Varfëria dhe mizerja.

[ilia spiro]

Varferia ka lene pa shkolle gjashte femije te nje familje ne Varibop te Fierit

--------------------------------------------------------------------------------

Varferia ka lene pa shkolle gjashte femije te nje familje ne Varibop te Fierit



Djali i madh ka mbaruar vetem klasen e trete fillore. Nena e femijeve: Disa here kam tentuar te helmoje veten, por keta te fundit me mbajne gjallle. Pushteti lokal pothuajse i ka harruar kete familje qe jeton ne nje varferi te tejskajshme. Varferia e tejskajshme mbizoteron ne familjen e Lefter Yzeirajt nga fshati Varibop i komunes Cakran ne rrethin e Fierit. Eshte nje fshat, i cili ndodhet rreth 10 kilometra larg qytetit te Fierit ku banoret e saj merren kryesisht me bujqesi dhe pak blegtori. Banoret jetojne me ta ardhurat e tyre por qe jane shume te pakta. Midis ketyre banoreve jeton edhe familja eYzeirajve. Kushtet e jeteses ne familjen e Lefterit jane shume te keqija. Jane 8-te vete te perbere nga bashkshortet dhe 6 femijet, te cilet jetojne ne kushte teper te mjerueshme. Kjo duket qarte nga shtepia ku jetojne, ajo eshte jashte te gjithave parametrave per nje jete normale. Ajo me shume i ngjason kasolles se bagetive. Por ky eshte realiteti i kesaj familje. Lefteri cdo dite del per te kerkuar pune. Edhe kur gjen, ai mund te siguroje vetem dy mije leke te vjetra, ndersa me te shumten e rasteve kthehet pa punuar. Dhe rruga per te jetuar dhe mbajtur gjalle familjen eshte marja e ushqimeve me liste me premtimin per shitesin se leket do tja shlyente te gjitha, por kur do te vi ajo dite. Lista zgjatet pambarim dhe shitesi ashtu sec jane ata te fshatit, te cilet nuk kane ndonje pasuri te madhe, vetem ushqehen me fitimin, ja prene kete burim. Bashkeshortja e tij Nimetja, thote se flen 8 vete ne nje dhome nderkohe qe vajza e madhe eshte 20 vjece. Jam bere te pi helm kur kujtoj femijet kerkojne te hane. Cfare tu jap. Femijet i kam te vegjel dhe duan te ushqehen-thote ajo, dhe shkrihet ne vaje. Gjate kohes qe flisnim rreth 30 metra larg shtepise u duke burri i saj Lefteri. -Ja- tha ajo- ai ka ardhur perseri sot shpejt. Kjo tregon se nuk ka gjetur pune. Ai punon me meditje te bashkfsharet e tij. Cfare tu jap tani femijeve. Me lot ne sy ajo largohet pasi erdhi Lefteri me koke ulur sikur ai ta kishte fajin qe nuk gjeti pune. -Cfare burri jam kur nuk ushqeje dot familjen. Nuk jetohet keshtu-tha ai -dhe ule ne nje trung afer baneses duke ndezur nje cigare. Ne kushte kaq te renda eshte e pamundur te jetohet, shprehet Shega, nje e aferm e familjes Yzeiraj. Ju e shikoni vete se si jetojne. Megjithese kane kerkuar ndihme nga komuna, askush nuk i ka kushtuar vemendje. Varferia e tejskajshme ka bere qe gjashte femijet e familjes Yzeiraj nuk arsimohen pasi nuk kane mundesi ekonomike. Djali i madh i shtepise ka vetem tre klase shkolle, ndersa me te vegjelit nuk kane shkuar asnjehere. Veshtiresite ekonomike e detyrojne kryefamiljarin dhe djalin e tij te madh, te kerkojne zgjidhje ne emigracion, por edhe kjo eshte e pamundur pasi kerkohet vize, te cilen meshkujt e familjes Yzeiraj nuk mund ta sigurojne. 8 pjestaret e kesaj familje kerkojne ndihme nga shteti, per te siguruar kushtet minimale te jeteses. Disa prej tyre jane te vegjel dhe nuk kane te drejte te gezojne si te tjeret Ata nuk e kuptojne hallin e madh qe kane prinderit, kur nuk ju blejne dot as librat ose rrobat per te vazhduar shkollen si te gjithe moshataet e tyre. Ata

nuk duan te mbeten analfabet si vellai i tyre i madh dhe shpetimi i tyre eshte shteti qe i ka haruar.


dicka teper e prekshme, dhe mesa shikoj ne shqiperi jetojne dy lloje klasesh ajo pasurve dhe ajo qe eshte shkruar me lart.

[klaus fisher]

Ilia Spiro dhe të tjerët ; çdo postim imi është në lidhje me varfërinë dhe 2-3 pika të tjera të cilat nuk ia vlen të përmenden,por fatkeqësisht askush nuk më përkrah (të pakt janë ata që më përkrahin),dhe kështu shoh (arrita në konluzion) që Shqiptarët duan ta shohin popullin e tyre në varfëri .


Me Rrespekt : ILMGAP

Ketu gabohesh rende .
Askush nuk deshiron te shohe te afermit apo komshinjt te vuajne per buken e gojes.Sepse keshtu krijohen bastionet e vjedhesve te ardhshem .
E keqja eshte se pushtetaret kane harruar nga ku erdhen dhe bejne fare pak apo aspak ne kete drejtim.
Kapitalizmi ,sidomos kur mungon ana sociale e shtetit eshte i tmerrshem.
Fenomene te tilla do te vazhdojne te shfaqen deri sa te sensibilizohen instancat perkatese te aparatit shteteror.
Sa per shoqerine , cfaredo qe te beje ajo -nuk mbahet shtepia me miell hua. Problemi do te jete i vazhdueshem , kronik .
Kurse milioneret jane te angazhuar me sponzorizimin e miss-eve ...
Tranzicioni shoqerohet perhere me te tilla dukuri apo fenomene . Sherimi i ketyre plageve me efektivitet behet ne shoqeri me kapitalizem te kristalizuar , te pjekur .
Por nese nuk vihet dore kjo nuk duhet te te coje te ai konkluzion qe ke arritur .

[ilia spiro]

RIPERCAKTIMI I MINIMUMIT JETIK SIPAS KUSHTEVE TE TANISHME TE ÇMIMEVE DHE TARIFAVE

Prof. Ilia TELO
Drejtor i Institutit te Punes prane BSPSH


Eshtë fakt i njohur nga te gjithë se vendi yne eshte vendi me i varfër ne Europe. Ky pohim argumentohet me faktin se prodhimi i brendshëm bruto per frymë ne vendin tonë është shume me i vogel se ne vendet e tjera. Varferia e madhe argumentohet edhe me tregues te tjere te rendesishëm si papunesia, emigrimi, korrupsioni, vdekshmeria foshnjore ne permasa të medha, konsumi i ulet i prodhimeve, moskryerja e sherbimeve te nevojshme etj.

Ne bazë te një anketimi qe ka bere Organizata Botërore e Migracionit, del se mbi 90% e emigranteve shqiptare te anketuar per shkakun e largimit nga Shqiperia, kane deklariuar se jane larguar: “si rezultat te varferisë se madhe ne Shqiperi, per te siguruar nje jete me te mire”. Varferia e tejskajshme eshte edhe nje nga shkaqet e informalitetit, kriminalitetit dhe prostitucionit. Por, nuk mund te studjohet varferia dhe mireqenia, pa studjuar me pare «minimumin jetik».

a) Çeshtja e minimumi jetik dhe si percaktohet ky tregues?

Autorë te ndryshëm perdorin terma te ndryshme per minimumin jetik, si psh: “niveli zyratar i varferisë”, “minimumi i ekzistencës”, “pragu i varferisë“ etj. Pavaresisht nga keto emertime, te gjitha ato kanë një gje te përbashkët : ne popullsinë e varfër perfshihen familjet apo personat qe kanë me pak të ardhura se një kufi i caktuar. Me te ardhurat qe sigurojnë, ata nuk mund te bejnë një jetë normale dhe të pranueshme ; ata janë të detyruar të ushqehen keq, të vishen keq, të jetojnë në kushte jo te mira dhe te mos jenë ne gjendje qe te shijojne ato qe u pelqejnë.

Treguesi i minimumit jetik eshtë kategori ekonomike, shoqerore, historike dhe ka karakter kombetar. Per llogaritjen e ketij treguesi behen llogaritje ekonomike dhe ai gjithnjë shprehet ne vlerë. Ky tregues lidhet me shoqerinë njerëzore, lidhet me kategoritë e tjera shoqerore dhe sherben për studimin e nivelit të jetëses se popullsisë.

Treguesi i minimumit jetik nuk është një madhesi e pandryshuar, por ndryshon gjatë kohës. Ne pergjithesi, me kalimin e viteve, treguesi i minimumit jetik rritet vazhdimisht, si pasojë e rritjes se prodhimit dhe te ardhurave, i zhvillimit dhe perparimit. Minimumi jetik ka karakter relativ, per faktin se ndryshon jo vetem ne aspektin kohor dhe hapesinor, por dhe per faktin se në shumicën e vendeve te qyteteruara pranohet se një pjesë e popullsise ka të ardhura, te cilat jane me te vogla se minimumi jetik (varferia relative). Ne varferinë absolute perfshihen personat qe me te ardhurat qe sigurojne nuk mund te mbijetojne normalisht.

Ne vendet e ndryshme të botës perdoren dhe metoda të ndryshme per llogaritjen e treguesit te minimumit jetik:

-Ne vendet e zhvilluara të Europes, minimumi jetik merret sa ½ e prodhimit te brendshëm bruto per frymë te popullsisë.

- Nga ana e Organizatës se Kombeve të Bashkuara, ne popullsine e varfër perfshihen personat te cilet sigurojne me pak të ardhura ditore se 2 USD dhe ne popullsinë shumë te varfër perfshihen personat të cilët sigurojnë te ardhura ditore me pak se 1 USD. Pra ne rastin e parë të ardhurat mujore merren 60 USD, ndersa ne rastin e dyte merren 30 USD dhe ky eshtë kufiri i varferisë absolute.

-Ne vendet e prapambetura (ose ne vendet në zhvillim, ku perfshihet dhe vendi yne), per llogaritjen e minimumit jetik, duhet te perdoret metoda analitike, duke percaktuar fillimisht një shportë te caktuar mallrash dhe sherbimesh qe formojnë ate.

Shenim: Ne keto parametra eshte marre vlera e dollarit ne vitin 2000, ndersa ne vitet e fundit siç dihet fuqia blerese e dollarit është ulur ne menyre te dukshme.

Ne shporten e mallrave perfshihen 4 grupe të shpenzimeve të cilat janë:

1. Shpenzime per artikuj ushqimore.
2. Shpenzime per artikuj të veshmbathjes.
3. Shpenzime per pajisje dhe orendi shtepiake.
4. Shpenzime te tjera.

Grupi i artikujve ushqimore ze peshen specifike me te madhe te shpenzimeve. Shpenzimet ne kete rast percaktohen duke u nisur nga nevojat ditore per kalori per një njeri te rritur. Ne artikujt e veshmbathjes perfshihen artikujt e ndryshem te veshmbathjes qe i duhen njeriut, te cilet kane afat të gjatë konsumi. Ne pajisjet dhe orendite shtepiake bejne pjese pajisje te tilla, si per fjetje, mobilje , paisje elektroshtepiake etj. Keto shpenzime i takojnë te gjithë familjes dhe kanë afat te gjatë perdorimi, ndersa ne shpenzimet e tjera bejnë pjesë shpenzime per qiranë, energjinë elektrike, ujë, transport, për mbrojtjen e shendetit etj.

Minimumi jetik per fryme, per një te punesuar dhe per nje familje, llogaritet per një muaj, me qellim qe te krahasohet me pagën, pensionin si dhe me te ardhurat e tjera mujore te popullsisë.

Ne regjimin e kaluar, minimumi jetik mujor per një te punesuar u caktua ne menyre arbitrare me 450 lek te asaj kohe ne muaj (aq sa ishte paga minimale). Me keto te dhena te sajuara, vendi yne “mburrej” se nuk kishte popullsi të varfër, ne një kohe qe ne vendet e tjera te Europës 15-25 per qind e popullsisë konsiderohej e varfër (pasi siguron me pak te ardhura se minimumi jetik i vendit perkatës).

Ne bazë te studimit qe kemi te botuar ne monografinë “Mireqenia dhe Minimumi Jetik” treguesit mujor te minimumit jetik, per vitin 1998, kane rezultuar si vijon:

1. Për frymë të popullsisë: 9058 lekë
2. Për një të punesuar: 20834 “
3. Për nje familje me 4 veta: 36232 “

Ky tregues është shumë me i ulët se minimumi jetik ne vendet e ndryshme europiane, por është shumë me i lartë se te ardhurat reale të popullsisë (ndihmat ekonomike, pensionet, pagat etj).

Theksojme se ky tregues perputhet pak a shume me rekomandimet e Organizatës se Kombeve te Bashkuara per kufirin e minimumit jetik per frymë per vendet ne zhvillim (qe siç theksuam ishtë 2 USD ne ditë me vleren e dollarit te vitit 1990). Po keshtu kjo perputhet dhe studimin qe eshte bere nga Ministria e Punës dhe e Çeshtjeve Sociale nepermjet grupit te eksperteve ne vitin 2002.

Ne vendin tonë mungon treguesi zyrtar i minimumit jetik, ndonse Kodi i Punës dhe Ligji per Sigurimet Shoqerore ngarkojne Qeverine per llogaritjen dhe shpalljen e ketij treguesi. Gjithashtu, Zyra Nderkombetare e Punës (ILO), e cila ka organizuar 4 Konferenca ne vendin tone per probleme sociale, i ka rekomanduar Qeverisë perllogaritjen dhe shpalljen e minimumit jetik. Ja çfarë theksohet ne Konferencen Trepaleshe qe u zhvillua 11 vjet me parë ne vendin tone: ”Çuditerisht Shqiperia eshtë nder vendet e vetme te rajonit, ku autoritetet nuk bejnë perllogaritje te minimumit jetik zyrtar, ose te nivelit te varferisë , duke veshtiresuar keshtu çdo krahasim me pagat minimale, ose me ato mesatare” (shih: Daniel Whitehead ”Permiresimi dhe zhvillimi i politikës se pagave ne Shqiperi” Tirane 1996, f. 58).

Sindikatat, ne te gjithë marreveshjet qe kane bere me Qeverine (duke filluar qe ne vitin 1996), kane kerkuar llogaritjen dhe shpalljen e minimumit jetik. Ne vitin 2001, si rezultat i presionit te vazhdueshem te sindikatave, qeveria “Meta” kishte ngarkuar nje grup ekspertesh dhe jane bere llogaritjet per minimumin jetik. Kete studim, i cili u realizua ne kohen e caktuar, Qeveria e ka arkivuar dhe akoma nuk e ka shpallur zyrtarisht. Aresyeja: mungon tranparenca dhe vullneti politik. Edhe studimi i realizuar ne vitin 2002, ka nxerre pak a shume rezultate te peraferta me studimin e Institutit të Punes te BSPSH.

Mendojmë se Qeveria duhet qe te ngarkoje nje grup ekspertesh per te rillogaritur minimumin jetik per kushtet e tanishme. Ky tregues do te llogaritet duke u mbeshtetur ne studimet e meparëshme, por edhe duke ristudjuar normativat e konsumit dhe, ne menyrë te veçantë, çmimet.. Kjo është e domosdoshme per faktin se rritja e çmimeve çon ne rritjen e treguesit te minimumit jetik.

Ne strategjitë per reduktimin e varferisë, te cilat mund te jenë afatshkurtëra, afatmesme dhe afatgjata, është e domosdoshme qe te percaktohet zvoglimi i numrit te popullsisë se varfër dhe i peshes specifike te saj krahasuar me gjithë popullsinë (ne popullsinë e varfër, siç theksuam, do te perfshihen personat qe sigurojnë më pak të ardhura se minimumi jetik). Strategji serioze per reduktimin e varferisë mund te hartohen vetem pasi te rillogaritet dhe te shpallet zyrtarisht treguesi i minimumit jetik.

Ne rast se Qeveria ka ndermend te merret seriozisht me uljen e varferisë, duhet qe te shpalle treguesin e minumit jetik dhe te percaktojë sa eshte popullsia e varfër. Ashtu si ne sektorin e aresimit percaktohet nota 4 qe nxenesi apo studenti nuk kalon klasen, ashtu dhe per studimin e verferisë duhet te percaktohet kufiri mujor i te ardhurave qe popullsia te konsiderohet e varfër. Te mos vazhdohet me praktiken qe perdorte regjimi i kaluar komunist, qe kishte llogaritur minimumin jetik mujor per një te punesuar 450 leke te asaj periudhe, aq sa ishte paga minimale (dhe per çudi ne Shqiperi nuk kishte popullsi te varfër). Treguesi i minimumit jetik ne ate periudhë kishte karakter “sekret” dhe asnjë here nuk eshte publikuar !

Ne bazë te studimeve qe ka bere Instituti yne, mbeshtetur ne treguesin e minimumit jetik, rezulton se 65-70% % e shqiptareve sigurojne te ardhura, te cilat jane me te vogla se minimumi jetik.

Anketimi i Institutit te Statistikes tregon se eshtë ulur popullsia e varfër. Ne bazë te ketij anketimi, persona te varfër konsiderohen ata te cilet kane me pak te ardhura mujore se 5272 lek per frymë per vitin 2005 (ndersa ne vitin 2002 kishin 4891 lek).

Sipas ketij anketimi, del se 18,5% e popullsisë aktuale te vendit eshtë e varfër, ne krahasim me afersisht 25,4% qe ishte kjo shifër para 3 vjetesh. Sipas Institutit te Statistikës, aferisht 235 mije individë nga afersisht 800 mijë qe ishin te varfër ne vitin 2002, jane çliruar nga varferia?!. Me keto llogaritje te INSTAT, se shpejti vendi yne nuk do te kete fare te varfer, ne nje kohe qe ne vende te ndryshme te Europes pranohet se 15-25% e popullsise konsiderohet e varfër. Per prezantimin e ketyre “arritjeve”, INSTAT organizoi edhe nje takim kombetar. Ne kete takim ishin shume te ftuar, por per çudine e te gjitheve nuk ishin partneret sociale (sindikatat dhe organizatat e punedhenesve), te cilet kanë detyra te medha per çeshtjet sociale.

Se si eshte percaktuar ky minimum jetik, e dine vete punonjesit e Institutit te Statistikes. E theksojmë kete per faktin se, ne bazë te eksperteve te shendetesise per sigurimin e kalorive ditore , nje njeri duhet te siguroje nje racion ushqimor i cili me çmimet e tanishme eshte mbi 7500 lek ne muaj. Duke shtuar dhe shpenzimet e tjera jo ushqimore, si shpenzimet e banimit, te energjise elektrike etj, treguesi i minimumi jetik per fryme gjate muajit del rreth 11 mijë lek. Edhe po te perdoret metoda e llogaritjes te minimumit jetik qe aplikohet ne vendet e zhvilluara, ku merret ½ e prodhimit te brendshëm bruto per frymë, perseri minimumi jetik mujor per frymë del rreth 11 mijë lek ne muaj. Vetem po te perdoret treguesi i varferise se tejskajshme qe eshte 1 USD me vleren e vitit 2000, dalin treguesit qe na paraqet INSTAT. Mirepo Shqiperia eshte vend europian dhe aspiron qe te bashkohet me popujt e Europës dhe nuk eshte vend Afrikan.

Per studimin e varferise, rendesi te madhe ka studimi i indeksit te çmimeve dhe inflacioni. Ne kushtet e ekonomise se tregut, çmimet jane te liberalizuara dhe ato kane tendence qe te rriten nga viti ne vit. Keshtu, ne vendin tone vitin e kaluar, krahasuar me vitin 1990, çmimet me pakice jane rritur mbi 25 here, ndersa vetem ne vitin 1997 çmimet ishin rritur 42,5 %, krahasuar me nje vit me pare. Rritja e çmimeve te shitjes me pakice dhe te tarifes se sherbimeve, ka çuar ne uljen e fuqise blerese te lekut qe aktualisht eshte rreth 4% me e ulet ne krahasim me fuqine blerese te para vitit 1990. Kjo tregon se ne rast se ne vitin 1990 me nje sasi te caktuar parash blinim 100 njesi vlere mallrash, tani po me te njejten sasi parash blejme vetem 4. Atehere, cila eshte shtresa me e varfer e shoqerisë? Ne rradhe te pare, eshte popullsia qe jeton me ndihma ekonomike.

Ndihma ekonomike eshte simbolike. Ne bazë te te dhenave statistikore jane afro 150 mije familje te cilat jetojne me ndihma ekonomike dhe popullsia qe jeton me ndihma ekonomike perben 19% te popullsise se vendit. Ne bazë te te dhenave zyrtare, ne një nga vitet e fundit, ndihma ekonomike mesatare mujore per frymë te popullsisë ishte 576 lekë. Vetem nje pjese e vogel e te papuneve marrin «pagese papunesie», e cila eshte mjaft e vogël. Me gjithe se ndihmat ekonomike dhe pagesa e papunesise jane simbolike, ato nuk jane te indeksuara me indeksin e inflacionit dhe per pasoje realisht ato jene me te vogla se disa vjet me parë. Komentet e tjera do te ishin te teperta.

Varferia ne fshat eshtë dhe me e madhe se varferia ne qytet. Para disa vitesh Ministria e Bujqesisë dhe e Ushqimit beri një studim ne lidhje me te ardhurat neto te ekonomive fshatare nga veprimtaria bujqesore. Ne bazë te ketij studimi, del se te ardhurat neto mesatare mujore per frymë te popullsisë ishin 1231 lekë (ndersa ne zonat malore vetem 1033 leke). Varferia e madhe e popullsise se fshatit eshte dhe shkaku kryesor i emigrimit te popullsise nga fshati dhe i abandonimit te zonave te tera fshatare (sidomos ne zonat malore).

Pensionistet jane pjesa me e diskriminuar e shoqerisë. Pensioni mesatar real per pensionistet e qytetit aktualisht eshte me i vogel ne krahasim me pensionin e para vitit 1990. Pjesa me e madhe e pensionisteve te qytetit marrin sa pensioni minimal, ose marrin pensione te vogla (ne baze te evidences statistikore te Institutit te Sigurimeve Shoqerore, mbi 50% e pensionisteve shperblehen me pensionin minimal). Pensionet e fshatit jane simbolike per faktin se pensioni mesatar mujor eshte rreth 3 mije leke. Te dhenat e mesiperme tregojne se pjesa me e madhe e pensionisteve, me pensionin qe marrin, nuk mund te sigurojne kushte te pershtatshme jetese. Te mos harrojme se ne vendin tone numri i pensionisteve eshte rreth 560 mije veta, ose afro 20 % e popullsise se vendit. Ne programin e Qeverisë aktuale parashikohet qe gjate mandatit 4-vjeçar do te dyfishohen pensionet. Ky është nje zotim shume i guximshëm, por deri tani nuk po zbatohet.

Sipas te dhenave te Organizates se Kombeve te Bashkuara, shperndarja e te ardhurave ne vendin tone dhe ne disa vende te tjera eshte si vijon:

Perqindja e te ardhurave qe marrin:

Vendi 20% e familjeve me te varfera 10% e familjeve me te pasura
Shqiperia 5.0 30.0
Bullgaria 8.3 24.7
Çekia 10.5 23.5
Hungaria 6.0 26.8
Polonia 7.1 25.3
Rumania 8.9 22.7
Sllovakia 11.3 18.2
Sllovenia 9.3 24.5


Masat per reduktimin e varferisë ne kushtet e vendit tone

1. Duhet te behen strategji afatshkurtra, afatmesme dhe afatgjata per reduktimin e varferise. Ne keto strategji, pasi te jete percaktuar popullsia e varfer (qe siguron me pake te ardhura se minimumi jetik), duhet te programohet pastaj ulja graduale e saj ne shifra absolute dhe ne perqindje.

2. Duhet te sigurohen ritme me te larta te rritjes se produktit te brendshëm bruto. Niveli i prodhimit te brendshëm bruto per frymë ne vendin tone eshte shume i ulet siç argumentohet ne bazë te te dhenave qe vijojnë:

- mbi prodhimin e brendshëm bruto per frymë te popullsise per vendin tonë dhe per disa vende te Europës Juglindore (Banka Boterore: Shqiperia. Ruajtja e rritjes se Qendrueshme edhe pertej Tranzicionit, 27 Dhjetor 2004, f. 1)

Prodhimi i brendeshem bruto per frymë te popullsisë 2003

Shtetet UDS per frymë
1.Bosnja dhe Hercegovina 1687
2.Shqiperia 1938
3.Ish Rep.Jug.Maqedonisë 2298
4.Serbia dhe Mali I Zi 2501
5.Bullgaria 2539
6.Rumania 2616
7.Kroacia 6486

Vetem ritme te larta te rritjes se prodhimit kombetar do te krijojne kushte per rritjen e prodhimit per fryme dhe uljen graduale te varferisë. Vendit tone i duhen ritme te larfta zhvillimi. E themi kete per faktin se me ritme prodhimit te brendeshem bruto 6 % ne vit, sipas llogaritjeve tona do na duhen mbi 50 vjet qe te arrijme nivelin mesatar europian te prodhimit te brendeshem bruto per fryme te popullsisë ?!

3. Duhet te rritet punesimi dhe te ulet papunesia. Ne bazë te te dhenave zyrtare papunesia e regjistriuar ne zyrat e punesimit raportohet 13-14 %. Mirepo papunesia e vertete (demografike) eshte shume me e madhe 35-40%.

4. Duhet te rritet investimi i kapitalit te huaj. Venia ne pune e disa ndermarjeve industriale dhe modernizimi i infrastrukturës sone, nuk mund te behet vetem me kapitalin vendas, por duhet te investohet kapitali i huaj. Ne bazë te te dhenave te botuara per periudhen 1990-2000 investimi mesatar vjetor i kapitalit te huaj (ne USD )per fryme te popullsisë ne vendin tone ishte 161 $, ndersa ne vendet e tjera ishte 3-4 here me shume.

5. Aktualisht duhet te behet një rishperndarje me e drejte e te ardhurave ne baze te drejtesisë sociale. Theksuam se me rruge te pandershme ne vendin tone ka nje shperndarje jo te drejte te te ardhurave. Pra nuk eshte zbatuar drejtesia sociale. Kjo argumentohet me faktin se informaliteti ne tregun e punes eshte rreth 40%, korrupsioni eshte ne permasa te medha. Ne bazë te te dhenave te Bankes Boterore ne nje nga vitet e fundit pesha specifike e te ardhurave te buxhetit ndaj prodhimit te brendeshëm bruto ne vendin ton eshte rreth 22 % ne nje kohe qe ne vendet e tjera te rajonit ky tregues shkon deri ne 50%. Komentet do te ishin te teperta.

6. Informaliteti është nje nga aresyet kryesore te korrupsionit ne permasa te medha ne vendin tone. Sigurisht per nje shperndarje me te drejte te te ardhurave, kerkohet qe te vendoset nje sistem pagash pa lejuar diferenca shume te medha ne sektorin buxhetor, ristudimi i pagës minimale me qellim qe te shikohet mundesia e rritjes se saj. Mbi kete bazë do te rishikohen pensionet ndihmat sociale etj. Me gjithe kete faktet qe permendem ne lidhje me informnalitetin dhe korrupsionin, tregojne se kerkohet qe te luftohet veprimtaria informale dhe korrupsioni, gje qe do te krijoje mundesi reale per rritjen e raportit te te ardhurave te buxhetit te shtetit, ne krahasim me prodhimin e brendshem bruto, tregues i cili ne vendin tone eshtë me i ulet se ne vendet e tjera.


24 shkurt 2007

[ilia spiro]

Po c'mund te sjelle ne fakt varferia ekstreme? Ajo sjell edhe vjedhjet, krimet, prostitucionin, etj., plage te nje shoqerie pa moral. E me pas, nese kjo shoqeri vazhdon te polarizohet me tej, ku te varferit behen akoma me te varfer dhe te pasurit akoma me te pasur? Dihet c'ndodh, kur njerezve u humbet perfundimisht durimi dhe cdo shprese njerezore per te ardhmen. Atehere kemi ringjalljen e ideve marksiste, te cilat perqafohen nga njerezit e pashprese dhe cojne perfundimish te Rusine e vitit 1917, ku te pasurit crponesohen dhe ekzekutohen, ose u pritet koka ne gijotine. Nuk jane endrra keto, por realitete te kaluara, te cilat nuk duhet lejuar qe te perseriten. Pa zhdukur varferine, te gjithe jemi me koke ne torbe: te pasur, te varfer, te mesem, etj.

[ilia spiro]

"Në Itali ju mund të keni një jetë dinjitoze dhe normale dhe nëse ju jeni një vajzë shqiptare. Kjo e skllavërise- prostitutë që është në Evropë është një klishe e bukur dhe e mirë. Edhe në qoftë se vajzat ne Shqiperi nenshtohen nga burrat e tyre , - që të kërkojnë të martohen ose fejohen të rinj dhe pastaj ata i bëjnë atë që ata duan (madje edhe t'i detyrojë ata të lëvizin në një vend të huaj ) - nuk eshte vetem faji i shoqeruesve se tyre . Me gjithçka është prapa nesh, por për fat të mirë ... ' është edhe televizizori ! Pra unë do të thosha të bashkeatdhetareve te mia : vajzat. shikoni televizionin , dhe ecni me hapat e kohes ,. Dhe ju mund të kuptoni se ne mund të jetojnë ndryshe, se jeta nuk është vetëm grama nuk është vetëm vuajtje. "

Rosaffa, ashtu e aujtura Roza , është një vajzë e bukur 22 vjecare me sy te madhenje dhe ekspresive, Ajo jeton ne Cinisello Balsamo në shtëpinë e të vëllait të tij dhe nuses dhe dhe punon si baby sitter . Ai jeton në Itali për pesë vjet dhe e flet gjuhën tonë në mënyrë të përkryer. Unë u takuva me te ne tren, disa javë më parë, në 20,15, mbi konvojin e një nga më të urryeshmet në Itali e Milano-Mantova. Unë shkoja në Mantua, dhe ajo ne Cremona .

Ajo hypi në klasin e parë (që nuk ka një dallim të rëndësishëm midis vagoneve ) dhe me pershperiti keshtu
"Pendolare për punë apo dashuri?". Pra kemi filluam te qeshim , ajo më tha që i dashuri e saj ishte në Cremona,dhe po shkonte te kalonte fundjaven atje . Ne fakt filluam flisnim . Në fakt për të folur ishte veçanërisht ajo Kur Roza me tha , iqe vin te nga qyteti i Shkodres ne Veriperëndim te Shqipërise, unë filloova me pyetje: a është i jashtëzakonshëm, për një gazetar të 'zi', për të plotësuar një prej këtyre vajzave në mënyrë të ndryshme nga ato në polici, gjatë konferencave për shtyp, janë përshkruar vetëm si 'viktima', te thyera nga një mentalitet maskilist i cili duket se nuk kanë nga te shpëtojnë.
Roza, në fakt, nuk kishte asnjë përvojë të kësaj natyre, ka ndjekur rrugën e vështirë, por sigurisht më pak tronditës për të hyrë në Itali.
"Unë shkova në shkollë me të Rinjve Olimpiadës në Gjermani në 2003 - Para se të përballet tregon -. udhëtimin e kthimit në Shqipëri, unë dhe shoaja ime im u ngatërruar në turmën e një autogrili ne autostrade, pastaj u larguam dhe u fshehem nën një urë. Në fund ne kemi qenë në gjendje për të arritur një stacion treni dhe të marrin një tren për në Itali. Ne Itali ndodheshin tashmë motra ime dhe vellai im , te martuar me dy bashkeatdhetare , dhe të dy me fëmijë dhe me një punë. Arrita në shtëpine e vëllait tim, qe mos ti bie gjate , : "Unë thashe qe ne Shqiperi nuk do te kthehem me te jetoj ".
"Jetesa pa lejen e qëndrimit është e tmerrshme trembesh gjithmonë qe dikush mund të zbulojnë dhe të kthej prapa Por unë absolutisht nuk doja të kthehem në Shqipëri, do te isha qene e detyruar të jetoj nje jete qe e urrej me gjithe fuqinë time -- Roza vazhdon -. Kështu, qe prita kohen e duhur per tu rregulluar me dokumentat , , dhe nuk hezitova per te ndenjur gjithë natën në rresht tek posta , së bashku me shumë të tjera të huajt. Një makth, Unë nuk e di se nëse unë do të jem në gjendje të ta beja perseri por mbase po veteme dhe vetem qe mos te kthehesha në Shqipëri. "

Por pse? Si eshte jeta në Shqipëri? Pse të gjithë ju doni të ikini ?
"Sidomos vajzat vuajnë - thotë -. Roza , grate nga ne konsiderohen absolutisht me zero, po përdoren vetëm për fëmijët dhe për të punuar si kafshë. Për ,vajzat, qe sapo mbarojnë shkollën, shumë pak të reja shkojne në qytet për të studiuar. unë ishte shumë e mirë, ne studime, por prindërit e mi, (dhe vijne nga një familje në fshat, por nuk është aspak i varfër), Ata me thane me zë të lartë dhe të qartë se isha i destinuar të jetë në shtëpinë e tyre për të qequr , ashtu si edhe dy motrat e mia. Kështu që unë duhet të presë deri sa dikush te vij dhe te pyesi per mua qe me marrin per grua. Ngas ne funksionon keshtu : një djalosh që ju sheh, pyet prindërit nqs mund te frekuntohen dhe kështu fillon raportin, dhe cfare raporti .. !
Cfare do te thote
"Keto takime zgjasin 3-4 here brenda 5 muajsh , saktësisht mes të afërmve. Ai fillon te behet i mire me ty dhe me familjen tende dhe fillon e sillet me ndonje makine te bukur Dhe, së fundi, nëse ju nuk jeni kompplet kundra , pastaj martesen e organizojne ai dhe familjet Në këtë pikë fati i vajzës është vendosur : Sapo martohesh fillon pastrimi i shtepise , fillon puna neper fusha dhe lindja e femijeve , . Kur, sigurisht, nuk je një viktimë një burri i cili i dehet , nuk e konsideron atë më një shërbyes, nuk mund te ndalohet as rrahja , sa here qe kthehet varferia nuk i bindet atij verbërisht. Në Shqipëri, në fakt, shumë njerëz, madje edhe mjaft të rinj, janë te alkolizuar . Pastaj natyrisht janë ata që nuk ngurrojne, megjithatë, për të sjellë te fejuarat e tyre, dhe që shiten jashtë vendit per punuar si prostituta . Natyrisht, kur largohen, të varfërit kanë iluzionin e një punë të mirë, dhe martesën e ardhshme ... Megjithatë kjo nuk është fajtor vetëm burra ":
Çfarë do të thotë se faji nuk është vetëm i burrave ?
Qe vajzat nuk mund të zhvillohen dhe të vazhdojë të ëndërrojne . Them dhe unë përsëris: qe duhet te shohin me shume në televizion. Ne jemi në Shqipëri, është e vërtetë, por të TV është në çdo cast ë e vetmja mënyrë që ne grate ne duhet të kuptojnë se si ne mund të jetojme , të kuptojme se ka një jetë më të mirë për ne, se ne nuk jemi gjallesat barra e detyruar t'i nënshtrohet rregullave të një mesjetari. Pra, përpara, vajzat: Shikoni ne televizor ! "

[ilia spiro]

Varfëria, ditën nxënës të dalluar, natën mbledhin kanace

PUKË- Dy vëllezër dhe një motër, të gjithë të mitur sfidojnë të ftohtin e netëve në Pukë për të siguruar ushqimin e përditshëm. Halili 12 vjec, Dorjani 11 vjec dhe motra e tyre Fabiona 14 vjece, ditën shkojnë në shkollë ndërsa natën enden rrugëve të qytetit të Pukës për të mbledhur kanace. Kështu ata arrijnë të sigurojnë të hollat për vetën e tyre dhe prindërit e papunë.
“Kemi vendosur të dalim cdo natë për kanace që të mos lypim. Ne grumbullojmë lekë me ble bukë sepse babi me mamin nuk janë në punë” shprehet më i vogli prej tyre.
Varfëria arrin kufijtë kur në shtëpi mbretëron uria , aq sa këta fëmijë detyrohen të harrojnë rrezikun e natës prej të ftohtit e infeksioneve që u kanosen duke kërkuar mes mbeturinave për të gjetur ato që u duhen për të siguruar jetën.
Cdo natë dalin të tre bashkë, hera herës të ndihmuar dhe nga i ati , ndërsa në mëngjes duhet të zgjohen herët për të shkuar në shkollë. Ata kanë harruar lodrat e fëmijërisë, nuk munden të luajnë e të argëtohen si bashkëmoshatarët por asnjëherë nuk i harrojnë librat pasi e dinë fort mirë se orët mbi to një ditë do të shpërblehen.
Si këta tre fëmijë të rritur para kohe nga fati i pamëshirshëm që u servir vec skamje e varfëri, numërohen në cdo qytet.
(e.n/News24/BalkanWeb)

[bindi]

Varfëria dhe mizerja.

Migjeni e ka thene mire tek poema e mjerimit, mjerishte eshte akoma aktual...

[TetovaMas]

Organizohemi te gjithe aneteret e F.SH dhe i ndihmojme keto femije me sa kemi mundesi.

Nuk behet Shqiperia etnike vetem me fjale.
Shqiperia eshte e bashkuare edhe atehere kure e ndihmojme njeri tjetrin.

[ilia spiro]

Abortet ilegale e varfëria, në Shqipëri lindin 19 mijë fëmijë më pak .

Shqipëria po përballet vitet e fundit me një rënie të lindshmërisë megjithëse ende gjendet në krye të listës së vendeve ballkanike. Sipas Institutit Shqiptar të Statistikave, në vitin 2007, vendi regjistroi rreth 33.200 lindje, në krahasim me 52.000 lindje të regjistruara në vitin 2006.
Nga viti 1990 kur lindjet ishin në shifrën 82.000, duket se shifrat tregojnë një rënie relative.
Zyhdi Dervishi, një profesor i sociologjisë, thotë se standardi i jetesës në Shqipëri e kufizon numrin e fëmijëve për familje.
Ai tregon se arësyeja kryesore pse shumë çifte kanë vendosur të kenë vetëm një fëmijë, është pasiguria për punë.
Dervishi thotë se mundësitë e divorceve dhe kërkesa e të rinjve për karrierë, janë të tjerë faktorë frenues për lindjen e fëmijëve veçanërisht tek çiftet e reja.
Ministria e Shëndetësisë e lidh rënien e lindshmërisë, me emigracionin, me zhvillimet demografike dhe aborted.
Gjatë viteve 1990, rreth 25% e popullsisë lanë Shqipërinë, shumica e tyre ishin të moshës riprodhuese, sipas të dhënave të INSTAT-it. Shqipëria e ka ndaluar abortin para viteve 1990, ndërsa tani e lejon atë, shkruan SETimes.
Burime jozyrtare raportojnë se klinikat private shëndetësore janë kthyer në një biznes fitimprurës për kryerjen e aborteve të paraportuara.
Abortet rrjedhin kryesisht nga rrethanat e vështira ekonomike. Infermieret në Spitalin Materniteti e Tiranës thonë se ndihma ekonomike për çiftet e rinj ka ndikim në fenomenin e aboreteve.
Në Tiranë bashkia ofron ndihmë financiare për çiftet e reja pa punë në vetëm 42 euro në muaj.
Socialogu Dervishi thotë se shpeshherë kur çiftet marrin vesh se do të lindin vajzë, ndërpresin shtatzaninë dhe kjo sipas tij shpjegon edhe faktin pse shumica e fëmijëve që lindin janë djem.
Mosha mesatare në Shqipëri është rritur në 29 vjeç ndërkohë që në vitet 1900 ishte vetëm 27 vjeç.
Shqipëria qëndron në krye të listës për lindshmërinë në vendet e rajonit megjithate rënia është po ashtu më e larta në rajon.

[Xhenet.M.S.]

Spo mundem te kuptoj mbas te gjithave ketyre te dhenave pse se organizohen manifestime kundra politikes aktuale pse ore kush se ndermer masa te ndryshojn kete gjendje te mjerueshme?!!!Shume keq per popullin.