Përdhunimi mediatik

[Davius]

Blendi Kajsiu

Së fundmi faqet e gazetave u mbushën me skandalin e abuzimit në një familje Një histori vërtet tronditëse veçanërisht për shoqërinë tonë konservatore që e sheh familjen si oazin e fundit të vlerave dhe sigurisë. Në këto kushte reagimi i fortë mediatik ishte i kuptueshëm, sidomos përballë një shoqërie që ende e ka të vështirë të pranojë realitete të tilla. Por ajo që të lë me gojë hapur është mënyra tërësisht jo etike dhe jo profesionale e mbulimit të këtij incidenti. Në kërkim të skupit shumë gazetarë dhe media nuk morën as mundimin më minimal për të fshehur identitetet e personazheve të përfshira në këtë ngjarje. Fotot dhe detajet e jetës së tyre u shfaqën në mënyrën më skandaloze në faqet e mediave, teksa gazetarët merreshin deri në detaje me ngjarjen. Është e vështirë të imagjinosh një injorim dhe dhunim më spektakolar të jetës private të individit që reduktohet në një objekt mediatik tërësisht jashtë vullnetit personal.

Është akoma më tronditës fakti që diçka e tillë ndodh me një rast të presupozuar përdhunimi brenda familjes, çka është edhe tematika më tabu në shoqërinë shqiptare. Abuzimi seksual brenda në familje konsiderohet një akt aq i turpshëm sa shpesh viktimat preferojnë heshtjen përpara ‘turpit në sytë e botës’.

Mekanizmi i turpit është një nga instrumentet themelorë të kontrollit në shoqërinë shqiptare. Për shumë nga viktimat akoma më i rëndë sesa vetë abuzimi është turpi nga rrethi familjar dhe shoqëror. Turpi, fjala më e lakuar në shoqërinë tonë që nga plakat në të zeza deri tek politikanët më modernë, është instrumenti që e ngërthen femrën shqiptare në marrëdhënie abuzive si brenda, ashtu edhe jashtë familjes. Është koncepti i turpit që bën që shumë nga vetëvrasjet e fëmijëve t’i vishen varfërisë apo sekteve të errëta fetare. Është koncepti i turpit që e bën tmerrësisht të vështirë për viktimat të shpëtojnë nga marrëdhëniet abuzive.

Prandaj ekspozimi mediatik i viktimave të tilla nuk është thjesht problem i shkeljes së etikës. Ky lloj raportimi shkatërron jetën e individit duke e hedhur atë në skenën publike, në gjirin e një shoqërie që më shumë sesa me solidaritet e shikon viktimën ‘me njollë’. Në fakt kishte edhe raste ku nuk ngurrohej të raportohej se viktimat bënë denoncimin në polici “për të jetuar më pas një jetë me turp”. Diku tjetër abuzimi raportohej si një seri ‘aktesh të turpshme’. Kuptohet për mentalitetin e shoqërisë shqiptare turpi nuk kufizohet tek akti i agresorit, por njollos edhe vetë viktimën, sado e pafajshme të jetë kjo e fundit. Aq më tepër kur viktima e abuzimit është femër dhe për pasojë si qëllim parësor në jetë duhet të ketë gjetjen e ‘një burri të mirë’. Përndryshe ajo etiketohet ose e përdalë, ose ‘e mbetur në derë’.

Një raportim i tillë më shumë sesa ndërgjegjëson shoqërinë shqiptare për fenomenin e abuzimit, dekurajon sa e sa viktima të tjera që vazhdojnë ta vuajnë këtë abuzim në momentet që shkruajmë. Cila femër, cili prind apo cili fëmijë do guxonte të denonconte në polici një abuzim seksual në familje nëse emrat dhe fotografitë e tyre do shpaloseshin në faqet e para të të gjitha gazetave? Një mbulim mediatik i abuzimeve seksuale që nuk rreket të ruajë sekretin e identitetit të viktimës jo vetëm që ndikon në ruajtjen e praktikave abuzive, por është në vetvete një tjetër akt dhunimi. Dhe fakti që bëhet publikisht e bën atë akoma edhe më të rëndë. Ndoshta do ishte shumë që të kërkonim një trajtim të thellë dhe serioz nga mediat të fenomeneve si abuzimi brenda në familje. Por nuk është shumë të kërkosh që ata që janë përdhunuar një herë brenda apo jashtë familjes të mos dhunohen sërish në media.

GAZETA PANORAMA