Albin Kurti: Shqiptar..."Zgjohu!"

[BARAT]

"Zgjohu!", ose çështja e Kosovës në prizmin e Albin Kurtit

Në të vërtetë, pikërisht që pavarësia të mbetet ëndërr dhe vetëm ëndërr, ata nuk duan që ne të zgjohemi ndonjëherë. Ne kemi mbetur dhunshëm të lirë vetëm në ëndrrën tonë Albin Kurti

Heroi i gjallë

Ndër aktet më të fundit të mosbindjes qytetare të Albin Kurtit ishte ardhja ilegale në Tiranë për të na treguar mbi atë çfarë e pret Kosovën pas shpalljes së pavarësisë. Ai kërkoi të informonte edhe një herë, përpara se të jepet vendimi gjyqësor i UNMIK-ut i çështjes së tij dhe që ndoshta do t‘ia pamundësojë ardhjen sërish në Shqipëri, politikë-bërësit dhe opinion-formuesit dhe këdo që ka dëshirë të dëgjojë të vërtetën mbi Pakonkurit///// e Ahtisarit, që po shpallet nga të gjitha anët si shpëtimi i Kosovës. E kaloi ilegalisht kufirin, sidomos për ata që e kanë quajtur "radikal", "majtist", "maoist" etj., për t‘ju thënë një fjali të thjeshtë, por që përmban një mësim të madh, që ata supozohet se duhet ta kishin mësuar vetë tashmë: "Në diktaturë e vërteta është radikale" (fq.134; të gjitha citimet e shoqëruara me numrin e faqes janë nga libri i Kurtit). E vërteta mbi gjendjen e tanishme dhe tendencat e të ardhmes së Kosovës përshkojnë tërë faqet e librit të tij, "Zgjohu", që ai e solli me vete me shpresë te ribotimi i tij në Shqipëri, që e vërteta të përshkojë më shumë mendje e të zgjojë më shumë vullnete në mesin e shqiptarëve, përpara se të jetë shumë vonë për ndryshim, që së paku të mos thonë "nuk e dinim". Me shpresë se së shpejti lexuesit e këtej kufirit do ta kenë në dorë librin e Kurtit, më poshtë po paraqesim prej tij argumentet themelore, që janë edhe logjika e veprimit e Lëvizjes Vetvendosje. Albin Kurtin, me plot gojën mund ta quajmë si heroin e të vërtetës mbi Kosovën.


Sovraniteti

Temë qendrore e Lëvizjes Vetëvendosje është mohimi që i bëhet vetëvendosjes së popullit të Kosovës, që do të thotë mohim i lirisë. Vetëvendosja është shprehje e vullnetit të popullit, domethënë e bërjes së tij subjekt dhe veprimi i tij si subjekt është provë e lirisë së tij. Vullneti i popullit të Kosovës për pavarësi është themeli i legjitimitetit të institucioneve qeverisëse të Kosovës, sikurse vlen për shtetet e tjera sovrane dhe të pavarura. Ndër këto institucione më të rëndësishmet janë ushtria kombëtare, Ministria e Jashtme dhe ulësja në OKB, që garantojnë sovranitetin, integritetin territorial dhe marrëdhëniet reciproke me status të barabartë me shtetet e tjera. Me ekzistencën e këtyre institucioneve, populli i Kosovës subjektifikohet, sepse ato veprojnë si të deleguara prej tij. Institucionet e tjera vijnë më pas. Këto gjëra që po përmendim janë ABC e politikës së shtetit kombëtar, janë krejt të rëndomta, por pikërisht këto dhunohen në rastin e Kosovës, duke ia pamundësuar popullit të jetë subjekt dhe duke shkelur çdo logjikë të politikës. Lëvizja Vetëvendosje dhe Albin Kurti bëjnë thirrje për kthim te logjika e politikës, kthim te themeli i saj, sovraniteti. Sovraniteti është aktual, nuk është një term abstrakt dhe i paprekshëm politiko-juridik, por ka të bëjë me aktualitetin dhe përditësinë e jetës së një populli. Kurti na kujton se sovranitetin e marrim të mirëqenë kur e kemi, për të nuk flasim fare, thuajse ai nuk ekziston, por ai shfaqet dhimbshëm pikërisht atëherë kur mungon. Si në rastin e Kosovës, ku ai është zgjidhja e problemeve me sistemin gjyqësor, privatizimin dhe politikat publike, kodin telefonik, sistemin financiar dhe pjesëmarrjen në financat ndërkombëtare, shkrimin e historisë, pjesëmarrjen e sportistëve në veprimtari ndërkombëtare etj. (fq.83). Përkundër atyre që thonë se globalizimi (pavarësisht se çfarë kuptohet me këtë) e gërryen sovranitetin, ky i fundit është kusht për pjesëmarrje në proceset globalizuese politike dhe ekonomike.


Rrënja e problemit: Rambujeja

Sovraniteti i Kosovës mohohet nga Serbia, UNMIK-u, me bashkëpunimin e partive politike të Kosovës dhe te këta janë të drejtuara shigjetat e Lëvizjes Vetëvendosje. Pika e lidhjes mes tyre është Marrëveshja e Rambujesë, në mes të luftës së Kosovës, pikërisht ajo që u hapi rrugën bombardimeve të NATO-s. Dokumenti i Rambujesë u firmos nga katër përfaqësues të politikës shqiptare nën trysninë ndërkombëtare dhe i dha çështjes së Kosovës një status të shkeljes së të drejtave njerëzore, sigurisht diçka e drejtë, por e pamjaftueshme, sepse të drejtat kombëtare të Kosovës si një vend i kolonizuar nuk u morën parasysh dhe Rambujeja njohu sovranitetin e Jugosllavisë mbi Kosovën. Albini vëren se tani që Jugosllavia nuk ekziston më, fantazma e saj jeton me Rambujenë dhe regjimin e saj të qeverisjes: "Dikur Kosova njihej përmes Jugosllavisë, sot Jugosllavia ka mbetur të njihet përmes Kosovës" (po aty). Rambujeja në përcaktimin që i bën Kosovës nuk flet për popull, apo komb, por për bashkësi kombëtare, duke zhvlerësuar të drejtën për vetëvendosje. Në vend të koncepteve të qytetarit, popullit, kemi vetëm konceptin e bashkësisë kombëtare apo nacionale (fq.35), pra përmes saj në fakt ndodhi shkombëtarizimi i Kosovës. Kurti vëren në mënyrë të hidhur: "Në Rambuje shqiptarët u pranuan si faktor për ta kryer defaktorizimin e vetes. Ky trend vazhdon edhe sot e kësaj ditë. Konsiderohesh si subjekt atëherë kur duhet të vendosësh dhe pranosh të jesh objekt" (fq.94-95).


Sistemi kolonial

Prej dokumentit të Rambujesë dhe Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së rrodhi e ashtuquajtura Korniza Kushtetuese, e cila është një kushtetutë e veçantë e llojit të vet: ajo i shërben legjitimitetit të pushtetit të UNMIK-ut mbi Kosovën, dhe nuk është bërë për popullin, "për të drejtat dhe interesat e tij" (fq.39), sikurse ndodh me kushtetutat klasike. UNMIK-u nuk e merr legjitimitetin, madje as formalisht, prej të sunduarve, dhe kjo për Lëvizjen Vetëvendosje dhe Albin Kurtin do të thotë vazhdim i sundimit kolonial mbi Kosovën nga ana e UNMIK-ut dhe nëpërmjet tij edhe e Serbisë. Edhe institucionet vetëqeverisëse në kuadër të Kornizës Kushtetuese, qofshin këto qeveria, kuvendi, komunat, trupat mbrojtëse të Kosovës dhe shërbimi policor i Kosovës janë pjesë e aparatit kolonial. Kurti është i prerë në lidhje me këtë: Administrimi ndërkombëtar që nuk ia njeh të drejtën për vetëvendosje dhe ia mohon atë popullit në territorin që e qeveris, paraqet administrim kolonial. Qeveria e tillë është represive. Institucionet vendase, mbi këtë bazë dhe në këtë kuadër, janë zgjatje e sundimit shtypës dhe dominimit të tij (fq.109).

Prandaj, thotë ai, çështja që shtrohet përpara Kosovës është dekolonizimi: "Në Afrikë ka mbaruar procesi i dekolonizimit. Në Evropë, ende jo. Pikërisht për këtë arsye, përveç vetëvendosjes së jashtme, e që është në raport me Unionin Serbi-Mal i Zi [tani Serbi], neve na duhet edhe vetëvendosja e brendshme" (fq.158).

Vetëvendosja e brendshme, pra përfundimi i mandatit të UNMIK-ut, nevojitet edhe për faktin se pushteti i tij është absolut dhe nuk u bindet normave demokratike. Ai është jo demokratik në mënyrë të dyfishtë: së pari ai është një piramidë autoritare dhe komandë nga lart poshtë, pa demokraci të brendshme; së dyti, ai i është mbivendosur popullit dhe nuk ka marrë pëlqimin e tij (fq.41). Në një artikull të botuar në qershor 2004, Kurti thotë se: situata në Kosovë është e dominimit absolut të kësaj strukture mbi qytetarët që janë vetëm vëzhgues. Pikërisht kjo marrëdhënie në mes të pushtetit të gjithëfuqishëm dhe qytetarit të pafuqishëm - pa të drejtat që i takojnë dhe me trajtimin vetëm si banor që i bëhet - është ajo që duhet të problematizohet në shoqërinë tonë në Kosovë. Ne jemi të dominuar, ky është problemi dhe nga këtu fillon zgjidhja (fq.12).

Sundimi i UNMIK-ut, përveçse jodemokratik, është i papërgjegjshëm dhe i paprekshëm. Zyrtarët e tij janë të përkohshëm, sepse mandati i UNMIK-ut rinovohet çdo vit. Mirëpo vendimet që marrin ata nuk janë aspak të përkohshme, siç do ta shpjegojmë edhe më poshtë. Vendimet e tij kanë atributet e vendimeve të sovranit, të një sovrani që nuk është i tillë. UNMIK-u vepron si regjent i një sovrani që qëllimisht nuk specifikohet, që mungon. Prandaj flitet për "status të papërcaktuar të Kosovës", që të pengohet kthimi i sovranit nominal, Serbisë, por edhe të pengohet zgjimi i sovranit popull në Kosovë dhe të jetësohet sundimi i UNMIK-ut. Zyrtarët e UNMIK-ut marrin vendime që nuk i prekin ata, sepse ata si ndërkombëtarë që janë, nuk mendojnë të jetojnë vetë në Kosovë dhe të përjetojnë vendimet që kanë marrë vetë. Prandaj ata nuk i japin llogari popullit për veprimet e veta. Paprekshmëria e tyre del e qartë nga vetë gjyqi që po zhvillohet kundër Albin Kurtit. Ky i fundit nuk e pranon legjitimitetin e sistemit juridik të tanishëm në Kosovë, sepse ai nuk është i pavarur nga UNMIK-u. Në mënyrë paradoksale, UNMIK-u është pala e dëmtuar, pala akuzuese dhe pala gjykuese në procesin kundër Kurtit, sepse gjyqtarët ia kanë bërë betimin pikërisht UNMIK-ut. Vendimi i tyre, cilido qoftë ai, nuk mund të apelohet askund, sepse Kosova si territor josovran nuk mund të aderojë në Gjykatën Evropiane për të Drejta të Njeriut në Strasburg. Ndërsa akoma Serbisë i njihen mandatet ndërkombëtare të ndalimit për banorët e Kosovës, siç e kanë provuar disa herë në kurriz të tyre shqiptarë të Kosovës kur kanë tentuar të udhëtojnë jashtë vendit.

Kurti e ka cekur në mënyrë të saktë racionalitetin e veprimeve të UNMIK-ut: trajtimi i Kosovës si një rast unik, pra sui generis, që kërkon zgjidhje sui generis. Kjo i ka dhënë dorë të lirë atij të eksperimentojë me Kosovën, sërish në mënyrë të papërgjegjshme dhe i paprekur vetë. Kështu, "liria e eksperimentimit, e që është liri e eksperimentuesit, i cili s‘jemi ne, bëhet e pafundme" (fq.237). Trajtimi i Kosovës si rast unik në llojin e vet, është pranuar edhe nga politikanët e Kosovës, me argumentimin që Kosova nuk duhet lidhur me rastet e tjera për shkëputje si Çeçenia, Kurdistani, apo Tibeti, sepse kështu pranohet më lehtë nga ndërkombëtarët pavarësimi i saj. Përkundrazi, në vend që të trajtohet si rast i kulluar i dekolonizimit, pra ku zbatohet parimi i vetëvendosjes, tani, në emër të rastit unik kërkohen zgjidhje nga më të çuditshmet, "standarde para statusit", bisedime të drejtpërdrejta midis xhelatit dhe viktimës dhe kështu me radhë. Kurti sërish na kujton disa gjëra në dukje të rëndomta, por thelbësore: Kur një problem është unik, nuk themelohen parime për zgjidhjen e tij dhe asisoj i hapet rruga eksperimentimit. Eksperimentimi e ka të zakonshëm dështimin. Provon një herë, dy herë, tri herë, derisa ta fitosh një rezultat të përdorshëm. UNMIK-u i ngjan një kolegjiumi shkencëtarësh të cilët e kanë objektifizuar plotësisht Kosovën dhe popullin e saj. Është hasur një problem që është kategorizuar si unik dhe prandaj përvoja nuk na mëson asgjë... Shfaqen standarde të çuditshme partikulare dhe përjashtohen vlerat universale (fq.25).

Prandaj, Lëvizja Vetëvendosje bën thirrje për vetëvendosje të brendshme, në lidhje me pushtetin e UNMIK-ut. Ndërkaq, kur nuk i leverdis, UNMIK-u për të penguar vetëvendosjen nuk tutet që ta trajtojë problemin e Kosovës si një problem, zgjidhja e të cilit ka pasoja planetare: Pasojat si parashikim kanë fituar prioritet ndaj vullnetit si subjektivitet. Statusi politik i Kosovës është shndërruar në problem unik gjeostrategjik, në problem të madh sa bota, për zgjidhjen e të cilit duhet të kujdesemi madje se çfarë mund të ngjajë në Kinë dhe Rusi... Kësisoj, statusi politik i Kosovës e ka humbur dimensionin autokton dhe njerëzor. Dhe kjo humbje është e institucionalizuar dhe e strukturuar (fq.21).

Kundër kësaj, Kurti shprehet me vendosmëri: "Kosova nuk është rast unik që ka nevojë për eksperimente, por është rast klasik i një vendi të robëruar e popullit të shtypur, që ka nevojë për zgjidhje klasike: lirinë e popullit, pranimin e vullnetit të popullit" (fq.26).


Pavarësia pa brendi

Politikat e ndjekura nga UNMIK-u, por edhe Pakoja "shpëtimtare" e Ahtisarit, në rastin më të keq përgatisin kthimin e Serbisë në Kosovë dhe në rastin më të mirë e zhveshin një Kosovë të pavarur prej sovranitetit. E thënë ndryshe, e zbrazin pavarësinë nga përmbajtja, duke e lënë vetëm si lëvozhgë. Si ndodh kjo? Shkrimet e Albin Kurtit e shpjegojnë mjaft qartë (për ata që duan të kuptojnë, sigurisht!). Së pari, praktikat qeverisëse të UNMIK-ut e kanë pranuar ndarjen e Mitrovicës dhe veriun e Kosovës nga pjesa tjetër e vendit. Kështu, "qyteti i ndarë është normuar. Ai është referencë dhe preferencë" (fq.47). Kurti i zhvlerëson zotimet e UNMIK-ut dhe KFOR-it për luftën kundër kriminalitetit për sa kohë që kriminelët e organizuar, të ashtuquajturit "Rojet e Urës", janë të paprekshëm. Po kështu ai i ironizon dhe i akuzon politikanët shqiptarë që thonë se nuk do ta lejojnë ndarjen e Mitrovicës: "Në fakt, nuk është çështja se si të mos ndahet Mitrovica dhe veriu i Kosovës, por si të bashkohen ato duke qenë se janë të ndara" (po aty).

Së dyti, decentralizimi e ndan Kosovën në linja etnike dhe e pamundëson efektshmërinë e çdo pavarësie që mund të ketë në të ardhme. Shtimi dhe zmadhimi i atyre që hapur cilësohen si komuna serbe në Kosovë, në fakt do ta shkatërrojë edhe shumetnicitetin që UNMIK-u dhe Pakoja e Ahtisarit pretendojnë se e mbrojnë, sepse shqiptarët do të kundërshtojnë përfshirjen në to si pakicë etnike brenda komunave me shumicë serbe, që në fakt do të jenë nën kontrollin e drejtpërdrejtë të Beogradit. Jo pa qëllim 3/4 e Pakos i kushtohet decentralizimit.

Së treti, manastiret dhe kishat ortodokse, me territore qindrahektarëshe rrotull tyre, sipas Pakos së Ahtisarit, do të kenë status të veçantë, "ekstraterritorial". Ekstraterritorialiteti është fitore e rëndësishme e Serbisë, sepse pranohet që objektet ortodokse të kultit janë "serbe", pra shqiptarët janë një realitet jashtë tyre, nuk kanë pjesë në to, përkundrazi fajësohen si dhunues të tyre. Shqiptarëve u rrëmbehet historia dhe trashëgimia kulturore e tyrja, duke u paraqitur si (vetëm) serbe. Përveç etnizimit, në këtë mënyrë kryhet edhe fetarizimi i Kosovës, kur në fakt lufta e Kosovës nuk kishte aspak një natyrë fetare (fq.231-233). Pakoja e Ahtisarit përgatit boshnjakëzimin e Kosovës. Tragjik është fakti se "duke përvetësuar të kaluarën e Kosovës, Serbia sulmon edhe njerëzit ende të palindur në Kosovë, edhe brezat që do të vijnë. Uzurpimi i historisë është edhe uzurpimi i së ardhmes" (fq.187).

Së fundmi, praktika e tanishme e UNMIK-ut, e mohimit të sovranitetit, do të vazhdohet nga Pakoja e Ahtisarit. Ajo i mohon Kosovës "së pavarur" ushtrinë, Ministrinë e Jashtme dhe përfaqësitë diplomatike nëpër botë dhe ulësen në OKB. Sërish vendimet themelore do të jenë në duart e të huajve: "Misioni Civil Ndërkombëtar do të jetë një oligarki neokolonialiste" (fq.320-321). Midis të tjerash ai do të kujdeset që Kosova të paguajë borxhet e jashtme. Vini re paradoksin: Kosova pa qenë akoma shtet sovran, pa iu paguar asaj dëmet njerëzore dhe materiale të shkaktuara nga Serbia, pa pasur nën zotërim të plotë burimet e veta të zhvillimit, duhet të fillojë të paguajë borxhet! Vetëm për këtë lejohet që ajo të ketë përfaqësim ndërkombëtar. Kosova vepron si subjekt në arenën ndërkombëtare vetëm kur paguan borxhet dhe përsëri i mohohet statusi i sovranit. Prandaj Kurti e quan Pakon e Ahtisarit si "Pako të Pandorës" (po aty). Statusi i kolonisë vazhdon akoma: "Autonomia e Kushtetutës së vitit 1974 ishte bërë pikërisht që të mos bëhej republika. Pakoja e Ahtisarit është ofruar pikërisht që të mos bëhet pavarësia. Ajo Serbisë ia ndërton mundësinë e pamundësimit të pavarësisë së Kosovës" (fq.327).

Shqiptarët presin pavarësinë e Kosovës. "Pavarësia" është fjala kyçe dhe atyre pikërisht ajo do t‘u jepet, domethënë fjala. "Arsyeja është sepse, siç e shpreh Kurti, kjo fjalë është fiksim psikologjik kolektiv i shqiptarëve... [ndërkombëtarët] që ofrojnë simbolikë, sepse edhe ashtu politikanët shqiptarë ua kanë dëshmuar ndërkombëtarëve se vetëm simbole duan" (fq.83). Por ndërkombëtarët nuk mjaftohen me kaq, ata edhe simbolikën nuk ua lejojnë lehtë shqiptarëve, sepse "rikthimi propagandistik i pavarësisë [bëhet] përmes mbiemrave që e kontestojnë...: pavarësi e kushtëzuar, pavarësi pa sovranitet, pavarësi me sovranitet të kufizuar, pavarësi e mbikëqyrur etj." (fq.5).


Shërbëtorë dhe bashkëfajtorë

Në këtë sistem, cili është roli i politikanëve shqiptarë dhe i institucioneve të qeverisjes? Ai i shërbëtorëve të kolonizatorëve. Kujtojmë se parti politike të shqiptarëve kishte edhe nën regjimin shtypës të Millosheviçit. Ato kryenin votime, madje nuk e pushuan ekzistencën e tyre as gjatë luftës. Kosova e pushtuar kishte një President, paçka se qeverinë e kishte në mërgim. Cili ishte kumti, programi politik që atëherë jepnin politikanët? "Fjalia kryesore me të cilin politikanët kryesorë atëbotë i drejtoheshin popullit ishte: ‘Mos bini në provokime!‘ Dhuna dhe terrori i Serbisë reduktoheshin në provokim, në të cilin populli nuk duhej të binte" (fq.208).

Edhe nën UNMIK-un ka kuvend, qeveri, zgjedhje, parti, president, por të gjitha këto së bashku janë të pazotë t‘i japin pavarësi dhe sovranitet vendit, të ndalin copëtimin territorial. Dhe meqenëse janë të pazotë për ta bërë këtë, çfarë bëjnë? Me dëshirë e entuziazëm bëhen pjesëmarrës të defaktorizimit të Kosovës. Partitë ekzistojnë, zgjedhje kryhen, kuvendi mblidhet, nxjerr ligje, që më pas rishikohen dhe anulohen nga Përfaqësuesi i UNMIK-ut. Qytetarët marrin pjesë në zgjedhje për të legjitimuar sistemin (fq.40). Qeveria pret që kompetencat t‘i kalohen asaj nga UNMIK-u dhe ministrat nuk punojnë dot pa këshilltarët e huaj. Cili është projekti i politikanëve të Kosovës? Kurti e jep si më poshtë: Pavarësia e Kosovës është një çështje e kryer. Kalimi i kohës e sjell atë vetiu. Krejt çfarë duhet të bëjmë është të presim sa të kalojë kjo kohë e nevojshme. Pra, të kemi durim, të jemi të sjellshëm dhe tolerantë. Të mos trazojmë gjendjen dhe të destabilizojmë situatën. Çdo gjë është në rregull, çdo gjë është në rregull. Edhe pak e do të jetë gati. Nëse lëvizim, nëse ngrihemi, kjo veç sa do të shkaktojë përkeqësime, do ta zmbrapsë të ardhmen tonë të ndritshme në Kosovën e pavarur e të integruar në strukturat evropiane dhe veri-atlantike… Nuk duhet të veprojmë (fq.159; theksi ynë).

Ata zotohen se nuk do të negociojnë statusin e Kosovës me Serbinë, pikërisht kur janë duke e bërë këtë gjë. Ata propagandojnë mbi shpëtimin që do të sjellë Pakoja e Ahtisarit, pa e vrarë mendjen mbi problemet që do të dalin për zbatimin e saj dhe prej zbatimit të saj. Mjafton që ata të jenë sërish në majë të pushtetit dhe të privilegjeve të tij: "Nuk është ekipi negociator mjet për Kosovën. Kosova është mjet për ekipin negociator" (fq.166). Ata nuk duan kundërshtimin e sistemit në të cilin janë ata ndër përfituesit, prandaj dhe e ruajnë atë. Prandaj, Kurti njësitë speciale të SHPK që u përdorën për shpërndarjen e tubimeve të Lëvizjes Vetëvendosje i quan "Shërbimi Puthadorës i Kolonizatorëve" (fq.250).


Vegla të Beogradit

Po sjellja e serbëve të Kosovës si interpretohet në këtë prizëm? Ata e kanë lejuar veten të jenë vegla të Beogradit dhe kanë hequr dorë nga të drejtat që si pakicë do të kishin në shtetin e pavarur të Kosovës. Prandaj thotë Kurti ata nuk bashkëpunojnë edhe sikur t‘u jepet gjysma e ministrive në qeveritë e UNMIK/Kosovës.

Ata nuk duan kompetenca, ata nuk duan të drejta dhe liri. Ata duan territore. Ato i kanë dashur në Kroaci dhe s‘i kanë fituar; i kanë dashur në Bosnjë dhe i kanë fituar; tani i duan në Kosovë. Sërish. Reduktimi i standardeve në standardet për minoritete dhe reduktimi i gjendjes së minoriteteve në atë të minoritetit serb, e të cilën gjë e ka bërë UNMIK-u, u shkon shumë për shtati (fq.84).

Serbisë nuk i intereson aspak gjendja e tyre, por që t‘i përdorë për planet e saj të copëzimit dhe gllabërimit të Kosovës. Serbia nuk e do Kosovën si të tërë, si dikur. Ajo do ta marrë, por me kufij të brendshëm që do të shënonin territoret serbe në të (fq.111). Prandaj i ka organizuar dhe dirigjuar deri tani serbët e Kosovës. Prandaj serbët e ikur nuk pranohen të kthehen aty ku kanë shtëpitë dhe pronat, por në komunat e reja "serbe", diçka që paraqet një rikolonizim të ri të Kosovës (fq.144).


Zgjimi

Çfarë duhet bërë? Mungesa e lirisë është problemi dhe rifitimi i lirisë është përgjigjja. Dhe për lirinë duhet vepruar, duhet flijuar: Ne s‘jemi fajtorë për mungesën e lirisë në të kaluarën, por jemi e do të jemi përgjegjës për vazhdimësinë e mungesë së saj në të ardhme. Jemi përgjegjës edhe për ata që ende s‘kanë lindur. Ne po i sakrifikojmë ata duke mos sakrifikuar vetë; ne po i rrezikojmë ata nesër duke mos rrezikuar vetë sot (fq.110).

Lëvizja Vetëvendosje kërkon ndërprerjen e negociatave, bllokimin e zbatimit të Pakos Ahtisari, vendosjen e afateve të largimit të UNMIK-ut dhe mbajtjen e referendumit për pavarësinë e Kosovës. Si do të kryhen këto? Së pari me të anë zgjimit të popullit nga gjumi dhe ëndrrat me pavarësi ku e kanë futur UNMIK-u dhe politikanët partiakë. Kurti kërkon jo më pak se një revolucion në Kosovë dhe "nuk ka revolucion pa rilindje dhe s‘ka rilindje pa besim në forcat vetjake. Natyrisht që kjo rilindje është popullore. Kurrsesi elitiste" (fq.135). Pra, kthim te populli dhe besim te faktorizimi i tij, sepse pikërisht këtë gjë përpiqen të pengojnë: "Kur populli është në pyetje, populli është përgjigjja" (fq.147). Fitimi i lirisë dhe i sovranitetit është parakushti dhe garancia e vetme për zhvillim dhe përparim: "Duhet të jemi një Republikë Demokratike, e jo një administratë kolonialiste sikurse deri tani, jo një monarki sikurse tani. Ky është kushti i përparimit, i lirisë drejt mirëqenies" (fq.158).

Çfarë qëndrimi duhet mbajtur ndaj UNMIK-ut dhe institucioneve që ushtrojnë qeverisjen brenda kornizës kushtetuese të tij? "Mosbindja është akti i lirisë sot", thotë Kurti dhe Lëvizja Vetvendosje ka nisur fushatat e saj për ta bindur popullin të pengojë funksionimin e institucioneve robëruese përmes mosbindjes qytetare.

A është mosbindja qytetare kundër UNMIK-ut lëvizje kundër faktorit ndërkombëtar? Sigurisht që jo! Kurti e shpjegon se "kundërshtimi i UNMIK-ut nuk është kundërshtim i tërë botës, e as i bashkësisë ndërkombëtare. Duke u munduar të paraqitet si bashkësia ndërkombëtare, UNMIK-u e ka dëmtuar shumë atë" (fq.59). UNMIK-u e ka izoluar Kosovën nga bota (fq.93). Kundërshtimi i UNMIK-ut bëhet pikërisht në emër të vlerave të bashkësisë ndërkombëtare: Administratorët e UNMIK-ut nëpër vendet e tyre gëzojnë të drejtat që ua mohojnë vendasve në Kosovë. Lëvizja Vetëvendosje e lufton UNMIK-un në emër të vlerave të OKB-së; e kundërshton administratën në emër të vlerave demokratike të vendeve prej nga vijnë administratorët. Po kështu i ka ndodhur çdo lëvizjeje dekolonizuese. Kolonizimi s‘të bën dot me shtet, s‘të ofron dot mirëqenie. Dekolonizimi është parakusht për to (fq.118).

Mosbindja qytetare e popullit të Kosovës a do të fitojë aleatë ndërkombëtarë? Sigurisht që po! Por më parë vetë populli duhet të jetë popull. Ai nuk duhet ta varë shpresën te ndërkombëtarët. Pafuqia e tij është argument për të kundërtën: E qartë se nuk jemi të mëdhenj e të fortë, por saktësisht për këtë arsye nuk duhet që t‘ia lejojmë vetes komoditetin për t‘u mbështetur tërësisht në fuqitë e mëdha. Sepse fuqitë e mëdha për interesa edhe më të mëdha do të na sakrifikojnë neve (fq.43).

Pa u bërë populli faktor i fuqishëm, as ndihma e ndërkombëtarëve nuk vjen, sepse kush është ai që kërkon të lidhet me më të dobëtin? Sa kohë që populli në Kosovë nuk është faktor, por e pret lirinë nga të tjerët, zëri i Serbisë do të dëgjohet më shumë. Nuk bën që data e shpalljes së pavarësisë, madje edhe asaj pavarësie pa përmbajtje që premton Pakoja e Ahtisarit, të kushtëzohet nga zgjedhjet elektorale në Serbi. Kjo ndodh kur populli nuk është faktor dhe nuk e pyet kush.

Zëri i Albinit duhet dëgjuar, libri i tij duhet lexuar, Lëvizja Vetëvendosje duhet përkrahur me të gjitha mënyrat, sepse përpiqen për bërjen e popullit dhe për çështjen kombëtare shqiptare. Përmes tyre vjen zgjimi dhe ndërgjegjësimi për të gjithë shqiptarët që të mos kalojnë një shekull tjetër të përgjumur.

gazeta shqip - 09-02-2008