Isa Boletini (1864-1916)

[J@mes]

POEZI

Naganti i Isa Boletinit

Bene udhe te gjate
te inglizi vinin
Ismail Qemali
Isa Boletini.

Hynin dy shqiptare
brenda ne pallat
njeri luftetar
tjetri diplomat.

Shqiperi e tyre
kish halle e mjera
armet zoterinj
regull,rine te dera.

U ngrys luftetari
syte i shkrepen cike
lere diplomati
i tha me qerpike.

Dhe ua la tek dera
Isa Boletini
poshte nen brez,te vogles
syte i shkrepetinin.

Faqen vene te trupi
veshin vene te gjaku
je edhe per mua
thosh ajo se largu.

Hapat qete e qete
binin ne pallat
njeri luftetar
tjetri diplomat.

Here-here qerpiket
si gershere perplasnin
thua drite te huaj
syte nuk u qasnin.

Dhe tha lordi i madh
gjuhen duke zgjidhur
me humor te huaj
me nje gaz te hidhur.

Ja dhe carmatosur
zoterinj shqiptare
si kallkan i ngrire
ngriu fjal e pare.

Pa nagantit siper
brezit me si pritej
por nen brez e vogla
zu te hasharitej.

Mblidhte xixa zjarri
permbi trup te bukur
priste luftetarin
qe ti thoshte "duku".

Syte e diplomatit
zjarr te hidhur shkrepen
Isa Boletini
brrom nga brezi tjetren.

Brrom aty perpara
mu te lordi prane
"Madheri Shqiptarin
kurre s'e gjen pa arme".

Zbardhelloi sermaja
shkreptiu fildishi
...ndriten malet tona
andej larg, tek ishin.

Qelqe e shandane
dhane drite te lige
Ismail Qemali
qeshi nen qerpike.

Dhe naganti ulur
rrinte sic i duhej
dora nga i zoti
tyta nga ti duhej.

Nxinte tyte e vogel
brenda nxinin halle...
Shqiperi e vogel
ne tryeze te madhe.


Persekucioni sllavo-komunist mbi familjen e Boletinëve
Autore e këtij shkrimi: Mimoza Dajçi

Për familjen e Boletinëve nuk do të mjaftonin vetëm mizoritë e masakrat serbe por ato do të pasoheshin edhe nga persekutimi komunist në Shqipëri. Dhe ishte pikërisht ne vitin 1943 grupi gueril komunist i Shkodrës i bën atentat të birit te Isës, Adem Boletinit. Ademi kishte kryer akademinë ushtarake dhe kishte qenë Komandant i Njësive që mbrojtën Kongresin e Lushnjes dhe ishte fanolist. Vrasja u bë me urdhër nga jashtë në bashkëpunim me komunistët shqiptar.

Në vitin 1946 sigurimi i shtetit arreston të shoqen e Ademit, Adile Boletini (Bekteshi) me akuzën për veprimtari armiqësore kundra pushtetit popullor. Mbas tre muaj në hetuesi ku u torturua çnjerëzisht nga Nesti Kopali e Zoi Themeli, dënohet me 5 vjet heqje lirie, vite këto që i kreu plotësisht. Në vitin 1947 Ismet Boletini, nip i Isës, mbasi ngre flamurin shqiptar në trenin Mitrovicë-Beograd, arratiset për Shqipëri, por këtu dënohet me 8 vjet burgim dhe vuan dënimin në burgun e Spaçit. Tafil Boletini, i nipi, bashkëluftëtar i Isës, megjithëse i moshuar, lidhet me tela dhe u dorëzohet jugosllavëve.

Në Kosovë, i biri i Isës, Asllani var veten në burgjet titiste, ndërsa djemtë e tjerë duke luftuar me armë në dorë kundër serbo-malazezëve, vriten dhe ekspozohen për terror në mes të Mitrovicës, kurse Skënderi pushkatohet në Tivar. Në vitin 1943 pushkatohet pa gjyq në Prizren i riu Rasim Dajçi, nip i Isës, nga forcat sllavo-komuniste me në krye Shefqet Peçin, edhe ky ushtarak i lartë, akademist. Një tjeter nip i Isa Boletinit, që dënohet nga diktatura komuniste në Shqipëri, është edhe shkollari akademist Enver Dajçi, zotërues i gjashtë gjuhëve të huaja dhe si një ndër firmëtarët e parë që nënshkruan Rezolucionin për Pavarësinë e Kosovës në dhjetor të vitit 1943.

Dhe tragjedia vazhdon, Ismeti një nip tjetër i Isës, dënohet me vdekje, Muja dhe Kapllani arrestohen dhe dënohen me nga 20 vjet në burgjet serbe. Nje nip tjetër vritet gjoja aksidentalisht tek Ura e Ibrit në Mitrovicë. Ali Boletini, nip i Isës, dënohet me 20 vjet burgim dhe më pas arratiset për Shqipëri.

Këto vrasje e persekutime ndër breza me rradhë mbi familjen e Heroit Isa Boletini dhe të qindra e mijra shqiptarëve nga dora makabër e sllavo-komunizmit shqiptar dhe atij jugosllav deri në ditët e sotme janë fakte e dokumenta rrënqethëse të popullit tonë, që përveç vuajtjes dhe dhimbjes që kanë brenda, kanë lënë gjurmë të thella në historinë e saj. Në çdo përvjetor të shpalljes së pavarësisë krahas patriotëve të tjerë përkujtohet edhe figura burrërore e luftëtarit të madh kombëtar Isa Boletini.

[Qendi]

Isa Boletini (1864- 1916), atdhetar i shquar, strateg popullor, organizator e udhëheqës i lëvizjeve për çlirim e bashkim kombëtar, Hero i Popullit. Lindi në fshatin Boletin të Mitrovicës, në një familje me tradita patriotike. Në moshën 17 vjeçare mori pjesë si luftëtar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në betejën e Slivovës (22 prill 1881) kundër forcave osmane. Përkrahu Haxhi Zekën dhe atdhetarët e tjerë në themelimin e Lidhjes Shqiptare të Pejës (1899-1900) dhe në qëndresën e saj kundër sunduesve osmanë dhe qarqeve shoviniste fqinjë.

Më 1901-1902 u vu në krye të qëndresës popullore në Kosovë kundër ndërhyrjeve të Serbisë, Malit të Zi, Rusisë e Austro-Hungarisë në Shqipëri. Për këtë arësye u thirr në Stamboll, ku u mbajt i izoluar deri më 1906. Isa Boletini përkrahu revolucionin xhonturk të vitit 1908, ishte një nga organizatorët e Kuvendit të Ferizajt (1908) që luajti rol të rëndësishëm në shpalljen e Kushtetutës. Iu kundërvu politikës reaksionare e antishqiptare të xhonturqve. U dallua si udhëheqës e organizator i kryengritjeve të mëdha popullore antiosmane të viteve 1910-1912. Udhëhoqi luftëtarët në betejat e zhvilluara me ushtrinë turke në zonat Shtimlje-Carralevë më 1910, mbështeti kryengritjen antiosmane të v. 1911, udhëhoqi forcat kryengritëse në zonën Drenicë-Mitrovicë dhe Podujevë-Prishtinë më 1912. Gjatë Luftës Ballkanike në tetor 1912, u vu në krye të çetave të armatosura vullnetare për mbrojtjen e trojeve shqiptare kundër pushtuesve serbë.

Në ditët e pavarësisë, në krye të përfaqësuesve të Kosovës, u ndodh përkrah Ismail Qemalit në Vlorë dhe mori pjesë aktive në organizimin e forcave të armatosura për mbrojtjen e Qeverisë së Përkohshme të Vlorës. Më 1913, si anëtar i delegacionit shqiptar, së bashku me Ismail Qemali shkoi në Londër, ku protestoi me forcë kundër vendimit të Fuqive të Mëdha për copëtimin e Shqipërisë. Më vonë Isa Boletini kaloi përsëri në Kosovë, ku organizoi qëndresën popullore kundër pushtuesve të rinj serbo-malazezë. Duke e kaluar jetën në luftë e përpjekje dhe me urtësinë e tij, fitoi autoritet të madh si udhëheqës popullor. Isa Boletini e lidhi jetën e tij e të familjes me fatin e atdheut, dashurinë e besnikërinë ndaj të cilit e shprehu me fjalët "Unë jam mirë kur asht mirë Shqipnia". Më 23 janar 1916 u vra pabesisht nga shovinistët malazezë në Podgoricë, së bashku me të bijtë Halili dhe Zahidi, nipërit Jonuzin dhe Haliti dhe tre luftëtarë të tjerë. (F. M.)

[Qendi]

[)un(]

ne rrugen hyrese te Shkodres qendron heroi

[biligoa]

I S A B O L E T I N I

( 1864 - 1916 )


- “Unë nuk kam dalë malit për të mirën time, por për të mirën e atdheut tim, për lirinë e popullit tim! ”.

- “Në është Evropa se nuk do ta zgjidhte drejt çështjen e kufijve të tokave shqiptare, Ballkani nuk do të ketë qetësi kurrë, dhe për këtë faji do të bie mbi ju e jo mbi ne, që do të luftojmë përherë, deri sa të çlirohemi! ”.

- “Unë jam mirë kur ashtë mirë Shqipnia! ”. Isa Boletini



Shkruan: Mehmet BISLIMI

Zvicër, 23.01.2008



Isa Boletini, kjo figurë markante, që zënë vend të pa diskutueshëm në historinë e popullit shqiptarë krahas atyre që dhanë aq shumë për lirinë e atdheut tonë si Hasan Prishtina, Bajram Curri, Ismail Qemali, Idriz Seferi e shumë të tjerë. Isai u rritë me armë në dorë, jetoi me te, dhe plot një jetë rrugëtoi me te drejt shtigjeve të lirisë. Isai, armët e lirisë kurdo herë i kishte gati kundër pushtueseve tanë. Lindur dhe rritur në Boletinin e tij të lashtë, në një familje me tradita atdhedashurie, trashëguar nga gjyshi Murseli dhe i ati Ademi, të cilët nuk kishin pushuar kurrë së reshturi për çlirimin dhe bashkimin e tokave shqiptare. Në kushte dhe rrethana të atëhershme politike, ekonomike, por edhe rrethana tjera të traditës u rrit, burrërua dhe u kalit Isa Boletini i cili tërë jetën e vet ia përkushtoi atdheut.

Fuqitë e mëdha Evropiane me vendimet e tyre të mbrapshta, rënduan edhe më shumë pozitën tonë, duke mohuar të drejtën tonë për vetëvendosje dhe duke ndarë tokat tonë në favor të shteteve fqinje! Mbledhja e zezë e Shën Stefanit e pasuar më vonë edhe me Kongresin e Berlinit ( 13 qershor 1878 ), ku i vunë thikat mbi tokat tona, megjithëkëtë, populli ynë liridashës kurrë nuk u pajtua ( as sot), me fatin tragjik të ndarjes së tokave shqiptare. Kështu, nën trysninë e këtyre rrethanave diktuese e rënduese, edhe Isai, me gjithë se i ri në moshë, ju bashkëngjit rrugës së përpjekjeve për çlirimin e atdheut me plot sakrifica. Ai për herë të parë me armë në dorë u ndesh kundër pushtueseve tanë në betejën e Slivovës në vitin 1881, si të thuash, ai për herë të parë ndjeu erën e barotit, që e përcolli atë tërë jetën.

Isa Boletini mes figurave të mëdha të kombit tonë të cilët kaluan dekadat maleve dhe dekadat metropoleve të diplomacive të mëdha në shërbim të çlirimit të vendit tonë, me armët e lirisë i goditi në shtat lubitë e Hafëz, Mehmet, Qyrdi, Hilmi, Shemsi, Magjar e Turgut Pashave, Sulltanët e Krajlët e pangopur, ndërkaq më armën e diplomacisë, goditën Portën e lartë të Stambollit, Serbisë, Malit të Zi, Rusisë... befasuan Vjenën, Selanikun, Parisin, Bukureshtin, Londrën e deri në Uashington! Isa Boletini, luftoi pa kompromis kundër serbëve dhe malazezëve tinëzarë, të cilët për ta thyer Isanë e sulmuan me dhjetëra herë, duke ia djegur edhe kullën e tij rrafsh me tokë... Mirëpo, populli ynë e ngriti këtë kullë e ngriti dhe e bëri edhe më të madhe se ç’ishte. Isai, me shërbimin e tij që i bëri atdheut, kullën e tij e shndërroi në kullë Legjendë. Së bashku me kullën, po rritej edhe emri dhe heroizmi i Isait dhe i popullit shqiptarë në përgjithësi, që po vritej e pritej për lirinë e vet. Përpjekjet e një pas njëshme të armiqve tanë të ndryshëm, me dhelpëri e diplomaci për ta komprometuar Isain, duke i ofruar atij ofiqe të larta, pasuri, flori, tokë e jetë Pashai, sikur shkuan kot, pasi që Isai kurdoherë ua priste shkurt dhe qartë, duke iu thënë : “ Unë nuk kam dalë malit për të mirën time, por për të mirën e atdheut tim dhe për lirinë e popullit tim”.

Me gjithë presionet dhe përpjekjet që i bënë Isait, duke e mbajtur për disa kohë edhe si lloj pengu në Turqi, përpjekje këto të cilat shkuan kot, nga se Isa asnjë herë nuk hoqi dorë nga lufta për çlirimin dhe bashkimin e tokave shqiptare. Ata provuan me të gjitha joshjet e tyre, me pasuri e dredhi, se mos Isait po ia mbushnin mendjen që ai të qëndronte në Turqi përherë?! Mirëpo, jo, Isai si gjithmonë qetë e me maturi, u përgjigj qartë: “Ju falëm nderit për “kujdesin” që po m’tregoni për mua, por ma i mirë ashtë për mua Boletini im me ata gurë e kepa, se sa e tanë Stambolla juaj”. Isa Boletinin, lufta për liri të atdheut e bëri strateg e diplomat, ai artin luftarak e përsosi me pushkë në dorë nëpër shkrepat e Kosovës martire, aty në sa e sa beteja të përgjakshme përballë lubisë Osmane dhe intrigave Serbo- Malaziase, kurse artin e diplomacisë e mësoi nga tribuni Hasan Prishtina, Bajram Curri dhe Imail Qemali etj. Aftësia e Isait prej luftëtari, dhe modestia e tij më së njerëzore e bëri atë edhe më të afërt dhe më me ndikim tek masat e gjëra popullore, prandaj ai i organizonte ato kurdoherë dhe pa as një kundërshtim, thjesht Isai posedonte dhunti prej luftëtari, strategu e diplomati, pa dyshim dhunti prej tribuni popullor.

Isai kontribuoi fuqishëm edhe në pajtimin e gjaqeve dhe ngatërresave tek populli ynë, me qëllim që të krijojë një unitet sa më të madh kundër armikut, dhe këtë e bëri duke u nisur nga shembulli personal. Në një kuvend që e kishte thirrur vet Isai, ishin tubuar shumë burra të asaj ane. Isai vërejti se aty po mungonte Ahmet Shtitarica dhe pyeti: Burrani, ku është Ahmeti?. I thanë se nuk kishte pasur guximin të vinte, nga se ia kishte borxh gjaku! Ta sillni këtu me një herë!- urdhëroi Isai, duke shtuar: “Gjak borxh sot na ka vetëm anmiku ynë, ne jena vëllazen e duena me u bashkue e me dek për liri të vatanit... Ai që mas sotit ngreh pushkë ndër veti, ka me kenë bash hasmi ynë!”... Isa Boletini, ndër beteja të pa rreshtuar e detyroi disa herë portën e lartë që të bëj lëshime. Ai e pengoi hapjen e konsullatës ruse në Mitrovicë, duke likuiduar edhe konsullin e saj Grigori Shçerbinin të cilin e vrau luftëtari i shquar Gjilanas Ibrahim (Halit) Popoci .

Në pamundësi të përvetësimit të Isait, xhonturqit i vunë përpara një sërë sprovash të rënda, madje duke ia marrë të dy djemtë peng, Halitin dhe Tafilin. Isai i palëkundur me këtë rast u përgjigj: ”Jam ba gati që të dy djemtë e mi t’i bëj kurban për atdhe, por jo edhe me ia puthun dorën anmikut të popullit tim!”...

Isa Boletini së bashku me Idriz Seferin, Ramadan Zaskocin, Hasan Ferrin, Dem Jusufin, Elez Hoxhën, Hasan Hysë Budakoven e shumë trima të tjerë morën pjesë në dhjetëra beteja për shpëtimin e atdheut, ndër betejat më të përgjakshme që Isai qëndroi pa tundur, ishte ajo për ta mbijetuar grykën e Carralevës. Në këtë betejë Isai tregoi aftësitë e një strategu të vërtetë. Me 18 maj 1912, në një kuvend që u mbajt afër Vushtrrisë, ku ishin tubuar edhe krerë nga Dibra e Shkodra, madje ishte prezent edhe vet sekretari personal i Ismail Qemalit, Isai mbajti qëndrim të prerë: ” Asht i domosdoshëm zgjanimi i kryengritjes sonë në tokat shqiptare, sot nuk ka me ba sehir, të tanë duhet me luftue që të çlirohemi sa ma parë!”... Isa Boletinin, lubitë Osmane disa herë e rrethuan me qëllim që ta likuidonin, atë këtë nuk e arritën dot- ndodhte që Isai edhe plagosej në luftë e sipër, por që kurrë nuk dobësohej morali i tij luftarak. Ishte i pa thyer dhe shokëve u jepte kurajë siç e thotë edhe kënga popullore:”... Po i lidh plagët me maramë bini shokë ta bajmë piskamë jem shqiptarë s’dorzohna t’gjallë pa na ra zjarmi në qafë”. Me 1912 Edit Durham shkruan:

”Isa Boletini ishte një udhëheqës i mirë, i zgjuar dhe humanist i madh i cili donte vetëm lirinë e tokave shqiptare. Luftëtarët e tij nuk urrenin popujt e tjerë, thjesht, ata dëshironin lirinë për popullin e vet”...Ismail Qemali, me rastin e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë së cunguar, kur mori lajmin se po vinte Isa Boletini, mori flamurin dhe i doli vet përpara, duke i thënë: ”I madhi Isa, luftërat tuaja ishin bazë e përpjekjeve të mia për pavarësinë e Shqipërisë!”. Në prill të vitit 1913, delegacioni ynë mbërriti në Londër, ku po zhvillohej Konferenca e ambasadorëve. A. Herbert shkruan: “Isa Boletini ishte figura më piktoreske e këtij delegacioni dhe e quajti atë Robin Hudi shqiptar!”

Në maj të këtij viti Isa Boletini u shpreh qartë edhe kundër vendimeve të kësaj konferencë duke ju thënë: ” N’është se Evropa nuk do ta zgjidhte drejt çështjen e kufijve të tokave shqiptare, Ballkani nuk do të ketë kurrë qetësi dhe për këtë faji do të bie mbi ju e jo mbi ne, që do të luftojmë përherë deri sa të çlirohemi!”.

Në kohën kur ushtria Austriake po përgatitje për të pushtuar Podgoricën, forca të mëdha policore malaziase të ndihmuara edhe nga konsullata Franceze, tradhtisht e vranë Isa Boletinin me 23 janar 1916 së bashku me dy të bijtë e dy nipat e vet si dhe me shokët e tij: Hajdar e Idriz Radishevën dhe Nesim Nimanin. Vrasja e pa besë ia ndërpreu Isait jetën në kulmin e veprimtarisë luftarake e diplomatike, ishte vetëm 52 vjeçar... Ai sfidoi të gjitha kurthet që armiqtë ia kishin përgatitur, dhe me guxim vazhdoi së marshuari drejt rrugëve të lirisë. Ai kundërshtoi fuqishëm vendimet e pa drejta të Konferencës së Londrës për copëtimin e tokave shqiptare në dobi të shteteve grabitqare fqinjë. Ai thoshte:

” Unë jam mirë kur ashtë mirë Shqipnia!”...

Me rastin e 50 vjetorit të Shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, në 1962, shteti Shqiptar Isa Boletinin e shpalli Hero të popullit. I tillë ishte Isa Boletini, pishtar i lirisë dhe udhërrëfyes për brezat e ri- Hero i popullit shqiptarë!


http://www.pashtriku.org/

[KUSi]

ja foto nga shtatorja e Isa Boletini-t ne Shkoder

[KUSi]

[Brari]

shum bukur ka shkruar kjo zojusha dajci.. per is boletinin..

mos e ka shpin tek kinema dajti kjo?

[unforgiven II]

Quhej Isa Boletini, i njëjti shqiptar nga Mitrovica, që u shfaq në një nga faqet më të ndritura të kombit tonë si krahu i djathtë i Ismail Qemal Vlorës. Ndërsa ngjarja, e njohur mbase nga vetëm një numër i kufizuar të interesuarish, ka në qendër pikërisht ekzekutimin e tij më 23 janar të vitit 1916, saktësisht 92 vite më parë, në Podgoricë, tashmë kryeqytet i Malit të Zi. Bëhet fjalë mbase për një sekuencë, së cilës fare pak i afrohen versione të ngjashme të historisë botërore, qofshin të hiperbolizuara nga fantazistë. Ja skena e papërsëritshme: "I futur në kurth, Isa Boletini qëllohet nga të gjitha anët me plumba, por nuk bie teksa arrin të qëllojë deri në fund mbi ekzekutorët e vet. I bërë

sallatë nga predhat, ai nuk shtrihet, nuk nxjerr zë, nuk dridhet, nuk bën asnjë hap pas, si të ishte prej shkëmbi. Dikur plagët e rrëzojnë në gjunjë, por sërish ai arrin të mbajë armën në duar duke qëlluar... Dhe në momentin që dora e djathtë i copëtohet, e kalon revolen në të majtën...".
Prologu
i vrasjes
Vrasësit e njeriut më të fortë në krah të Ismail Qemalit, njeriut që shpalli Shqipërinë të pavarur, ishin xhandarët malazezë të urdhëruar nga qeveria e këtij vendi, kurse ata që e prenë në besë ishin disa diplomatë francezë. Ishte janar i vitit 1916, pikërisht koha kur trupat austriake pushtonin Malin e Zi, pothuaj pa hasur në asnjë rezistencë. Porse qeveritarët e Malit të Zi, pa u turpëruar nga ky pushtim, pa u turpëruar prej faktit se nuk rezistuan deri në fund, u kujdesën gjithsesi të hiqnin qafe armikun e hershëm, shqiptarin e tmerrshëm, Isa Boletinin, të cilin e mbanin prej disa kohësh të izoluar.
Sipas rrëfimeve të një të afërmi të Isa Boletinit, të pasqyruara në librin e Skënder Luarasit "Isa Boletini", botim i vitit 1971, kthesa përfundimtare e jetës së shqiptarit të madh nis me përfshirjen e Kosovës nën Jugosllavinë, sipas vendimeve të fuqive më të mëdha të Evropës në takimin e Londrës më 1913. Në vitin 1915, malazezët pushtojnë Shkodrën dhe legjendës së rezistencës për bashkim kombëtar i mbetet të kërkojë ndihmën e ndërkombëtarëve. Francezët afrohen dhe konsulli i tyre në Shkodër, Bikok, i thotë Isa Boletinit dhe njerëzve të tij që të shkojnë në Ambasadën Franceze në Cetinë, asokohe kryeqytet i Malit të Zi, nga ku do të merrnin vizë për të shkuar në ndonjë vend neutral. Pikërisht këtu nis edhe plani për ekzekutimin e shqiptarit të madh. Njerëz të Boletinit kishin vënë re një lidhje të çuditshme të diplomatëve francezë me ata malazezë në Shkodër, por kjo do u vinte në mendje më pas. Gjithsesi Boletini dhe shpura e tij mbërrijnë në Cetinë dhe më tej bëjnë një vizitë në ambasadën franceze, ku u tregohet një telegram i paraqitur si urdhër i ministrit të Jashtëm francez për t'i nxjerrë në një vend neutral. Ndërkohë, anglezët, më bujarë, e ftojnë Boletinin ta marrin nën mbrojtje, por nisur nga ligjet e maleve, ai preferon "mikun që i hapi derën i pari". Pak orë më pas, në mëngjes, Isa Boletini sheh se shtëpia ku bujte ishte rrethuar me xhandarë malazezë. Shqiptarët merren dhe dërgohen në Nikshiq, duke u mbajtur gjatë gjithë kohës nën survejim.
Ekzekutimi
Thyerja e frontit malazez nga austriakët në të njëjtën periudhë kohe dënon me vdekje përfundimisht Isa Boletinin. Ushtarët malazezë e shoqërojnë atë bashkë me njerëzit më të afërt në Danilograd dhe më pas në Podgoricë. Më 23 janar 1916, në ditën kur malazezët po u dorëzonin kryeqytetin pa luftë austriakëve, duket urdhri për vrasjen e Boletinit dhe njerëzve të tij nuk mund të shtyhej më tej. Ekzekutimi i besohet një njësie ushtarake që kishte për qëllim mbajtjen e rregullit në qytet, deri në dorëzimin e tij trupave austriake. Ja rrëfimi i Tafilit, nipit të Isa Boletinit, që i mbijetoi ngjarjes, sipas librit të Skënder Luarasit: "Nja 80 xhandarë kishin zënë pritë në të dyja anët e urës së Ribnicës, karshi prefekturës, afër kishës katolike. Unë me dy vëllezërit, sipas lajmërimit të kasnecit, po ktheheshim për në shtëpi, te axha (Isa), patrulla në krye të urës, që po priste ardhjen e axhës, na ndali. Kur oficeri urdhëron ndalimin, xhandarët me pushkët gati të qëllojnë pyesin: Kush asht Isa Boletini?! Por oficeri ndërhyn duke u thënë: Mos shtini, nuk është asnjë nga këta!".
Por që tre vëllezërit nuk kanë mundësi të lajmërojnë Boletinin për vendimin e malazezëve, pasi me përdhunë, nën kërcënimin e armëve mbyllen në një shtëpi dhe mbahen të bllokuar. Në këtë kohë Isa Boletini, vet i tetë, kishte hedhur hapat e parë në dërrasat e urës së Ribnicës pa e dalluar se edhe nga pas krahëve xhandarët e mbyllën udhën që të mos kishte asnjë mundësi daljeje. "Një oficer komandues u kërkon shqiptarëve të dorëzojnë armët, por Isa Boletini kundërshton: Jo besa! S'ja kam dorëzue, as Krajlit, as Mbretit. Dhe nxjerr armën. I pari që shtie ishte njëfarë Pero Buriqi nga Vasoviçi. Menjëherë flakë për flakë përgjigjet edhe Isa Boletini dhe të tijtë me nga dy revolverë në duar. Brenda disa minutave, të rrethuar nga të gjitha anët nga dhjetëra xhandarë, vriten të gjithë, Isa Boletini dhe dy të bijtë, Halili dhe Zahidi, që ishte student në Vjenë, dy nipërit, Jonuzi dhe Halili, Hajdar Selim Radisheva, kunati i Isait, djali i vëllait të Hajdarit, Idriz Bilimi dhe Misin Bala nga Isniqi. Nga ana tjetër mbetën të vrarë tetë xhandarë dhe plagosen dyfishi. Shfaqja u sodit nga disa ministra malazezë të strehuar në prefekturën e qytetit", rrëfen i mbijetuari.
Sipas Gjillasit
Nuk ka ndodhur shpesh që sllavët të shkruajnë me respekt për shqiptarët, aq më pak ata të jugut. Por duket madhështia e Isa Boletinit i ka kaluar caqet. Millovan Gjillas, shkrimtari i njohur disident, në veprën e tij "Toka pa Drejtësi", botuar në versionin anglisht në Nju Jork, në vitin 1958, shkruan me respekt për shqiptarin në këtë vepër të tijën, që shumë e kanë krahasuar të barasvlershme me "Donin e Qetë" të Shollohovit. Ja si e sjell ai momentin e vrasjes së Boletinit: "Beteja e Isës me ushtarët e tij vullnetarë nuk kishte vazhduar shumë, pavarësisht heroizmit të rreptë të shqiptarëve. Nga kjo goditje kishte rënë udhëheqësi i tyre dhe besnikët e tij të devotshëm. Njerëzit më të afërt të Isës ishin likuiduar dhe të tjerët ishin shpërndarë në katër anë. Isa Boletini ishte vrarë, por kishte luftuar trimërisht, madje për një kohë të gjatë, pavarësisht se kishte mbetur i vetëm në rrugë të madhe. Ashtu, i plagosur, ishte ngritur në gjunjë dhe sado që nuk kishte fuqi për të mbajtur pushkën, qëllonte me revole që të paktën të vriste ndonjë prej armiqve para se të jepte shpirt. Babai im ishte turrur me vrap drejt tij dhe shqiptari i pamposhtur e kishte kaluar revolen në dorën e majtë, por nuk kishte pasur kohë të hapte zjarr. Një ushtar e kishte vënë në shenjë dhe Isa kishte rënë përdhe. Babai ishte afruar me vrap dhe Isa e kishte vështruar me sytë e mëdhenj dhe të përgjakur, kishte thënë çka në gjuhën e tij amtare dhe në atë çast kishte dhënë shpirt. Babai e kishte marrë mauzerin e tij të gjatë me dorezë të stolisur argjendi dhe e kishte ruajtur si kujtimin më të shtrenjtë. Për çudi edhe ne fëmijëve na vinte keq dhe ndienim hidhërim dhe kishim mbajtur zi për Isa Boletinin. Edhe babait i vinte keq, megji-thëse ai ishte krenar që ishte vrarë prej grupit të tij. Ky ishte një pikëllim i veçantë, ishte më tepër një admirim për një hero sypatrembur të Shqipërisë, që kishte luftuar deri në fund në një fushë të zhveshur, në mes të rrugës së madhe, pa iu lutur kërkujt dhe pa falur askënd, ashtu drejt në këmbë, i pambrojtur. Admirimi për të bënte pjesë gjithashtu në pikëllimin tonë. Në qoftë se një njeri duhet të vdesë, do të ishte mirë të binte ashtu siç kishte rënë Isa Boletini. U kujtoftë për jetë nga ata që e panë dhe nga ata që kanë dëgjuar për të! Shumë më vonë ne i patëm treguar babait dhe e ngacmonim për këtë, se kishim lexuar që Isa Boletini kishte vdekur në Shkodër. Babai nuk e pranonte një gjë të tillë. Por për të nuk kishte aq rëndësi nëse ky kishte qenë Isa Boletini vetë, apo ndonjë nga oficerët e tij, kryesorja ishte se shqiptarët që kishin luftuar në atë betejë dhe, sidomos prijësi i tyre, që nuk mund të ishte njeri tjetër veç Isa Boletini, ishte vrarë. Babait i kishin thënë se ky ishte Isa. Dhe kjo mjaftonte për të, fakti i rënies së tij ishte provuar për jetë të jetëve me zjarrin e pushkëve".
Varrimi
Të marrë në pyetje nga autoritetet austriake, ministrat malazezë u justifikuan se kishin pasur informata se Isa Boletini do të provokonte ngjarje për të djegur dhe plaçkitur qytetin. Sipas tyre, ai ishte vrarë duke sulmuar prefekturën në përpjekje me patrullat e ushtrisë. Organizatorë të drejtpërdrejtë të vrasjes ishin ministri i Luftës, gjenerali Veshoviq, i kunati i Krajl Nikollës, komandanti i Përgjithshëm, gjeneral Janko Vukotiqi, ministri i Punëve të Brendshme, Plamenac, prefekti i Podgoricës, Ramadanoviçi e të tjerë. Trupat e Isa Boletinit dhe njerëzve të tij u vendosën fillimisht në një dhomë të prefekturës, ku u bë edhe identifikimi. Varrimi u bë në Podgoricë dy ditë më pas me pjesëmarrjen e mijëra shqiptarëve banorë të zonës. Nasuf Dizdari nga Shkodra mbajti një fjalim para se arkivoli i Boletinit të futej nën dhe. Gjithsesi askush nuk besonte për vrasjen e Boletinit, pasi nuk ishte hera e parë që lajmet e bënin të vrarë. Po kështu nuk u besua dhe një komunikatë zyrtare e ushtrisë austriake, që jepte lajmin e vrasjes së tij "gjatë një përpjekjeje me malazezët".

Nga Mitrovica në Vlorë, biografia e një shqiptari të madh

Isa Boletini u lind në 15 janar 1864 në Boletin të Shalës, Mitrovicë, në kufi me Serbinë. Në moshën 17 vjeçare mori pjesë në Lidhjen e Prizrenit.
Mbështeti rilindësit shqiptarë, veçanërisht për shkollat, madje ndërtoi shkollën e parë në gjuhën shqipe për Boletinin e Shalës. Turqit kërkonin shkatërrimin e Boletinëve dhe veçanërisht zhdukjen e Isës, pasi ata ishin kthyer në kundërshtarët kryesorë të pushtimit. Pikërisht një gjeneral turk, Dervish Pasha, shtypi popullin e krahinës dhe dogji kullën e parë të Boletinëve.
Armiqësia ndaj serbëve nis më 1908, kur Isa me njerëzit e vet çarmatos bandat serbe të komanduara nga konsulli rus i asaj kohe, të furnizuara me armë po nga Rusia. Pas Luftës së Parë Botërore turqit, të mbështetur nga serbët vendas sulmuan Boletinin, por nuk ja arritën qëllimit pasi ushtria turke thyhet. Kjo ngriti shumë reputacionin e Isa Boletinit dhe si rrjedhojë me të u bashkuan qindra shqiptarë të tjerë. Në të njëjtën kohë ai rindërtoi kullën si dhe shkollën shqipe, që ruhen edhe sot.
Duhet thënë se Isa Boletini ka qenë në krye të kryengritjeve shqiptare kundër serbo-malazezëve, por edhe turqve, nga viti 1901 deri në vitin 1912. Në këtë periudhë emri i tij u lakua e komentua shumë në shtypin e kohës i lidhur me betejat e Cernalevës, Kaçanikut, Shkupit dhe të Kalasë së Mitrovicës, ku gjeti vdekjen edhe konsulli rus që ndihmonte serbët në operacionet kundër shqiptarëve.
Në nëntor 1912, për ti shkuar në krah Ismail Qemalit, Isa Boletini i ndjekur nga serbo-malazezët e turqit, përmes një moti të ashpër, e shkurton në kohë rekord largësinë nga skaji më verior i banuar me shqiptarë, deri në Vlorë. Këtu ngarkohet dhe krijon Gardën e parë të Ushtrisë shqiptare duke vendosur rregull në disa zona të jugut e duke mbrojtur zonat e bregdetit nga forcat greke.
Më 1913 shkon në Londër si përfaqësues i Ushtrisë shqiptare. Në muzeun historik të Londrës gjendet një portret i tij i titulluar: Gjenerali me qeleshe të bardhë.
Më 1915 vihet në mbrojtje të qeverisë së Princ Vidit dhe me mbështetjen e kolonelit holandez Thomson, krijon xhandarmërinë e parë shqiptare.
Më 1916 gjendet në Shkodër për të organizuar mbrojtjen nga malazezët, kohë kur sajohet edhe vrasja e tij.
Vepra e Isa Boletinit është nderuar në çdo kohë në gjithë Shqipërinë etnike. Emrin e tij e mbajnë shkolla, rrugë, lagje e sheshe. Gjithashtu ka një batalion special të ushtrisë shqiptare, aktualisht i instaluar në Irak, që mban emrin e Isa Boletinit.

Ferdinand Dervishi panorma.com.al

Paska ra ne mes te rruges me pushke ne dore si burrat.

[biligoa]

shum bukur ka shkruar kjo zojusha dajci.. per is boletinin..

mos e ka shpin tek kinema dajti kjo?

Zoti brari me postimin me poshte e ke pergjegjen e asaj pyetjes qe bere te tema e z.R.Ceci