Shqiptari i Gostivarit, pjesë e NASA-s

[Faik]

Shqiptari i Gostivarit, pjesë e NASA-s

Herolinda HAJDARI

Arritje e suksesit deri në pikat më të larta, deri në maje të aeronautikës. Jo e zakontë për tu dëgjuar, jo vetëm për shqiptarët që gjenden gjithandej nëpër botë, po për çdo banorë të tokës. I vetmi shqiptar, i vetmi ballkanas që triumfon në vendet e Evropës si ndër pilotët më të suksesshëm është gostivarasi Artan Dogani. Ai në moshë të re u regjistrua në Akademinë e pilotimit në Frankfurt, ku me suksesin që ka treguar, ka arritur vetëm të ngjitet në shkallë më të larta për të premtuar edhe kulmin e të arriturave njerëzore nga kjo sferë, Agjencinë nacionale të aeronautikës dhe administrimit hapësinorë - NASA. Artani tanimë ka kryer studimet e shkallës së dytë në Universitetin e Oksfordit, me çka ka marrë titullin inxhinier i aeronautikës, ndërsa i është siguruar bursë për vijim të doktoraturës në njërën nga degët e NASA-s. E veçanta këtu është se të gjitha të arriturat e tij janë mundësuar përmes bursave që i ka fituar, për shkak të aftësive të treguara në vazhdimësi.

Kush dhe ku...
Artan Dogani është i lindur në nëntor të vitit 1981, në qytetin e Gostivarit ku edhe ka vijuar arsimin fillor dhe të mesëm. Pas kryerjes së gjimnazit, në vitin 2000 ai shkollimin e ka vazhduar në Gjermani. Vitet e para i janë dashur për afirmim dhe përvetësim të kulturës së re, ndërsa më pas ka regjistruar ekonomikun në një nga universitetet e atjeshëm. Siç rrëfen Artani, gjetja e tij në akademinë për pilotim ka qenë e rastësishme dhe gjithçka ka rrjedhur në mënyrë spontane. Megjithëse këtu nuk heziton ta shprehë dëshirën që ka pasur për të qenë pilot. "Derisa isha në Maqedoni, planifikoja të regjistrohesha në avio-kompaninë MAT, por ndodhi që të zhvendosem pas përfundimit të shkollës së mesme dhe nuk pata mundësi ta realizoj këtë", thotë Artani.

Pas ndjekjes së ligjëratave nga lëmenjtë ekonomikë për një semestër të tërë, ka rastisur në një shpallje nga Akademia e Pilotimit për pranim të kandidatëve të rinj. Kësisoj, Artani për tetë muaj radhazi ka bërë përgatitje intensive për provimet pranuese dhe ky mund i tij në fund mori shpërblimin e merituar. Pasi u është nënshtruar provimeve psikofizike, ka arritur që të rangohet i dyti në listën e të pranuarve, gjë që i ka mundësuar fitimin e bursës për ndjekje të studimeve në Akademinë e Pilotimit, përkatësisht vijimin e studimeve në avio-kompaninë "Lufthansa" në Frankfurt të Gjermanisë.

I suksesshëm në çdo hap
Me fillimin e studimeve në Akademinë e Pilotimit, ai është bërë edhe pilot i kësaj avio-kompanie gjermane, ku siç thotë Artani, ka kontratë për të punuar deri në vitin 2015. Fillimi i punës për "Lufthansa" ka qenë edhe obligim që është dashur të përmbushet nga Artani si bursist, kompensim ky për mbështetjen financiare që i mundëson kompania gjatë studimeve për pilotim.

Në nismë të studimeve në moshën njëzetetrevjeçare, Artani ka qenë më i riu në mesin e kolegëve të tij. Nga sa thotë ai, kriter për pranim në këtë akademi ka qenë edhe mosha, ndërsa Artani, atë kohë, porsa ka kaluar kufirin minimal të moshës së kërkuar për të vijuar pilotimin. Ndryshe, ai ka qenë dhe akoma është i vetmi ballkanas, por edhe i vetmi shqiptar në akademi. Në lidhje me këtë, Artani citon se megjithëse fillimi është domosdo i vështirë me punë të pandërprerë arrihen të përballohen të gjitha barrierat.

Pas tre vitesh studime, në vitin 2006 ka diplomuar si ndër studentët më të mirë, ku për shkak të suksesit të arritur gjatë periudhës së studimeve, nga e njëjta avio-kompani, i janë mundësuar studimet për magjistraturë në Universitetin elitë të Oksfordit. Pas dy vitesh studime, në muajin maj të këtij viti ka mbrojtur me sukses tezën e magjistraturës, para gjashtë anëtarëve të Komisionit, me çka fitoi titullin inxhinier i aeronautikës - i vetmi shqiptar që mban këtë titull. Tema me të cilën ka dëshmuar aftësitë e tij para elitës së profesorëve të kësaj sfere është "Zhvillimi i një metode për analizën e shkaqeve që prijnë në aksidentet ajrore nga ana e faktorit njeri", për të cilën nga gjithë anëtarët e komisionit është vlerësuar me maksimum, gjegjësisht me notën dhjetëshe. Mentor të temës e ka pasur prof.dr.Stewart Mackreath Stoughton, ndërsa për të përfunduar një punim të tillë voluminoz, i cili përfshihet prej 120 faqeve, i është dashur hulumtim, analizë dhe punë për një kohë të gjatë në lidhje me shkaqet që vijnë nga faktori njeri në fushën e aviacionit. Sërish nga avio-kompania ku punon, i është ofruar edhe një bursë për të ndjekur studimet e doktoraturës në Institutin Aeronautikë në Norvegji, i cili funksionon si degë e NASA-s.

Ndonëse Artani nuk do të refuzojë një ofertë të tillë, planifikon që këto studime të vazhdojë nga fundi i vitit 2009, ndërsa në ndërkohë do të vijojë punën si pilot i "Lufthansa"-s. "Kjo është më tepër si një video-lojë. Kur fillon, synon të arrish fundin. Faza e parë është të jesh pilot e pas kësaj vijnë edhe dy fazat tjera, magjistratura dhe doktoratura. Për të kaluar këto faza, primare është intensiteti në punë, përpikëria, angazhimi e pjesëmarrja aktive. Fillimi i studimeve në akademi ka qenë 'një ton i rëndë' për mua, por puna i bën të kalueshme të gjitha, ndërsa gjatë studimeve të shkallës së dytë ishte vetëm një mbindërtim i asaj që isha përgatitur paraprakisht në akademi", nënvizon piloti gostivaras për gazetën "KOHA".

I specializuar për drejtim të "Erbas"-it
Përgjatë studimeve, Artani sqaron se në akademi kryesisht janë fokusuar në pjesën praktike të manovrimit me mjete fluturuese, ndërsa gjatë studimeve në Oksford kyçe ka qenë teoria e aviacionit, për të cilat ai thotë se janë gjëra që nuk mund të funksionojnë ndaras. Ndër lëndët që u është dhënë prioritet në studimet e pjesës teorike numërohen, e drejta ajrore - Konventa e Varshavës, sistemet e aeroplanit dhe mirëmbajtja e tyre, elektrikja dhe elektronika, performanca njerëzore dhe kufizimet, principet e fluturimit, radionavigacioni, balancimi dhe performanca e aeroplanit, e të tjera. Ndërsa siç vijon ai, në fazën e tretë të studimeve nuk do të ketë shumë opsione për të zgjedhur, përpos se do të bëhet thellimi i asaj që ka nisur kohë më parë.

Gjatë veprimit të tij në këtë fushë, posedon licencën e tipit ATPL, që do të thotë se mund të drejtojë aeroplanët transportues. Me marrjen e titullit më të ri, si magjistër i inxhinierisë aeronautike ai automatikisht licencohet për drejtim të të gjitha mjeteve fluturuese, faktikisht me të gjitha llojet e aeroplanëve dhe me helikopter. Artani është i specializuar për të fluturuar me aeroplanin e tipit më të ri "Erbas", i cili është lancuar rreth dy muaj më parë në treg, ndërsa është prodhim evropian, përkatësisht i vendeve të BE-së. Në fazën e trajnimit, nga ajo që thotë Artani, ka drejtuar disa lloje të aeroplanëve, ndër të cilët "Bonaza 3.1", "Pajpers", "Erbas" të serisë 300, 301, 313, e të tjerë.

Gjatë studimeve, avio-kompania "Lufthansa", ka bashkëpunuar edhe me institutin për fizik në Munih "Maks plank", në të cilat ndërveprime gjithsesi ka qenë i pranishëm edhe Artani. Këtu nuk anashkalohen edhe bashkëpunimet e shumta me institute tjera. Në ndërkohë, derisa ai është duke punuar për "Lufthansa"-n, ka pasur shumë oferta tjera për punë, ndër të cilat edhe nga avio-kompania maqedonase MAT, gjithashtu edhe nga avio-kompani të Amerikës, Britanisë së Madhe, nga Tajvani e shumë vende tjera.
"Kam pasur një numër të konsiderueshëm të ofertave për punë, por që pa u menduar shumë i kam refuzuar. Kjo meqë kushte më të mira ofrohen te 'Lufthansa' dhe më jepet mundësia që të prosperoj, e të përparoj më tepër. Gjithsesi është punë e lodhshme dhe shpenzohet energji e madhe", vijon Artani.

E ardhmja e aviacionit,
me Artanin...
Edhe pse kushtet aktuale të Maqedonisë pamundësojnë kthimin dhe veprimin e Artanit në këtë vend, ai nuk e hedh poshtë mundësinë për kontribuimin e tij në sferën e zhvillimit të aviacionit. "Këtu mund të kontribuohet në drejtim të hapjes së një filiali të kompanisë gjermane. Meqenëse këto projekte janë vështirë të realizueshme por prapëseprapë nuk janë të pamundura", thotë ai, për të vijuar se këtu ekzistojnë njerëz që kanë guximin dhe dëshirën për t'u marrë me këtë punë, andaj edhe një hap i tillë do të rezultonte i suksesshëm. Ndryshe, gostivarasi Artan Dogani pas përfundimit të fazës së tretë të studimeve për aeronautikë, me të cilin titull pritet të kurorëzohet pas disa vitesh, do të radhitet ndër doktorët e parë të këtij lëmi në mbarë Evropën, gjegjësisht sipas burimeve tona deri më tash ka vetëm tre evropian të doktoruar në shkencat aeronautike, ndërsa shqiptari gostivaras do të jetë i katërti që do të qëndrojë pran tyre.

..

[StormAngel]

Eshte shqiptari i pare ose edhe piloti i pare i Lufthanses qe voziti Airbusin e pare te kesaj kompanie. Me vjen shume mire qe kam patur mundesine te njoh kete person.
Suksese edhe me te medha i uroj.

[Renea]

Edhe un e lexova ket lajm dhe jashtzakonisht me gezoj .

[Coca-Cola]

Kjo dmth se te gjithe e lexoni gazeten KOHA qe aq shume hedhnit vrere mbi te.

[fisniku-student]

Hmmm sa te "Prapambetur" keta te Maqedonis ,aq extrem jan sa qe kan shkuar edhe ne NASA....

[KOKASHTA]

Hallall, buka me gjize.

[Jack Watson]

Hmmm sa te "Prapambetur" keta te Maqedonis ,aq extrem jan sa qe kan shkuar edhe ne NASA....

Në vendin e qafirave e ka arritur suksesin . Jo andej nga Bangladeshi.

[Coca-Cola]

Në vendin e qafirave e ka arritur suksesin . Jo andej nga Bangladeshi.

Plus asaj, ne kemi dy nobelist...

papa

[Renea]

Kjo dmth se te gjithe e lexoni gazeten KOHA qe aq shume hedhnit vrere mbi te.

E lexojm per ngjarjet komunale dhe per kto gjerat qe skan te bejn me politik ose me analiza te "analisteve" te Kohes.
Perndryshe sesht ky i pari , ka shum te tjer qe jan te suksesshem ne perendim , ka qe punojn ne firma te medha , poashtu njof shum qe jan ne studime ne Austri.
Shqiptaret e Ilirides cdoher kan nxjerr ftura te ndritura per kombin shqiptar.

Ndryshe, gostivarasi Artan Dogani pas përfundimit të fazës së tretë të studimeve për aeronautikë, me të cilin titull pritet të kurorëzohet pas disa vitesh, do të radhitet ndër doktorët e parë të këtij lëmi në mbarë Evropën, gjegjësisht sipas burimeve tona deri më tash ka vetëm tre evropian të doktoruar në shkencat aeronautike