Dhenia e Zekatit

[Fittox]

( per pasaniket )


Sharti i katërt islam është: njëher në vjet një pjesë të caktuar të pasurisë të jepet në emër të zekatit.
Zekatin e kanë për detyr ta japin ata muslimanë dhe muslimane, pasuria e të cilëve ka arritur sasinë e nisabit në arë apo argjend. Kurse vlera e nisabit është 91 gram ari apo 641 gram argjend. Kjo vlerë duhet të jetë pronë e të obliguarit tërë vitin apo së paku pronë e tij të jetë në fillim apo në mabrim të vitit.
Në nisab numërohet: ari, argjendi, apratë, malli i tregtarë, stolitë e ndryshem, (pos margaritarëve) dhe kafshët që kullosin më tepër se gjashtë muaj. Mirëpo në nisab nuk numërohet pasuria e cila njihet si pasuri e patundëshme si psh: shtëpia për banim me tërë mobilet e nevojshme, kafshët që shërbejnë për punë, toka që punohet, mjetet e ndryshme për punimin e tokës, pastaj mjetet për kryerjen e shërbimeve të zanateve, librat e profesionale dh etë ndryshme.
Zekati zakonisht jepet në ramazan, sepse atëher zemrat e njerzëve janë më të buta dhe më bujare. Të jepet pjesa e katërdhjet, kjo është 2,5 % në para apo në mall të varfurve musliman. Zekati në rend të parë jepet për nevojat e Bashkësis Islame, sepse për këtë qëllim është dhënë edhe në kohën e Muhammedit a.s.
Mirëpo zekati nuk mund ti jepet bashkëshortit apo bashkëshortës e as farefisit në vijen vertikale, sepse janë të detyruar të mbajnë njëri-tjetrin.
QËLLIMI I ZEKATIT
Me dhënien e zekatit arrijmë t'iu ndihmojmë të varfërve dhe kështu arrijmë kënaqësin dhe mëshirën e Zotit xh.sh., pastrojmë zemrat nga kopracia dhe mësohemi në bujari, pastrojmë pasurinë tonë nga haku i huaj, i ndihmojmë Bashkësis islame dhe në vepër tregojmë se kujdesohemi për nevojat e saja.
Për këtë Muhammedi a.s. ka thënë:
>>S'ka vend në mesin tonë ai i cili nuk kujdeset për nevojat e bashkësis së vet!<< (Men lem jehtemme bi umuril muslimine, fe lejse minna!).

[Fittox]

Bismil-lahirr-rrahmanirr-rrahim

ZEKATI I FITRIT

Dhënia e Zekatit të Fitrit është obligim mbi të gjithe Muslimanët
Nën autoritetin e Abdullah Ibn ‘Umar (ra) i cili tha: “ Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien një saa’ [saa’: është një masë e thatë e cila ka katër amdaad. Amdaad është shumësi i mudd, i cili është mbushja e e të dy duarve të bashkuara bashkë (grusht) e një mase mesatare të duarve të njeriut] elb si Zekat Fitr, nga çdo rob ose njeri i lirë, mashkull apo femër, i ri apo i vjetër, nga mesi i Muslimanëve, dhe ai urdhëroi që të paguhet para se njerëzit të shkojnë për të ofruar faljen e Namazit të Bajramit.”
[Mbledhur nga Buhariu dhe Muslimi]
Zekati i Fitrit është pastrim, dhe ushqim për të varfërit
Nën autoritetin e Abdullah Ibn Abbaas (ra) i cili tha, “ Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien e Zekatit të Fitrit si një pastrim të agjërimit nga fjalët e kota dhe të ndyra dhe si ushqim për të varfërit. Në qoftë se dikush e jep atë para Namazit (të Bajramit), do të jetë një Zekat i pranueshëm. Në qoftë se ndonjëri e jep [paguan] atë pas Namazit (të Bajramit) ajo konsiderohet sadaka, si të tjerat sadaka”.
[Mbledhr nga Ebu Davud, Ibn Maxheh, dhe vërtetuar nga El – Albani]
Kush duhet t´a japë Zekatin e Fitrit?
Nën autoritetin e Abdullah Ibn ‘Umar (ra) i cili tha: “ Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien të një saa’ të hurmave ose një saa’ të elbit si Zekat të Fitrit nga çdo rob ose person i lirë, mashkull apo femer, i ri apo i vjetër, nga mesi i Muslimanëve; dhe ai urdhëroi që të jepet para se njerëzit të shkojnë të ofrojnë faljen e Namazit të Bajramit”.
[Mbledhur nga Buhariu dhe Muslimi]
Sa duhet të japë një person për Zekatin e Fitrit?
Nën autoritetin e Abu Sa’eed Al – Khudree (ra) i cili tha: “Ne jepnim një saa’ me ushqim ose një saa’ me elb ose një saa’ me hurma ose nje saa’ me akitt [gjizë] ose një saa’ me rrush të thatë si Zekatul Fitr.”
[Mbledhur nga Buhariu dhe Muslimi. Në transmetimin e Imam Malikut në Mawatta shton, “saa’ “ me grurë]
Çka është nënkuptuar [synuar] me ´ushqim´ në hadithin paraprirës?
Janë tre kuptime që Ulematë [Dijetarët] japin se çka është nënkuptuar (synuar) me ushqim. Kuptimi i parë është që “ushqimi” i cili është permendur në vetë ahaadeeth [hadithet], elb, hurma, akitt, dhe rrush të thatë.
Përcaktimi i dytë është që “ushqim” ka kuptimin grurë, i cili nuk është një kuptim korrekt. Në çdo rast është gjithashtu e lejueshme me dhënë Zekatin e Fitrit në grurë [i cili mundet gjithashtu të nënkuptohet miell, dhe All – llahu din më mirë], gjysma e shumës së artikujve ushqimore të tjerë [dy amdaad]. Nën autoritetin e Abdullah Ibn ‘Umar (ra) i cili tha “Njerëzit [këtu ‘njerëzit’ përmendet tek Mu’aaweyah (ra)] e bëri të barasvlershëm muddan [dy mudd] të miellit” [Mbledhur nga Buhariu dhe Muslimi]
Përcaktimi i tretë është që: “ushqim” përmendet [referohet] në artikujt e përgjithshëm ushqimorë të thatë të tokës [katundit, shtetit, rajonit, qytetit etj]; si orizi, groshët, dhe të tjera si këto. Ky është percaktimi i shumicës.
All – llahu din më mirë. Megjithatë, udhëzimi më i shkelqyer është udhëzimi i Muhammedit(Salallahu Alejhi ve Selem). Dhe gjenerata më e mirë është ajo e Sahabeve.
Nuk është e lejueshme me dhënë Zekatin e Fitrit në para
Immam en – Neveviu, All – llahu pastë mëshirë në të, tha: “Ulematë [Dijetarët] në përgjithësi Nuk e Lejojnë Zekatin e Fitrit të Jepet [Paguhet] në Para, por Ebu Hanife e shikon të lejueshme”
Megjithatë, përcaktimi i Ebu Hanifes, All – llahu pastë mëshire në të, është i papranueshem dhe i refuzuar nga hadithi i Resulullahut(Salallahu Alejhi ve Selem) dhe ajo në të cilën ishin Sahabet (ra).
Nën autoritetin e Amr Ibn Al – Os (ra) i cili tha: ‘Unë dëgjova Resulullahun(Salallahu Alejhi ve Selem) duke thënë’: “Në qoftë se një kadi (gjykatës) jep një vendim në përputhje [harmoni] me më të mirën dije të tij dhe vendimi i tij është korrekt [pajtohet me vendimet e All – llahut dhe Resulullahut(Salallahu Alejhi ve Selem)] ai do të ketë një shpërblim të dyfishtë [një për qëllimin e tij të mirë dhe tjetrin se ka qenë korrekt], dhe në qoftë se ai jep një vendim me më të mirën dije të tij dhe vendimi i tij është i gabuar [në mospërputhje me All – llahun dhe Resulullahun(Salallahu Alejhi ve Selem) edhe atëhere ai do të ketë një shpërblim [për qëllimin e tij të mirë dhe përpjekjet për të qenë korrekt]. [Mbledhur nga Buhariu, dhe Muslimi]
All – llahu thotë “O ju që besuat, bindjuni All-llahut, respektoni të Dërguarin dhe përgjegjësit nga ju. Nëse nuk pajtoheni për ndonjë çështje, atëherë parashtrone atë te All-llahu (te libri i Tij) dhe te i Dërguari, po që se i besoni All-llahut dhe Ditës së Fundit. Kjo është më e dobishmja dhe përfundimi më i mirë” [Surah En – Nisa´: 59]
Nën autoritetin e Irbaad Ibn Saariyah (ra) i cili tha: ‘Një ditë Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) na priu neve në namaz, dhe u vendos përballë nesh dhe dha një fjalim [ku na apeloi, dhe urdhëroi] në të cilin sytë derdhën lotë dhe zemrat u frikësuan. Një njeri tha: ´ O Resulullah(Salallahu Alejhi ve Selem), duket sikur të ishte fjalimi i lamtumirës, kështu, çfarë këshille na jep neve?’ Ai atëhere tha: “Unë ju këshilloj juve t´i frikësoheni All –llahut, dhe të dëgjoni dhe bindeni edhe po të jetë një skllav i Abisinisë, ngase ata që do të jetojnë pas meje do të shohin mosmarrëveshje. Ju atëherë duhet të ndiqni Sunnetin tim dhe atë të Halifeve të Drjetë e të Udhëzuar. Kapuni në të dhe ngjituni shpejt në të. Shmanguni risive [gjërave të reja në fe], ngase çdo risi është bidat, dhe çdo bidat është devijim.”
[Mbledhur nga Ebu Davudi dhe Et – Tirmidhiu dhe vërtetuar nga El – Albani]
Zekati i Fitrit duhet të shpërndahet në Ditën e Bajramit para Namazit
Nën autoritetin e Abdullah Ibn ‘Umar (ra) i cili tha: “ Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien të një saa’ të hurmave ose një saa’ të elbit si Zekat të Fitrit nga çdo rob ose person i lirë, mashkull apo femër, i ri apo i vjetër, nga mesi i Muslimanëve; dhe ai urdhëroi që të jepet [Zekati i Fitrit] para se njerëzit të shkojnë të ofrojnë faljen e Namazit të Bajramit”.
[Mbledhur nga Buhariu dhe Muslimi]
Është e lejueshme të shpërndahet Zekati i Fitrit një ditë ose dy para Bajramit
Nën autoritetin e Naafi’, All – llahu pastë mëshirë mbi të, se Ibn ‘Umar (ra) ua jepte atë [Zekatin e Fitrit] atyre që e mblidhnin atë. Ata jepnin [Zekatin e Fitrit] një ditë apo dy ditë përpara [Bajramit] Fitrit.
[Mbledhur nga Buhariu]
Është e ndaluar të vonuarit e shperndarjes së Zekatit të Fitrit pa ndonjë justifikim
Nën autoritetin e Abdullah Ibn Abbaas (ra) i cili tha: “Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien e Zekatit të Fitrit si një pastrim të agjërimit nga fjalët e kota dhe të ndyra dhe si ushqim për të varfërit. Në qoftë se dikush e jep atë para Namazit [të Bajramit], do të jetë një Zekat i pranueshëm. Në qoftë se ndonjëri e jep atë pas Namazit [të Bajramit] ajo konsiderohet sadakë, si të tjerat sadaka”.
[Mbledhr nga Ebu Davudi, Ibn Maxheh, dhe vërtetuar nga El – Albani]
Zekati i Fitrit është ushqim për të varfërit
Nën autoritetin e Abdullah Ibn Abbaas (ra) i cili tha: “Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien e Zekatit të Fitrit si një pastrim të agjërimit nga fjalët e kota dhe të ndyra dhe si ushqim për të varfërit. Në qoftë se dikush e jep atë para Namazit të [Bajramit], do të jetë një Zekat i pranueshëm. Në qoftë se ndonjëri e jep [paguan] atë pas Namazit [të Bajramit] ajo konsiderohet sadakë, si të tjerat sadaka”.
[Mbledhr nga Ebu Davudi, Ibn Maxheh, dhe vërtetuar nga El – Albani]
Zekati i Fitrit nuk është për t´u dhënë për gruan e cila nuk është Muslimane
Nën autoritetin e Abdullah Ibn ‘Umar (ra) i cili tha: “ Resulullahu(Salallahu Alejhi ve Selem) e obligoi dhënien të një saa’ të hurmave ose një saa’ të elbit si Zekat të Fitrit nga çdo skllav ose person i lirë, mashkull apo femër, i ri apo i vjetër, nga mesi i Muslimanëve; dhe ai urdhëroi që të jepet para se njerëzit të shkojnë të ofrojnë faljen e Namazit të Bajramit”.
[Mbledhur nga Buhariu dhe Muslimi]
përktheu nga gjuha angleze, Hamza Ibn Fadl al – Albanee

[Fittox]

Ndikimi i Zekatit!


0 Synimi i zekatit

Caku kryesor gjatë përmbushjes se obligimi te zekatit është kryerja e vetëdijshme e një vepre fetare ndaj Zotit, për te arritur kenaqësinë e Allahut. Përvec kësaj, përmes përpjekjes për ndarjen e drejtë te te ardhurave, zekati ka ndikime te mëdha shoqërore dhe ekonomike.

0.1. Ndikimi ekonomik dhe moral ndaj dhënesve te zekatit

a) Veprimi i vetëdijës së ndërgjegjshme me pasuri
Obligimi për zekat i mëson te obliguarit e zekatit qe pasurinë që iu ka dhënë Allahu xh.sh. ta fusin në perdorim ne cdo hapsirë jetësore dhe cdo situatë vetëm për hir te Allahut.

b) Mbrojtje nga vetitë negative te karakterit
Zekati mbronë te obliguarit e tij nga koprracia, lakmia dhe ndjekja e tyre.

c) Mbrojtje nga tejçmuarja e kësaj bote
Obligimi i zekatit vazhdimisht iu përkujton muslimanëve ate se e gjithë pasuria e tyre është një dhuratë nga Allahu, për të cilen duhet te tregohen falenderues. Qe muslimanët t'i mbrojë nga tejçmimi i kësaj bote, sidomos rreth gjërave materiale, Allahu iu premton shumimin e pasurisë përmes zekatit: (Kur'an 34:39)

0.2. Ndikimi ekonomik dhe moral ndaj marrësve te zekatit

a) Lirimi nga varësia materiale
Nëse zekati paguhet si mbajtje e jetës, ai krijon mundësinë qe të bëhet pjesëmarrës aktiv i zhvillimit te shoqerisë.

b) Mbrojtja nga vetitë negative te karakterit
Zekati mbronë marrësit e tij nga inati, zilia (dashakeqësia) dhe urrejtja ndaj te pasurve. Pasiqe nevojtaret kanë te drejtë në një pjesë te caktuar nga pjesa e pasurisë se pronarve dhe e cila vazhdimisht duhet t'iu jipet (paguhet), ata nuk detyrohen te marrin pozicionin e lypsarëve.

0.3. Ndikimi ekonomik dhe moral ndaj shoqërisë
Veçoria e zekatitë është se ai paraqet si veprimin ndaj Zotit (ibadet) te secilit, ashtu edhe një rregullim social te shoqërisë islame.

a) Përkujdesje sociale mbi bazën e barazisë
Zekatëmarrësi dhe zekatëdhënesi ne një shtet islam nuk qëndrojnë ne raporte lypës-dhënes, por si partner te barabartë. Me ketë rast evitohen edhe vështersitë si: varësia nga gjendja shpirtërore e dhënesit, cënimi i namit te marrësit dhe detyrimi i falendërimit.

b) Nxitja e paqës shoqërore
Përmes detyrimit te shpërndarjes se pasurisë zvoglohen dallimet sociale, me çrast parandalohet dukshëm ngritja e inatit shoqëror dhe ndikimet e saj negative (si p.sh. formimi i te menduarit klasor).

c) Ngritja e konjunkturës (gjendjes së përgjithshme shoqërore)
Obligimi i zekatit parandalon tubimin joproduktiv te kapitalit dhe pasurisë, ku përmes dhënjes se tij konsumohet dalëngadal. Përmes kësaj gjendje zekatdhënësit motivohen qe pasurinë e tyre ta investojne në forma sa me fitimprurëse dhe kështu garantohet qe nje pjese e madhe e mjeteve produktive te punoj vazhdimisht dhe kështu arrihet ngjallje e përgjithshme ekonomike. Përvec kësaj mbështetja e nevojtareve qon ne rritjen e fuqisë blerëse te tyre dhe me ketë rast deri tek nxitja e konjunktures.

d) Nxitja e etikës dhe moralit
Përmes zvogëlimit te varfërisë shoqërore parandalohet si lypsaria ashtu edhe ulja e rretheve kriminele. Gjithashtu vjen deri te zvogëlimi i kacafytjeve dhe akteve te dhunshme.

[Fittox]

Forma te dhënjes!

Akika
Selman Ibn Amir Ad-Dabi transmeton se e ka degjuar te Derguarin e Allahut (Paqja qoftë me të) duke thënë: "Për një fëmijë të posalindur duhet te ndermirret një akika. Kështu therni për të dhe largoni nga ai te këqijat" (Buhariu)
Kjo praktikë mbështet në sunetin e Profetit (Paqja qoftë me të). Andaj këshillohet qe në ditën e shtatë pas lindjes së fëmiut të therret një kafshë dhe mishi të shpërndahet tek nevojtarët dhe te varfërit.
Gjithashtu këtu bën pjesë dhënja e emrit dhe prerja e qimes së pare te flokut pesha e te cilit llogaritet me vleren aktuale te argjendit. Kjo shumë po ashtu dhurohet në mënyrën e njejtë tek nevojtarët.


Adak/Nasr (premtimi)
Adak, Nasr ose premtim përshkruhet një premtim i dhënë Allahut, i cila për synim ka forcimin e imanit (besimit). Njeriu i lutet Allahut për mbështetje ose përmbushje te një deshire dhe obligon vetveten qe me përmbushjen e parë të ndonjë ndodhie të bëj tregti me Allahun. Kryerja e këtij premtimi njekohësisht është një provim për besimtarët, sepse zbatimi faktik i këtij veprimi patjeter se duhet te mbahet, përndryshe bëhet një mëkat i madh. Nëse besimtari mban premtimin e tij, atëhere i shkruhet një vepër e mirë.
Zakonisht pas përmbushjes se dëshirës së kërkuar therret një kafshë, me çrast bëhet edhe shpërndarja e mishit për të varfërit dhe nevojtarët.
Për ta mbajtuar premtimin ndaj Allahut mund te kryhen edhe namaze shtesë, agjërim vullnetar ose veprime tjera sunetike (sipas Sunnetit te Profetit a.s.). Po ashtu këtu hyjnë edhe mesimi dhe recitimi i pjesëve te Kur'anit te shenjt ose veprime te përgjithshme te mira.
Premtimi i berë fshehurazi ose haptas duhet te jetë veprim i mundshëm dhe i lejueshëm dhe mund te kryhet para ose prapa përmbushjes së deshirës.

[Fittox]

Kush obligohet me dhenien e zeqatit?


E para: Liria. Nuk obligohet zeqati ndaj robit përarsye se ai nuk zotëron pasuri, sepse e tëra ajo që e posedon ai është pronë e zotëriut të tij, kështu që zeqati i robit është obligim ndaj zotëriut të tij.

E dyta: Që zotëruesi i pasurisë të jetë musliman. Nuk obligohet te jep zeqat jomuslimani, përarsye se zeqati është adhurim dhe nënshtrim ndaj Allahut (subhanehu ve teala) e pabesimtari nuk është prej këtyre dyjave. Gjithashtu, zeqati ka nevojë për njet e kjo nuk relizohet prej pabesimtarit. Mirëpo, sa i përket obligueshmërisë ndaj tij ka për qëllim se ai është i komunikuar me të dhe do të dënohet në ahiret me dënim të veçantë. Vendpolemika dhe debati mes dijetarëve është hadithi i Muadhit (radijallahu anhu) “Thirri ata në fjalën La ilahe il-lallah Muhamedun resulullah, pastaj e ka përmendur (sal-lallahu alejhi ve sel-lem) namazin dhe tha: “E nëse të përgjigjen e të pasojnë ne këtë tregoju atyre se Allahu i ka obliguar ata me sadaka (zeqat) që merrët nga të pasurit dhe u dedikohet të farfërve. (Muttefekun alejhi).


Nga ky hadith shihet se Pejgamebri (sal-lallahu alejhi ve sel-lem) e ka bërë Islamin kusht për obligueshmërinë e zeqatit.

E treta: Arritja e nisabit. Nuk obligohet zeqati pa arritjen dhe plotësimin e tij. Nisabi është sasia e caktuar e pasurisë, që me plotësin e kësaj sasie bëhët obligim yeqati, në të kundërten jo. Pasmarrëparasysh se a është zotëruesi i nisabit i rritur apo i vogël , i mençur apo i çmendur, ai vetëm me arritjen e tij i bëhët obligim zerqati, sepse për këtë ka bazë dhe argumente.

E katërta: Posedimi i pronësisë. D.m.th., që ai që nuk posedon pasuri, apo posedon mirçpo nuk është prone e tija, nuk ka zeqat në këtë pasuri. Gjithashtu në pasurinë që nuk është përqëndruar apo vërtetuar pronësia e saj. Sikurse borxhi i shkresës përshkak se shkruesi zotëron pamundësinë që në këtë rast ndalohet nga dhënja e zeqatit.

E pesta: Kalimi i një viti në pasuri. Hadithin që e transmeton Ajshja ( Allahu qoftë i kënaqur me të) “Nuk ka zeqat në pasuri përderisa në të të kaloj një vit” (transmeton Tirmidhiu kuptin e tij).

Ky definicion apo ky rregull nuk i përfshinë edhe ato që bijnë nga toka, si: drithërat dhe frutat, përshkak se në to obligohet zeqati me rastin e vjeljës – korrjes së tyre. Atëherë në këtë rast nuk mirret në konsiderate kalimi i një viti. Mirëpo, ky rregull (kalimi i një viti) mbet kusht në para, bagëti dhe tregtëi si mëshirë dhe leshtësim për zotëruesin e kësaj pasurie që të shtohet zhvillimi në te.

- Të prodhuarat nga bagëtitë, në të cilat obligohet në to zeqati dhe fitimi në tregëti viti i këtyre dyjave është ne të njejtin vit, andaj nuk kushtëzohet që në këto dy pasuri tëkaloj vit i posçëm nëse këto pasuri e kanë arritur nisabin, e nëse nuk arrihet nisabi fillon viti me arritjen e nisabit në to.

- Ajo që personi e përgatitë prej pasurisë për qira, si, automjete, dyqane e shtëpi nuk ka zeqat në essence. Mirëpo, obligohet zeqati në fitimin e saj nëse e arrinë nisabin vetvetiu apo me dhënjen dikujt tjetër me qira dhe ka kaluar në të një vit.

- Kujt i është obliguar zeqati dhe ka vdekur para dhënjes së tij, oligohet dhënja e tij nga pasuria e lënë. Kështu që nuk bjen me vdekjen e tij. Argument për këtë është hadithi i Pejgamebrit (sal-lallahu alejhi ve sel-lem): “Borxhi i Allahut është mëmeritor për kryerje”. (transmeton Buhariu, Muslimi dhe të tjerët).

Këtë zeqat e jep trashëgimtari apo diksuh tjetër nga pasuria e lënë nga i vdekuri, përarsye se zeqati është obligim që nuk bjen me vdekje dhe është borxh në qafë të të vdekurit, andaj obligohet lirimi i tij nga borxhi.

Salih bin Fevzan bin Abdullah El-Fevzan

O ju që keni besuar, a t’ju tregoj për një tregti të bujshme që ju shpëton prej një dënimi të dhembshëm:
T’i besoni All-llahut dhe të dërguarit të Tij, të luftoni në rrugën e All-llahut me pasurinë tuaj dhe veten tuaj, e kjo është shumë më e dobishme për ju, nëse jeni që e dini.
ES-SAFF 10-11

[Drini_i_Zi]

Zekati


Definicioni i zekatit

Fjala "zekat" do të thotë pastrim. Zekat quhet pjesa e pasurisë të cilën e ka caktuar Sheriati Islam, që ta japë muslimani i pasur nga pasuria që e posedon. Zekati është obligim i çdo muslimani dhe muslimaneje, të cilët e arrijnë vlerën e nisabit.

Argumentet mbi zekatin

Zekati është farzi-ajn (obligim i detyrueshëm) për personin i cili është musliman, i moshës së rritur, i mençur dhe të ketë sasinë e caktuar të pasurisë.

Zekati është bërë obligim në vitin e dytë të hixhretit. All-llahu xh.sh. në Kur'an thotë: "Merr prej pasurisë së tyre lëmoshë që t'i pastrosh me të dhe t'u shtosh (të mirat) dhe, njëkohësisht lutu për ta, se lutja jotë është qetësim për ta. All-llahu dëgjon e sheh. A nuk e ditën ata se All-llahu është Ai që pranon pendimin e robëve të vet, pranon lëmoshat dhe se vetëm All-llahu është ai që shumë pranon pendimin dhe është mëshirues" (Et-teube, ajeti 104).

Muhammedi alejhisselam thotë: "Islami është ndërtuar në pesë shtylla: të dëshmuarit se nuk ka Zot tjetër përveç All-llahut dhe se Muhammedi është i dërguari i Tij, falja e namazit, dhënia e zekatit, agjë-rimi i ramazanit, shkuarja në haxhxh sipas mundësive".

Kush mohon dhënien e zekatit nuk konsiderohet musliman.

Ky institucion është një shtyllë e rëndësishme e fesë islame. Me sa e dimë, fjala e Kur'anit "Zekah" nuk ka ekuivalent të saj në asnjë gjuhë tjetër. Kjo nuk është vetëm një formë e sadakasë, e të dhënave, apo e taksës. Kjo nuk është as një shprehje e përzemërsisë. Kjo është diç që fitohet po të kombinohen të gjitha këto elemente, madje edhe shumë më tepër se kjo. Zeqati nuk paraqet vetëm marrje të përqindjes nga pasuria e dikujt, por është një pasurim i begatshëm dhe një investim shpirtëror. Ky nuk është vetëm një kontribut vullnetar për dikë apo për ndonjë shkak, e as nuk është ndonjë taksë shtetërore me të cilën mund t'ia dalë në krye ndonjë njeri i shkathët dhe i mençur. Ai në të vërtetë është një obligim që e urdhërori Zoti e të cilin, në interes të shoqërisë në përgjithësi e kryejnë muslimanët. Fjala e Kur'anit "Zekah" jo vetëm që i ngërthen në vete sadakanë, të dhënat, tatimet, përzemërsinë, taksën zyrtare, kontributet vullnetare, etj., por, kjo fjalë të gj'itha këtyre ua bashkangjet edhe urtësinë e Zotit si dhe motivet shpirtërore e morale. Ja pse nuk mund të ekzistojë ekuivalenti i fjalës "Zekah", për arsye të origjinalitetit suprem të Kur'amt, librit hyjnor të Zotit.

Kuptimi i thjeshtë dhe i përpiktë i zeqatit është pastërtia. Kuptimi teknik i fjalës tregon sasinë vjetore të të ardhurave dhe të pasurisë, të cilën muslimani duhet ta ndajë në mesin e benifikuesve të mirëfilltë. Megjithatë, rëndësia fetare dhe shpirtërore e zeqatit është shumë më e thellë dhe shumë më simbolike. E njëjta gjë vlen edhe për anën e tij humanitare dhe shoqërore-politike. Tani do të japim disa nga efektet largpamëse të zeqatit:

1. Zeqati e pastron pasurinë e njerëzve me mjete dhe e pastron atë nga hiset që nuk i takojnë asaj, hiset - apo ato pjesë që duhet t'u ndahen nevojtarëve të mirëfilltë. Nëse zeqati mund të paguhet, duhet të ndahet menjëherë një përqindje e caktuar e pasurisë në mënyrë të drejtë, për arsye se pronari më nuk gëzon posedim legal apo moral të asaj përqindjeje. Nëse ai nuk dëshiron ta bëjë këtë, sigurisht do të mbajë për vete diçka që nuk i takon atij. Ky do të ishte një korrupsion dhe një uzurpim i qartë në çdo pikëpamje; morale dhe shpirtërore, legale dhe komerciale. Kjo don të thotë se përqindja e mbajtur apo e tërhequr në mënyrë joligjore, e bën gjithë pasurinë të papastër dhe të rrezikshme. Por, në anën tjetër, nëse ndahen mjetet e të varfërve për ata që u takon në mënyrë të drejtë, atëherë ato pjesë të mbetura të tërësisë do të jenë të pastra dhe të ndershme. Kapitali i pastër dhe posedimet e ndershme janë parakushti kryesor i prosperitetit të vazhdueshëm dhe i çfarëdo bashkëpunimi të ndershëm.

2. Zeqati nuk e pastron vetëm pronësinë e kontribuesit, por po ashtu e pastron edhe zemrën e pranuesit nga zilia dhe xhelozia, nga marrëzia dhe nga inati, e në vend të kësaj, ai zgjon në zemrën e tij vullnet të mirë dhe dëshira të flakta për kontribuesin. Si rezultat i kësaj, shoqëria me të madhe do ta pastrojë dhe do ta lirojë vetveten nga lufta dhe nga dyshimi klasor, nga ndjenjat e këqija dhe nga mosbesimi, nga korrupsioni dhe nga çintegrimi, si dhe nga të gjitha të këqijat tjera të ngjashme.

3. Zeqati vështirësitë e të nevojshëmve dhe të anëtarëve të varfër të shoqërisë, i zvogëlon deri në minimum. Ky është një ngushëllim mjaft praktik për njerëzit që kanë më pak fat; por është edhe një thirrje e fortë për të gjithë për t'i përveshur mëngët për ta shtuar pasurinë. Kjo për nevojtarët do të thotë se u jepet nga natyra si një masë e jashtëzakonshme; por përveç kësaj, edhe ata duhet të bëjnë diçka për vetveten dhe për të tjerët. Për kontribuesin kjo paraqet një thirrje për të fituar sa më tepër, që të mund të kontribuojë sa më shumë. Për të dyja palët, qoftë në mënyrë të drejtpërdrejtë apo të tërthortë, kjo është një pasuri e hapur për një investim shpirtëror që kompenson me bollëk.

4. Zeqati është formë e shëndoshë e një sigurie të brendshme kundrejt zilisë vetjake dhe zënkave sociale, kundër fëlliqjes dhe kundër depërtimit të ideologjive përmbysëse. Ky është një instrument efektiv në kultivimin e frymës së përgjegjësisë sociale nga ana e kontribuesit dhe ndjenjës së sigurisë dhe të përkatësisë nga ana e pranuesit.

5. Zeqati është një manifestim i qartë i frymës shpirtërore dhe humanitare, i ndërvarshmërisë përkatëse ndërmjet individit dhe shoqërisë. Ky është një ilustrim i shëndoshë i faktit se, edhe pse feja islame nuk e pengon ndërmarrjen private e as që e dënon pronën private, ajo nuk e duron dot kapitalizmin ziliqar dhe vetjak. Zeqati është një shprehje e drejtë dhe e përgj'ithshme e fesë islame e cila përmban dhe pranon një vijë e marrëdhënie të urtë - mesatare, por efektive dhe pozitive ndërmjet individit dhe shoqërisë, ndërmjet qytetarit dhe shtetit, ndërmjet kapitalizmit dhe socializmit, ndërmjet materializmit dhe spiritualizmit.

Sasia e zeqatit

Çdo musliman, qoftë mashkull apo femër, që në fund të vitit ka vlerë të hollash në mbi tetëdhjetë gramë ari, të gatshme apo në formë artikujsh tregtarë, duhet të japë zeqatë me një sasi minimale prej 2.5 për qind. Po të ketë personi sasi të gatshme të të hollave është shumë më lehtë. Megjithatë, kur personi disponon me pasuri në formë të mallit nga puna afariste apo në formë artikujsh tregtie, ai duhet ta vlerësojë pasurinë e tij në fund të çdo viti në pajtim me vlerën rrjedhëse dhe ta japë zeqatin në sasinë e njëjtë prej 2.5 për qind nga e gjithë vlera e pasurisë. Nëse investimi i tij është pronë e palujtshme, si ndërtesa me të ardhura dhe industri, atëherë sasia e zeqatit duhet të shkojë me sasinë e përgjithshme të të ardhurave, e jo me vlerën e përgj'ithshme të tërë pronësisë. Por, nëse ai i nxjerr ndërtesat dhe shtëpitë në shitje dhe tregti, atëherë sasia e zeqatit duhet të shkojë me vlerën e përgjithshme të gjithë pronësisë. Po ashtu, nëse dikush është kreditues dhe nëse njeriu që ka borxh është njeri i besueshëm, zeqati paguhet për sasinë që e ka lënë në besim, për arsye se ajo ende është pjesë e pasurisë së tij të garantuar.

Në të gjitha rastet, duhet të mbahet mend vetëm ajo se personi paguan vetëm për ribalancimin e tij të pastër. Së pari paguhen shpenzimet e tij personale, familjare, harxhimet e tij të nevojshme, kreditë e tij të nevojshme, kurse zeqati paguhet vetëm për ribalancimin e pastër.

Po ashtu duhet të mbahet mend se sasia prej 2.5 për qind është vetëm minimumi. Në kohë të jashtëzakonshme apo në kohë të shtimit të nevojave, sasia e zeqatit nuk kufizohet, sa më tepër që të jepet, aq më tepër do të përfitoj'në ata që kanë nevojë. Ndarja e zeqatit u shërben të gjitha qëllimeve për të cilat formohen shumë fonde të mbledhjes së të hollave. Fondi i zeqatit i zëvendëson të gjitha fondet tjera. Në mënyrë autentike është thënë se në kohën e historisë së administrimit islam, ka patur raste kur nuk ka pasur njerëz nevojarë për ta pranuar zeqatin; çdo subjekt - qoftë musliman, i krishterë apo hebre - nga perandoria e gjerë islame ka pasur mjaft për t'i kënaqur nevojat e veta, kështu që të pasurit duhej ta depononin zeqatin në arkën shtetërore. Kjo na tregon se kur ligji i zeqatit zbatohet në mënyrë të drejtë, ai i zvogëlon nevojat e qytetarëve dhe e pasuron më tepër arkën shtetërore, deri në atë masë saqë të mos ketë më të varfer e të nevojshëm, madje derisa të paraqitet edhe teprica.

Fuqia e palujtshme e kësaj mase të interesit publik, i ka rrënjët nga fakti se ajo është një masë hyjnore, një urdhëresë nga vetë Zoti. Ky nuk është një problem personal apo një kontribut vullnetar; ai, në të vërtetë, është një obligim për plotësimin e të cilit njeriu i përgjigjet Zotit në mënyrë të drejtpërdrejtë. Pasi që zeqati është legjislaturë e vetë Zotit, e cila i bashkangjitet interesit të përgjithshëm, asnjë muslimani nuk i lejohet që ta refuzojë këtë. Nëse ai nuk zbatohet në mënyrë të duhur, autoritetet kompetente të shtetit e marrin përsipër që në dobi të masave të gjera popullore, ta rivendosin e ta përforcojnë këtë institucion.


Ata që duhet ta pranojnë zeqatin

Kur'ani i Shenjtë i ka klasifikuar ata që duhet ta pranojnë zeqatin në mënyrën që vijon:

1. Muslimanët e varfër, për ta zbutur skamjen e tyre.

2. Muslimanët e nevojshëm, që të ftimizohen me mjete, në mënyrë që të mund të fitojnë për jetesën e tyre.

3. Muslimanët e ri (të konvertuar), që t'u mundësohet vendosja dhe adaptimi si dhe t'u plotësohen nevojat e veçanta.

4. Muslimanët, robër të luftës, që të lirohen me pagesë të shumës së të hollave si shpërblim.

5. Muslimanët që kanë borxh, për t'u liruar nga kthimi i këtij borxhi në mënyrë të dhunshme.

6. Muslimanët e punësuar, të caktuar nga ndonjë guvemator musliman për mbledhjen e zeqatit, për t'ua paguar rrogën.

7. Muslimanët në shërbimin e tyre në udhë të Zotit, me mjete të hulumtimit apo të studimit, apo të propagandimit të fesë. Kjo pjesë ndahet për t'i mbuluar harxhimet dhe për t'u ndihmuar atyre që t'i vazhdojnë shërbimet e tyre.

8. Muslimanët në vend të huaj, që kanë nevojë për ndihmë.

Pranuesi nevojtar dhe i drejtë i zeqatit është ai që nuk ka mundësi t'i kënaqë nevojat e tij, apo ka më pak se shuma e paraparë në fund të vitit. Nëse personi posedon vlerë të hollash tetëdhjetë gramë ari e më shumë, ai duhet të jetë kontribues apo dhënës e jo pranues i zeqatit. Nëse një pranues e pranon pjesën e tij dhe mendon se ajo është e mjaftueshme për nevojat e tij momentale me një bilanc prej shumës së paraparë për dhënie, ai nuk duhet të marrë më tepër. Ai duhet të kthejë çkado që të jetë e tepërt dhe t'ua japë të hollat pranuesve të tjerë të mundshëm.

Zeqati mund t'u ndahet në mënyrë të drejtpër-drejtë individëve të njërës apo tjetrës nga klasët e përmendura, ose t'u shpëmdahet organizatave huma-nitare që kujdesen për këta individë. Zeqati po ashtu mund t'u ndahet në formë të bursave studentëve dhe hulumtuesve premtues dhe të shkëlqyeshëm muslimanë, apo në formë ndihmash për organizatat për mbarëvajtje dhe institutet e shërbimit publik, të cilat i përkrahin rastet e tilla.

Një muslimani të paaftë apo invalid duhet t'i ndihmojë një musliman tjetër që është i aftë të fitojë. Kontribuesi duhet ta përdorë gjykimin e tij më të mirë në gjetjen e të benefikuarve më të mirë.

Taksat që ne ua paguajmë shteteve, nuk paraqesin zëvendësim të kësaj detyre fetare; zeqati duhet të ndahet nga taksat e tjera dhe të paguhet veçmas nga taksat e shtetit. Megjithatë, muslimanët e Amerikës Veriore mund të kenë lehtësime sa u përket ligjeve të taksave - për arsye se ato përmbajnë disa lehtësime në këtë drejtim. Ata duhet t'ua paguajnë zeqatin të varferve të merituar dhe pastaj t'i deklarojnë këto shuma të paguara si të dhëna personale ligjore.

Kontribuesi, për arsye se kryen një detyrë të këtillë, nuk duhet të lakmojë vetëglorifikimin apo famën. Ai këtë duhet ta bëjë në mënyrë sa më të fshehtë, me qëllim që të mos bëhet viktimë e hipokrizisë apo pasionit për fodullëk, i cili i anulon të gjitha veprat e mira. Megjithatë, nëse zbulimi i emrit të tij apo shpallja e kontributit të tij mund t'i inkurajojë e t'i stimulojë të tjerët, atëherë lejohet edhe kjo.

Zeqati është po ashtu i obligueshëm edhe për kafshët dhe prodhimet bujqësore. Hiset dhe sasia e të hollave që duhet të paguhen për këtë qëllim ndryshojnë prej rastit në rast dhe kërkojnë një studim të hollësishëm. Për këtë, e këshillojmë lexuesin që t'u drejtohet burimeve të elaboruara të Sheriatit dhe fesë.

TABELA E ZEQATIT

Ramazan 1425 H / 2004


Numri rendor:
1 2 3 4 5 __ _6_
Ari në karat :
14 18 20 21 22 23,5
Çmimi për 1 gram në euro:
5,90 7,90 8.50 8.90 9,30 9,70

Pjesëtushmëria në përqindje:

2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5

Nisabi apo kufiri (limiti) me të cilin muslimani obligohet të jep zeqat.



Nisabi në ARI ……………………….. 85 gram
Nisabi në EURO:……………………. 711,- euro
Shuma që del nga 2,5 % është…….17,8o euro

Zeqati në bagëti

a) Kafshë të imta (dele, dhi)

b) Kafshë mëdhaja (lopë, etj.)

Prej 40-120 1 dele Prej 30 lopë 1 frymë prej 1 viti

Prej 121-200 2 “ Prej 40 lopë 1 “ prej 2 vitesh

Prej 201-399 3 “

Prej 400-499 4 “

Prej 500 e sipër për çdo 100 krerë jepet 1 dele.

Dhënia e zeqatit është një ndër pesë farzet, obligimet e Fesë Islame, andaj ai musliman që e posedon nisabin e pasurisë, mbrenda një viti, patjetër e ka të jep zeqatin. Zoti i shpërbleftë dhënësit e zeqatit!



Me dhënien e zekatit ndihmojm institucionet tona fetaro arsimore si medresenë, fakultetin dhe organizimin e jetës fetare ne vendin tonë, ndihmojmë njëri tjetrin, e ngjallim dashurinë, e forcojmë të varfërin duke i dhënë shpresë se edhe ai është në barabarësi me të tjerët. Ky instucion fetar është mjaft i rëndësishëm për jetën dhe solidaritetin e përbashkët mes muslimanëve.

[Drini_i_Zi]

Zekati si përgjigje efikase për komunitetin shqiptar



Jetojmё nё njё kohё kur fёmija nuk e njeh babain e vet dhe ku fёmija nё disa raste na paraqitet si shembull jetë pёr prindin e vet.Jetojmё nё kёtё kohё tё cilёn shumica e njerёzve nuk dinё ta definojnё, ёshtё kohё e frikёs nga fenomenet natyrore dhe neglizhimit ndaj Përёndisё.Kjo kohё mё tё gjitha sfidat e saj i pёrgjigjet disa indikatorёve tё cilёt e sjellёn deri te ne.Ato janё tё shumtё por ndёr ta janё edhe indikatorёt ekonomikё. Dimё se bota islame nё pёrgjithёsi ёshtё e pazhvilluar dhe ka njё pёrqindje tё lartё tё papunsisё por nё veçanti komuniteti shqiptar musliman njёashtu gjendet nёn kthetrat e varfёrisё.Deri tё varfёria shqiptarёt erdhёn me vetdёshirё dhe me egoizёm matrialist tё ngjyrosur me ngjyra tё ashtuquajtura progresive përёndimore tё cilёt e futёn komunitetin shqiptar nё lojёn e quajtur varёsi varfёrore.Sot nё tokat ku jetojnё shqiptarё ka njё numёr tё konsiderueshёm tё rinjshё qё shpёtimin e vetёm e shohin jashta atdheut tё tyre nё ato vende ku ishin tё privuar nga e drejta ekonomike dhe parёsore pёr njё jetё tё qetё dhe tё begatshme si shumica e popujve nё botё.Ata konsiderojnё se përёndimi ёshtё ai shkopi magjik qё brengat e tyre i largon pa thёnё dy fjalё dhe mendojnё se kёnaqёsia e pёrjetshme ёshtё ajo qё pёrjetohet nё momente dhe kanё harruar predikimin e stёrgjyshёrve tё tyre tё cilёt me mjeshtёri kombinonin materien me shpirtёroren, jetёn e kёsaj botë me ahiretin.Si rezultat i kёtij ndikimi negativ erdhёm deri tё kjo papunsi e madhe dhe largim i rinisё nga trevat shekullore dhe asimilim i tyre i tёrёsishёm nё njё ideologji deri nё moment tё huaj pёr kёto shpirtёra por mjaft tё rezikshёm pёr identitetin tonё.I riu jonё pёrvec qё bёhet banor i përёndimit atij i lind nevoja e investimit atje dhe e koordinimit tё jetёs sё tij me rregullat e atyre vendeve , dhe ata paraqesin konsumatorёt mё tё ndikueshёm nё tregjet e tyre, e vendlindja e tyre vuan nga inflacioni, vuan nga deficiti, vuan nga papunsia.Nё kёto momente kur i riu ynё ёshtё larguar nga pasuria mё e madhe shpirtёrore e tij lind e vetmja shpres pёr ringjallje nga kjo pasuri e madhe shpirtёrore qё ka dhёnё ilacin pёr shumё sёmundje tё shumё shekujve dhe do tё jap deri sa tё egzistoj termi nevoj.Islami ёshtё ajo fe qё i fisnikёroi popujt nё botё e poashtu e fisnikёroi edhe popullin tonё shqiptar qё nё kёto momente nevojё prioritare duhet ta ketё atё nёse donё shpёtimin.

Muhamedi a.s. nё njёrёn prej thёnieve tё tij thotё:”Lehtёsoni e mos vёshtirёsoni”,
prandaj edhe Islami kujdeset edhe kaq shumё pёr qenien njeri.Islami njeriun e vendosi mbi qeniet e tjera nё botё dhe e bёri udhёheqёs tё kapaciteteve prodhuese dhe intelektuale nё rruzullin tokё ndёrsa nga ai kёrkohej vetёm qё emanetin ta çoj nё vend qё e mori mbi supet e veta.Ndërkaqë dihet që Islami ndërtohet në bazamente, ku pjesë e tyre që më së shumti kujdes i kushton pjesës ekonomike është Zekati, si shtyllë e Islamit pa të cilën imani ynë në All-llahun nuk do të ishte i plotësuar dhe nuk do të kishte vlerën e duhur.
[1]Zekati paraqet elementin integral të shkencës ekonomike islame, me të cilën sigurohet sistemi i mbrojtjes së detyrueshme sociale për pjesën e rrezikuar të popullsisë.
[2]Zekati është një nga shtyllat e Islamit dhe në të njejtën kohë edhe bazë e obligimeve ekonomiko financiare në Islam me të cilin Islami tenton të vendosë baraspeshë në shoqëri në mes të pasurve dhe të varfurve, e me këtë do të ndërtohet pa kurrëfar dyshimi një shoqëri reale, përparimtare, e qetë dhe solidare..[3]Nga ana gjuhësore Zekat d.t.th rritje dhe shtim, ndërsa nga ana e terminologjisë së legjislacionit Islam, zekat d.t.th.:Adhurim i All-llahut duke nxjerrë një të drejtë të detyrueshme prej pasurisë personale, për një grup të veçantë njerëzish në një kohë të caktuar.
[4]Fjala zekat është përsëritur në trajtën e shquar në Kur`anin famëlartë tridhjetëherë.Prej tyre në njëzeteshtatë vende , ka ardhur bashkangjitur me namazin në një ajet, ndërkaq në një vend është përmendur në një kontekst me namazin , edhe pse nuk është në një ajet.Ja disa shembuj konkret:

All-llahu xh.sh. thotë në kur`an:[5]”Falni Namazin dhe jepni Zekatin e çdo gjë të mirë që e përgaditni për veten tuaj, do ta gjeni tek All-llahu”
[6]“Falni Namazin dhe jipni Zekatin dhe bindjuni All-llahut dhe të Dërguarit, mbase kushtu mëshiroheni.”
[7]“Ata nuk ishin të urdhëruar vetëm që të adhuronin All-llahun me një adhurim të sinqert ndaj tij,që të largohen nga çdo besim i kotë, të falnin Namazin dhe të jipnin Zekatin se kjo është feja e drejtë”

Ndërkaq Muhammedi a.s. thotë: "Nuk ndodh që një popull të ndale dhënien e zekatit, e të mos ju ndalet shiu i qiellit. Sikur të mos ishin kafshët, (për njerëzit) nuk do të binte shi."
«Jam urdhëruar të luftoj njerëzit derisa të dëshmojnë se nuk ka të adhuruar me të drejtë përpos All-llahut dhe se unë jam i Dërguari i All-llahut, derisa ta falin namazin dhe ta japin zekatin e nëse e bëjnë këtë, ata e kanë garantuar prej meje gjakun dhe pasurinë e tyre»
«Dhe bëji të ditur se All-llahu i ka bërë atyre detyrim zekatin prej pasurisë së tyre»
Sahihu-l-Buhari dhe Muslimi

Nёse muslimanёt tё ishin musliman ashtu si quhen nuk do tё kishte varfёri nё tokat tona dhe do tё ishim njё vend me ekonomi mjaft fleksibile dhe rentabile qё do t`i sfidonte ekonomitё përёndimore.Por ne sё pari jemi shqiptar e pastaj musliman prandaj edhe jemi ku jemi momentalisht. Nё vend se tё pasurit tё mos organizojnё garime nё zgjedhjen e miss dhe missterit shqiptar ata me 2.5% tё pasurisё sё tyre do tё zgjidhnin problemin e varfёrisё nё tokat tona pёr 100 vjet.Normal ai 2.5% tё ndahej nga duar tё pakorruptuara dhe nё investim ekonomik me qёllim tё ngritjes sё popullit tonё matrialisht dhe moralisht nё kёtё botё.Kjo ёshtё vetёm se njёra prej dispozitave tё shumta qё Islami na dhuroi , ajo na urdhёron edhe sadakanё dhe shumё gjёra tjera qё janё nё kundёrshtim me varfёrinё dhe qё e stimulojnё investimin.Dhashtё Zoti qё tё pasurit tanё t`i kthehen rrugёs Islame dhe qё tё varfurit tanё t`i pёrkulen All-llahut dhe tё kenё durim se njё ditё do tё bёhet mirё edhe pёr to.Tё All-llahut jemi dhe te Ai do tё kthehemi...

http://www.ekonomia-islame.com/088.html

[Drini_i_Zi]

Zekati - adhurim, pasterti apo falënderim?


Zekati, një term sa drithërues po aq edhe mbresëlënës. Drithërues për njerëzit me zemra të sëmura, të cilët akoma nuk e kanë kuptuar se nga i erdhi kjo pasuri, kush është zoti i vërtetë i saj; por njëkohësisht edhe mbresëlënës për ata që zemrat e tyre i kanë të hapura për këdo që ka
nevojë, që e njohin Atë që ia ka dhënë dhe e dinë se kush ka të drejtë në pasuritë e tyre: “Dhe ata që pasurinë e vet e kanë ndarë në një pjesë të caktuar, për lypësin dhe për nevojtarin që nuk lyp...”(70:25)
Allahu i lartësuar e detyroi zekatin për të pasurit, duke e bërë atë një të drejtë legjitime në pasuri, në kohë dhe për grupe të caktuara. Qëllimi dhe përfitimi i zekatit i shkon individit, shoqërisë, shtetit dhe tërë ymetit. Sa herë që përmendet namazi në Kuran, gjejmë të përmendet me të edhe zekati. Allahu në një ajet kuranor thotë: “Kryeni faljen dhe jepni zekatin.”(73:20)
Fekhr Ed Din Er Razi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Urtësia në detyrimin e zekatit shfaqet në disa anë, ku disa prej tyre janë në interes të dhënësit të zekatit e disa të tjera janë në interes të atij që e merr.”


Zekati si adhurim
Pasuria, sigurisht, që është diçka e dashur, veç zhytja në dashurinë për të çon në harresën e dashurisë për Allahun dhe parapërgatitjen për ahiret. Urtësia hyjnore e detyroi të pasurin të nxirrte një pjesë të caktuar të pasurisë, që kjo të ishte jo vetëm një thyerje e etjes së tij për të, por edhe përkujtim për njeriun. Lumturia nuk arrihet duke u përpjekur për të mbledhur pasuri, por ajo qëndron, pikërisht, në shpenzimin e kësaj pasurie për të arritur kënaqësinë e Allahut. Pikërisht, ky është edhe kuptimi i ajetit kuranor: “Prej pasurisë së tyre merr lëmoshë, që t’i pastrosh me të dhe t’u shtosh të mirat.”(9:103)
Kjo dhënie e zekatit është edhe një manifestim i përuljes para Allahut, bindje dhe zbatim i urdhërave të Tij.


Zekati si falënderim
Në librin e tij “Islami si krahasues” Ahmed El Hebabi thotë: “Dhënia e zekatit është falënderim i mirësisë me të cilën Allahu nderoi të pasurin, pasi vetë falënderimi nuk shprehet ndryshe, veçse me shpenzimin që bën një person nga tërë mirësitë me të cilat e nderoi Allahu. Ka mënyra të ndryshme për të falënderuar Allahun për mirësitë e Tij. Një prej tyre është edhe zbatimi i urdhërit të Tij, për nxjerrjen e një pjese të pasurisë e për t’ia shpërndarë atë të varfërve e nevojtarëve, mëshirë e keqardhje për ta. Kush nuk falënderon këto mirësi, ballafaqohet me mundësinë e eleminimit të saj.
Po ta shohim nga ana sociale shpërndarjen e kësaj pjese të pasurisë që u jepet të varfërve, ajo ka një ndikim pozitiv tek ta, sepse kur ata shohin një të pasur që jeton dhe reflekton ndaj problemeve dhe varfërisë së tyre, nuk do t’ia hedhin sytë pasurisë së tij për grabitje apo vjedhje, pra, nuk do të cënojnë as pasurinë e as vetë të pasurin. Duket qartë se përfitimi është i dyanshëm. Pikërisht, këtë na porosit edhe profeti Muhamed (a.s) kur thotë: “Mbrojini pasuritë tuaja me lëmoshë.”
Kjo shprehje solidariteti dhe përkrahjeje për të varfërit nuk është diçka etike, që buron nga zemrat e disa personave, por mbi të gjitha, është detyrë shoqërore, fetare, sepse e drejta e tyre ndaj shoqërisë nuk humbet, kur këta të pasur mbledhin duart e nuk japin prej asaj pasurie që nuk janë pronarë të vërtetë të saj. Këtë na e tregon fare qartë edhe Ali bin Ebi Talibi në thënien e tij: “Nuk uritet i varfri, vetëm kur mbledh dorën i pasuri.”
Kur këta të pasur dhanë me sinqeritet pjesën e pasurisë së caktuar, sundoi bollëku e begatia dhe u minimizua varfëria. Fare mirë mund të përmendim kohën e halifit të pestë, Omer bin Abdul Azizit dhe begatinë që arriti shteti islam nën sundimin e tij. Ishte zbatimi me sinqeritet i urdhërit të Allahut për nxjerrjen e zekatit, që bëri të sundonte begatia e të humbnin të varfrit. Kur nëpunësit e tij iu drejtuan halifit dhe e njoftuan se kishte mbetur përsëri shumë, edhe pasi kishin marrë të tërë nevojtarët dhe nuk kishin ku të shpërndanin nga zekati, ai urdhëroi që me pjesën e mbetur të blihej grurë e t’u shpërndahej shpendëve në tërë shtetin islam, që edhe ata të përfitonin prej mirësisë së muslimanëve, të dhuruara nga Allahu.


Zekati si e drejtë e Allahut
Shoqëria islame e kuptoi mirë këtë parim, prandaj atje mbizotëroi një jetë e qetë, pa probleme, ku tërë individët e saj ishin si gjymtyrët e një trupi të vetëm që mbështetin njëri-tjetrin. Pikërisht, feja islame këtë shtyllë të madhe të tij nuk e la në dorën dhe zemrën e të pasurve, që ndiejnë keqardhje një ditë e jo gjithmonë; japin sot e jo nesër; japin shumë apo japin pak. Kështu, i varfri, në vend të qetësohet nga shërimi i plagës së varfërisë, i hapet një plagë tjetër, ajo e stresit psikologjik. A do t’ia përmbushë i pasuri nevojën e tij? Ndoshta sot, nesër, ndoshta kurrë... Islami këtë e bëri shtyllë të tij, të drejtë, detyrë për muslimanët dhe mbi të gjitha, i ka përcaktuar masat dhe kohën kur të jepet, që i varfri të jetë në siguri të plotë e i qetë.


Sinqeriteti
Islami ka shtyllat e tij, ku çdo shtyllë në vetvete ka pjesët përbërëse të saj, të cilat plotësojnë njëra-tjetrën. Përbërësi i parë kryesor i çdo shtylle është sinqeriteti. Islami kërkon që njeriu në çdo hap të tij e sidomos kur kryen një detyrim fetar, të zhvishet nga çdo ves e rrobe e pluhurosur, të nxjerrë në pah atë virtyt të natyrës së pastër njerëzore që ia ka dhuruar Zoti i tij në momentin kur e ka krijuar, sinqeritetin. Pikërisht, edhe për zekatin, një nga shtyllat kryesore të tij është sinqeriteti. Ai dallon se për çfarë u krye ky detyrim: për ta parë njerëzit, për të fituar ndonjë pozitë, për ta përmendur kur t’i nevojitet... Këtu na paralajmëron Allahu (xh.sh) në Kuran dhe thotë : “O ju që besuat, mos i prishni lëmoshat tuaja me të krenuar e me ofendim, siç bën ai që e jep pasurinë e vet sa për sy e faqe dhe nuk beson as Allahun dhe as botën tjetër. Shembulli i tij është si një gur i madh e i lëmuar, që mbi të ka pak dhe’ e kur e godet atë një shi i madh e lë të zhveshur (lakuriq). Ata (formalistët) nuk arrijnë asgjë nga ajo që punuan. Allahu nuk udhëzon popullin jobesimtar.”(2:264) Ky është përfitimi i atyre që nuk e bëjnë sinqeritetin pjesë përbërës të bindjes së tyre ndaj Allahut. Nga krahu tjetër, ja se si na i paraqet Allahu (xh.sh) ata që në qendër të çdo pune kanë sinqeritetin për Të: “Ata, që për hir të Allahut (xh.sh) japin pasurinë e tyre duke mos e përmendur me mburrje, kanë shpërblimin e vet te Zoti i tyre. Për ata nuk ka frikë e ata nuk do të brengosen.” (2:262)
Pikërisht, ky element, që mund të duket shumë i thjeshtë është krey i çdo pune të mirë dhe çelësi i pranimit të saj. Këtë e tregon edhe praktika njerëzore në falënderimet ndaj Krijuesit dhe mirësisë së Tij.
Në fund, mund të themi që zekati është detyrim fetar ndaj Allahut (xh.sh) e ndaj shoqërisë. Kjo është dhënë edhe në ajetet kuranore që flasin për detyrimin e tij si pastrim i zemrës, si çelësin e shtimit të kësaj mirësie: “Nëse falënderoni, do t’jua shtoj të mirat e nëse përbuzni, s’ka dyshim, dënimi Im është i vështirë!”(7: 14)


Nga Gentian Bodlli

Revista Familja

[Drini_i_Zi]

Zekati shtyllë e islamit


Shkruar nga Fexhrie Kaçiu
e martë . 31 tetor 2006

Zekati nuk është thjesht një detyrim fetar, ai gjithashtu është një sprovë e madhe për besimtarin duke ditur lidhjen natyrale të njeriut me pasurinë dhe pronën e tij.
Zekati është obligim për muslimanët dhe njëra prej pesë shtyllave të Islamit. Ai është ibadet – adhurim që i kushtohet Allahut, xhele shanuhu, dhe njëkohësisht është institucion mjaft i rëndësishëm për muslimanët.
Nga ana gjuhësore, Zekat do të thotë: rritje dhe shtim, ndërsa nga ana e terminologjisë së legjislacionit Islam, do të thotë: adhurim i Allahut duke nxjerrë një të drejtë të detyrueshme prej pasurisë personale, për një grup të veçantë njerëzish dhe në një kohë të caktuar. Termi i zekatit rrjedh nga rrënja e foljes arabe me kuptimin të shtosh, të pastrosh dhe të bekosh.
Për rëndësinë e tij flet vetë fakti se zekati është përmendur në 28 ajete kuranore bashkë me namazin:“Besimtarët dhe besimtaret janë të dashur me njëri-tjetrin; urdhërojnë për të mirë dhe ndalojnë nga e keqja; falin namazin dhe japin zekatin; respektojnë Allahun dhe të Dërguarin e Tij. Të tillët Allahu do t’i mëshirojë...”. (Et-Teube: 71)
”E nëse ata pendohen, falin namazin dhe japin zekatin atëherë ata janë vëllezërit tuaj në fë.” (Et-Teube: 11)
Gjithashtu, Pejgamberi, (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem), ka thënë: “Paguaj zekatin nga pasuria jote, se me të vërtetë ai është një pastrues që të pastron, bëhu ji i sjellshëm me të afërmit e tu dhe prano të drejtat e të varfërve, të fqinjve dhe të lypësve!”
“Çdokush që Allahu e ka pasuruar dhe ai nuk paguan zekat nga pasuria e tij, në Ditën e Gjykimit pasuria e tij do të kthehet në një gjarpër helmues, i shogët me dy njolla të zeza mbi sytë e tij. Gjarpëri në Ditën e Gjykimit do ta rrethojë qafën e tij dhe do t’ia kafshojë faqet duke i thënë: Unë jam pasuria dhe thesari yt.”
Zekati nuk është thjesht një detyrim fetar, ai gjithashtu është një sprovë e madhe për besimtarin duke ditur lidhjen natyrale të njeriut me pasurinë dhe pronën e tij. Ky është edhe shkaku përse Allahu, xhele shanuhu, ka radhitur zekatin, i cili përfaqëson sprovën materiale më të madhe të njeriut, pas detyrës së faljes së pesë kohëve të namazit.
Ai që paguan zekatin, duhet ta paguajë atë për hir të Allahut, pasi ta vendosë në mendje dhe në zemër që zekati është një obligim që duhet kryer.
Pejgamberi, (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem), ka thënë: ”Jepini të varfërve Zekatin edhe sikur ai të arrijë njëqind deve”, që do të thotë se nuk është shumë e dobishme që Zekati t’i ndahet shumë njerëzve në pjesë të vogla në mënyrë që të plotësojnë nevojat e tyre të çastit, por e rëndësishme është që një i varfër të kthehet në një të pasur në mënyrë që të shtohet edhe një i pasur, i cili vitin tjetër do të jepte e nuk do të merrte zekat.
Pra, kush e mohon zekatin duke e ditur se është obligim është i dalë nga feja Islame. Ndërsa, kush heziton në dhënien e tij apo pakëson nga sasia që duhet dhënë është nga mizorët, dhe kjo gjë ndëshkohet në botën tjetër. Allahu, xhele shanuhu, thotë në Kur’an: “Kryeni faljen (namazin) dhe jepne zekatin”. Kur’an (2:110)

Për obligueshmërinë e zekatit ka arsye të shumta dhe nga më të ndryshmet, dhe këto janë thënë në Kur’an, por edhe në hadithet e Muhamedit (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem).

Ne po i cekim vetëm disa nga këto:

1. Përmes dhënies së zekatit arrihet pastrimi i shpirtit të atij që jep zekatin, nga poshtërsia, koprracia dhe lakmia e tepërt.

2. Zekati është ndihmë për të varfërit muslimanë, me anë të cilit i varfëri i përmbush nevojat ekonomike, dhe njëkohësisht largohet nga poshtërsia e lypjes prej të tjerëve.

3. Zekati është shkak për bashkimin e zemrave të atyre që kanë vështirësi ekonomike, zemrat e të cilëve janë të trazuara, duke ua kthyer atyre shpresën si dhe duke i bashkuar ata në besimin Islam.

4. Zekati është pastrim i pasurisë, shtim, ruajtje dhe mbrojtje e saj, sepse edhe pse për çastin krijohet bindja se pasuria po pakësohet me dhënien e zekatit, ajo vetëm sa do të rritet (shtohet) ngase është dhënë për hirë të Allahut xhele shanuhu, e Ai është Furnizuesi më i mirë.


Dobitë nga dhënia e zekatit

1. Me dhënien e zekatit zbatohet urdhëri i Allahut, xhele shanuhu, duke treguar se e do Allahun xhele shanuhu, dhe të Dërguarin e tij më shumë se sa pasurinë e tij.

2. Shumëfishimi i pasurisë. Allahu i Madhëruar ka thënë:
“Shembulli i pasurisë së atyre që japin në rrugën e Allahut është si i një kokrre që mbin shtatë kallinj, në secilin kalli ka njëqind kokrra. Allahu ia shumëfishon (shpërblimin) atij që e dëshiron, Allahu është bujar i madh, i di qëllimet ”. (El-Bekare: 261)

3. Dhënia e zekatit ështa argument (shenjë treguese) për ekzistimin e imanit në zemrën e muslimanit.

4. Është shtim i pasurisë dhe begatisë, sepse Allahu, xhele shanuhu, thotë: “... e çkado që jepni, Ai e kompenson atë dhe Ai është dhuruesi, më i Madhi”. (Sebe: 39)
Gjithashtu, Muhamedi (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Nuk është pakësuar (kurrë) pasuria nga dhënia e sadakasë (lëmoshës ose zekatit).”
Ai që jep sadaka (lëmoshë ose zekat), do të jetë nën hijen e sadakasë së vet, Ditën e Kijametit. Siç thuhet në hadithin e atyre shtatë personave që do të hyjnë nën hijen e Arshit të Allahut, xhele shanuhu, atë ditë, kur nuk do të ketë hije tjetër, përveç hijes së Allahut, xhele shanuhu.:
“... dhe një burrë që ka dhënë ndonjë sadaka (lëmoshë ose zekat), dhe e ka fshehur (dhënien) derisa edhe dora e majtë nuk e ka ditur se çfarë ka dhënë dora e djathtë e tij.” (Buhariu dhe Muslimi)


Kushtet për dhënien e Zekatit

Personi obligohet për të dhënë zekatin, nëse i plotëson këto kushte:

1. Nëse është musliman (zekati është detyrim vetëm për muslimanët).
2. I moshës madhore,
3. I shëndoshë psiqikisht,
4. Pasurinë ta ketë në pronë të plotë të veten,
5. Pasuria ta arrijë nisabin (shumën prej kur obligohet zekati).
6. Pasuria ta ketë vlerën e nisabit gjatë një viti (kjo nuk vlen për të mbjella dhe fruta).
7. Të jetë i lirë (robi nuk e ka obligim ta japë zekatin).

Nga ky kusht përjashtohen prodhimet e tokës për të cilat nuk është kusht që të mbushin vitin por nëse mblidhet prodhimi nxirret zekati, duke u bazuar në thënien e Allahut, xhele shanuhu: “... dhe jipni pjesën (zekatin) e tij ditën e korrjes” (El-En’am).

Zekati në të holla, ar dhe argjend
Nisabi për këtë kategori është 91,50 gr (apo 85 gr) ar apo 642 gr. argjend ose kundërvlera e njërës prej tyre në valutë. Sasia që duhet dhënë zekat është 2.5 %. Prandaj, personi që posedon gjatë një viti 91.50 gram ar është i obliguar ta japë zekatin që me këtë rast është 2.29 gram ar ose kundërvlerën e tij në të holla.
Allahu xhele shanuhu na ka porositur (gjykuar) në një ajet kur’anor:
“... Ata të cilët e ruajnë arin dhe argjendin dhe nuk e japin për rrugën e Allahut, lajmëroji për një dënim të dhëmbshëm...” Kur’an (El Teube: 34)

Edhe për valuta monetare për bazë merret ari, prandaj mbi këtë rregull llogaritet edhe nisabi në të holla.
Në qoftëse poseduesi të hollat i ka të deponuara në bankë: në valutë, në formë të çeqeve ose si letra me vlerë, edhe për to është i obliguar ta japë zekatin sipas rregullit të sipërpërmendur.
Zekati jepet edhe për paratë që personi ia ka dhënë dikujt hua – borxh. P.sh. në qoftëse personi ka një shumë të të hollave, p.sh.: 2. 000 euro, kurse 1. 000 euro të tjera ia ka huazuar ndokujt, me këtë rast zekati duhet llogaritur për 3. 000 euro.
Ndërkaq, në qoftëse huadhënësi është plotësisht i bindur se huamarrësi nuk ka se si t’ia kthejë huanë, atëherë, për atë sasi ai nuk obligohet të japë zekat.

Zekati për mallra tregtie

Allahu i Madhëruar urdhëron:
“O besimtarë, jepni nga të mirat që keni fituar dhe nga ajo që u dhamë prej tokës...” (El-Bekare: 267).
Sumret b. Xhundubi ka thënë: “Pejgamberi (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem) na urdhëronte ta jepnim zekatin e mallit të përgatitur për ta shitur”.
Çdo lloj malli që personi e dedikon për tregti (shitblerje), me qëllim fitimi, si: kafshë, mjete teknike, rroba të ndryshme, artikuj ushqimorë, drithëra, pemë, perime, ndërtesa, etj., detyrohet ta japë zekatin, natyrisht, në qoftëse i tërë ai mallë vlen më shumë se vlera 91.50 gram ar.
Gjithashtu, janë të obliguar edhe pronarët e vendeve ku zhvillohet tregtia (dyqanet, serviset e automjeteve, serviset e këmbimit të pjesëve të makinave, etj.) që të llogarisin pasurinë e tyre, deri edhe në atë më të voglën dhe të llogarisin normën e domosdoshme e të japin zekatin.
Poseduesi ka mundësi që zekatin e mallit të tillë ta japë nga i njëjti mall ose edhe kundërvlerën e tij në të holla, gjithnjë duke llogaritur 2,5 %.

Zekati për të mbjellat (drithëra)

Allahu i Madhërishëm, edhe për kulturat bujqësore, pra, për bereqetet e të mbjellave ka caktuar zekat. Ai në Kur’an thotë:
“... dhe ditën e korrjes (vjeljes) së frutave, jepne atë pjesë që është obligim (për të varfërit dhe nevojtarët)...” (El En’am: 141)
Pra, zekati duhet të jipet për bereqete, siç janë: gruri, misri, elbi, tërshëra, thekra, patatet, rrepat, etj. Nisabi i prodhimeve bujqësore është 653 kg.
Transmetohet se Muhamedi (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem) ka thënë se për pasurisë e cila ujitet nga shiu (qielli) duhet të ndahet për zekat një e dhjeta pjesë e saj ose 10 %.
Për rendimentet e marra nga të mbjellat që ujiten në mënyrë artificiale – me angazhimin e njeriut, si me anë të sistemit të ujitjes, me hidrofor, cisternë e të ngjashme, sasia e zekatit është 1/5 sasi ose 5 % e sasisë së marrë.
Në rastet kur ujitja bëhet me njërën edhe me tjetrën mënyrë, sasia e dhënies së zekatit është 7,5 %.
Dispozitat e përmendura më lart për të mbjellat, vlejnë edhe për pemët.
Kohët e dhënies së zekatit të pemëvë është kur pronari i vjel ato.

Zekati për kafshët

Sheriati ka precizuar dhënien e zekatit edhe për kafshët që ka pronari: lopë, buallica, dele, dhi, etj.; dhe nisabi e sasia e zekatit për to është si më poshtë:
- prej 30-39 lopë ose buallica duhet dhënë zekat 1 lopë dyvjetëshe,
- prej 40-59 lopë duhet dhënë 1 lopë trevjetëshe,
- prej 60-69 lopë duhet dhënë 2 lopë dyvjetëshe,
- prej 70-79 lopë duhet dhënë 2 (1 dyvjetëshe dhe 1 trivjetëshe),
- prej 80-89 duhet dhënë 2 lopë trevjetëshe,
- prej 90-99 duhet dhënë 3 lopë dyvjetëshe,
- prej 100-109 duhet dhënë 3 lopë (2 dyvjetëshe dhe 1 trevjetëshe).

Kurse për dele e dhi zekati jepet sipas këtij rregulli:
- prej 40-119 dele ose dhi duhet dhënë 1 dele (ose dhi),
- prej 120-219 duhet dhënë 2 dele,
- prej 220-320 duhet dhënë 3 dele. Pastaj, për çdo njëqind më tepër, jepet një dele më shumë.

Kujt duhet t’i jepet Zekati?

Allahu i Madhërishëm ka përcaktuar se kujt duhet t’i jepet zekati: “Allahu caktoi obligim që lëmoshat (zekati, etj.) t’ju takojnë vetëm: të varfërve (nevojtarëve), të ngratëve (që s’kanë fare), punonjësve (që e tubojnë), atyre që duhet përfituar zemrat (të dobtëve në besim), e duhet dhënë edhe për lirim nga robëria, të mbyturve në borxhe, (luftëtarëve), në rrugën e Allahut dhe atij që ka mbetur në rrugë. Allahu e di gjendjen e robërve, punon sipas urtësisë së vet.” (Tevbe: 60) Sipas këtij ajeti të Kur’anit, dhënia e zekatit është përcaktuar:
për të varfërit,
për të ngratët,
për punonjësit (që e tubojnë atë),
për ata të cilëve u duhen përfituar zemrat,
për lirimin e robërve,për ata që kanë shumë borxhe,
në rrugën e Allahut, dhepër atë që ka mbetur në rrugë pa mjete.
për lirimin e robërve,për ata që kanë shumë borxhe,
në rrugën e Allahut, dhepër atë që ka mbetur në rrugë pa mjete.
për lirimin e robërve,për ata që kanë shumë borxhe,
në rrugën e Allahut, dhepër atë që ka mbetur në rrugë pa mjete.
për lirimin e robërve,për ata që kanë shumë borxhe,
në rrugën e Allahut, dhepër atë që ka mbetur në rrugë pa mjete.
për lirimin e robërve,për ata që kanë shumë borxhe,
në rrugën e Allahut, dhepër atë që ka mbetur në rrugë pa mjete.
Muhamedi (sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Në qoftë se e jep zekatin për pasurinë tënde, e ke larguar nga vetja fatkeqësinë”, dhe: “Siguroni kapitalet tuaja me zekat.”

[Drini_i_Zi]

Të nderuar vllezër dhe motra , ndëgjone këtë ligjeratë lidhje me zekatin dhe pasurinë.