr tė mirė faqen botės. Ai beson se njerėzimi e ka trashėguar mėkatin nga Adami dhe Eva, gjė e cila ka vazhduar brez pas brezi pėr shkak tė marrėdhėnieve tė ndaluara seksuale dhe se kur Mesia "u kryqėzua", bota mbeti pa u pastruar. Kėshtu qė Zoti dėrgoi Munin pėr tė plotėsuar detyrėn e pastrimit tė saj dhe pėr kėtė shkak, sekti iu ndalon anėtarėve tė tij pirjen e duhanit, alkoolit, pėrdorimin e drogės dhe ē'ėshtė mė e rėndėsishmja: marrėdhėniet seksuale paramartesore.
Nė prani tė atyre qė nuk bėjnė pjesė nė sekt, anėtari i tij nuk e deklaron se Muni ėshtė Mesia, por tė gjithė e dinė se ky sekt e hyjnizon prijėsin e tij shpirtėror. Nė librin e tij "Parime Hyjnore", pėr tė cilin Muni beson se do tė konkurojė dhe vetė Ungjillin, ai thotė: "Zoti e dėrgoi tė dėrguarin e tij pėr tė zgjidhur tė gjitha problemet e jetės dhe gjithėsisė, dhe ky i dėrguar quhet Sun Mjung Mun". Duke dashur qė tė shtojė numrin e tė pastėrve mbi tokė, ai ka lindur 13 fėmijė me gruan e tij tė tretė, tė njohur nga ithtarėt e sektit tė tij si "Nėna Hyjnore", ndėrsa dy gratė e para i ndau me pretekstin se nuk ishin nė nivelin e shenjtėrisė sė jetės bashkėshortore hyjnore. Gjithashtu Muni pretendon se pas takimit tė tij me Mesinė nė vitin 1936, ka ndenjur shtatė vjet duke shkruar librin e tij "Parime Hyjnore", i cili ėshtė libri i shenjtė i sektit. Mė 1972 Muni i tha ithtarėve tė tij se Zoti iu shfaq nė ėndėrr dhe e urdhėroi ta shpėrngulte Kishėn e tij nė SHBA, duke mos treguar asnjė shkak. Sekti duhej tė blinte njė sipėrfaqe tė madhe toke nė SHBA dhe tė fillonte ndėrtimin e Kishės. Qė nga viti 1959, sekti kishte ithtarė nė SHBA.
Pėrveē kėsaj kishe, sekti zotėron shumė toka nė rajone tė ndryshme tė botės, hotele dhe gazeta (ndėrmjet tė cilave "Uashington Tajmz") nė SHBA, pasuri tė patundshme nė Japoni, Kore dhe Amerikėn Latine. Nė rritjen e tė ardhurave , sekti mbėshtetet edhe nė shitjet qė ithtarėt e sektit u bėjnė kalimtarėve nė rrugė. Ata shesin piktura, bizhuteri, gjėra tė pėrdorimit tė pėrditshėm etj qė i prodhojnė vetė. Nė Japoni, ithtarėt e Muniz iu vardisen njerėzve tė zakonshėm qė t'i blejnė kėto prodhime, duke iu premtuar se pėr kėtė blerje ata do tė hyjnė nė parajsė. Njė herė gazetarėt qė punojnė nė gazetėn e sektit u detyruan tė dalin nė rrugė pėr tė shitur, nė mėnyrė qė tė tubonin para pėr mbulimin e humbjeve tė gazetės.
Megjithėse Muni, themeluesi i sektit, ka jetuar shumė vjet nė SHBA, ai nuk e zotėron anglishten, dhe tė gjithė predikimet i mban nė gjuhėn koreane. Megjithatė ai ėshtė i famshėm dhe ka admirues tė shumė nė tė katėr anėt e Amerikės. Muni ėshtė shumė i pasur dhe zotėron njė rrjet tė gjėrė ndėrmarrjesh tregtare. Pėr shkak se nė predikimet e tij sulmon komunizmin, ka lidhje personale me disa presidentė amerikanė dhe ėshtė takuar mė ish-presidentin Riēard Nikson.
Mė 1982, autoritetet amerikane e arrestuan nėn akuzėn pėr evazion fiskal dhe fallsifikim tė disa dokumentave zyrtare, kėshtu qė kaloi 18 muaj nė burg. Burgosjen e tij, Muni e justifikoi si urdhėr nga Zoti pėr t'iu pėrkushtuar detyrave tė tij jetėsore dhe tė bėnte planin pėr bashkimin e tė gjitha kishave tė botės nėn ombrellėn e tij. Ai beson se kisha e tij ėshtė e vetmja kishė e ligjshme dhe se mėsimet e tij ia kalojnė edhe vetė mėsimeve tė Krishtit.
Gjėja qė e ka bėrė kėtė sekt tė tėrheqė njė numėr tė madh njerėzish ėshtė pėrfshirja nė tė e tė gjithė atyre qė duan t'u ikin pėrgjegjėsive tė jetės dhe tė cilėt duan qė dikush tjetėr tė vendosė pėr tė ardhmen e tyre. Sekti ua siguron tė gjitha kėto, duke filluar mė marrjen e pėrgjegjėsive shoqėrore dhe ekonomike, dhe duke mbaruar me furnizimin me sapun, pastė dhėmbėsh etj. Ėshtė pėr t'u habitur se shumica e anėtarėve tė sektit i pėrkasin shtresės sė mesme tė shoqėrisė dhe kanė njė nivel tė mirė tė zgjuarsisė. Ata preferojnė futjen nė sekt, sepse ky i fundit u heq nga shpina mundin e tė menduarit. Suksesi i sektit Muniz qėndron nė dėshtimin e shoqėrisė europiane nė pėrgatitjen e individit pėr pėrballimin e vėshtirėsive tė jetės dhe mbajtjen e pėrgjegjėsive tė tij.
MORMONĖT - "KISHA E JEZU KRISHTIT E SHENJTORĖVE TĖ MĖVONSHĖM"
Perėndia Elohim jeton sė bashku me gratė e tij tė shumta nė njė planet larg nga Toka, i zėnė me lindjen e fėmijėve shpirtėrorė. Qė tė mund tė jetojė nė trup, fėmijės shpirtėror i duhet tė presė lindjen e njė fėmije njeriu nė planetin Tokė. Nėse vepron kėshtu dhe ndjek me pėrpikmėri mėsimet e tė atit, perėndisė Elohim; i fal 1/10 e pasurisė sė tij Kishės dhe praktikon nė Tokė liturgjinė e sektit tė fshehtė, bėhet perėndi si i ati. Ky perėndi i ri mund tė shkojė nė cilindo planet qė tė dėshirojė pėr tė jetuar me gratė e tij tė shumta dhe pėr tė lindur fėmijė shpirtėrorė, tė cilėt zbrasin nė Tokė dhe veprojnė si i ati i tyre. Kėshtu vazhdon jeta nė tokė. Sipas kėtij besimi, ekzistojnė miliarda perėndi tė vogla tė shpėrndara nėpėr planetė tė ndryshėm. Ky tregim mund t'iu duket si pjesė e ndonjė romani fantastiko-shkencor, por nuk ėshtė ashtu. Ai ėshtė besimi i mė se 7 milionė njerėzve ithtarė tė Kishės sė Jezu Krishtit tė Shenjtorėve tė Mėvonshėm, tė cilėt njihen ndryshe me emrin mormonė.
Lindja e kėtij sekti daton nė fillimet e shek. XIX kur njė njeri nga Nju Jorku i quajtur Xhozef Smith (Joseph Smith) deklaroi se Zoti i kishte shpallur atij se tė gjitha sektet e krishtera ishin tė humbura, ndaj nuk duhet tė hynte nė asnjėrin prej tyre, por tė priste udhėzime tė mėtejshme nė tė ardhmen. Pas tre vjetėsh, atij iu paraqit engjėlli dhe e njoftoi pėr ekzistencėn e disa pllakave tė arta tė groposura nė njė vend tė Amerikės, nė tė cilat ishte shkruar tregimi i vėrtetė mbi jetėn e Jezusit dhe popullit tė tij. Sipas tyre, tre nga pasardhėsit e 12 fiseve tė Izraelit ishin ata qė i kishin groposur pllakat. Smithi i mori kėto pllaka dhe i pėrktheu nė anglisht nė njė libėr tė quajtur "Libri i Mormonit", i cili sot ėshtė pėrkthyer nė gjuhė tė ndryshme tė botės. Mormon quhej njeriu qė rregjistroi mbi kėto pllaka historinė e Mesisė dhe Amerikės. Nė libėr pretendohet se Mesia "u ngrit pas kryqėzimit, u kthye nė Tokė, u ngulit nė Amerikė dhe mori pjesė nė shumė luftra tė gjata". Gjithashtu nė tė flitet pėr shumė ngjarje qė gjoja kanė ndodhur nė Amerikė, por gjeollogėt dhe historianėt nuk ia kanė dalė t'i gjejnė njė renditje historike kėtyre ngjarjeve.
Sekti mbron shumė pikėpamje raciste tė nxjerra nga burime tė shtrembėruara fetare. Mormonėt besojnė se ndėrmjet Shejtanit dhe Jezusit ka ndodhur njė konflikt rreth sė ardhmes sė njerėzimit mbi Tokė. Shejtani mendonte qė tė gjithė njerėzit tė shndėrroheshin nė shpirtra hyjnorė, kurse Jezusi mendonte qė njeriu duhej lėnė tė zgjidhte vetė. Kur perėndia Elohim filloi t'i propozonte Jezusit, Shejtani u zemėrua shumė dhe vendosi tė hakmerrej ndaj njerėzve. Ushtritė e shpirtrave tė kėqinj futeshin nė trupat e njerėzve dhe ia prishnin Jezusit punėn nė tokė. Ushtritė e Shejtanit ishin njerėzit e zinj, ndėrsa tė Jezusit njerėzit e bardhė. Vetėm mė 1978, nėn presionin e jashtėm, mormonėt e ndryshuan pak pikėpamjen e tyre raciste dhe u detyruan tė pranojnė disa zezakė nė kishėn e tyre.
Mormonėt besojnė se perėndia Elohim ka zbritur dy herė nė tokė nė formėn e njeriut: herėn e parė nė formėn e Adamit dhe Evės, ndėrsa herėn e dytė pėr tė lindur me Merjemen Jezusin!!! I pastėr dhe larg ėshtė Allahu nga ajo qė thonė jobesimtarėt!
Gjatė jetės sė tij, Smithi u martua me 84 gra nėn pretekstin se Zoti ka gra tė shumta dhe se ēdo profet ka qenė martuar me mbi dhjetė gra. Megjithatė, i detyruar nga ligjet angleze dhe ato amerikane, sekti e ndaloi poligaminė. Mė 27 qershor 1844, Xhozef Smithi u vra nga njė turmė e armatosur nė qytetin Carthage tė shtetit Ilinois.
Dokumentat historikė tregojnė se Smithi ishte mason dhe arriti deri nė shkallėt mė tė larta tė masonizmit. Ky fakt shpjegon ngjashmėrinė ndėrmjet mėsimeve tė kishės sė tij dhe disa liturgjive masone, bile historia e pllakave ėshtė marrė tėrėsisht nga literatura masone.
Sekti ka shumė liturgji tė ēuditshme si psh veshja e njė lloj tekstili nėn rrobat e zakonshme, e cila gjoja i mbron ata nga fuqitė e sė keqes. Disa ithtarė tė Smithit besojnė se sikur ai ta kishte veshur atė ditėn e vrasjes, askush nuk do tė kishte mundur ta vriste dot. Gjithashtu anėtarėt e sektit mblidhen nė njė kishė tė posaēme pėr tė bėrė betimin pėr besnikėri ndaj mėsimeve tė sektit.
Mormonėt zotėrojnė biznese tė shumta nė Amerikė dhe Europė. Mdonėse shumica e anėtarėve tė sektit nuk janė tė pasur, kisha zotėron pjesėn mė tė madhe tė aksioneve tė gazetės "Dhė Los Anxheles Tajms" ("The Los Angeles Times") dhe shumė stacione gjigande radiotelevizive, ndėrsa nė ishujt Havaj ajo ka shumė spitale, hotele, ferma, supermarkete dhe tė tjera pasuri tė patundshme. Mormonėt vendosin nė dhomat e hoteleve dhe spitaleve tė tyre kopje tė librit tė tyre tė "shenjtė" si njė mjet efikas propagande.
Unė personalisht kam pasur disa pėrvoja me Mormonėt nė Britani. Sė pari, mė 1988 kur njė grua jugosllave vizitoi xhaminė e qytetit tė Oksfordit, duke u hequr se donte tė njihej me Islamin, por e vėrteta ishte se ajo donte tė propagandonte mėsimet e mormonėve. Kėtė gjė e zbuluan mė vonė pas takimesh tė gjata duke debatuar mbi fetė. Mė 1989, vizitova qendrėn e tyre nė Londėr dhe pashė disa videokaseta qė sekti ia tregon vizitorėve tė Kishės, tė cilat tregojnė pėr takimet me njerėz qė kanė hyrė nė sekt dhe se si "ka ndryshuar pėr mirė" jeta e tyre. Kisha u kėrkon vizitorėve adresėn e shtėpisė pėr t'i vizituar dhe dėrguar botimet e saj. Mė 1993, pėr herė tė tretė, vizitova qendrėn e tyre tė re tė ngritur nė njėrėn nga lagjet nė tė pasura tė Londrės. Mė priti vetė drejtori i qendrės, njė qytetar amerikan, i cili mė bėri njė pėrshkrim historik tė mormonėve, duke mė treguar fotografitė e disa misionarėve tė sektit nga tė katėr anėt e botės, numri i tė cilėve arrin nė 45.000 vetė. Drejtori ishte simpatizant i madh i Izraelit dhe na tha: "Prania ēifute nė Palestinė ėshtė realizim i profecisė sė profetit tonė Xhozef Smith". Kjo gjė nuk duhet tė na ēudisė, sepse mormonėt kanė njė qendėr tė madhe nė Tel Aviv dhe se Xhozef Smithi, siē tregojnė dokumentat historike, ishte mason i rangut tė 33-tė.
KISHA SAJĖNTOLLOGJISTE
Ndėrsa ecin nė rrugėn Totenhem Kort Roud tė mbushur me dyqane, rrugė e cila gjendet nė qendėr tė Londrės, kalimtarėt ndeshen me njė tė ri qė mban nė dorė njė copė letėr nė tė cilėn shkruhet "Njih vetveten". Nėse ndonjėri nga ata tregon interesim pėr tė njohur veten e tij, hyn nė njė dyqan tė vogėl, ulet dhe i pėrgjigjet shumė pyetjeve qė lidhen mė jetėn e tij personale. Janė rreth 200 pyetje si psh: "A zemėrohesh shpejt? A ke kujtesė tė fortė? A tė duan njerėzit? A je personalitet udhėheqės?" etj. Me pas pėrgjigjet futen nė kompjuter, i cili i lexon dhe nxjerr njė raport "asnjanės" tė gjendjes sė tij psikike. Nė pėrgjithėsi, raporti ėshtė negativ dhe kompjuteri pėrcakton se personi ka menduar mė se njė herė pėr tė kryer vetėvrasje. Nėpunėsit e kėshillojnė atė pėr domosdoshmėrinė e blerjes sė njė libri mė titull "Dianetika" (Dianetics) qė e ndihmon pėr t'u shėruar dhe ndjekjen e kurseve qė organizon qendra. Nėse ai pranon ta blejė librin dhe tė ndjekė kurset, atėherė fillon njė udhėtim i gjatė nė botėn e Sajėntolloxhi (Scientology). Ky ėshtė sekti mė i rrezikshėm i shfaqur nė SHBA dhe Britani. Kurimi i pasojave tė ndikimit tė kėtij sekti kėrkon disa vjet edhe sikur periudha e qėndrimit nė tė tė mos jetė veēse disa muaj.
Ithtarėt e sektit Sajėntolloxhi pretendojnė se numri i tyre arrin nė 7 milionė, por numri i vėrtetė i tyre nuk e kalon shifrėn 100.000. Megjithatė ai ėshtė sekti mė i madh dhe mė i rrezikshėm nė Britani. Sekti u formua nga amerikani Ronald Habėrd (Ronald Hubbard), i cili u lind mė 1911 dhe vdiq mė 1986. Ai ėshtė autori i librit "Dianetika" (Dianetics) pėr gjoja zgjidhjen e problemeve psikike, mendore dhe trupore. Habėrdi ka lėnė njė fjalė tė famshme: "Rruga mė e lehtė pėr t'u pasuruar ėshtė shpikja e njė feje tė re" dhe mė tė vėrtetė, kjo ėshtė rrugė e lehtė nė Perėndim, ku jeta e shfrenuar e konsumit dhe tė gjithė njerėzit kėrkojnė njė rrugedalje nga ky rreth vicioz.
Megjithėse Ron Habėrdi u lind nė njė familje tė thjeshtė, pas vdekjes, autoritetet amerikane e vlerėsuan pasurinė e tij nė 500 milionė dollarė, shumica e tė cilės ka ardhur nga shitjet e librit tė tij.
Ky sekt nuk ka asnjė lidhje apo ngjashmėri me ndonjė nga fetė qiellore apo joqiellore, sepse anėtarėt e tij nuk besojnė nė dhėnien e llogarisė, nė xhennet dhe xhehennem, bile Habėrdi, nė fillim tė karrierės sė tij, nuk e pranonte ekzistencėn e profetėve me nė krye Jezusin, por mė vonė u tėrhoq nga ky mendim dhe besoi nė ekzistencėn e tij. Megjithatė ai ka thėnė pėr ta disa fjalė qė nuk i pėrshtaten profetėve tė Zotit. Qėllimi i vėrtetė i sektit nuk ėshtė aq fetar sa ē'ėshtė materialist dhe ky ėshtė qėllimi i shumicės sė sekteve tė fshehta nė Perėndim. Sajėntolloxhi nuk interesohet pėr propagandimin e mendimeve tė tij tek tė gjithė njerėzit, por vetėm tek tė pasurit, tė cilėt kanė mundėsi tė pėrballojnė shpenzimet e mėdha tė librave dhe kurseve. Vetėm shpenzimet pėr kurset arrijnė gati 100.000 stėrlina angleze.
Ky sekt beson se perėndia Thetan ėshtė ai qė ka krijuar gjithėsinė dhe se ai materializohet nė formėn e njeriut ne ēdo vend dhe kohė. Ky ėshtė shkaku i forcės sė trupit tė njeriut, por ai dobėsohet shkallė-shkallė si rrjedhojė e sėmundjeve psikike dhe trupore, tė cilat e rikthejnė atė nė eksperiencat e hidhura tė mėparshme. Qė trupi tė rikthehet nė fuqinė e tij tė natyrshme, duhet qė t'i harrojė kėto eksperienca, gjė qė arrihet vetėm me anė tė njė metode tė posaēme, tė cilėn sekti ia jep me anė tė kurseve dhe botimeve tė tij. Sekti mbeshtetet tek fantazia, lundrimi i mendjes njerėzore nė hapėsirė dhe pėrpjekja qė t'i lidhė ithtarėt me zbulimet shkencore; nga kjo vjen edhe emri i sektit (science=shkencė).
Nė vitet '60, sekti u pėrball me kundėrshtime tė mėdha nga ana e disa qeverive europiane kur nė shtyp u botuan disa praktika tė tyre pėr kėrcėnimin e qytetarėve. Mė 1966, raportet e qeverisė australiane e cilėsuan atė si tė rrezikshėm pėr "shoqėrinė, moralin dhe ēdo gjė tjetėr". Kontrollet mjekėsore qė iu bėnė disa ish-anėtarėve tė sektit treguan se ata ju ishin nėnshtruar pėrdhunimit dhe torturave gjatė liturgjive qė zhvillon sekti. Ish-anėtarėt e Sajėntolloxhi treguan pėr ndėshkimet qė urdhėronte Habėrdi si futja nė fuēi tė ndotura, hedhja nė det nga njė largėsi 30 miljesh nga bregu dhe detyrimi qė tė notonin pėr tė dalė nė breg etj. Shumė herė sekti iu ėshtė nėnshtruar ndjekjeve penale dhe ka dalė nė gjyq pėr shkak tė kėtyre veprimeve ēnjerėzore.
HARE KRISHNA
Kohėt e fundit nė Britani ėshtė gjithnjė nė rritje fenomeni i shfaqjes sė grupeve qė ecin nėpėr rrugė duke kėrcyer dhe kėnduar nė njė gjuhė tė pakuptueshme. Ata veshin rroba indiane ngjyrė portokalli, rruajnė kokėn, vizatojnė nga njė vijė tė bardhė nė ballė dhe nuk bėjnė kurrė banjė. Kėta janė ithtarė tė sektit Hare Krishna, historia e lindjes sė tė cilit daton 3000 vjet pėrpara Krishtit. Krishna ėshtė perėndia e tyre, pėr tė cilin ata besojnė se qėndron nė parajsė i rrethuar nga shumė perėndi tė vogla. Ithtarėt europianė tė sektit i kanė vėnė vetes emra indianė duke besuar se kjo gjė i afron ata tek perėndia e tyre Krishna. Nė Britani, numri i ithtarėve tė kėtij sekti tė fshehtė arrin nė 4000 vetė, shumica e tė cilėve kanė ikur nga materializmi perėndimor dhe kanė kaluar nė kėtė fe ekstreme pėr nga spiritualizmi dhe mundimet trupore, tė cilat i ēojnė kėta ithtarė deri nė moskokėēarje pėr gjithēka qė ndodh.
Ky sekt ka disa liturgji tė ēuditshme pėr torturimin e vetvetes si psh ndalimin nga martesa, sepse ata e konsiderojnė femrėn si burimin e tė gjithė tė kėqijave, duke e vendosur atė nė shkallėn mė tė ulėt. Njė nga udhėheqėsit shpirtėrorė tė sektit ka thėnė: "Mos i beso dy vetėve: politikanit dhe gruas". Gjithashtu ithtarėt e tij nuk i lejojnė trupit tė tyre asnjė ēast rehatie. Ata kryejnė punė tė rėnda gjatė ditės, tė cilat i konsiderojnė si adhurim; flejnė vetėn disa orė; zgjohen nė katėr tė mėngjesit dhe lahen me ujė tė ftohtė nė mes tė dimrit. Tė gjitha kėto i bėjnė dukė besuar se kėshtu i afrohen mė shumė zotit tė tyre Krishnės. Nė vitet '30, misionarėt e sektit erdhėn nga India nė Gjermani dhe Britani. Sot sekti ka njė qendėr tė madhe nė Londėr. Mė 1965, njė indian 69 vjeēar e ēoi sektin nė SHBA. Ai erdhi nga India me anije pėr tė pėrhapur mėsimet e Krishnės nė Perėndim, ndėrsa nė xhep kishte vetėm pak dollarė. Numri i ithtarėve tė Hare Krishnės u rrit si pasojė e punės sė kėtij njeriu qė vdiq mė 1972. Ashtu si dhe sekti Muniz, edhe Hare Krishna mbėshtetet nė shitjen e librave dhe sendeve personale pėr sigurimin e tė ardhurave kryesore. Gjithashtu ata mbledhin ndihma nėpėrmjet veprimtarive tė ndryshme shoqėrore, tė cilat shėrbejnė si fasadė pėr aktivitetin e vėrtetė tė tyre.
Megjithėse se sekti u ndalon ithtarėve tė tij pėrdorimin e alkoolit, marrėdhėniet seksuale jashtėmartesore dhe pėrdorimin e drogės, shumė prej tyre merren me tregtinė e drogės si njė mėnyrė pėr grumbullimin e parave, sepse shumica e tyre kanė qenė ekspertė nė kėtė zanat para se tė hynin nė sekt.
Ndonėse sekti Hare Krishna pretendon se qėllimi i tij ėshtė edukimi i shpirtit dhe ngritja mbi dėshirat materiale tė trupit, dosja penale e Hare Krishnės nė Britani njeh vrasjen, drogėn dhe krimin me qėllim fitimin e parave apo rivalitetin pėr pushtet. Pėrkundėr deklarimeve tė sektit se ai synon t'i ēlirojė ithtarėt e tij nga tė kėqijat e shoqėrisė perėndimore, ai po tregon se si mund tė bėhesh si kjo shoqėri apo edhe mė i keq se ajo.
Marrė nga revista kuvajtiane "El-Muxhtemea"
Krijoni Kontakt