Besimi dhe arsyeja

[torrkerry]

MBYLLJE

99-108.


106. Të gjithë u kërkoj të shikojnë në thellësinë e njeriut, që Krishti ka shëlbuar në misterin e dashurisë së tij, dhe të kërkimit të tij të vazhdueshëm të të vërtetë dhe të kuptimit.
Sisteme të ndryshme filozofike, duke e gënjyer, e kanë bindur se ai është zotëria absolut i vetvetes, se mund të vendosë në mënyrë autonome fatin e tij dhe të së ardhmes së tij, duke pasur besim vetëm në vetvete dhe në fuqitë e tij.
Madhështia e njeriut nuk mund të jetë kurrë kjo.
Përcaktuese për realizimin e tij do të jetë vetëm zgjedhja e hyrjes në të vërtetën, duke ndërtuar banesën e tij nën hijen e Dijes dhe duke banuar në të.
Vetëm në këtë horizont të së vërtetës do të kuptojë shpalosjen e plotë të lirisë së tij dhe thirrjen e tij në dashurinë dhe në njohjen e Zotit si realizimi më i lartë i tij.

Torrkerry

[torrkerry]

MBYLLJE

99-107

107. Mendimi im i fundit drejtohej Asaj që lutja e Kishës e thërret me emrin Selia e Dijes.
Vetë jeta e saj është një shëmbëlltyrë e vërtetë e aftë të rrezatojë dritë mbi përsjatjen që bëra.
Mund të shihet në fakt një përkim i thellë ndërmjet thirrjes së Virgjërës së Lumës dhe thirrjes për një filozofi të çiltër.
Ashtu sikurse Virgjëra u thirr që të ofrojë të gjithë humanitetin dhe feminilitetin e saj, që Fjala e Zotit të mund të bëhej mish, si njëri prej nesh, kështu edhe filozofia është e thirrur që ta ofrojë punën e saj, racionale dhe kritike, që teologjia, si kuptim i besimit të jetë e frytshme dhe efikase.
Dhe sikurse Maria, në pëlqimin që i dha shpalljes së Gabrielit, nuk humbi asgjë nga humaniteti dhe liria e saj e vërtetë, ashtu edhe mendimi filozofik, duke pranuar thirrjen që i vjen nga e vërteta e Ungjillit, nuk humb asgjë nga autonomia e tij, por çdo kërkim i tij ngjitet në realizimin më të lartë.
Këtë të vërtetë e kishin kuptuar mjaft mirë shenjtërit murgjër të lashtësisë së krishterë, kur e thërrisnin Marinë “tryeza intelektuale e besimit”: te ajo shikonin shëmbëllimin koherent të filozofisë së vërtetë dhe ishin të bindur se duhet të philosophari in Maria.

Le të jetë, pra, Selia e Dijes porti i sigurtë për të gjithë ata që ia kushtojnë jetën e tyre kërkimit të urtisë.
Rrugëtimi drejt dijes, qëllimi i fundëm e autentik i çdo dije të vërtetë, u çliroftë nga çdo pengesë me ndërmjetësimin e Asaj që duke lindur të Vërtetën dhe duke e ruajtur në zemrën e saj, ia ka dhuruar të gjithë njerëzimit, përgjithmonë.

Dhënë në Romë, në Shën Pjetër, më 14 shtator, festa e Lartësimit të Kryqit të Shenjtë. Të vitit 1998, viti XX i Pontifikatit tim.

GJON PALI II.

Torrkerry

[torrkerry]

ARSYEJA NË NJË DOKUMENT KISHTAR.

kAT. 27.

I. Dëshira për Zotin
27 Dëshira për Zotin është e brendashkruar në zemrën e njeriut, sepse njeriu është krijuar nga Zoti dhe për Zotin; dhe Zoti nuk pushon së tërhequri njeriun te vetja dhe vetëm në Zotin njeriu do ta gjejë të vërtetën dhe lumturin që kërkon pa pushim:
Arsyeja më e lartë e dinjitetit të njeriut qëndron në thirrjen e tij për t’u bashkuar me Hyjin. Që në lindjen e vet njeriu është i thirrur për dialog me Hyjin: dhe në të vërtetë njeriu ekziston vetëm sepse Zoti nga dashuria e ka krijuar dhe nga dashuria e ruan kurdoherë, dhe nuk jeton plotësisht sipas së vërtetës po të mos e njohë lirisht Zotin dhe po të mos e lëshojë veten në dorë të Krijuesit të vet.

Torrkerry

[torrkerry]

ARSYEJA NË NJË DOKUMENT KISHTAR. kAT 30.

30 «Le të galdojë zemra e atyre që kërkojnë Zotin» (Ps 105 3). Në qoftë se njeriu mund ta harrojë ose mos ta pranojë Zotin, Zoti nuk lodhet duke thirrur çdo njeri për ta kërkuar, në mënyrë që të jetojë dhe të gjejë lumturinë. Por një kërkim i tillë kërkon nga njeriu të gjitha përpjekjet e intelektit të tij, një vullnet të sinqertë «një zemër të drejtë», gjithashtu dhe dëshmimin e të tjerëve që ta drejtojmë kah kërkimi i Zotit.
Ti je i madh, o Zot, dhe shumë i denjë për t’u lëvduar; i madh është virtyti yt dhe dituria jote është e pallogaritshme. Dhe njeriu dëshiron të të lavdërojë, një grimcë e krijimit tënd që mban me vete fatin e tij të vdekshëm, që mban mbi vete provën e mëkatit të vet dhe provën që ti u bën ballë krenarëve. E megjithatë, njeriu, kjo grimcë e gjithësisë së krijuar nga ti, do të të lavdërojë. Ti vetë e nxit të kënaqet me lavdet e tua, sepse për vete na krijove dhe zemra jonë nuk gjen pushim deri sa të pushojë në ty.

Torrkerry

[torrkerry]

III. Njohja e Zotit sipas Kishës Kat.36
36 Kisha e shenjtë, nëna jonë, mbron dhe mëson që Zoti, fillimi dhe mbarimi i të gjitha gjërave, mund të njihet me siguri me dritën e natyrshme të mendjes njerëzore, duke u nisur nga sendet e krijuara». Pa këtë aftësi, njeriu nuk do të mund ta pranonte Zbulesën e Zotit. Njeriu e ka këtë aftësi, sepse është i krijuar «në shëmbëlltyrë të Hyjit».

Torrkerry

[torrkerry]

Arsyeja në dokumentët e kishës: Konc.II të Vat. DV, n.6.

“Zoti me zbulimin hyjnor dëshiron të na dëftojë dhe kumptojë veten dhe vullnetin e tij të amshuar të përcaktuar për shëlbimin e njerëzve “që të marrin pjesë në të mirat hyjnore që tërësisht tejkalojnë mendjen e njeriut”.
Koncili i Shenjt shpall se Hyjin, fillimin dhe qëllimin e të gjitha gjërave, mund ta njohim me siguri nëpërmjet krijesave me dritën e mendjes njerëzore (krah: Rm 1,20).

Torrkerry

[torrkerry]

NJOHJA E ZOTIT SIPAS KISHËS: PAPA PIU XII, Enc. Humani generis.


Në të vërtetë, megjithatë arsyeja njerëzore, për ta shprehur thjesht, vetëm me fuqitë e saj dhe me dritën e vet të natyrshme mund të arrij realisht te një njohje e vërtetë dhe e sigurt e një Zoti personal, i cili me Provaninë e vet përkujdeset për botën dhe e qeveris atë, po ashtu mund të arrijë të njohë një ligj natyror të brendashkruar nga Krijuesi në shpirtrat tanë, por prapëseprapë vetë arsyeja nuk ndeshet në vështirësi të pakta për ta përdorur me efekt dhe me fryt këtë aftësi të vetën të natyrshme. Në fakt, të vërtetat që i përkasin Zotit dhe lidhen me marrëdhëniet që ekzistojnë ndërmjet njerëzve dhe Zotit, e kapërcejnë në mënyrë absolute rendin e gjërave të kapshme nga shqisat dhe, kur lind nevoja të Zbatohen në vepra dhe të drejtojnë jetën, kërkojnë një pëlqim të devotshëm dhe vetëmohim. Shpirti njerëzor, duke kërkuar rreth këtyre të vërtetave gjendet në situata të vështira, nën ndikimin e shqisave dhe të imagjinatës, po ashtu edhe për shkak të prirjeve të sëmura të lindura nga mëkati i rrjedhshëm. Nga kjo del që në këto çështje njerëzit binden lehtë që është e rreme ose të paktën e dyshimtë ajo që ata nuk do të dëshironin të ishte e vërtetë».

Torrkerry

[torrkerry]

NGA KAT. I KISHËS KATOLIKE: 39

Duke mbështetur aftësinë që ka arsyeja njerëzore për të njohur Zotin, Kisha shpreh besimin e vet në mundësinë për të folur për Zotin të gjithë njerëzve dhe me të gjithë njerëzit. Kjo bindje qëndron në themel të dialogut të saj me Besimet e tjera, me filozofinë dhe me shkencat, po ashtu si dhe me jobesimtarët dhe me ateistët.

Torrkerry

[torrkerry]

kAT 40

Meqë njohja jonë e Zotit është e kufizuar, po ashtu është e kufizuar edhe gjuha jonë për Zotin. Nuk mund të flasim për Zotin, veçse duke u nisur nga krijesat dhe sipas mënyrës sonë njerëzore, që është e kufizuar në të njohur dhe të menduar.

Torrkerry

[torrkerry]

kat 41

Të gjitha krijesat kanë një farë ngjashmërie me Zotin, në mënyrë krejt të veçantë njeriu, i krijuar në shëmbëlltyrë dhe ngjashmëri me Zotin. Përsosmëritë e shumanshme të krijesave (vërtetësia, miqësia, bukuria e tyre) pasqyrojnë pra përsosmërinë e pafundme të Zotit. Si rrjedhim ne mund të flasim për Zotin duke u nisur nga përsosmëritë e krijesave të tija, «sepse prej madhërisë dhe bukurisë së krijesave mund të njihet me krahasim Autori i tyre» (Urt 13, 5).

Torkerry