Gjokset

[Dita]

Fisnik,

tregim i rende, apo rrenqethes nuk di si ta cilesoj kete tendin. Por gjynah qe e ke mbyllur brenda temes time. E meritonte nje vend me vete. Me permendjen e personazhit te presidentit te trupit gjykues me kujton ate shkrimin tjeter tendin me titull Presidenti. Nese do te ndryshoje pak ne ate qe ke shkruar ne kete shkrim ketu, ndoshta do te mund ta ktheje fare mire ne nje vazhdim te Presidentit.

Nderime!
Dita

[fisnik]

Ikja e shtergut

Hohohoho, e mbylla tregimin tim ?

Jo, jo. Ç’modestie? Nuk vendosim ne per mbylljen a hapjen. A s’e mbylli Kadare “Ikja e Shtergut”. E nxori edhe jasht shtetit (Shqiperise) duke deponuar ne nje banke ne Paris per ta shpetuar nga shteti dhe pushteti. Por, kur mendoi qe e bylli duke e futur ne rrathet e Ferrit te Dantes, e dinte apo s’e dinte, po ate dite per “Ikja e shtegut” edhe per vete Kadarene kishte filluar liria. Kadare nuk e kishte shkruar per botim por per çlirim te vetvetes. Meq poetit te cilit ia kishte kushtuar, tashme kishte vdekur. Po kunder kujt, ahere, Kadare luftonte me te vdekurin? Dhe a ishte i vdekur vertete ai qe kurre s’e njohu sunduesin? ...

“Ishte larg tashme. S’e kthenim dot nga udha… Nga sallat tona te merzitshme plot me plenume, fjale te zhveshura e ligesi, largohej ngadalshem arkivoli i tij prej bronzi e ari. Por, bashke me vetveten ai varroste diçka nga te gjithe ne.”

Sa shume kishte folur personazhi i tij ke “Ikja e shtergut”.

“(…) gjalle eshte apo ka vdekur, ai presidenti juaj…”

Kur edhe fetusi ne miter te nenes dridhej nga tirani, ky ia kishte plasur ne fytyre, ne pike te dites. Jo vetem kaq. Kur te gjithe brohorisnin : Rrofte, Rrofte, Rrofte ! Lasgushi ia kishte harruar edhe emrin. Ç’guxim. Ç‘shperfillje!

E une pse e mbylla tregimin tim , qe e postova te tema jote? Po kush ka thyer, ketu, kodin zakonor ? E ti pse s’e zgjodhe nofken Ana X, as Ana D. e Lasgushit, as Ana Kern e Pushkimit, as Ana Karenina e Tolstoit, as Ana e Koncertit te Kadarese, as Anna Livia e James Joyce. Tevona, merre me mend! as Helena e Homerit, te Lufta e Trojes? Ç’shperfillje?

Pse pra Dita? Dita>Drita> Dielli. He ? Nuk te pelqen kjo radhitje ? Apo…
Dielli>Drita>Dita ?...

Në Ferr do te zbres, do te shndrit veç per te vdekurit!(Homeri)

Ne dukje te pare mund te thuhet se ky eshte nje kercenim serioz i poetit te madh kunder sunduesit, tiranit (tiraneve). Shifet qarte se poeti eshte perballur me sunduesin, te cilin e ka rrenuar me veterrenim per ta rrenuar ate.

Apo edhe ndryshe:

Dielli kercenon se do te zbrese ku nuk ka zbritur askush per t’u kthyer, te shndrise ku nuk eshte i nevojshem, ne terrin e perjetshem, per ta terratisur boten e kendejme. Ky eshte me shume zemrim i Diellit me Zeusin, eshte vetedije. Ç’e shtyri diellin te le vendin e vet ne mes te qiellit, (Zenit) te zbrese aq posht ne Ferr, te le te gjallet, e te zbrese atje ku s’ka nevoje per te, tek te vdekurit?. Haha, te gjallet! Valle i vdekur eshte ai qe guxoi te thote ate, kur te gjallet beheashin te vdekur.

- Kombin e bejne poetet, kjo dihet. Ata, qeveritret, - ai beri me dore ne nje drejtim, si te tregonte kendin ku gjendeshin, - kur bejne sikur na kane harruar, te ne e kane mendjen:

Keshtu, Lasgushi, i grumbullon qeveritaret ne kend me nje ngritje dore, sikur te vdekurit nga nje kataklisme qe mebsin pa u varrosur. Pastaj pa çare koken ikte ne sarkofagun e vete.

Mua me thote lexoje ! duke me zgjatur nje leter. E gjeta, me thote, ne anen e djathte ne qemeret varrit te Azem Hjdarit.

VETMI

(L. Poradecit)

S'ta kam njohur
Dikur
Vetmine e gjate
Pritjen e pranveres
Për te rrugetuar larg
Kohe tjeter ke gjetur
Ne varret e vjetra
Mall
Me valë
Per te shtuar

Dashuri e dikurshme te ka pritur ne liqe
Asgje s'ke harruar ne kujtimet per te
Valet e qeta
Te trishten dashuri
Zine e madhe ne vetmine e rende

Njeri i asaj kohe
I atyre varreve
Njeriu i madh i kesaj vetmie
Ku e ke gjetur fjalen per te prekur shpirtra
Dashurine
Qer rrenon pushtete

Njeriu i madh i atdheut te vogel
Te madhe e pate vetmine
Ne prani te gjate

(Varret e Sharres, dimer 1999)
Ne njeqindvjetorin e lindjes se poetit

Ne vend te autorit dikush kishte vene kete nenshkrim :
Ji i bute, sundues, me poetin !

NB : Kerkoj nga personi i cili tregimit tim ia ka vene titullin « Presidenti » t’ia nryshoje dhe t’ia ve kete: Ji i bute, sundues, me poetin !. Une do t’ia nderroja por nuk me lejohet.
flm

[fisnik]

A nuk kane drejte te vdekurit per pak drite kur te gjallet mezi presin terrin per te filluar me sublimen-dashurine.

[Dita]

GJeja e pare e mire Fisnik!

Kerkesa per te ndryshuar titullin e tregimit tend ne Ji i bute, sundues, me poetin ishte realizuar.

E ti pse s’e zgjodhe nofken Ana X, as Ana D. e Lasgushit, as Ana Kern e Pushkimit, as Ana Karenina e Tolstoit, as Ana e Koncertit te Kadarese, as Anna Livia e James Joyce. Tevona, merre me mend! as Helena e Homerit, te Lufta e Trojes? Ç’shperfillje?

Pse pra Dita? Dita>Drita> Dielli. He ? Nuk te pelqen kjo radhitje ? Apo…
Dielli>Drita>Dita ?...

Se une Dita quhem Fisnik ndaj e zgjodha edhe per identifikim ne forum.


Poezia per Lasgushin shume e ndjere!!!
Pershendetje!

[macia_blu]

...
ca te them, po e klikoj qe te lexohet prap kjo teme....(meqe e lexova vete, ta kem pak me te lehte kur ta lexoj edhe nje here neser)
Dita, te pershendes.
Te them nje sekret qe ka te beje me ate prej nga ti je frymezuar ose ngacmuar ... (bashkesia e boshesive) personazhi qe te ka nxitur ...(nese mund te them keshtu, jo rralle me ka nxitur edhe mua)! Krejt shume e kuptoj gjendjen tende gjate procesit te krijimit te gjokseve lloji lloje. Nuk po them se me ka pelqyer... se eshte shume pak, nuk po them dot si ka thene fisniku, me mjeshteri... po vertete jam e kenaqur dhe e mbushur me besim se deri ku mund te shkosh. URIME!!! (nuk jam vone ne kete shenim...edhe pse e kam lexuar qe diten e pare qe e ke hedhur)

[fisnik]

KATAKOMBI I PERENDIVE TE BURGOSURA


Oh, wad some power the giftie gi'e us
To see oursel's as olhers see us!
Bums

Ani qe jam pjese e Universit, vdekja per mua nuk eshte jete e vertete!

S'çon kandar emri im. As fakti pse ekzistoj. Jetoj ne kohen qe ju e pagezuat. Mbase mendoni se jam i marre o i çmendur, por as kjo nuk ka rendesi. Ne kete pafundesi te Universit mistik u linden e vdiqen me miliona te çmendur, e askush nga te urtet nuk ia doli te depertonte ne boten e tyre te erret. Fundja, Universi i krijoi qeniet, ai mund t’i gelltite lehte, t’i kthej ne embrionin e vet; Bota e te qenit eshte e thelle, e ngaterruar. Kjo e ben te jete pjese e pandashme e Universit. Edhe une jam pjese e pandashme e pafundesise. Jam pluhur qe qendron pezull diku
ne hapesiren e erret.

Ah, ajo drite vjollce e Biruces sime! Drite vjollce, e pershpirtshme qe binte duke titerruar rreth tavolines me vetem dy derrasa, drite qe vizatonte nje trup pa trajte, te ftohte, trup qe me hovte para syve, qe vallezonte nje loje rituali. Driten e shihja sa here qe i hapja syte, ndonese, ne te pare, nuk besoja se eshte drite, kujtoja se eshte gjelle e pagjumesise sime. Por, enderr nuk ishte, ngase, enderr kur shoh, e ruaj te qarte ne kujtese.

Kur u zgjova nga gjumi, ia kishte dhene mesdita. Vendosa te mos i afrohesha dot tavolines, ngase nuk deshiroja ta shihja perseri ate trup pa trajte qe kercente. Hipa me kembe mbi karrige dhe nxora koken ne dritare. Ne oborr - me ra ne sy nje grumbull njerezish. Ishin te veshur me frake te zinj, ishin veshur per funeral. Ne krye te procesionit shkonin kokulur njerez nga familja e te ndjerit. Arkivoli qe mbuluar me pafta te holla, te zeza. Ç'procesion na qenka ky? Dy-tre njerez qe i pashe ne fund te kortezhit, i njihja, se ishin myslimane, kurse mbi kapakun e arkivolit ishte vene nje kryq i gdhendur ne nje cope te madhe druri. Anash arkivolit gjysemhena te vizatuara, ene balle te tij nje yll..., jo nuk ishte yll revolucionaresh pese cepesh. Askund, asnje shqiponje, asnje flamur kombetar. Askund!

Filloi te binte nje shi i qete. Pikat e shiut që binin mbi arkivol, deboheshin duke bere loje ritmike. Po. Dhe ne atë çast ndjeva te ftohte qe ma pushtoi tere trupin e mpire. Nje njeri me fytyre enigmatike, flokethinjur, ecte ne fund te kortezhit. Ky njeri me shikoi. Qe ky nje shikim i ngurte, i mprehte, i ftohte, kercenues, akuzues. Qeshe ngrire ne vend nga shikimi i tij. Syte i shkelqenin si kristali. Njeri sykristal. Perseri ma kalli daten. Valle, mos qe ky kipci i A.L. Maskes.

Procesioni vazhdoi rrugen kah varrezat Varrosh te qytetit, pallateve te te cilit, kur kishte batica, aty-ketu, ujte e detit ua lagete themelet. Afer Skeles nje tufe trubaduresh te Psalmeve, qe per pesedhjete vjet, me zell, kishin spiunuar ne Sigurim Ate Gavrilin, tash mundoheshin qe ne kete dynja t’i lanin gjynahet duke kenduar Psalme edhe kur vdiste ndonje zog. Kot, Ate Gavrili nuk u besonte. Pak me larg, kortezhi takoi nje tufe tjeter qe kishin dalur t’i bejne sehire procesionit, por askush s’ua vuri veshin. Ishte ish-kryetari i Deges me disa sahnelpires, te cilet, rrotullonin tespihet dhe shtireshin per haxhinj pa shkuar kurre ne haxhillek. Me i zellshmi tregohej nje qe i rrotullonte tespite me rrembim, sepse i behej sikur rrotullonte shulin e pushkes kur kishte udhehequr, per shume vite, skuadren e pushkatimit.

Ku ta di: diten kur linda, a titerronte drita vjollce mbi kete tavoline, apo mos me porositi diçka njeriu sy kristali.

Syri i kristalte. Maska

A.L. Maska, njeriu me sy kristali me fuste friken. Nuk u ngjaja te tjereve, se po t'u ngjaja, me kohe do t'i harroja ngjarjet fatkeqe dhe ngushticat e tjera, kurse mua gjithçka qe shihja me skalitej ne tru, dhe ende sot e gjithe diten koka sikur don te me pelcase nga pamjet e grumbulluara dhe te paluara ne mbamendje.

Nuk paskam qene aq i fuqishem dhe i qendrueshem sa kujtoja. Disa pershtypje dhe ndodhi te keqija megjithate i fshiva nga kujtesa, i harrova. Futesha midis njerezve, por gati kurre nuk dija si te sillesha me ta. Njerëzve te çiftit tim fare nuk u pengon prania e njerezve, pasi qe me kohe largohen e ikin edhe nga ata me te cilet e kane ndare te miren dhe te keqen. Une per vete, miqte i kam humbur si per hiçgje: per shembull - u ka rene ne sy se une flija syhapur dhe kane kujtuar se te tillet jane te rrezikshem, tekanjoze, gjakpires.

Shtepia ku jetoja asohere bashke me A.L. Masken i ngjante labirintit te ndonje katakombi: muret e lageshta, dyshemeja e dheut, traret e tymosur, tavanet e zhbiruara, kthina ku asnjehere nuk binte rreze dielli. Ne kete Shtepi jetoja thuajse me pelqente vetmia. Zura te pi dhe te krijoj art pikture. Me shpesh pija vere sesa uje pusi. Vizatoja skica, qe me vone i realizoja me teknike grafike. Flija pesembëdhjete ore. Vera me bente ta ndieja pezull trupin, me ndihmonte te meditoja. Gjithe naten punoja kerrusur mbi tavolinen time magjike, sa, kur bente ferk rrezja e pare e agut, shukat vjollce qe reflektoheshin mureve, me frikesonin pa mase.

Ne Biruce nuk me lane as brushe, as pelhure, as ngjyre. As leter shkrimi. Lodhesha duke vizatuar skica per grafike e pikture, duke i palosur ne mbamendje dhe kujtese, derisa futesha ne shtrat, mbulohesha me cukla batanije te perlyer dhe sodisja lojen e fluturave, mushkonjave, mizave dhe insekteve te tjera. Sidomos me bente per vete flatrimi i kraheve te fluturës. Kam verejtur se mushkonjat leshojne nje vringellime, nga e cila te ze trishtimi. Eshte kjo nje vringellime e pervajshme, si kur soset fryme e fundit e qenieve instinktive. Mirepo, nganjehere kjo vringellime behet e llahtarshme, mistike, shkaktare e afekteve dhe dhimbjeve te hidhura. Naten, insektet ishin aq te lira e te lumtura dhe s'kishin aspak frike. Benin loje harmonike, te lire, sa qe me dukej se jam ne ndonje tribune teatrore, ku shfaqet ndonje drame audio-vizuele e Jan Uotinenit.

Sa here kam degjuar se njeriu, si qenia me e persosur ne bote, dallohet nga insektet vetem për shkak se eshte plotësisht i vetedijshem per lindjen dhe vdekjen. Por, çfare rendesie ka jeta ime qe eshte e vetedijshme për keto procese! Insektet, si po shoh une, nuk jane te vetedijshme per vdekjen, prandaj duken edhe me harmonike ne hapesire, nuk ndiejne kurrfare frike. Ato jane plotesisht te lira, dhe naten, behen te vetedijshme per mospranine e njeriut, prandaj edhe bejne nje loje kaq lirike te fluturimit. Kjo atmosfere e çliruar nga ligjet e gabuara te abstraksionit te njeriut, behet parajse e vertete per qeniet e vogla instinktive, te cilat, keshtu shumohen pa kurrfare frike. Keto qenie aq magjepsese, u kthyen nga «gjakepiresit», si i quajne rendom njerezit, ne pjese te pandashme te jetes sime. Naten, duke hartuar skica, e ndaja nje pjese te kohes sime te shkurter te pagjumesise, per ta vezhguar lojen e ketyre qenieve te harruara ne Univers. Nje nate madje disa prej tyre edhe i pagezova.

Me binte ndermend se si ne Shtepine time, pata gjetur një mikroskop te vogel, qe njehere moti ma pat falur Atë Gavrili i kishes ortodokse. Mikroskopit i pat rene nje shtrese pluhuri, ngase nuk kishte kujt t'i hynte ne pune.

Nje nate vendosa t'i le anash skicat dhe ta pastroj mikroskopin. Zura t'i soditja boterat miniaturiale. Ne qelqin e mikroskopit vendosja mbeturina te ndryshme insektesh.

Ate nate, duke veshtruar lojen magjike te ketyre qenieve te vogla, hetova se si e prisha harmonine e lojes se tyre, ngase merimanga nen kthetrat e veta e mbante nje mize, e cila bente çmos, duke e luftuar vdekjen. Atehere, zura te meditoja per mizen e gjore: ajo sigurisht behej e vetedijshme per fundin e saj, per vdekjen e ftohte, qe deri atehere per te ka qene diçka e panjohur. Pas pak kohe, lufta e pergjakshme ne miniature mori fund. Miza jetoi shume shkurt, duke u shtypur nga pameshiresia e vdekjes.


PS: Kjo eshte pjesa me e bukur qe kam mundur ta kopjoj keto dite.

[Dita]

Ideja e maskave


S’po më linin të qetë ëndrrat këto netët e fundit, ndaj sonte vendosa të mos fle, por të dal e të shëtis në errësirë. I thashë vetes, se në momentin më të parë, kur përpara syve të më dilte drita, unë do të ndalja dhe do ta ndiqja deri në burim.
Prej ditës së zymtë të proçesionit nuk më besohet, se ajo që shoh gjatë ditës, është dritë e vërtetë. Por, siç e thashë në fillim, qëllimi parësor, që më shtyu të dal sonte, ishte frika nga ëndrrat. S’po më lë të qetë ideja e maskës. Të gjithë emrat në to, pjesën më të madhe të të cilëve unë i njoh që prej fëmijërisë e disa veç rishtazi, më dalin me fytyra të shndërruara, aq sa më bëhet, se po i vërtetoj fjalët, se jam duke u çmendur. E frikshmja e ëndrrave është, se secila prej maskave që më shfaqen për çdo natë, më jep një mesazh e më njofton, se brenda fjalëve të thëna ekziston një fjalë kuptimplotë. Maska e fundit më urdhëroi, që të nisja me deshifrimin e gjithë asaj sa kam përftuar deri tani e mos guxoja të bija në gjumë deri sa ta kem zgjidhur misterin.

Në mendje sjell gjithë bashkëluftëtarët e kundërshtarët e idesë sime. Sikush e mban një maskë para syve e unë nuk mundem ta besoj që nuk arrij t’ia shoh fytyrën. Çfarë më fshehin? Pse askush prejt tyre nuk guxon ta zbresë atë prej fytyrës?
Duket sikur janë pjesë e planit të kryemaskës që po dirigjon ankthin tim. Vazhdoj me ecjen, megjithë thëllimin e dimrit. Në këtë orë të natës, në qytet mundesh të vesh re vetëm makina që ecin me shpejtësi, sepse semaforët nuk bëhen të kuq për to, veç në rastet, kur ndonjë udhëtar nate ka vendosur të kalojë ca orë pa gjumë e ndalon para tyre, sikurse po bëj edhe unë.



***

U bënë disa net që nuk po guxoj te fle. Nuk e di as vetë, sesi po rezistoj. Kur gjendem në shtëpi, pi vazhdimisht kafe për të mbajtur sytë hapur e dhomat nuk i ndriçoj. Vazhdoj të kem idenë fikse në mendje që më shtyn të kërkoj burimin e dritës. Më bëhet, se kjo vrasje mendje, në mënyrë të suksesshme ka ndihmuar që të mbetem zgjuar.



***

Forcat po më shterin. Aq i dobësuar jam, sa as numrin e saktë të netëve pa gjumë nuk jam në gjendje ta sjell ndërmend. Të gjitha fjalët e dëgjuara në ëndërr i kam kthyer e stërkthyer për t’i gjetur domethënien.

“Shkaktarët e proçesionit më të fundëm janë maskat ngjyrë...” është gjendja e fundit.

Më bëhet se po ndriçohem nga një dritë e largët. Ah.....!
Aq i i gëzuar jam për shenjën që mora për zgjidhjen e misterit, sa, në shenjë falenderimi, dritës vendosa t’i jap të drejtën të heshtë për prejardhjen.
Gjumi po më vesh sytë.



***

Për të më përgëzuar me rastin e zgjidhjes së misterit, kryemaska u shfaq buzagaz në ëndrrën e natës së shkuar duke u mjaftuar me ca fjalë të thata, që më njoftonin për orën, datën dhe nivelin e vranësisë në ditën e proçesionit tim.
Që prej ditës së sotshme më duhet të nis të mendoj për veshjen time funebre, copën, ngjyrën...më duhet të zgjedh edhe rrobaqepësin.

Eshtë e kotë. Telashet vërtet nuk kanë të sosur.