Vargje mbi Dardanine martire

[Hyllien]

Une po e filloj me ate qe do quaja babain e gjithe shqiptareve dhe profetin e tyre me te madh, AT GJERGJ FISHTEN:


Po, por neser, me ndimë t'Zotit,
Do t'a bâjm prap Shqypni t'lir
Prej Prevezet m'Leqe t'Hotit,
Prej Tivarit m'Monastir;
Edhè Flamuri i Shqypnis,
Si flakë mnijet t'Perendis,
Do t'valvitet m'Kaçanik.

M'Kaçanik, po do t'valvitet
Kuq e zi Flamuri i Shqyptarvet,
Perse toka shqip kû flitet,
Ajo vetë âsht, qi prej t'Parvet
Trashegim na e kemi pasë:
Mbrenda i huej, jo mâ s'do t'shklasë,
Posë atë herë, kúr vjen per mik.
1921


Sillni sa me shume vargje mbi Kosoven e lire nga poetet tane rilindas dhe post-rilindas. Te rrenqethet mishi kur lexon fjalet e At Fishtes, se cdo gje po behet sic ka thene ai, dhe se kjo na kujton se puna e shqiptareve akoma nuk ka mbaruar, madje sapo ka filluar. Me synim padiskutim integrimin ne Europe dhe boten perendimore keto vargje sidomos ne aktualitetin e dites na japin besim dhe siguri se nuk do rreshtim derisa cdo shqiptar ne ballkan te jetoj i lire ne trojet e tia mijeravjecare.

[Hyllien]

Kosovës nga ASDRENI

Kosovë, o vend' i famshëm i trimnis,
Kosovë, o lule e bukur e Shqipnis!
Ti bjeshkat plot vjollca rreth i ke,
Si vashë e virgjën: nuse sikur je;
Dhe malet me bor Mi krye i ke kunor!

Kosovë, o atdhe i lavduem i burrnis
Ti ke pas kjen mbretnesha e Rumelis!
Nalt mbaje kryet t'and si gjithmon
Difto-u e zonja; koha sot e don
Ti t'çohesh përsëri N'luftë t'mbarë për liri!

Se teje të madhe shpresë ushqen Shqipnija
Me burra ti q'i len, t'gjatë si selvija,
Sokola mali, shoq në bot' që s' kanë
Si luaj e si dragoj plot forcë që janë,
Që e derdhin gjakun prrue Atdheun për m'e shpëtue!

Ke bij që s'kanë drojë asnjë pikë
As syni far' u tutet, s'dinë as frikë
Anmikut kur i sulen me rrebtsi
Si breshni mi te hidhen me duhi.

Gra e vasha ke, si zana sy-mëdha
Trimnesha qi Shqipnija din m'i ba
Qi rrokin armët në luftë me gas tuj shkue
Ja se me mund, ja se me dekun tuj luftue!
Për nder të shtëpis s'vet; E falin shpirt e jet!

Kosovë, o trimneshë, lule e rrallë
Detyrën tin'e ke me dal sot n'ballë
Se mbrrini koha, tokën për m'e mprue
Anmiqt e motçëm jashtë me i dëbue
Se mjaft e kanë robnue Dhe n' zjarm e kanë prue!

A mund m'e durue pa pra kët zgjedhë
Që të huejt para syve të t'venë ledhe
Për me t'rrzue nër kamb' e për me t'shkel
Për me t'ba gjithė copë, mirë si ju del
Dhe duersh mos të lëshojn' Prej faqes s'dheut të t'shojn!

Disa "Serbi e vjetër" duen me i thanë
"Maqedhoni" do t' jerë emnin ja lanë!
Atyne si u pëlqen kufijt i venë
Shqipnija veç mbas dojes s'tyne me kjenë;
Mendojnë pa turp kurrfarë Se s'ka nji komb Shqiptarë!

Përpara burra, rrokni hut' e shpatë
Prej zis pështonëje Kosovën e ngratë
At' nanën t'uej t'lidhun kamb' e dur
Q' anmiqt e kan vorrue me dhe e me gur,
Me lott qi qan e ankon E asnji nuk i ndihmon!

Shqyptarë mos kujtoni bes' e fe
Po nanën ju kujtoni qi u ka le
Qi ka mbet fill e vetum si gru e ve
Prej bijet e harrume mi ket dhe!
Se ansht turp i math për ju Të huejt me iu çnderu!

Sot ora mbrrini, dita e bekueme
Shqipnin m'e ba në bot' një vent t'lirueme!
Kosovës emnin me ja ngref te qilli
Për çud të botës sa ka me shkëlzy dilli
Me rrnue një Shqypni Si zonjë në lumni.

Shqyptarë, çoni-u, vllazën ora mbrrini
Si Geg' e Toskë nalt flamurin e ngrini!
Një Manastir, Shkup, Shkodër e Janinë
Një trup bani-e an' e mb'anë Shqypninë
Si ç'trimit mirë i prek Me nder n'luftë me dek!

[*Anxhi*]

Tek "Poemi Kosovar" Mitrush Kuteli shkruan :

Ta mbroni dhene,
Me zjarr t'a mbroni,
Me gjak t'a mbroni.
Te derdhni gjakun
me grushte plot-
po kurre lot!
as sot, as mot!....

Desha te qaj e s'qava dot,
e te bertas,s'bertita dot.
pa asnje lot,pa asnje lot...
........
dhe prita sot te derdh nje lot.
...

Nese do mundem ta gjej te plote do perpiqem t'a sjell ketu per ju.. (keto vargje me erdhen ne mendje e s'e mbaj mend te plote)

[*Anxhi*]

Vajtimet e Atdheut nga Hafiz Ali Korca, (Kushtuar bombardimit te Drenices nga Serbet ne qershor 1924)


Me s'tu nda zjarri, me s't'u nda flaka
Me s't'u nda vrasja,ndjekja,shuplaka,
Me s't'u nda therja, mbytja grabitja,
Me s't'u nda shtypja, vojtja,drobitja.

Gra,burra,foshnja per dite vriten,
Nga vendi vet zhveshur po qiten;
Digjen katundet e pervelohen,
Ah,shpirtmekutet, prej kujt s'ndalohen.
U germadhove,u copetove,
Krejt u trondite krejt u shkretove.

Qani, vellezer, Kosoven, qani!
Per gjemezezen ca dite zi mbani!

Qyteterimi ku asht valle?
Perse Europa nuk i sheh halle?
Si s'po degjohet topi i shkrete?
Si s'shihet flaka qi del mbi rete?
Si nuk degjohet renkimi i shpirtit?
Pse s'keshillohet kombi gjakpires?
Ne botet, thua, s'ngeli bamires.
Qysh u shurdhua bota e tere?
S'shohin barbari gjer sot c'ka bere

Qani, vellezer, Kosoven, qani!
Per gjemezezen ca dite zi mbani!

Me top u shuan vellezerit tane,
Malet dhe fushat nder gjak i lane.
I vrane, i shuan, i handakosen.
Ne vend te tyre tjeter vendosen.
Sa malle qe paten ja u perlane.
S'di me c'te drejte dreqvet ia dhane!
Me digjet shpirti, kam shum frike,
Se do t'i sosje kjo politike,
Fill shqiptari nuk do te lene?
Fatzijte e gjore ku do te vejne?

Qani, vellezer, Kosoven, qani!
Per gjemezezen ca dite zi mbani!

Ne kete shekull kjo politike
Mrekull,quhet e them pa frike,
Kjo politke racembaruese
Per dite grin pleq, trima, nuse
Kjo politke lugate shtrige
Dhelper dinake, kuceder e lige
Faroj vellezer me qindra mije
I madh i Vogel duhet ta dije
Fol, o moj bote e qyteterimit
Perse po shkulet kjo rrace e trimit.

Qani, vellezer, Kosoven, qani!
Per gjemezezen ca dite zi mbani!

Kosove e bukur,oj shpresa jone
Bujare, trime, ke qene si i thone
Sot te zu halli, ne zgjedhe ngele,
Kurban po behesh per dite si dele.
Kurban po behesh dite bajrami,
Ne Ballkan theret vec myslimani.
Nuk ther fare shenjt Ismaili.
Keshtu pse s'duket Xhebraili?
Te te shpetonte nga thojnte e mprehte
Te te shpetonte nga zjarri i nxehte
Ty moj Kosove, e madhe shprese
Se ndaj ty ruhet edhe sot besa,
M'i madhi krahu i Shqiperise!
M'e madhja cerdhe e Trimerise!

Qani, vellezer, Kosoven, qani!
Per gjemezezen ca dite zi mbani!

Pjesa me e madhe e Shqiperise
Iu dha Serbit e Greqise
Vetem i ardhi keq Perendise
Per ate gjakun e foshnjerise,
Dua t'i lutem pak qeverise
Te marre masat e ligjesise:
T'i lutet Frances dhe Anglise
T'i pritet hovi pake Serbise
Dhe per camerit, feqinjes te Greqise.

Qani Kosoven dhe Camerine1
Per gjemezezet zgjateni zine!

Nip i Pellazgut, o komb i vjeter!
Nga ti m'i i vjeter nuk ndodhet tjeter,
Dyzet ke patur milione fryme
Te pakoi koha, te ckriu si bryme.
Le Arijanen, Durres u pshtete,
Nga fati i shkrete si nje grusht mbete.
Edhe ketuze shprehje nuk gjete.
Mento ku ishe, ku je , ku vete,
Tashti pa krahe ke mbetur fare
Per nje te vjeter komp, turp e marre

Qani Kosoven dhe camerine!
Se i kembejne si bagetine!

Ka vdekur fare civilizimi;
Sot vec nje luster ka Perendim.
Iku meshira edhe rrenimi!
Po del mbi qiejt nga do renkimi,
Ne fund te tokes hyfte gezimi!
Kur po faroset nji komb ma trimi,
Kurse ka vdekur krejt njerezimi,
Kurse nuk paska babe jetimi,
Fare mos qofte shtypi dhe shkrimi!

Qani Kosoven dhe Camerine!
Per gjemezezet zgjateni zine!

Mos i ndaj lotet, qaj Vardar plaku!
Nat'e dite ece te lahet gjaku
Gjaku i shenjte qe derdh barbari,
Me te ushqehet sot cdo fill bari,
O shale i shkrete,qysh duron valle?
Pse nuk po shkrihesh, qysh je i gjalle?
Shembuni male, mbetet te shkrete!
Shembuni bashke me gjithe tepete!
Kur komb bujari per dite po shuhet,
Ty, moj Kosove, jeta c'te duhet?
Kur dhe Evropa s'po ta sheh hallin
Per dite ju therin, ju marrin mallin
Per dite ju derdhet gjaku
Shpresa ka mbetur vetem te Hakku.

Qani,vellezer,Kosoven, qani!
Per gjemezezen ca dite zi mbani!