Shqiptar. Duajeni Me Shume Veten.

[oliver55]

Në këtë intervistë shkrimtari Ismail Kadare flet për situatën në të cilën po kalojnë shqiptarët, për problemet që po kalon Shqipëria në luftën kundër korrupsionit dhe thellimit të reformave, për pavarësinë e Kosovës dhe grindjet ndërshqiptare.

Sapo jeni kthyer nga Shqipëria, ku keni qenë, veç të tjerash, në Panairin shqiptar të Librit. Në Panair u prezantuan dy vëllimet e para të Veprës suaj komplete. A mund të na thoni përshtypjen tuaj për gjendjen në Shqipëri dhe përshtypjen për këtë festë të librit?

Mendoj se shumë shqiptarë përjetojnë shpesh një gjendje kundërthënëse kur vijnë në vend. Unë nuk bëj përjashtim. Shqipëria të gëzon, por edhe të pezmaton. Një ditë të ngre nervat, e tjetrën të prek me diçka. Një ditë thua, sa mirë që erdha, e tjetrën, ç’m’u desh që erdha. E pastaj prapë sa mirë, e kështu me radhë. S’kemi ç’bëjmë, ky është vendi ynë e, tani për tani, kështu do jetë. Shpresojmë megjithatë se diçka ndryshon për mirë. Por, me sa duket, në sfond të padurimit tonë të drejtë, për një përmirësim rrënjësor të gjërave, e mira nuk bije në sy. Shkurt, kjo e mirë që kryhet kaq ngadalë, pushon së qëni e tillë, ndaj nuk duhet të ngushëllohemi me të. Për Panairin e Librit m’u duk se interesimi për librin nuk ka rënë, siç thuhet me këmbëngulje. Por e pranoj se mund të jem subjektiv. Në disa orë që kam qenë atje, kam nënshkruar një sasi të madhe librash, disa qindra.

Janë të pashmangshme pyetjet për politikën, për gjendjen e saj. A ka ndryshim në mentalitetin e politikës shqiptare?

Në zonën e opinionit publik e të vetë publikut ka një interesim të madh, një ambicje dhe agresivitet pozitiv lidhur me politikanët dhe politikën. Njerëzit janë të pakënaqur prej saj. Kërkojnë shumë më tepër. Ka një ndjesi të brendshme, të natyrshme, të shëndetshme, për thellimin e demokracisë. Një lloj paralajmërimi se, ç’është lejuar prej politikës, nuk do të lejohet më. Një pjesë e madhe e opinionit publik, një pjesë e njerëzve të thjeshtë, e intelektualëve, e analistëve, me një këmbëngulje të admirueshme janë vënë në mbrojtje të vlerave demokratike. Ata kanë shpallur se nuk do të bëjnë kompromis për këto vlera, se do t’i mbrojnë ato me çdo kusht, dhe kjo është për t’u përshëndetur. Ka një kërkesë për moralitet në të gjitha fushat e jetës. Shpresa e një pjese të politikës , pjesës më të ndotur të saj, dhe bashkë me të, shpresa e pjesës më të ndotur të shoqërisë, se Shqipëria do të mësohet me mungesën e moralit dhe do ta shpallë atë si flamur të ri të saj, duhet të bjerë. Shqipëria duhet të vejë në gjunjë ndotjen e saj, ndryshe ajo nuk mund të ekzistojë. Shqipëria nuk mund të durojë imoralitetin si normë dhe korrupsionin si fatalitet. Kërkesat e larta të shoqërisë ndaj shtetit, që duhet t’i shërbejë asaj, ndaj institucioneve e ndaj mediave, janë shenja që ky popull kërkon shumë më tepër dinjitet. Dhe kur një popull e kërkon dinjitetin, ai do ta gjejë se s’bën.