KINO-DITARI : Filma të rinj në 2008

[autori]

Pjesa e dyte e Life is a miracle Tema e filmit te fundit Me premto ("Zavet")eshte gjithmone e lidhur me njerezit e thjeshte qe mundohen te jetojne siç munden.

Nje film i merzitshem dhe shume banal, edhe pse nganjehere mund te mashtrohesh nga dialogjet qe banaliteti eshte ne funksion te ironise qe Kusturica perdor. Pra, mrekullia Kusturica, sikur po shuhet pak e nga pak. Regjizori i Arizona dream, Mace e zeze, mace e bardhe, Underground, Le temps des gitans, filma qe aq shume i kemi pelqyer, nuk po di sesi te vazhdoje akoma te perdori kameran.

Nuk po behem mbare te shkoj ta shikoj... Por eshte e vertete qe kam degjuar se eshte vertet film i dobet...

Ndofta nuk ka qene aq e vertete qe ka ekzistuar nje mrekulli e quajtur "made in Kusturica". Personalisht, filmat e tij te dikurshem vetem nje pjese i kam pase pare ne kinema, dhe asokohe, nuk merrja vesh shume "nga keto pune". Kisha pare nja dy Kusturica ("Underground", "Arizona dream") dhe me ishin dukur te mrekullueshem. Eshte njesoj sikur sot ti te shohesh vetem filmin e fundit te Kusturices apo ndonje film nga Eastwood-i, dhe pas disa vitesh te thuash "aaaaah, ne vitet 2006 a 2007, kam pas pare nje film te mire te Kusturices dhe Eastwood-it". Dhe te mos kishe pare as "Body rice", as "Tout est pardonné" as...(nuk po i permend dhjetra filma te mrekullueshem "te vegjel", por qe vlejne 10 here me shume se... ). Ti me kupton.

Keshtu qe para disa kohesh, rastesia e solli te rishikoja disa filma te vjeter te Kusturices, ca ne tv, ca ne ekran kinemaje. Per mendimin tim, "Koha e jevgjiteve" (Time of the Gypsies - "Dom za vesanje") eshte film SHUME i mire, ndofta me i miri i regjizorit. I mire shume eshte edhe fituesi i palmes se arte ne Kane, ne 1986, "When Father Was Away on Business" ("Babai ka shkuar me sherbim" --Отац на службеном путу ( Otac na sluzbenom putu ). E pashe vjet ne ekran te madh kinemaje dhe ja vlente : Nje film felinian ("8 1/2"), me ngjyra ballkanike.

"UNDERGROUND" , vjet e kam riparë ne dvd. Me eshte dukur nje katastrofe e vertete... Nje tmerr i pafund (nje tmerr prej 3 oresh... ti e di qe eshte film i gjate). Ndersa "Arizona dream" nuk guxoj ta rishikoj se kam frike se do me lemerisë po aq shume sa "Underground"...

Keshtu qe ka fort mundesi qe Kusturica, perderisa arrin te bjere kaq poshte sot (me filmin qe ke shkuar dhe e ke pare (ps: Vincent me thosh qe kish dale nga salla e kinemase ne krye te 30 minutave... s'kish duruar më shume... ), pra perderisa Kusturica bie sot kaq posht, del se nuk ka qene ndonjehere "aq lart" sa kemi kujtuar une dhe ti bashke ...

[autori]

Titulli i plote i dokumentarit eshte "LITVINENKO - helmimi i nje ish agjenti te KGB" shpjegon edhe subjektin e filmit.

Aleksander Lidvinenko, ish kolonel i KGB-ne ( sherbimet sekrete ruse), ne vitin 1998 refuzon urdherin e superioreve te tij per te eleminuar ne Londer biznesmenin e njohur rus Boris Berezovski dhe ne nje konfence shtypi asokohe ne Moske, ben publike kete gje.

I kercenuar me jeten, kerkon azil politik ne Londer, ku dhe e helmojne ne 1 netor te 2006-es.

Kaq per historine. Dokumentar interesant ku kuptohet fuqia e sherbimeve sekrete ruse ku ka punuar dikur edhe Vladimir Putin, presidenti aktual i Rusise. Por per mua, interesi i filmit shkon me larg, shkon në te kuptuarit te asaj qe sherbimet sekrete ruse, kane qene, jane dhe me sa duket do te jene, nga kollonat më te forta te shtetit rus.
Andropovi, i pari shef shteti Sovjetik i ardhur nga KGB-ja, eshte dhe ne fakt edhe babai i vertete i reformimit te Bashkimit Sovjetik (Rusise). Gorbaçovi - veçse vazhdues i programit te tij (perestrojka, gllasnost), ndersa sot, Putin, edhe ai ish-shef i KGB-se vazhdon mbreterimin e platformes politike te Sherbimeve Sekrete.

Ku dua te dal ? Dua te dal ne ate qe, me sa duket, popujt me tradite te konfirmuar shtet-formimi, krijojne ne Historine e tyre mekanizma qe bejne te mundur konsolidimin e shtetit. Ne rastin e francezeve ato do te ishin sherbimi publik (shkollat, spitalet...); ne rastin e italianeve lobet e ndryshme (si sindikatat, kisha, ...); ne rastin e ruseve, na qenkan sherbimet sekrete.

Ku dua te dal ? Dua te dal ne ate qe ne shqiptareve, na duhet me patejeter qe heret apo vone, ne projektin kombetar tonin, duhet te krijojme mekanizma te kesaj natyre, qe me sa duket varen nga historia e çdo vendi, natyra psikologjike e tij, etj etj e qe jane te domosdoshem per krijimin e nje shteti serioz e modern.

[peoples]

Der freie Wille => Vullneti i lire

Dita, e perktheva : Gjykoni vete sepse duke pare filmin del se regjizori i le hapesire interpretimeve te ndryshme te te gjitha veprimeve qe kryejne personazhet, por dhe zgjedhjet qe keto personazhe bejne ne jete (ne film). E fundit, eshte veçse nje histori dashurie dhe vullneti nderhyn shume. Do rrish apo do ikesh, keshtu perkthehet sekuenca e fundit e filmit. Pra, vullneti apo gjykimi, jane te pershtatshme si fjale.

[ocean wave]

autor, me beri pershtypje qe e ke gjykuar "No country for old man" si europiani vertete nuk je i vetmi, e shte anakaluar nga europianet.. po ka me shume se c'te ze syri ai film (dhe syte te zene shume gjera aty), edhe heshtja eshte aty ku duhet..editimi eshte super

tjeter, si se ka permendur njeri Daniel Day Lewis tek "There will be blood" Cfare nervash qe ka/shpreh ai aktor! me pelqen dhe per faktin qe i zgjedh filmat me shume perpikmeri per cfare mund ti pershtatet, dhe ne jeten personale eshte tip i vertete.

the savages? "The Diving Bell and the Butterfly" nga Janusz Kaminski..keto jane filma qe ja vlejne te permenden e te analizohen

[autori]

..keto jane filma qe ja vlejne te permenden e te analizohen

faleminderit per permendjen dhe analizen.

[autori]

...dhe nuk bie pre e dhunes spektakolare dhe banale si p.sh ne filmin e fundit te Tim Burton ku gjaku eshte i filmuar shume seriozisht dhe ku banaliteti defryes i ngritur si estetike, mjeron vertetesine qe duhet te permbaje nje film edhe pse i nderthurur me endrra apo kompozime djallezore artistike.

S'ke marre shembullin qe duhet !

Filmi i fundit i Tim Burton nuk eshte as spektakel, as banalitet perkundrazi, ka fort shance te jete kthimi i Burton-it ne origjinen e tij, pra ne kohen e filmave te pare te tij te mrekullueshem si "Edward me duar te arta".
Po, Burton filmon gjakun shume seriozisht. Mos duhet ta filmonte "me te tallur" ?? Nese duhet ta filmonte ose jo, kjo eshte tjeter gje, por nje kineast i mire, nese filmon diçka, duhet ta filmoje ate (ne rastin konkret, gjakun), me seriozitet ! Apo jo ?!
Jane filmat e keqinj (apo telefilmat torollakë) ato qe filmojne (shfaqin) gjakun "me te tallur", pra ne nje menyre te tille qe vetem kalamajt e besojne.

[autori]

Tema e filmit te fundit te Kusturices Me premto eshte e lidhur me njerezit e thjeshte qe mundohen te jetojne siç munden. Por, macet, muzika teper shqetesuese, te fortet serbe, kurvat, dhe peisazhet e bukura te Serbise, nuk e shpetojne filmin qe bie ere deshtimi, ose me mire si nje dirigjent qe ka humbur kontrollin dhe nuk di te drejtoje me instrumentistat e tij te çmuar.

E pashe dhe une me ne fund filmin e ri te Kusturices.

Ne fakt, filmi nuk çalon per nga forma, ai eshte film kusturician sikunder dhe filmat e tij te meparshem (jam dakort qe tani ai thjesht perserit veten). Por per mua, problemi i filmit eshte permbajtja e tij. Dhe ajo eshte rreaksionare (fjala rreaksionar ne shqip nuk duhet kuptuar ne sensin qe i dha diktatura komuniste, pra rreaksionar=anti-komunist. Reaksionare quhet çdo gje qe eshte kunder progresit social).

Mesazhet reaksionare te "Zavet" ("Më premto", "Promise me this"), edhe pse te fshehura (ne dukje, shikohen veçse kurva, mafioze, fshatare, gjela-deti, lopë...etj) jane:

- poshte qyteti, poshte qytetaria. Rrofte fashatarlleku, rrofte katundaria !(qe ne kontekstin serb, perkthehet : "Rrofte Pale, kryekatundi i republika serbska, poshte Sarajevo, qender e civilizimit"
-poshte Amerika (ne film tallet hapur me dy kullat binjake te 11 shtatorit).
-poshte Bashkimi Europian ( nje personazh tallet hapur "me normat e vendosura nga BE-ja).
-Poshte NATO (ne gojen e nje personazhi, degjohen aluzione tallese per NATO-n)
-Poshte moderniteti (kur Kusturica filmon qytetin, filmon veçse vajza me xhinse te ngushta, qe i karikaturon si kurva. Ndersa per personazhin e tij kryesor, djaloshin e ri nga fshati, zgjedh nje vashez gjithe nure e bukuri !! Sigurisht, katundarët kane gusto, "dine te zgjedhin" )
-poshte demokracia. Personazhet e jetes politike ne filmin e tij jane veçse nje tufe me mafjoze, qe blejne tendera ndertimi me rrushfete. "Ja, u thote Kusturica serbeve, deshet demokraci ? Ja ku e keni, nje tufe me mafiozë".
-Poshte George Bush (nje personazh i filmit thote: "Hitleri vriste çifutët nga inati; ky i sotmi (pa ja thene emrin Bushit) vret arabet (pa ja thene emrin ketyre te fundit) nga budallalleku"

Që Kusturica eshte nostalgjik i ish Jugosllavise se Titos kjo eshte e drejte e tij, por qe kete nostalgji, keto frustracione (mllefe, siklete) t'i shfryje permes nje paçavureje te tille fundamentaliste (ikona ortodokse gjate gjithe filmit !!), cinike (tallet keqas me gra te trasha ne peshë !!), maskliste, vulgare (kulmi eshte skena e kastracionit !!), meskine, populiste, nuk ma priste mendja.

Dikur, para 10 vjetesh, mediat e akuzuan per pro serb, kur beri "UNDERGROUND". Mendoj se ja kishin me te pa drejte. Asokohe, Kusturica deklaroi qe nuk do bente me filma. Por pas pak vitesh nderroi mendje. Te kish ndenjur me mendjen e pare, nuk do kish bere keq... Ka lënë koqen e namit me kete paçavuren e fundit...


trailer i filmit: http://www.dailymotion.com/video/x47...ost_shortfilms

[autori]

"Te vjen nga nuk e pret"- thote nje fjale e urte : "Cloverfield", produkt hollywoodian (studio "Paramount"), eshte film i mire !!

Ne fakt, per nga forma, filmi i ngjan "Blear witch project", pra gjithshka supozohet se eshte filmuar nga nje protagonist i ngjarjes, me kameren e tij amatore.
Ngjarja eshte pushtimi i Manhatten-it ne New York nga nje monster gjigandeske, per te cilen nuk jepet asnje shpjegim ne film (aq me mire).

Jo keq, por diç më pak interesant se sa "I Am Legend" ( i krahasoj, meqe jane dy filma qe flasin pak a shume per te njejten gjë: nje katastrofe ne New York). Gjithsesi, jemi ne vazhden e filmave post-11 shtator. Dhe e njejta filozofi mbizoteruese : s'kemi më ç'të hakmerremi, as kunder kujt. Hajde te shpetojme koken !

web site i filmit : www.cloverfieldmovie.com/

[peoples]

S'ke marre shembullin qe duhet !

Ndoshta, por meqe e pashe dhe nuk me bindi shume me ate komedine muzikore, e vendosa qe ta krahasoja nga ana e dhunes. Ti e di qe kinemaja qe kur ka dalur nga vezorja e Lumières qe filmonte punetoret e gjore qe dilnin me biçikleta nga uzinat, e deri me sot nuk ka reshtur se kopjuari dhunen e jetes. Ka kopjuar psikozen njerezore dhe njerezia eshte shtremberuar pak nga imazhi qe ka nje force te madhe, aq me teper kur ai eshte i manipuluar nga montazhi dhe forcat e tmerrshme te zhurmes dixhitale.

Gjaku qe rrjedh tek Burton, nuk bind. Kemi te bejme thjesht me nje ujdi te regjizorit me forcen e ketij momenti. Pra, spektatorit i ofrohet te kuptoje se kush ishte koha viktoriane? Ku padrejtesite tmerronin popullin? Dakort. Por me çfare? Me nje enderr? Edhe nje kinema e tille mund te qendroje, por ajo nuk ma shpon shume retinen. E vendosa ta krahasoja me Libre arbitre sepse mendoj qe sot kinemaja po shkon drejt ketij qellimi: t'i lejoje spektatorit te nderhyje ne ngjarje, ta jetoje ate, t'i krijohet me shume hapesire. Gjithnje spektatori eshte identifikuar me menyren sesi regjizori trajton kohen, hapesiren, por ne pak raste ai arrin t'i beje pyetje vetes per format qe filmi ne vetvete permban. Ti e di, vendosja e kameras ka shume rendesi ne ndertimin e filmit, edhe pse as ti as une s'jemi profesioniste. Dhe kamera e ketij filmi (Libre arbitre) gjendet prane personazheve, i ndjek ato kudo. Nuk po flas per ritmin, por per nje nderhyrje teper energjike. Normalisht regjizorit i krijohet mundesia te pershkruaje nje histori nga pozitat e nje njeriu te mbyllur, qe punon me nje ekip te ngushte dhe qe i ben balle pengesave materiale dhe financiare duke rene ne kompromis me ato qe mbajne vulat, por filmi akoma jeton dhe ka deshire te jetoje. Pra filmi zhvillohet plan pas plan, ndersa tek Tim Burton nuk ka jete, une i shoh planet si nje vizatim qe eshte i perfunduar; tek Kusturica, te duket vetja ne nje koncert te tijin parizien plot aheng me trupen. Sidoqofte, te shohesh nje film eshte nje eksperience personale. Jean Epstein thoshte: "jamais je ne pourrais dire combien j'aime les gros plans américains"

[autori]

... tek Kusturica, te duket vetja ne nje koncert te tijin parizien plot aheng me trupen...

Te thosha dhe ne mesazhin pararendës: nuk eshte aq "folklorik" ("koncertal") sa eshte ne dukje, filmi i fundit i Kusturices : eshte film plotesisht i paramenduar, i qëllimtë. Kusturica nuk eshte do kushdo : ka fituar dy Palma te Arta biri i botes. Filmi qe pé ti dhe une ka qene ne 20-shen e filmave per konkurim ne festivalin e Kanës (imagjino !!! - pra ai e di shume mire qe, edhe po beri nje film te nje cilesie kaq te keqe, prap se prap filmi i tij pranohet automatikisht ne Kanë).

Dua te them qe Kusturica di se ç'ben, di ku ecen, e di fare mire ciles ideologjie i beson (anti-perendimit, anti-demokracise, anti... ç'te duash ti). Pse, mendon se eshte "folklorike" ("koncertale") qe fshatari serb qan me lot e me qyrre para televizorit, tek shikon nje ruse te qaje ne momentin e marrjes se medaljes se arte ne Lojrat Olimpike, nderkohe qe luhet himni kombetar rus ??
Ajo qe me "habit", par contre, eshte se sa me marifet nje regjizor, ose me gjere nje njeri qe merret me art mund te "fshehe" qellimet e tij, ideologjite te cilave i beson dhe me sa mllef mund t'i shprehe ne vepren e tij. Gjithe duke na thene : "oh, kemi te bejme me nje perrallë, (un conte), me nje "koncert", merreni me te qeshur !"