Bëmat e fundit nga Gazeta Java!

[Hyj-Njeriu]

Kjo teme duket me shume si tryeze alkimisti ose zejtarit ne kohen e zbulimit te hekurit.

Gjuha shqipe nuk ka nje kohe te percaktuar qarte te ndarjes ne gegerisht e toskerisht.
Fjala dialekt do te thote dy gjuhe,pra shtresezim gjuhesh. Pra eshte nje variant gjuhesor ku nje gjuhe i mbivendoset nje tjetre te meparshme apo te ciles i mbivendoset nje tjeter.

Keshtu qe nuk asnje logjike qe te themi se kemi 2 dialekte,duhet gjetur nje fjale tjeter per te pershkruar toskerishten e gegerishten. Pra o njera eshte shqipja origjinale dhe tjetra ka marre shume elemente rrenjesore te nje gjuhe tjeter duke krijuar keshtu dialektin(po kjo gje do terbonte secilen pale duke qene se eshte bindje e ndersjelle se jane te pastra) ose jemi perballe nje procesi krejtesisht anormal gjuhesor boteror,pra gegerisht e toskerisht 2 variante jodialektore(mungon mbivendosja e nje gjuhe tjeter) te se njejtes gjuhe,pra si te themi njera eshte me e evoluar se tjetra.( edhe ketu do plaste nje sherr i tmerrshem,duke qene se eshte bindje e ndersjelle 'superioriteti' evolutiv).

Atehere u gjet mirekuptimi me ane te nje genjeshtre te bukur,jane te dyja dialekte e u mbyll kjo pune.

Pa gjetur kur jane krijuar keto variante te shqipes e pse u krijuan gjithe fjalosjet permblidhen tek shprehja 'lesh me tresh'. Ndarja gjeografike eshte si e bere me thike,lumi shkumbin,po ashtu dallimet mes nenvarianteve toske jane shume me te vogla sesa dallimet midis nenvarianteve gege. E pse ?

[Baptist]

Kjo teme duket me shume si tryeze alkimisti ose zejtarit ne kohen e zbulimit te hekurit.

Gjuha shqipe nuk ka nje kohe te percaktuar qarte te ndarjes ne gegerisht e toskerisht.
Fjala dialekt do te thote dy gjuhe,pra shtresezim gjuhesh. Pra eshte nje variant gjuhesor ku nje gjuhe i mbivendoset nje tjetre te meparshme apo te ciles i mbivendoset nje tjeter.

Keshtu qe nuk asnje logjike qe te themi se kemi 2 dialekte,duhet gjetur nje fjale tjeter per te pershkruar toskerishten e gegerishten. Pra o njera eshte shqipja origjinale dhe tjetra ka marre shume elemente rrenjesore te nje gjuhe tjeter duke krijuar keshtu dialektin(po kjo gje do terbonte secilen pale duke qene se eshte bindje e ndersjelle se jane te pastra) ose jemi perballe nje procesi krejtesisht anormal gjuhesor boteror,pra gegerisht e toskerisht 2 variante jodialektore(mungon mbivendosja e nje gjuhe tjeter) te se njejtes gjuhe,pra si te themi njera eshte me e evoluar se tjetra.( edhe ketu do plaste nje sherr i tmerrshem,duke qene se eshte bindje e ndersjelle 'superioriteti' evolutiv).

Atehere u gjet mirekuptimi me ane te nje genjeshtre te bukur,jane te dyja dialekte e u mbyll kjo pune.

Pa gjetur kur jane krijuar keto variante te shqipes e pse u krijuan gjithe fjalosjet permblidhen tek shprehja 'lesh me tresh'. Ndarja gjeografike eshte si e bere me thike,lumi shkumbin,po ashtu dallimet mes nenvarianteve toske jane shume me te vogla sesa dallimet midis nenvarianteve gege. E pse ?

Allahile mos llomotit - a edhe ketu e rrase hunden a? Jo me mire thuaj jane dy kombe se dy gjuhe koktetul, dialekt trimosh dialekt. Ti s'di cka eshte gjuha jo do te flasesh per dialekte.

[Baptist]

1. "Qesh me lime" i thone kesaj me lart, gjuhe e te rriturve, gjuhe femijesh, dialekt ... se me tresh ...

2. Kam kerkuar qe ne fillim te temes por s'po ma sqaron njeri se cila gegerishte do standartizohet, apo mesohet ne shkolla.

He, gjalle qe'ke ti (qesh me sharre) e?

1. Dialektet jane menyra te te shprehurit ne nje gjuhe te vetme. Par eshte "menyre" e jo "protokol". Pastaj i shtohen edhe dallime tjera por ne pergjithesi ka te bej me rrathe te caktuar shoqeror te cilet me kohe (spontanisht) zhvillojne menyra partikulare te te shprehurit te mendimeve a ideve te tyre. Por ne te shumten sidomos kur kemi te bejme me ndryshime te natyres tingullore ajo ne te shpeshten e rasteve vjen si rezultat i ndikimeve te huaja..., por qe transformimet tingullore vijne edhe nga brenda pikerisht si rezultat i menyres se formulimit origjinal te mendimit i cli len pershtypje aq te madhe te degjuesit sa qe fillon te imitohet, dhe me kohe arrine te shnderrohet ne norme... (ok s'mund t'i perfshij te gjitha.)

2. Kaq problem i madh te paska zene?!!
Pyet francezet...

[Hyj-Njeriu]

Allahile mos llomotit - a edhe ketu e rrase hunden a? Jo me mire thuaj jane dy kombe se dy gjuhe koktetul, dialekt trimosh dialekt. Ti s'di cka eshte gjuha jo do te flasesh per dialekte

Cfare eshte dialekti zoteri ? Po qe se nuk e di ben mire te vazhdosh alkimistin .... dialekt = 2leksos= 2 gjuhe... Spo te pyes se c'eshte gjuha se besoj kaq e ke arritur....

[Lioness]

He, gjalle qe'ke ti (qesh me sharre) e?

Qesh me lime (levizi pak shkronjat ) e kisha per kete me poshte:

Per k'to arsye gegnishtja asht, e duhet me u konsideru si gjuhe e te rritunve ma teper se dialekt.

Me kete apostrofin vend e pa vend po me habisni per Zotin. Ne cilin dialekt te gjuhes se te rriturve perdoret ky apostrofi pa dogane? (Sqarim per ne me gjuhe kalamajsh qe s'marrim vesh akoma nga llafet e te rriturve.)

PS: Verdalle jam sharre verdalle, qeto zgjedhjet ne amrik na kane shti ne hall .

[Baptist]

Allahile mos llomotit - a edhe ketu e rrase hunden a? Jo me mire thuaj jane dy kombe se dy gjuhe koktetul, dialekt trimosh dialekt. Ti s'di cka eshte gjuha jo do te flasesh per dialekte

Cfare eshte dialekti zoteri ? Po qe se nuk e di ben mire te vazhdosh alkimistin .... dialekt = 2leksos= 2 gjuhe... Spo te pyes se c'eshte gjuha se besoj kaq e ke arritur....

"Dialekt" eshte menyre e te folurit, e jo gjuhe e folur, o shqiptar!

Nocionet "gjuhe" dhe "fjalim" kane dallim te madh qe ti nuk e kap dot.


1577, from M.Fr. dialecte, from L. dialectus "local language, way of speaking, conversation," from Gk. dialektos, from dialegesthai "converse with each other," from dia- "across, between" + legein "speak"

[Baptist]

Qesh me lime (levizi pak shkronjat ) e kisha per kete me poshte:



Me kete apostrofin vend e pa vend po me habisni per Zotin. Ne cilin dialekt te gjuhes se te rriturve perdoret ky apostrofi pa dogane? (Sqarim per ne me gjuhe kalamajsh qe s'marrim vesh akoma nga llafet e te rriturve.)

PS: Verdalle jam sharre verdalle, qeto zgjedhjet ne amrik na kane shti ne hall .

He, se me kapi dia-rhea nga keto dia-leksemat.
Apostrofi perdoret ose nuk perdoret (pune qefi) ne fjalet ku dialektologjikisht eshte leshuar ndonje shkronje perberese e fjales por edhe ne raste kur leshohen rrokje te plota. Ka raste qe mund te perdoret ashtu me lopate si un' per te zgjatur metrikisht rrokjen paraprake duke e shkurtuar nga pas, etj, etj,... pune qefesh nga te rriturit por kalamajve nuk u lejohet te shkruhet "I'm" por "I am".

ja psh kete shprehjen "amrik" nuk ta merr vesh fmija por po i dhe bile nje apostrof aty ku duhet, ai do ta kuptoje me lehte: am'rik' e sidomos nese e shenon me A te madhe te shtypit.

Tejter hall mos t'gjetë vec zgjedhjeve t'amrik's!
E di ti se dialekt quhet edhe ai qe flitet nga nje grup shkenctaresh te se njejtes lemi?

[Hyj-Njeriu]

"Dialekt" eshte menyre e te folurit, e jo gjuhe e folur, o shqiptar!

sigurisht,por ceshtja eshte nga lindin keto menyra te foluri apo gjuhe... interpretimi i fjales dialekt eshte i dy-anshem ... Ka domosdoshmerisht nje arsye me te thelle sesa deshira e mire per te ndryshuar gjuhen apo interpretuar ate.

Kudo ku shfaqen format dialektore ka ndodhur nje ndryshim rrenjesor. shtresezimi i gjuheve te ndryshme ka sjelle kudo ndryshime rrenjesore e krijime dialektore.
Shembull kemi sllavet e jugut. Cu vendos mbi iliret flasin njesoj(pervec slloveneve per te cilet duhet studim me vete) kurse c'u vendos mbi traket gjuhe tjeter... Dialekti sllavo-maqedon ,ku sllavet u vendosen mbi iliret por u dominuan gjithmone prej shtetit bulgar ka perbere gjithmone nje problem serbo-bullgar.

Po njesoj mbivendosjet e gjuheve e popujve kane dhene dialekte pa mbarim ne cdo cep te europes. Vete familjet gjuhesore te medha,latino,gjermane e sllave jane formuar si pasoje e ketyre mbivendosjeve gjuhesore.

Per kenaqesine tone varianti Geg i folur prej pertej aleksinacit e deri ne shkumbin me nje territor prej rreth 50-60 mije km 2 mund te quhet ndoshta dialekti me shtrirje me te madhe ne europen joruse. Po ashtu toskerishtja me rreth 35 mije km2 mund te quhet nga me te medhenjte.

Nuk ka asnje arsye te forte qe nje dialekt te krijohet vetiu,se keshtu i desh qefi. As largesia krahinore nuk mund te jete arsye,pasi gegerishtja psh flitej prej shkumbinit ne nish,ama poshte shkumbinit humbte ? e pse?
Kur ti pergjigjesh ketyre pyetjeve e te gjendet origjina e te folures gege e asaj toske atehere mund te besh edhe kaposhin alkimist deri atehere ben mire te mendohesh 10 here para se te nxjerresh konkluzione mbi dicka te ciles nuk i njeh rrenjet e formimit.

[Baptist]

O djal ti s'merr dot vesh se te gjitha shkurt e shqip i kam ilustruar hiq pa i vene ne pyetje ti ne shkrime paraprake.

Nuk ka "mbivendosje" gjuhesh qe te prodhojne dialekt o shqiptar. Ato jane hibridizime e sinkrecione te cilat prodhojne nje gjuhe plotesisht te re e ndryshme nga ato prej te cilave rrjedh ajo. -Ajo qe une nuk arrij ta kuptoj eshte: pse rrasesh te sqarosh dicka qe nuk e ke te qarte per veten tende?!!

Kroatishtja dhe serbishtja ta zeme nuk kane kurrfare dallimi me te madh se dialektet e kroatishtes qe fliten brenda kroacise, madje disa dialekte te brendshme kroate kane dallime shume me te thekshme me vet kroatishten se gjuha kroate me ate serbe, por ata jane kombe te ndryshme ne saje te kultures primare shoqerore dhe te fese.

Sllavomaqedonishtja eshte hibridi me i tmerrshem i idiomave qe mund te ekzistoje, ajo as gjuhe nuk mund te quhet...ajo ndaj vet vetes qendron si dialekt multipel, se jo me ndaj gjuheve qe e rrethojne.

Prandaj shko meso kuptimin e nocioneve te fjaleve qe po perdor para se te mesosh problematiken ne te cilen perdoren ato se na bere te fitojme dieare te gjitheve.

[Hyj-Njeriu]

une e kam shume te qarte se si jane krijuar dialektet,problemi im i vetem eshte gjuha shqipe e dialektet e saj.
Nuk kam kurrfare dyshimi se dialektet vijne nga mbivendosje gjuhesore ku njera gjuhe dominon plotesisht por efektet e te tjerave ndihen jo vetem ne fjalor por edhe ne tingull,ne metrike... Psh dialekti arvanitas duke qene se populli jeton mes grekeve ka perfituar nje 'valezim' grek,theksi bie sipas ligjit grek etj pra sic do e fliste shqipen perafersisht nje grek.po ashtu me arbereshe me ka rastisur te degjoj sesi shperfytyrohen disa elemente te te folurit sipas ligjit te italishtes.

Prandaj po te them,bej kujdes kur flet se ndryshimet nuk jane ne hava se dua une apo ti,por kane nje logjike te forte nderhyrjeje nga jashte apo diferencimi shekullor per te mos thene mijevjecar.

Gjithe ceshtja permblidhet tek nje pyetje qe deri me sot asnje si ka dhene ndonje pergjigje bindese.
Kur u krijuan dialektet e shqipes dhe pse ?
Une kam nje teori qe e mbaj per vete deri ne nxjerrjen nga dheu ilirik te shqipes antike.Aty do shoh ne kam te drejte,po zotrote qe ske lene llaf pa thene po konkluzione zero ?