KINO-DITARI : Filma të rinj në 2008

[autori]

Kisha informuar gabim kur shkruaja se filmi eshte shfaqur ne USA ne rreth 100 kinema: pas disa kerkimeve, konstatova qe filmi eshte shfaqur ne 18 nentor ne veçse 15 salla (nga rreth 5 mije qe mund te kene USA). Pra filmi mund te thuhet me plot gojën se filmi i eshte fshehur publikut amerikan, vendi ku box office eshte mbret. Objektivi duket se ka qene i qarte: filmi te mos shikohet. Pikë.

Duket ashiqare ne kete video te llafazanit te palodhur te Fox News Bill O’Reilly, ku ai i sulet me terbim producentit te filmit ne fjale, miljonerit amerikan Mark Cuban : www.youtube.com/watch?v=83qPmcmt8Z4&eurl

Ose ky tjetri : www.youtube.com/watch?v=4A2vsA2J4eA&eurl



(ps: portreti i producentit te filmit Mark Cuban, qe eshte dhe president i "Dallas Mavericks", Mark Cuban : http://en.wikipedia.org/wiki/Mark_Cuban ). ne foto

[Xingaro]

Pashe nje parmbreme ne kinema "30 giorni di buio"....film me kot s'kisha pare ndonjehere.

http://www.cineblog.it/galleria/big/...ays-of-night/1

[Baptist]

Si fillim, kinematografia lindi ne fillim te shek. e XX per te treguar, pershkruar, (to show, to describe) boten njerezore ku jetojme.

Me gjithe respektin z. autori por kjo nuk eshte aspak e vertete. Ky opinion eshte i barabarte me nje pohim te llojit:
"autori u lind per te shkruar keso gjerash ne forumin shqiptar!"

Asgje ne natyre, nuk eshte e lindur me nje qellim paraprakisht te perkufizuar, e aq me pak Filmi. Pra, nuk u 'lind': "per te treguar, pershkruar, (to show, to describe) boten njerezore ku jetojme."

Per kontrast: edhe filli i ketij arti si gjithe arteve te tjera, rrenjet i ka te zhanri fantastik, i cili nuk ka te bej asgje me jeten apo si e jetojme ne ate; Filmi nuk eshte fotografi, as dokument i momenteve ne jeterat tona. Ato mund te jene dokumentare, memoare etj, por filma kinematografik nuk jane.

Sic dijme te gjithe, Filmi eshte rrjedhoje spontane e zhvillimit te perbashket te shkencave dhe shoqerise se civilizimit njerezor; eshte rezultante heterogene e qindra shkencave dhe arteve te cilat sollen deri te shfaqja e tij dhe shfrytezimi te mirave te tij nga shoqeria jone. E jo per te pershkruar boten ne te cilen jetojme sepse ate mund te shkojme ta shohim vet. Ose te zgjedhim ta shohim ne kanalet qe transmetojne filma te ketij lloji sic jane serite survival, safary, apo thjeshte produksionet e National Geografic.
Pra filma te cilet jane prodhuar enkas: "per te treguar, pershkruar, (to show, to describe) boten njerezore ku jetojme."

Por ja qe pak e nga pak, qellimi fillestar i kinematografise u denatyrua, dhe kinematografia sot, qe ka shkuar pothuaj e tera per lesh, ne te pakten 90% te rasteve, nuk pershkruan më (describe) boten njerezore ku jetojme, por tregon, rrefen (tell) historira te kesaj bote.

Siper asaj qe thash se filmi nuk eshte lindur me nje qellim, me duhet te kompenzoj duke thene se ekzistimi i filmit nuk ka qellim fare. Jemi ne ata qe ia percaktojme kete rol, bashkerisht me autoret. Cdo gje varet nga ajo cfare ben me te! Kjo pergjegje vlene edhe per ata qe merren me pyetjen e qellimit te ekzistences se tyre. Nje paracaktim i tille nuk ekziston, -ate ia percakton vetes ne varshmeri prej asaj se si e perdore ti ate, apo cfare ben ti me te, e jo me cfare 'duhet' bere!

Filmi eshte medium. Mediumi eshte mjet. Kjo qe thash eshte ligj i natyres se gjerave te ketij lloji. As "qellimi" i Librit nuk ishte per te shkruar Bibla, aniqe Bibla eshte Libri i pare i shkruar, (edhe emrin e ka prej saj). Dhe askush nuk e quan "denatyralizim te librit" permbajtjen dhe formen apo strukturen qe ka Libri sot.

Te kthehemi te citati
Prandaj citatin kurent e ke thene plotesisht pa kuptim, ose ke harruar t'ia vesh kuptimin. Thenia: Nuk pershkruan boten njerezore por rrefen historira te kesaj bote i bie: edhe te pohosh edhe te mohosh te njejten gje ne te njejtin mendim!

Dhe kjo buron nga fakti se: pershkrimi (description) eshte rezultat i rrefimit (tell) [pra, "tale"], pershkrimi eshte i pamundur pa rrefim, tregim, kallzim, apo narracion. Andaj, nese mohon njeren ke kundershtuar edhe tjetren. (Apo jo?)

Pra rrefimi, narracioni (ajo qe quhet "ana romaneske e filmave") triumfoi mbi pershkrimin, perjetimin e kesaj bote, shkurt triumfoi mbi reflektimin, meditimin mbi boten (to think).

Ketu po ben fjale per 'disiplina' alias (teknika shprehese) te narracionit filmik.
Mirepo percaktimi i "teknikes" do te varet nga ajo se cfare ka zgjedhur autori per te na rrefyer.

meditimi simultan
Edhe romani ka potencial te hatashem per "reflektim" me cka lejon dhe nxite meditimin kreativ te auditoriumit te vet gjate leximit. Ne kete menyre ekzistimi i potencialit shprehes me ane te kesaj teknike edhe ne Roman, nuk e definon ate si medium te "mbytur" ne teknikat e narracionit kinematografik apo si te pavlere!

post meditimi ose meditimi retroaktiv

Ne raste tjera autori mund te vendos qe reflektimin e tij ta zhvilloje ne menyre te paster dhe te shkarkuar nga procesi aktiv i meditimit te auditorit gjate narracionit te tij me qellim qe kete ta shtyej (to postpone it) deri ne fund te narracionet te vet. Sepse ekzistojne narracione te atilla qe nuk jane te pershtatshme te transmetohen permes nxitjes ne meditim, gjate procesit te "kapjes". Sepse nje lajthitje e tille e auditorit qe nxite meditim te thekshem simultan gjate procesit te kapjes se reflektimit, mund te shkaktoje nderprerje ne komunikim, ("keputje" te filmit). Lejimi i meditimit, ose shkaktimi aksidental i tij gjate procesit te pasqyrimit mund ta mjegulloje ate pasqyre aq sa te humbet komunikimi dhe qellimi i narracionit i cili ne kete rast eshte postmeditimi, (ngarkesa per meditim te pastajme) i asaj qe eshte ekspozuar para teje, ashtu qe te te mbaj peng per muaj, vite, madje edhe gjate gjithe jetes, ndaj asaj qe i je ekspozuar ne veper. (kujto filmat tu ta paharruar ose romanet qe nuk i harron).

Per mendimin e shumkujte kjo, 'teknika' e dyte eshte shume me e rendesishme, me e vlefshme apo me artistike si 'qellim' se gjithe llojet e narracioneve tjera artistike.

Me shkurt: narracion (talle) eshte cdo gje qe arrine te te transmetoje nje informate te cfaredoshme.

Nje pulle kemishe e ekspozuar mbi nje pasqyre eshte (narracion) transmetim informate, dhe nxites per meditim. Por vlera e ketij meditimi dhe sa do te zgjase ai varet nga produktiviteti i tij. Pamundesia per ta definuar ate do te rezultoje me "hudhje" madje edhe pengese e humbje e "ritmit" filmik.

Megjithate megjithate, ja qe ka mbetur nje 10% qe reziston : "Redacted" ("Redaktimi, korrigjimi"), filmi i fundit i regjizorit te njohur amerikan Brian De Palma ( http://www.forumishqiptar.com/showpo...&postcount=136 ) kofirmon kete gje: kinematografia per fat nuk ka vdekur ! Aleluja !!!!

Te shohim...

"Redacted" ka dale ne tetor ne USA, ne jo me shume se 100 kinema (nga 5 mije salla kinemaje qe ka ne USA !!), dhe eshte pritur tmerresisht keq qofte edhe nga ai i pakët publik qe ka mundur ta shikoje: filmi, fitues i Luanit te argjende vjet, ne Festivalin e filmit ne Venecia, mezi ka ndenjur nje jave neper sallat e kinemave amerikane dhe mezor ka mbledhur 50 mije $ gjithesej... No comment.

-Kjo do te thote se eshte i pavlere.

Ne France filmi doli dje ne gjithesej 50 kinema, nga 1500 kinema qe ka te pakten Franca; dje, ne diten e pare te shfaqjes, salla s'ishte e mbushur as në çerek te saj, dhe 1/3 e publikut doli jashte gjate filmit. Prap "no comment"...

Kjo riverteton ate qe thash siper!

Pra, pothuaj askush më ne shek. e XXI nuk do te shikoje kinematografi te vertete : as nga forma, as nga permbajtja. Po i marr me rradhe:

Per nga forma, "Redacted" pothuaj revolucionarizon kinematografinë: filmi propozon nje kalim nga teatralizimi i te pavertetes (siç ndodh ne 90% te filmave), në dramatizim te se vertetes ! Pra, ne fund te filmit "Redacted" spektatori NUK thote me vehte : "ah, si me qenë e vertetë !!" (kur nje film eshte i teatralizuar aq shume, sa "ngjan" me jeten, pra "si me qene prej vërteti"), por thote: "waah, sikur te ishte film !!" . Pse ? Sepse filmi eshte aq pak, ne mos pothuaj fare i teatralizuar, sa duket sikur te jete jeta vetë !. Kuptohet, per kete, merite ka mbi te gjitha forma e gjetur nga regjizori (nuk po e zbuloj, sepse ne nje fare menyre, ketu qendron dhe "sekreti" i filmit...)

Serish kemi pyetjen cka quajme kinematografi te vertete.
Revolucionet jane ndryshime rrenjesore te nje aktualiteti, -nese dicka ka ndryshuar me rrenje ajo esthe tjetersuar - pra kjo qe po quan ti film nuk eshte film fare.

Ndersa per nga permbajtja, eshte më se evidente se ende pak-kush ne USA, por dhe kudo gjetkë ne bote, ka deshire nje shikoje me syte e tij kete te vertete, (e midis te vertetash te tjera, vietnamizimin e Irakut nga ushtria amerikane).

Nuk eshte puna qe 'REDACTED" eshte nje KRYEVEPER kinematografike; AI ESHTE, por eshte diç më shume se kaq. "Ishte shume e vertete per ta besuar" - tha dikush...

Arti nuk merret me te verteten ne terrenin e vet por me ate te shikuesit. Prandaj ky eshte nje miskomcepcion i rende.
Askujte nuk i intereson drama e botes dhe personazhit qe jeton ne brendesine e terrenit te jetes se nje filmi, por drama e vet dhe botes ne te cilen jeton ai personalisht.
"c'ka ai me Hekuben ... po Hekuba c'te kete me te" eshte misteri i zgjidhur shume shekuj perpara nga Shakespeare ne Hamlet, veper ne te cilen ai studion artin e paraqitur dhe fundamentin e qeshtjeve te fushes qe po diskutojme.
(emfazen ne lidhje me kete ne ndonje relacion te rastit)
Pra ky (Redacted) eshte nje film i deshtuar, nje jo-film ose huqje kinematografike me rrenje. S'do mend pse i ka ikur publiku gjate shfaqjes.

[Fiori]

Bashkohem me mendimin e baptist dhe nga ana ime dua te shtoj...

REDACTED - u hap per kinemate amerikane ne 10 tetor 2007 kur morri pjese ne Festivalin e filmit ne NY. Duke filluar nga kjo kohe reklama per filmin u be ne te gjitha kinemate e medha publike, por njerzit paten nje reagim shume te keq, aq sa kur u shfaq me vone ne nentor gati 'asnjeri' nuk shkoi ta shikonte. Filmat zakonisht hapen ne NY dhe LA dhe kalojne ne qytete/shtete te tjera, por kur filmi nuk beri as leket e dritave te sallave ato dite ne kinema, c'kuptim kish te hapej ne te gjithe vendin?!

Lufta ne Irak, tmerret e luftes nga te dyja palet jane cdo dite prezente ne tv Amerikan, ne jeten amerikane, ndaj ky fakt s'ka si t'i fshihet popullsise aq te madhe ne US, popullsi qe leviz cdo dite per bisnes apo kenaqsi gati ne te gjithe Boten e qe rrjedhimisht nuk e merr informacionin nga 'kinemate' ne vend. Keto te fundit si zakonisht mbeshtetin mendimin 'individual' te nje grupi te caktuar njerzish qe kane ne dore 'kinematografine'.

Ky nenforum nuk me duket si vendi i pershtatshem per te diskutuar problemet qe po diskutohen tek kjo teme. Eshte nje gje te diskutosh filmin dhe vlerat e tij artistike, por te vazhdosh te diskutosh kinematografine/njerzit/shtypin ne nje shtet si Amerika eshte pak e tepruar, sidomos per dike qe s'i ka pare as deren Amerikes.


----


Pink, kisha nje grua afer ne kinema kur po shikonim Vantage Point, aq per te qeshur me ka bere gjate gjithe filmit sa cuditem si nuk me nxorren jashte. Ishte shume e lezetcme sepse sa here jepte oren ne ekran ajo pyeste te shoqin si e shokuar - 'Po fillon filmi prape?'. 5 - 6 here kjo gje I dukej sikur po benin prova ata te kinemase.

[F-tim]

pritnja filmin e ri timin aksion i perzier me horor edhe pak romanc nga vet autori un reghisor un kamerman un heheh

[korçar]

Shko more Baptist shkaperderdhu (a si e ke ate fjalen e teorise tende te madhe) gjekund tjeter.

Fiorke po dhe ti moj e uruar. Ne fakt ka kohe qe nuk shkruan me siç pate shkruar njehere e nje kohe, kur e kishe njeçikeze "shpirt kritik" per gjerat, dhe kishe sidomos energjine e nje çupeline qe besonte te pakten ne forcen e saj. Autori e njeh me mire se ç'do njeri ketu ne kete forum kinemane amerikane, por jo vetem (dhe nuk po te flet per Ameriken, po te flet per kinemane amerikane). Fiorke je bere si e hutuar per bese, ke humbur kuriozitetin e rinise (nuk e di ç'te ka ndodhur, me siguri ose je martuar ose ke lindur - urime ne ate rast), por kjo s'te pengon ti shikosh gjerat dhe boten (oh bobo sa fjale e madhe) me inteligjence. Cudi...

Autor-o une e pashe sot. Sot doli ketu. Flasim njehere tjeter (leri teoricienet e medhenj me nje ane).

[Fiori]

S'ka ndodhur as njera nga te dyja, thjesht jeta me ka perkedhelur shume e nuk me ngelet kohe te merrem me 'thashetheme' boshe. Madje e shikoj si humbje kohe kur njerzit merren me gjerat e vockla si ne kete rast ti merresh me personin tim, e ai merret me numrat qe lexon neper internet jo 15, jo 5000. E une po ja them faktet sic jane duke qene se po i shikoj vete, filmi nuk ju fsheh publikut amerikan, ishte publiku amerikan ai qe vendosi mos e shikonte filmin.

Sinqerisht me vjen keq per 'ulerimat' e tij lol shume nevrastenik duket nga menyra si shkruan. Me qete, nuk ka ardh fundi akoma, pastaj secili ka te drejten e mendimit te vet. Thuaj te pelqeu a s'te pelqeu vete e mos merr persiper te japesh statistika qe as ja u ke haberin.

--------------

Duke u hedhur tek filmat mezi po prisja te shikoja 'Sex & the City' ne maj Madje po organizoja nje mbremje me shoqet, derisa me erdhi njera mi tregoi gjithe piket kryesore te filmit. Tani per tani mezi po pres filmin e ri me Ellen Page, aktorja ime me e preferuar per momentin.


p.s. te shtova 10te pike per rolin e sekretarit

[korçar]

S'ka ndodhur as njera nga te dyja, thjesht jeta me ka perkedhelur shume e nuk me ngelet kohe te merrem me 'thashetheme' boshe. Madje e shikoj si humbje kohe kur njerzit merren me gjerat e vockla si ne kete rast ti merresh me personin tim, e ai merret me numrat qe lexon neper internet jo 15, jo 5000. E une po ja them faktet sic jane duke qene se po i shikoj vete, filmi nuk ju fsheh publikut amerikan, ishte publiku amerikan ai qe vendosi mos e shikonte filmin.

Ah Fiorke Fiorke, s'jam dakort me ty. Nuk kemi te njejten percaktim te "boshes"... Kur thua ti merresh me personin tim. Une s'ta kam me te keq, pastaj ka gje me boshe se te mos merresh me njerezit. Ja qe e paskam diagnozen e gabuar por jo rezultatin... Me duket mua (po te citoj, "jeta me ka perkedhelur shume" ; ne nje fare menyre kete desha te thoja dhe une, megjithese me behet qejfi per ty).

P.S. Sekretar une?... Larg qofte.

[Baptist]

Shko more Baptist shkaperderdhu (a si e ke ate fjalen e teorise tende te madhe) gjekund tjeter.

Fiorke po dhe ti moj e uruar. Ne fakt ka kohe qe nuk shkruan me siç pate shkruar njehere e nje kohe, kur e kishe njeçikeze "shpirt kritik" per gjerat, dhe kishe sidomos energjine e nje çupeline qe besonte te pakten ne forcen e saj. Autori e njeh me mire se ç'do njeri ketu ne kete forum kinemane amerikane, por jo vetem (dhe nuk po te flet per Ameriken, po te flet per kinemane amerikane). Fiorke je bere si e hutuar per bese, ke humbur kuriozitetin e rinise (nuk e di ç'te ka ndodhur, me siguri ose je martuar ose ke lindur - urime ne ate rast), por kjo s'te pengon ti shikosh gjerat dhe boten (oh bobo sa fjale e madhe) me inteligjence. Cudi...

Autor-o une e pashe sot. Sot doli ketu. Flasim njehere tjeter (leri teoricienet e medhenj me nje ane).

Hihihi sa me paska marre malli per keto rreshqitjet tua neper fusha ku s'merr ere. A ka me mire se te mos dish me kend flet? Haahaha.

Fiori dha nje perkufizim te mire per tipat si ju.

Pink, kisha nje grua afer ne kinema kur po shikonim Vantage Point, aq per te qeshur me ka bere gjate gjithe filmit sa cuditem si nuk me nxorren jashte. Ishte shume e lezetcme sepse sa here jepte oren ne ekran ajo pyeste te shoqin si e shokuar - 'Po fillon filmi prape?'. 5 - 6 here kjo gje I dukej sikur po benin prova ata te kinemase.

Jam i bindur se edhe ti ke klithur ja ku po fillon prape, hahahaa

p.s.: Keto vepra filmike qe punohen nga grup autoresh ne nje teme te perbashket, ose nga nje autor i vetem nga pikeveshtrime te ndryshme, tek ne quhen "Omnibuse",... ne Amerike, -atje mund te quhen edhe stil Rashomonie.

[autori]

REDACTED - u hap per kinemate amerikane ne 10 tetor 2007 kur morri pjese ne Festivalin e filmit ne NY. Duke filluar nga kjo kohe reklama per filmin u be ne te gjitha kinemate e medha publike, por njerzit paten nje reagim shume te keq, aq sa kur u shfaq me vone ne nentor gati 'asnjeri' nuk shkoi ta shikonte. Filmat zakonisht hapen ne NY dhe LA dhe kalojne ne qytete/shtete te tjera, por kur filmi nuk beri as leket e dritave te sallave ato dite ne kinema, c'kuptim kish te hapej ne te gjithe vendin?!

une po ja them faktet sic jane duke qene se po i shikoj vete, filmi nuk ju fsheh publikut amerikan, ishte publiku amerikan ai qe vendosi mos e shikonte filmin.

Fiori, do te tregoj nje "histori" (per me teper qe ti i ke qejf "historite" lol) dhe do shkoj te flé, se eshte vone:

Ne vitin 1978, regjizori Michael Cimino beri nje film te mrekullueshem (qe zor se ka njeri qe nuk e ka pare, quhet The deer hunter, dhe qe eshte me Robert de Niro qe shkon ne lufte ne Vietnam, dhe qe eshte ajo skena ku Christopher Walken luan me revolver per te fituar parà). Filmi fitoi palmen e arte ne Festivalin e Kanes, korri sukses te jashtezakonshem ne publik etj etj. Kush nuk e ka pare ate film !
OK.
Vazhdojme.
Dy vjet me vone, te njejtit regjizor, pra Michael Cimino-së (edhe sot e kesaj dite, regjizor i mallkuar !!- nuk ben mê filma), i japin nje dore para, shume parà biles, dhe i thone: bej nje film tjeter, po aq te mire sa te parin. Dhe Cimino ben "Heaven's gate", 3 ore e 30 minuta film, e qe rrefen nje episod pak te njohur ne USA: masakren ndaj emigranteve pokale, ne fund te shek XIX, nga nje bande mercenaresh, per llogari te disa pronareve tokash.

Filmi del asokohe ne kinema (jemi ne 1980), por ne ndryshim nga dy vjet me pare (me "The deer hunter"), kete rradhe publiku e injoroi keqazi filmin. Katastrofë ! Edhe kritika ishte shume negative (njesoj si me "REDACTED" !!!). Nga 3 ore e 30 minuta, filmi reduktohet ne 2 ore, ridel ne kinema javen tjeter, por prap... hiç ! Dhe kompania e Hollywoodit qe prodhoi (financoi) asokohe filmin, falimenton totalisht.

Pse ?

Arsyet nuk ishin tek kohezgjatja. As tek fakti se filmi "ishte i keq". Perkundrazi, "Heaven's gate" konsiderohet sot si nje nga perlat më te mrekullueshme jo vetem te ketij regjizori, por te gjithe kinematografise boterore. Biles per shumekush, eshte edhe me i hatashem se "The deer hunter". Por problemi ishte gjetiu. Amerika nuk kish shume kohe qe kish filluar te sheronte plaget e Vietnamit. (jemi ne 1980). "The deer hunter" ishte shikuar nga nje publik i madh, por siç duket, ky publik nuk mund te "mbante" më, nuk mund te shikonte nje tjeter faqe te erret te historise amerikane, ate te masakres se polakeve ne fund te shek XIX. Dhe çuditerisht ishte i njejti regjizor !! I njejti regjizor qe dy vjet me pare i solli fitime te hatashme kompanise filmike, po i njejti e beri te falimentoje !

Ja qe keshtu eshte nganjehere... Ja qe nganjehere publiku nuk eshte gati te shikoje "ca gjera", i duhet kohe, eshte "shume shpejt" per ti pare, dhe, siç shkruaje ti, "vendos te mos e shikoje filmin"...

Nga e gjithe kjo "histori", me vjen keq per nje gje: qe nuk ke shkuar per ta pare ! Se une jam pak ca si i marre, dhe besoj verberisht ne ate qe, edhe nje biletë e blere per nje film te mire, edhe nje shpenzim i bere per nje liber te mire, eshte nje tulle sado e vockel ne murin e veshtire te ngrehines se artit. Ja qe keshtu ma thote kjo rradakja ime ... (dhe kete e kam provuar duke postuar ne kete forum, qe prej 3-4 vitesh tashmë, apo jo ??!! ...)

per sonte, naten e mire.