Ditari : Kurora e Shpirtit

[naqeta]

Bije DANI : KURORA E SHPIRTIT



2.
Repertoari : Epoka para gjyqit

Nga dera e dytë hyjnë të përcjellin ankthin, trishtimin , dhembjen , familiarët.

Nga syri i përndjekjes përçmohen! Deri në ekstremin e një horizonti pa cak. Vetëm për një shikim dhe sërish në meditime pëshpërisin nëpër netët e pagjumësisë, nëpër ditët e çastet trishtuese :

E kanë vrarë?
E kanë munduar?
I kanë dhënë bukë?
I kanë dhënë ujë ?

Edhe sa e sa pyetje pa përgjigje mbesin pezull e kthehen si shigjetë vrasëse në zemër!

Deri kur njerëzimi do të vuaj nga dora e padukshme e djallit? E atij që di t’i ndezë zjarret e pastaj të qeshë për krimin?

E djalli?

Deri kur do ta shporrë qafën e të bindet se:

Njerëzimi s’do krime!

Mbi krime janë ngritur vrasësit! Kriminelët! Ata që krijuan Tivarin! Ata që i mbushën bunarët! Ata që e dogjën Kosovën! Ata që u ranë në qafë Bit Pazarit, Ladorishtës, Reçicës së Vogël të UT-së, Gostivarit. Ata që e shpikën Aferën e armëve dhe , tashti përfitojnë nga ky Proces i montuar! Ata që i kanë përlyer duart me gjak dhe shpirtin me fajsi? Ata që i kanë tmerruar qytetarët me përndjekjet! Dhe me vrasjen e Beqirit Limanit, shokut të pandarë të Rilindit! Atij që ra i heshtur dhe u bë hero! Po! Hero ! Ditën e varrimit! Në prani të gjithë atij vargani të gjatë që se mban mend Kërçova...! Se mban mend Uskana ! As lumi Ilirida !

Përse ? pyesini Ju o djaj!

Sepse ashtu varrosen shenjtorët !, përgjigjen urtakët e munduar nga kurthat e robërisë. Dhe s’mbajnë zi për heronjt! Për ata këndojnë! Dhe, s'thyhen kurrë në Bangën e zezë !

Çfarë vigani duket Rilindi edhe me duar në pranga !

Në zemrën time përjetë do të jetojë ! Se unë e tij jam !

[naqeta]

Bije DANI : KURORA E SHPIRTIT


SPEKTATORI I PARË : NËNA

1.
Ankthi i repertorit : Epoka para gjyqit, është bërë skena e përditëshmërisë.

Spektator i parë: Nëna e Rilindit !

Ajo del çdo ditë me të njëjtën pamje - mbuluar në zi! Pa buzëqeshje në fytyrë! Me zjarr e plagë në trup.Hesht dhe qëndron me duar në gji!

Ç’domethënie ka heshtja ?

Gjithçka del në planin e parë ! Edhe rrënimi!

Vetëm buzëqeshja e gëzimi i kanë perënduar. Edhe drita kushedi ç’kuptim ka! Qysh atë ditë shtatori kur katandisja e shprishjes e mbuloi . U shtri zezona kur ia behën ata që ia sollën xhamën në shtëpi. As i pa nga erdhën , as i pa nga vajtën! Por, e ndjeu se i mbeti sofra pa hasretin! Dhe ankthi si hiqet !

Si ta nisë njeriu bisedën me të! Ta pyesë për Rilindin ? Për mallin dhe dhembjen që iu shtua .Për birin e ngujuar në pranga ? Për aktorin e dramës në Bangën e zezë!

Cila nënë pos klithjes dhe asaj llave të madhe zjarri nga malli do të mund të përgjigjej pa rënkuar. E pastaj, s’ do të mbesë me shikimet tretur diku thellë - thellë në të kaluarën! Ose, tek dita që ia solli gjithë zezonën në prak. Për ditët e ngrysura!

Jeta i ka domethëniet! Ajo të përballë me gjithçka! I ka edhe historitë e shprehura! Edhe ...!

Prandaj ajo e ka zgjedhur heshtjen! Atë mbretëri të padukshme që të shpallë luftë në brendi. Dhe s’shihet as zjarri e flaka. As tymi e shkrumi që të kthejnë në hi! Megjithatë në Teatrin e absurdit ku zhvillohet repertori : Epoka para gjyqit, rregullisht ia beh spektatorja Nënë! E mbuluar në të zeza është ! Pa buzëqeshje pret xhezanë e djalit! Kushedi nëse ka bërë gjumë nëpër netët e vetmisë. Kushedi a ka ngrënë në mëngjes! Kushedi ? Por, në variantën e heshtjes shpreh domethëniet! Rri e përgjon akuzën për krijesën e vet ...!

Ju që ma përcëlloni zemrën vallë keni fëmijë?! E ndjeni çdo të thotë krijesë?! E dini se sa mundime e skamje kam kaluar ta rris e ta bëj burrë! Sa herë kam shtruar sofrën për t’i ngopur me bukë ! Sa herë kam dashur t’ua përmbush dëshirat por s’arrija dot. As në ditën e motmotit! Nga skamja e mjerimi! E tashti? Sa herë e shtroj sofrën e mbulon vetmia. Dua t’a them një fjalë e nuk e nxierr dot!, mbase mund të pëshpërisë në heshtje!

Ju që ma ngujuat këngën e fejesës dhe nusen ma trishtuat! Ju...!

[naqeta]

Bije DANI : KURORA E SHPIRTIT

2. Monolog :


Vallë? Përse njerëzimi i ka futur gjithmonë veshët në lesh e s’duan t’i dëgjojnë rënkimet e nënave?!

Po! Të atyre qenieve që për mirësinë digjen zjarr!
Dhe përherë kanë zgjedhur vdekjen të parën për ta shpëtuar krijesën e vet!
E heshtja atë domethënie ka!
Atë lutje !
Vetëm për shpëtim...!

Atëherë në emër të heshtjes së nënave !

Në emër të dhembjes dhe mallit që e ndjejnë!

Në emër të dashurisë dhe të zjarrit për krijesat!, përse njerëzimi nuk e zgjedh dashurinë ?

Në dimensionin e dhembjes, mallit e dashurisë së nënave, as lartësitë e malit s’ngriten, as thellësitë e detin s’janë...!

Vallë ? Në cilin dimension jam unë e dashura e Rilindit, Lauresha...?

[naqeta]

Bije DANI URORA E SHPIRTIT


Sfondi: Peshorja e drejtësisë!

Ajo rrinte përballë dhe i ngjante kazanit të hashasë!

Ç’do të thotë drejtësia? Ç’domethënie pa kuptim në këtë dramë absurdi. Vetëm akti i shfrimit të xhelatëve ishte lustruar të dalë si mesazh mirësie. Ai akt brutal i bishave që dijnë të pijnë gjak njeriu.Që dijnë shpirtra të marrin dhe dashuri të trazojnë. E tashti në prapavi fusin kokën të mos duken!

Nëpër rrëfimin e dhembjes akti :Patetika e patërmalëve!

E atyre që ranë në ferr për të parë zezonën e tij! Dhe u trajtuan si ditën kur do të fryhet në Sur! Sikur praptuan gjithçka!

Botë tinzare! E ngritur mbi krimin! Me hipokrizitë e veta xhelatët e njerëzimit hapnin kaptinën e re të përndjekjeve! Dhe endeshin t’i bijnë në gjurmë ngatërresës!

Vallë? Gjithë ajo dhunë e derdhur pa hak! Cila ndërgjegje do ta paguaj kotësinë? Kush do të përgjigjet për krimin?

Kriminelët jo! Ata janë të pesëdhjetës! Të gjashtëdhjetës! Të shtatëdhjetës! Të nëntëdhjetës! Të...!

Ata janë që ndaluan këngët, varrimet, lindjet, emërimet! Ata janë që prishën avllitë, shtëpitë! Ata janë! Dhe duan të mbesin karakanxhollët e këtij shekulli! Damari i Sërbisë! Për të i frigohen një realiteti! Prandaj në prapavi sulmojnë! Kafshojnë gjarprinjt! Kanibalët e fisit zullu!

Përse nuk e hidhni mendimin pak më thellë dhe do të nxierrni arsyen! Pa ne ju askushët e botës do të mbetnit! Në qafë do t’u pëshurrte Nishi, Bogradi!

Dhe, kushedi çdo t’u shtronit për darkë e për drekë fëmijëve! Përse nuk e hiqni atë perde shëmtie të urrejtjes dhe ta shikoni drejtë në sy të vërtetën! Për cilin rrezik ju flisni e merrni masa? Kush ua trazoj mbrëmjet dhe agimet? Rilindi ? Dasuria ime e përjetëshme..., pëshpërisja në vetmi ...

[naqeta]

Bije DANI : KURORA E SHPIRTIT

2.

Sfondi : Peshorja e drejtësisë

Varianti i ankthit me shëmtinë e ndërgjegjes përzihet.

Nga njëra anë mbrojtësit e drejtësisë flasin për flagrancën. Për gjithë atë piramidë Keopsi të ngritur nga ndjenja e djallit! Për shfrimin e mizorëve ! Për ata që kanë ushtruar dhunën e paparë! Dhe kanë imponuar frigën duke përdorur dajakun! Sharjet! Kërcënimet!

- Mesjetarët! Kanibalët!

Dhe ndeshen me viktimat e gjalla. Me njerëzit e gjymtuar deri në ekstrem! Me ata që i vunë në sprovën e djallëzisë! Me Rilindin ylli im ! Dhe me mua Laureshën që i rri në mendje : Peng i plagës mbi plagë !

Megjithatë kanë rënë nga provimi!
Një vrasje e padukshme ua shprish qëndresën!
Është ndërgjegjeja ajo!

Dhe përballen me atë hije deri në varr! Dhe më thellë!

Se janë ngritur mbi kulmin e krimit për asgjë! Të mjerët! Të mallkuarit e ardhmërisë! Edhe fëmijët e vet do t’i mallkojnë bizarët!

Thonë: Ardhmëria nuk i do kriminelët!
Faqja e lavdisë nuk shkruhet për ata!
Përjetësisht mallkimi u bie edhe në shpirt!

Sado të mbrohen nga ligjet, nenet, pikat, alinetë, sërish në thyqafje do të shkojnë! Nga hipokrizia që e kanë në shpirt! Nga urrejtja që frymojnë! Le ta bartin krimin edhe në këtë jetë edhe në varr!

Akti :Patetika e patërmalëve , sfidë kundër bishave ! Ngadhnjen...!

Lutem për shëndetin e Rilindit ! E dua !

[naqeta]

Bije DANI : KURORA E SHPIRTIT

***
***
***
Gjyqi vazhdon!

Për asnjë dukuri të këtij stili bizar nuk ka vërejtje!

Me rëndësi është që ka të pandehur!

Fajsinë në njëmijë varianta nënshtrimesh Ia kanë kurdisur! Ia kanë imponuar !

Sipas diktatit policor punon prokurori!

Po ajo qenie fine , Rilindi qëndron për vërtetimin e fajësisë! Edhe atëherë kur e marrin në pyetje !Edhe në Bangën e akuzës ! I pastër hero! I përball pandehmat e djallit ! Dhe këmbëngul :
Unë s'kam faj ! Ai është ideali i brezave ! Pa tjetër të vijë ajo ditë e pritur !

Për variantën e parë të heshtjes, përkujdesen policët:

Tek ne do të ktheheni! Në duart e kasapëve! Xhelatëve!

Megjithatë kuti i drejtësisë ka binarët e vet! Ashtu siç qëndron peshorja e drejtësisë! Aty ku matet e keqja dhe e mira! Del e përballet me gjithçka! Ashtu siç del me drejtpeshimin e humbur Rilindi ! E ndjekin të gjithë me heshtje ! Edhe unë ! S’ka rëndësi! Është realiteti ky!

Policia vepron për të mbrojtur shtetin! Qytetarët e tij!

I pandehuri Rilind idetë e ardhmërisë ! Me këmbëngulje përgjigjet! Drejtpeshimit ia shton kërkesën për liri!
- Edhe unë, edhe kombi im, edhe toka, jemi të robëruar!
- Ju gjithçka shkretuat ! Ju ! Edhe dashurinë time e ngulfatët !

- Oi, Oi, Oi ! u shkreha në vaj e dënesë ! Nuk u përmbajta dot !

Megjithatë gjyqësia dhe procedurat e saj kërkojnë rend !

Gjykatësi pret përgjigjet! Këmbëngul! Ai pret t’ia shpallë fajësinë! Në emër të ligjit vepron! Mund të bëhet vetë i tillë!, thotë, dhe vazhdon si prokuror e kurrë si gjykatës...!

Rilindi i prerë në qëndrime !

- Më gjykoni sa të duani ! Unë s'jam fajtor ! E dua lirinë e popullit tim, tokës sime ! Të dashurisë që vuan...!

[naqeta]

Bije DANI : KURORA E SHPIRTIT

***
***
***

Jeta!

Ishte frymëzimi që më mbërthente të shkruaj!U ngrita ngadalë , mora lapsin dhe fletoren!Hapa fletët e saj për ta titulluar poezinëeta!

Pastaj vërtita sytë rretherrotull për të shpërthyer gjithë atë lamsh të përmbledhur! Çka mund të ishte poezia e tillë e shkruar në këto çaste?! Vetëm një gjamë që më sillej vërdallë!Hija e saj më mbulonte me shëmti!Më kot ëndërrova lumturinë!Ajo perëndonte!Perëndonte!Vetëm kujtimet për të kaluarën më lëshonin një shteg drite prej nga gulonte malli!Atë që se harroja kurrë, e, kurrë nuk e ktheja dot!Ndaj i shkrova vargjet:

Jetë moj jeta ime
ike, trete ndër mendime!
Çka të mbaj diçka n'kujtesë
kur n'çdo hap më bëhesh presë!
Herë e dashur plot miklime
vjen e ik nga zemra ime!
Herë e rëndë ma zë kraharorin
e ftohtë,pa dritë, ma mbush oborrin!
Nga të të nis në rrugë të dritës
ti më vë barrë në krahë të rritës!
As të hedh as mund të të mbajë
të të uroj apo të të shajë?!
Jetë moj jeta ime
ike trete ndër mendime...!

Kur matesha t'ia vë pikën kësaj poezie dëgjova trokitjen në derë!
- Di Ana dhe Biligoa!

U dola përpara ! U përqafuam ! Fshimë sytë! dhe kuvenduam siç kuvendojnë ato që kanë halle !
Ja ! u thash në fund ! Janë vargjet e kësaj proze të ditarit : Kurora e shpirtit ?! Le t'u bëjë një vend naqeta në botime ...

[feneri]

Pershendetje Bije/Naqeta/Tung
Shume bukur c'ka ke shkruar.... por... pse nuk ben dicka ndryshe nga shumica : sa per te ndryshuar dedikoji pak proze ose poezi lumturise.
Se na kallet tmerrin me keto tretje, buzeqarje, hidherime...

Hej... jeta ka edhe hidherim. Por duhet ta jetosh sa me lumtur qe mundesh

Miqesisht
F-I

Mesazh i fuqishëm i prozave të shkurtëra të Bije Danit ! Edhe lumturia, edhe dashuria, edhe ,...,janë përballë me faktorët që e pengojnë zhvillimin e lirë të qenive !

Shkurt : Kërkesa e Force - Intruder, është për tema që shkruajnë e madhërojnë lumturinë. Bije Dani e thekson se po atë temë e do. Ajo vë theksin aty ku plaga kullon vrer e zemra gjak për zhvillmimin e lirë të dashurisë. Por, qiellit të asaj hapësire edhe tradicionalizmi por edhe robëria ndryshe i kishin ngulfatur shtigjet sa që krijuan realitetin se:

E mira ishte si pikë uji në shkretëtirë.

Prozat e Kurorës së shiprtit, sado të shkurtëra, po aq të thella në domethënie ! Suksese Bije...!

[DI_ANA]

Jetë moj jeta ime
ike, trete ndër mendime!
Çka të mbaj diçka n'kujtesë
kur n'çdo hap më bëhesh presë!
Herë e dashur plot miklime
vjen e ik nga zemra ime!
Herë e rëndë ma zë kraharorin
e ftohtë,pa dritë, ma mbush oborrin!
Nga të të nis në rrugë të dritës
ti më vë barrë në krahë të rritës!
As të hedh as mund të të mbajë
të të uroj apo të të shajë?!
Jetë moj jeta ime
ike trete ndër mendime...!

Kur matesha t'ia vë pikën kësaj poezie dëgjova trokitjen në derë!
- Di Ana dhe Biligoa!

U dola përpara ! U përqafuam ! Fshimë sytë! dhe kuvenduam siç kuvendojnë ato që kanë halle !
Ja ! u thash në fund ! Janë vargjet e kësaj proze të ditarit : Kurora e shpirtit ?! Le t'u bëjë një vend naqeta në botime ...

Me pelqyen te gjitha....shume bukur!Dhimbje...dashuri...lot...shprese!


Ah moj jete,moj jeta ime,
pse me le kaq hidherime,
pse sme le te enderroja,
pse sme le veç te gezoja...

Ah moj jete,moj jete e shkrete,
me keto lot mbusha nje det,
pse me duhet sot te vuaj,
çte kam bere valle...ti me thuaj?!

Ah moj jete sa shume te desha,
plot zambake,fustan te vesha,
me shkelqimet qe verbonin,
dhe me ngjyrat qe te ngrohnin...

Ah moj jete,moj jeta ime,
pse me le kaq shume kujtime,
pse sme bere te harroja,
dhe me dhimbjen mos lengoja....?!

Respekte dhe suksese per me tej,Bije!

[naqeta]

Bije DANI - Kërçova



DI_ANA
Amê_perdue!



Me pelqyen te gjitha....shume bukur!Dhimbje...dashuri...lot...shprese!

Ah moj jete,moj jete e shkrete,
me keto lot mbusha nje det,
pse me duhet sot te vuaj,
çte kam bere valle...ti me thuaj?!

Ah moj jete sa shume te desha,
plot zambake,fustan te vesha,
me shkelqimet qe verbonin,
dhe me ngjyrat qe te ngrohnin...

Respekte dhe suksese per me tej,Bije!
__________________
"Vivre, c'est lutter contre les démons du coeur et du cerveau.".

Përse gjithë ky vargan i gjatë i mendimeve?!
-Jeta ime e ngatërruar si lamsh.As fill e fund nuk ka.Aty ku hapi i parë niset përfundon i fundit.Dhe sërish fillimi i ngarkuar.
Rëqethem!Një ankth më shiton në kraharor.Ashtu tek drejtoj shikimet matanë maleve,kaptoj fusha e brigje me sy!Shpaloj të kaluarën nga më end fati i zi.Dhe , përkufizoj domethënjet pa kuptime!
-Prapësi!Prapësi!,-klith.Dhe endem i mbërthyer në lëkurën time.Assesi të dal jashtë saj.Me djallin shoqërohem apo me engjujt nuk di.Vërdallë më shkon diçka.Dhe ngjitem me peshën tunxh unë Sizifi. Atje ku shpresat më rrëmbejnë.E rrokullisem thellësive ku prehen gëzimet shtatë pash nën tokë! Gëzimet! Nga t'i hap portat e mbyllura me dry? Nga t'i nis hapat në atë rrugëtim pafund? Një mijë zëra më oshëtijnë në brendi të unit tim.E shurdhohem! Verbohem. Shtangem! Mbes meit!
-Cilit zë t'i përgjigjem?, pëshpëris e grindem me vetveten.Në cilën gjuhë mund të shkruhet rrënimi i tillë? E klithma? Pikëllimi? Vetmia ajo përmasë e stërkequr më përdjeg.Për cilën porosi t'i rifilloj rrëfimet.Cilën takim ta pres me ankth e gëzim?!Ku të dal në log të kuvendit për të shkruar hidhërimet...