Projekti ATLAS dhe LHC

[Baptist]

Dituria nuk ka te bej me besimin - besimi ka te bej me mosdijet, e dija me faktet
Ndersa e verteta objektive nuk i nenshtrohet konsenzusit tone pavaresisht sa biem dakord ne. (previously signed by: Styx) Andaj verteta objektive i shkerdhen te gjitha bindjet njerezore pa pyetur as pa kerkuar miratiminin tone.

Varet cfare nekupton secili me "besim".

Asaj qe kam nenshkruar nuk i luaj. Kjo nuk do te thote qe deshiroj ta bej komunizem dhe t'i detyroj njerezit me zor te pranojne te verteten objektive.

"E megjithate ajo rrotullohet" tha Galilei.

[land]

As une nuk jam dakord me "materien e erret" e te tjera si keto, aq me teper per valet gravitacionale.

e çrendesi ka je apo nuk je dakord ti!black matter eshte zbuluar nga analiza e interaksionit gravitacional ndermjet objekteve ne kozmos,meqenese nuk mund te shihet,pra nuk emeton drite...............luuuuuuuuuuce,liiiiiiiiiiiiiii iiiight.




ke degjuar gje per Hubble Space Telescope.?!po cluster!

[xfiles]

e çrendesi ka je apo nuk je dakord ti!black matter eshte zbuluar nga analiza e interaksionit gravitacional ndermjet objekteve ne kozmos,meqenese nuk mund te shihet,pra nuk emeton drite...............luuuuuuuuuuce,liiiiiiiiiiiiiii iiiight.




ke degjuar gje per Hubble Space Telescope.?!po cluster!

E si e paskan analizuar? Mbi bazen e cilave llogaritje?
materia e erret eshte nje teori me teper per te mbushur vrimat e zeza ne kuptimin e universit. Meqe shkencetaret nuk kuptojne pse galaktikat largohen nga njera tjera(gjithmone nese largohen) atehere shume thate dhe ne menyre naive na thane se qe kjo te jete e mundur duhet te kete diçka qe i shtyn, dhe ja vune emrin materie e erret.
çfare ndodh kur materia e erret ben kontakt me materien normale?
cilat jane cilesite e kesaj lloj materie?
nga vjen dhe ku shkon?
nese ndodhet mes galaktikave, a nuk mund te ndodhet edhe mes yjeve dhe mes planeteve ne menyre qe te beje e te mundur largimin mes tyre?
etj etj.

[land]

E si e paskan analizuar? Mbi bazen e cilave llogaritje?
materia e erret eshte nje teori me teper per te mbushur vrimat e zeza ne kuptimin e universit. Meqe shkencetaret nuk kuptojne pse galaktikat largohen nga njera tjera(gjithmone nese largohen) atehere shume thate dhe ne menyre naive na thane se qe kjo te jete e mundur duhet te kete diçka qe i shtyn, dhe ja vune emrin materie e erret.
çfare ndodh kur materia e erret ben kontakt me materien normale?
cilat jane cilesite e kesaj lloj materie?
nga vjen dhe ku shkon?
nese ndodhet mes galaktikave, a nuk mund te ndodhet edhe mes yjeve dhe mes planeteve ne menyre qe te beje e te mundur largimin mes tyre?
etj etj.

e mir,ka disa dekada qe dihet qe masa e galaktikave eshte deri 10 here me e madhe nga ajo luminoze(dmth,yje gaz etj)megjithese nuk mund te shihet direkt mund te nxirret perfundimi i egzistences se kesaj materie nga efektet gravitacionale.yjet ne galaktika kane nje shpejtesi kaq te larte saqe graviteti qe duhej per terheqjen e tyre nuk do te ishte i mjaftueshem dhe te gjitha galaktikat pa perjashtim do te shperbeheshin.


ps.sa per info eshte zbuluar dhe nje galaktike krejtesisht me materje te erret,pra pa yje

[xfiles]

e mir,ka disa dekada qe dihet qe masa e galaktikave eshte deri 10 here me e madhe nga ajo luminoze(dmth,yje gaz etj)megjithese nuk mund te shihet direkt mund te nxirret perfundimi i egzistences se kesaj materie nga efektet gravitacionale.yjet ne galaktika kane nje shpejtesi kaq te larte saqe graviteti qe duhej per terheqjen e tyre nuk do te ishte i mjaftueshem dhe te gjitha galaktikat pa perjashtim do te shperbeheshin.


ps.sa per info eshte zbuluar dhe nje galaktike krejtesisht me materje te erret,pra pa yje

Planetet, gazi nderyjor, meteoritet, eshte materie normale, e megjithate eshte e erret sepse nuk rrezaton drite. Keshtu qe eshte mese normale nese galaktika ka mase me te madhe se sa yjet qe shohim. Per me teper ajo vrima e zeze qe hipotizohet te jete ne mes te galaktikes mund te kete mase te mjaftueshme dhe gravitet te mjaftueshem per te mos lejuar shperberjen e galaktikes.
Keshtu qe me duket e pavend dhe e panevojshme hipotizimi i kesaj lendes se erret.
A nuk ishte me e thjeshte dhe e llogjikshe te mendohej se drita qe del nga yjet nuk arrin kudo dhe jo çdo atom ne galaktike arrin te reflektoje driten deri tek ne.

Megjithate akoma nuk arrij te kuptoj se si e paskan llogaritur masen e galaktikes, ose me sakte llogaritur qe duhet te jete 10 here me e madhe se sa ajo e yjeve te dukshem?

Per mua jane thjesht teori te lodhura dhe shume banale nisur nga menyra arsyetimit qe paskan bere per te justifikuar ekzistencen hipotetike te saj.

Si perfundim dua te them se ekzistenca ose jo e lendes se erret nuk ka asnje lloj peshe. Ne fund te fundit cilesia e saj qenka masa dhe qe nuk rrezaton drite. Kjo nuk na jep asgje te re.
Thjesht shkencetareve u dolen pak çuditshem llogarite dhe ne vend sa te pranonin se perfundimet i kishin te gabuara, ose te gjenin nje teori me te pershtatshme per te justifiuar perfundimet e tyre vendosen se ekziston nje lende e erret ne menyre qe llogaria qe kishin mbi masen e galaktikes te dilte e sakte. Po ne fund te fundit a ka kjo rendesi shkencore? Ekzistimi apo mos ekzistimi i kesaj lende a do na mesonte diçka te re, apo do na hapte rruge te reja per te kuptuar universin?

[Baptist]

E forte kjo me zhdukjen e asgjese.
Si fillim me lejo Baptist te them dhe une qe jemi jashte teme, dhe sa me vjen dhe tema po merr drejtime te tjera jashte jashte teme.
Megjithate jam dakord me ato qe ke thene me siper dhe menyren e arsyetimit.
As une nuk jam dakord me "materien e erret" e te tjera si keto, aq me teper per valet gravitacionale.

Doja te thellohesha pak tek koncepti i ketyre valeve qe eshte i gabuar qe ne anen kuptimore.
Flasim per vale elektromagnetike qe perhapen ne hapesire dhe kohe, pra ndryshim i itensitetit elektro-magnetik ne rrjedhen e hapesire-kohes. Dhe deri ketu jemi dakord.
Tani le te hipotizojme se ekzistojne edhe valet gravitacionale(gjatesore apo gjeresore, longituinal dhe transverse), po me siguri nese ekzistojne duhet te jete gjatesore. Pyetja qendron, valet gravitacionale jane ndryshimi i çfare ne
funksion te çfare? Valet elektromagnetike ishin ndryshimi i intensitetit te fushes elektromagnetike ne funksion te hapesire-kohes. Po valet gravitacionale?
Ne pamje te pare nga vete emri do mund te thuhej qe jane ndryshimi i itensitetit te gravitetit ne funksion te hapesire-kohes. dhe kjo gje nga shpjegimi qe dha Timianonimi duket me e llogjikshmja dhe intuitivja.
Mirpo harrojme mbase se graviteti ndikon mbi hapesire kohen, dhe keshtu qe i bie qe te kemi ndryshimin e fushes gravitacionale ne funksion te hapesire kohes e cila nga ana e saj ndryshon ne funksion te gravitetit.
Perfundimi duket i qarte ne kete pike, dhe ne qofte se ekzistojne vale te tilla, efekti qe ato kane eshte 0, e thene ndryshe nuk ekzistojne.

Ne fakt, nuk jemi jasht teme. Jemi ne "pauze" deri sa riparohen prishjet ne LHC qe te mund te vazhdojme me subjektin, qe do te thote se nderkohe ne mund te bejme ndonje bisede rreth atyre qe involvon se jashtmi "puna" ne pritje.

Duket qarte se ne lidhje me termin vale gravitacionale ka nje gabim leksikor se pari nga ata qe e emerojne ne kete menyre idene e je fenomeni te tille si rezultat i mbeshtetjes mbi spekulimin se asgjeja mund te lakohet qe rrjedh nga menyra e interpretimit te formulave te veta nga ajnshtajni si e vetmja menyre per tu dhene sens fizik.

Mirepo nga ajo qe mund te lexoni nga faqet qe solli Timi, do te kuptojme se as per se afermi fenomeni ne fjale nuk kate bej me vale gravitacionale por me "dallge" (sic e perkthen me te drejte ai ) te ngritura ne kete lloj ambienti nga veprimi mekanik i 'llopoqitjes' se trupave inert ne te nga ajo distance. Dhe se keto dallge "rrudha" do te perhapen ne "fluidin" imagjinar hapesire-kohe me shpejtesi drite neper gjithe hapesiren kudo qe shtrihet ajo dhe eventualisht te arrijne te perplasen edhe ne brigjet tona, si sinjal se dicka po levize turbullueshem atje larg ne liqenin tone te qete.

Kjo "rrudhje" (dallge/tallas) e siperfaqes se liqenit tone te qete do te duhej te ishte e matshme permes laserit qe kalon neper te sepe nje kalim i tille i tufes neper te do te rezultonte ne asinkronitet me gjysmen tjeter te ndare nga kjo tufe ne rast se edhe kjo nuk kalon neper te ashtu qe kur ti bashkojme serish do te verejme ndyshimin e intenzitetit dhe mosperputhje te fazes se harmonikut.

Kjo mosperputhje do te na deshmonte si te vertete objektive idene e dalur nga keto paramendime.

Mirepo une jam thellesisht i bindur se me ndyrdhjen e hapesires nuk do te shkurtohet koha qe i nevojitet laserit ta kaloje ate, dhe se rrezes do ti nevojitet te bej rruge me te gjate ne nje hapesire me te shkurter absolutisht proporcinalisht te barabarte me koeficientin e rrudhes keshtu qe ne nuk do te verejme asgje. Qe do te thote se efekti do te asgjesohet vetiu para se te dale ne hapesiren e pa kompresuar dhe valet e tufeve te ndara kur te takohen do te perputhen plotesisht. Sepse ajo drite do te udhetoje neper te njejten asgje, nuk do te kete mundesi te hape tynele qe te kaloje trupthi.

Sepse aq sa e ke ndrydhur hapesiren, po aq e je zgjeruar/rritur kohen.

Tani te nxjerre edhe une nje formule timen te re matematikore per ta pershkruar kete qe thash:
Pasi Ajnshtajni thote se koha e hapesira jane relative (dmth te nderlidhura) Koha dhe hapesira perbejne konstanten B e cila per sisteme lineare eshte

B = t · l [njesia fizike e te ciles eshte: m·s, apo edhe s·m]
ku: t - koha; l - gjatesia

Te dyja jane infinite per nga aspekti i gjithesise por bejne pune per konstanten nese i konsiderojme 1:1 .

Keshtu B pjestuar me koeficientin e (rrudhjes/zgjatimit) te hapesires te cilin e dallojme me parashenje + ose -, shtuar l na e jep ndryshimin e kohes dhe anasjelltas.

        B
t =  -------
       Δl+l 

si dhe

        B
l =  -------
       Δt+t 

Qe do te thote se nese per: T1, kemi rrugen:

A1---|···|---B1, ndersa per T2: A2---|---|---B2
[ku: "|···|" eshte segmenti i kompresuar i hapesires],

rruga A1B1 do te kalohet per te njejten kohe qe kalohet A2B2.

Prandaj T1 dhe T2 do te jene ekuivalente dhe matjet tona nuk do te tregojne asgje (!), ( T1 = T2 = T ), pasi gjate kalimit te tufes neper hapesiren e kompresuar, ajo do te kaloje neper kohen e ekspanduar proporcionalisht. Dhe diferencat do te asgjesohen!

Si perfundim nuk behet fjale per valen gravitacionale por per "valen" hapesinore, sikur qe futbaleri qe e godet topin - nuk eshte futbaleri por topi ai qe do te futet ne gol. Ashtu as kjo vale hipotetike nuk do te jete graviteti por siperfaqja e trazuar e hapesires.
Ne fakt, - e kapi portieri me duket!

[xfiles]

Doja te thellohesha pak tek koncepti i ketyre valeve qe eshte i gabuar qe ne anen kuptimore...

.....
Mirpo harrojme mbase se graviteti ndikon mbi hapesire kohen, dhe keshtu qe i bie qe te kemi ndryshimin e fushes gravitacionale ne funksion te hapesire kohes e cila nga ana e saj ndryshon ne funksion te gravitetit.
Perfundimi duket i qarte ne kete pike, dhe ne qofte se ekzistojne vale te tilla, efekti qe ato kane eshte 0, e thene ndryshe nuk ekzistojne.

Duket qarte se ne lidhje me termin vale gravitacionale ka nje gabim leksikor ...

....
Mirepo une jam thellesisht i bindur se me ndyrdhjen e hapesires nuk do te shkurtohet koha qe i nevojitet laserit ta kaloje ate, dhe se rrezes do ti nevojitet te bej rruge me te gjate ne nje hapesire me te shkurter absolutisht proporcinalisht te barabarte me koeficientin e rrudhes keshtu qe ne nuk do te verejme asgje. Qe do te thote se efekti do te asgjesohet vetiu para se te dale ne hapesiren e pa kompresuar dhe valet e tufeve te ndara kur te takohen do te perputhen plotesisht. ....

Sa e zgjat dhe ti me formula te pakuptueshme(te pakten per mua),
me duket se kemi thene te njejten gje por shprehur ne menyra te ndryshme

[Lioness]

Si perfundim nuk behet fjale per valen gravitacionale por per "valen" hapesinore, sikur qe futbaleri qe e godet topin - nuk eshte futbaleri por topi ai qe do te futet ne gol. Ashtu as kjo vale hipotetike nuk do te jete graviteti por siperfaqja e trazuar e hapesires.
Ne fakt, - e kapi portieri me duket!

futbaleri thote . Vallai ti do kapur per veshesh ne msn me keto masakra qe i ben shqipes.
Ajo "pauza" qe thua ti rrusho, mendohet te jete e gjate. Tema deri atehere do behet ... dmth do cofin mesfushoret, mbrojtesit, sulmuesit, portieret e rezervat bashke ... .

[land]

Planetet, gazi nderyjor, meteoritet, eshte materie normale, e megjithate eshte e erret sepse nuk rrezaton drite. Keshtu qe eshte mese normale nese galaktika ka mase me te madhe se sa yjet qe shohim. Per me teper ajo vrima e zeze qe hipotizohet te jete ne mes te galaktikes mund te kete mase te mjaftueshme dhe gravitet te mjaftueshem per te mos lejuar shperberjen e galaktikes.
Keshtu qe me duket e pavend dhe e panevojshme hipotizimi i kesaj lendes se erret.
A nuk ishte me e thjeshte dhe e llogjikshe te mendohej se drita qe del nga yjet nuk arrin kudo dhe jo çdo atom ne galaktike arrin te reflektoje driten deri tek ne.

Megjithate akoma nuk arrij te kuptoj se si e paskan llogaritur masen e galaktikes, ose me sakte llogaritur qe duhet te jete 10 here me e madhe se sa ajo e yjeve te dukshem?

Per mua jane thjesht teori te lodhura dhe shume banale nisur nga menyra arsyetimit qe paskan bere per te justifikuar ekzistencen hipotetike te saj.

Si perfundim dua te them se ekzistenca ose jo e lendes se erret nuk ka asnje lloj peshe. Ne fund te fundit cilesia e saj qenka masa dhe qe nuk rrezaton drite. Kjo nuk na jep asgje te re.
Thjesht shkencetareve u dolen pak çuditshem llogarite dhe ne vend sa te pranonin se perfundimet i kishin te gabuara, ose te gjenin nje teori me te pershtatshme per te justifiuar perfundimet e tyre vendosen se ekziston nje lende e erret ne menyre qe llogaria qe kishin mbi masen e galaktikes te dilte e sakte. Po ne fund te fundit a ka kjo rendesi shkencore? Ekzistimi apo mos ekzistimi i kesaj lende a do na mesonte diçka te re, apo do na hapte rruge te reja per te kuptuar universin?

tani ca te them me une vecse ta spjegoj me fjale te thjeshta te kuptojne te gjithe antaret.

sipas ligjit te gravitacionit universal te Newton thuhet qe ne nje sistem gravitacional si ai i nje galaktike,shpejtesia e yjeve qe ndodhen ne zonen e jashtme nga berthama(qendra e galaktikes apo black hole,e quajme si te duam)duhet te zvogelohet sa me teper te rritet distanca.por nuk ndodh keshtu,vezhgimet mbi qindra galaktika tregojne qe shpejtesia e yjeve shume larg qendres se galaktikes eshte shume me e madhe sesa ajo e pritshme dhe nuk zvogelohej me rritjen e distances.kjo spjegohet veeeeeeeeetem qe galaktika permban materje te erret dhe jo te koncentruar ne nuklin(berthamen) e saj,ne te cilen terheqja gravitacionale eshte pergjegjese per levizjen kaq te shpejte te yjeve.

pra nuk eshte fjala vetem per nje super black hole ne qender te universit,materja e erret eshte prezente gjithandej................


ps.thashe dy fjale keshtu,po pertoj te zgjerohem shume.

[Baptist]

Sa e zgjat dhe ti me formula te pakuptueshme(te pakten per mua),
me duket se kemi thene te njejten gje por shprehur ne menyra te ndryshme

Ndryshe eshte kur te sqarohet me mire konstanta ime (B),
sepse ajo mund te thjeshtesohet shume; -infinit kohe dhe infinit hapesire ne llogaritjet tona lokale qendrojne ne raport te thjeshte si 1:1, (nje ndaj nje).

Prandaj B = (1m · 1s); s'ka nevoje per matje te kesaj konstante, ajo eshte:
B = 1ms

Keshtu nese kemi matur ndonje anomali te ngjeshjes Δl ne hapesire, levizja lineare e pikes se cfaredoshme neper ate regjion do te realizohet per:

      v
B · ------;
    (l+Δl)

Nese l - l1 = 0.25; Δl = 0.25m (!vlere shume e madhe por ilustrative...), athere do te kemi:

[Sic thame: B=1ms, prandaj zbatojme si ne vijim]

(1ms · 1m/s)    1m²/s
------------ = ------- = 0.8m/s
0.25m + 1m      1.25m

Pra shpejtesia e levizjes se pikes se dhene do te bjere ne 0.8m/s gjate kalimit neper hapesiren e ngjeshur, mirepo randevuja e planifikuar e tufes se ndare ne a dhe b (ne piken e takimit) do te jete fiks ne kohe.

Andaj edhe efekti imagjinar i vales se ngjeshur (te ashtuquajtur gravitacionale) do te jete krejtesisht i padukshem = i pamatshem ne praktike.

njeherit edhe ato SF tregimet ne te cilat beht fjale per udhetime ndergalaktike me ane te tunelimit neper hapesiren e lakuar apo te ngjeshur ne menyre analoge nuk do te kete kurrfare efekti praktik sepse gjate kalimit neper kete tynel, vlera e kohes gjate kalimit neper tynel do te pesoje inflacion proporcional, dhe si perfundim udhetimi do te zgjase njesoj.

Shume deshpruese, sidomos per mua qe si femi kam enderruar e shpresuar te realizoj udhetime te tilla nderyjore... ehhh.

futbaleri thote. Vallai ti do kapur per veshesh ne msn me keto masakra qe i ben shqipes.
Ajo "pauza" qe thua ti rrusho, mendohet te jete e gjate. Tema deri atehere do behet ... dmth do cofin mesfushoret, mbrojtesit, sulmuesit, portieret e rezervat bashke ...

E di. Ajo 'pauza' do te mund te rezultoje 'e perhershme' te fundja :'(- por kam lajme te 'mira'; - se shpejti do te perfundojne punet ne projektin i cili ne nje mase do te mund te zevendesoje kete eksperiment. Fjala eshte per ILC (ose) International Linear Collider, qe mund te quhet edhe international lepton collider, sepse ketu do te ndeshin leptone per dallim nga hadronet e planifikuara ne LHC.