Probleme gjuhesore te pastudiuara dhe keqinterpretime te gjuhes shqipe

[Baptist]

Hyrje:

Meqenese ratesisht ne temen "Mbreterite qe themeluan..." erdhem deri te trajtimi i disa qeshtjeve gjuhesore asnjehere te rrahura me pare nga studiuesit e gjuhes dhe shkrimit shqiptar, ndjeva per obligim ndaj lexuesve te interesuar qe ato t'i sjellim ne kete teme.

Keto qeshtje do te trajtohen per nga perspektiva historike dhe kuptimore duke mos hyre ne thellesi te zberthimeve etimologjike me metoda shkencore te bazuara ne gjuhen i.e, te cilat ne shume raste, kur eshte gjuha shqipe ne pyetje do te japin rezultate kunderthenese ose plotesisht te pasakta. Si dhe ne sqarimin e shkaqeve te problemeve qe ndeshim per cdo dite ne te folur dhe ne te shkruarit e gjuhes sone te sotme shqipe.

Nje nder problemet me te theksuara jane gabimet ne gjinite dhe lakesat gjinore te fjaleve si dhe mungesa e dallimit te tingujve Q dhe Ç nga pjesa me e madhe e popullit shqiptar me theks te vecante ne shkaqet historike qe sollen deri te shfaqja e ketij problemi.

Per fillim do te merremi me qeshtjen e mosdallimit te tingujve Ç dhe Q nga pjesa me e madhe e popullit shqiptar.

[Baptist]

Perdorimi i tingullit Q te "qullet", Ç te "thate" dhe atij natyral, (te mesem, qendror, neutral ose ambivalent) per te cilin nuk ekziston simbol i shkrimit ne gjuhen shqipe nderkohe qe eshte tingulli me i perhapur as sot e kesaj dite nuk ka simbol.

Pra kjo Ç:Q e ndermjetme nuk ka simbol te vetin dhe nuk ekziston asnje mundesi per t'u paraqitur grafikisht me ndihmen e alfabetit tone gjuhesor. Mungesa e ketij simboli per paraqitjen e ketij tingulli natyral ne pjesen me te madhe te popullates shqiptare shkakton konfuzion te plote ne shkrimin e fjaleve qe permbajne kete tingull. Meqenese pjesa me e madhe e shqiptareve perdorin vetem nje Ç:Q natyrale per te gjitha rastet e tingllimes Ç ose Q , kane veshtiresi te vendosin se cila nga simbolet i pergjigjet ketij tingulli ose tingullit dhe simbolit qe eshte aprovuar me drejtshkrim.

Ky problem megjithese i pa studiuar, me teper i takon problemeve historike se sa gjuhesore, por qe ne realitet jane te lidhura organikisht si nje suste shkak-pasoje.

E verteta historike eshte se tingulli i qullet Q nuk ka ekzistuar ne gjuhen shqipe asnjehere deri me nderhyrjen e alfabetit grek ne disa vise shqiptare permes imponimit te kishes greke dhe se ky ndikim ashtu si edhe paraqitja e vet tingullit ne gjuhen e folur shqipe eshte fenomen relativisht i vone.

[alibaba]

Dmth s'paska "qen' por 'ken'