Krimet komuniste në Shqiperi

[Elonaa]

Krimet komuniste kan kaluar cdo norme njerzore.Shqiptari i merte jeten shqiptarit vetem per idene qe kishte ne koke. Skandal.

[Toro]

Ti thua se nuk ka asnjë lidhje mirëpo me sa duket, paske përfytyrime shumë idealiste për Shqiptarët në tërësi. Po të kishe lexuar, qoftë edhe një libër të vetëm nga të huaj ose Shqiptarë për mentalitetin e populllit Shqiptar ndër vite nuk do ta kishe aq të vështirë ta kuptoje atë që them unë.

Te me falesh qe i konsideroj shqiptaret te pafajshem derisa te jete provuar qe jane fajtore, qe i konsideroj njerez si gjithe te tjeret, jo kafshe me bisht sic na propagandojne serbet.
Une i njoh njerezit si te mire si te keqinj nga eksperienca personale. Nuk pres turistic guides te me tregojne se si jane e si kane qene njerezit e nje populli te cilit i perkas.

Unë nuk dua të them se të gjithë Shqiptarët kanë një mendje kriminale, porse shoqëria shqiptare, për arsye të ndryshme ka qenë gjithmonë shumë e rreptë, e egër dhe relativisht e prapambetur në çdo aspekt të jetës. Këtu ia vlen të përmendim elementë të tillë mburrjeje nga mentaliteti shqiptar siç është vjedhja e gruas dhe përvetësimi i pasurisë së tjetrit, të cilin e gjen në kanunin e çdo krahine, këtu e 500 vjet përpara.

Tema eshte "Krimet e komunizmit ne Shqiperi" dhe pershkruan krimet qe shteti i nje ideologjie te caktuar kreu ndaj qytetareve te vet. Tema nuk eshte psikologjia kriminale e individit shqiptar ndaj nje shqiptari tjeter dhe analiza e saj.

Lexo dokumente bizantine që flasin për Shqiptarët, lexo dokumente Osmane, lexo libra të tjerë nga të huaj. Madje, Shqiptarët në ushtrinë Osmane kishin njësinë e tyre të veçantë të bashibozukëve e cila në thelb kishte si qëllim futjen e terrorit, bastisjen, përdhunimet etj.

Njesite shqiptare ne sherbim te ushtrive te huaja (Osmane, Franceze, Italiane apo Greke) nuk kane bere as me pak, as me teper nga c'kane bere njesi ushtarake te kombesive te tjera ne kohen e tyre. Madje mund te them se kane qene me te civilizuar sesa kombe te tjera qe mbahen te civilizuara (kujto se c'kane bere nje komb i "civilizuar" si gjermanet ne LIIB ndaj kombesive te tjera dhe pas ec e na thuaj per bashibozuket e kohes se Osmanve ku bastisja, perdhunimet ishin pjese e pandarshme e artit luftarak PER KOHEN E TYRE!

Nuk ka një zhvillim normal standart të progresit të një shteti. Nuk ka dy shtete në Europë që janë njësoj. Nëse ti je në gjendje që gjatë historisë të heqësh paralele dhe të thuash se progresi i shtetit Shqiptar ka qenë ndonjë herë i njëjtë me progresin e shtetit Grek dhe atij Jugosllav, atëherë unë pres kokën.

Këto shtete kanë të paktën një eksperiencë 100 vjeçare më shumë se ne në organizimin e shtetit. Dhe këtë do të ta ilustroj me një shembull shumë të thjeshtë (pa marrë parasysh faktin që janë më të mëdha e më të fuqishme). Ne po kalojmë në të njëjtat gjurmë që kanë kaluar edhe fqinjët tanë, por kjo për shkak të ligjeve të natyrës po ndodh gati 100 vjet me vonesë.

Nëse marrim si shembull hartën e Greqisë dhe të Serbisë, ose të Malit të Zi, do të vëmë re se këto kombe fituan pavarësinë 100 vjet përpara nesh, por formën e tyre të sotshme (pak, a shumë) e fituan vetëm pas një periudhe pothuajse 100 vjeçare , pikërisht atëhere kur ne sapo e fillonim rrugën të pavarësisë.

Në 2008, pas pothuajse 100 vjetësh, me shpalljen e pavarësisë së Kosovës dhe marrëveshjen e Ohrit, populli Shqiptar arriti, si të thuash formën e tij, jopërfundimtare, por autoritative, duke dalë tashmë nga lista e kombeve të trajtuar si popull i kategorisë së dytë. Kohë kjo që i venojitet një populli për tu afirmuar.

Pra, kur krahason shtetet, bën mirë të marrësh parasysh edhe zhvillimet historike e faktorë të tjerë në një kohë më të gjatë se sa 50 vjet.

Eksperienca ne ndertimin e shtetit ishte komplet pa lidhje si per Greqine, Jugosllavine ashtu dhe per Shqiperine ne 1945 persa i perket zhvillimit ekonomik dhe reformave shoqerore.
Jugosllavia u krijuar si shtet ne 1918 .Me pare ekzistonte Serbia si shtet i centralizuar, me vone u be shtet federal (koncept tjeter i konstruktit shteteror qe asnje kombesi e ish Jugosllavise nuk kishte eksperience).
Greqia ishte akoma ne lufte civile deri ne 1949. Rimekembja ekonomike dhe shoqerore filloi te pakten nje 7 vjecar pas Jugosllavise e Shqiperise.
E megjithate Greqia arriti brenda nje 15 vjecari (1951 - 1967) si rritje ekonomike, ashtu dhe progres shoqeror. Ishte sistemi qe zgjodhi qe e coi perpara, jo eksperienca ne ndertimin e shtetit. Greket e sotem jane akoma me me eksperience, por fakti eshte se i kane borxh gjithe botes dhe gjithe ate pasuri kombetare qe vune per 40 vjet pa ua paguajne sot te huajve si interes per borxhet qe kane marre.

Ti i merr gjërat për të mirëqena, a thua se bien nga qielli, ose na i bën dhuratë Plaku i Vitit të Ri. Harron që historia bëhet nga njerëzit, po ashtu edhe ekonomia. Më vjen të gajasem kur thua që ishin "fenomene të kohës, të përbashkëta". Fenomene????? Fenomen mund të quhet rënia e shiut, kthimi i materies në energji e anasjelltas, rrymat nënujore, ose fenomenet psikologjike njerëzore, të cilat nuk varen drejtpërdrejtë nga njeriu.

Me fal po a nuk ishte ti ai qe ishe nostalgjik per "universitetin falas", "shtepite falas", "sherbimin shendetesot falas" disa postime me lart?
Rritja ekonomike dhe e mireqenies qe paten mbas LIIB te gjitha shtetet evropiane si ne Lindje, ashtu dhe ne Perendim eshte FAKT dhe eshte fenomen ekonomik i njohur boterisht. Dikush eci perpara me hapa te shpejte perpara, dikush eci me ngadale, te tjere ecen shpejt dhe me pas ngelen ne vend numero, ndersa te tjere si Shqiperia ecen 2 hapa perpara e 3 pas!!!

Fenomen mund të quhet edhe fryma optimiste dhe vëllazërore e pas luftës brenda dy kampeve, gjë që i dha mundësi shqipërisë të përfitojë burime të mëdha financimi.

Më vjen keq po unë nuk mund të ndjek këtë lloj logjike abstrakte që ndjek ti. Çfarë mund të të them unë ty???? Ti do me ta shit sapunin për djathë. I thua punës njerëzore "FENOMEN". Hajde, hajdeeeeeee!

Ok.
Une por te paraqes perkufizimin e fjales "fenomen" sipas World English Dictionary:
1. anything that can be perceived as an occurrence or fact by the senses
2. any remarkable occurrence or person

Perkthim ne shqip (nese nuk di anglisht):
1) cdo gje qe mund te perceptohet si ngjarje ose si fakt nga ndjenjat
2)nje ngjarje e shenueshme ose individ

Po tani do ta "blesh" sapunin per djath apo gjize?

Ke qenë, je dhe do të jesh i fundit në europë për një kohë shumë të gjatë. Dhe kjo nuk varet nga regjimet por nga aftësia prodhuese e një kombi. Lexo, mëso, kupto zhvillimet e shoqërive njerëzore.

Me bind pra me fakte, jo me gjepura qe zhvillimi ekonomik i nje shteti varet nga aftesia prodhuese e nje kombi. Fillo duke me shpjeguar se si i njejti komb si gjermanet (te ndare ne Lindore e Perendimore) apo koreanet (te ndare ne Veri e Jug) apo kinezet (te ndare ne Hong Kong, Taivan, Macao (sisteme kapitaliste) e Rep. Pop. e Kines (sistem komunist), qe kane te njejtet aftesi prodhuese, perse kane rezultate te ndryshme ekonomike??

[Toro]

NE VITET E ARTA TE KESOJE MINISTRE,FSHATI ISHTE NE GJENDJEN ME SKANDALOZE.NJE KOOPERATIVIST PUNONTE VETE PER 30 LEK PER DITE PUNE,NE FSHAT FSHATARI NUK GEZONTE TE MBANTE NJE PUL TA THERTE PER VITE TE RI,KJO INJORANTJA ,E QUANTE PRONEN PRIVATE ARMIKUNE E POPULLIT ,NE KOHEN E SAJE 70/% E POPULLSISE NUK NGOPEJ ME BUKE.

RROGA E NJE KOPERATIVSTI ISHTE 30 LEK PER DTE PUNE KUR NJE BUKE KUSHTONTE 40.NE FSHAT HANIN BUKE MISRI ,PAVARSISHTE SE ATA E PRODHONIN ATE.

NE KOHEN E SAJ FSHATARI NGA E PA USHQYERA DUKEJ SI TALIBAN,SI UFO.
SOT KKJO BENE MORAL DHE TREDONE ARRITJET BEMAT E SAJE ,NJINJORANTE NE KETE FUSHE,KUR AJKA E INTELIGJENCESE DERGJEJE NEPER BURGJE

KEJO DREJTONTE ATE FAR MINISTRIE ,,,TURP SI AKOMA LEJOHET KETA FUNDURINA TE BEJE AKOMA PROPAGANDE ,

NE AMERIKE A NE VENDET E ZHVILLUARA NUK LEJOHET NEPER MEDIA TE BEHET PROPAGANDE A TE PUBLIKOHEN KRIMINELAT SI HITLERI ,POL POTI ,

KJO I PERKET ASAJ KLASE QE IKA DUART ME GJAKE.QE SHTYPI,SHFRYTEZOI,MASAKROJE NJE POPULLSI ,NJE KOMBE TE TERE.KETO MOSTRA

NE RASTE SE ESHTE DEMOKRACI NUK MUND TE DALIN SI DALIN KETA NE MEDIA.
POR NE SHQIPERI NUK ESHTE E THENE TE KETE DEMOKRACI,PRAP JANE KETA,ME PINJOLLTE E TYRE QE AKOMA SUNDOJNE ATE VEND


PRANDAJ SHQIPTARET KERKOJNE DITA DITES TE LENE VENDIN E TYRE SE KJO KLASE DOMIINON AKOMA ATY ,,,,DIKUR I KISHIN DUART ME GJAKE SOTE I KANE XHEPAT ME PARE,,,,FARE E KEQE KISH PAS THEN QAZIM MLLETI.....

PASKA QENE EDHE KJO SHUME E PA PRIVILEGJUAR,,MERE ME MENDE PPULLI I THJESHT..........

Pse nuk e dije ti qe Themia ishte disidente? Fill mbas Havelit dhe Solzenicinit, Themie Thomai ka qene disidenta me e madhe se ka kundershtuar Enver Hoxhen (!!!)....Imagjino mos ta kundershtonte, jo buke misri, po buke me tershere do hanin fshataret e shkrete. Prandaj rri shtrembet e fol drejt e jepi shoqes Themie meritat qe i takojne. Une them ta shpallim "Martire te Demokracise"!!!!

[kthetrat]

Pse nuk e dije ti qe Themia ishte disidente? Fill mbas Havelit dhe Solzenicinit, Themie Thomai ka qene disidenta me e madhe se ka kundershtuar Enver Hoxhen (!!!)....Imagjino mos ta kundershtonte, jo buke misri, po buke me tershere do hanin fshataret e shkrete. Prandaj rri shtrembet e fol drejt e jepi shoqes Themie meritat qe i takojne. Une them ta shpallim "Martire te Demokracise"!!!!

e morra vesh vone....

[Dasius]

Ti behesh kontradiktor me veten tende brenda 2 fjalish. Njehere thua se regjimi kishte ligje qe respektonin te drejtat e njeriut, pastaj thua se keto ligje ishin ne dore te atij qe ushtronte autoritetin. Ose ligji zbatohej ne menyre selektive (pra jo per te gjithe qytetaret)sipas autoritetit qe e kishte ne dore, ose zbatohej ne menyre absolute per te gjithe qytetaret pa perjashtim. Fakti eshte se ligji shtrihej si llastik sipas nevojes apo qejfit te elites se kuqe, pra nuk mund te flasesh per respektim te te drejtave te njeriut.

Po përpiqesha që të të tregoja të dyja anët e medaljes për një gjykim gjakftohtë. Unë nuk pretendoj që të një sistem diktatorial të ketë koncept të zhvilluar mbi të drejtat e njeriut, por po nxirrja në pah faktin se ashtu si regjimi i jepte mundësi të poshtrit të bënte poshtërsira, ashtu i jepte mundësi edhe të mirit të bënte mrekullira.

Sigurisht qe ka pasur komuniste qe gjate diktatures iu pergjigjen thirrjes se ndergjegjes se tyre, jo thirrjes se Partise per gjak e dhune dhe nuk moren ne qafe njerez te pafajshem. Por mos kujto se meritojne ndonji dekorate. Bene detyren ndaj ndergjegjes dhe bashkeqytetareve te tyre dhe nuk u kthyen ne perbindesha. Mjafton qe te permendet se ngelen njerez, asgje me teper. Lapidare nuk meritojne se nuk i bene keq dikujt.

Këtu nuk flas për ata që kanë ndenjur neutral. Flas për ata që kanë sakrifikuar një jetë të tërë për popullin e tyre, për zhvillim, etj. Ata meritojnë respekt të plotë nga ana jonë, ata i kanë bërë ballë edhe presionit të vazhdueshëm që ushtronte atmosfera diktatoriale kundrejt punës së tyre. Edhe gjatë diktaturës vërejmë luftën midis "të mirës" dhe të keqes"

Jeta mund te kete qene e bukur per ata qe nuk dinin se kishte dhe alternativa te tjera.
Te te behen sherbime falas nuk eshte krim. As ti shijosh ato. Problemi qendron se gjate kohes qe ti pretendon qe keto sherbime te beheshin falas nga shteti, faktikisht dikush tjeter paguante per to me djerse e gjak e dikush tjeter i shijonte.
Ato sherbime "falas" ne fakt i kemi paguar shume shtrenjte ne shqiptaret. Une po te kap nje aspekt : universiteti "falas". Cilat ishin kriteret per tu futur ne universitet?
A mund te futeshin te gjithe pa perjashtim ne universitet? Jo! Duhej te kishe notat e mira. Por edhe po ti kishe notat e mira (qofte dhe te ishe i pari i klases) a futeshe dot ne universitetin falas? Perseri jo! Duhej te kishe dhe biografine "e paster". Kriteret per pastertine e biografise ishin nga me te ndryshmet, shpesh abuzohej me to dhe linin jashte atij universitetit "falas" dhe njerez qe kishin bere "krimin" te ishin te aferm te dikujt qe shteti / Partia e deklaronin armik (me gjyq e pa gjyq). Njerez te tille liheshin pa shkolle, detyroheshin te punonin ne pune nga me te rendomta, te denuar nje jete te tere ne nje page te ulet dhe te ishin nen mbikeqyrje te te paafteve, gjymtoheshin psiqikisht dhe vendin e tyre e zinin ata qe nuk e meritonin ose qe ksihin te njohur ne Parti e pushtet.
Te kujtosh si "te bukur" nje kohe te tille kur je koshient qe shume bashkeqytetare trajtoheshin ne kete menyre, ne mos nuk eshte kriminale eshte e pamoralshme.

Unë nuk i mohoj këto që thua. Jam plotësisht dakord. Madje, pikërisht në këto aspekte duhet përqendruar dhe analiza e fatorëve negativë të jetës nën një regjim diktatorial.

Por, po të marrim parasysh që sot pas 20 vjetëve problemet me arsimin e lartë janë disa herë më shqetësuese dhe serioze në raport me popullsinë në tërësi (jo individë të veçantë), atëherë mendoj se ia vlen që të bëhet bilanci humbjeve në njërin sistem dhe në tjetrin, dmth:

problemi i biografisë, seleksionimit të detyruar dhe abuzimeve VS problemi i korrupsionit, cilësisë së dobët të mësimdhënies, numrit shumë më të ulët të ekspertëve, talenteve të çuara dëm, përqednrimit të studentëve në disa degë të caktuara, diplomë pa kurrëfarë vlere, etj, etj.

Mbasi të bëhet ky bilanc, historia pastaj vendos se cili variant është më efikas.

[Dasius]

Te me falesh qe i konsideroj shqiptaret te pafajshem derisa te jete provuar qe jane fajtore, qe i konsideroj njerez si gjithe te tjeret, jo kafshe me bisht sic na propagandojne serbet.
Une i njoh njerezit si te mire si te keqinj nga eksperienca personale. Nuk pres turistic guides te me tregojne se si jane e si kane qene njerezit e nje populli te cilit i perkas.

Mos manipulo fjalët e mia. Nuk është qëllimi im që të poshtëroj figurën e shqiptarit. Mirëpo, për të kuptuar zhvillimet historike të një populli, duhet patjetër mësuar e shkuara e tij. Pa të shkuar, nuk ka të ardhme. Edhe unë i kam shumë të mirë njerëzit e mi të afërt, por ku dalë në rrugë dhe hasem me gjithëfarëlloj shfaqjesh acivilzimi, nuk mund të mos ngre disa pikëpyetje dhe dyshime serioze në lidhje me standartet e Shqipërisë.

Tema eshte "Krimet e komunizmit ne Shqiperi" dhe pershkruan krimet qe shteti i nje ideologjie te caktuar kreu ndaj qytetareve te vet. Tema nuk eshte psikologjia kriminale e individit shqiptar ndaj nje shqiptari tjeter dhe analiza e saj.

Për të kuptuar njërën, duhet të kuptosh dhe tjetrën.

Njesite shqiptare ne sherbim te ushtrive te huaja (Osmane, Franceze, Italiane apo Greke) nuk kane bere as me pak, as me teper nga c'kane bere njesi ushtarake te kombesive te tjera ne kohen e tyre. Madje mund te them se kane qene me te civilizuar sesa kombe te tjera qe mbahen te civilizuara (kujto se c'kane bere nje komb i "civilizuar" si gjermanet ne LIIB ndaj kombesive te tjera dhe pas ec e na thuaj per bashibozuket e kohes se Osmanve ku bastisja, perdhunimet ishin pjese e pandarshme e artit luftarak PER KOHEN E TYRE!

Rastin e bashibozukëve e mora si një shembull midis shumë të tjerëve për të illustruar një ide. Por meqë nuk e kuptove, po të jap një sqarim më të hollësishëm.

Në një sutdim të thellë të historisë së perandorisë Osmane, do të vësh re se roli i Shqiptarëve nuk ka qenë i njëjtë me atë të popujve të tjerë. Jo rrallë Shqiptarët janë quajtur kërrbaçi në dorë të Osmanëve. Përveç njësive speciale bashibozuke, me kalimin e kohës, elementi shqiptar filloi të dominojë edhe njësitë e Jeniçerëve, qendra e të cilëve ishte në Selanik, dhe që sulltani u detyruar ti zhdukte pasi filluan të degjenerojnë.

Gjithashtu, shqiptarët si askush tjetër në ballkan me përjashtim të boshnjakëve, kanë qenë kontigjent i vazhdueshëm ushtarësh, liderash lokalë dhe pushtetarësh policorë. Si askënd tjetër në perandorinë osmane, shqiptarët i gjen të shpërndarë nëpër gjithë territorin e perandorisë si shefa policie, komandantë e deri mbret siç qe Mehmet Aliu. Edhe ai e filloi si bashibozuk i thjeshtë, përdori shqiptarët e tij për të mposhtur mamlukët pastaj ia futi edhe vetë shqiptarëve.

Edh në një shprehje artisitke të thjeshtë popullore siç janë teatrot me kukulla të historive të "Karagjozit dhe Haxhivatit", personazhet e shfaqjes flasin qartë për stereotipet e krijuara në atë kohë mbi popujt e ndryshëm të perandorisë. Ja si janë ata: Një arab lypsar që nuk flet turqisht, një shërbëtore grua zezake, një shërbëtore vajzë e re Cirkaziane, një Armen kambist, një Çifut argjendar, një Pers poet, një Grek doktor dhe një Shqiptar që është ose polic, ose roje, i cili zakonisht bën shumë zhurmë për asgjë.

Gjermanët, vërtetë në kohë lufte u bënë kriminela, por nuk duhet harruar se në kohë paqeje tipar dallues kanë zhvillimin. Ndërsa Shqiptarët, si në kohë lufte, si në kohë paqeje, tipar dallues kanë pasur gjithmonë ushtrinë dhe luftën.

Eksperienca ne ndertimin e shtetit ishte komplet pa lidhje si per Greqine, Jugosllavine ashtu dhe per Shqiperine ne 1945 persa i perket zhvillimit ekonomik dhe reformave shoqerore.
Jugosllavia u krijuar si shtet ne 1918 .Me pare ekzistonte Serbia si shtet i centralizuar, me vone u be shtet federal (koncept tjeter i konstruktit shteteror qe asnje kombesi e ish Jugosllavise nuk kishte eksperience).
Greqia ishte akoma ne lufte civile deri ne 1949. Rimekembja ekonomike dhe shoqerore filloi te pakten nje 7 vjecar pas Jugosllavise e Shqiperise.
E megjithate Greqia arriti brenda nje 15 vjecari (1951 - 1967) si rritje ekonomike, ashtu dhe progres shoqeror. Ishte sistemi qe zgjodhi qe e coi perpara, jo eksperienca ne ndertimin e shtetit. Greket e sotem jane akoma me me eksperience, por fakti eshte se i kane borxh gjithe botes dhe gjithe ate pasuri kombetare qe vune per 40 vjet pa ua paguajne sot te huajve si interes per borxhet qe kane marre.

Edhe këtu më ke keqkuptuar. Ajo që desha të thoja është kjo. Pas L2B, Shqipëria nuk kishte më shumë se 32 vjet eksperiencë shteti. Ndërsa Greqia kishte plot 124 vjet eksperiencë shteti, kurse Serbia me shokë kishte eksperiencë shteti të paktën 109 vjet dhe fakti që krijuan një mbretësi me 6 shtete flet shumë për aftësinë e tyre organizative.

Me fal po a nuk ishte ti ai qe ishe nostalgjik per "universitetin falas", "shtepite falas", "sherbimin shendetesot falas" disa postime me lart?
Rritja ekonomike dhe e mireqenies qe paten mbas LIIB te gjitha shtetet evropiane si ne Lindje, ashtu dhe ne Perendim eshte FAKT dhe eshte fenomen ekonomik i njohur boterisht. Dikush eci perpara me hapa te shpejte perpara, dikush eci me ngadale, te tjere ecen shpejt dhe me pas ngelen ne vend numero, ndersa te tjere si Shqiperia ecen 2 hapa perpara e 3 pas!!!

Unë si individ nuk mund të jem nostaligjik sepse kam lindur në 1983.

Unë e thashë edhe më sipër, nuk ka 2 shtete njëlloj. Çdo shtet zhvillohet në bazë të aftësive të veta. Aftësitë e Shqiptarëve për tu zhvilluar në shtet janë të kufizuara. Edhe sot pas plot 20 vjetëve kapitalizëm, Shqipëria zë të njëjtin vend në Europë që ka zënë edhe para L2B, të FUNDIT.

Ok.
Une por te paraqes perkufizimin e fjales "fenomen" sipas World English Dictionary:
1. anything that can be perceived as an occurrence or fact by the senses
2. any remarkable occurrence or person

Perkthim ne shqip (nese nuk di anglisht):
1) cdo gje qe mund te perceptohet si ngjarje ose si fakt nga ndjenjat
2)nje ngjarje e shenueshme ose individ

Po tani do ta "blesh" sapunin per djath apo gjize?

"senses" janë shqisat dhe jo ndjenjat. Ato mund të quhen fenomene në sensin e ngushtë shkencor të fjalës, pasi kanë ndodhur, por kjo nuk do të thotë se ti mund të fshehësh pas këtij termi punën dhe veprat e bëra me paramendim të njerëzve konkretë. Ti nuk mund të thuash për një njeri që ndërton një shtëpi se ky është një fenomen i kohës që ndodh vetë, ashtu kot. Ky fenomen ndodh si rezultat i një tërësie veprimesh dhe faktorësh të ndryshëm të brendshëm dhe të jashtëm. Nëse këtij robit do t'ia sillnin shtëpinë dhuratë, atëherë faktorët e jashtëm mbizotërojnë dhe faktori i brendshëm bëhet prezent vetëm në faktin që e pranon apo jo. Por nëse, ky robi është strapacuar për 20 vjet rresht për ta ndërtuar atë shtëpi, atëherë në këtë rast dominon faktori i brendshëm.

Kështu edhe me Shqipërinë. Vërtetë zhvillimi i vendeve socialiste ishte një fenomen i përbashkët, por sa nga ky zhvillim varet nga faktorët e jashtëm dhe sa varet nga faktorët e brendshëm????

Me bind pra me fakte, jo me gjepura qe zhvillimi ekonomik i nje shteti varet nga aftesia prodhuese e nje kombi. Fillo duke me shpjeguar se si i njejti komb si gjermanet (te ndare ne Lindore e Perendimore) apo koreanet (te ndare ne Veri e Jug) apo kinezet (te ndare ne Hong Kong, Taivan, Macao (sisteme kapitaliste) e Rep. Pop. e Kines (sistem komunist), qe kane te njejtet aftesi prodhuese, perse kane rezultate te ndryshme ekonomike??

Nëse ti nuk je dakord me mendimin tim për aftësinë prodhuese të një kombi, atëherë si ma shpjegon ti që Shqipëria vazhdon të jetë vendi më i varfër në europë?

Unë nuk kam qenë ndonjëherë avokat i regjimit diktatorial komunist dhe as nuk e mbështes. Por fakti është që Shqipëria edhe sot që nuk e ka këtë regjim, prapë zë vendin e fundit. Prandaj, duke pasur parasysh këtë gjë, duhet që të kthehemi prapa në kohë dhe të bëjmë vlerësimet e duhura, se çfarë ishte si pasojë e sistemit, dhe çfarë si pasojë e paaftësisë së popullit shqiptar. Se që Shqiptarët, në krahasim me vendet e tjera të europës dhe ballkanit, janë më të paaftë dhe më dembela, ky është fakt dhe këtë se luan topi.

[Dasius]

Historia e Themie Thomait që është treguar më sipër në një intervistë është shembull shumë i qartë i kompleksitetit të zhvillimit gjatë diktaturës komuniste. Atje nuk del asgjë bardhë e zi, por me të gjitha ngjyrat dhe problematikat e drejtimit të një shteti. Një shembull i mirë që i kundërvihet atyre diskutimeve të njëanshme pa pikë logjike.

[-BATO-]

Dasius, i kam lexuar shkrimet e tua por më duhet të them se këtë debatin e fundit me Toron e humbe dhe dukesh i pafuqishëm përballë tij. Ju mund të përplaseni me mendime dhe teori të ndryshme, por mos e kërko shpëtimin duke fajësuar popullin. Me një drejtim siç duhet, shqiptarët brenda 50 vjetësh do të ishin të barabartë ose do t'i kalonin të gjitha shtetet e rajonit, po fatkeqësisht ata asnjëherë nuk e kanë pasur këtë drejtim dhe vështirë se kanë për ta pasur ndonjëherë.

[Dasius]

Dasius, i kam lexuar shkrimet e tua por më duhet të them se këtë debatin e fundit me Toron e humbe dhe dukesh i pafuqishëm përballë tij. Ju mund të përplaseni me mendime dhe teori të ndryshme, por mos e kërko shpëtimin duke fajësuar popullin. Me një drejtim siç duhet, shqiptarët brenda 50 vjetësh do të ishin të barabartë ose do t'i kalonin të gjitha shtetet e rajonit, po fatkeqësisht ata asnjëherë nuk e kanë pasur këtë drejtim dhe vështirë se kanë për ta pasur ndonjëherë.

Faleminderit që ke lexuar shkrimet e mia dhe mesa kuptoj nga larg i ke vlerësuar.

Po mirë, ti nuk mendon se ka një arsye për këtë që thua?? Apo si gjithmonë do t'ia hedhim fajin të tjerëve??? Deus-ex machina është gjithmonë fajtori pse ne Shqiptarët kemi qenë dhe jemi të fundit në Europë.

Dikush më tha një herë që njeriu e ka kokën mbi shpatulla për të qenë i zoti i vetes dhe jo për tu shëllyer si gomari në diell.

Nëse një herë nuk të shkon mirë diçka, mund të justifikohesh e t'ia hedhësh fajin tjetrit. Por, nëse vazhdimisht dështon, atëherë fajin duhet ta gjesh tek vetja. Nuk mund të justifikohesh lart e poshtë duke ia hedhur fajin gjithmonë një force të mbinatyrshme.

Por ti më ke keqkuptuar. Unë nuk jam aq naiv sa të mendoj se Enveri ishte njish mirëpo fajin na e paskan Shqiptarët. Unë jam i mendimit se faji nuk mund të hidhet diku ose dikujt dhe o burra të lajmë duart. Jeta e një kombi, e një shteti, e një populli për 50 vjet është shumë komplekse dhe për ta kuptuar duhet analizuar ky kompleksitet.

Më bëhet qefi që e konsideron si "dyluftim" këtë debat, pasi tregon se ka interes, por dua të bëj të qartë se unë nuk dua të fitoj apo të humbas. Qëllimi im është që të ballafaqohen këndvështrimet dhe të dalin në pah të gjitha anët e medaljes, jo vetëm propaganda.

Arsyetimi i Toros në përgjithësi më pëlqen, madje do të thoja se ai e ngriti nivelin e debati në një shkallë më lartë, megjithatë po ta lexosh me vëmendje, do të vësh re se ka disa gafa antropologjike në këtë arsyetim. Iu futa çështjes së Shqiptarëve, jo për tu hedhur fajin, por për të qartësuar disa nga keqkuptimet që lindën në lidhje me krahasimet që bëri ai me shtetet e tjera.

Lexoje me vëmendje dhe do të shikosh që ky debat ende po zhvillohet. Por duhet edhe një çikë kurajo që ta pranosh se vendi ynë, edhe pse sna pëlqen ta pranojmë, në fund të fundit është i fundit dhe ka pak gjasa që të ecë përpara tani shpejt.

[-BATO-]

Faleminderit që ke lexuar shkrimet e mia dhe mesa kuptoj nga larg i ke vlerësuar.

Nuk është se i kam vlerësuar ato që ke thënë, por më pëlqen që mundohesh të arsyetosh dhe përveç kësaj, gjuha e përdorur nga ty nuk është e ulët si e disave që të kundërshtojnë ty.

Po mirë, ti nuk mendon se ka një arsye për këtë që thua?? Apo si gjithmonë do t'ia hedhim fajin të tjerëve??? Deus-ex machina është gjithmonë fajtori pse ne Shqiptarët kemi qenë dhe jemi të fundit në Europë.

Sigurisht që fajin na e kanë të tjerët. Në lashtësi dhe mesjetë nuk ishim të fundit, ishim të barabartë ose më lart se disa të tjerë, po pushtimi 500-vjeçar turk na çoi shumë poshtë. Fqinjët tanë u çliruan rreth 100 vjet para nesh dhe kjo jo për meritën e tyre, po se patën ndihmën e Fuqive të Mëdha. 100 vjet shtet nuk janë pak dhe kjo është arsyeja që ata shkuan shumë para nesh. Pastaj erdhi Hoxha me komunizmin dhe u mori pronën njerëzve, ndërkohë që fqinjët tanë ruajtën pronën private. Komunizmi nuk ishte shpikje shqiptare dhe që Shqipëria të ishte komuniste, edhe kjo u vendos nga të tjerët.

Por ti më ke keqkuptuar. Unë nuk jam aq naiv sa të mendoj se Enveri ishte njish mirëpo fajin na e paskan Shqiptarët. Unë jam i mendimit se faji nuk mund të hidhet diku ose dikujt dhe o burra të lajmë duart. Jeta e një kombi, e një shteti, e një populli për 50 vjet është shumë komplekse dhe për ta kuptuar duhet analizuar ky kompleksitet.

Faji është vetëm i drejtuesit, i askujt tjetër. Kur shteti u merr pronën njerëzve dhe i tufëzon si dele, natyrisht që nuk ka zhvillim. Shkollë dhe shtëpi falas sigurisht që do t'u japë se njerëzit nuk kanë si të jetojnë ndryshe. Nëse ti e quan të rregullt shtetëzimin e pronës, atëherë nuk ka vlerë të diskutohet për asgjë. Gjëja më e rëndësishme është prona, të tjerat janë vogëlsira.

Arsyetimi i Toros në përgjithësi më pëlqen, madje do të thoja se ai e ngriti nivelin e debati në një shkallë më lartë, megjithatë po ta lexosh me vëmendje, do të vësh re se ka disa gafa antropologjike në këtë arsyetim. Iu futa çështjes së Shqiptarëve, jo për tu hedhur fajin, por për të qartësuar disa nga keqkuptimet që lindën në lidhje me krahasimet që bëri ai me shtetet e tjera.

Arsyetimet tij janë shumë të thjeshta e të qarta. Të njëtat shtete të ndara në dysh dhe që ndoqën sisteme të ndryshme (shtetëzimin ose lejimin e pronës), patën zhvillime ekonomike të ndryshme.

... duhet edhe një çikë kurajo që ta pranosh se vendi ynë, edhe pse sna pëlqen ta pranojmë, në fund të fundit është i fundit dhe ka pak gjasa që të ecë përpara tani shpejt.

E pranoj që është kështu, por kjo jo për fajin tonë.