"Koha e Kometes" filmi qe do ndryshoje kinematografine shqiptare - VIDEO

[eybl]

Sikur ta lexoje librin nuk do te flisje keshtu.

E thashe qe nuk po flas per librin. nuk me pelqen kadareja por di qe eshte shkrimtar me kompetence historike dhe me vjen keq qe libri i tij eshte trajtuar ne nje film qe nuk kishte qe ne fillim asnje mundesi ta pasqyronte drejt vepren e tij (aktoret nuk dijne as te flasin shqip). si person qe s'ka lexuar librin dhe me trishtim pohon qe eshte me formacion te manget per te kaluaren e kombit qe i perket (jo per injorance por per pamundesi, jetoj ne mergim qe adoleshente) nuk me pelqen mesazhi qe mund ti percjelle nje syri te huaj dhe shpesh ksenofob dhe mysliman-paranojes nje film i tille, i pazhvilluar ne thelb dhe ne histori, qe paraqet sjellje dhe zakone te te kaluares shqiptare qe duhen kthjelluar mire ne arsyet historike dhe shpirterore, dhe jo te serviren si nje mish-mash pa kuptim.
per fat te mire them se pak te huaj do ta shohin kete film.

[Bel ami]

Une nuk te paragjykova qe nuk e ke lexuar librin.Sikunder ty edhe mua nuk me pelqeu filmi.Regjia mu duk fare pertoke.Filmit i mungonte dramatikja.Asnje aktor nuk pasqyronte nota dramatike, perkunder aktoret e Portokallise e benin fare te dukej filmi si parodi.

[eybl]

Une nuk te paragjykova qe nuk e ke lexuar librin.Sikunder ty edhe mua nuk me pelqeu filmi.Regjia mu duk fare pertoke.Filmit i mungonte dramatikja.Asnje aktor nuk pasqyronte nota dramatike, perkunder aktoret e Portokallise e benin fare te dukej filmi si parodi.

meqenese me bere kurjoze per kete liber bera ca kerkime ne web dhe gjeta ca informacione interesante qe shkojne shume mire me ate qe dyshoja dhe vete. llapa ca shpejt me perpara per kadarene, keshtu qe para se ti postoj dua te te shpjegoj perse nuk me pelqen shkrimtari me i njohur bashkekohor shqiptar. kam lexuar disa nga librat e tij kur isha rreth 12-13 vjec dhe me ka ngelur ajo shija e tharte e tyre ne mendje. megjithese jam e dhene pas atmosferave surreale nuk arrija dot ta pershtypja stilin dhe personazhet e zymta dhe shume te sajuar te librave te tij, ndoshta mosha e mitur ndikonte, sot jam e bindur qe leximi i nje libri te tij thjesht do t'mu "bente boze" pas dy faqesh. tani, pyeta veten, meqenese vete kadareja na qenkesh marre me kete film personalisht, pse filmi na paska dale kaq "kopil"ne krahasim me librin e mrekullueshem?
mendimi im eshte qe filmi ka shkuar kot (me ato 2-3 milionat e dija une se c'beja ehhh ) pikerisht per arsye se i ka ndenjtur besnik romanit dhe ngaterrimeve fantasmogori-psicopatike te kadarese, ne fakt mendoj se zoteria me nick "brari" ka shume te drejte : pse pak histori per te treguar ka shqiperia qe merren me turshite mendore te kadarese, biles dhe te shkruara ne kohen "prina parti"?
po postoj ate qe shkruajne ata qe marrin me shume vesh nga une, nuk po citoj personalisht kritikun sepse nuk e njoh:

Novela, apo romani i Kadaresë «Viti i mbrapshtë» tregon për ngjarjet e vitit 1914 në Shqipëri, vit të cilit i referohet autori në titull. Sigurisht që në një vepër letrare autori ka të drejtë të lejë të lirë fantazinë dhe të krijojë ngjarje, por autorët seriozë ruajnë linjën e përgjithshme historike të ngjarjeve, aq më tepër kur personazhe reale historike janë personazhe të veprës letrare.
Përkundrazi, Ismail Kadare, në novelën apo romanin e vet «Viti i mbrapshtë», nuk e repekton fare linjën historike të ngjarjeve, por thur një «rrjetë merimange» falsifikimesh historike të çuditshme dhe që bën që shqiptarët të duken si një komb i përfshirë nga një delir kolektiv duke i bërë dhe më kaotike dhe paranojake ngjarjet historike të asaj kohe. Po citoj këto fragmente nga novela apo romani i tij «Viti i mbrapshtë», ku ai e përshkruan kështu Shqipërinë e kohës: «Ushtri e banda të ndryshme e përshkonin kryq e tërthor nga njëri cep në tjetrin. Nga veriperëndimi marshonte ushtria austriake me topa fushore, me rregulla e me urdhra të shkurtra, tamam ushtri. Në lindje vërtiteshin trupa franceze… Ushtria lindore malazeze, me këngë me avaz të vjetër, lëvizte ngadalshëm në verilindje. Në pyjet e Mamurrasit zdërhalleshin bandat e Tur Kusarit dhe më tej ushtria veriore me tirq të zinj e Uk Bajraktarit. Ushtria serbe, me qerre me municion lëvizte në drejtim të kundërt, duke lënë pas gropa gëlqereje, me të cilën spërkatnin kufomat e të vdekurve nga murtaja. Bandat myslimane të Esad Pashës, që kërkonin rikthimin te Turqia, vinin vërdallë në Shqipërinë e Mesme nën zhurmën e daulleve, britmave Dum Babën, domethënë Sulltanin turk dhe duke kënduar këngë të zymta molisëse: Për xhenet u nisëm, sosëm në xhehenem, Shqipëri, moj kuçkë, ç’na bëre verem. Së fundi ushtria e shtetit të porsaformuar shqiptar, më e brishta e të gjithave, me oficerë holandezë, që s’kuptonin asnjë fjalë shqip dhe që pinin mbrëmjeve nga dëshpërimi». (cituar sipas: Ismail Kadare, «Viti i mbrapshtë», tek «Koha e shkrimeve», përmbledhje me tregime dhe novela, Shtëpia botuese «Naim Frashëri», Tiranë 1986, f. 272-273) Dhe më tutje Kadare shkruan: «E kuptonte që ushtria serbe ishte kundër ushtrisë kombëtare shqiptare të Princ Vidit, ose hallandezkës, por nuk ia nxinte mendja se përse serbët, duke qenë armiq me turqit, ishin aleatë me esadistët, që s’ donin veç rikthimin e Turqisë në Shqipëri… po mbi të gjitha, më i pakuptueshëm se çdo gjë ishte qëndrimi i njëfarë Haxhi Qamili, fshatar mysliman, rebelët e të cilit luftonin me të njëjtin tërbim si kundër ushtrisë kombëtare të princit, si kundër esadistëve». (cituar sipas: Ismail Kadare, «Viti i mbrapshtë», tek «Koha e shkrimeve», përmbledhje me tregime dhe novela, Shtëpia botuese «Naim Frashëri», Tiranë 1986, f. 288) Ndërsa më tutje Kadare shkruan: «dihej se trupat austriake, franceze, italiane dhe ushtria kombëtare shqiptare, sado që nuk shiheshin dot me sy, nuk ndesheshin me njëra-tjetrën. Disi më e paqartë ishte gjendja e ushtrive të fqinjëve, me të cilat ushtria kombëtare shqiptare qëllonte të ndeshej, por jo me atë kokëfortësi si me bandat esadiste. Ajo ishte përpjekur më kot që të bënte për vete arradhet e Haxhi Qamilit që ishin armiqtë e armiqve të saj, esadistëve, por s’ishte e mundur. Thuhej se princ Vidi kishte qëndruar një natë pa gjumë, pa e kuptuar dot se përse Haxhi Qamili, që i urrente për vdekje si Esad Pashën, si serbët, nuk bashkohej me të».(cituar sipas: Ismail Kadare, «Viti i mbrapshtë», tek «Koha e shkrimeve», përmbledhje me tregime dhe novela, Shtëpia botuese «Naim Frashëri», Tiranë 1986, f. 302) Dhe në fund Kadare shkruan: «Përveç qeverisë mbretërore të njohur prej Fuqive të mëdha, qeveri e administrata të tjera bënin ligjin atje ku mundnin. Republika Katolike e Lezhës, me varrin e Skënderbeut, me emblemë dhe me prijës monsinjor Prenushin. Republika Autonome e Korçës, protektorat francez, e nde pa flamur. Qeveria ndërkombëtare e Shkodrës (emërtimi i saj ishte i pashpjegueshëm), me njësi monetare frangun zviceran. Principata ose Pashallëku Islamik i esadistëve në Shqipërinë e Mesme, me dy kryeqytete: Elbasanin dhe Shijakun. Deklarata e Sektit Bektashi, i cili duke përfituar nga rezidenca e kryegjyshit botëror në Shqipëri, kishte shpallur Emiratin e sulltanin e vet, me kryeqytet Malin e Tomorrit. Principata Ortodokse Separatiste e Vorio-Epirit, me kryeqytet Janinën, që ndodhej jashtë kufijve shtetërorë. Principata kanunore e Oroshit, e mbiquajtur e amshueme, me flamur mesjetar të Lek Dukagjinit, me shqiponjë të bardhë. Krahina serbe, ose siç u quajt në shtyp shteti në formë korridori, për shkak të formës e të qëllimit (hapja e një korridori drejt detit), pa kryeqytet. Së fundi Republika Shqiptare, që njihej vetëm nëpërmjet gazetës së vet Shqipëri e pafat, por që s’ dihej ku gjendej». (cituar sipas: Ismail Kadare, «Viti i mbrapshtë», tek «Koha e shkrimeve», përmbledhje me tregime dhe novela, Shtëpia botuese «Naim Frashëri», Tiranë 1986, f. 347) Për të kuptuar mire po i jap lexuesit kronologjinë e rregullt të ngjarjeve që ai përzien në novelën apo romanin e tij: -Princi Wied erdhi në Shqipëri në 7 mars 1914 dhe qëndroi deri në 3 shtator 1914, në kryeqytetin e shtetit shqiptar që ishte Durrësi. Pas kësaj date nuk ekzistonte më ushtria e shtetit shqiptar, e instruktuar nga holandezët. -Misioni ushtarak holandez prej 17 oficerësh ndërpreu detyrën e vet pranë qeverisë shqiptare, në prag të fillimit të luftës botërore, që tashmë pritej, pasi në ndërkohë austro-Hungaria i kishte dhënë ultimatum Serbisë që e kishte refuzuar, dhe në fakt lufta filloi të nesërmen e ndërprerjes së misionit holandez. Oficerët holandezë u larguan nga Shqipëria në 3 gusht 1914. -Rebelët islamikë e pushtuan Durrësin në 5 shtator 1914 dhe vendosën atje pushtetin e tyre të llojit të një pashallëku islamik. -Esad Pashë Toptani hyri në Durrës në 2 tetor 1914, duke i dëbuar prej andej rebelët. -Kryengritja e Haxhi Qamilit filloi në 30 nëntor 1914 kundër qeverisë së Esat Pashës. -Forcat ushtarake serbe erdhën në Shqipëri në qershor 1915, për të siguruar rrugkalimin për tërheqjen e ushtrisë serbe nëpërmjet detit nga portet shqiptare, pasi ushtria serbe po e përballonte me vështirësi luftën me Austro-Hungarinë dhe pritej që kundër saj të vepronin dhe forcat gjermane dhe ato bullgare. Më pas ushtria serbe erdhi së dyti në Shqipëri, në fillim të vitit 1916, kur u tërhoq e shpartalluar, e ndjekur nga ushtritë austro-hungarezo-gjermane, që pushtuan Serbinë, por këtë herë ushtria serbe nuk qe faktor në luftime, dhe thjesht ngutej të largohej nëpërmjet detit. -Haxhi Qamili u arrestua në Shijak në 8 qershor 1915 dhe u var në 16 gusht 1915. -Ushtria austro-hungareze hyri në Shqipëri në janar 1915 dhe duke ndjekur ushtrinë serbe pushtoi Shqipërinë deri në Vjosë. -Forcat ushtarake franceze hynë në Korçë në tetor 1916 dhe Krahina Autonome e Korçës u shpall në dhjetor 1916. -Në 27 tetor 1914 Greqia shpalli aneksimin e Vorio-Epirit dhe qeveria e vetëshpallur e këtij të fundit pushoi së funksionuari. -Administrata ndërkombëtare e Shkodrës, e cila mbështetej dhe nga një forcë paqeruajtëse e përbërë nga forca të gjashtë Fuqive të Mëdha dhe që u krijua pasi Shkodra u lëshua nga Mali i Zi, në maj 1913, u shkri me fillimin e Luftës së Parë Botërore, në korrik 1914, pasi Fuqitë e Mëdha që përbënin administratën dhe trupën ushtarake ndërkombëtare të Shkodrës, ishin palë ndërluftuese në Luftën e Parë Botërore. Duke i parë ngjarjet e novelës apo romanit të Kadaresë nën dritën e kësaj kronologjie të saktë historike, mund të zbulosh se çfarë shtrembërimesh ka bërë Kadare, duke marrë ngjarje të viteve 1915, 1916, dhe duke i ngjeshur në vitin 1914. Duket sikur Kadare ka pasur dëshirë që ta bëjë sa më të mbrapshtë dhe më të keq vitin 1914 për Shqipërinë. Kadare krijon një kaos diabolik ku në Shqipëri luftonin në të njëjtën kohë ushtria e shtetit shqiptar, ajo esadiste, ajo e rebelëve të Haxhi Qamilit, ushtria serbe, austro-hungareze, franceze, malazeze, ku qeverisnin në të njëjtën kohë Princi Wied, Republika e Korçës, regjimi i Haxhi Qamilit, qeveria e Esad Toptanit, dhe disa qeveri të tjera, religjioze katolike, sunite, bektashiane, gjë që nuk ka qenë e vërtetë. Kadare e ka shtuar rrëmujën duke i bërë të veprojnë në të njëjtën kohë forcat e princit Wied, ato të Haxhi Qamilit dhe ato esadiste. Kur filloi rebelimi i drejtuar nga Haxhi Qamili Princi Wied kishte ikur prej tre muajsh, ndërsa kur erdhën serbët kishte ikur prej dhjetë muajsh.Një tjetër gafë e Kadaresë është që shtetin e Mirditës të krijuar në 1921 nga disa aventurierë e bën sikur ka ndodhur në vitin 1914, gjë që nuk ishte e vërtetë se atëherë mirditorët me në krye Prengë Bibë Dodën mbështetën Princin Wied dhe shtetin shqiptar. Me falsifikimet historike që ka bërë Kadare, krijon përshtypjen tek të huajt që lexojnë librin dhe shikojnë filmin, se shqiptarët e copëtuan shtetin e tyre në shumë principata fetare, që ishin mes tyre në një konflikt paranojak, gjë që nuk ka qenë e vërtetë. Esad Pasha ka fajet e veta, por në 1914 ai nuk krijoi një principatë islamike, të cilën donte ta bashkonte me Turqinë, nuk krijoi një pashallëk islamik me qendër Elbasanin dhe Shijakun, siç thotë Kadare, por ai e quajti pushtetin e vet vazhdues të qeverisjes së Princit Wied. Është interesante se kështu siç po e paraqes unë këtu tregohet historia e asaj kohe edhe në tekstet e historisë zyrtare të kohës së komunizmit, kur Kadare botoi «Viti i mbrapshtë» (1986). Kadare pra nuk kishte pse ta denigronte Esad Pashën më tepër se ç’e ka denigruar historiografia e kohës së komunizmit. E keqja më e madhe është se falsifikimet historike të Kadaresë qarkullojnë sot në botë të legjitimuara me emrin e tij, dhe tani do të përhapen dhe me anë të filmit. Ata që kanë shkruar skenarin e filmit kanë përgjegjësi sepse i ruajnë shtrembërimet historike që ka bërë Kadare dhe që krijojnë një imazh të keq për shqiptarët në botë. Është për t’u habitur sesi një libër me kaq falsifikime të historisë si «Viti i mbrapshtë» të quhet kryevepër! Ismail Kadare nuk mund të heshtë për këto gjëra, duke mbajtur një heshtje shpërfillëse olimpike, se dëmi që ai bën me to është real.
meqenese shkrimet e kadarese citohen nga libri dhe faktet historike jane objektive po e marr kritiken si te mirefillte. autori e shkroi ate perpara daljes se filmit, po s'do shume mend te kuptohet se ai pati mjerisht te drejte. ejani dhe shtoni edhe maqedonine qe na ishte shtet qe ne 1914, mos te flasim per "vllazerine" dhe "besen" e tyre ndaj komshijve te dashur shqiptare edhe ti mbyllim "hupet" me "qyfyre"...