Polemika E Gazetarit Halil Matoshi Me Arber Xhaferin Dhe Shkelzen Maliqin

[Bl3ri]

Shtetformimi vs Kombformimit

Refuzimi i respektimit të gjuhës standarde është në fakt mbulimi i injorancës gjuhësore si dhe projekt me elemente antikombëtare

Arber Xhaferi

Ideologët serbë, në paçin pasur të tillë në kuptimin e plotë të fjalës, shpeshherë në konferenca,debate, libra flasin për fenomenin e shtetformimit, por jo për t’a zbërthyer, analizuar këtë dhunti të popujve të ndryshëm, por për t’i anatemuar popujt e tjerë që mëtojnë të krijojnë shtetin e tyre. Madje në kampin socialist, kryesisht në federatat sllave, në Bashkimin Sovjetik, në Jugosllavi, deri diku edhe në Çeko-Sllovaki, popujt radhiteshin në hierarkinë statusore sipas kapaciteteve, aftësive të shpifura shtetformuese. Në fakt, këto aftësi trilloheshin për të krijuar një sistem të sofistikuar segregues.
Sëkëndejmi të gjithë popujt sllavë, pa marrë parasysh kapacitetin e tyre, sipas këtij projekti fitonin statusin e popullit shtetformues që legjitimonte vendosjen e relacioneve hegjemoniste, koloniale në shtetin e përbashkët. P.sh. në Jugosllavi, statusin e popullit shtetformues e gëzonin të gjithë popujt sllavë, pavarësisht se në cilën republikë apo krahinë autonome jetonin si dhe përqindjes së tyre.
Po kështu, edhe në Bashkimin Sovjetik dhe në Çeko-Sllovaki. Në Sllovaki jeton një komunitet i madh hungarezësh josllavë, pra popull i kategorizuar si joshtetformues. Pikërisht, për këtë shkak Sllovakia refuzon t’a njohë pavarësinë e Kosovës. Ajo përpiqet ta arsyetojë këtë qëndrim me respektimin e normave ndërkombëtare, me një demagogji banale që torturon intelektin. Ngjashëm sillet edhe Rumania me Moldavinë, të cilat po ashtu refuzojnë t’a njohin pavarësinë e Kosovës si pasojë e telasheve të brendshme: rumunët me komunitetin e madh hungarez, ndërkaq moldavët me okupimin rus të një pjese të territorit të Transdniestrisë.
Me kategorizimin artificial të popujve në shtetformues dhe joshtetformues në Jugosllavi, jo vetëm që dhunohej realiteti, por nxitej edhe lufta. Shqiptarët, që në numër ishin popull i tretë më i madh në Jugosllavi dhe hungarezët si një komunitet autokton dhe tradita të larta kulturore, sidomos shtetformuese në fillim u kategorizuan si pakicë kombëtare dhe pastaj si kombësi, ndërkaq popujt e tjerë sllavë, pa identitet historik, si malazezët dhe maqedonasit kategorizoheshin si kombe.
Burimi i të gjitha fërkimeve etnike, kryesisht ndërmjet shqiptarëve me serbët, maqedonasit dhe malazezët ishte ky kategorizim i padrejtë. Këmbëngulja e shqiptarëve, pikërisht kapacitetet e tyre shtetformuese nxitën shpërbërjen e Jugosllavisë, duke treguar se këto kapacitete të shqiptarëve ngadhënjyen mbi ato të sllavëve të jugut, aq shumë të përfolura dhe të mitizuara.
Kategorizimi i serbëve si popull shtetformues, pa marrë parasysh përqindjen e tyre në republikat e tjera të Jugosllavisë shërbeu si pretekst për luftë. Kur kroatët dhe boshnjakët shpallën pavarësinë në bazë të rezultateve të referendumeve, serbët përmes armatës jugosllave, plotësisht të serbizuar, e ngritën çështjen e statusit shtetformues të serbëve, përkatësisht idenë se pa pëlqimin e tyre këto republika nuk mund të pavarësohen. Kështu filloi rebelimi i serbëve, fillimisht në Kroaci, pastaj edhe në Bosnje-Hercegovinë, që gazetarët, për shkak të bllokimit primitiv të rrugëve me drunj e pagëzuan “Balvan revolucija”. Pra, një skemë që ishte shpikur për t’i segreguar të tjerët u shndërrua në kurth ku rënë vetë shpikësit. Duke parë se dënglat e tyre për Kosovën, si Jeruzalem serb nuk arritën të bindin askënd, atëherë qeveria e fundit serbe u mundua që nëpërmjet turit diplomatik të hapë një faqe të re të argumentimit, atë të paaftësisë së shqiptarëve për të bërë shtet. Ata, krahas argumenteve të vjetra, spikatin fenomenin e korrupsionit, krimit të organizuar, të prostuticionit, të tregtisë me njerëz dhe kohët e fundit, atë të tregtisë me organet e robërve të luftës.
Argumentet për këto pohime ata i gjejnë edhe në burimet shqiptare, në analizat e intelektualëve të ndryshëm shqiptarë që çdo vlerë kombëtare e shpallin si romantizëm anakronik.
Por, sado që tregohen të zellshëm në këtë drejtim, ata nuk mund të mbulojnë një varg faktesh që i qorrojnë sytë: shqiptarët, në dallim nga serbët nuk e vrasin kryetarin e dikurshëm të shtetit (Ivan Stamboliqin), nuk vrasin kryeministrin (Zoran Gjingjiqin), nuk vrasin gazetarët hulumtues (Slavko Çuruvia), nuk i vrasin ministrat, shefat e policisë, nuk kanë klane të tipit të Zemunit etj. Nëse analizohet dhe krahasohet veprimtaria, vendimmarrja e elitës politike të qeverive të ndryshme të Kosovës, të negociatorëve shqiptarë me sjelljen, jo vetëm të elitës serbe, por edhe të asaj maqedonase, malazeze, çuditërisht do të shohim se shqiptarët i zgjidhin problemet e vështira më kollaj, gjithnjë në funksion të ideve të shtetformësisë.
Elita kosovare i zhvilloi dhe i përfundoi negociatat në Rambuje, me guxim dhe përgjegjësi mori vendimin për transformim e UÇK-së në TMK, në Kosovën e shtypur me dekada, organizoi pa probleme një varg zgjedhjesh të suksesshme demokratike, dhe më pas në bisedimet me ndërmjetësuesin Ahtisari tregoi sens të jashtëzakonshëm për bashkërenditje brenda ekipit dhe në raport me faktorin ndërkombëtar. Brenda një afati rekord nxori ligje në përputhje me paketën e Ahtisarit, pa manifestime dramatike mori vendimin për ndryshim të flamurit dhe të simboleve të tjera shtetërore, me lehtësi, pa taktizime të kota, pa zvarritje u pajtua që t’u jepen serbëve të drejtat maksimale, tashmë të shndërruar në fetish. Të gjitha këto vendime ishin të rënda, ngaqë ndërhynin në sferën e identitetit, qenies, traditës historike, kombëtare të shqiptarëve, e lëndonin atë kontinuitet me të kaluarën, me amanetin e të parëve të kombit.
Për ta kuptuar më mirë këtë aftësi shtetformuese të shqiptarëve, duhet krahasuar me atë të serbëve dhe maqedonasve. Për interesa joreale, hegjemoniste nacionale, madje edhe për ato partiake, klasa politike serbe arriti ta shformojë Jugosllavinë, që ishte themeluar me shumë mund, sakrifica dhe ishte zgjidhja më optimale për çështjen serbe.
Nga ana tjetër maqedonasit, qoftë për shkak të ambicieve joreale, apo mungesës së kapaciteteve shtetformuese, deri më tani nuk kanë arritur t’i zgjidhin asnjërin nga problemet brendshme apo të jashtme. Ata, çuditërisht besojnë se bota do t’a ndryshojë mendjen, do të lodhet dhe nuk janë në gjendje të shohin se dita- ditës, ata vetë janë duke i humbur betejat strategjike, siç ishte ajo e Bukureshtit. Problemet e ngjashme në Kosovë, pra kërkesa që nocioni Kosovë të mos identifikohet etnikisht u zgjodhën pa dramatizime, ndërkaq i njëjti proces në Maqedoni thellohet gjithnjë e më shumë saqë bie në kundërshtim me realitet dhe të vërtetat e pandryshueshme etnike dhe historike. Manifestimi i kapaciteteve shtetformuese të elitës kosovare ka marrë aq shumë revan, saqë kanë filluar t’i dëmtojnë, t’i zvetënojnë ato kombformuese.
E gjithë lëvizja politike e shqiptarëve të Jugosllavisë ka pasur intencë, kod kombëtar: identitetin e përbashkët kombëtar, flamurin, himnin, historinë e përbashkët, festat kombëtare, gjuhën. Projekti ndërkombëtar që çështja e Kosovës të zgjidhet racionalisht, jashtë parametrave nacionalë, ia ka marrë ose thënë më mirë ia ka ndaluar Kosovës, përkatësisht shqiptarëve të gjitha atributet, simbolet kombëtare, përvec gjuhës. Elita politike dhe intelektuale kosovare dhe shqiptare në përgjithësi, me një përqindje të madhe e pranoi këtë imponim të hidhur, vetëm e vetëm të lirohen nga sundimi serb.
Pas heqjes dorë nga ideja e bashkimit kombëtar, pas pajtimit me idenë që Kosova të jetë shtet i pavarur, modern evropian, dekodifikimi nacional i Kosovës ishte i pashmangshëm.
Pas pavarësimit të Kosovës, intensifikimit të rolit të besimeve në shoqëritë postkomuniste ka filluar procesi i ripërkufizimit të identitetit kombëtar. Ky proces zhvillohet në mënyrë tinëzare, ngaqë kundër tij nuk kundërvihen projekte të organizuara kombëtare. Hë për hë për shqiptarët i vetmi ind koheziv kombëtar ka mbetur gjuha standarde shqipe. Mirëpo, kohët e fundit edhe ajo po sulmohet nga njerëz jokompetentë, të pavetëdijshëm për pasojat e veprimeve të tyre. Siç thotë gjuhëtari dr.Ferid Rustemi gjuha e standardizuar shqipe ka mbet pa zot, veçmas në Kosovë.
Pas çlirimit të Kosovës, pas ekzaltimit të natyrshëm me idenë e pavarësisë së Kosovës janë shtuar zërat për kodifikimin e një gjuhe të re, që do të ishte bazë për krijimin e identitetit të ri kombëtar, ashtu si ndodhi kryesisht me sllavët. Pjesa dërmuese e mediave elektronike kosovare tolerojnë të folmet lokale në dëm gjuhës standarde. Është e habitshme sesi gazetarët i japin rëndësi gjuhës standarde angleze dhe sa pak respekt tregojnë ndaj gjuhës standarde shqipe. Ky është fenomen i ri, që nuk përputhet as me interesin as me përcaktimet kombëtare më të hershme ose të sotme të elitës politike dhe intelektuale kosovare.
Në këtë betejë të rrënimit të indit të vetëm koheziv kombëtar, të gjuhës standarde shqipe më të zëshëm janë sidomos ata që nuk kanë kompetenca shkencore gjuhësore, as kapacitete politike vendimmarrëse. Kjo kategori e njerëzve tradicionalisht kanë vuajtur nga sëmundja e egzoglosisë. Për ta gjuha shqipe nuk ka qenë asnjëherë e mjaftueshme për t’i shprehur mendimet apo mesazhet e tyre “të thella”. Në kohën e Jugosllavisë ata shpeshherë përdornin gjuhën serbe për t’i shprehur opinionet e tyre, ndërkaq sot shërbehen me anglishten. Argumenti kryesor i tyre kundër gjuhës standarde është konstatimi se kjo gjuhë është imponuar nga sfera e politikës duke mos ditur faktin elementar se çdo gjuhë standarde dhe e kodifikuar është projekt politik që quhet planifikim gjuhësor. Çdo popull modern në botë për ta rritur kohezionin e brendshëm dhe për ta lehtësuar komunikimin e ndërsjellë e standardizon gjuhën, në përputhje me interesin kombëtar dhe përmes vendimmarrjes politike. Popujt më modernë të botës kanë arritur t’i standardizojnë gjuhët e tyre duke filluar nga anglishtja, gjermanishtja, italishtja, frengjishtja, spanjishtja, përfunduar me greqishten dhe hebraishten. Këta popuj, ndonëse jetojnë në katër anët e botës, ndonëse kanë të folme të ndryshme, dallime të mëdha kulturore, megjithatë kanë arritur që ta imponojnë përdorimin e gjuhës standarde në administratë, në mediume dhe në sfera të tjera publike. Në këtë mënyrë këto kultura kanë krijuar një strumbullar të përbashkët, që e forcon identitetin e tyre kombëtar.
Refuzimi i respektimit të gjuhës standarde është në fakt mbulimi i injorancës gjuhësore si dhe projekt me elemente antikombëtare.
Popujt modernë, anglezët, francezët, gjermanët, hungarezët etj, kanë krijuar komisione shtetërore, që kontrollojnë procesin e planifikimit gjuhësor, procesin e depërtimit të huazimeve dhe të zhvillimit gjuhësor në përgjithësi. Nga ky përcaktim bën përjashtim vetëm bota sllave, e cila në funksion të ekspansionizmit ka zbatuar procesin e disperzionit gjuhësor, krijimin e kombeve me veçori artificiale gjuhësore, saqë janë krijuar konteste të ndryshme, siç është rasti ndërmjet bullgarishtes dhe maqedonishtes. Nga aspekti gjuhësor, çdo dialekt, çdo e folur mund të kodifikohet dhe të standardizohet. Kjo varet nga përcaktimet politike dhe kombëtare. Në Kosovë ekzistojnë tendenca të ndrojtura për një aventurë të këtillë që nuk përkon me traditën, interesat dhe përcaktimet e shumicës së qytetarëve të Kosovës. Fatmirësisht, në Maqedoni ku shqiptarët janë të liruar nga idetë, projektet shtetformuese, tendenca të këtilla nuk ekzistojnë. Në kushtetutën e Maqedonisë shqiptarët janë të kategorizuar si pjesë e popullit shqiptar, kështu që ata vazhdojnë t’a ndjekin me fanatizëm rrugën e kombformimit. Në mediumet elektronike shqiptare në Maqedoni nuk vërehen fare tendencat për mosrespektim të gjuhës standarde shqipe. Madje, është arritur që në Maqedoni zyrtarisht të festohen datat historike të rëndësishme për shqiptarët, siç është 22 Nëntori dita e miratimit të alfabetit të sotëm të gjuhës shqipe. Procesi i shtetformësisë në Kosovë duhet të ketë një limit të caktuar që parandalon dëmtimin e mëtejshëm të vlerave kombformuese. Ka ardhur koha që përdorimi i gjuhës unike, standarde shqipe të mbrohet me ligj, të formohen komisione shtetërore që do t’a mbikëqyrin zbatimin e tij. Është momenti i fundit që Kuvendi i Kosovës, ai i Shqipërisë t’i dalin zot gjuhës standarde shqipe, indit të vetëm koheziv kombëtar. Këtë gjithsesi do ta bëjë edhe Sobrania e Maqedonisë...

Faksimil nga pergjegja e Halil Matoshit
Reagimi dhe pergjegja e Halil Matoshit

Një tezë e rrezikshme e Arbër Xhaferit

A është më e dëmshme të flasësh ose të shkruash gegnisht (dhe të kërkosh reformim të standardit të 1972-shit të vënë me një urdhër të partisë-shtet dhe të diktatorit terrorist Hoxha) dhe të solidarizohesh më këta “veriorët” dhe me shtetin e tyre të ri e të brishtë, apo të solidarizohesh me banditë me kallashë, që në emër të do farë interesash abstrakte kombëtare, shkojnë si barbarë tek kutitë e votimit dhe vrasin njerëz (kundërshtarë politikë ekzistentë ose të shpifur, të fabrikuar – sipas sindromit për armiq të jashtëm dhe të brendshëm!?) Kësaj pyetjeje priton t’i përgjigjet Xhaferi

Halil Matoshi

Kosova, shoqëri e hapur dhe shtet qytetar, bashkësi e qytetarëve (Dominque Schnapper) apo shoqëri multientike ahtisaariane, një koncept i mbrapsht edhe ky!, apo shtet i komuniteteve, duket se i ka edhe armiqtë e saj teorikë, kryesisht ndër etnonacionalistët, të cilët mbajnë ligjërata politike-nacionaliste që bien ndesh me të gjitha teoritë moderne identitare dhe kombëtare. Por kjo së paku ende nuk paraqet rrezik për dekompozimin e shtetit më të ri në botë – Kosovës.
Këto ditë më ra ta lexoj tezën më të rrezikshme (sinqerisht është pak të thuhet tezën e mbrapsht) që thermon çdo tendencë për ta fuqizuar shtetin e Kosovës, sepse sipas mendësisë etnonacionaliste (ligjëratës së tij politike në Koha Ditore të së shtunës) të Arben Xhaferit, i cili vlen si dijetar racional për një pjesë të mendësisë shoqërore në hapësirat shqiptare, sipas të cilit, shteti i Kosovës duhet t’i ketë limitet e veta (të mos kosovarizohet!) për të mos e rrezikuar çështjen e komb-krijimit, pra çështjen, sipas tij të pazgjidhur kombëtare të shqiptarëve!?
Pse kjo mendësi e rrezikon shtetin e Kosovës? Ndikimi etnonacionalist nxit etnizimin e jo integrimin e shoqërisë kosovare në shtetin unik, prandaj Xhaferi si një etnonacionalist i pashoq, sikur thërret në dobësimin dhe zvetënimin e mëtejmë të këtij shteti, sepse decidivisht ky shtet, sipas tij, nëse fuqizohet dhe realizon interesat vitale kombëtare të shumicës së shoqërisë kosovare (unifikimi i shoqërisë, përmbushja e kontratës me Ahtisaarin (decentralizimi, mbrojtja e pakicave, simbolet shtetërore, konsensusi gjithëshoqëror për integrime euroatlantike, pa e harruar sundimin e ligjit dhe demokracinë parlamentare që janë në deficit) po e cenuaka kombformimin, pra “çështjen” e Arben Xhaferit.
Jam krejtësisht i bindur, se interesi vital kombëtar, i të gjithë shqiptarëve është pikërisht e kundërta, fuqizimi i shtetit të Kosovës e jo zvetënimi i tij!? Xhaferi si dijetar në politikë do të duhej t’i hapte udhë “patriotizmit kushtetues” (Habermas) në Kosovë, nëse jo në Maqedoni, ku ende nuk ka përfunduar lufta politike për faktirizimin e etnisë shqiptare.
Në ligjëratën e tij nacionaliste, ai pos kësaj teze të mbrapsht (që shtetit të Kosovës “duhet thyer hundët” se mos po forcohet, helbete, dhe kështu po e kodifikon çështjen shqiptare si të zgjidhur) i bënë edhe disa gabime teorike dhe konceptuale që janë të pafalshme për një dijetar.
Së pari, disparitetin e gjuhëve sllave ai e sheh të nxitur nga intenca ekspansioniste dhe hegjemoniste e është krejtësisht e kundërta, kodifikimi i gjuhëve “të veçanta” sllave (kroatishtja, boshnjakishtja si dhe dialekti malazias) po bëhet për çështje pragmatike dhe me koncensus të shoqërive respektabile, për t’u ndarë përkatësisht për ta veçuar identitetin nacional pikërisht përballë serbishtes si gjuhë hegjemone dhe serbizmit si doktrinë ekspansioniste. Madje në web-sitet këta popuj e sulmojnë Vuk Karadzicin, duke e cilësuar si hegjemon, i cili “ua ka imponue” këtyre popujve gjuhën e fshatarësisë serbe.
Së dyti, ai i cilëson si antikombëtarë dhe injorantë gjuhësor disa burra e gra që në Prishtinë në mediumet e tyre private përdorin dialektin gegë, ose zhargonin e Prishtinës. Kurse vet Xhaferi ia ndan vetës rolin e hegjemonit intervenues, ose të paternalistit duke u thirrë në tezën po aq të mbrapshtë të një dijetari gjuhësor për mua krejtësisht anonim (jam letrar prandaj nuk me mungojnë krejt informatat në këtë lëmë), se gjuha standarde shqipe paskësh mbetë pa zot dhe atë veçanërisht në Kosovë. Madje Xhaferi kërkon që të intervenohet me forcën e ligjit që këta ‘cooler’a” të Prishtinës t’i detyrojë ta respektojnë standardin e 1972-shit ose përndryshe duhet t’u mbyllen gojët, bussines’et apo edhe të linçohen si elementë “antikombëtar”!?
Më këtë ai, pavetëdijshëm ka rikthyer intencat e Revolucionit Kulturor Kinez ose edhe më zi, pinjollit të kësaj doktrine, Pol Potit! Çfarë dëmi i shkaktuakan kombit aq pak media dhe aq pak njerëz në Prishtinë që e duan variantin gjuhësor verior (sepse ashtu thjeshtë ndihen!) përballë dëmit që shkakton mossundimi i ligjit, korrupsioni, dhunimi i votës së lirë (që ndodhi këto ditë në umma-në (term i Ernest Gellnerit) ku Xhaferi ka ndikim të fuqishëm politik, e besoj fuqishëm se ajo çfarë ndodhi atje nuk është ideali i tij civil!?
A është më e dëmshme të flasësh ose të shkruash gegnisht (dhe të kërkosh reformim të standardit të 1972-shit të vënë me një urdhër të partisë-shtet dhe të diktatorit terrorist Hoxha) dhe të solidarizohesh më këta “veriorët” dhe me shtetin e tyre të ri e të brishtë, apo të solidarizohesh me banditë me kallashë, që në emër të do farë interesash abstrakte kombëtare, shkojnë si barbarë tek kutitë e votimit dhe vrasin njerëz (kundërshtarë politikë ekzistentë ose të shpifur, të fabrikuar – sipas sindromit për armiq të jashtëm dhe të brendshëm!?)
Kësaj pyetjeje priton t’i përgjigjet Xhaferi, edhe pse paraqet kapacitete politike vendimmarrëse, pra është eksponent i fuqisë së pushtetit. Por dijetari Xhaferi nuk priton aspak t’i stigmatizojë kosovarët që e duan shtetin e tyre pa limite dhe flasin ose edhe e shkruajnë dialektin që e ndiejnë si më të afërt me etosin dhe logosin e tyre, duke i cilësuar ata si antikombëtar! Xhaferi ndoshta pavetëdijshëm ka thirrë në linç publik ndaj tyne!?
Nëse interesi madhor komb-formues na qenka detyrimisht të dalim e të vritemi tek kutitë e votimit, dhe nëse gjuha shqipe nuk qenka më e gjallë, më dinamike dhe më shpirtërore se sa norma enveriste, atëherë nuk më bëjnë hiq përshtypje këso farë “interesa kombëtare”. Thjesht nuk përkas andejpari. Secili qytetar, fundja ka të drejtë ta ndërtojë identitetin e tij civil, ashtu siç ndihet më mirë në lëkurën e tij. Së treti, Xhaferi edhe pse e heton me vend “lehtësinë” më të cilën kosovarët i marrin vendimet e mëdha (që është tezë liberale) madje e lavdon klasën politike kosovare (dhe përqesh me një dozë racizmi maqedonët, malazezët dhe kombet tjerë të reja që u krijuan në hapësirat e ish Jugosllavisë, si kombe pa histori!?) që nga Rambouillet’i e deri në Procesin e Vjenës dhe pas 17 shkurtit, ai e di se “pas heqjes dorë nga ideja e bashkimit kombëtar, pas pajtimit me idenë që Kosova të jetë shtet i pavarur, modern evropian, dekodifikimi nacional i Kosovës ishte i pashmangshëm.” Por, ai bie pre e kundërthënies së tij kur kërkon limitim të shtetformësisë së Kosovës. “Procesi i shtetformësisë në Kosovë duhet të ketë një limit të caktuar që parandalon dëmtimin e mëtejshëm të vlerave kombformuese.” –shkruan ai. Shtetformimi kosovar nuk mbështetet në historinë, gjuhën dhe trollin por në disa vlera të reja. Por, në ligjëratën e tij etnonacionaliste, Xhaferi përpiqet që ta instalojë luftën e tij për t’i pajtue kufijtë e kulturës dhe gjuhës me kufijtë e territorit të shtetit, gjë që nuk e kanë arritë asnjëherë as gjermanët (pos në kohën e nacizmit hitlerian).
Jam thellësisht i bindur se arritja e shtetit, kosovarët sot i bën më shumë shqiptarë seç ishin dje, kur, megjithatë e kishin të drejtën e eksponimit të simboleve kombëtare dhe 28 Nëntorit! Kosova (pjesa kosovare e etnisë shqiptare) tash është një “njësi e rritur” (Urs Altermatt) duke u ngritë në bashkësi qytetarësh (komb-shtet demokratik e jo etnik), ose në bashkësi të vullnetit, shqiptarësia e saj merr një dimension të ri, cilësor.
Tash shtrohet për diskutim vetëm një çështje madhore: A po ndodh lufta për limitimin, “shtetngrënien” e Kosovës si pasojë që askush s’po i beson, se mundet me qenë shtet funksional (Xhaferi megjithatë thotë se kosovarët kanë potencial shtetformues dhe po i besoj!?) apo vërtet ky shtet nuk është interes madhor kombëtar i kosovarëve (lexo: shqiptarëve të Kosovës) prandaj duhet luftuar për “amanetin e të parëve të kombit”!?
Arben Xhaferi duhet të japë së pari këtë përgjigje e pastaj të kërkojë “një dalzotës” (hegjemon?) për Kosovën dhe gjuhën e saj.

© by Gazetajava.com