Besimi dhe arsyeja

[torrkerry]

kat 2008

Merita e njeriut te Zoti në jetën e krishterë rrjedh nga fakti se Zoti lirisht ka vendosur ta bashkojë njeriun në veprën e hirit të vet.
Veprimi atëror i Zotit jep shtytjen e parë, kurse të vepruarit e lirë të njeriut vjen në radhë të dytë në bashkëpunimin e tij, kështu që meritat e veprave të mira i duhen dhënë para së gjithash hirit të Zotit, pastaj besimtarit. Merita e njeriut, ndërkaq, kthehet edhe kjo te Zoti me qenë se veprimet e tij të mira e kanë zanafillën e tyre, në Krishtin, nga frymëzimet dhe nga ndihmat e Shpirtit Shenjt.

Torrkerry

[torrkerry]

Kat 156.
FEJA DHE INTELEKTI
Motivi për të besuar nuk qëndron në faktin që të vërtetat e zbuluara duken si të vërteta dhe të kuptueshme në dritën e arsyes sonë natyrore. Ne besojmë «nga autoriteti i vetë Zotit që i zbulon, i cili as nuk mund të gënjehet as nuk mund të gënjejë».
«Megjithatë, që feja jonë të jenë në përputhje me arsyen, Zoti ka dashur që ndihmat e brendshme të Shpirtit Shenjt të shoqëroheshin edhe me provat e jashtme të Zbulesës së tij» . Kështu, mrekullitë e Krishtit dhe të shenjtërve , profecitë, përhapja dhe shenjtërimi i Kishës, frytshmëria dhe qëndrueshmëria e saj «janë shenja shumë të sigurta të Zbulesës hyjnore, të përshtatshme për çdo intelekt», janë «argumente të besueshmërisë», të cilat dëshmojnë se pëlqimi i fesë nuk është «aspak një lëvizje e brendshme e verbër e shpirtit» .

Torrkerry

[torrkerry]

Kat 157
Feja është e sigurt, më i sigurt se çdo njohuri njerëzore, sepse mbështetet në vetë Fjalën e Zotit, i cili nuk mund të gënjejë. S’ka dyshim që të vërtetat e zbuluara mund të duken të errëta për arsyen dhe përvojën njerëzore, por «siguria e dhënë nga drita hyjnore është më e madhe se ajo që jepet nga drita e arsyes natyrore» . «Dhjetë mijë vështirësi nuk bëjnë një dyshim të vetëm».

Torrkerry

[torrkerry]

Feja është e sigurt, më i sigurt se çdo njohuri njerëzore, sepse mbështetet në vetë Fjalën e Zotit

kat 1063

Te profeti Isai gjendet shprehja «Zoti i së vërtetës»,
fjalë për fjalë «Zoti i Amen-it», domethënë Zot besnik i premtimeve të veta:
«Kush do të jetë i bekuar mbi tokë, le të bekohet me 'Hyjin Amen'» (Is 65, 16).
Zoti e përdor shpesh termin «Amen» nganjëherë në formë të dyfishuar , për të theksuar besueshmërinë e mësimit të tij, autoritetin e tij të mbështetur në të vërtetën e Zotit.kat 2465.

Besëlidhja e Vjetër e dëshmon: Zoti është burimi i çdo të vërtete. Fjala e tij është e vërteta .
Ligji i tij është e vërteta . «Besnikëria e tij zgjat për të gjitha breznitë» (Ps 119, 90) .
Me qenë se Zoti është «i Vërteti» (Rom 3, 4), pjesëtarët e popullit të tij janë të thirrur të jetojnë në të vërtetën.

Nuk mund të jetë kundër arsyes të besosh se Zoti është i vërtetë!


Torrkerry

[torrkerry]

Kat 158.

«Feja kërkon të kuptojë»: kush me të vërtetë beson, ai dëshiron që ta njohë më mirë Atë në të cilin e ka mbështetur fenë e vet, dhe të kuptojë më mirë atë që Ai ka zbuluar; një njohje më depërtuese do të kërkojë nga ana e vet një fe më të madhe, me një dashuri më të zjarrtë.
Hiri i fesë hap «sytë e mendjes» (Ef 1, 18) për një të kuptuar të gjallë të përmbajtjeve të Zbulesës, domethënë të tërësisë së planit të Zotit dhe të mistereve të fesë, të nyjës intime që i lidh ndërmjet tyre dhe me Krishtin, qendrën e Misterit të zbuluar. Tashti, «që të kuptuarit e Zbulesës të bëhet përherë e më i thellë, vetë Shpirti Shenjt e përsos vazhdimisht fenë me anë të dhuratave të veta». Kështu, sipas thënies së Shën Augustinit «besoj për të kuptuar dhe kuptoj për të besuar më mirë»

Torrkerry.

[torrkerry]

kat 159.

Feja dhe shkenca.
«Edhe pse feja qëndron përmbi arsyen, nuk do të mund të ketë kurrë kundërshtim ndërmjet fesë dhe arsyes: sepse vetë Zoti, që zbulon misteret dhe komunikon fenë, e ka vendosur në shpirtin njerëzor dritën e arsyes; ky Zot nuk mund të mohojë vetveten, as e vërteta nuk mund t’i kundërshtojë së vërtetës» . «Prandaj kërkimi metodik i çdo disipline në të gjitha fushat e dijes, po të bëhet me rrugë me të vërtetë shkencore dhe sipas normave morale, nuk do të jetë kurrë në kundërshtim real me fenë, sepse realitetet profane dhe realitetet e fesë kanë zanafillë nga Zoti që është një. Madje, kushdo që përpiqet me përvujtëri dhe ngulm të depërtojë në të fshehtat e realitetit, edhe pa e kuptuar ai vetë, sikur e përcjell vetë dora e Zotit, i cili, duke i bërë të ekzistojnë të gjitha gjërat, bën që të jenë ato që janë» .

Torrkerry

[torrkerry]

Kat 160

LIRIA E FESË
Për të qenë njerëzore, përgjigjja e fesë që i jepet Zotit nga ana e njeriut, duhet të jetë e vullnetshme; «prandaj askush nuk mund të detyrohet të përqafojë fenë kundër vullnetit të vet.
Në të vërtetë akti i fesë është i vullnetshëm nga natyra e vet». «Zoti sigurisht që i thërret njerëzit për t’i shërbyer Atij në shpirt dhe në të vërtetë, kështu që ata janë të lidhur nga ndërgjegjja por jo të detyruar me forcë... Kjo gjë është dukur në shkallën më të lartë te Jezu Krishti» . Në të vërtetë Krishti ka ftuar për të besuar dhe për t’u kthyer kah feja, por për këtë nuk ka ushtruar ndonjë shtrëngim. «Ka bërë dëshmi për të vërtetën», por nuk ka dashur «t’ua imponojë me forcë atyre që nuk e pranonin. Mbretëria e tij... rritet për virtyt të dashurisë, me të cilën Krishti, i ngritur në kryq, i tërheq kah vetja njerëzit»

Torrkerry.

[torrkerry]

Kat 161
NEVOJA E FESË
Të besosh në Jezu Krishtin dhe në atë që e ka dërguar për shëlbimin tonë, është e nevojshme për të qenë të shëlbuar.
«Sepse» pa fe nuk është e mundshme t’i pëlqehet Hyjit» (Heb 11, 6) dhe të jemi në kushtet e bijve të tij, askush nuk mund të shfajësohet pa të dhe askush nuk do ta fitojë jetën e pasosur po të mos «qëndrojë në të deri në fund» (Mt 10, 22; 24, 13).

Kjo është një evidencë për të gjithë.
Mëkati që na largon prej Hyijt dhe prej shëlbimit të tij, nuk mund të falet nga njerëzit;
mund të falet vetëm prej Zotit.
E kjo mund të ndodhë vetëm kur ne besojmë në të, domethënë kur ne jemi të sigurt për mëshirën dhe dashurinë e tij ndaj nesh dhe për këtë nuk kemi frikë t’ia dhorëzojmë tërë jetën tonë.


“Askush të mos detyrohet të veprojë kundër ndërgjegjes së vet në çështje fetare, as të pengohet, brenda kufijve të duhur, të veprojë në përkim me ndërgjegjen e vet privatisht ose publikisht, në formë individuale ose të përbashkët» .

Kjo e drejtë bazohet në vetë natyrën e personit njerëzor, dinjiteti i të cilit e bën të bashkohet me vullnet të lirë në të vërtetën hyjnore që kapërcen rendin kohor. Për këtë arsye «vazhdon të jetë edhe ndër ata që nuk i përgjigjen detyrimit për të kërkuar të vërtetën dhe për tu bashkuar me të» .
Koc. Ekum.II i Vat: Dignitatis humanae 2.

Torrkerry

[torrkerry]

Kat 282 e 283
Katekeza mbi krijimin është me rëndësi të dorës së parë. Ka të bëjë me vetë themelet e jetës njerëzore dhe të krishterë: në të vërtetë shtjellon përgjigjen që u jep feja e krishterë pyetjeve themelore që kanë bërë njerëzit e të gjitha kohëve: «Nga vijmë?» «Ku shkojmë?» «Cila është prejardhja jonë?» «Cili është qëllimi ynë?» «Prej nga vjen dhe ku shkon çdo gjë që ekziston?» Të dy pyetjet, ajo e prejardhjes dhe ajo e qëllimit, janë të pandashme. Janë vendimtare për kuptimin dhe orientimin e jetës sonë dhe të veprimeve tona. Çështja e zanafillës së botës dhe e njeriut është objekt kërkimesh të shumta shkencore, që i kanë pasuruar në mënyrë të jashtëzakonshme njohuritë tona mbi vjetërsinë dhe përmasat e rruzullit, mbi zhvillimin e formave të gjalla, mbi dukjen e njeriut [mbi tokë]. Zbulime të tilla na ftojnë ta admirojmë përherë e më shumë madhërinë e Krijuesit, dhe ta falënderojmë për të gjitha veprat e tija dhe për intelektin dhe diturinë që u dhuron studiuesve dhe kërkuesve. Së bashku me Salomonin këta mund të thonë: «Ai ma dha urtinë e vërtetë të sendeve që janë, për ta njohur përbërjen e rruzullit dhe fuqitë e elementeve... sepse më mësoi urtia, mjeshtrja e të gjitha sendeve» (Urt 7, 17-21).

Torrkerry

[torrkerry]

Të besosh në Zotin, që është Një i vetëm, dhe ta duash me gjithë qenien tënde, sjell pasoja shumë të mëdha për gjithë jetën tonë:

Të njohësh madhësinë dhe madhështinë e Zotit: «Sa i madh është Hyji! Mendja nuk na e merr» (Jb 36, 26). Pikërisht për këtë Zotit duhet «t’i shërbehet të parit»
Të jetosh duke falënderuar: Nëse Zoti është Një i Vetëm, çdo gjë që jemi dhe çdo gjë që kemi vjen nga ai: «Çka ke që nuk e ke marrë?» (1 Kor 4, 7). «Si do t’ia shpërblej Zotit për të gjitha të mirat që m’i ka dhënë?» (Ps 116, 12).
Të njohësh unitetin dhe dinjitetin e vërtetë të të gjjithë njerëzve: të gjithë janë të bërë në «shëmbëlltyrën e në përngjasimin» e Zotit (Zan 1, 26).
Të përdoren drejt gjërat e krijuara: besimi në Zotin Një të Vetëm na shpie që të përdorim çdo gjë që nuk është ai në atë masë që na afron me të, dhe të largohemi prej saj në atë masë që na largon prej tij.
Zoti im dhe Hyji im, largo nga unë çdo gjë që më largon nga ti.
Zoti im dhe Hyji im, më jep çdo gjë që më çon tek ti.
Zoti im dhe Hyji im, largomë nga vetja dhe më jep krejtësisht ty.
Të kesh besim në Zotin në çdo rrethanë, edhe në fatkeqësitë e jetës. Në një lutje të shën Terezës së Jezusit shprehet kjo në një mënyrë të mrekullueshme:
Asgjë mos të turbullojë / asgjë mos të frikësojë
Çdo gjë kalon / Zoti nuk ndryshon.
Me durim arrihet çdo gjë. / Atij që ka Zotin
nuk i mungon asgjë. / Zoti vetëm mjafton.

Torrkerry