Pleisteishen, Videogeim apo ...

[andrida]

Pershendetje te gjitheve,

Shpesh na ndodh në jetën e përditshme, të dëgjojmë nga goja e fëmijëve biseda të ndryshme në lidhje me lojërat e tyre të shumta elektronike. Na duket e natyrshme kur na kap veshi fjalët “pleisteishën, viedogeim etj.) meqenëse këto janë bërë kaq popullore në të folurën e përditshme. Por ndryshe ndodh kur provojmë t’i shkruajmë. Sprapsemi fillimisht dhe fillojmë të mendojmë se si ta shkruajmë. Sa më shumë thellohemi, aq më e huaj na duket fjala, aq më e panatyrshme për formën tingullore të shqipes.

Cfare mendoni ju? Nëse nuk gjendet nje term shqip per ta zevendesuar. Si mund te perdorej forma e ketyre fjaleve ne te shkruar, qe te mos tingellonte kaq e huaj: pleisteishën, viedogeim? A eshte normale te perdoren keshtu?
Mund ta ilustroni edhe ju me shembuj te tjere te kesaj natyre?

Tung.

[Davius]

Emrat, toponimet, markat, dhe gjithcka cka nuk eshte shqiptare, shkruhet origjinal, sic eshte. Fatkeqesisht ne nuk i kemi shpikur ato lojera, per te cilat ti flet, andaj emrat nuk jane shqip, dhe eshte e pamunder t'i shqiptarizojme apo perkthejme. Ka nje metode, ajo eshte t'i perkthejme bukfalisht ne shqip, por e humbin efektin, lezetin e humb fjala. Psh: PLAYSTATION; PLAY=LOJË, STATION=NDALESË, qe kur bashkon keto dy fjale, formohet togjaleshi apo forma: NDALESË PËR LOJËRA... qe dmth se i humb kuptimi. Andaj edhe kjo nuk preferohet, dmth hiquni perkthimit shkronje per shkronje, se delni edhe qesharak.

Une qaj e qesh, kur gazetat shqiptare shqiptojne keshtu fjale ne te shkruar: CHINA AIRLINES - çajna ajrans, andaj edhe pleistejshen apo videgajm... futen ne te njejtin thes!

[Qyfyre]

Emrat, toponimet, markat, dhe gjithcka cka nuk eshte shqiptare, shkruhet origjinal, sic eshte. Fatkeqesisht ne nuk i kemi shpikur ato lojera, per te cilat ti flet, andaj emrat nuk jane shqip, dhe eshte e pamunder t'i shqiptarizojme apo perkthejme. Ka nje metode, ajo eshte t'i perkthejme bukfalisht ne shqip, por e humbin efektin, lezetin e humb fjala. Psh: PLAYSTATION; PLAY=LOJË, STATION=NDALESË, qe kur bashkon keto dy fjale, formohet togjaleshi apo forma: NDALESË PËR LOJËRA... qe dmth se i humb kuptimi. Andaj edhe kjo nuk preferohet, dmth hiquni perkthimit shkronje per shkronje, se delni edhe qesharak.

Une qaj e qesh, kur gazetat shqiptare shqiptojne keshtu fjale ne te shkruar: CHINA AIRLINES - çajna ajrans, andaj edhe pleistejshen apo videgajm... futen ne te njejtin thes!

do komentoja per te njejten gje. Eshte e pamundur te lexosh ndonje lajme basketbolli amerikan si p.sh. se duhet te ndalosh ne cdo emer lojatri e skuadre per te marre vesh per ke po flasin.

dhe mire qe i shkruajne sic lexohen po e shkruajne gabim dhe ate.

[lointain]

Ma shpif fakti qe shume huazime te reja jane marre nga italishtja dhe ketu nuk flas per toponime te me hershme si makine,televizor,lavatriçe etj qe i morem kur ishim nje vend i mbyllur dhe dritarja e vetme gjysme e hapur ishin kanalet televizive italiane por huazime te reja si celular,çi-di(cd),lavastovilje,fuoristrade,e tmerrshme kur degjoj gazetarin sportiv ne top channel te thote "formula uno".Nuk e di pse i njejti gazetar kur komenton nje ndeshje futbolli nuk e quan edhe ate nje ndeshje kalçoje megjithese nje nate degjova edhe Reiz Ciçon ne klan te thote serie a e kalços italiane.Nejse se u zgjata shume me keto por mendoj se tani qe jemi nje vend mjaft i hapur ne aspektin kulturor,huazimet duhet te vijne nga gjuha angleze sepse ne fund te fundit edhe italianet andej po i marrin por duke i deformuar ne gjuhen e tyre me aq sa munden.Prandaj per medimin tim,plejstejshen e vidiogeim etj si keto, jane ne rregull.

[Diesel Industry]

Me per te qeshur nga te gjithe me ka bere kur lexova kete vere ne nje gazete sportive emrin "Xhianluixhi Bufon" ....booo ca perkthimi!

[shkodra13]

toponime te me hershme si makine,televizor,lavatriçe

me qe toponim d.m.th. emen vendit na e trego ne harten e Shqipnise ku ndodhet lavatriçja, makina e televizori.

[Qyfyre]

duhen gjetur fjale shqip per gjithe kto te huaja qe perdorim. Se ne fakt disa fjale nuk i kemi, sidomos ato qe kane te bejn me zhvillimet e fundit ose sporte.

duhet bere nje liste ketu e tu gjejme perkthimin shqip cdo fjale

si

futboll - topkëmbë
basketboll - topkosh
boks - grushtim

[andrida]

Nuk dua te me keqkuptoni. Une nuk jam dakord per përkthimin e çdo gjeje në shqip, kur fjala shqip duket shume e sajuar. Ne rastet, si p.sh. videolojë dhe që nuk tingëllon keq, mund te perdorim kete fjale ne vend te videogejm.
A ka fjalë të tjera për pajisje elektronike ose lojëra të ndryshme sportive që mund të përdoren në anglisht sepse nuk kanë gjegjësen në shqip? S'po më vijnë në mend të tjera?

[drity]

Une mendoj qe duhet krijuar sa me shpejte nje fjalor informatik shqip.
Problemi i veçante qe kemi ne si komb eshte sjellja (fale emigracionit) e fjaleve te ndryshme per te njejten gje, psh. "printer", ndryshe ne anglisht, gjermanisht, italisht etc.
Informatika do te jete pjese e pandare e jetes ne te ardhmen, dhe nje fjalor i njesuar eshte i domosdoshem. Shqiperim i fjaleve apo jo eshte i nje rendesie te dyte, paresor dhe urgjent eshte standardi.

[Force-Intruder]

Gjuha si cdo gje tjeter eshte e gjalle dhe evoluon vazhdimisht bashke me civilizimin.
Gjuha ka politiken e saj "nderkomebtare" dhe eshte e pashmengshme qe te jete vazhdimisht subjekt ndryshimesh dhe futjesh fjalesh te reja.
Kjo aq me teper kur ekonomia dhe shkalla e perparimit e nje shteti eshte me e dobet se e nje shteti tjeter. Keshtu kush shpik "playstation" e imponon fjalen e re se bashku me konceptin me te cilin ajo lidhet ne te gjitha gjuhet e tjera. Keshtu ka ndodhur me te gjitha fjalet e tjera dhe shpikjet qe kane bere revolucion si vetura, treni, telefoni, televizori, radio etj etj.
Ndonjehere mendoj qe perpjekjet per te "shqiperuar" disa fjale, sidomos ato qe kane te bejne me teknologjine e informacionit, informatiken etj, jane qesharake sinqerisht dhe nuk do te kene kurre sukses.
Nje levizje e tille "purifikuese" nisi edhe ne Turqi perpara vitesh ku filluan te beheshin gafa si "walkman=njeriu qe ecen" etj.
Keshtu qe mund te shqiperosh ato fjale per te cilat ekziston respektivja. Ne rast te kundert je i detyruar te huazosh, derisa vete gjuha (qe eshte dicka e gjalle) te prodhoje vetvetiu dhe jo ne menyre te sforcuar nje fjale te barazvlefshme.
Playstation nuk eshte vetem fjale... perben edhe nje marke ne vetvete (i sony) dhe nuk mund kurre te shqiperohet. Videogame mund te zevendesohet me videoloje.
Sic nuk mund te zevendesosh fjalen wallpaper = leter muri (ndoshta sfond?). Prandaj perpjekjet per ta mbajtur gjuhen "te paster" nga fjalet e huaja ndonjehere jane nje lloj konservatorizmi i demshem. Gjuha eshte e gjalle...eshte si njeriu. Ajo duhet te jete e lire te ndryshoje duke u pasururar ne fjalor dhe trajta te reja kur te jete nevoja.