"Jehonë Anadrinie"

[Agim Metbala]

Në vijim, për lexuesit e nderuar të temës "Jehonë Anadrinie", po e postoj parathënjen e librit të dytë të poetit dhe mikut tim e të Juaj Xheladin HANZA - "Ngjyrat e shkëlqimit", bashkë me një poezi...

Ju përshëndes të gjithëve...

Parathënie


Në qoftë se krijimi i poezisë i ngjan një odisejade, siç do të thoshte studiuesi ynë i mirëfilltë i poezisë bashkëkohore shqipe Agim Vinca, kurse odisejada është, siç dihet, një udhëtim i gjatë dhe i përcjellur me shumë peripeti, atëherë poeti është ai që kërkon atdheun e tij, njësoj si heroi legjendar i Homerit – Odiseu, që kërkoi Itakën.
Po cila është Itaka e çdo poeti?
Pa asnjë mëdyshje do të them; është bota shpirtërore e tij, që lehtë mund të ngacmohet nga një zhurmë, e cila prapa lë një gjurmë, madje, sado e vogël të jetë ajo, qoftë dhe vetëm një fishkëllimë, megjithatë, tejzat në thellësinë e tij, padyshim e detyrojnë atë, që ta shpalosë aty vetveten, e të përpiqet të zbërthejë perceptimin e rrjedhjes së saj, gjithnjë në kërkim të sublimes. Aty, mbi të gjitha, ai më së miri gatitë fuqinë e fjalës, sepse e njeh deri në rrënjë “Itakën e tij”.
Kështu, gjatë një udhëtimi odisejadesk nëpër botën e tij shpirtërore, edhe poeti ynë tanimë i njohur Xheladin Hamza, na solli para nesh librin e dytë poetik me titull mjaft domethënës “Ngjyrat e shkëlqimit”.
Përse ky titull? Apo, mos vallë poetit i erdhi nga një burim hyjnor?
Po, - do të pëshpëriste ai – atëherë kur:

“Fillimin dhe mbarimin e jetës
i përputha në një pikë
porsi një semazen...”

Semazeni - është personi i cili e ekzekuton apo praktikon Semanë, si teknikë mjaft e ndërlikuar.
“Semaja është manifestim i lëvizjes së trupave qiellor, ku udhëheqësi i Semasë, mentori; simbolizon diellin ose aksin e sistemit dinamik të Galaktikës, kurse semazenët, të iniciuarit, në lëvizje rrethore, simbolizojnë planetet, pra, kemi të bëjmë me një valle kozmike, për unifikim me kozmosin”. – thotë njohësi më i mirëfilltë dhe autokton i këtij riti tek ne, Fahredin Shehu.

Madje, derisa Rumiu për Semanë shkruan se:

“Shoh ujërat që vrushkullojnë nga gurrat e tyre
Degët, lisat që vallëzojnë si penduesit
Gjethet që me duar rrahin si muzikantë...”

..., vargjet e sipërtheksuara të tij, janë ndoshta një pasqyrim simetrik dhe plotësisht i përputhen një ritmi që reflekton afinitet inercioni, vargjeve të shkëputura të poetit Xheladin Hamza:

“Shpirtbardhët i merr me lehtësi
të përcjellur me muzikën hyjnore të semas
e të mbështjellur me aromë lulesh
të këputura nga kopshti i Edenit...”

..., andaj, thekson se:

“Tërë jetën dëshirova të bëhem semazen
kërcimtar i paepshëm i semas në shpirt të jem...”

..., sepse, poeti ynë është udhëtar i dëshirave të tija, të cilat ashtu si i shfaqen në mugëtirën e shtratit shpirtëror, ashtu të tilla ia do edhe zemra. Dhe se:

“butësisht si fëmijë do kapemi për dore
në sexhde bijmë para të Madhit Zot
se jemi udhëtarë të amshimit...”

Kjo lë të kuptojmë se Uni i poetit Hamza është shumë stabil dhe se në çfardo ndërrim kondite, ai prap është i lidhur shumë fortë me Universin Hyjnor – Perëndinë, pikërisht:

“aty ku engjëjt pa ndërprerë
zëshëm këndojnë
TEKBIRIN...!”

Duke shfletuar me kujdes faqet e librit dhe duke i medituar vargjet e shkruara nëpër to, do të na shpirtëzohet një ndjenjë lakmuese, brenda së cilës shtrihet dashuria, si maksimë më universale, e që shkëndijat e saja depërtojnë deri në thellësi dhe, shpeshherë, bëhen pjesë intime e jetës njerëzore, në këtë mes edhe të krijuesit.
Në këto shtigje edhe bota intime e poetit Xheladin Hamza, është e fshehur thellë, madje, do të thoja, shumë thellë dhe jo rrallëherë atë e ndrydhë, për ta shpalosur ndonjëherë vetëm nëpër ëndrra, siç shprehet në poezinë; “Ëndrrat e mia”:

“Lëri në qetësinë e shpirtit tim
se janë vetëm ëndrrat e mia
pjesë e jetës sime...”


Këto ëndrra janë valë të dashurisë njerëzore. Dhe meqë atyre nuk mund t’i ketë ikur askush, as poeti nuk do të tentojë ta provojë këtë, andaj ai i hap rrugë të dashurës së tij, duke i thënë:

“Bëhu e lirë
dhe lundro kah do
se shpirtin e kam
det të hapur
vetëm për ty...”

..., ndërsa zemra e tij për të është F o l e j a ku ajo me ëndje zbret dhe gjen prehje.
Megjithatë kur poeti disi vjedhurazi kthehet në vitet e hershme të rinisë, atë e mbështjellë një nostalgji, e cila thuajse ia vjelë ngadalë dhe një nga një gjethet e një kohe dikur të njomë. Ndonëse e di fort mirë se nga askush nuk do të merr ndonjë përgjigje, ai nuk heziton t’i bëjë pyetje vetes me një stili retorik:

“- Përse flokët më janë zbardhë?
- Ku ikën vitet e mia?...”

Pothuajse, si gjithë krijuesit shqiptarë, ashtu edhe poetin Xheladin Hamza, fati i Kosovës në zymtësinë e harkut më të errët të historisë, e kishte lidhur përherë me të, mirëpo, përveç në poezinë “Terrii i ballkanit”që kemi ca motive të stilit elegjiak, dy poezitë e tjera (Pavarsia dhe Luan Haradinaj), rrafshi motivor i tyre ka nota lirie e krenarie, dhe me një optimizëm guximtar, madje, do të thoja deri në gatitje për kushtrim të ri:

“Jeton Kosova, feston Shqipëria, gatitet Çamëria, hej...!”

Ndonëse, duke qenë i vetëdijshëm se opusi poetik i këtij vëllimi poezish ka dimensione edhe me të theksuara, si në aspektin motivor, ashtu edhe në atë meditativ, megjithatë në ketë recension (sigurisht sipërfaqësor), jam përpjekur i nderuari lexues, që sado pak të jap një pasqyrë, ku paraprakisht do të mund të orientohesh nëpër rrjedhën e valëve poetike që burojnë nga “Itaka” e poetit tonë Xheladin Hamza.
Ju merreni e shijoni si të doni, se tani e tutje janë tuajat!


Rahovec, tetor 2008. Miftar Kryeziu





E P I T A F

Mbi varrin tim
ku trupi do të më pushoj
p ë r j e t ë s i s h t
vargjet e mia do të jenë
trëndafilat më të bukur
p ë r t r i r j e j e

[Agim Metbala]

Lexuesve të temës "Jehonë Anadrinie", po Jua prezentoj poetin e njohur edhe përtej kufijve shqiptarë, mikun tim të nderuar, Xhevdet BAJRAJ.

Është i lindur më 1960, në fshatin Panorc të Malishevës, pastaj bashkë me familjen, u shpërngulën në Rahovec. Aty kreu shkollën fillore dhe të mesmen, ndërsa studimet i vijoi në Universitetin e Kosovës.

Aktualisht, jeton në Meksikë dhe punon si profesor në Universitetin e Mexico City-t.

Ka botuar këto libra:
"Nënë preh guri", Prishtinë, 1988, "Ëmblemë e vdekjes", 1993, "Copë e humbur e parajsës", Prishtinë, 1998, "Reugo albanes" ("Lutja shqiptare")Mexiko Cyty, 2000, "Kur engjëjt qajnë", Tetovë 2002, dhe "Blues në qiellin e indianëve" , Tetovë 2003...

Veprat "Ëmblemë e vdekjes" dhe "Liri e tmerrit", Janë shpërblyer nga Shoqata e Shkrimtarëve të Kosovës, si libra më të mirë të vitit të botuar mes dy Mitingjeve të poezisë...

Herëpashere, do t'i postoj pezitë e këtij poeti...KUR PIKIN

ËNDRRAT

Këngët e lëna nëpër kohë
Era i treti
Bashkë me zogjët

Ëndrrat e mbetura në qiell
Pikën në tokë dhe
Lule të ngjashme me ato në parajsë
Çelën nën flamur mbi varre

Hëna me ca arna në trup
U merr erë
Para se të ngjitet
Bjeshkëve të Nemura

[Agim Metbala]

Xhevdet BAJRAJ

VARR NË ERË

Buzëqeshjet zënë në thua
Nëpër rrudhat e fytyrës
Dhe lotët gjithashtu

Dashuria ime për ty Rahovec
Ma jep të drejtën
Të më varrosin aty

O tek e fundit
Në një varg
As në tokë as në qiell
Më varrsoni në erë

[riza2008]

Xhevdet BAJRAJ

VARR NË ERË

Buzëqeshjet zënë në thua
Nëpër rrudhat e fytyrës
Dhe lotët gjithashtu

Dashuria ime për ty Rahovec
Ma jep të drejtën
Të më varrosin aty

O tek e fundit
Në një varg
As në tokë as në qiell
Më varrsoni në erë

Si gjithmone i nderuar Agim do sjellesh diçka te re.Kesaj radhe na ke sjelle nje xhevair te çmushem,poetin e nderuar te Malisheves dhe Rahovecit njekohesisht,profesorin e nderuar Z XHevdet Bajraj.Eshte kenaqesi e vecante qe prezantohemi me keta njerez te cilet kan bere emer jo vetem ne profesionin e tyre,por dhe ne poezi dhe kjo eshte nje mbrekulli.Do vazhdoj ta ndjek me vemendje temen tende qe sa po vjen dhe po behet me interesante.Kjo eshte merita jote dhe per kete te pergezoj nga larg dhe te uroj gjith te mirat.Me respekt miku juaj Riza Çato.

[Agim Metbala]

Si gjithmone i nderuar Agim do sjellesh diçka te re.Kesaj radhe na ke sjelle nje xhevair te çmushem,poetin e nderuar te Malisheves dhe Rahovecit njekohesisht,profesorin e nderuar Z XHevdet Bajraj.Eshte kenaqesi e vecante qe prezantohemi me keta njerez te cilet kan bere emer jo vetem ne profesionin e tyre,por dhe ne poezi dhe kjo eshte nje mbrekulli.Do vazhdoj ta ndjek me vemendje temen tende qe sa po vjen dhe po behet me interesante.Kjo eshte merita jote dhe per kete te pergezoj nga larg dhe te uroj gjith te mirat.Me respekt miku juaj Riza Çato.

Mik Riza, sinqerisht më vjenë mirë se i lexoni poetë rahovecas me aq respekt e i vlerësoni aq lartë...
Sigurisht se unë do të vazhdoj me prezentimin e tyre me poezi të përzgjedhur, për poetë dhe lexuesit e Forumit shqiptar...

Ju përshëndesë vëllazërisht...

[Agim Metbala]

Besa HOXHA - BEQIRI

PAVDEKSHNËRIA

Thura vargjet
Në jetën e pluhurosur të ëndrrave

Çdo gjë tretet
Vetëm hija e fytyrës
Mbetet grimcë e pasqyrës së thyer

Jeta tjerr kohën e vet

[Agim Metbala]

Xhevdet BAJRAJ

CA KOKRRA RRUSHI TË RAHOVECIT

Dua të vdes por pak më ndryshe se s'po vdes
Dua të shtrihem në një copë dhe Kosove
Para se t'i mbyll sytë
Dua t'i shoh e t'i marr me vete
Ca kokrra rrushi të Rahovecit

[Rebele]

I nderuar Zoti Metbala,

Faleminderit per krijimet qe keni prure ne kete teme. Jane perla. Perzgjodha poezine e meposhtme, pasi i kaloi caqet e pelqeses:

NË LIRI

Ca re si tufa delesh kullosin
Ëndrrat që mbetën jetime
Me diell të përgjakur në sqep
Zogu rri mbi kulmin e ri
Të shtëpisë së vjetër

Nga molla mbi tavolinë
Një krimb i majmur m’i ngul sytë
Hap dritaren ndez cigaren
Ca njerëz ngrehin flamurin e porsalarë me gjak
Sikur duan ta peshojnë dhembjen e Ditës së Re

Poshtë në rrugë
Lirisë mbi biçikletë era ia ngre fustanin
Tek provon të ikë
Nga trimat e pasluftës që i janë vënë pas
Hipur mbi klithmat e Atyre që s’janë më

Hapi shishen me Tequila
Dielli u rrokullis prapa shtëpisë
Zogun e qepur në flamur e përkund era
Marr fotografitë e të vdekurve të mi
Vazhdojmë aty ku na ndërpreu pranvera...

Pershendetje,
R.

[Agim Metbala]

Rebele, më vjenë mirë se Ju pëlqyen poezitë e poetëve rahovecas...

Në vijim, po e postoj edhe një poezi të poeteshës BESA HOXHA - BEQIRI

MUZE I SHPIRTIT

Zhurmë e njerëzish
Mbysin vetminë

Koha tretet
Në lotët e pluhurit

Muze i shpirtit
Fjalë për ty

[riza2008]

Në vijim, po e postoj edhe një poezi të poeteshës BESA HOXHA - BEQIRI

MUZE I SHPIRTIT

Zhurmë e njerëzish
Mbysin vetminë

Koha tretet
Në lotët e pluhurit

Muze i shpirtit
Fjalë për ty

Pershendetie Z Agim Metbala!Si gjithmone jam shume kurioz per kete faqe letrare dhe çdo dite e hap ,panvarsisht se i kam lexuar poezite e hedhura u rikthehem perseri me kenaqesi.Lexova parathenien e librit te ri me poezi te poetit te mirnjohur Xheladin Hamza dhe po e pres me padurim leximin e plote te tij,per te cilin do kem dhe privilegjin qe librin do ta kem dhe ne bibloteken time personale fale perkujdesit te vete autorit Z Xheladin te cilit i jam shume mirnjohes.Me behet qejfi qe poetet e Rahovecit i kane kapercyer kufijte me krijimtarite e merituara te tyre ku do ne bote dhe kjo eshte nje gje e madhe.Ju uroj gjith te mirat dhe me pelqen shume harmonia qe kini me njeri tjetrin.Me respekt per ju dhe krijimtarine e te gjithe poetve qe na kini paraqitur.Qofsh njeri i nderuar .Me respekt miku juaj Riza Çato.