Uniteti I Qenies

[ocean]

PERCEPTIMI I UNITETIT - NJESHMERISE


Kerkoj strehim tek Zoti
Nga erresira e djallit
Ne emer te Zotit
Me te Dhimbshmit, te Plotmeshirshmit


Thuaj: Ai, Zoti eshte Unike, Nje (Ahad)
Allahu eshte Mbeshtetja dhe Strehimi Universal (Samed)
Ai nuk Lind ke, as nuk eshte I Lindur
Dhe nuk ka asNJE sikur Ai


Te lutem ty, permes misteries me te cilen
Ti I bashkon te kundertat, qe Ti te bashkosh
per mua ate qe nuk eshte e bashkuar me qenien
time, ne nje bashkim qe Ti me shkakton
te deshmoje Njeshmerine e Qenies Tende.
Me investo ne rrobat e Tua te bukura,
dhe me kuroreze me Madherine Tende.
(Ibn Arabi)


Per Ibn Arabin kuptimi I vertete I Njeshmerise mbetet misterie, qe perfundimisht nuk mund te kutohet me intelektin e njeriut,, dhe e gjithe puna e tije mund te pershkruhet si nje levizje e pandare rrethore verdalle Atije te Panjohurit, qe ndodhet perteje te gjitha kontrasteve te manifestimit dhe pershkrimit.

Ibn Arabi ishte me I afert me termin Wehdet El-Wugjud qe mund ta perkthejme “Uniteti i Qenies”. Nuk eshte dicka e ekzagjeruar te thuhet se formulimi I tije I ketije termi ka nje thellesi qartesie te parivalshme. Njeshmeria nuk eshte thjeshte te besosh ne nje Zot si profesohet ne fete e Perendimit, sepse ajo eshte nje formulim I parimit ne perputhje te nje kuptimi te vecante.

Nje besim I tille ne Zot shpesh here duket se perjashton formulime te tjera siq jane besimet jo-teiste, doktrina e Budizmit, apo besimi ne shpirta te medhenje te Indianeve te Amerikes etj. Ndersa ne anen tjeter “Uniteti i Qenies” eshte absolute, parime gjitheperfshires qe fut nen mburoje te gjitha besimet dhe doktrinat. Pa kufije dhe perteje opozitave, eshte sikur uji qe ushqen te gjithe krijimin, pa dallime,….ne perputhje me nevojat e tyre.

As nuk mund te mendohet si koncept filozofike. Fjala Arabe wujud gjithashtu do te thote “perjetime” apo “perceptim” prandaj Qenia nuk mund te kuptohet apo vleresohet vetem me ide intelektuale. Eshte nje udhetim I jetes, te gjindet dhe te realizohet. Njeshmeria e Qenies sipas mendimit te Ibn Arabit ne te vertete nuk eshte nje doktrine por ndodhet ne zemren e gjerave reale te natyres. Ashtu sikurse jeta edhe Ai nuk mund te futet ne nje trup apo besim apo te jete I perkufizuar ne cfardo pershkrimi. Buron ne te gjitha gjerat por prap se prap nuk e nxe asnje gje.

Ne te vertete vet pershkrimi UEHDET EL-VUJUD – Uniteti I Qenies nuk dominon ne punen e Ibn Arabit, dhe ai perdore terme te ndryshme per ta shprehur natyren e realitetit, gati te na siguroje se tendencen natyrore qe kemi per te ndrequr dhe shpjeguar Unitetin e Qenies merr lidhje te shkurte.”

Keto pershkrime rrjedhin prej nga ai sheh dhe perjeton ne termet Islamike, por ai vazhdimishte na drejton tek kuptimet e pakufizuara, te perceptuara ne zemren e njeriut.

Per Ibn Arabin, Njeshmeria e Zotit fundamentalishte eshte ceshtje e depertimit dhe perjetimit shpirterore, qe do te thote nje ndryshim radikale ne vizion.

Ai permbyt menyren tone normale se si I shohim gjerat, te na sjell me afer tek nje kuptim tjeter. Ne fakt ai na parashtron nje pyetje shume serioze: Ne realitet, kujt I eshte permbytur vizioni?

Ne si zakonisht besojme se cka shohim eshte reale, marrim dukjen e gjerave te jete e tera ajo qe ekziston. Zotin, Njeshmerine, Burimin Kulminante te gjerave, mund ti imagjinojme ne mendjet tona duke i hequr nga bota e dukshme.

“Krijimi eshte I kuptueshem dhe Zoti I Verteti mund te perceptohet dhe te duket, sipas njerezve te besimit dhe njerezve qe perjetojne te verteten me pamje te brendshme.

Per ata qe nuk jane ne asnjeren nga keto kategori e Verteta eshte e kuptueshme dhe Krijimi eshte I dukshem. Keta te fundit jane te hidhur, uje kripe, perderisa te paret jane te embel, uje I kendshem qe pihet”
Fusus, p.108, Bezels, p.132

vazhdim...

2-115. Të All-llahut janë edhe Lindja edhe Perëndimi, dhe ngado që të ktheheni, ajo është ana e All-llahut. Vërtetë, All-llahu është gjithë-përfshirës e i gjithë-dijshëm.

10-61. …Zotit tënd nuk mund t'i fshihet as në tokë e as në qiell as nje peshe e atomit e as më i vogël se atomi e as më i madhe, por vetëm sa është evidentuar në librin e sigurt.

[ocean]

Kendeveshtrimi i Ibn Arabit ne lidhje me gjendjen e vertete te marredhenieve eshte mjafte i ndryshem nga ajo qe kuptohet ne jeten normale si e vertete: E vetmja ekzistence e vertete i takon Atije te Vetmit, NJE, dhe eshte Ai Nje qe eshte i dukshem ne te gjitha manifestimet. “SENDET” nuk ekzistojne ne vet-vete por vetem si vende te manifestimit, apo reflektime te shprehjeve te Unitetit Primordial (Origjinale).

Njeri me te drejte mund te pyet: Cili pra eshte ndryshimi ne kete raste nga ajo qe veq besohet? A nuk eshte kjo pamje e realitetit e njejte nga vlera sikurse pikepamjet e tjera? Ibn Arabi pergjigjet qarte: Ndryshim komplet ne shijim. Ata me pamje te brendshme reale e vleresojne dhe jane te inspiruar me te teren qe eshte e mire dhe e vertete, prandaje arrijne kuptimin e lumturise se vertete.

E embela e pandashme dhe kenaqesia e ekzistences gjendet e gatshme per cdonjerin qe i shikon gjerat ashtu si me te vertete jane, ose ka besim ne nje vizion te tille. Ia vlen te theksojme se ky “besim” nuk eshte nje vleresim intelektuale apo nje bindje e verbuar por nje gje qe ndjen-zemra dhe perjetim i cilter.

Tipikisht Ibn Arabi qe ishte mbizoterues i Kuranit dhe Hadithit, edhe ketu e ka fjalen tek Imazhi i Kuranit si baze per ate qe shpjegon:

25-53 “Ai eshte qe i leshoi te dy deterat, njerin te embel dhe kendshem ta shijosh, njerin te kripur dhe te hidhur per gjuhen, dhe Ai vuri ne mes te tyre nje Isthmus (gardhe) qe ti mbaje te ndare”

Ky varg i Kuranit mandej percillet me nje tjeter ku pershkruan krijimin e njeriut nga uji. Dhe prandaj Ibn Arabi merr si shembull te dy deterat qe ti ve ne shenjester dy grupe te vecanta te njerezve.

25-54 “Dhe Ai eshte qe ka krijuar njeriun nga uji...”

“Ne qe jemi krijuar nga uji – patjeter se i takojme njerit nga keto dy lloje te deterave.

Ata qe e marrin krijimin e dukshem dhe Zotin e padukshem mbesin me iluzionin e shumellojshmerise, prandaje e shijojne ujin e hidhur;

Ata qe e kuptojne Realitetin e Njeshmerise e perceptojne Zotin ne menyre direkte dhe e shijojne kenaqesine e ujit te embel.

Isthmus apo muri qe i ndan keto dy grupe eshte diskriminimi, kapaciteti i njeriut te dalloje Realitetin nga Iluzioni, Njeshmerine nga shumellojshmerine.”

Cka ka dashur te thote Ibn Arabi me realitetin apo Njeshmerine? Per ate Njeshmeria eshte thjeshte karakteristika e pare ose Emri i kesaj “Origjine” te te gjitha sendeve. Duke e emertuar Ate si Nje eshte menyra me e mire per te ju drejtuar Atije, por as nuk e shpjegon as nuk e pershkruan Ate. Realiteti kulminante nuk mund te emertohet dhe as te pershkruhet, dhe mbetet fundamentalisht i panjohur. Per Ibn Arabin Nje (Ai) dhe Vetem Nje (Ai) (El-Uahid El-Ahad) eshte pershkrimi me i pershtatshem i Realitetit kulminante, vetem ashtu si eshte, pra ne Vetevete.

Ne gjuhen Arabe ky eshte nje emer i dyfishte, ku ne te dy rastet kuptimi eshte “Nje”. Sipas tije ky emer i dyfishte shpreh nje kuptim te Unitetit, ku njekohesisht e ve ne shenjester dallimin brenda ne Njeshmeri.

Emrat e pare jane (El-Uahid El-Ahad) Ai qe eshte Nje dhe Unik, dhe perbejne nje emer te kombinuar sikurse Bad_Bek ose Ramburmuz apo el-Rrahman el-Rrahim... Ve ne shenjester vet esencen e vet-vetes, jo sikur nje lidhje me te cilin Ai kualifikohet... Emrat Uahid el-Ahad perbejnje nje emer esencial te Tije.

Asnje pershkrim tjeter nuk permbane te njejten esence primordiale te origjines. Eshte pika fillestare e mesimit te tije, sikurse pa nje burim te ujit qe del nga toka, nuk do te ekzistonte vendi ku do te mblidheshin kafshet per te pire. Eshte kjo njeshmeri qe eshte baze mbeshtetese gjitheperfshirese. Ky eshte kuptimi i termit “Ai” (Hu) qe indikon se realiteti kulminante eshte pertej emrave dhe kualifikimeve. Ne kete baze te Njeshmerise, Ai eshte pa gjini, i Lire nga c’fardo lloje ndjenje mashkullore apo femerore qe shfaqet midid krijesave.


vazhdim...

20-46. Ai (All-llahu) tha: "Mos u frikësoni, se Unë jam me ju, dëgjoj dhe shoh".

41-54…"Vërtetë A nuk është Ai që ka përfshirë çdo gjë.

[ocean]

Ne gjuhen Arabe prononcimi per personin e trete mund te perkthehet “Ai” por ne esence i referohet nje personi ne mungese, ne kontrast me “Une” “Ju” apo”Ne” qe jane prezent. Edhe pse ne mungese ky “Ai” ndikon njerin qe te kete marredhenie direkte dhe intime, sikurse kafshet qe vine per te pire uje nga vete burimi.

Ibn Arabi e pershkruan kete grade te “Vete-Vetes se Tije (Zotit)” si nje “E padukur esenciale qe nuk mund te kuptohet, meqenese Ai nuk eshte as i manifestuar apo i shfaqur as nje vend i manifestimit. Ai eshte Njeri qe me te vertete kerkohet, te cilit gjuha i sjell shprehje.

Ne qofte se Ai qe eshte Nje (Wahid) dhe Unik (Ahad) eshte origjina e cdo gjeje dy pyetje mund te parshtrohen:

1. Si shumellojshmeria e dukshme erdhi ne ekzistence?
2. Pse ne nuk i shohim gjerat ashtu siq jane ne realitet?

Per Ibn Arabin shumllojshmeria eshte e qenesishme brenda ne origjine, ashtu sikurse numrat qe jane te qenesishem apo te pandare nga numri “nje”.

Kjo shumllojshmeri eshte ajo qe ai i referohet si Emra Hyjnore, qe pershkruan marredheniet e qenesishme ne Qenien vete. Ato mund te klasifikohen “transcedente” qe do te thote menyra ne te cilen Qenia Absolute eshte pertej relatives per nga virtyti i interioritetit dhe prioritetit logjik, ose eshte “Imanent” apo i “Brendshem” qe do te thote menyra se si Qenia eshte e lidhur me relativen.

Ato mund te njihen vetem nga manifestimi i efekteve te tyre. Per shembull ta pershkruajme Ate si Absolut e shkrin Ate nga te gjitha perkufizimet dhe konditat e mundshme, por keta kufinje dhe kondita te njejta duhet veq te ekzistojne disi ne menyre qe ne te kemi mundesi ta transcend Ate nga ato.

Ne te njejten menyre per ta pershkruar Ate si Zot eshte e domosdoshme ekzistenca e asaje mbi te cilen Ai eshte Zot, dhe ta therrasim Ate Zot eshte e domosdoshme ekzistenca e asaje ne te cilen Hyjnorja mund te ushtrohet.

Per te dy keto kategori te Emrave eshte e domosdoshme ekzistenca e nje “Vendi” ne te cilen ato manifestohen dhe njihen.

Vendi eshte bota (toka), nje skene ne te cilen Emra te ndryshem mund te luajne rolin e tyre, ne menyre direkte apo indirekte, duke aktruar dramen Hyjnore. Prandaj Ibn Arabi e shikon boten perpikerisht ne nje drite me pozitive, si nje vend te manifestimit, dhe mundesive te pakufishme te Qenies se Zotit.

Emrat jane marredheniet formale te Qenies me Veteveten dhe nuk e ndajne realitetin kulminante. Ia vlen te verejme ketu se cka Ibn Arabi don te thote me emrin Allah eshte se Ai emer i bashkon te gjithe Emrat e tjere, “Teresine e Emrave qe jane kontraditore me njeri tjetrin.” Eshte sikur nje lidhje ne mes te gjitha lidhjeve apo marredhenieve te mundshme te Qenies, dhe Vet Realitetit kulminante.

Ne menyre analogjike, nje njeri mund te quhet Gjon, dhe prap ne mund ta pershkruajme ate si te meshirshem, te ditur, te afte, e keshtu me rradhe. Secili nga keta peremra eshte i ndryshem, por ata nuk e ndryshojne realitetin esenciale te Gjonit, as nuk e bejne ate te ndryshem apo te shumllojshem; por veqse e tregojne ate ne drita te ndryshme; ilustrojne kualitetet e tije dhe e bejne ate te njohur. Tere kohen, emri i tije origjinale eshte Gjon.

Te gjithe emrat i referohen Atije te emeruarit. Brenda Tije Emrat nuk jane te diferencuar, perderisa nepermjet manifestimit ata shfaqen te diferencuar.

Si behet qe ne nuk e shohim veten tone apo boten ne kete menyre?

Ibn Arabi shpjegon se na jane bere shprehi iluzionet e pluralitetit deri ne ate shkalle sa qe ne tani ato i marrim reale. Perballe Njeshmerise iluzioni i shumllojshmerise zhduket.

vazhdim....

58-7.
"Ai (Allahu) është me ta (njeriun) kudo që të ndodhen"

[ocean]

Ai shpesh perdorte analogji matematikore per te pershkruar se si Ai qe eshte Nje shfaqet dhe realizohet nga qenia njerezore.

“Kur Uniteti (vehdanije) shfaqet, ai qe deshmon nuk sheh asgje tjeter perveq vetes, pa marr parasysh a gjendet njeri ne stacionin e unitetit te tije apo te ndonje tjetri. Ne qofte se ai eshte ne stacionin e Unitetit te tije, ajo eshte e ngjashme sikur te shumezosh Nje me Nje (1 x 1) dhe ky shumezim rezulton ne NJE, duke perdorur terme numrash si nje analogji dhe perafersi. Prandaj shumezo 1 x 1 dhe rezultati = 1 Ne qofte se ai nuk eshte ne stacionin e unitetit, atehere ajo eshte e ngjashme sikur te shumezosh 1 x 2, qe patjeter se rezulton ne 2, dhe keshtu me radhe te gjithe numrat.” (K.al-Jalal wa'l-Jamal. p.12)

Ibn Arabi perdore analogji te ndryshme apo shembuj te sqaroje domethenien e Njeshmerise por ai posaqerisht kishte shprehi te perdore alfabetin Arab dhe termet matematikore. Shkrimet dhe numrat per ate ishin mbreteri ku te vertetat jane vet-evidente dhe mjafte te qarta, qe permbajne domethenie spirituale.

Le te shikojme me afer tek bota e numrave: Numri Nje nuk eshte vetem fillimi i numrave serik. Ne shikim te pare mund te duket si pjese e numrave serike (1, 2, 3, etj.), por ne fakt numri Nje eshte vete Parimi i numrave ne vet-vete. Pa parimin e Njesise, asnje numer nuk dot mund te ekzistonte. Si te rritur me numrat, qe prej shume kohe i kemi interiorizuar principet e numrave, dhe shume rralle e vleresojme procesin e jashtzakonshem qe ka te beje me kete kuptim.

A mundet ndonjeri nga ne te kujtohet si do te ishte sikur njeri mos ti dinte numrat apo te mos ishte i dominuar nga mendimi me numra? Si ishte kur mesuam per her te pare te numerojme si femije?

Shpesh-here mund te verehet se nje numer i femijeve parashkollore thone: “NJE” dhe “NJE” tjeter dhe “NJE” tjeter. Ata nuk e kuptojne konceptin e Njeshit si pjese serike, por ideja, e Njesise duket qarte e themeluar. Nje “send” ka definicione duke u bazuar ne shqisat e shikimit, prekjes, shijimit etj. Dhe teresia menjehere perceptohet.

Te numerosh eshte e domosdoshme qe ne te jemi ne gjendje ti grupojme objektet individuale se bashku ne ndonje menyre – dy gota duhet te kene karakteristika te veqanta sa i perket madhesise, trajtes, ngjyres, apo funkcionit, ne menyre qe te numerohen “dy”.

Kur ne perdorim numrat, ne kombinojme nje term qe eshte Njesi, p.sh. “gota” dhe te marrim edhe nje term numerik p.sh. numri “dy”. Ne te gjitha menyrat e numerimit, Njesia eshte prezente ne dy aspekte, si term i njesise dhe si parim apo esence e termit numerik.

Problemi me ne qendron ne ate se na eshte bere e zakonshme te mendojme per numrin “NJE” thjesht si pjese e numrave serik, prandas ne substance i ndryshem nga numri “dy” apo “tre”. Ky mendim i tille serik na dergon tek perfundimi se ekziston nje ndarje fundamentale ndermjet te gjithe numrave, duke perfshire numrin nje. Ne termat psikologjie, eshte kjo gje qe shenon sensin e izolimit ne ndjenjat e shume njerezve ne boten e shumllojshmerise.

Ibn Arabi nderkohe shpjegon se Ai qe eshte NJE ne thelb nuk eshte i “kundert” me shumicen. Eshte parimi fundamentale qe ata veq jane te renditur apo numeruar. Brenda ne cdo numer, numri NJE si parim i Njesise rrenjesisht eshte prezent.

Kur Njesia shfaqet e vetmuar ne numrat serik, si numri “NJE”, ben negacion te gjithe numrat e tjere, (nje eshte nje, jo dy, e as tre) dhe ve ne shenjester te vetmin Unik. (ky “NJE” eshte i pakrahasueshem). Mund te jete kjo ndoshta ajo qe ndodhet prapa asaj qe femiu kupton kur thote “edhe nje” ?

Vet numrat, nga ana e tyre shfaqen si njesi te mundshme apo shprehje te potencialeve unike brenda ne numrin Nje. Ata numra mund te shihen si asgje me shume se vetem ekzistenca e NJESHIT ne nje gjendje te vecante:

Njeshi shfaqet si dy (nje dhe nje) apo tre (Nje edhe Nje edhe Nje) apo kater e keshtu me rradhe. Cdo numer eshte nje konfigurim unike i Njesise, me karakteristika speciale qe e dallojne njga numrat e tjere. Jane keto karakteristika speciale qe i japin nje grade ne relacion me numrat e tjere, pasiqe nje numer per shembull paraqitet te jete me i madhe se nje numer tjeter. Kur numri NJE shfaqet si cdo numer tjeter, tre aspekte njeheresh jane prezent:

1. Ekzistenca unike e kesaj mundesie (p.sh. numri 2 eshte numer UNIK 2).
2. Vendi ne hierarkin e numrave (p.sh. numri 2 eshte me i vogel se numri 4).
3. Dhe varesia e ketij numri ne parimin e Njeshmerise (p.sh. 2 eshte NJE plus NJE).


vazhdim...

64-4 "Me të vërtetë Allahut nuk i fshihet asgjë në qiej e as në tokë".

[ocean]

Ne shkrimin e meposhtem, qe pershkruan kuptimin e implikimeve te kesaj njohurie, Ibn Arabi, carteson dallimin ndermjet cka ai e quan Ate qe eshte NJE si Esence, dhe Ate qe eshte NJE si Emer (numri i pare):

“Kur nje send qe kurr nuk ka qene largohet, meqenese eshte i perkohshem, dhe Ai qe pergjithmone eshte mbetet, meqenese eshte i perhershem dhe vet-ekzistent, atehere Dielli i argumenteve te qarta do te ngritet duke sjellur kuptim evident. Atehere ndodh transendenca absolute, e realizuar ne Bukuri absolute. Eshte realiteti esenciale i unitetit te syrit dhe ekzistences, si dhe stacioni i Qetesise dhe palevizshmerise. Numrat shikohen ne te njejten menyre si Ai qe eshte NJE (Wahid) – Ky qe eshte NJE udheton ne shume grada, shkalle apo nivele dhe me ane te ketije udhetimi realitetet e numrave manifestohen.

Eshte ne kete stacion ku njeri qe deklaron bashkim/unifikim bie ne gabim: sepse kur ky person e sheh udhetimin e Atije qe eshte NJE nepermjet gradave apo niveleve imagjinare, ai nuk sheh asnje numer perveq Atije qe eshte NJE dhe UNIK (Ahad) prandaj ai deklaron identitet.
Tani, po qe se Ai shfaqet ne Emrin e Tije (NJE), atehere njekohesisht Ai nuk shfaqet ne Esencen e Tije perveqese ne shkallen e Tije private qe eshte Uniteti. Ne c’fardo shkalle qe Ai te shfaqet ne esencen e Tije, Ai nuk e shfaq Emrin e Tije, por Ai emertohet ne ate shkalle me c’fardo qe realiteti i asaj shkalle i ofron Atije. Permes Emrit te Tije ne ate shkalle pason asgjesimi, perderisa nepermjet Esences se Tije pason ekzistenca. Prandaj nese thua “NJE” (Wahid), cdo gje tjeter perveq Atije zhduket nepermjet realietetit te atije Emri. Por, ne anen tjeter ne qofte se thua “dy” atehere realiteti esenciale i tije (dyshit) shfaqet nepermjet Qenies te Nje Esence te Tije ne ate shkalle, jo permes Emrit te Tije (NJE). Emri i Tije (NJE) refuzon ekzistencen e kesaj shkalle, perderisa Esenca e Tije nuk e refuzon" (K. al-Fana' fi'k-mushahada, pp.5-6)

Ajo c’fare eshte duke u theksuar ketu eshte dallimi ne mes te dy aspekteve te Njeshmerise. Keto dy aspekte ne gjuhen Arabe quhen Wahid dhe Ahad qe respektivisht mund te perkthehen “NJE” dhe “UNIK”. Keta dy Emra te Allahut kane formuar nje teme te shume debateve ne mes te teologeve Arab. Keto dy emra njihen si Emra Hyjnore ne Kuran: Emri Ahad shfaqet vetem njehere, i pa adhuruar nga ndonje kualifikim tjeter, perderisa Emri Wahid shfaqet tre here gjithmone ne lidhje me emrin Kehhar – Gjithe shkaterrues – Shihet qarte se Ibn Arabi eshte mjaft vigjilent tek ky bazament i shkrimit.

Ai e barazon “UNIK” (Ahad) tek Esenca, parimi i Njesise, qe transcendon numerimin, por prap nuk e mohon ekzistencen e ndonje numri tjeter, dhe Ai qe eshte “NJE” (Wahid) tek Emri, numri i pare, ku realiteti i vet Emrit negacion dhe “asgjeson” te gjithe (numrat) te tjeret. Ai na ben te kuptojme se kjo analogji numerore pershkruan, mbi te gjitha, nje shkence te meditimit dhe menjehere thote:

“Kjo njohuri e brendshme dhe e veqante duhet te jete e mbuluar me perde nga mazhoranca e krijesave, per arsye te lartesise dhe madheshtise qe gjendet aty. Eshte nje humnere e thelle dhe shkaterrimi aty brenda eshte i paevitueshem.” (K. al-Fana, pp.5-6)

vazhdim....

Hadith Kudsi – Ebu Hureira (Allahu qofte I kenaqur mire pre tije)
… Kur Une (Allahu I don te dashurit e tije) e dua, Une jam degjimi i tije qe ai degjon, shikimi i tije qe ai shikon, duart e tije me te cilat ai vepron, dhe kembet e tije me te cilat ai ece….

[ocean]

Shume eshte shkruar per doktrinat e supozuara te Ibn Arabit. Shume shpesh ai eshte shpallur panteist, monist, madje edhe heretike nga njerez qe jane munduar te paraqesin paqartesine e misteries se Njeshmerise ne dicka me te pershtatshme, dicka qe te ben te ndihesh me mire.

Ta vleresosh Njeshmerine ne menyren se si e ka paraqitur Ibn Arabi eshte larg nga nocionet e thjeshta si per shembull “Te gjitha gjerat ne te vertete jane Nje.” Per Ibn Arabin ekzistojne dy lloje te aspekteve fundamentale te Unitetit te lidhura ne Emrin Wahid el-Ahad – Nje dhe Unik. Eshte e mundur qe keto dy aspekte te jene domethenia origjinale e Janus, hyjnorja Romake me dy-krera tek porta, qe shikonte ne te dy anet e rruges. Duke qene edhe “zoti” i fillimit, ai i ka dhene emrin e tije muajit te fillimit te vitit, Janari.

Kuptimi i vertete i Njeshmerise ka implikime te thella per vizionin tone te vet-vetes. Per Ibn Arabin, pershkrimi i numrave eshte ne te vertete nje pershkrim preciz i vet-konshiences dhe kuptimit.

Ibn Arabi ne menyre direkte e lidhe kete njohuri me adhurim, qe ketu te kuptohet ne sensin universal:

“Ajo qe adhurohet nga cdo gjuhe, ne te gjitha gjendjet dhe ne te gjitha koherat, eshte Ai qe eshte NJE. Cdo adhurues, i c’fardo lloji, eshte Ai qe eshte NJE. Prandaj nuk ka asgje tjeter perveq Atij qe eshte NJE...dhe nuk ka ekzistence perveq atije qe eshte NJE. Nuk ekziston nje gje e tille si ngritja: kur Ai qe eshte NJE manifestohet ne dy shkalle te kuptueshme, quhet dy, ne kete menyre II: kur te manifestohet ne tre shkalle, eshte keshtu III... Kjo eshte Njeshmeria e Zotit Real; nga Realiteti i Njeshmerise ne manifestohemi. Ne qofte se Ai nuk do te ishte, ne nuk do te ishim, por ekzistenca jone nuk e ben te nevojshme qe Ai, lavdia qofte e Tije, te mos jet. (K. al-Alif, p.3.)

Keta rreshta na lejojne te nxjerrim jashte disa terme kyqe te paraqitjes se Ibn Arabit. Esenca (dhat) qe eshte themeli i cdo gjeje qe ekziston, eshte NJE, edhe ne esence edhe ne emer, dhe ky Unitet posedon dy aspekte:

Ne njeren ane, Ai qe eshte NJE paraqet origjinen e parrefyesheme dhe Esencen pertej cdo ideje te numerimit, dhe eshte pavend ndoshta edhe ta quash NJE apo te flasesh per Njeshmerine. Eshte Unik ne vet-vete. Symboli me i fuqishem qe tejkalon Uniken eshte koncepti i zeros, qe se pari ishte zhvilluar ne Indi ne fillimin e periudhes Krishtere, dhe mandej u perdor shume nga matematicientet Arab te mesjetes. Termi Arab per zeron, sifr, do te thote “zbrazet” apo “hargjuar”, qe eshte komplet mungese e numrit. Ky parim i njejte gjindet edhe ne manuskriptin e Manastirit Salem te shekullit te dymbedhjete: “Cdo numer ngritet nga numri NJE, dhe ky ne anen tjeter ngritet nga Zeroja. Ne kete parim rri shtrire misteria e shenjte dhe madheshtore.” Ta shprehesh kete ne terme te metafizikes, Ibn Arabi shpesh perdore termin ehedijet el-ejn, qe mund te perkthehet si Njeshmeria e Burimit apo Uniciteti i Esences, dhe me dhembje thote se Ai qe eshte NJE dhe UNIK nuk mund te njihet.

Ne anen tjeter, Emri Nje ne menyre te barabarte percakton nje kuptim qe ne vet-vete nenkupton dhe detyron numerimin – c’fare kuptimi do te kishte ne fjale apo idea e numrit “nje” ne qofte se nuk do te kishte “dy” dhe “tre” e keshtu me rradhe? Keta numrat e “tjere” ndodhen brenda ne Njeshmerine e Vet Esences, te pa diferencuar per shkak te dominimit te kushtit te Vet-vetes, por duke pritur pezull, sikur ta dinin qe do te shprehen. Ata prezentojne shprehjet e mundshme apo modalitetet e asaj esence, dhe kjo eshte ajo qe qe Ibn Arabi e quan –el-e-jan apo el-e-jan-el-thabite, - esencat, realitetet Esenciale te themeluara brenda ne Njeshmerine.

Te dy aspektet jane shpjeguar me Emrin e dyfishte Wahid el-Ahad. Dhe sikur te ishin pasqyre-reflektimesh, keto esenca apo shprehje te mundshme te Emrave Hyjnore gjithashtu zoterojne dy ane.

• Ne njeren ane, keto mundesi jane identike tek Vet Esenca – p.sh.: numri tre eshte nje konfigurim i mundshem i Njeshit, dhe thjeshte eshte nje rruge qe te veresh parimin e unitetit.
• Ne anen tjeter, mundesite jane te diferencuara nga njera tjetra – p.sh. Numri tre nuk eshte dy, sikurse kualiteti i meshires nuk eshte i njejte me kualitetin e hakmarrjes.

Kur keto modalitete shprehen ne boten e dukshme ato jane “shkalle” (grada) ne te cilen dhe sipas se ciles Ai qe eshte Nje manifestohet. Ai qe eshte NJE, perderisa vazhdon te mbetet ne Njeshmeri, ne nivelin e Tije, manifeston Vetem ne shkalle te ndryshme te shumllojshmerise. Ai qe eshte NJE nuk shumohet; Thjesht i shfaq mundesite e Tije te shumta te qenesise. Sikur Ibn Arabi thote: te shumezosh nje me nje eshte nje, perderisa te shumezosh nje me dy eshte dy. Secili “send” manifeston Njeshmerine sipas natyres se tije, kapacitetit dhe mundesise, dhe kjo gjithashtu ka dy aspekte:

• perderisa “sendi” manifeston Ate qe eshte NJE, zoteron nje dignitet te pafund dhe te pazbulueshem, qe eshte Njeshmeria e tije e vertete.
• perderisa “sendi” qe paraqitet si vetja, eshte i perkohshem, i kufizuar dhe “tjeter” nga Ai qe eshte NJE.

vazhdim...

[ocean]

Sa per shkakun e Vet-shprehjes Hyjnore ne trajta, Ibn Arabi shpesh citon fjalet Hyjnore:

"Isha Nje Thesare i Fshehur dhe Deshirova qe te Njihem, Prandaj e Krijova Boten qe te Mund te Njihem.”

Thesari i Fshehur jane Emrat dhe mundesite e ekzistences se tyre ne gjendjen e padiferencuar; Dashuria eshte motivi primar i te gjithe krijimit, dhe nga Dashuria per keto mundesi vet-shprehese Ai e krijoi boten, “skenen”, ne menyre qe Ai te njihet ne te gjitha keto modalitete te ndryshme.

Krijimi per Ibn Arabin pak a shume eshte paraqitja e dukshme e te padukshmes. Nuk ka ndonje zbrazetire reale apo te perkohshme midis Krijuesit dhe krijeses.

Cdo lami e matematikes i jep shprehje te njejta parimeve te Njeshmerise, dhe nganjehere Ibn Arabi perdor rrethin apo sferen si nje analogji gjeometrike: fillimi i nje pike eshte padimenzional dhe mandej zgjatet ne nje drejtim, duke formuar nje vije. Kjo vije mandej rrotullohet dhe formon nje rreth, prej nga ky rreth rrotullohet dhe formon nje sfere. Te gjitha pikat e perimetrit, te rrethit apo sferes ne menyre direkte jane te lidhura me qendren pa u prekur apo ngjeshur fare dhe pa pasur ndonje peshtjellim. Pika-qendrore gjithmone mbetet e pandryshuar, sikurse gropa e ujit, perreth se ciles kafshet mblidhen, qe buron nga toka, dhe mbetet nje vende ku te gjithe mund te pijne. Kjo qender eshte zemra e Konshiences-Vetedijes sone. Ta pershkruash qenien njerezore si nje “kurore” per Zotin, dhe zemren e njeriut apo vetedijen me te thelle si nje vend per kurorezim, Ibn Arabi me kete na tregon cka mistiku realizon ne vet-vete:

[I]"Shfaqja e Unitetit behet atehere kur Hyjnorja merr ne mbizoterim kuroren e njeriut...Kurorezimi Hyjnore ndodhet ne pik-qendren e rrethit, dhe eshte sipas te Thenes se Tije: “As toka Ime, as parajsa Ime nuk me nxe dot mua, vetem zemra e sherbyesve te Mi besnik eshte mjaft e gjere qe te me nxe Mua.”[/I]

Nganjehere ai e kthente anasjelltash imazhin e rrethit: bota e dukshme ne kete rast nodhet ne qender te rrethit, e rrethuara nga perimetri qe eshte Zoti, ku “Dhembshuria e Tije perqafon cdo gje.” Eshte tipike per Ibn Arabin qe te perdore analogji ne mori menyrash te ndryshme, ku secila menyre shfaq nje drite tjeter apo perceptim, ose ne reference tek nje tjeter Emer Hyjnore. Nuk eshte vetem nje rruge e “drejte” qe ti veshtrosh gjerat, por secila rruge reflekton faktin qe i tere universi eshte nje shumezim i shfaqjeve te vetem nje Drite, qe vazhdimishte, ndryshon ne forme, qe kurr nuk ndryshon ne parim, gjithmone e fresket ne zbulimin e domethenies.

“Nuk ka asgje tjeter pos Qenies,
teresishte e delire, jo ex nihilo, dhe ajo eshte
Qenia e Zotit Me te Lartit. Qenia ex nihilo
eshte vet esenca e gjerave te krijuara, qe eshte
ekzistenca e botes. Nuk ka dallim ne mes
te dy ekzistencave; dhe nuk ka nje “zgjatje”
perveq ne imagjinate qe i klasifikon gjerat,
dhe ajo behet e riorganizuar nepermjet
njohurise, ne ate menyre qe asgje nga kjo
nuk mbetet pervq Qenies Absolute dhe
Qenies relative, aktive dhe pasive. Ne kete
menyre realitetet jane dhuruar – paqe
permes perfeksionimit.”(Futuhat)

vazhdim...

[ocean]

Ibn Arabi i ve ne koncept dy prezenca te vecanta dhe fundamentale.

1. E para eshte e pakufizuar, e pa-shfaqur dhe e teresishme. Ekziston pa nevojen e manifestimit, qe nuk lejon asnje shoqerim apo ngjashmeri.
2. E dyta eshte relative dhe e kufizuar. E shfaqur ne shkalle te ndryshme apo trajta, ose “sende” ku njeri send eshte i lidhur me tjetrin send.

Ky univers relative perbehet nga trajtat fizike, trajtat imagjinare, (si p.sh. shfaqja e enderrave), dhe trajtat konceptuale, por njekohesisht mbetet plotesisht i varur nga domethenia transcendente qe Absolutesi eshte.

Cdo send i dukur eshte nje shenje e te pa-dukures, eshte nje shenjester tek realiteti, perderisa paraqitet te kete nje realitet te substances se vet-vetes si nje send i kufizuar. Ne lidhje me kete Ibn Arabi nganjehere citon vargjet e poemes se shkruar nga Ebu-El-Etahija.

“Ne cdo send Ai ka nje Shenje
qe na drejton tek fakti qe Ai eshte NJE.”


Bota e shumllojshmerise dhe bota e Njeshit paraqiten sikur te jene te kunderta qe ne themel, dhe ketu Ibn Arabi perdor imazhin e bukur, jashtzakonisht te qelluar

“Nje oqean pa breg dhe nje breg pa oqean”

Sendet e kufizuara te bregut i takojne bregut dhe nuk kalojne prapa ne oqean, vetem ne qofte se ne nje gjendje te transformuar qe i zbraps ata tek e verteta e tyre esenciale. Nje transformim i tille eshte i dukshem nek njezerit me pajmje dhe njohuri ezoterike, qe e din se dy boterat jane nje:

“Universi eshte nje vend i shenjave, dhe cdo realitet ne te eshte shenje qe te drejton tek realiteti hyjnore, mbi te cilin eshte gjetur ardhja ne ekzistence, dhe ne te cilin do te kthehet kur te terhiqet (nga ekzistenca).”

Dallimi ne mes te dy prezencave nuk eshte askund tjeter me mire i pershkruar se ne ajetin e shkurte te Ikhlas (Pasterti ose Liri) ne Kuran, cituar ne fillim te ketije shkrimi. Ishte zbuluar atehere kur Jehudinjte e pyeten Profetin Muhamed a.s. “Pershkruana Perendine tuaj.” Ky pershkrim formon bazen e mendimit Islamik, dhe eshte nje konfirmim total i te vertetave te zbuluara ne doktrinat e Jehudinjeve dhe te Krishtereve.

Per shembull, rreshti i pare (“Thuaj: Ai eshte Zot, Nje dhe Unik”) ne menyre direkte e thot doktrinen e Jehudinjeve: “Degjo o Izrael! – Perendia, Zoti yt, eshte NJE.”

vazhdim...

[ocean]

Rreshti ne vijim eshte marre nga veprat me te famshme te Ibn Arabit – Fusus al-Hikam – qe perfshin shpjegimin detale te ajetit te Ikhlas:

"Lavdia qofte e Tije qe nuk eshte i treguar nga askush tjeter perveq Vetes se Tije, dhe prej nga, Krijimi i Tije nuk eshte themeluar nga asgje tjeter perveq vet Esences se Tije! Ne boten e krijuar ekziston vetem ajo qe Uniteti (ehedija) paraqet, perderisa ne Imagjinate ekziston vetem ajo qe shumllojshmeria paraqet.

• Kushdo qe mbetet me shumllojshmerine mbetet me krijimin, me Emrat Hyjnore, dhe emrat e botes.

• Kushdo qe mbetet me Unitetin mbetet me Zotin te Vertetin me vyrtytin e Esences se Tije, qe eshte i pavarur nga universat.

Te jesh i pavarur nga universat eshte e njejte si te jesh i pavarur nga marredheniet e Emrave, pasiqe Emrat, perderisa paraqesin Esencen e Tije, gjithashtu paraqesin gjerat qe jane te emeruara, dhe efektet e tyre e vertetojne kete.

‘Thuaj: Ai, Zoti eshte Unik, Nje (Ahad)’ – ne respekt te realitetit te Tije esenciale (ayn):

‘Allahu eshte mbeshtetja dhe Strehimi Universal (Samed)’ – ne respekt se ne jemi te varur nga Ai teresisht.

‘Ai nuk lind ke’ – ne respekt te identitetit te Tije Individuale dhe neve.

‘As nuk eshte i lindur’ - per te njejten arsye

‘Dhe nuk ka asnje sikur Ai’ ne respekt te identitetit te Tije Individuale dhe neve.

Ky eshte pershkrimi i Tije i Vet-Vetes se Tije: Ai e izolon Esencen e Tije ne te thenen: ‘Zoti eshte Unik,” dhe shumllojshmeria manifestohet nepermjet atributeve te shumta te Tije, qe jane te njohura nga ne.

Ne jemi ata qe lindim dhe qe kemi lindur, dhe ne jemi ata qe jemi te varur nga Ai, dhe ne jemi ata qe perngjajme njeri me tjetrin. Por Ky qe eshte Nje (Wahid) transcendon nga keto karakteristika, sepse Ai eshte i pavarur nga ato sikurse qe eshte i pavarur nga ne.

Per Zotin te Realshmin nuk gjendet asnje lidhje perveq se si eshte pershkruar ne kete ajet, Ajetin e Ikhlas, dhe ashtu eshte zbuluar.

Uniteti i Zotit ne respekt te Emrave Hyjnore qe na ben ekzistencen tone te domosdoshme, eshte Njeshmeria e shumllojshmerise, nderkohe qe Uniteti i Zotit ne respekt pavarsise nga ne dhe nga Emrat eshte Njeshmeria e Esences. Tek te dyja keto eshte aplikuar Emri ‘Ai qe eshte Unik’. Prandaj dije kete!”


Burimi i Informacionit

Marre dhe perkthyer pjese te shkruara nga libri: “The Unlimited Mercifier – The spiritual life and thought of Ibn Arabi” shkruajtur dhe komentuar nga Stephen Hirtenstein.

Sheikh Ibn Mujidin Arabiu në botën islame quhet edhe Sheik al Akbar (më i madhi prej sheikëve). Ibn Arabiu lindi më 1165 në Andaluzi, në Murcie te Spanjës dhe vdes më 1240 në Damask të Sirisë së sotme. Ai ishte bazamenti më i madh teozofik Islamik i monizmit ekzistencial.

Ai dedikoi gjithe jeten e tije per te shprehur, ne nivelin me te thelle, Unitetin Origjinale qe lidhe te gjithe njerezimin dhe ekzistencen natyrale, gjithashtu shkallen e vertete te dinjitetit te njeriut.

[Hyj-Njeriu]

Ku ka vetem Nje nuk ka asgje perpos gjithckase,sepse Njeshi absolut nuk eshte i konceptueshem ,pasi mungon e krahasueshmja.
Nese mungon dyshi cfare kuptimi ka njeshi ? Nuk eshte me Nje por Gjithcka,sepse te jete nje duhet patjeter te ekzistoje te pakten dyshi.
Keshtu qe Zoti nuk mund te jete 1 por gjithcka. Ne castin kur futet koncepti i njeshmerise se Zotit ,nuk behet gje tjeter vecse vihet ne dyshim vete ekzistenca e Zotit duke filozofuar ne menyre te atille qe te arrihet perjashtimi i shume Zoteve.

Vetem nese Zoti eshte Gjithcka ,perjashtohet vetvetiu apriori cdo lloj tentative per te thene 2 Zota apo 3 apo 4 e me radhe.

Po njesoj Zoti nuk eshte Ai,sepse Ai implikon ekzistencen e Asaj,pasi ka Ai dhe Ajo. Ai eshte percaktues mashkullor, por Zoti nuk eshte Mashkull,sepse gjinia eshte thjesht nje hallke e procesit te riprodhimit seksual keshtu qe nuk mund absolutisht te jete karakteristike e Zotit.

Sigurisht qe nuk duhet harruar se koncepti i njeshmerise lidhet me mohimin e shume zotave ne politeizem,dmth nuk eshte koncept i pavarur qe karakterizon Zotin,por i varur nga mohimi i ekzistences se shume zotave.
Po ashtu Ai eshte nje mbeturine politeiste ku kishte Zota meshkuj e femra. Kjo do te thote qe Ai(Allahu) ne politeizem ka qene Zot Mashkull. Por ky konceptim duhet asgjesuar ne Allahu duhet te jete Gjithcka.