Presidenti Mojsiu uron shqiptaret ne kete jubile

[Albo]

Fjala e plote e Presidentit të Republikës, Alfred Moisiu, me rastin e 90 vjetorit të Pavarësisë

Të dashur qytetarë të Vlorës,
I nderuar zoti Kryetar i Bashkisë,
Të nderuar politikanë, diplomatë dhe të ftuar të pranishëm

Sot shteti ynë shqiptar mbush 90 vjet. Unë kam kënaqësinë që bashkë me ju të përkujtojme 28 nëntorin, datën – simbol që lidhet me krijimin dhe integritetin e shtetit shqiptar. Në këtë përvjetor, për herë të parë në 90 vitet e historisë së shtetit shqiptar, jemi bashkuar të gjithë shqiptarët, duke i dhënë fund kohrave, kur festat kombëtare ndaheshin sipas bindjeve politike.

28 nëntori është një ditë paqeje, dashurie, krenarie dhe kujtimi për të gjithë shqiptarët kudo që ndodhen ata. 90 vjet më parë, disa nga bijtë më të shquar të historisë sonë, të udhëhequr nga mendja e urtë e plakut flokëbardhë Ismail Qemali, ngritën flamurin në Vlorë dhe shpallën pavarësinë. Akti i tyre atdhetar përbën ngjarjen më të rëndësishme në historinë e shtetit shqiptar. Ky akt na bën sot të përulemi me respekt të thellë ndaj veprës së Ismail Qemalit, Isa Boletinit, vëllezërve Frashëri, Luigj Gurakuqit, Elena Gjikës, Aqif Pashë Elbasanit, Gjergj Fishtës, Mehmet Konicës, Ymer Prizrenit dhe emrave të tjerë të mëdhenj të kombit. I paharruar në jetë të jetëve qoftë kujtimi i të gjithë atyre që sakrifikuan ose dhanë jetën për fitimin e pavarësisë, mbrojtjen e saj dhe vendosjen e demokracisë në Shqipëri.

Vëllezër e motra,

Gjatë shekullit të fundit, ne provuam shembjen e perandorisë osmane; mbretërinë e parë dhe të suksesshme shqiptare; pushtimin fashist në prag e gjatë Luftës së Dytë Botërore; luftën çlirimtare kundër tyre; diktaturën komuniste për afro 50 vjet, si edhe tranzicionin e gjatë e të vështirë demokratik. Ky zhvillim tregon se asnjë vend në botë, përfshirë edhe Shqipërinë, nuk ka patur vetëm histori pozitive. Çdo gjë ka vendin e vet. Koha do të tregojë ku gabuam dhe ku kishim të drejtë. Sot nuk është e rëndësishme të mbajmë kokën pas, por të kapërcejmë të kaluarën e hidhur dhe të shohim përpara. E ardhmja i përket fëmijëve e nipërve tanë. Nuk duhet të lejojmë, që ata të na mallkojnë për punën që kemi bërë.

Në këtë ditë të shënuar, ne jemi dëshmitarë, aktorë, prodhues, humbës dhe përfitues të një epoke të re ndryshimesh, që i jep fund tranzicionit dhe hap rrugën e konsolidimit të një sistemi vlerash qytetare e europiane, ashtu siç e aspiruan 90 vjet më parë themeluesit e shtetit shqiptar. Zhvillimet pozitive në Shqipëri janë shoqëruar edhe me zhvillime mjaft pozitive në Kosovë, Maqedoni dhe në Malin e Zi, ku shqiptarët kanë rikonfirmuar vullnetin e tyre për të ndërtuar një të ardhme të sigurtë, demokratike e të integruar për të gjithë qytetarët. Ne të gjithë ndihemi krenarë e të gëzuar me ecurinë e proceseve demokratike në Kosovë. Zgjedhjet e fundit atje treguan se Kosova ka hyrë në rrugën e pakthyeshme të demokracisë dhe vlerave perëndimore. Mendojmë se zgjidhja e statusit të Kosovës ka rëndësi të madhe për të ardhmen e rajonit.

Ne kemi përkrahur stabilitetin dhe integritetin e Maqedonisë dhe kemi nxitur zhvillimet pozitive, që kanë çuar në përfaqësimin parlamentar e qeveritar të shqiptarëve. Njëkohësisht, ne vlerësojmë se zbatimi integral i Marrëveshjes së Ohrit përbën një domosdoshmëri e ndihmë, jo vetëm për ecurinë e mëtejshme të procesit demokratik dhe bashkëjetesën shqiptaro-maqedone, por edhe për stabilitetin e rajonit në tërësi.

Sot bashkë me ne, Ditën e Pavarësisë e festojnë edhe mëse gjysëm milion shqiptarë, të cilët për arsye të ndryshme, kryesisht ekonomike, janë detyruar të emigrojnë gjatë 10 viteve të fundit në vendet perëndimore. Ata janë flamuri ynë në botë, krenaria dhe kultura jonë, pjesë e pandarë e trungut tonë kombëtar. Interesimi dhe kujdesi i shtetit dhe diplomacisë shqiptare duhet të jetë pjesë e pandarë e politikës.

Njëkohësisht, rritja e kontakteve, prezencës dhe integrimit politik e ekonomik të diasporës shqiptare në të gjithë hapat e zhvillimeve social-ekonomike të vendit, duhet të jetë pjesë e objektivave kryesore të shtetit shqiptar. Diaspora jonë duhet të kontribojë më tepër për vendin ku prehen etërit dhe gjyshërit e tyre.

Të dashur bashkëqytetarë,

Përvjetorët e festat nuk janë vetëm ditë përqafimesh, por edhe reflektimesh e angazhimesh. Ne kemi nevojë ta përdorim këtë moment për të nxitur e thelluar procesin e nisur të reformave dhe të shtetit demokratik ligjor ku jeta, prona, liria, mendimi dhe besimi janë pasuri e çmuar, e garantuar dhe e paprekshme. Rruga e reformave që kemi nisur duhet të vazhdojë. Klima e re politike, e bazuar në bashkëpunimin pozitë – opozitë për thellimin e reformave, për integrimin euro-atlantik dhe për largimin nga politika konfliktuale 10 vjeçare, duhet thelluar e përhapur më tej.

E ardhmja e jonë varet nga shumë gjëra, të cilat i kemi përmbledhur me një fjalë: detyra shtëpie. Por kushti kryesor është garantimi i stabilitetit politik, i cili më shumë se në interes të individëve të caktuar, është në interes të të gjithë shoqërisë dhe qytetarëve. Le të punojmë pa prapaskena, debate boshe e hipoteza pesimistësh, për të arritur rezultate konkrete. Ti kthejmë popullit besimin e buzëqeshjen dhe vendit perspektivën e krenarinë. Kritikët e përhershëm duhet të mos harrojnë se minusi më i madh për ne deri më sot ka qenë mungesa e stabilitetit politik, e cila ka ardhur në rradhë të parë si rezultat i një lufte politike të paprinciptë. Demokracia nuk ecën përpara me luftë e grindje, por me alternativa e debate, që ofrojnë vizione të qarta për zgjidhjen e problemeve dhe të ardhmen e vendit.

Detyra jonë kryesore është që nocionin e pavarësisë së shtetit ta kuptojmë e ta konkretizojmë si pavarësi e individit të respektuar nga ligji, pronës e shenjtërimit të saj, mendimit e ideve si pjesë e shoqërisë së lirë, lëvizjes dhe e veprimit në emër të interesave të shoqërisë demokratike. Shteti është legjitim, demokracia është e sigurtë dhe shoqëria ndjehet e lirë vetëm nëse individi dhe idetë e tij janë të lira dhe të garantuara. Shqipëria ka vuajtur mjaft nga përjashtimi i ideve opozitare, nga persekutimi i mendimeve, nga diskriminimi i grupeve të caktuara të qytetarëve, nga loja me pronën e tjetrit dhe abuzimi me pushtetin. Koha kërkon një mentalitet të ri mendimi dhe veprimi, që harmonizon dëshirat personale të individëve e grupeve të caktuara me ato të shoqërisë në tërësi.

Partitë dhe fushatat shkojnë e vijnë, shteti është dhe mbetet një. Ne kemi nevojë për një shtet të fortë në dobi dhe në shërbim të qytetarëve. Partitë janë pjesë e pazëvëndësueshme e pluralizmit të ideve, por misioni i ndërtimit dhe forcimit të shtetit të së drejtës qëndron mbi çdo parti. Një shtet i qytetarëve, i aftë tu shërbejë atyre, ndërtohet nga qytetarë të guximshëm dhe të palodhur. Si president dua t’ju përsëris premtimin që bëra me 24 korrik: mbi çdo gjë vë Shqipërinë dhe interesat e saj. Ky është detyrimi im kushtetues, vullneti dhe angazhimi im i palëkundur personal përpara qytetarëve dhe vendit. Ndaj edhe kërkoj nga të gjithë bashkëqytetarët e mi, faktori politik dhe biznesi: mirëkuptim, bindje ndaj ligjit e vendosmëri për të ecur përpara.

Secili prej nesh duhet të sillet, të mendojë dhe të veprojë si një patriot i mirë për vendin e vet. Të jesh patriot do të thotë të duash vendin tënd dhe të respektosh dashurinë e të tjerëve për vendin e tyre. Në kohën e sotme patriot i mirë është ai që respekton ligjin, lufton për lirinë e vet dhe të shtetasve të tjerë, paguan taksat dhe e konsideron vehten, aktor të rëndësishëm të përfitimeve dhe përgjegjësive në shoqëri. Ky është një mesazh sidomos për klasën politike, të zgjedhurit dhe të emëruarit, punonjësit e drejtësisë dhe në të gjitha nivelet e tjera të administratës. Ata që kanë spekulluar me urtësinë dhe fisnikërinë e popullit shqiptar dhe janë pasuruar padrejtësisht, duhet dhe do të përballen me drejtësinë. Ata duhet të kuptojnë përfundimisht se vendi ynë i vogël, varfër dhe i vonuar, nuk ka dhe nuk mund të ketë më kohë për të humbur qoftë me eksperimente politike, qoftë me praktika abuzive në emër të shtetit.

Në ditët, javët, muajt dhe vitet e ardhshme na presin sfida të mëdha. Vendi ka një sërë problemesh për të zgjidhur, në mënyrë që rruga e reformave të jetë e sigurtë dhe e suksesshme. Reformat në sistemin e drejtësisë, në fushën ekonomike, në sistemin zgjedhor, në çeshtjen e pronave, në Forcat e Armatosura, në administratën publike dhe sektorë të tjerë të rëndësishëm, përbëjnë disa nga objektivat tona kryesore, realizimi të cilave është i domosdoshëm për integrimin tonë në NATO dhe në Bashkimin Europian.

Unë kam besim të plotë se me punë, përkushtim dhe ndershmëri do t’ia arrijmë me sukses në rrugën që kemi nisur. Le të jetë ky përvjetor një nxitje për të gjithë ne për më shumë angazhim e bashkim. Le të shërbejë ky moment që t’ju uroj juve dhe gjithë qytetarëve e bashkëkombasve tanë, gëzuar festën e pavarësisë. Dëshira ime është e mbetet që të ndodhem sot pranë cdo familje shqiptare, në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Greqi, Itali, SHBA, Australi dhe kudo tjeter ku ajo ndodhet, për të ndarë gëzimin e festës dhe për t’i siguruar se shqetësimet e tyre dhe aspiratat e përbashëta kombëtare do të jenë pjesa kryesore e preokupimeve të mia derisa të zgjidhen.

Zoti qoftë me shqiptarët dhe Shqipërinë!

[Albo]

The official speech of the President of the Republic, Alfred Moisiu,
in the mass meeting of the 90th anniversary of Independence
(Vlorë, on November 28, 2002, 10:25 – 10:40 hr)





Dear citizens of Vlora,
Honourable Mr. Chairman of the Town’s Hall,
Honourable politicians, diplomats and present guests

Today, our country, Albania, becomes 90 years old. I have the pleasure to be in this well-known square along with you, to commemorate November 28th, the symbol date related to the existence and integration of the Albanian State. In this anniversary, for the first time in 90 years of the Albanian State history, we, Albanians, are gathered together, to bring to an end the times when national days were separated according to political convictions.

November 28th is a day of peace, love, pride and remembrance for all Albanians, wherever they are located. 90 years ago, some of the most distinguished sons of our history, led by the wise mind of the white-haired old man, Ismail Qemali, raised the flag in Vlora and declared the independence. Their patriotic feat provides our history with the most important event and marks the end of a long and dramatic period under Ottoman Empire. This feat makes us bow with reverence today in front of the work of Ismail Qemali, Isa Boletini, Frasheri brothers, Luigj Gurakuqi, Elena Gjika, Aqif Pashe Elbasani, Gjergj Fishta, Mehmet Konica, Ymer Prizreni and other major names of our nation. May the memory of the people, who sacrificed or gave their life for independence, its protection and establishment of democracy in the country, be unforgettable!

Brothers and sisters,

During the last century, we experienced the downfall of Ottoman Empire; the first successful Albanian kingdom; the fascist occupation on the verge of WWII; the liberation war against this occupation; the communist dictatorship for about 50 years, as well as the long and difficult democratic transition. This development demonstrates that no country in the world, Albania included, has had only positive developments. Everything has its own place. Time will show where we acted erroneously and where rightly. Today, it is not important to keep our head back, but to overcome the bitter past and look forward. The future belongs to our children and grandchildren. We should not allow them to curse the work we have done.

On this special day, we are witnesses, actors, producers, losers and winners of a new epoch of changes, which brings transition to an end and opens the way to the consolidation of a new system of urban and European values, as it was aspired 90 years ago by the founders of the Albanian State.
The positive changes in Albania have been associated with very positive changes in Kosovo, Macedonia and Monte Negro where the Albanians have reconfirmed their good will to build a safe, democratic and integrated future for all the citizens. We all feel proud and happy at the course of democratic processes in Kosovo. Their last elections demonstrated that Kosovo has entered the irreversible road of democracy and western values. We think that the solution to Kosovo status is of high importance for the future of the region.

We have supported the stability and integrity of Macedonia and we have encouraged the positive developments, which have led to parliamentary and governmental representation of Albanians. We, likewise, appreciate the fact that the integral implementation of Ohrid Agreement constitutes indispensability and assistance, not only for the further continuation of democratic processes and Albanian-Macedonian co-existence, but also for the stability of the region as a whole.

Along with us, the Independence Day, is celebrated by other half a million Albanians, who for different reasons, mainly economic ones, have been obliged to emigrate these last 10 years to western countries. They represent our banner in the world, our pride and culture, the indivisible part of our national stock. The interest and attention of State as well as the Albanian diplomacy should be an indivisible part of politics.

Likewise, the frequency of contacts, presence, and political and economic integrity of the Albanian Diaspora in all its steps of socio-economic developments of the country, should be part of the main objectives of the Albanian State. Our Diaspora should contribute more to the country where their parents and grandparents rest.

Dear co-citizens,

Anniversaries are not just days of sharing warm embraces, but reflections and engagements, too. We need to use this moment to promote and deepen the process of reforms and democratic rule of law, where life, property, freedom, thought and faith are a valuable, assured and untouchable wealth. The road of reforms we have embarked upon should proceed. The new political climate, based on position-opposition cooperation for the deepening of reforms, Euro-Atlantic integration and removal from the 10 year old conflict-ridden politics, should be enhanced and spread further more.

Our future depends on a lot of things, which we have summed up in one word: home tasks. But the fundamental condition is the assurance of political stability, which is in the interest of the entire society and citizens, rather than of certain individuals. Let us not work behind the scenes, using empty debates and pessimistic hypotheses in order to reach concrete results. Let us return the faith and smile to our people, and the prospect and pride to our nation. The permanent critics should not forget that the greatest minus we have had till now was the lack of political stability, which has resulted first of all due to the political struggle with no principles. Democracy can not proceed amidst wars and struggles, but with alternatives and debates, offering clear visions for the solution of problems and the future of our country.
Our main duty is to understand and materialise the notion of state independence as individual independence respected by law, protection of property, thoughts and ideas as part of free society, movement and action on behalf of the interests of democratic society. The state is legitimate, democracy is secure and the society feels free only if the individual and his ideas are free and assured. Albania has long suffered due to the exclusion of oppositional ideas, persecution of thoughts, discrimination of specific groups of citizens, playing tricks with the property of the other and abuse with the power. Time now requires a new mentality of thought and action, which harmonizes the personal wills of the individuals and specific groups with the wills of the society in its entirety.

Parties and campaigns come and go, the state is and remains one. We need a strong state to the benefit and service of our citizens. The parties are an irreplaceable part of plurality of ideas, but the mission of establishing and strengthening the rule of law stands above all parties. A state of citizens, able to serve to them, is built by brave and untiring citizens. As President, I would like to repeat the promise I made to you on July 24th: I place Albania and its interests above everything else. This is my main constitutional obligation, my will and personal steadfast engagement before my citizens and country. This is why I require from my co-citizens, political and business factor: understanding, obedience to the law and determination to move ahead.

Each one of us should behave, think and act as a good patriot for his country. To be a patriot means to love your country and respect the love of the others for their own country. At our times, a good patriot is the one who respects the law, fights for its freedom and the freedom of the other citizens, pays the taxes and considers himself an important actor of benefits and responsibilities in the society. This message is especially for the political class, the elected and nominated, justice authorities, and authorities of all the other levels of administration. Those who have speculated with the wisdom and nobility of the Albanian people and have gained wealth unjustly should and will face justice. They should finally realise that our small, poor and slow-moving country doesn’t and shouldn’t have time to lose, be it with political experiments or abusing practices on behalf of the state.

In the future days, weeks, months and years great challenges lie in wait for us. Our country has a wide range of problems to solve, in order to have a safe and successful road of reforms. The reforms in the judicial system, economic sphere, electoral system, property issue, Armed Forces, public administration and other important sectors, constitute some of our principal objectives, the fulfilment of which is indispensable for our NATO and EU integration.

I am fully convinced that with work, commitment and honesty, we will successfully proceed in the road we have embarked upon. Let this anniversary be an encouragement to all of us, for more engagement and unity. Let this moment serve to wish you and all our citizens and co-nationals: Happy Independence Day!

May God be with Albanians and Albania!