KINO-DITARI : Filma të rinj në 2008

[autori]

Kete film do ta kujtoj te pakten per batutën me te forte te vitit: i thote nje djale i ri shokut te tij : "Dashuria borgjeze ta kall datën, apo jo !" (borgjeze ne kuptimin e sentimenteve, jo vetem thjesht ne kuptimin klasor) ("L'amour bourgeois fout la trouille hein !").

Ndofta "Kufiri i agimit" nuk eshte filmi me i hatashem i Garrel-it por mua me duket se edhe ky film, sikunder pararendesit e tij, konfirmojne ate qe e mendoj prej kohesh: ka fort shance qe lloji i kinematografise qe ben Philippe Garrel, do te kete nje influence te hatashme ne vitet e ardhme. Nga ato kryesorët e kryesoreve ! Qe shpikin. Sa here qe shikoj nje film te tijin, qofte dhe jo plotesisht te realizuar, them me vete : ky ka shpikur vertet diçka ne zanatin e tij, por "ende s'ja kane dhene diplomen" ! (dhe s'kane per t'ja "dhene" ndonjehere, se dhe ai vete nuk e do ).

[autori]

Coluche ka qene humoristi më i famshem francez i shek XX (vitet '70-80).

Ka nje merite te padiskuteshme ky film: rikonfirmon, tamam si "the Queen" (Mbreteresha) i Stephen Frears qe, filmat e mire biografikë (bio-pic) jane ata qe nuk merrem me gjithe jeten e nje personazhi qe ka ekzistuar realisht, por vetem me nje cope te jetes se tij. Ndofta thjesht sepse eshte e pa-mundur te shfaqesh ne 2 ore jeten e nje njeriu !

"Coluche" [Kolysh] rrefen historine 4 mujore te ketih humoristi, ne momentin qe i kercen damari dhe vendos te prezantohej si kandidat per Zgjedhjet Presidenciale ne France, ne 1981.

Qofte dhe per kete menyre te trajtimit, (me gjithe disa difekte evidente), ky bio-pic eshte vertet per t'u lavderuar !!

[autori]

Kishte shkrujt peoples para ca ditesh:

My magic. Një tjetër film që hungëron porsi ai ujku i uritur. Magjistari, një burrë i mbushur me dhjamë, por dhe me tru, na tregohet duke thithur njëra pas tjetrës gotat me uiski. Edhe një tjetë... edhe një tjetër... edhe një tjetër... edhe një tjetër... edhe një tjetër... Magjistarit në këtë moment nuk i lejohet më të pijë, dhe ai merr gotën dhe e kafshon, e ha, e përtyp. S'ka gjak. AI është një magjistar. Filmi fillon këtu.
Por ky magjistar ndan me spektatorin një hapësirë të dashur. Ai rrit një fëmijë. Ai përpiqet t'ia plotësojë kushtet. Këtu ndërhyn magjia e Eric Khoo. Ai na jep një ngjarje, siç edhe në filmin e parafundit të tij Bee with me, por kjo ngjarje bëhet familjare sepse regjizori nuk del nga qarku i trishtueshëm familjar.

Ndaj kete opinion te tijin (me perjashtim te faktit qe ky burri "na paskërkësh edhe tru" - nuk besoj se ka "njerez me tru" dhe "njerez pa tru", nejse... me duket se i ka rà shkurt peoples ). Film i mire. Duhet ndjekur Eric Khoo me filmat e tij. Pastaj, ka dhe nje gje interesante ne kete mes : shikon njeriu jeten ne Singapur, pa folklorizma dhe pa etnicizma. Jo shfaqje (koncert), por shfaqje(shpalosje jete para syve) !

[autori]

Para nja 5 vitesh, mileti kujtoi se Woody Allen kish marre fund, perderisa po perseriste veten me monotoni te pashoqe (" Hollywood Ending", "Melinda & Melinda", "Anything Else"). Pastaj, nga titulli i ketij te fundit, ndofta ka thene me vete: ka ardh koha te bej vertet diçka tjeter :Anything else !!

Woody e la New York-un, erdhi ne Europe, ndryshoi plothuaj krejt "stil", dhe realizoi "Match point" (jo keq !), "Scoop" (pa ndonje interes...), "Cassandra's dream" (ky film duhet te jete shume here me i mire sesa me eshte dukur: do desha ta rishikoja, kam frike se eshte nga filmat me te mire te Woody Allen!), dhe tash se fundi: "Vicky Cristina Barcelona".

Te gjithe keta filma i ka realizuar ne Europe. Me se shumti ne Angli. Kete te fundit, ne Spanje.

Ne thelb, me filmin "Vicky Cristina Barcelona", Woody ka dashur te vere balle per balle (do me thene me na tregu, me na shfaq) dy anë te ndryshme te dashurise oksidentale : ate all-amerikane, disi më egoiste, më kalkulatore, me materialiste, dhe ate alla-europiane, më sentimentale, me "histerike", më "patetike", më natyrale.

Po deri ku ja ka arritur ? Nuk po guxoj e te them qe dhe Woody, duhet te dale ne pension si puna e Clint Eastwood-it, por dhe shume ketej neper Europe, s'ka pse sillet... sepse, do perfundoje prap si puna e Melinda & Melinda & Melinda & Melinda.......


ps: Më erdhi keq per diçka : Barcelona eshte nje qytet qe e njoh mire, kam qene disa here, shume here biles. Eshte qytet i pisët (zhuls !), dhe pikerisht, pislleku i Barcelonës, ne nje fare menyre, perben dhe lezetin e sharmin e tij. Ndersa Woody Allen e kishte filmuar qytetin si... kartoline U zhgenjeva...

[korçar]

"Vicky, Cristina Barcelona", Woody Allen dhe miku i tij Aristofani...

Ka diçka interesante me filmat e Woody-t... Ne shfaqje te tyre - dhe meqe ra fjala, "shfaqje" nuk do te thote gje tjeter veçse ç-faqje, "te hjek faqen", "te hjek ftyren", "te hjek masken" - jane teper interesant, e kam llafin ne kohen e projektimit te filmit, te bejne zap kollaj. Sapo del nga ç-faqja ndihesh sikur nuk ke pare asgje, hiç. Te gjitha, gati, haroen! Nuk te ngelet asgje. Gjithçka firon. Dhe nuk e di mire a eshte fenomen i pergjithshem i komedise, apo i tragji-komedise, apo fenomen i filmave te Woody-t?... Pak keshtu pak ashtu them une. (Dhe meqe bie fjala prape, kam pershtypjen se kjo eshte pse-ja e te qenit nga me te miret, te filmit "Cassandra's Dream", sepse i perafrohet me shume drames, apo tragjedise - por prape ngelet tragjedi "Aristofani", "shkelqimvarfer"...) Sidoqofte kjo eshte forca e filmave te Woody-t, sepse jane interesant vetem ne kohe projektimi, koha e projektimit dhe e filmit jane nje, ne ndryshim me kohen e projektimit dhe kohen e filmit te fimave dramatike (ata te miret) jehona e te cileve vazhdon jashte salles se kinemase, e te ndjek e te ndjek si bishti qenin.
Keshtu puna dhe me "Vicky, Cristina Barcelona-n", sapo del nga salla gjithçka firon, sikur s'ke pare asgje. Por nuk eshte gje e lehte kjo qe ben Woody, ta kam llafin jo ç'dokush mund ta beje. Nje gje te mire kane filmat e Woody-t te koheve te fundit sepse pershfaqin disa nga femrat, fytyrat e trupat, me joshese te kinematografise (per ata qe i kane qejf femrat e bukra). Ne vetvete dhe kjo eshte kenaqsi. Por aty ngec rabaja... Fundja fundit Woody po i ben qejf vetes duke bere keta filmat e fundit. Pse jo, ia del mbane me mire se East-Woody. Filmat e Woody-t jane te fresket, si perimet e fresketa, por pa shije. Por qe i bejne mire tretjes.

P.S. Autor-o une per vete nuk e pranoj si argument "ndotesine e Barcelones" sepse eshte argument folklorik... Ca eshte folklorik filmi, ti dashke t'ja shtosh...

[autori]

... Sidoqofte kjo eshte forca e filmave te Woody-t, sepse jane interesant vetem ne kohe projektimi, koha e projektimit dhe e filmit jane nje, ne ndryshim me kohen e projektimit dhe kohen e filmit te fimave dramatike (ata te miret) jehona e te cileve vazhdon jashte salles se kinemase, e te ndjek e te ndjek si bishti qenin.
...
Keshtu puna dhe me "Vicky, Cristina Barcelona-n", sapo del nga salla gjithçka firon, sikur s'ke pare asgje. Por nuk eshte gje e lehte kjo qe ben Woody, ta kam llafin jo ç'dokush mund ta beje.

... Filmat e Woody-t jane te fresket, si perimet e fresketa, por pa shije. Por qe i bejne mire tretjes.

P.S. Autor-o une per vete nuk e pranoj si argument "ndotesine e Barcelones" sepse eshte argument folklorik... Ca eshte folklorik filmi, ti dashke t'ja shtosh...

Keshtu e perjetova dhe une filmin. Krahasimi me perimet e fresketa pa shije, por qe bejne mire per tretjen... klas !

Sa per punen e "ndohtesise" se Barcelones, faji eshte imi: perpara se te postoja mesazhin, kisha shkruar: "Pislleku i qytetit perben dhe forcen e tij". Pastaj, nuk di pse, zevendesova fjalen force me lezet.
Shkurt, dua te them qe Barcelona, duam apo s'duam ne, nuk eshte qytet clean, dhe i tille duhej filuar, siç eshte, i zhurmshem, i "pisët", "histerik". Besoj se jemi dakort: te filmosh nje realitet, sidoqofte ai, nuk eshte folklorizem.
Nejse...

[autori]

Depardon eshte ndofta dokumentaristi më i mire qe kane francezet, e ndofta nga me te miret sot per sot ne bote.

S'ka ngelur kritikë kinemaje pa i bere elozhe filmit te tij te fundit: "La vie moderne" (Jeta moderne).

Mua nuk me pelqeu... Ose me sakt, më là te ftohte...

Depardon filmon disa fermerë, ne zona te thella te Frances. Fundi i botes. Fundi i nje bote...
Fotoja e filmit eshte e mire shume. Por qe mbetet foto, dhe nuk kthehet ne film. Fermerë 80 vjeçarë qe per minuta te tere pozojne para kameres, pa hapur gojen nje sekonde te vetme...

[peoples]

Aspak dakort me ty autori. Depardon ka pothuajse 10 vjet që e ka nisur këtë projekt me jetën e fshatit. Që nga titulli, ironik në kulm, vihet re një tradhëti që po i bëhet kësaj shtrese popullsie. Depardon është njëherësh artist dhe sociolog, ai nuk i përpunon skenat, i gjen ato ashtu siç janë, pa i dëmtuar dhe sakrifikuar për të shndërruar një plan që do të pëlqehet.

Nëse dokumentari i shek. të XXI-të merret me probleme sociale, siç edhe ka qënë gjithmonë arma e dokumentaristëve franceze (Jean Rouch, Chris Marker për të cituar vetëm disa), Depardon e filmon njeriun që harrohet nga modernet, konsumatorët e melaminës, dioksinës, kautçukut e plehrave kimikë me shumicë në pjatat tona.

Depardon është një regjizor, ai ka si armë artin e tij, nuk ka mundësi të përdori të tjera mjete. Regjizorët, siç edhe Sandrine Bannaire (Elle s'appelle Sabine) para disa muajsh fliste për sëmundjen e motrës së saj, dhe të gjithë të sëmurëve të tjerë, komunikojnë jo si gazetarë, jo si të dërguar specialë për të mbushur emisionet e formatuara të televizionit.

Këtu mund të përmendet dhe filmi i fundit Je veux voir (Dua të shoh) i Joana Hadjithomas e Jalil Joregne. Udhëtimi i Catherine Deneuve zgjat pothuajse në të gjithë filmin. Një plan sekuence e mrekullueshme, por që të shti tmerrin me atë përdorim kamera. Edhe pse është fiksion, filmi ka nota dokumentareske të theksuara. Dyshja regjizoriale don të shohi me sytë e një bukurie (Belle de jour Bunuel. Aktore Catherine Deneuve) katrahurën, rrënojat e Libanit të pas luftës.

Pra dhe Depardon na tregon jetën dhe një gjeneratë që po largohet, kush rri mbrapa? Mister, një kulturë që shuhet, një traditë që nuk gjen më vazhdues.
Prandaj mospëlqimi i një dokumentari të tillë, mund të jetë pak si shumë i lehtë për t'u pranuar si argument se heshtja e filmuar nga regjizori nuk thotë më shumë. Forca e imazheve, në këtë botë të stërmbushur me imazhe, është tepër kërcënuese.

[autori]

peoples,
shume dakort jam une me ato qe shkruan ti, nga germa A tek germa ZH, por ato qe shkruan ti, jane teori, sepse une e di qe :
-Depardon ka si arme artin e tij dhe nuk ka mundesi te perdore te tjera mjete
-qe ai nuk i perpunon skenat, por i jep "bruto", siç jane
-qe "Je veux voir" eshte film i mire (dakort, per me teper qe e pashe mbreme ne kinema)
-qe pas kesaj gjenerate pleqsh fermerë qe po u largoka, u shuaka nje kulture e nje tradite
-qe ka 10 vjet qe Depardon merret me jeten e fshatit
-qe titulli qenkërka ironik.
-qe Depardon qenka njeheresh artist dhe sociolog

Godard (me fal per citimin e shpeshte te tij) do thoshte: "des mots, des mots, des mots" (llafe, llafe, llafe). Po filmi ?? S'pashe une, asgje nga keto qe thua ti ne film ! Perveç se disa fermerë tejet te moshuar, qe psheretinin dhe s'kish ç'ti thonin gje tjeter Depardon-it, qe i ka tashme filmuar nja 10 here te tjera, ne keto 10 vitet e fundit (dhe qe kane dhene dy filma te mire)

ps: te them nje sekret : mos u influenco shume nga Frodon, tek CdC. Shih më se shumti se ç'mendojne ne kesi rastesh Burdeau, Neyrat, Renzi, Delorme. Ne rastin me te mire, e thone troç : "ky film te hedh hi syve" ("Ce film est un leurre" : leurre = Chose artificieusement présentée pour attirer et tromper). Ne rastin me te keq (kur nuk duan konflikt me shefin e tyre), e qepin squpin dhe bejne sikur nuk e kane pare filmin (rasti ne fjale) !

[autori]

Dy regjizorë te rinj libaneze (me ka pas pelqy filmi i tyre i pare, "A perfect day") , nisen nga nje princip i thjeshte: aktorja franceze Catherine Deneuve viziton Libanin, disa muaj pas luftes disa-javore ne korrik te 2006-s ne kete vend. Dhe shkon ne Jug te vendit (kufiri me Izrealin). per te parë ç'ka ndodhur. "PER TË PARË" - siç thote dhe titulli i filmit.
Nisur nga nje iniciative e tille, dy regjizorët i "ngjiten" prapa aktores, dhe filmojne. Dhe qe jep nje film-fiksion-dokumentar. Qe me se tepermi dokumenton se sa eshte dokumentar (biles nuk eshte fare !!).