(Nga Peshkupauje)
Mbetet ende per tu pare nese levizja drastike e Sistemit Qendror Bankar të ShBA (Federal Reserve System) per te prere me 0.75 perqindjen e interesit do arrije te shpetoje tregjet financiare amerikane nga kaosi qe shkaktoi sot dita e dyte e humbjeve te medha ne tregjet aziatike dhe europiane. Tregjet globale pesuan humbje te medha dhe paten shitje ne mase kur u kapluan nga frika i shkaktuar nga numrat qe tregojne performancë te dobet ekonomike dhe humbje miljarda dollareshe nga firmat financiare qe investuan ne tregun e huave te shtepive.
Mundesia e nje krize ekonomike ne ShBA ishte gjithcka qe u desh per te shkaktuar renie te medha dhe nje fryme kapitullimi ne tregjet financiare boterore, duke treguar keshtu edhe nje here se pretendimet e analisteve te ndryshem qe ekonomite e zhvilluara boterore nuk jane me te varura aq ngushte nga ekonomia amerikane jane te gabuara. Tregu amerikan i konsumit eshte ende tregu me i madh ne bote, dhe ngjarjet e sotme treguan se nese ekonomia amerikane hyn ne krize, ekonomia boterore me siguri do ta ndjeke, apo me keq do i paraprije.
Ne Wall Street hapja e tregut sot u prit me ankthin qe shkaktoi informacioni i asaj cka kishte ndodhur ne tregjet aziatike dhe europiane te hapura me heret, dhe indeksi Dow Jones ra 200 pike brenda disa minutave nga renia e ziles qe shenon hapjen e tregut. Shitjet ne mase qe ne oret e para te mengjesit bene qe humbjet ne Dow Jones te thellohen deri ne 465 pike ndersa NASDAQ humbi 11% te vleres perpara nderhyrjes federale per uljen e perqindjes se interesit e cila e frenoi renien e lire dhe beri qe Dow Jones te rikuperoje te pakten 200 pike duke i zbutur disi humbjet. Prerja e interesave lehteson financiarisht konsumatoret amerikane dhe shpresa eshte t’i inkurajoje ata te shpenzojne, c’ka eshte vitale per shendetin e ekonomise amerikane dhe ndoshta akoma me krtike per ekonomite e tjera boterore te cilat varen dhe influencohen nga tregu amerikan.
Ulja e perqindjes se interesit per ate qe njihen si “federal fund rate” - eshte interesi qe bankat i kerkojne instituteve te tjere financiare - pritet te shkaktoje ngritje te numerit te bleresve ne tregun amerikan te banesave, kriza e te cilit eshte shkaktari fillestar i rremujes qe po perhapet shpejt ne nivel boteror. Normat e interesit u prene nga 4.25 ne 3.50, plot 0.75%. Federalet kane deklaruar se kane ndermend t’i presin normat e interesit akoma me shume nese do te jete e nevojshme per te rigjalleruar tregun. Si rrjedhoje e kesaj uljeje pritet qe edhe Bankat te ulin interesin per huate e shtepive, duke afruar keshtu ne tregun e banesave bleresit qe ne kete pike pothuajse e kane braktisur kete treg plotesisht per shkak te cmimeve te fryra artificialisht nga huate e shumta qe iu dhane njerezve me te ardhura te pakta.
Reagimi fillestar i Wall Street ishte premtues. Le te shpresojme qe masat te kene efekt pozitiv. Perndryshe, sic na lajmeroi dhe “bacterius” para dy javesh: Lidhni rripin e sigurimit.
Gjate dites se sotme tregjet financiare pesuan keto humbje:
AZI
Hong Kong - 8.7% te vleres se tregut
Shangahai - 7.2% te vleres se tregut
Australia - 7.1% te vleres se tregut
Japonia - 5.7% te vleres se tregut
EUROPË
Gjermania - 7.2% te vleres se tregut
Franca - 6.8% te vleres se tregut
Britania e Madhe - 5.5% te vleres se tregut
Krijoni Kontakt