Mesime te rendesishme per populin e thjesht

[altin55]

Mësime të rëndësishme për popullin e thjeshtë
Autor: Muftiu i madh, Shejh Abdulaziz bin Abdilah bin Baz, Allahu e mëshiroftë!
Përktheu nga arabishtja: Bledar Aliu

Falenderimi i takon vetëm Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi robin dhe të dërguarin e Tij, Muhamed, mbi familjen dhe mbi të gjithë shokët e tij dhe ata që e ndjekin atë deri në Ditën e Gjykimit.

Këto janë pak fjalë rreth sqarimit të disa çështjeve mbi fenë Islame, të cilat duhet t’i njohë masa e gjerë e popullit. Lus Allahun që ky libërth t'iu bëjë dobi muslimanëve dhe ta pranojë prej meje këtë vepër! Ai me të vërtetë është Bujar me bujari të Pakufishme.

Abdulaziz bin Abdilah bin Baz

Mësimi i parë

Mësimi i sures el-Fatiha dhe suret e tjera të shkurtëra nga surja Ez-Zelzeleh (Tronditja e madhe) deri në suren En-Nas (Njerëzit) të cilat duhet të shprehen mirë, duke i mësuar përmendësh me lexim të saktë dhe duke njohur kuptimin e tyre me shpjegim e komentim.

Mësimi i dytë: Shtyllat e Islamit

Njohja e pesë shtyllave të Islamit duke filluar me shtyllën e parë e cila është më themelorja e tyre: Dëshmia se nuk ka të adhuruar (Zot) tjetër me të drejtë përveç Allahut dhe se Muhamedi është i dërguari i Allahut, duke i mësuar me shpjegim kuptimet e tyre duke filluar me kushtet e fjalës LA ILAHE IL-LA ALLAH (Nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Allahut) që shpjegohet:

LA ILAHE: mohon gjithçka që adhurohet përveç Allahut.
IL-LA ALLAH: dedikon dhe thekson të gjitha llojet e adhurimit për Allahun një të vetëm pa i shoqëruar asnjë ortak.
Kushtet e fjalës LA ILAHE IL-LA ALLAH:
1- Dituria e cila mohon injorançën.
2- Siguria e plotë e cila mohon gënjeshtrën.
3- Sinqeriteti i cili mohon shirkun.
4- Thënia e së vërtetës e cila përjashton gënjeshtrën.
5- Dashuria e cila mohon urrejtjen.
6- Zbatimi i të gjitha shtyllave duke përjashtuar lënien e diçkaje prej tyre
7- Pranimi i cili mohon refuzimin dhe mohimi i gjithçkaje që adhurohet përveç Allahut.
Gjithashtu duhet mësuar dëshmia: "Muhamed resulullah, (Muhamedi është i dërguari i Allahut)" që nënkupton:
1 – T’i besosh atij për çdo gjë që ka njoftuar.
2 – T’i bindesh për çdo gjë që ka urdhëruar.
3 - Largimi nga çdo gjë që e ka ndaluar dhe e ka penguar.
4 - Të mos adhurohet Allahu me mënyrë tjetër përveç se me atë mënyrë që ka ligjëruar Allahu dhe i dërguari i Tij صلى الله عليه و سلم.
Më pas i sqarohen nxënësit të dijes pesë shtyllat tjera të Islamit të cilat janë: namazi, zekati, agjërimi i Ramazanit dhe haxhi (vizita e shtëpisë së shenjtë të Allahut) për atë që ka mundësi.

[altin55]

Mësimi i tretë: Shtyllat e Imanit (besimit)
Shtyllat e imanit janë gjashtë:
1- Të besosh Allahun.
2- Engjëjt e Tij.
3- Librat e Tij.
4- Të dërguarit e Tij.
5- Ditën e fundit.
6- Besimi në kaderin (caktimin) e Allahut të Madhëruar për të mirë apo për të keq.
Mësimi i katërt: Llojet e teuhidit dhe llojet e shirkut.
Teuhidi ndahet në tre lloje:
1- Teuhidi rububijeh, është të besuarit se Allahu është Krijuesi i gjithçkaje, Poseduesi dhe sunduesi i çdo gjëje dhe nuk e shoqëron Atë askush në këtë.
2- Teuhidi uluhijeh (i adhurimit), është të besuarit se Allahu i Madhëruar është i vetmi i adhuruar që e meriton adhurimin dhe nuk ka asnjë ortak në të. Ky është dhe kuptimi i fjalës LA ILAHE IL-LA ALLAH, sepse kuptimi i saj është: nuk ka të adhuruar që e meriton adhurimin përveç Allahut. Pra, të gjitha llojet e adhurimit si: namazi, agjërimi, haxhi, etj, duhet të kryhen vetëm për Allahun dhe nuk lejohet kryerja e diçkaje prej tyre për dikë tjetër përveç Allahut.
3- Teuhidi esmau ues sifat (i emrave dhe i cilësive), është besimi në çdo gjë që ka transmetuar tek ne Kur'ani famëlartë ose në hadithet e sakta të profetit صلى الله عليه و سلم, prej emrave të Allahut dhe cilësive të Tij, duke i bërë ato të qëndrueshme vetëm për Allahun në mënyrën që i përshtatet Allahut të Madhëruar pa i deformuar, pa i ndryshuar, pa pyetur për mënyrën se si janë dhe pa i krahasuar ato me ndonjë prej krijesave, siç thotë Allahu: "Thuaj: Ai, Allahu është Një! Allahu është Ai që çdo krijesë i drejtohet (i mbështetet) për çdo nevojë. Nuk ka lindur kënd dhe nuk është i lindur. Dhe nuk ka asnjë të barabartë ose të krahasueshëm me të." [Sure Ihlas: 1-4]
Allahu i Madhëruar thotë: "Asgjë nuk i përngjet Atij dhe Ai është Gjithëdëgjuesi, Gjithëshikuesi." [Sure Esh-Shura: 11]
Disa dijetarë e ndajnë teuhidin në dy lloje, duke futur teuhidin Esmau ues Sifat në teuhidin Rububijeh. Nuk ka asnjë mospërputhje në këtë ndarje sepse qëllimi është i qartë në të dyja ndarjet.

- Llojet e shirkut.

Shirku ndahet në tre lloje:
1 - Shirku i madh i cili detyron asgjësimin e punës dhe përjetshmërinë në zjarr për atë që vdes në këtë gjendje, pra duke bërë shirk të madh. Allahu i Madhëruar thotë: "Por sikur ata të kishin bashkuar të tjerë në adhurimin e Allahut (t’i kishin vënë shok Allahut në adhurim), gjithçka që ata kanë punuar do të kishte qënë pa asnjë vlerë për ta." [Sure En-A'am: 88]

Allahu i Madhëruar thotë: "Nuk është e drejtë e idhujtarëve të kujdesen për xhamitë e Allahut, duke qënë se vetë dëshmojnë për vetet e tyre se janë mohues. Të tillëve u shkuan kot veprat e tyre dhe ata janë përgjithmonë në zjarr." [Sure Et-Teube: 7]
Kush vdes duke praktikuar këtë shirk nuk falet asnjëherë dhe xhenneti është i ndaluar për të, siç thotë Allahu i Lartëmadhëruar: "Nuk ka dyshim se Allahu nuk fal (gjynahun) t’i përshkruhet Atij shok (idhujtarinë), e përveç këtij (gjynahi), i fal kujt do." [Sure En-Nisa: 48]

Allahu i Madhëruar thotë: "…ai që i përshkruan Zotit shok, Allahu ia ka ndaluar (ia ka bërë haram) atij xhenetin dhe vend i tij është zjarri. Për mizorët nuk ka ndihmës. " [Sure El- Maideh: 72]

Prej llojeve të këtij shirku janë: lutja e të vdekurve dhe e idhujve, kërkimi i ndihmës prej tyre, tavafi rreth varreve, premtimi i diçkaje për ta, therja për ta etj…

2 - Shirku vogël është çdo gjë që është cilësuar shirk në tekstin e Kur'anit dhe sunetit, por që nuk arrin deri në gradën e shirkut të madh si p.sh: syefaqësia në vepra, betimi në diçka tjetër veç Allahut, thënia: çfarë dëshiron Allahu dhe filani, etj… Pejgamberi صلى الله عليه و سلم thotë: Gjëja që i frikësohem më shumë për ju është shirku i vogël. E pyetën rreth tij dhe u përgjigj duke thënë: Ai është syfaqësia. [Trans. Imam Ahmedi, Taberani dhe Bejhekiu nga Muhamed bin Lebid El-Ensarij- Allahu qoftë i kënaqur prej tij - me zinxhir transmetimi të mirë prej Muhamed bin Lebid, prej Rafi' bin Khadijxh, nga profeti صلى الله عليه و سلم.
Pejgamberi صلى الله عليه و سلم thotë: "Kush betohet me diçka përveç Allahut ka bërë shirk." [Trans. Imam Ahmedi me zinxhir transmetimi të saktë nga Umer bi Khatab- Allahu qoftë i kënaqur prej tij. Gjithashtu e transmeton Ebu Daudi, Tirmidhiu me zinxhir transmetimi të saktë prej hadithit të ibn Umerit- Allahu qoftë i kënaqur prej të dyve - se profeti صلى الله عليه و سلم thotë: "Kush betohet në dikë tjetër përveç Allahut, ka bërë kufër (mohim) ose shirk." Pejgamberi صلى الله عليه و سلم thotë: "Mos thoni çfarë dëshiroi Allahu dhe dëshiroi filani, por thoni: Çfarë dëshiroi Allahu dhe pastaj dëshiroi filani." [Trans. Ebu Daudi me zinxhir transmetimi të saktë nga Hudhejfe ibn Jemani- Allahu qoftë i kënaqur prej tij.]

Ky lloj i shirkut nuk detyron nxjerrjen nga feja dhe nuk detyron përjetshmërinë në zjarr, por mohon përsosmërinë e teuhidit që është detyrë.
3 - Shirku i fshehtë. Argument për këtë është fjala e profetit صلى الله عليه و سلم: "A t'ju njoftoj për diçka që e kam frikë për ju më shumë se mesihu Dexhall? Thanë: -Po, o i dërguar i Allahut! Tha: Shirku i fshehtë, kur ndonjëri çohet dhe falet dhe fillon ta zbukurojë namazin e tij, kur e ndjen se shikimet e njerëzve po e ndjekin." [Trans. Imam Ahmedi ne veprën e tij "El-musned" prej hadithit të Ebu Seid El-Khudrij – Allahu qoftë i kënaqur prej tij.]
Gjithashtu lejohet që të ndahet shirku në dy kategoritë e mëposhtëme:

Shirku i madh dhe shirku i vogël, kurse përsa i përket shirkut të fshehtë ai përfshihet tek të dyja. Shirku i fshehtë përfshihet në shirkun e madh si p.sh shirku i munafikëve (hipokritëve), kur ata fshehin besimet e tyre të kota dhe shfaqin Islamin sa për sy e faqe ose nga frika se mos dëmtohen.
Gjithashtu shirku i fshehtë përfshihet në shirkun e vogël në rastin kur syfaqësia, siç e përmendëm në hadithin e Muhamed bin Lebid El-Ensarij dhe në hadithin e Ebu Seidit, që u përmendën më parë dhe do i përsërisim:
"Gjëja që i frikësohem më shumë për ju është shirku i vogël. E pyetën rreth tij dhe u përgjigj duke thënë: Ai është syfaqësia.
"A t'ju njoftoj për diçka që e kam frikë për ju më shumë se mesihu Dexhall? Thanë: -Po, o i dërguar i Allahut! Tha: Shirku i fshehtë, kur ndonjëri çohet dhe falet dhe fillon ta zbukurojë namazin e tij, kur e ndjen se shikimet e njerëzve po e ndjekin

[altin55]

Mësimi i pestë: Ihsani (Bamirësia)

Ihsani është të adhurosh Allahun sikur ta shikosh atë, sepse edhe nëse ti nuk e shikon Atë, Ai me të vërtetë të sheh ty.

Mësimi i gjashtë: Kushtet e namazit
Kushtet e namazit janë nëntë:
1.Islami.
2. Llogjika.
3. Mosha e pjekurisë.
4. Pastrimi nga papastërtitë si nevoja, marrdhëniet etj.
5. Largimi i pisllëkut konkret si urina apo e vjella.
6. Mbulimi i pjesës së turpshme.
7. Hyrja e kohës.
8. Drejtimi nga kibla.
9. Nijeti (qëllimi).

Mësimi i gjashtë: Ruknet (shtyllat) e namazit
Shtyllat e namazit janë 14:
1. Qëndrimi në kijam (këmbë) për atë që ka mundësi.
2. Tekbiri fillestar.
3. Leximi i Fatihas.
4. Rukuja.
5. Të drejtuarit e trupit mbas rukusë.
6. Të rënit në sexhde me 7 pjesët e trupit.
7. Ngritja prej sexhdes.
8. Qëndrimi midis dy sexhdeve.
9. Qetësimi (prehja) në të gjitha veprimet.
10. Renditja ndërmjet shtyllave.
11. Teshehudi i fundit.
12. Ulja (qëndrimi) për leximin e teshehudit te fundit.
13. Salauatet për Profetin صلى الله عليه و سلم.
14. Dhënia e selamit.


.

[altin55]

Mësimi i shtatë: Detyrat e namazit
Detyrat e namazit janë 8:
1. Të gjitha tekbiret, përveç tekbirit fillestar.
2. Thënia “Semiallahu limen hamideh. (Pa dyshim) Allahu e dëgjon njeriun që e falenderon Atë,” për Imamin dhe për atë që falet vetëm.
3. Thënia “Rabbena ue lekel hamd. Zoti ynë! Ty të takon falenderimi,” për të gjithë.
4. Thënia “Subhane rabbijeladhim! Larg të metave është Zoti im i madhëruar,” në ruku.
5. Thënia “Subbhane Rabbijel a'la! I Lartësuar është Zoti im i Lartësuar.” në sexhde.
6. Thënia “Rabbigfirlij! O Zot, më fal.” midis dy sexhdeve.
7. Teshehudi i parë.
8. Ulja (qëndrimi) për leximin e tij.


.

[altin55]

Mësimi i tetë:

Forma e teshehudit e transmetuar nga profeti صلىاللهعليهوسلم
Forma e teshehudit e transmetuar nga profeti صلى الله عليه و سلم është: Et-tahijjatu lil-lahi ues-salauatu uet-tajjibatu, ues-selamu alejke ejjuhen-nebiju ue rahmetullahi ue berekatuhu. Es-selamu alejna ue ala ibadil-lahis-salihin. Eshhedu en la ilahe il-lall-llahu ue eshhedu enne Muhameden abduhu ue resuluhu. (Lavdërimet më të mira janë vetëm për Allahun. Urimet më të mira qofshin mbi ty, o pejgamber (i Allahut), mëshira dhe lavdërimet e Allahut qofshin gjithmonë mbi ty! Paqja qoftë mbi ne dhe mbi të gjithë robtë e mirë e të çiltër."
Më pas të bëjë salauat mbi pejamberin صلى الله عليه و سلم duke thënë: All-llahume sal-li ala Muhammedin ue ala eli Muhammed, kema sal-lejte ala Ibrahime ue ala eli Ibrahim. Inneke Hamidun Mexhid.
All-llahume barik ala Muhammedin ue ala eli Muhammed, kema barekte ala Ibrahime ue ala eli Ibrahim. Inneke Hamidun Mexhid."
(O Allah, mëshiroje Muhamedin dhe familjen e tij, siç e mëshirove Ibrahimin dhe familjen e tij. O Allah, bekoje Muhamedin dhe familjen e tij, siç e bekove Ibrahimin dhe familjen e tij.)
Më pas në teshehudin e fundit kërkon mbrojtje nga Allahu prej dënimit të zjarrit, të varrit, prej sprovimit të jetës e të vekjes dhe prej sprovimit të mesihu Dexhallit. E më pas të zgjedhë prej lutjeve çfarë të dojë, veçanërisht ato lutje që janë transmetuar në sunet, si p.sh:
- Allahume e'inni ala dhikrike ue shukrike ue husni ibadetike. (O Allah, më ndihmo që të të kutoj Ty (sa më shumë), të të falenderoj (vetëm) Ty, e që të të adhuroj ashtu siç duhet.)
- All-llahume inni dhalemtu nefsij dhulmen kethira, ue la jegfiru dhunube il-la ente, fegfirli magfireten min indike, uerhamni, inneke entel Gafurru Rrahim. (O Allah! Unë i kam bërë shumë padrejtësi vetes dhe askush nuk i fal gjunahet përveç Teje. Më fal mua me faljen tënde dhe më mëshiro, me të vërtetë që Ti je Falës dhe Mëshirplotë.)
Në teshehudin e parë çohet pas dy dëshmive në rekatin e tretë në namazet e drekës, ikindisë, akshamit e jacisë, por nëse lexon edhe salauatet mbi pejgamberin صلى الله عليه و سلم kjo është më mirë, për arsye se hadithet kanë ardhur në përgjithësi, e më pas të çohet në rekatin e tretë.


.

[altin55]

Mësimi i nëntë: Sunetet e namazit

1. Duaja e hapjes (Subhanekeallahume ue bihamdike…).
2. Vendosja e dorës se djathtë mbi të majtën në gjoks kur je në këmbë (kijam) para rukusë dhe pas saj.
3. Ngritja e dy duarve me gishterinj të hapur deri te supet ose deri tek veshët në tekbirin e parë, në shkuarjen në ruku, në ngritjen prej rukusë dhe në ngritjen prej teshehudit të parë për në rekatin e tretë.
4. Të lexuarit (të thënit) më shumë se një herë në tesbihun e rukusë dhe sexhdes, “Subhane Rabbijeladhim” dhe “Subhane Rabbijel Ala”.
5. Të lexuarit më shumë se thënia “Rabbena ue lekel Hamd” mbas ngritjes prej rukuje qoftë për imamin, xhematin, apo për atë që falet vetëm dhe të shtuarit më shumë se njëherë në duanë për falje "Rabbij gfirlij" midis dy sexhdeve.
6. Drejtimi i kokës me shpinën (të qëndruarit me një drejtim) në Ruku.
7. Largimi i dy krahëve në dy anët, largimi i barkut prej kofshëve dhe largimi i kofshëve me dy kërcijtë e këmbës në sexhde.
8. Ngritja e dy bërrylave (parakrahëve) nga toka në sexhde.
9. Ulja e falësit mbi këmbën e majtë të tij të shtrirë dhe ngritja e të djathtës në teshehudin e parë dhe midis dy sexhdeve.
10. Eteuuerruku (futja e këmbës së majtë poshtë të djathtës në uljen në tokë dhe duke ngulitur gishtërinjtë e këmbës së djathtë) në teshehudin e fundit, në namazin me tre ose katër rekate.
11. Drejtimi i gishtit tregues nga kibla në teshehudin e parë dhe të dytë prej kohës që ulet derisa mbaron teshehudin dhe levizja e tij tek duatë.
12. Leximi i salavatit dhe berekatit mbi Muhamedin صلى الله عليه و سلم dhe mbi familjen e tij, gjithashtu mbi Ibrahimin dhe familjen e tij në teshehudin e parë.
13. Duaja ne teshehudin e fundit.
14. Leximi me zë në namazin e Sabahut, Xhumase, dy Bajrameve, namazin e Shiut dhe në dy rekatet e para në namazin e akshamit dhe jacisë.
15. Leximi pa zë në namazin e Drekës, Ikindisë, në rekatin e tretë të Akshamit dhe në dy rekatet e fundit të Jacisë.
16. Leximi i Kur’anit pas Fatihas.
17. Vendosja e dy duarve mbi gjunjët me gishta të hapur në ruku.
18. Të treguarit kujdes për të gjitha ato që transmetohen prej syneteve në namaz


.

[altin55]

Mësimi i dhjetë: Gjërat që prishin namazin

1. Çdo fjalë që thuhet qëllimisht duke qënë i vëmendshëm dhe duke e ditur që kjo gjë e prish namazin, kurse përsa i përket të paditurit e atij që harron kjo gjë nuk ia prish namazin.
2. Qeshja.
3. Ngrënia.
4. Pirja.
5. Zbulimi i auretit (pjesës së turpshme).
6. Mënjanimi i tepërt nga drejtimi i kiblës.
7. Rrëmuja e tepërt dhe e vazhdueshme në namaz.
8. Prishja e abdesit.


Mësimi i njëmbëdhjetë: Kushtet e abdesit

Kushtet e abdesit janë dhjetë:
1. Islami.
2. Llogjika.
3. Mosha e pjekurisë.
4. Nijeti (qëllimi).
5. Të këtë si qëllim mosndërprerjen e abdesit derisa të plotësohet pastërtia e tij.
6. Ndërprerja që detyron abdesin.
7. Pastrimi me ujë ose gurë para abdesit, pasi ke kryer nevojën.
8. Pastërtia e ujit dhe qënia e tij në gjëndje të lejueshme.
9. Heqja e çdo gjëje që pengon qarkullimin e ujit në vendet që duhen larë gjatë abdesit.
10. Hyrja e kohës së namazit përsa i përket atij që ka papastërti të përhershme.


.

[altin55]

Mësimi i njëmbëdhjetë: Kushtet e abdesit

Kushtet e abdesit janë dhjetë:
1. Islami.
2. Llogjika.
3. Mosha e pjekurisë.
4. Nijeti (qëllimi).
5. Të këtë si qëllim mosndërprerjen e abdesit derisa të plotësohet pastërtia e tij.
6. Ndërprerja që detyron abdesin.
7. Pastrimi me ujë ose gurë para abdesit, pasi ke kryer nevojën.
8. Pastërtia e ujit dhe qënia e tij në gjëndje të lejueshme.
9. Heqja e çdo gjëje që pengon qarkullimin e ujit në vendet që duhen larë gjatë abdesit.
10. Hyrja e kohës së namazit përsa i përket atij që ka papastërti të përhershme.

Mësimi i dymbëdhjetë: Obligimet e abdesit

Obligimet e abdesit janë gjashtë:
1. Larja e fytyrës, e prej saj është larja e gojës dhe shfryrja e hundëve.
2. Larja e duarve deri në bërryle.
3. Mes'hi (fërkimi i të gjithë kokës me duar të lagura), e prej kokës janë edhe veshët.
4. Larja e këmbëve së bashku me kyçet e këmbëve.
5. Ruajtja e radhës së abdesit.
6. Mosndërprerja e larjes së pjesëve që përmendëm duke u tharë njëra pjesë, pastaj të lash tjetrën.
E pëlqyeshme është përsëritja e larjes së fytyrës, duarve, këmbëve, shpërlarja e gojës dhe shfryrja e hundës nga tri herë. Po, siç e përmendëm dhe më lart obligim është vetëm një herë. Kurse përsa i përket mes'hit të kokës nuk është e pëqyeshme përsëritja e tij, siç kanë argumentuar hadithet e sakta.

.

[altin55]

Mësimi i trembëdhjetë: Gjëra që e bëjnë të pavlefshëm abdesin.

Ato janë gjashtë:
1. Çdo gjë që del nga dy vendet e jashtëqitjes.
2. Dalja e diçkaje të ndyrë dhe të pistë prej trupit.
3. Largimi i vetëdijës me anë të gjumit apo të diçkaje tjetër.
4. Prekja e organit me dorë duke mos pasur asnjë pengesë, qoftë organi para ose mbrapa.
5. Ngrënia e mishit të devesë.
6. Largimi nga Islami, Allahu na mbroftë ne dhe të gjithë muslimanët nga kjo.

Shënim i rëndësishëm: Përsa i përket larjes së të vdekurit, mendimi më i saktë është se nuk e bën të pavlefshëm abdesin. Kjo është thënia e shumicës së dijetarëve, sepse nuk ka argument për këtë. Por, ai që e lan të vdekurin, nëse e prek me dorë organin e të vdekurit duke mos patur asnjë pengesë, e ka të detyrueshëm abdesin. Ai e ka detyrë të mos e prek organin e të vdekurit pa një pengesë, si rrobë etj. Gjithashtu duhet ditur se prekja e gruas nuk e bën të pavlefshëm abdesin asnjëherë, qoftë prekja me epsh apo pa epsh. Në këtë çështje ekzistojnë dy mendime, por mendimi më i saktë është që nuk e bën të pavlefshëm abdesin përderisa nuk del diçka prej tij, sepse pejgamberi صلى الله عليه و سلم i puthte gratë e tij, pastaj falej duke mos marrë abdes. Kurse fjala e Allahut "…ose kontaktuat me gratë", ka për qëllim marrëdhëniet seksuale. Pra, në këtë çështje ka dy mendime, por mendimi më i saktë është ky që përmendëm. Gjithashtu ky është mendimi i Ibn Abbasit – Allahu qoftë i kënaqur prej tij - dhe mendimi i shumë dijetarëve prej gjeneratave të para dhe të mëvonshme.

Mësimi i katërmbëdhjetë: Stolisja me moralin që na ka urdhëruar sheriati e me të cilin duhet të stoliset çdo musliman si:

1. Thënia e së vërtetës (sinqeriteti).
2. Përmbushja e amanetit.
3. Ruajtja e nderit.
4. Turpi.
5. Trimëria.
6. Bujaria.
7. Mbajtja e besës
8. Largimi nga çdo gjë që na ka ndaluar Allahu.
9 Respektimi i fqinjit.
10. Ndihma ndaj të vobektëve sipas mundësisë.
Gjithashtu duhet të karakterizohemi me moralet e tjera të cilat kanë ardhur në Kur'an dhe Sunet.


.

[altin55]

Mësimi i pesëmbëdhjetë: Edukimi me edukatë Islame si:

1. Përshëndetja Islame.
2. Dashamirësia.
3. Ngrënia me dorën e djathtë.
4. Pirja me dorën e djathtë.
5. Thënia "Bismilah" në fillim të çdo pune.
6. Thënia "el-hamdulilah" në mbarim të çdo pune.
7. Thënia "El-hamdulilah" kur teshtin.
8. Thënia "Jerhamuka Allah" (Allahu të mëshiroftë), kur dikush teshtin dhe falenderon Allahun, vizita e të sëmurit, përcjellja e xhenazes për namaz dhe varrim.
9. Edukatat e ligjëruara nga ligji Islam në Kur'an dhe Sunet gjatë hyrjes dhe daljes në xhami dhe shtëpi, në udhëtim, edukata me prindërit, të afërmit dhe fqinjët, me të moshuarit dhe me të vegjëlit.
10. Urimi për të porsalindurin dhe urimi për bereqet për të posamartuarit.
11. Ngushëllimi në fatkeqësi.
Gjithashtu edhe edukatat e tjera islame gjatë veshjes dhe zhveshjes së rrobave, të sandaleve apo këpucëve.

Mësimi i gjashtëmbëdhjetë: Ruajtja dhe paralajmërimi prej shirkut dhe
kundërshtimeve të Allahut, si p.sh:

Shtatë gjërat shkatërrimtare janë:
1. T’i bësh ortak (të barabartë) Allahut.
2. Magjia.
3. Vrasja e njeriut të cilin e ka ndaluar Allahu, përveç se me të drejtë.
4. Ngrënia e kamatës.
5. Ngrënia e pasurisë së jetimit.
6. Dezertimi në luftë.
7. Akuza kundër grave të ndershme, besimtare të pafajshme.
E të tjera si:
1. Mosrespektimi i prindërve.
2. Ndërprerja e lidhjeve farefisnore.
3. Dëshmia e rreme.
4. Betimet e rreme.
5. Dëmtimi i fqinjit.
6. Padrejtësia ndaj njerëzve në gjak, pasuri dhe nder.
7. Pija e pijeve dehëse, të luajturit e kumarit (bixhoxit).
8. Përgojimi, thashethemet e të tjera të cilat i ka ndaluar Allahu dhe i dërguari I Tij صلى الله عليه و سلم.


.