Mesazhi ne vazhdim u dergua ne adrese te forumit nga Andi Deliana ...
Rastesisht pata bere nje kerkim mbi komentet qe kane shkruar bashkeatdhetaret lidhur me filim Koha e Kometes
( Time of the Comet) te regjizorit Fatmir Koci.
Lexova me kureshtje pershtypjet mbi librin e me pas mbi trailer te ketij filmi.
Duke qene pjese e ekipit ne kete film, do desha te them dy fjale.
Pikesepari filmi eshte nje medium tjeter. Ndersa proza nderton historine dhe tregon ngjarjet bazuar ne elementa virtuale, filmi eshte i detyruar te flase me gjuhen e shenjave dhe referencave vizuale.
Ne roman, pavaresisht se mund te jepen detaje qe nxisin fantazine e lexuesit per te imagjinuar situatat apo personazhet, lexuesi, ne mendjen e tij, i nderton dhe i imagjinon sipas eksperiencave te tija personale dhe shijeve te tij lidhur me bagazhin e tij jetesor e kulturor.
Kadareja ka aftesine te tregoje ngjarjet duke pershkruar situatat ne menyre te tille qe gjuha virtuale e perdorur ne fakt ti pergjigjet nje zeri te brendshem dhe subjektivitetit te personazheve ( gjithmone shume te arrire). Ky aspekt i narracionit te Kadarese e ben dhe me te veshtire adaptimin ne film te vepres se tij, meqe ne film subjektiviteti, monologu i brendshem nuk eshte element paresor, bile merret si nje element primitiv, nese perdoret. Ne film ka rendesi paraqitja e aksionit, qe nga ai me i thjeshti ( psh, ne film, nese tregohet dikush/deshmitar qe heq kapelen kur shikon nje trup pa jete, ne kete menyre shprehet me aksionin brenda imazhit, ai subjektivitet qe ne roman do ishte dhene me paragrafe te tera, sesi ndjehet ky deshmitar, sesa keq i vjen , apo sa i befasuar eshte ai ngaqe ne jeten e tij ska pare kurre nje dicka te tille, e cfare mendon ai ti thote policise apo familjes se tij per kete eksperience, etj). Longazhi i perdorur ne film i permbahet imazhit, art!
i!
kulacionit te tij, levizjeve ne ekran e midis imazheve e skenave , e me shume sensit te krijuar nga tere kjo larmi linjash, ngjyrash, zerash, levizjesh ( prandaj dhe filmi ben pjese ne ate qe quhet Motion Picture), gjera qe ne roman vetem mund te merren me mend ( nuk shihen).
Me keto fjale duhet ti them lexuesve qe nese do shkojne te shohin kete film, Koha e Kometes, duhet te mos mendojne per romanin e Ismail Kadarese, sepse behet fjale per nje veper filmike, ku historia eshte rishkruar dhe dizenjuar me estetiken e regjizorit.
Ky film ka pasur impenjimin me te madh qe mund te kete pasur ndonje film i xhiruar ne trojet shqipfolese, deri me sot, (bej fjale per periudhen post-diktatures).
Ne shesh te xhirimit fliteshin gjashte gjuhe te ndryshme. Backgroundi i aktoreve ishte teper i ndryshem gjithashtu ( disa vinin nga teatri, disa nga spektakli, disa nga televizioni e pak te tjere nga filmi). Nuk ka qene e lehte puna ne unison e te gjithe elementeve qe gjeneruan produksionin e ketij filmi.
Megjithate qellimi u arrit, vepra filmike u krye.
A do ndryshoje ky film kinematografine shqipetare? Une besoj se dicka ai do sjelle, por per ta ndryshuar duhet tere nje revolucion ne estetike e ne shume aspekte te tjera te filmit.
Breza te tere jane formuar nen nje tradite te filmit te shkolles lindore e asaj franceze ( por te viteve 60-dhjete).
Sot filmi ka provuar shume ndryshime, dhe ka kerkesa te tjera ndaj regjizoreve qe kerkojne te punojne me te per te pasur sukses.
Jetojme periudhen e webmovies, e filmave te influencuar nga publiciteti, lojrat elekronike, teatri eksperimental, e mbi te gjtiha nga revolucioni teknologjik qe ka prekur Motion Picture.
Per te qene sa me up-dated duhet shume lexim, adaptim, pune e madhe me tekniken ( qe ka ndryshuar), krijimtari bazuar mbi ate cka po ndodh tani me kinemane apo me ate cka audienca pret prej filmit.
Ka ikur koha e luftes se ftohte, e metaforave te medha, e deshires per te bere film d'art me nje longazh te koduar, etj.
Audienca shqipetare kerkon te shohe vetveten, sac dhe te kerkoje ta njohe ate me ngjyra me te gezueshme, me zera me te kendshem, me fytyra me interesante,etj.
Uroj qe brezi i ri i kineasteve te kuptoje cpo ndodh ne mendjen e shikuesit shqipetar, por dhe te reflektoje ne origjinalitetin e tregimtarise e te tematikave qe do zgjedhin.
Lexim te mbare
Krijoni Kontakt