100 Personalitetet me te shquara ne Histori sipas Michael H. Hart

[fisniku-student]

8.

JOHAN GUTENBERGU
JOHANN GOTENBERG
1400 – 1468

Shpesh Johan Gutenbergun e quajnë zbulues i makinës së shtypit. Është e vërtetë se ai i zbuloi shkronjat lëvizëse dhe e përsosi makinën e shtypit, me çka mundësoi që në mënyrë të shpejtë dhe të saktë të prodhohet çdo lloj i materialit tekstual.

Shumë zbulime nuk kanë qenë të përpunuara prej fillimit deri në mbarim vetëm prej një njeriu, por ky zbulim është finalizuar. Shtypi dhe unazat e shtypit, të cilat punojnë në bazë të parimeve të ksilografisë, janë përdorur qysh në kohët më të hershme. Ksilografia ka qenë e njohur ndër kinezet shumë shekuj para se të lindej Gutenbergu, dhe është fakt se atje u zbulua libri i shtypur që në vitin 868.
Ajo teknologji ka qenë e njohur edhe në Perëndim, po ashtu para Gutenbergut. Ksilografia mundëson që prej një libri të prodhohen më shumë ekzemplarë. Por kjo mënyrë e prodhimit ka një mangësi të madhe; për çdo libër të ri duhet të përpunohen gravura të reja apo pllaka, kështu që, nuk është e mundur që të shtypen libra të shumtë e të llollojshëm.

Disa mendojnë se merita më e madhe e Gutenbergut është zbulimi i shkronjave të lëvizshme. Por, ato i kishte zbuluar Pi Shengu në Kinë nga mesi i shekullit 11-të. Pi Shengu, shkronjat e tij i ka punuar nga argjili, i cili nuk është i përhershëm; megjithatë kinezët tjerë si dhe disa koreanë futen disa përmirësime, ndërsa koreanët shërbeheshin me shkronja metalike qysh para Gutenbergut. Faktikisht, në fillim të shekullit të 15-të në Kore kanë ekzistuar shkritore për prodhimin e shkronjave shtypëse. Por përkundër kësaj, nuk duhet që Pi Shengun ta konsiderojmë si personalitet me ndikim të veçantë. Para së gjithash, Evropa nuk i ka marë shkronjat lëvizëse nga Kina por ato i krijoi vetë. E dyta: të shtypurit me shkronja lëvizëse në Kinë u zgjerua, madje në kohën më të re, kur të shtypurit modern të librave ishte marrë nga Perëndimi. Teknologjia moderne e shtypit ka katër komponente kryesore. E para janë shkronjat lëvizëse së bashku me mënyrën e radhitjes dhe të përforcimit të tyre, e dyta është vetë makina e shtypit; e treta është ngjyra përkatëse e shtypit; dhe e katërta është letra përkatëse mbi të cilën shtypet teksti. Letra u zbulua shumë më herët (nga kinezi Caj Lun në shek I) dhe në Evropë është përdorur shumë para Gutenbergut. Por, ajo ishte elementi i vetëm i teknikës së shtypit, të cilin Gutenbergu e mori, e nuk e zbuloi. Edhe pse qysh para tij deri diku ishin të përpunuara elementet tjera, ai i bëri përmirësimet thelbësore. Për shembull, ai e krijoi legurën për përpunimin e shkronjave, kallëpet për shkrirje precize, ngjyrën e shtypit dhe makinën e shtypit. Por merita e tij është shumë më e madhe se sa kontributi i dhënë me këto risi dhe përmirësime. Rendësia e tij bazohet në faktin se të gjitha elementet e shtypit i ndërlidhi në një sistem efikas prodhues. Ndërkaq shtypi, ndryshe nga të gjitha zbulimet e mëparshme, në esencë është teknologji për prodhim masiv. Vetvetiu, pushka është armë më efikase se sa harku e shigjeta. Ndikimi i librit të shtypur nuk dallon nga ndikimi i dorëshkrimit. Analogjikisht, përparësia e prodhimit nga shtypi ështe në prodhimin masiv. Dhe ketu Gutenbergu nuk zbuloi makina të posaçme apo organizime, madje s'bëri edhe vetëm disa përsosje, por krijoi teknologjinë komplete të prodhimit.

Të dhënat biografike për Gutenbergun nuk janë shumë të njohura. Dihet se është i lindur rreth vitit 1400 në Majnc Gjermani. Zbulimet e tij të shtypjes datojnë nga mesi i shek. të 15-të ndërsa prodhimin e vet më të famshëm Biblën e shtypi rreth vitit 1454-1455. Është për t'u habitur se emri i Gutenbergut, përkundër faktit të pamohueshëm se u shtyp në shtypshkronjën e tij, nuk gjendet në asnjë nga librat e tij, madje nuk gjendet as në Bibël (e njohur si Bibla e Gutenbergut). Nga kjo del se nuk ka qenë tregtar i mirë dhe me siguri nuk ka arritur të fitojë shumë para. Madje, në disa procese gjyqësore ishte i dënuar, e njëherë u dënua me konfiskimin e makinave në dobi të partnerit të tij Johan Fust. Gutenbergu vdiq në vendlindje më 1468.

Pasqyre të posaçme për ndikimin e tij në historinë botërore mund të fitojmë me krahasimin e zhvillimit të Kinës dhe të Evropës. Në kohën kur u lind Gutenbergu, që të dy rajonet kishin përafërsisht nivel të njëjtë të zhvillimit teknik. Por, që kur ai e zbuloi shtypjen moderne, Evropa përparoi me hapa shumë të shpejtë, ndërsa Kina në të cilën deri vonë përdorej ksilografia u zhvillua më ngadalë. Pa dyshim do të ishte përfundim i pavend po të konsideronim se shtypja moderne ishte shkaku i vetëm për atë dallim, por roli i saj ka qenë i pakrahasueshëm.
Pothuajse është e sigurt se edhe po të mos ishte lindur Graham Belli, telefoni do të zbulohej në të njëjtën kohë. E njëjta mund të thuhet edhe për shumë zbulime të tjera. Por, pa Gutenbergun, zbulimi i shtypjes moderne të librave me siguri do të vonohej me gjenerata të tëra. Kur ta marrim parasysh ndikimin përfundimtar të shtypjes së librave gjatë historisë, atëherë na bëhet i qartë vendi i merituar i Gutenbergut që në fillim të këtij libri.

[AnaH_M]

te huajjt i vlersojn realisht gjerat

zoti te shperbleft per temen

[fisniku-student]

9.

KRISTOFER KOLOMBO

1451 – 1500

Duke u përpjekur që të gjen rrugën perëndimore nga Evropa për në Azi, Kolombo rastësisht, zbuloi që të dy kontinentet amerikane dhe me atë bëri ndikim të madh ndaj historisë botërore, saqë edhe vetë atij nuk ia ka marrë mendja. Zbulimi i tij, me të cilin nisë fillimi i epokës së kërkimeve dhe i kolonizimeve të Botës së Re, paraqet momentin kyç në histori. Me këtë Evropianëve iu hapën dy kontinente të reja për shpërnguljen e popullësisë së dendur, ndërkaq territoret e reja u bënë burim i pasurive minerale dhe lëndëve të tjera, të cilat e ndryshuan ekonominë evropiane. Zbulimi i Kolombos nxiti shkatërrimin e civilizimit të indianëve amerikanë. Në fund, ajo mundësoi formimin e kombeve të reja në Hemisferën Perëndimore, plotësisht të ndryshme nga fiset indiane në atë pjesë të botës, të cilët kanë pasur dhe kanë ndikim të madh ndaj popujve në Botën e Vjetër. Jeta e Kolombos në përgjithësi është e njohur mirë. U lind në Gjenovë, Itali, në vitin 1451. Bëhet lundrues i mirë dhe kapiten i anijes. Herët vjen në përfundim, se është e mundshme të gjendet rruga deri në Azinë Lindore nga Oqeani Atlantik dhe këmbëngulë që ta realizojë atë qëllim. Në fund arrinë ta bindë mbretëreshën Izabela që ta financojë udhëtimin e tij gjurmues. Me anijet e tij u nis nga Spanja më 3 gusht të vitit 1492. Së pari arriti në ishujt e Kanareve afër bregut afrikan, kurse prej aty më 5 shtator lundron nga Perëndimi. Udhëtimi është i gjatë dhe marinarët e frikësuar donin të ktheheshin. Por, Kolomboja kërkon që të vazhdohet dhe më 12 tetor 1492 marinarët panë tokën.

Në mars të vitit të ardhshëm, Kolomboja kthehet në Spanjë, dhe si fitimtar i madh që ishte, atij iu bënë nderime të larta. Ai ndërmori edhe tri ekspedita nga Oqeani Atlantik, gjithnjë me dëshirë të flaktë që të arijë drejtpërsëdrejti në Kinë apo në Japoni. Kolombo vazhdon të insistojë se e ka zbuluar rrugën deri në Azinë Lindore, madje edhe atëherë kur shumë njerëz veç e kishin kuptuar se ajo nuk ishte e vërtetë.

Mbretëresha Izabela i premton funksione administrative për çdo vend që ai do ta zbulojë. Por, ai u tregua si administrator i keq, u lirua nga çdo funksion, madje të lidhur me pranga e kthejnë në Spanjë! Së shpejti u lirua, por nuk fitoi asnjë funksion. Prapëseprapë vdes shumë i pasur në vitin 1506.

Udhëtimi i parë i Kolombos gjithsesi ka ndikim jashtëzakonisht të rëndësishëm në historinë evropiane, e aq më tepër për dy Amerikat. E dhëna që çdo fëmijë e di në Amerikë është viti 1492. Përkundër kësaj, mund të priten disa reagime në lidhje me vendosjen aq të lartë të Kolombos në këtë vepër.

Njëri nga argumentet mund të jetë ai se Kolombo nuk është zbuluesi i parë i Botës së Re. Vikingu detar Lif Erikson arriti në Amerikë disa shekuj para gjenovasit, e nuk është e përjashtuar mundësia që edhe evropianët mund të kenë lundruar nëpër Atlantik pas vikingut, e para Kolombos. Por, në aspektin historik Eriksoni nuk është personalitet i rëndësishëm, nga se për zbulimet e tij nuk dihet asgjë praktikisht dhe ato nuk shkaktuan ndryshime as në Evropë e as në Amerikë. Në anën tjetër, për zbulimin e Kolombos shpejt u mor vesh në tërë Evropën. Vetëm disa vite pas kthimit të tij dhe si rezultat i zbulimeve që i bëri, nga Bota e Re nisen një numër i madh ekspeditash dhe me atë filloi pushtimi dhe kolonizimi i territoreve të reja.

Në fillim të shek. XVI Evropa ishte e valëzuar: tregtia zgjerohej shumë, andaj gjurmimet gjeografike ishin të shmangshme. Është e vërtetë se mjaft kohë para Kolombos, portugezët me përpjekje të mëdha kërkonin rrugë të reja për në Indi.
Gjithsesi është e besueshme se Amerika herët a vonë do të zbulohej nga ana e evropianëve. Por pasojat do të ishin krejt tjetërfare po të zbulohej Amerika në vitin 1510, p.sh. nga ana e ekspeditave franceze apo angleze, e jo prej Kolombos në vitin 1492. Sidoqoftë Kolomboja është njeriu që në të vërtetë e zbuloi Amerikën.

Edhe një argument i mundshëm është fakti se para udhëtimit të Kolombos shumë evropianë të shek. XV e dinin se toka është e rrumbullakët. Hipoteza të tilla shekuj më parë kanë dhënë filozofët e vjetër grekë, kurse pohimi nga vetë Aristoteli ka qenë i mjaftueshëm që atë njohuri ta pranonin evropianët në vitet 400 të mileniumit të dytë. Por, Kolombo nuk nderohet për shkak të verifikimit se Toka është e rrumbullakët, madje ai as nuk ariti ta argumentojë atë. Por ai njihet si zbulues i Botës së Re, ndërkaq as Aristoteli, as evropianët e shekullit XV nuk kishin ide dhe dijeni se ekzistojnë kontinentet arnerikane. Karakteri i Kolombos nuk vlerësohet si i mirë. Thuhet se ka qenë shumë vetjak dhe me këmbëngulje të mëdha e ka bindur Izabelën ta fiancojë, pikërisht për dëshirën e tij që të fitojë shumë nga tërë ajo punë. Pos kësaj edhe pse, ndoshta nuk do të ishte e drejtë që ta gjykojmë në bazë të normave të sotme etike, ai ndaj indianëve vendas ishte tepër agresiv. Por, ne këtu nuk përpilojmë listë të njerëzve më bujarë në histori, por të ndikuesve më të mëdhenj, e sipas atij kriteriumi Kolomboja plotësisht e meriton vendin në mesin e dhjetë të parëve në këtë vepër.

[muhameti1986]

Allahu ju shperblefte o vella, me te vertete jeni per cdo lavd. Allahu ju ruajt. Amin

[Juventini]

me fal qe po nderhyj por ky liber ka shume gjera te paverteta keshtu qe nuk ia vle te lexohet ne te thuhet qe Muhamedi vetem mendonte qe kishte shkuar ne Xhenet, dhe thuhet qe dhe 4 kalifet qe ndoqen Muhamedin (4 kalifet e mire) ishin profete. Kete librin e kam lexuar te plote dhe ka shume gabime por sdq e respektoj se e ka vene Muhamedin a.s. ne vend te pare

[asan]

subha.......................

[asan]

all-llhu ekber

[Rejana]

1.

MUHAMMEDI
570-632

Përcaktimi që Muhammedin ta vë në vendin e parë në listën e personaliteteve më me ndikim në botë, ndoshta te disa lexues do të shkaktojë befasi, ndërkaq te të tjerët dyshim, por ai është njeriu i vetëm në histori, i cili arriti sukses të jashtëzakonshëm si në aspektin fetar, ashtu edhe në atë politik. Edhe pse me një prejardhje të thjeshtë, Muhammedi predikoi dhe përhapi njërin ndër religjionet më të mëdha në botë dhe u bë udhëheqës politik jashtëzakonisht i shkathët. Sot, trembëdhjetë shekuj pas vdekjes së tij, ndikimi i tij akoma është i fuqishëm dhe veprues.

Shumica e personaliteteve në këtë vepër e kanë pasur fatin të linden në erën e civilizimit, në mesin e kombeve me kulturë të lartë dhe me ndikime të fuqishmc politike.
Muhammedi, i lindur në vitin 570, rrjedh nga Meka, qytet në Arabinë Jugore. Aso kohe rajon i prapambetur, larg nga të gjitha qendrat e tregtisë, krijimtarisë dhe shkencës. Në moshën gjashtëvjeçare mbeti jetim dhe u rrit në një mjedis të prapambetur. Sipas predikimeve islame, ai nuk dinte shkrim-leximin. Gjendja e tij ekonomike u përmiresua, kur në moshën njëzetepesëvjeçare u martua me vejushën e pasur Hatixhenë. Pavarësisht nga ajo, kur iu afrua moshës dyzetvjeçare, tek ai akoma nuk vëreheshin shenja se së shpejti do të bëhet figurë e njohur.

Në ate kohë shumica e arabëve ishin idhujtarë. Në Mekë atë kohë ka jetuar një numër i vogël i hebrenjëve dhe krishterëve dhe me siguri pikcrisht nga ata Muhammedi përfitoi bindjen për një të vetmin Zot të Gjithëfuqishëm, i cili zotëron në tërë Gjithësinë. Në moshën dyzetvjeçare Muhammedi më ishte i bindur që ai Zot historik (Allahu) ka vënë kontakt me të (me ndërmjetësimin e engjëllit Xhibril) dhe e zgjodhi për predikues të fesë së re.

Tre vjet Muhammedi ua predikonte vetëm të afermëve dhe shokëve të tij. Më vonë rreth vitit 613. bëri edhe predikimë publike. Kur dalëngadalë filloi të përfitojë ithtarë, pushtetaret në Mekë filluan ta konsiderojnë të rrezikshëm. Muhammedi ndjehej i rrezikuar dhe në vitin 622 iku në Medine (qytet rreth 320 km në veri të Mekës), ku i ofruan shërbim me ndikim të konsiderueshëm politik.
Emigrimi i tij, i quajtur Hixh-ret, është pikë fatsjellëse në jetën e Të dërguarit. Në Mekë ai nuk pat shumë ithtarë. Në Medinë përfitoi shumë më tepër dhe fitoi ndikim që faktikisht e bëri zotërues absolut. Në disa vite të ardhshme, kur numri i ithtarëve të Muhammedit rritej shpejt, u zhvilluan një varg betejash ndërmjet Medinës dhe Mekës. Ato luftëra përfunduan në vitin 630 dhe atëherë Muhammedi u kthye në Mekë ngadhënjimtar e pushtues. Gjatë dy vjet e gjysmë të jetës së tij fiset arabe shpejt e pranuan religjionin e ri. Në vitin 632, kur vdiq Muhammedi, ai tanimë ishte bërë drejtues i vërtetë në tërë Arabinë Jugore.

Pjesëtarët e fiseve beduine në Arabi janë të njohur si luftëtarë të guximshëm. Por, këto fise si pakicë dhe të përçara nga betejat e ndërsjella, duke mos mundur të maten me armatat më të mëdha të mbretërive, u shpërngulën në rajonet bujqësore në Veri. Për herë të parë në historinë e tyre, të bashkuar nga Muhammedi dhe të frymëzuar nga besimi i tyre i flaktë në një të vetmin Zot të vërtetë, ata luftëtarë arabë u lëshuan në një varg luftimesh të papara në historinë e njerëzimit. Në Verilindje të Arabisë shtrihej Perandoria e gjerë persiane e Sasanidëve, në Veriperëndim ishte Bizanti, apo Perandoria Lindore Romake, me qendrën e vet Konstantinopojën. Numerikisht, arabët nuk kanë mund të krahasohen me kundërshtarët e tyre. Megjithatë, në fushën e betejës situata ishte krejtësisht ndryshe dhe arabët e entuziazmuar shpejt i sunduan gjithë Mesopotami në, Sirino dhe Palestinën. Në vitin 642 Egjiptin e pushtuan nga Perandoria e Bizantit. ndërkaq ushtritë persiane u mposhtën në betejat e mëdha rreth Kadisisë më 637 dhe Nehavendit më 642.

Megjithatë, ato pushtime të mëdha të arritura nën udhëheqjen e shokëve më të ngushtë dhe ithtarëve të Muhammedit, Ebu Bekri dhe Omer Ibn al Hatabi, nuk paraqitnin fundin e sulmeve arabe. Në vitin 711 ushtria arabe tanimë shkeli në Afrikën Veriore, madje deri në Oqeanin Atlantik. Së këndejmi, ata u nisën për në Veri, e kaluan Gjibraltarin dhe sunduan mbi Mbretërinë e Spanjcs.
Pas nje kohe u kërcënua rreziku që myslimanët ta nënshtrojnë tërë Evropën e krishterë. Por, në betejën e njohur për Turin në vitin 732, kur ata depërtuan thellë në Francë, u mposhtën nga francezët. Pa marrë parasysh këtë, për më pak se një shekull fiset beduine, të frymëzuara nga fjala e Të dërguarit, krijuan perandori që zgjerohej prej Indisë deri në Oqeanin Atlantik, që bota nuk e kishte parë deri më atëherë. Ngado që qëndruan ushtritë myslimane, njerëzit masivisht e pranonin fenë e re.
Me të vërtetë, ata nuk e ruajtën tërë atë që e morën. Edhe pse e mbajtën fenë e Të dërguarit, më vonë persianët e fituan pavarësinë nga arabët. Ndërsa, në Spanjë, pas më shumë se shtatë shekuj lufte, krishterët e kthyen tërë gadishullin. Megjithatë, Mesopotamia dhe Egjipti, djepat e civilizimit të lashtë, mbetën arabe dhe sunduan me tërë bregun verior afrikan. Kuptohet, feja e re vazhdoi të përhapet ndër shekuj shumë më larg kufijve të pushtimeve të para myslimane. Sot ajo ka me dhjetëra milionë ithtarë në Afrikë dhe në Azinë e Mesme, kurse shumë më tepër në Pakistan, në Indinë Veriore dhe në Indonezi. Në Indonezi feja e re u paraqit si faktor integrues. Megjithatë, në Nënkontinentin indian konflikti ndërmjet myslimanëve dhe hindusëve akoma paraqet pen-gesën kryesore drejt rrugës së bashkimit.

Në një situatë të këtillë, si duhet të vlerësohet ndikimi i gjithmbarshëm i Muhammedit në historinë e njerëzimit? Si të gjitha religjionet tjera, edhe Islami ka ndikim shumë të madh ndaj qenies së ithtarëve të vet. Pikërisht për atë shkak, të gjithë krijuesit e religjioneve të mëdha në këtë libër zënë një vend të lartë. Edhe pse të krishterë ka rreth dy herë më shumë se myslimanë, në shikim të parë ndoshta duket e papranueshme, që Muhammedi zë vend më të lartë se Jezui. Për këtë krahasim ekzistojnë dy arsye kryesore. E para, Muhammedi ka luajtur rol shumë më të rëndësishëm për zhvillimin e Islamit se sa Jezui për zhvillimin e Krishterimit. Edhe pse Jezui i dha normat themelore etike dhe morale të Krishterimit (nëse ato dallohen nga Judaizmi), Shën Pjetri është ai i cili e ka përpunuar teologjinë krishtere, ai është prozeliti kryesor dhe autor i një pjese të madhe të Dhjatës së Re. Ndërkaq Muhammedi është themelues i teologjisë islame dhe i parimeve kryesore etike e morale të Islamit. Përveç asaj, ai ka rolin kyç në përhapjen e Fesë islame dhe në verifikimin e dispozitave të saj. Para së gjithash ai është autor i librit të shenjtë mysliman-Kur'anit përmbledhjet e te dhënave të Muhammedit të frymëzuara kryesisht nga ai. Pjesa më e madhe e tyre janë shkruar më shumë apo më pak në mënyrë besnike qysh gjatë jetës së Muhammedit, e shumë kohë pas vdekjes së tij janë përmbledhur në një përmbledhje autorizuese. Domethenë Kur'ani në një shkallë të lartë besnikërisht na i paraqet mendimet dhe idetë e Muhammedit.

Një përmbledhje aq e hollësishme e mendimeve të Krishtit kurrë s'ka arritur deri te ne. Edhe pse Kur'ani është tejet i rëndësishëm për myslimanët, sa edhe Bibla për të krishterët ndikimi i Muhammedit ndaj Kur'anit është shume më i madh. Nuk përjashtohet mundësia që ndikimi i Muhammedit ndaj Islamit të jetë më i madh se ndikimi i përgjithshëm i Jezu Krishtit dhe i Shën Pjetrit ndaj Krishterimit. Nga aspekti i pastër fetar mund të thuhet se ndikimi i Muhammedit ndaj historisë së njerëzimit ka peshën e njëjtë me atë të Jezuit.

Të shtojmë edhe diçka. Muhammedi (ndryshe nga Jezui) është personalitet prijës si nga aspekti religjioz ashtu edhe nga ai shoqërorpolitik. Respektivisht si forcë lëvizëse e pushtimeve arabe ai mund të vihet në vendin e parë si udhëheqës politik më me ndikim i të gjitha kohëve.
Për shumë ngjarje të rëndësishme historike mund të them se kanë qenë të pashmangshme dhe ato gjithsesi do të ndodhnin, madje pa ua oriemuar fare drejtimin ndonjë udhëheqës i caktuar politik. Për shembull, kolonitë e Amerikës Jugore me siguri do ta fitonin pavarësinë nga Spanja edhe po të mos ishte lindur Simon Bolivari. Por, një gjë e tillë s'mund të thuhet edhe për pushtimet arabe. Në atë aspekt para Muhammedit asgjë s'kishte ngjarë dhe nuk kemi bazë të mendojmë se e njëjta gjë do të ndodhte edhe pa të. Suksese të ngjashme, që bëjnë përjashtim në hislorinë e njerëzimit, janë pushtimet e mongolëve në shekullin XIII, të cilat kryesisht i udhëhoqi Xhengis Kani. Edhe pse këto pushtime ishin më të gjera se ato arabe, ato nuk mbetën të përhershme dhe sot rajone të vetme të përfshira nga mongolët janë ato në të cilat ata jetuan para kohës së Xhengis Kanit.
Pushtimet arabe janë diçka krejtësisht tjetër. Nga Iraku e gjer në Maroko shtrihet një varg i tërë i etnikumeve arabe, të cilat s'i bashkon vetëm besimi islam, por edhe gjuha e tyre e unitikuar arabe, historia dhe kultura e përbashkët. Vendi i Kur'anit në Fenë islame si dhe fakti që ai është shkruar në gjuhën arabe me siguri kanë qenë pengesë që gjuha arabe të tretet ndërmjet dialekteve të pakuptueshme, gjë e cila shumë lehtë do të ndodhte gjatë trembëdhjetë shekujve të kaluar. Kuptohet, ndërmjet shteteve arabe ekzistojnë dallime dhe mosmarrëveshje, edhe atë në një masë të konsiderueshme, por mospërkimet e pjesërishme s'janë pengesë që të shihen elementet kryesore të bashkimit, të cilat vazhdojnë të mbijetojnë. Kështu për shembull, as Irani e as Indonezia që të dy vende prodhuese të naftës dhe me besimin islam nuk u inkuadruan drejt embargos së naftës gjatë dimrit të vitit 1973/74. Dhe jo rastësisht të gjitha shtetet arabe, respeklivisht vetëm ato arabe, u kyçën në embargo.

Siç shohim, pushtimet arabe si gjatë shekullit VII ashtu edhe sot vazhdojnë të luajnë rol të rëndësishëm në historinë e njerëzimit. Dhe pikërisht ai gërshetim i pakrahasueshëm i ndikimit shoqëroropolitik dhe feiar na jep të drejlen që Muhammedin ta konsiderojmë si personalitet më me ndikim në historinë e njerezimit.

>>> Nr 2

Ne fakt keto qe jane thene me siper jane te verteta pervec kesaj pjese : dërkaq Muhammedi është themelues i teologjisë islame dhe i parimeve kryesore etike e morale të Islamit. Përveç asaj, ai ka rolin kyç në përhapjen e Fesë islame dhe në verifikimin e dispozitave të saj. Para së gjithash ai është autor i librit të shenjtë mysliman-Kur'anit përmbledhjet e te dhënave të Muhammedit të frymëzuara kryesisht nga ai. Pjesa më e madhe e tyre janë shkruar më shumë apo më pak në mënyrë besnike qysh gjatë jetës së Muhammedit, e shumë kohë pas vdekjes së tij janë përmbledhur në një përmbledhje autorizuese. Domethenë Kur'ani në një shkallë të lartë besnikërisht na i paraqet mendimet dhe idetë e Muhammedit.

ne fakt autor i Kur'anit nuk eshte profeti Muhamed s.a.s por Kur'ani eshte fjala e Allahut e zbritur nga melku i tij Xhebrail per profetim Muhamed qe ai t'ia percillte popullit dhe umetit te tij. Dhe ka nje ndryshim te madh nga kjo qe ti ke permendur. Pjesa tjeter eshte e vertete