Prej dyshimit deri në besim.

[alko71]

Dënimi është realitet konkret dhe njeriu i është nënshtruar forcës, e cila është më e fortë se ai dhe ai nuk ka mundësi që t'i shmanget shtrëngimit të asaj fuqie. Për ne është e barabartë se këtë fuqi besimtari a e quan të “All-llahut” ose ateisti “të natyrës”, “ligje të natyrës” ose “ligj kryesor”. Kjo shmangie e emrit të vërtetë s'është asgjë tjetër veçse lojë fjalësh sofistike. Me rëndësi është se ka qenë i detyruar ta pranojë se ekziston fuqia mbi fuqinë e njeriut dhe ndodhitë, dhe se kjo fuqi dënon dhe vë në sprova.
Njerëzit e ndijshëm, të cilët lebetiten në përfytyrimin e All-llahut si tirani i cili na ndëshkon, do t'i përkujtojmë në atë ç'kanë vepruar disa sundues kur armiqtë e tyre i gjykonin me të ngulur në hu..., do t'i përkujtonim në atë çka bërë xhelati të cilit i qe besuar ekzekutimi i dënimit. Ai sakrificën do ta vënte në bark dhe në pjesën e mbrapme të trupit do t'ia ngulte hurin, i cili në maje ka qenë i mbushur me gozhda. Xhelati hurin shkallërisht do ta ngallmonte ashtu që t'ia shqyente organet e brendshme në tërësi dhe huri të dalë te qafa e sakrificës. Detyra e xhelatit ka qenë që sakrificën ta mbajë sa më gjatë gjallë, deri sa huri të dalë në qafë, në mënyrë që t'i ndjejë të gjitha dhembjet e domosdoshme. Ende më rëndë se kjo është të verbuarit e robërve me hekur të skuqur.

A mundemi të supozojmë se All-llahu (xh. sh.) tiranëve të tillë do t'u përgatisë koktej sepse All-llahu është i dhembshëm dhe i mëshirshëm?
Jo, por skëterrë - kur tashmë nuk ka ekzistuar mjet tjetër që të tillët ta njohin dhe të binden se ekziston Zoti i drejtë - është pika skajore, e fundit e mëshirës.
Në të vërtetë, ky ndëshkim është mëshirë duke e marrë parasysh se kjo është masë edukative dhe këshilluese për ate i cili këtë e ka refuzuar të mësojë prej të gjitha librave të Zotit dhe prej lajmëtarëve të fesë (rusul), për ata të cilët i kanë mohuar edhe njohjet primare të arsyes dhe aksioneve të njeriut.

A është e drejtë që Hitleri, në Luftën e Dytë Botërore, të mbysë njëzet milionë njerëz, që njerëzit e tij ta rrjepin lëkurën nga robërit, që mijëra njerëzve t'u zihet fryma në gypat e gasit dhe t'i djegë në furra dhe që, në çastin e kapitullimit, duke ikur nga pasojat e veprave të veta të këqija, të bëjë vetëvrasje?
Vetëm dis'harmonia dhe paqëllimësia e tërësishme e kësaj bote dhe papërshtatshmëritë e saj mund ta shpëtojnë këtë doras total nga mëkati i tij.
Me fjalë të tjera, çdo gjë që na rrethon, në këtë rruzull përkryeshmërisht të rregulluar e të bukur, nuk flet mbi dis'harmoninë, të gjitha, prej yjv e më të mëdhenj e deri te atomi më i imtë, flasin mbi rendin dhe rregullin. Për këtë, All-llahu nuk do të ishte i Mëshirshëm, as që do të jetë i drejtë, përveç nëse këtë njeri do ta vinte në ambisin e veprave të këqija të tij.

Njeriu i mençur, subtil dhe i arsyeshëm nuk duhet të filozofojë që ta kuptojë vërtetësinë e dënimit. Ai, së shpejti, edhe do ta zbulojë arsyetimin e këtij dënimi në vetvete, në vetëdijen e vet, në sytë e mëkatarit, në shikimet e dorasve, në lotët e fatligëve, në dhembjet e të pezmatua rve, në nënçmimet e të zënëve robër, në tiraninë e ngadhënjyesit, në gurgullimin (gërhatjen) e atyre që vdesin. I tilli, kur ta përfshijë ndjenja e pendimit - e pendimi në çastin e mëkatit është zëri i të vërtetës - do ta kuptojë esencën e dënimit (adhâb) dhe dhënies së llogarisë (hisâb). Kjo llogari me vetveten, ky është kijamet në miniaturë, skëterra më e vogël, kjo, në mënyrë plastike thënë maketa e ditës së Gjykimit. Kjo është drita që jep shënjë në rrezik, e cila ndizet në shpirtrat tonë të tregojë se veprat do të maten, se ekziston e vërteta dhe e pavërteta dhe, kush është në rrugën drejtë edhe zemrën do ta ketë të qetë, e kush është në rrugën e shtrembër do të jetë greminën e pendimit dhe me zemër të zhgënjyer e të dëshpëruar.

[alko71]

Dënimi i kësaj bote është gjithnjë masë edukative, qoftë se ka të bëjë me individin ose popullin. Humbja më 1967 në Sinaj(Egjipti nga Izraeli, Alko)ka qenë leksion , mësim, sikur që ngelja e nxënësit në shkollë është mësim. Gjithashtu dhembjet e të sëmurëve dhe shëndeti i dobët, në krahasim me njeriun i cili ka jetuar jonormalisht - është dëfryer në luksoz dhe bollëk - janë mësim.
Vuajtja ia heq ndryshkun dhe korozionin shpirtit dhe i jep shkëlqim metalit të tij.
Më në fund, nuk dimë asnjë të dërguar (nebij), as reformator (muslih), as artist (fennân) ose gjeni (abkarij), e që nuk i ka shijuar vuajtjen më të rëndë qoftë se ka të bëjë me sëmundjen, varfërinë ose internimin.

Vuajtja, e shikuar nga ky kënd, është mëshirë dhe ajo, në këtë rast, paraqet tatim të obligueshëm, dhuratë e cila paguhet për kalim në shkallën më kualitative.
Nëse, nganjëherë, nuk mundemi ta zbulojmë enigmën e mësimit dhe urtësisë së dënimit, kjo është për atë që nuk kemi mundur ta kuptojmë as ta njohim tërë rrëfimin, por vetëm atë epizodë e cila është ndërmjet kllapave dhe të cilën e quajmë të kësaj bote. Por, ajo që ka ndodhur para kësaj dhe që do të ndodhë pas kësaj, kjo për ne është transcendentale, e panjohura sekrete. Për këtë, në lidhje me këtë, duhet të heshtim me respekt dhe që mbi këtë të mos i shfaqim mendimet tona.

Çfarë do të jetë dënimi pas ringjalljes (ba'th), ne mbi këtë nuk mundemi të detajizojmë, sepse çdo gjë që është e lidhur me Ahiretin është transcendentale. Është e lejuar të parashtrojmë se ajo që në këtë kuptim është thënë në librat e shenjtë në mënyrë alegorike dhe në aluzione, është e ngjashme me atë sikur t'i flasim fëmijës mbi kënaqësitë e marrëdhënieve seksuale, të cilat mund t'i përjetojë vetëm në moshën madhore, sepse në fjalorin e tij fëmijëror nuk mundemi të gjejmë nocion adekuat. Kështu diç e ngjashme është edhe me xhennetin (parajsën) dhe xhehennemin (skëterrën). Me fjalë tjera, përvojat me këto dy nocione, në lidhje me ne, janë transcendentale dhe është e pamundur të përshkruhen me fjalët e përvojës së kësaj bote. Krejt që në këtë aspekt mund të bëhet, kjo është që përafërsisht të përshkruhen, siç është përshkrimi i zjarrit ose parqeve të mrrekullueshme përfundi të cilave rrjedhin lumenjtë; e, në të vërtetë, ç'do të ndodhë, kjo është mbi të gjitha këto përshkrime të përafërsishme, këto janë gjëra dhe fenomene të cilat s'i ka parë syri i njeriut, as s'i kanë rënë ndërmend njeriut. Vetëm se sigurisht mund të thuhet se skëterra është vuajtja më e madhe shpirtërore dhe fizike e cila mund të përjetohet dhe se parajsa është përjetimi më i madh fizik dhe shpirtëror i begative dhe kënaqësive.

Sufitë thonë se xhehennemi është vend i largësisë dhe i izoluar prej All-llahut, e xhenneti vend i afërsisë së Tij dhe gjithë asaj që kjo afërsi e bart me vete: fatin të cilin është e pamundur të përshkruhet.
“Ai i cili në këtë botë ka qenë i verbër, ai edhe në botën tjetër do të jetë i verbër edhe më rrugëhumbur”. (El-Isrâ, 72).
Verbëria, në këtë rast nënkupton zemrën e verbër, mosaftësinë për ta vrojtuar të vërtetën.
Në të vërtetë, ky është shkallëzim dhe krahasim ndërmjet të verbërit dhe njeriut që sheh, atij që është në rrugë të drejtë dhe atij në rrugë të shtrembët. Mirëpo, në Ahiret këto kontraste do të jenë shumë më të mëdha.

[alko71]

“Shiko se si disave iu japim përparësi ndaj disave; e në Ahiret, dallimi në shkallë dhe prioritet do të jetë, vërtet i madh”. (El-Isrâ, 21).

Dallimet do të jenë aq të mëdha saqë gjendja e njeriut nëshkallën e ulët do të jetë sikurse po digjet në zjarr, edhe më keq.
Ky është i njëjti po ai ligj i shkallëzimit i cili dominon në tërë botën fenomenale, qoftë që ka të bëjë me këtë apo jetën pas vdekjes, të njeriut apo hyjnisë, për shqisat tona me botën e dukshme apo të padukshme. Çdo gjë do ta ketë gradën e vet dhe meritën e vet. Dy persona nuk do të nivelizohen.
Kalimi prej shkallës në shkallë do të jetë vetëm në bazë të angazhimit, veprës, përvojës dhe vuajtjes. Së këndejmi edhe konkludimi se në jetën pas vdekjes në shkallën më të ulët do të jetë ai, verbëria zemrore e të cilit në këtë botë ka qenë më e madhe.

Në këtë është esenca e drejtësisë: që çdo njeri të vendoset në vendin, kategorinë dhe meritën e vet. Ai i cili në këtë botë përjeton tirani, do të fitojë në jetën pas vdekjes kënaqësi.
Drejtësia e marrë do të konpensohet.
Dënimi (adhâb) kështu i kuptuar, në të vërtetë është drejtësi, e shpërblimi (thevâb) gjithashtu është drejtësi, e të dyjat janë rezultate të domosdoshmërisë. Kjo është e ngjashme sikur kur themi se prej çelikut më të fortë të konstruktohet motori, prej materies së butë të kauçukut të fabrikohen gomat e forta automobilistike, prej melekuqes së lirë fshisa, prej pambukut kualitativ jastëkët, e prej atij kuantitativ - pejëzat për gypat e kanalizimit.

Këto janë aksionet për të cilat na flasin instikti dhe logjika e arsyes. Këtyre konkludimeve nuk u nevojiten shkrimet elokuente filozofike as arsyetime të veçanta.
Së këndejmi, edhe konfirmimi se të gjitha fetë janë manifestim i të natyrshmes, jokontestueshmes, edhe ai nuk mund të rrëzohet. Për këtë mësimet e tyre janë e vërtetë absolute, të pranueshme me arsye të pastër të cilën nuk e ka shtrembëruar filozofia dhe sofizmi i izoluar, kjo është arsyeja e cila e ka ruajtur urtësinë, mendjemprehtësinë e vet dhe nuk është e ngarkuar me kryeneçësi dhe mendjemadhësi. Për këtë sufij-a (mistiku) edhe thotë se All-llahu s'është i nevojshëm për argumente, porse All-llahu është argument me të cilin çdo gjë tjetër argumentohet. Me të ekzistuarit, dhe domosdoshmërinë e All-llahut e definojmë dhe e njohim ndryshmërinë (kontingjencën). Ai është substancë me të cilën e njohim nduarnduarshmërinë fenomenale. Ai është l o g o s4 nëpërmjet të cilit e mësojmë urtësinë e kësaj bote kalimtare.

Intelekti (akl) i cili kërkon argument për të ekzistuarit e All-llahut, ky është intelekti i cili ka pushuar të mendojë, sepse drita na i zbulon gjërat dhe na tregon për to. Mirëpo, gjërat e ndriçuara nuk janë argumenti jonë për dritën, - në të kundërtën do të ngatërroheshin premisat, si ndokush që gjatë ditës udhëton dhe pastaj pyet: “Ku e ke argumentin se është ditë? Ma konfirmo këtë me argument?!”

Do të vërenim edhe këtë se njeriu i cili e ka humbur pastërtinë e karakterit dhe dëlirësinë e zemrës, është i humbur. Të tillit nuk i mbetet asgjë tjetër, veçse të polemizojë. I tilli e ka humbur çdo gjë. Ai vazhdimisht do të endet dhe kurrë në cak nuk do të arrijë.
Atij që do të ishte kundër dënimit në këtë botë, i cili tronditet, zemërohet dhe e mallkon jetën dhe konfirmon se kjo është jetë e cila nuk mund të durohet, se ai e refuzon, se askush nuk e ka konsultuar para se që është lindur, ose me dhunë është krijuar, se me dhunë është gjykuar në vuajtje dhe se tërë kjo paraqet tirani eklatante, do t'i thonim se të refuzuarit e këtillë (të jetës) me pakënaqësi, është i ngjashëm me artistin që e ka rolin në dramën e cila kërkon që artisti çdo ditë para shikuesve, të pranojë goditje dhe ta shkelin.

[alko71]

Sikur, për shembull, ky ta kishte humbur memorien dhe në shiritin filmik nga jeta e vet ta shohë vetëm këtë rol të cilin ai, si prerje nga tërësia, e luan çdo ditë në skenë, ai së shpejti do të protestonte duke refuzuar të durojë mundime dhe do të thoshte se askush nuk e ka konsultuar, se me dhunë është krijuar, se tiranisht është gjykuar të vuajë, se pa shkak të arsyeshëm para opinionit është nënçmuar dhe se në këtë botë është pa vullnetin e vet të lirë.
Ky artist harron se para fillimit të programit, ka ekzistuar kontrata. Ka paraprirë obligimi prej regjisorit dhe artisti e ka pranuar këtë obligim, e pastaj është obliguar dhe ka kontraktuar se obligimet do t'i kryejë. Krejt kjo ka ndodhur në liri të plotë para se të ketë filluar programi dhe artisti vullnetarisht e ka pranuar rolin e vet 5. Madje e ka pëlqyer rolin e vet dhe është orvatur që ta luajë.

Mirëpo, artisti, para se të ketë dalur në skenë, krejtësisht ka harruar periodën e vet kohore. Për këtë jeta e tij, me obligimet dhe dhembjet e tij është shndërruar në pikëpyetje dhe misterie të pakuptueshme.
Kështu do të sillet njeriu i cili merr me mend se jeta e tij e tërësishme është përfshirë në ekzistencën fizike, në këto disa çaste të kësaj bote, dhe se do të zhduket dhe mbarojë në tokë, dhe se nuk do të ketë kurrfarë ekzistence tjetër përveç kësaj tredimensionale në skenën e kësaj bote.
Ky njeri ka harruar se ka qenë shpirt (ruh)6 në botën e All-llahut, se në botë ka ardhur me detyrë, se vullnetarisht e ka pranuar këtë obligim dhe se ndërmjet tij dhe krijuesit të tij (regjisorit më të madh të dramës në botën fenomenale) janë bërë kontratat dhe obligimet, se pas dramës së luajtur fenomenale - botërore të kësaj jete, do të pasojë ringjallja (ba'th) dhe dhënia e llogarisë (hisâb), dhe se pas lojës së përfunduar kritikët do ta japin fjalën e vet. A ka fituar artisti në popullaritet apo ka humbur në sytë e tyre. Ka të bëjë me harresën, mospërfilljen dhe shikimin e ngushtë, të kufizuar i cili përfytyron se kjo botë është çdo gjë. Kjo është ajo imagjinatë e cila na mashtron dhe na shpie në dilemë, para çështjeve të dënimit të keqes dhe të dhembjes.
Së këndejmi, edhe erdhi emri për Kur'anin se është Vërejtje, Përkujtim (Paralajmërim), Sjellje ndërmend, mësim për të arsyeshmit, mençurit. Mandej edhe i dërguari i Zotit është qortues, përkujtues:
“Tërhiqua vërejtjen!, ti je vetëm qortues, e jo detyrues”! (El-Gashjje, 22)

Bota nuk është tërë rrëfimi. Ajo është vetëm akt, pjesë e dramës. Fillimi i rrëfimit ka lindur para lindjes dhe ai vazhdon pas vdekjes.
Në shikimin e këtillë përfshirës dënimi e ka domethënien e vet. Kështu dënimi në këtë botë fiton domethënie të mëshirës së të Mëshirshmit me të cilën Ai na paralajmëron që të mos bijmë në neglizhencë. Kjo është përpjekje që të zgjohemi, t'i angazhojmë shqisat, që arsyeja të kërkojë përgjigje. Kjo është vërejtje permanente që kjo botë s'do të jetë parajsë, as që kjo mund të jetë. Ajo është vetëm episodë. Dhe se dhënia pas kënaqësive të kësaj bote e orienton të zhyturin e tillë në neglizhencë dhe apati shkatërrimtare.
Pra, ka të bëjë me dënimin sa për sy e faqe i cili, në esencë, është mëshirë. Sa i përket dënimit në Ahiret, ai është njohje dhe përjetimi i të vërtetës dhe drejtësisë absolute të cilës nuk do t'i shpëtojë “atomi i të mirës, as atomi i të keqes”, e kjo është “jekin”, dije autentike mbi rendin e përgjithshëm të rregullatorit i cili çdo gjë aq shkëlqyeshëm e ka krijuar.
“Wa'bud rabbeke hattâ je'tijeke-l-jekin” (El-Hixher, 99).
“Adhuroje krijuesin tënd deri sa të vijë jekini” e “jekin” këtu do të thotë vdekje dhe ajo që pason pas saj.

[alko71]

Ç'mësova nga vetmia?


A je i sinqertë?
Kjo është pyetje në të cilën të gjithë pozitivisht dhe shpejt do të përgjigjemi, sepse të gjithë ne për vetveten parashtrojmë se jemi të sinqertë dhe se nuk gënjejmë. Ndonjëri do të pranojë një a dy gënjeshtra të vogla, por të gjithë konsiderohemi jashtëzakonisht precizë dhe të sinqertë dhe se denjësisht e flasim të vërtetën.
Përveç kësaj, të lejojmë që së bashku ta vështrojmë këtë pohim evident, dhe së shpejti do të konstatojmë se si sinqeriteti është send mjaft i rrallë dhe se njeri plotësisht i sinqertë thuajse nuk ekziston.
Është evidente se shumica prej nesh e mashtrojmë vetveten kur supozojmë se jemi të sinqertë. Sepse, ne, madje edhe para se ta kemi hapur gojën, fillojmë të gënjejmë nga çasti i zgjimit në mëngjes. Me fjalë tjera, nganjëherë edhe vetë mënyra e të krehurit të cilën e kemi zgjedhur bëhet gënjeshtër; plaku i cili, që të duket më i ri, i lëshon flokët si tinejxher - gënjen; gënjen edhe plaka e cila i ngjyros flokët e saj që të duket më e re.

Gënjeshtër është edhe tufa e flokëve nga tembla e cila e mbulon rrashtin e kresë së “qelanit”. Gënjeshtër është edhe proteza në gojën e dhëmbrishurit. Gënjeshtër janë edhe rrobat e lehta prej tergalit të cilat i fshehin teshat e ngrohta, prej leshit. Këto të njëjtat janë edhe korsetat dhe brezat rreth gruas barkoshe. Kraholi artificial i plastikës në gjinjtë për thithje të femrës së lodhur, - është gënjeshtër. Të shminkuarit (kozmetika) me të cilën njeriu dëshiron t'i mbulojë rrudhat, edhe kjo është lloj i gënjeshtrës memece. Pudra, të kuqtë e buzëve, surma, makijazhi në sy, qerpikët artificialë, të gjitha këto janë tashmë gënjeshtra të bëra para se ta hapim gojën e të flasim.
Edhe gërsheti i nxënëses në kokën e vashës tridhjetëvjeçare paraqet gënjeshtër. Gënjeshtër është dhe mjaft keq ndikon goma përtypëse në gojën e njeriut në moshë. Të gjitha këto e bëjnë njeriun gënjeshtër edhe pse ende as gojën nuk e ka çelë.

E kur dikush e çel gojën dhe thotë: “Mirëmëngjesi!”, ai këtë e thotë nga shprehia dhe tradita. Këtë ia thotë edhe atij që ia do të mirën edhe atij që s'ia do të mirën. Prandaj, edhe këtu gënjen, sepse me fjalë ia ka dëshiruar mirëmëngjesin edhe njeriut ndaj të cilit është i disponuar armiqësisht.
Ose, kur dikush e ngren dëgjuesen e telefonit dhe i kërkon gjërat të cilat vërtet nuk i dëshiron, por këtë e bën vetëm nga kurtoazia; edhe kjo është gënjeshtër. Nganjëherë po ai i njëjti, për shkak të turpit ose oportunizmit do të refuzojë diç që do të dëshironte ta posedojë; edhe kjo është gënjeshtër. Jo të sinqertë janë prindërit dhe vajza të cilët dy orë të gjata bisedojnë për çdo gjë, vetëm jo për atë për çka njëri tjetrit më së shumti do të dëshironin t'ia besonin.

E rrejshme është edhe reklama me të cilën përshkruhet shija e cigares dhe dobitë e saj shëndetësore. Rasti i njëjtë është edhe me reklamën e cila pohon se pilula e aspirinit e shëron ftohjen. Kjo është gënjeshtër edhe nga aspekti i farmakologjisë.
Çdo gjë që ndodh në botën e shitblerjes fillon me gënjeshtra.
Ta rikujtojmë reklamën e tenistit në dorën e të cilit shohim shishen e uiskit dhe fotografinë e luanit i cili përqafon shishen e verës. Ose fotografinë e sprinterit të njohur i cili e pi cigaren e duhanit nga Virgjinia. Të gjitha këto janë gënjeshtra të zbukuruara të cilat i shohim të ngjitura në mure, në faqet e para të gazetave, në reklamat e kinemasë dhe televizionit, - sikur gënjeshtra të ishte bërë traditë komerciale së cilës nuk i shihet për të madhe.

Po ashtu në botën e politikës dhe politikanëve, në kuloarët e Kombeve të Bashkuara dhe në fjalorin e diplomatëve hasim se si gënjeshtra është rregull. Madje edhe shkathtësia është aftësi e lartë diplomatike që gënjeshtrën ta prezentosh si të vërtetë, të thuash diç ashtu sikur këtë nuk dëshiron ta thuash, të fshehë ç'dëshiron, që sa për sy e faqe të duash çka vërtet e urren, që sa për sy e faqe të urresh çka vërtet e do.

Me këtë rast më kujtohet anekdota e cila tregohet për Çerçilin kur e ka parë epitafin në të cilin shkruante: “Këtu pushon njeriu i sinqertë dhe diplomati i madh”, e Çerçili duke e qeshur shtoi: “Kjo është hera e parë që t'i shoh dy njerëz të varrosur në një arkivol”.

Me fjalë tjera, sipas mendimit të Çerçilit, është i papajtueshëm sinqeriteti dhe kualitetet e politikanit të lartë, janë të papajtueshme te një njeri sepse, sipas Çerçilit, gënjeshtra është parakusht i politikës së shkathët.
Kushti i politikës është që, për shkak të interesit, ta fshehësh, të vërtetën dhe ta pengosh simpatinë, e të shërbehesh me dinakëri, subtilitet, mendjeprehtësi dhe me përgjigje ekuivoke - hipokrite. Diplomati i cili publikisht e manifeston simpatinë e vet, është diplomat i marrë. Thënë ndryshe, ai kurrë s'do të bëhet diplomat.
Edhe në botën religjioze dhe në sferën e liturgjisë gënjeshtra e fshehtë përgjon në formën e ceremonialit ekstrem dhe formalizmit të tepruar. Ta marrim për shembull muajin e agjërimit muajin e abstenimit nga ushqimi i cili është shndërruar në muaj të grykësisë e për këtë shpiken paragjellat (antipastet), mezellëqet, gjellat aromatike dhe delikateset prej kadaifit deri te pitet e shumëllojshme.

[alko71]

Konsumi i mishit në muajin e Ramazanit po rritet, e të dhënat statistikore na flasin se ngjitet deri te konsumimi i dyfishtë dhe në këtë mënyrë muaji i Ramazanit po shndërrohet në muaj të pjatave dhe grykësisë.
Prej njëqind musal-live (atyre që falin namaz) prej tyre më shumë se nëntëdhjetë qëndrojnë të kthyer kah All-llahu të dekoncentruar, mendimet e tyre në namaz janë të lidhura për interesat e tyre në këtë botë. Ata mendojnë se po i luten Zotit e ata, në të vërtetë, po u luten interesave dhe synimeve të veta dhe përulen që Zoti (xh.sh.) vetëm t'ua realizojë synimet dhe interesat e tyre.

Ose për shembull papët mesjetarë kanë jetuar në luksozin mbretëror e sulltanor dhe kanë notuar në ar, mëndafsh, sundim dhe ndikim. Kanë qenë feudalë të pasur dhe kanë poseduar pallate dhe të gjithë këtë në emër të fesë dhe Ungjëllit, i cili thotë se pasaniku nuk do të hyjë në mbretërinë e Zotit përveç nëse deveja hyn nëpër vrimën e gjilpërës. Kanë shkuar edhe më tej dhe kanë menduar se janë zotërinj të parajsës dhe kanë shitur shkresa për faljen e mëkateve (indulgjenca).

Në “Vendin e dashurisë” gjejmë se mashtrimi i vetvetes është sistem i gjithëpranueshëm: secili me vetëdije dhe pa të e mashtron vetveten, e nganjëherë edhe tjetrin. Dy të dashuruar bisedojnë mbi dashurinë dhe secili, veç e veç, dëshiron të ofrojë dëshmi me nder të arsyes së pranueshme që të arrijë në krevat. Edhe dashnorit i duket se është çmendur prej dashurisë e ai, në të vërtetë, kërkon mjet që të ikë nga njëmendësia e hidhur.

Në mjediset e qytetëruara dashuria praktikohet si lloj i humbjes së kohës ose si lloj shkathtësie dhe përvoje, ose si aspekt i suksesit të personalitetit.
Nganjëherë fjala dashuri përdoret si gënjeshtër e mjaltë, e cila e mbulon dëshirën e egër të posedimit, nënshtrimit dhe supremacionit. Nganjëherë, prapëseprapë, fjala dashuri përdoret si plan dhe grackë e mirë që të arrihet deri te trashëgimia. E në formën më të shpeshtë dhe më të përhapur fjala dashuri është mjet që të arrihet kënaqësia e epsheve dhe mënyrë që të qetësohet ndërgjegjja, që të mposhtet trupi dhe të mënjanohet afektacioni (jonatyrshmëria).

Ai është mendimi ynë permanent me ndihmën e së cilë s e tejkalojmë kompleksin e mëkatit. Kështu femra nga vetja do ta heqë edhe copëzën e fundit të teshës duke e bindur vetveten se këtë po e bën sepse është sakrificë e dashurisë..., se dashuria është ndjenjë e pastër, se kjo është caktim i Zotit, se kjo është fati dhe se ajo nuk është e para e cila ka dashuruar, as e fundit e cila është flijuar.Nuk ka rrenë më të rafinuar se ajo në dashuri. Këtu në çdo fjalë është rrena, në çdo kontakt e pavërteta. Edhe vetë instikti seksual, edhe ai është i rrejshëm, sepse ai aq lehtë zgjohet, e edhe lehtë fiket. Ai aq shpejt ngihet dhe kërkon ndërrimin e shijes.

Sinqeriteti në dashuri është i rrallë, më i rrallë se elmazi (diamanti) në shkretëtirë. Sinqeriteti në dashuri është etika e lojalëve reciprokisht, e jo shfaqje e simpatisë së rëndomtë. Trillohen poezi të dashurisë dhe tregime romantike, dhe, nga ana e tyre, bëjnë komplot që ta thurin (trillojnë) fijen e gënjeshtrave të dekoruara dhe të bukura, ndërtojnë kala në ajër dhe ëndërrojnë ëndrra trëndafili, fotografojnë fotografi mashtruese dhe të shkëlqyeshme mbi puthjen, përqafimin dhe kontaktin në shtrat, i përshkruajnë kënaqësitë e vuajtjeve dhe vuajtjet e kënaqësive, përmallimin e zhveshjes (privimit), lotët në shtrat, alivanosjet tronditëse, njohet mbi ndarjen dhe mjegullat, mjegullat..., aromat dhe pikturat tërheqëse të pikturuara me furçën e artistëve, gënjeshtarëve të mëdhenj.

Vazhdon...

[alko71]

Gënjeshtra në art është traditë klasike të cilën kaherë e kanë filluar poetët. Odat dhe satirat (përqeshëset) klasike në poezinë tonë (arabe), dëshmojnë për shtrirjen e kësaj tradite të keqe.
Arti është produkt i epsheve, ideve dhe temperamenti, e temperamenti dhe karakteri janë të ndryshueshëm. Gënjeshtra, vërtet, ka shumë! Ne, vërtet, gënjejmë edhe kur hamë, sepse hamë edhe kur jemi të ngirë.

Ku është, pra, sinqeriteti? Kur do të pasojë ai çasti i vlefshëm kur do ta themi të vërtetën dhe kur vetëm ajo do të vijë në shprehje?

Ai vjen shumë rrallë. Ai do të lajmërohet në laboratoriumin e shkencëtarit kur ai shikon në mikroskop që të kërkojë të vërtetën. Në këtë moment arsyeja jonë njëmend me plot zjarr dhe sinqeritet hulumton dhe absolutisht në mënyrë objektive e kërkon të vërtetën. Ajo objektivisht, në dritën e numrave precizë, normativave dhe vlerësimeve mediton. Vetëm shkenca është shikim objektiv, i pavarur nga devijimi dhe temperamenti njerëzor. Mjet shkencor është vetëm metoda e vërtetë induktive, fiziognomike.

Momenti tjetër i sinqertë është ai i vetmisë, i kuvendimit me vetveten, kur fillon dialogu i brendshëm, ai kuvendim në vetmi kur nuk ka vesh tjetër të përgjojë. Kjo të zënit besë, pranim, nxjerrje e sinqeritetit prej thellësisë më të madhe të njeriut në nivelin e vetëdijes, në shtangimin e sinqertë që të kuptohet - ajo është një prej çasteve më të çmueshme. Atëherë, në këtë moment, jeta pushon të rrjedhë që ta shprehë sekretin e vet. Atëherë edhe koha pushon që kësaj ndjenje mezi të kuptueshme t'ia mundësojë prezencën, sepse atëherë jemi para të vërtetës, atëherë nuk mund të gënjejmë, mashtrojmë dhe falsifikojmë, sikur që nuk mund të bëjmë këtë në çastin e vdekjes dhe në kramzën (grahmën) e saj.

Atëherë, në atë çast, zbulojmë se tërë jetën e kemi jetuar për këtë çast, se kemi vuajtur dhe kemi duruar që të arrijmë deri te kjo njohje e vlefshme mbi shpirtin tonë. Rasti i këtillë pason, ndoshta, një herë në jetë, dhe se vlera e tij është e barabartë me tërë jetën. Nëse ky çast vonohet dhe paraqitet pikërisht në çastin e vdekjes, tërë jeta është humbur, ka fërshëlluar pa rëndësinë e vet, pa kuptimin e vet, pa urtësinë e vet. E kanë ngrënë rrenat dhe ardhja në veti ka pasuar shumë vonë. Për këtë, kuvendimi me vetveten për njeriun bashkëkohës, të humbur në labirintin e rrenave e falsifikateve, është domosdoshmëri dhe shenjtëri. Ky kuvendim për njeriun bashkëkohor paraqet shokën shpëtuese dhe barkën për shpëtim.

Njeriu vetë lindet, vetë vdes dhe fillikat vetëm arrin deri te e vërteta. Dhe nuk e teprojmë, kur, duke e përshkruar këtë botë, themi se është e rrejshme, ose është e pavërtetë dhe se këto të gjitha janë kapje të erës. Sepse, krejt çka na rrethon në këtë botë fenomenale, çdo gjë është rrenë dhe falsifikim. E mbysim njëri tjetrin për shkak të mashtrimit, mburrjes dhe krenarisë së rrejshme.

Bota më tepër është komedi sesa do të ishte tragjedi. Por, megjithatë ne digjemi për të vërtetën dhe të lumtur vdesim. Ndjenja për të vërtetën e përmbush tërë qenien tonë edhe pse jemi të paaftë që deri tek ajo të mbërrijmë. Ne, edhe pse është rreth nesh, nuk e shohim, por me plot zemër e ndjejmë. Dhe pikërisht kjo ndjenjë vërshuese, është argument se e vërteta ekziston.
Edhe pse nuk e kemi parë të vërtetën, edhe pse deri tek ajo nuk kemi arritur, ajo është në ne. Ajo është pikërisht kjo e cila na motivon, ajo është ideali absolut i cili as për një çast nuk e lëshon ndërgjegjen tonë dhe arsyeja jonë përherë mallëngjen për atë.

[alko71]

Çasti i meditimit të pastër na shpie kah e vërteta. Të njëjtën e bën edhe shkenca. Në të njëjtin drejtim lëviz edhe kontrolli ynë i brendshëm, vetëdija. Edhe arsyeja jonë na orienton kah e vërteta.
E vërteta në Kur'an është sinonim i All-llahut, dhe e vërteta (el hakk) është një prej emrave të Zotit, esma-ul-husna.
Të gjitha këto përjetimet tona të brendshme, indikatorët dhe orientuesit tregojnë se e vërteta ekziston. Vetëm ajo është sipër kësaj bote, ajo e tejkalon. Ne atë me sy nuk e shohim, por e përjetojmë. Atë e dëshmojnë shpirtrat tonë, me tërë fuqinë dhe impulsin e tyre.
Për këtë vërtet habitemi me atë i cili kërkon dëshmi për ekzistencën e Zotit, për ekzistencën e të vërtetës. Me pyet për të vërtetën, kurse ajo e përshkon tërë qenien e njeriut, ajo e ka pushtuar tërë zemrën e tij!

Si të bëhet objekt dyshimi diç që është pika qendrore të cilën e synojnë të gjitha zemrat, e dashur nga të gjitha zemrat dhe synim të gjitha arsyeve?

Si të dyshmojmë në të ekzistuarit e saj, e ajo i ka pushtuar dhe ka dominuar mbi të gjitha ndjenjat tona ?

Si të dyshojmë në të vërtetën dhe për ekzistimin e saj të kërkojmë argumente në të pavërtetën?

Si të rrëshqasim mbi dykuptimësinë logjike deri te kundërthëniet dhe që ekzistencën primare, reale dhe vërtetësinë e saj ta bëjmë hipotetike?

Në këtë rast unë vërtet nuk gjej këshillë më të çmueshme veçse të them që të gjithë t'i kthehemi natyrës sonë të pafalsifikuar të pastër, virgjër, të dlirë, të cilën nuk e ka ndotur pseudologjia e izoluar dhe të persiaturit ekuivokë, që secili në vetminë e tij, me meditimet personale të kërkojmë përgjigje në zemrat tona. Zemrat tona do të përgjigjen në çdo gjë.

Me fjalë tjera, All-llahu u ka dhuruar zemrave tona atë kompasin, i cili nuk gabon, e të cilin e quajmë intuitë, aksiomë kongentiale. Intuita nuk mund të mashtrojë as të shrembërohet dhe deformohet, sepse ajo është boshti i botës fenomale, pika e saj qendrore, fusha e saj e gravitacionit dhe mbi të ndërtohen të gjitha njohjet dhe kuptimet.

All-llahu këtë intuitë të njeriut (në Kur'an të quajtur elfitretu) e ka bërë që ta kërkojë, dhe këtë vazhdimisht, sikur që i kërkon kompasi polet e veta dhe jep shenjë në to. Për këtë çdokush le të jetë i tillë si ia dikton këtë natyra e tij dhe asgjë më shumë. E natyra së shpejti do t'i japë shenjë në të vërtetën.
Pa vështirësi natyra e njeriut do ta orientojë njeriun kah All-llahu.
Bëhu vetëm ai që je!
Shpirti yt do të të udhëzojë në rrugën e drejtë.

[alko71]

Baraspesha Madhështore


Kurrë nuk do ta harroj natën të cilën e kam përjetuar, para disa viteve, gjatë rrugës në malet e pashkelura të Afrikës Ekuatoriale. Me anije kam lundruar nëpër Nilin e gjerë. Tashmë e patëm kaluar El-Melkalin dhe hymë në zonën me shumë mushkanja, në të cilën Nili derdhet dhe shndërrohet në këneta që s'kanë anë e fund. Anija luhatej mbi sipërfaqen e ujit, ajri ishte ngjitës, i ngopur me lagështi; të gjithë në anije, e edhe vetë
kapiteni, lënguan nga malaria. Rregullisht i kam gëlltitur tabletat e kamokinit nga frika që të mos i marr ethet.

Atë natë më ra ndërmend që të ngjitem në kuvertë (terracë të anijes) të shoh si duket natën Afrika Ekuatoriale. Duart dhe fytyrën e pata lyer me pastë kundër mushkanjave dhe hipa në kuvertë. Atë që e pashë m'u duk sikur ëndërr: mijëra trungje ndizeshin dhe fikeshin sikur këto të ishin bredhat e kërshëndellave me të cilat fëmijët argëtohen. Kanë qenë të mbuluara me mijëra drita të vogla elektrike të cilat një pas një
fikeshin dhe ndizeshin.

I hutuar, i kam fërkuar sytë me duar dhe sërish kam shikuar. Ç'kam vërejtur ka qenë njëmendësi, e jo ëndërr. Vërtet trungjet janë ndezur sikur të jenë të mbuluara me mijëra llampash elektrike, e pastaj fikeshin. Kapiteni i anijes ma sqaroi se atë që atë natë e kam parë është realitet, se ata drunjtë janë të mbuluar me mijëra çikëvera (xixëllonja) dhe se ato, njëkohësisht ndriçojnë që me dritën e tyre t'i tërheqin mushkanjat dhe t'i hanë, pastaj fiken sërish të bëjnë dritë. Tha se kjo është një prej ligjësive natyrore: kurdoherë që shumohej një lloj insektesh, All-llahu e krijon insektin tjetër, armik, i cili do ta shkatërronte në mënyrë që midis krijesave të veta ta ruajë baraspeshën, dhe që një lloj mos ta çrrënjosë tjetrin përveç, në përpjesëtimet e caktuara.

Një kohë të gjatë e kam rikujtuar atë natë dhe atë bisedë. Çdo ditë gjithnjë e më shumë kam tubuar argumente se tërë gjithësia është skenë e baraspeshës madhështore të çdo gjëje dhe se çdo gjë në mënyrë precize është parashikuar dhe se ligjësive u janë nënshtruar.
Me fjalë tjera, sikur rastësisht rruzulli tokësor të ishte me madhësi më të vogël se ç'është, gravitacioni i tij do të ishte më i dobët, brezi ajror do të ndahej, zhdukej në gjithësi, uji do të avullohej dhe shkrihej dhe Toka do të mbetej e shkretë sikur
Hëna, mbi të cilën nuk ka as ujë as ajër, as atmosferë dhe jeta do të ishte e pamundur. E sikur Toka, me parashtrimin, të kishte qenë me madhësi më të madhe sesa që ekziston, fuqia e saj e gravitacionit do të ishte më e madhe, lëvizja në do të ishte më e rëndë, peshat tona trupore do të ishin disa herë më të mëdha dhe trupat aq të rëndë saqë nuk do të mund t'i bartnim.

Ose, për shembull, nëse Toka lëviz rreth boshtit të vet më ngadalë, siç është rasti me Hënën, dita do të zgjatte 14 ditë të tashme e nata 14 net, e klima prej ngrohtësisë vdekjeprurëse gjatë dy javëve të para do të shndërrohej në ftohtësi, të padurueshme gjatë dy javëve vijuese. Andaj jeta do të ishte e pamundur.
Diç e ngjashme do të ishte sikur Toka nga orbita e vet të largohet dhe t'i afrohet Diellit, ose të largohet sikur që është rasti me Jupiterin dhe Saturnin, do të na zhdukte ftohtësia. Ose, ende më drastike se kjo: e dimë se Toka rrotullohet me pjerrtësi prej 33 shkallësh, për këtë i kemi periodat kohore të cilat shumicën e zonës së Tokës e bëjnë produktive dhe të banueshme.

Sikur korja e tokës të ishte më e trashë do ta thithte oksigjenin dhe njerëzit nuk do të mund t'i plotësonin nevojat e veta me këtë gas të çmueshëm për frymëmarrje. Sikur detet të ishin më të thella se që janë, teprica e ujit do ta thithte karbon-dioksidin dhe bimët nuk do ta kishin të mjaftueshëm të jetojnë dhe të marrin frymë.

Sikur mbështjellësi i ajrit rreth Tokës të ishte më i rrallë, meteorët, të cilët po bien në vend që të treten dhe zhduken në depërtimin e tyre nëpër mbështjellësin e dendur të ajrit - siç po ndodh tash - do të na mbytnin neve.

Sikur, me ndonjë rast, të rritet përqindja e oksigjenit në ajër në krahasim me të tashmen, përflakshmëria e tij do të ishte më e madhe dhe zjarret më të vogla të shndërroheshin në eksplodime të tmerrshme.

Sikur, prapë, kjo përqindje e oksigjenit të zvogëlohej, aktiviteti ynë do të bëhej i inertshëm.

Sikur akulli të mos ishte më i lehtë se uji, nuk do të notonte mbi ujë dhe thellësitë e detit nuk do të mund ta ruanin ngrohtësinë dhe se nuk do të ishin të përshtatshme për jetën e peshqve dhe qenieve tjera të detit.

Sikur të mos ekzistojë çadra(ombrella) e ozonit, e gozhduar në atmosferë sipër Tokës, e cila i pengon rrezet ultravjollcë që me fuqitë e pakufizuara të arrijnë në Tokë, këto rreze mbytëse do të na zhduknin.

Nëse dëshirojmë ta bëjmë autopsi vetë njeriun, edhe këtu do t'i gjejmë këto mrekulli (mu'xhize) dhe misterie të cilat tregojnë në këtë baraspeshë precize matematikore: çdo qenie në gjakun e vet posedon përqindjen dhe sasinë e natriumit, kaliumit, kalciumit, sheqerit holesterolit, albuminave. Çdo spostim - ndrim i këtyre përpjesëtimeve, qoftëse ka të bëjë edhe me sasitë e vogla, do të thotë sëmundje. Nëse ky jonivelizim vazhdon, kjo do të thotë pleqëri dhe vdekje.

[alko71]

Organizmi i njeriut është i furnizuar me elemente, të cilat, në ruajtjen e këtij ekuilibri gjatë tërë jetës, automatikisht dhe prej vetvetes veprojnë. Alkaloiditeti i gjakut i posedon rregullatorët e vet të cilët e ruajnë. Acidi i urinës, gjithashtu, i posedon rregullatorët e vet të cilët kujdesen për të. Temperatura permanente e trupit të njeriut prej 37 shkallësh ruhet me ndihmën e proceseve të ndryshme fiziologjike dhe kimike, të cilët temperaturën pandryshueshëm dhe barabarësisht e mbajnë në këtë nivel.

Rasti i tillë është me shtypjen e gjakut, me pezmatimin e muskujve dhe rektimën e zemrës. E njëjtë është edhe me aparaturën për thithje dhe tretje (metabolizmi), me aparaturën e kombustimit (djegies) në furrën e mëlçisë së zezë, me sistemin e ekuilibrit nervor me të cilën rregullohen impulset për shqetësim dhe qetësim. Ose procesi me të cilin hormonet dhe enzimet (fermentet) i rregullojnë më shpejt dhe më ngadalë proceset kimiko-biologjike.

Trupi i njeriut paraqet mrekulli artistike dhe teknike në sferën e ligjeve të baraspeshës, rregullit dhe harmonisë të cilën e njeh çdo mjek dhe të gjithë të cilët e kanë studiuar fiziologjinë, anatominë dhe kiminë organike.

“... i cili çdo gjë e ka krijuar dhe çdo gjësë ligjësinë ia ka dhënë!” (El-Furkan:2).

Vëllime e vëllime librash nuk do të mjaftonin që t'i numërojmë shembujt nga botanika, zoologjia, medicina dhe astronomia. Çdo imtësi do të na dëshmonte dhe konfirmonte këtë baraspeshë precize dhe organizim madhështor në botën kreative dhe botën e krijesave. Naiv është rrëfimi se kjo harmoni dhe rend është rezultat i rastit, si për shembull kur të thonim se një eksplodim në shtypshkronjë i renditi shkronjat e ndonjë fjalori vëllimor.

I mashtruar është edhe kimisti i cili thotë: “Më jepni ajër, ujë edhe (baltë) kushtet e jetës natyrale dhe unë do t'ua trajtoj - përbëj njeriun.” Ky kimist, me vetë thënien se po i nevojitet materiale dhe kushtet, po e pranon paaftësinë që ta imitojë. Krijuesin, i cili çdo gjë e ka krijuar, e edhe kushtet e njeriut. E sikur edhe t'ia gjenim të gjitha këto kushtet dhe materiale dhe nëse ai, për shembull, do ta krijonte njeriun, nuk do të thotë: “Atë e krijoi rasti”, por do të thotë: “E kam krijuar unë”

Me të “krijuarit rastësisht do ta krahasonim rrëfimin mbi majmunin i cili është ulur para makinës së shkrimit dhe në pafundësi i shkruan të gjitha kombinimet e mundshme. A mund ta supozojmë se ai, një ditë, rastësisht do ta daktilografojë ndonjë strofë ose fjali të Shekspirit, e cila e ka kuptimin e vet. Çdo supozim i këtillë është i pamundur.

Ta lejojmë hipotezën se kjo rastësisht ka ndodhur në natyrë, se pas miliarda kombinimesh midis elementeve në ujërat e kënetave të formohet sasia e acidit atomik (DNA), i cili mundet vetvetiu ta përtërijë. Por, po pyetemi, se si kjo sasi e acidit organik është zhvilluar në jetën të cilën po e shohim? A mundemi të themi se (përsëri) rastësisht është formuar protoplazma, ose se, në rastin tjetër, është formuar qeliza, ose, se, në rastin e tretë, qeliza është ndarë në dy lloje: në bimore dhe shtazore, e këto qeliza, gradualisht janë përtërirë. Shpjegimi i tillë është i barabartë me shkopin magjik!