Karnevalet

[Dita]

Karnevalet

Atë ditë të dielltë shkurti të katërt u zgjuan të dashuruar, Era në Ardin dhe Tanin, Ardi në Valën, Vala në Ardin dhe Tani në Erën dhe Valën. Kur u ulën së bashku të pinin kafen në kuzhinën e apartamentit të përbashkët në konvikt, ia shprehën njëri-tjetrit dëshirat e mëngjesit. Atmosferën e habisë e prishi disa herë Karolina, e vetmja e huaj në atë banesë, një braziliane e shëndoshë që duket është lindur vetëm për të ndërruar përshtypjen e njerëzve për braziliankat. Ajo është e bardhë si borë, me ca sy të zbehtë e të paformë, vithe të gjera e aspak të kërcyera. Karolina skuqi vezë, mori reçel në frigorifer, përgatiti çaj kamomili dhe u zhduk, tek e vuri re që ishte e tepërt në kuzhinën e pushtuar nga shqiptarët. Vala me sy akoma të papastruar nga rimeli i një nate më parë, pinte cigare dhe bënte sikur shihte nga dritarja. Ndjente sytë e Ardit, me të cilin kish kërcyer aq pranë, sa ende ia ndjente duart mbi shpinë dhe frymën mbi fytyrë. Tani bënte sikur nuk e kishte mendjen tek ky shikim dhe ia kish nisur bisedës për një program kompjuterik me Erën, e cila bënte sikur kuptonte se për çfarë bëhej fjalë dhe e shtonte interesin dhe koketëritë për Tanin që Ardi të kujtohej t’i hidhte ndonjë vështrim.
„Punë me zarar“, mendoi Ardi.
“Punë dreqi“, mendoi Tani, kur kujtohej për përkuljet e Ardit mbi Valën dhe buzëqeshjet e saj në kulmin e lodhjes shkaktuar nga takat e këpucëve.
Karolina u kthye dhe njëherë në kuzhinë.
“Të më falni dhe njëherë“, tha ajo, „po bukën e kam harruar”: Teksa po e thekte, hyri në bisedë me të pranishmit. I pyeti nëse kishin ndonjë plan për karnevale. Ato ishin javën e ardhshme. “Do të marrim pjesë në paradën e këtij viti“, tha ajo. Të katërt, sikur t’i kish futur njeri në rrymë, u përqendruan me sy mbi Karolinën.
“Kush do të marrë pjesë në paradë? Dhe në cilën paradë?“
„Të vetmen që zhvillohet në Graz“, ia ktheu ajo, „atë të Kleine Zeitung“.
Ishte për të qeshur, të katërt sikurse e provuan më vonë, kishin menduar njëkohësisht për të njëjtën gjë, Karolinën me bikini duke u lëkundur majë takave, nën puplat portokalli a të kaltra siç i kish imagjinuar Ardi, për të kryesuar grupin e brazilianëve dhe miqve të Sambas.
„Po ne që jemi miq të Sambas“, tha Vala, „a kemi ndonjë shans që të na pranoni në grup?“
„Do të pyes“, tha Karolina, „por meqë unë bëj pjesë tek grupi organizator, kam përshtypjen se fjala do të më ecë.“
Era që ka vendosur të integrohet medoemos në jetën e qytetit, u bë përpara që të merrte përsipër komunikimin me Karolinën lidhur me paradën e karnevaleve dhe të përfshihej dhe në grupin që do të përgatiste kostumet.
„Po ato i kemi gati“, tha Lina.
Kur janë në qejfin që sjell pija, të katërt e quajnë Karolinën shkurt Lina. Iu bëhet e bukur dhe papritmas me ngjyra dhe forma, braziliankë e vërtetë.
„Po njohim njeri ne nga ato që do të marrin pjesë?” pyeti Tani.
“Eh qafir”, tha me vete Vala, “s’të mjaftojmë ne të dyja, tek numri e ke mendjen.”
Tani vërtet e ka mendjen tek numri, i femrave që ka shtënë nën vete. Ai, një mashkull i suksesshëm me femra që i vijnë vetë, që shkojnë vetëm kur nuk e durojnë dot më sfidën dhe konkurrencën e vazhdueshme me të tjera që i lëvizin atij në mendje. Për t’u përballur me sa më pak probleme xhelozie, Tani e ndjek strategjinë ta ketë një shqiptare e një të huaj njëkohësisht, të cilat s’ka shans të takohen ndonjëherë me njëra-tjetrën. Ia ka vënë tash syrin brazilianeve, se e ka parë që Tina ka njohje të kolme mes braziliankave të Graz-it.
“Më duhet ta marr me të mirë”, i përsëriste ai vetes, “por rasti i karnevaleve të këtij viti nuk do të jetë për t’u humbur. Si do t’ia bëj Erës, po Valës? S’do të më qasë më asnjëra. Por ndoshta ndodh dhe e kundërta, femrat të çuditshme janë. Atëherë kur e ndjejnë aromën e konkurrencës, atëherë i përveshin mëngët, thellojnë dekoltetë, rriten në taka delikate, lëkunden më hijshëm dhe në vendosjen e këmbës mbi këmbë, kujdesen që kofsha t’iu shquhet më mirë në të çarën e fundit. Po Ardit si t’ia bëj?“ Aty u kujtua për Ardin. Ai është konkurrenca më e fortë. I qetë e i kujdesshëm, një shok për kokë për çdokënd që i qëndron pranë, ka gjasa të mira, të arrijë të kthehet në qendër të vëmendjes. I kthehej para syve përkulja e tij mbi Valën në kërcim e sipër dhe u bë keq. Mirë që qëndronte ulur, se mendtë nisën t’i merreshin dhe iu lut Erës për një kafe tjetër.

Provat e përgjithshme për paradën e karnevaleve u zhvilluan një orë para nisjes së karvanit. Grupi i daullexhinjve i binte daulleve, në kamionin e marrë me qera bëhej prova e altoparlantëve. Samba i bënte të gjithë të lëviznin në vend e ato tre të shkretat braziliane që kishin dalë vërtet me bikini, me taka të larta dhe geta rrjete, qeshnin nën palltot që i mbanin ende veshur, sepse e mendonin veten duke u dridhur nga të ftohtit pas ndonja një ore, duke bërë njëkohësisht sikur iu vinte për të qeshur, kur brenda me siguri do të ishin duke ulëritur. Lina merrej me organizimin e detajeve të fundit dhe përpiqej që prej gati gjysëm ore të kapte në telefon këngëtaren, Daniela Silvana-n, dikur bukuroshe, tashmë afër të 40-tave, e cila vazhdonte të mungonte. Tani nuk ndihej, Ardi po merrej me daullexhinjtë dhe po i pyeste për kursin që kishin bërë që i kish çuar deri të mësonin të luanin aq mirë. Mbërriti deri të binte dakord lidhur me sa do t’i duhej të paguante e kur do mund të shkonte për të marrë mësim. Vala dhe Era nuk merreshin me gjësend, bënin muhabet, Vala pinte cigare njëra pas tjetrës.
„Përse është vallë kaq e shqetësuar?“ pyeste veten Era. Vala nuk pi kurrë më shumë se tre cigare në ditë e tash në më pak se një orë po i afrohej fundit të paketës. Nuk guxonte ta pyeste, sepse megjithëse e kanë arritur një miqësi që nuk mund të gjendet fjalë për ta përshkruar, korrektesa në mosngacmimin për çështje shumë personale ka mbetur e një niveli që meriton respekt, kështu iu ka thënë të paktën Ardi. E të dyja e ndjejnë se i bëjnë njëra-tjetrës konkurrencë për Ardin e të dyja druhen, se asnjëra nuk do mund të lidhet me Ardin, sepse Ardi është i tillë. E ndoshta prandaj të dyja kanë dobësi për të, sepse Tani e të tjerë nuk janë të këtillë.
„Pse e keni dëshirën ta provoni me gjithkënd?“ e kish pyetur një ditë Vala Tanin, në kohën kur Tani akoma nuk i kish ngritur antenat të kapte sinjale nga hiret e Valës. Ai, krenar për si e njeh veten, i tregoi, se është gjëja më e natyrshme për të që të veprojë kështu. Atij nuk mund t’i rrijnë buzët në vend të ngrira, kur sheh një fytyrë jo të zakonshme. I duhet patjetër të buzëqeshë e të nxjerrë një kompliment për hir e për respekt të së pazakonshmes që po e sheh të mbyllur në një trup vajze.
„Tyç“, kish thënë me vete Vala, kurse me gojë i tha: “Paske për të bërë karrierë, sidomos me këtë justifikimin me këto fjalët e komplikuara “për hir e për respekt të së pazakonshmes që e sheh të mbyllur në trup vajze ...“ yhy ... përtokë do i rrëzosh femrat, po ruhu se mos rrëzohesh edhe ti vetë“ dhe u mbulua nga një valë e qeshure të natyrshme dhe një të kuqi të lehtë në fytyrë.
Ai kish qenë çasti, kur Tan krenarit i kish nisur dashuria për Valën, ose të paktën ajo që ai e mendonte për dashuri. Kurse për Valën ai kish qenë çasti i vërtetimit që ai është supertyç.
„Çfarë fjale, supertyç!“ i doli papritmas nga goja fjalia, teksa pinte cigare nën vështrimin e Erës. Aty për aty bëri sikur nuk e kuptoi që po fliste me zë të lartë. „Kjo është java më e gjatë e jetës sime“, i tha asaj. Era bëri sikur nuk ishte aty. Kur e dua unë që të flasë, kjo nuk flet“, mendoi më tutje me vete. „Si ka mundësi që nuk është si ato kukullat me kurdisje, se nga pamja kushtet i plotëson për të qenë e tillë.“ Era gjithmonë ka arritur të tërheqë vëmendjen me pamjen e vet si kukull. S’ka shans për konkurrencë me të në këtë drejtim. „Po për aq kohë sa të ndodhemi në të njëjtin konvikt bashkë e të kemi të njëjtin rreth të njohurish, gjasat janë të mëdha që të na pëlqejnë e të biem në dashuri me të njëjtit djem e ndoshta njëkohësisht, për shkak se mjaft cilësi i kemi të ngjashme e kjo ndoshta na çon të mendojmë, ndjejmë e sillemi ngjashëm. Ta marrtë dreqi, që jemi kaq shumë shoqe“, mendoi më tej. „Po mos kujtojë, se cigaret po i pij për këtë shkak? Ku i dihet, ndoshta m’i deshifron mendimet me ata sytë e vet tmerrësisht të thellë.”
“Njoh një burrë që ka sytë më të thellë që kam parë ndonjëherë. Gojë si prej fëmije, humor si prej njeriu që e do jetën, zemrën e ka të mirë me njerëzit që i do, të tjerët i janë larg e nuk ka mundësi t’ua shfaqë dashurinë e të tjerë të tjerë thjesht nuk ekzistojnë për të. I kam thënë, fatmirësisht për ty ka ardhur koha që mund t’ia lejosh vetes moskomunikimin me ata që nuk i honeps dot. Mendo pak Era, a nuk punon secili prej nesh, mundohet e rropatet edhe me këtë shkollë, edhe me tjetërçka, që dikur, pa e ditur ekzaktësisht se kur, të ketë mundësinë ta zgjedhë vetë, se me kë nuk do të ketë të bëjë?”
“E njeh vërtet ti këtë burrin me sytë e thellë?“ e pyeti Era.
“Pse, se nuk e njeh ti, do të thotë që as unë nuk e njoh?” ia ktheu Vala. “Prej pesë ditësh kam marrë vesh se jam e sëmurë“ vazhdoi ajo dhe uli sytë. Cigarja thuajse po i digjte gishtin. Deri dhe filtri po i mbaronte. Era i mbërtheu kyçin e dorës dhe e detyroi të ngrinte kokën.
“Po sëmurë“, tha Vala. „Dhe vuajtjen më të madhe e di përse e kam, druaj se nuk do e kem mundësinë të jetoj aq gjatë, sa të vendos vetë, se kur do e ndërpres komunikimin me ata që nuk i honeps dot”.
“A din tjetërkush për këtë?“ pyeti Era me sy të tmerruar.
“Jo, ti je e para që mëson për këtë.“
„Po Ardit i ke treguar?“ e pyeti Era.
“Ardit? Pse Ardit?”
“Ti e di Vala, të lutem mos bëj të paditurën.”
“Oh Zot”, mendoi Vala, “pse është kaq e vërtetë, që kur ti rrëfen për një gjë siç është sëmundja, pa e thënë se për çfarë bëhet fjalë, të gjithë bëhen befas më të mirë! Dhe unë jam e sigurtë që Era nuk do guxojë të më pyesë se për çfarë sëmundje bëhet fjalë, do të më thotë se do të lutet për mua, do të më mbështesë në çfarëdo që të dëshirojë dhe do të më lërë fushë të lirë me Ardin, në çka të dua unë. Dhe sot do të kujdeset që unë të kërcej pareshtur, të dehem e ajo të më bëjë gati shtratin, para se të plandosem në të në gjumë.

Sëmundja misterioze lëvizte si një hije brenda apartamentit të konviktit. Era ashtu gati heshturazi ia kish bërë me dije dhe djemve. Karolina qe e vetmja që ende i buzëqeshte normalisht secilit prej tyre, domethënë me buzët vesh më vesh dhe me aksentin e theksuar jepte përshëndetje, sipas vaktit të ditës, në mëngjes gjithmonë fjalët i dilnin si të buhavitura, ngase gjumi mezi i dilte e fjalët nuk mund të mos ia nxirrnin në dritë buhavitjen e fytyrës. Gjithmonë në mëngjes del me nga një shenjë të jastëkut në faqe, ose në ballë.
“Fatmirësisht nuk je në muhabetet tona Lina“ i thoshte Vala në shqip dhe ajo e pyeste në gjermanisht:
“Was Vala? Magst du mehr Zucker in deinem Tee (1)”
„Jo, unë e pij çajin pa sheqer“, ia kthente Vala në gjermanisht“, por tash dua të rri vetëm e të ulëras“ vazhdonte në shqip.
„Po ti çfarë thua kështu?“ vazhdonte Lina.

Në një nga mëngjeset me çaj dhe dialogje gjysëm shqip e gjysëm gjermanisht, Lina i tha:
„A e din që edhe pak ditë kanë mbetur nga periudha e uljes së çmimeve?“ dhe u ngrit të merrte kutitë e këpucëve që kish blerë, t’i shiste mend për pazarin që kish bërë nëpër dyqanet e ndryshme. Pastaj nxorri disa komplete veshjesh të brendshme dhe aty vëmendja e Valës u shtua disi. Dantellat meritonin të paktën një vështrim të shpërqendruar. Kish bërë vërtet pazar e poshtra! Edhe donte ta pyeste, edhe nuk donte ta pyeste për më shumë detaje, për shembull nëse ia vlente akoma mundi, të drejtohej për nga shitoret e veshjeve të brendshme. Ia vlente gjithsesi në rast se je e dhënë pas tyre, aq më shumë në rast se ke dikënd, të cilit t’ia shfaqësh ato. Si i kishte thënë mjeku? „Që prej kur nuk e keni marrë pilulën zonjushë?“ Dhe ajo duke u skuqur, i ish përgjigjur: „Ka ca kohë.“ „Kohë?“ ia kish kthyer ai i habitur dhe kish vazhduar me po atë habi prej austriaku të rritur para një përgjigjeje të tillë: „Po pse?“ „Matufi“ kthente në mendje Vala, „nuk mund t’ia nxejë truri që mund të jetohet vetëm, ah po këtë ndoshta ia nxen truri, por jo që mund të jetohet pa seks. Tyç!“ „Po tek gjinekologu a jeni vizituar?“ e kish mbyllur i ndrituri batarenë e pyetjeve që merrnin përgjigje të shpikura aty për aty.

Gatitja e rrëfimit me rastin e 1 prillit po i përparonte të katërve në ritmin e duhur. Vala për çdo ditë korrigjonte ç’kish shkruar një ditë më parë dhe e lexonte krejt tekstin nga fillimi për të vërtetuar nëse filli i ndjekur shkonte siç duhej, apo dilte ndonjë nyjë e padëshiruar aty-këtu. Kishin rënë dakord që gjithsecili do të përgatiste diçka e tre të tjerët të ulur pranë shishesh vere, duhanit dhe kafes do të arrinin të zbulonin, nëse e treguara ishte histori e vërtetë ose jo. E mira e shoqërive të krijuara në moshë të pjekur e aq më tepër larg vendlindjes është se ke të drejtën e të shkuarës që mbetet veç për ty e ti prej saj mundesh të tradhëtosh sa të duash, në varësi të situatës,“ mendonte Vala. Por jo dhe aq në periudhën e internetit. Për shembull si e kishte marrë vesh ajo që Era kish pasur të dashur, i cili tash e kërkonte online! Erës i kish treguar për këtë shkaraz me sa është e mundur e folura shkaraz për një temë të tillë. Ai ish-djali i saj ngacmonte çdo femër që shihte në chat, duke i parë adresën prej nga ajo shkruante, duke menduar se ishte ajo. Por ishte aq i zgjuar, sa të kishte kujdes të mos e tradhëtonte krejtësisht veten e Erën, por priste ndonjë shenjë nga ana tjetër e ekranit që t’i vërtetonte se shkruajtësja ishte Era. „A thua se Era është e vetmja shqiptare që ndodhet në Graz me studime, e cila e donte letërsinë, filmat dhe që kishte zgjuarsinë të përgjigjej siç duhej për çdo pyetje. Nganjëherë djemtë sillen vërtet sikur kanë aftësi të kufizuara mendore. Mos ndoshta vetëm përpara vajzave që duan apo kanë dashur? Ja dhe kjo duhej përfshirë tek teksti për 1 prillin.“
Linës i kishin kërkuar që atë ditë mundësisht t’ua linte të lirë kuzhinën, sepse kishin një mbrëmje në rreth të ngushtë. Ajo si gjithmonë me buzëqeshje i kish thënë, se kish ndërmend të shkonte tek një shoqe e veta dhe nuk do t’i shqetësonte.

Tani kish vendosur të rrëfehej për dashurinë e vet të parë, ose të paktën për atë që atij i ish dukur si dashuria e parë. Ajo paskësh qenë një vajzë e vogël në trup, me flokë të errët, dhëmbë me tela, quka që i ndrisnin mbi faqet e imta dhe këmbë pak të shtrembëra.
„Nuk e di se ç’i kam pëlqyer asaj vajze“, tha ai, „po duket që jam akoma i tronditur nga ky pëlqim, sa çdo femër mundohem ta zgjedh të tillë që asaj nuk i afrohet në pamje.“
„Kjo është rrenë“, i tha Vala. “Që prej aty kur ti flet për atë që nuk di ç’i ke pëlqyer atëherë. Për dashurinë e parë nuk ka komente, ajo o është, o s’është, o ka qenë, o s’ka qenë, e plotë pa si e qysh edhe vite më pas.”
“Ashtu është“ tha Ardi dhe qeshi me argumentimin e Valës. Era heshtte dhe shihte Tanin të përhumbur në mendime.
“Jo, e vërtetë është“, tha ajo, „ju qeshni, ndërsa ai me mendje është tjetërkund.”
Tanit vërtet nuk i qeshej.
“Ajo, Arta quhet, është fejuar tashmë. E kam marrë vesh prej pak muajsh. Me një djalë që ka pothuaj të njëjtën pamje si unë.“
„Ooo, tani e teprove“ thanë Ardi dhe Vala njëkohësisht dhe vazhduan me të qeshurën e tyre.
„Nejse ...“ mbylli Tani fjalimin e vet dhe u rehatua në një shilte të mbështetur në mur për të shijuar verën e kuqe që e kish zgjedhur vetë. „Ti tash“, i tha Valës.
„Jo“, ia ktheu ajo, „e imja do të vijë vetëm në fund, ti Ardi dhe Era e keni rradhën.”
Ajo u zhyt në qoshen e vet dhe ktheu kokën e abazhurit për nga lart që të shihte rrathët e dritës tek shtriqeshin në tavan. Bënte sikur dëgjonte. Mezi kish arritur ta maste distancën mes heshtjes dhe fjalës. Dhe aty e kish gjetur dhe burimin për sëmundjen. Historinë e Ardit e humbi dhe ai u ndje i fyer, kur prej saj nuk mori asnjë reagim, në ish e vërtetë apo gënjeshtër ajo çka ai sapo kish mbyllur.
“O Zot, mos ka thënë gjë dhe për mua?” mendoi. “Ta kem humbur çastin thua, kur do mund të kisha kuptuar, nëse ai ndjen diçka? Hë më të lumtë!„ Bëri sikur u ndje keq dhe donte të shkonte urgjentisht në banjo. Aty u përtyp disa herë fort, sa t’i vinte deri për të vjellë që të paktën zhurmën ta bënte sa më pranë origjinales në mënyrën që çdonjëri prej tyre do e kish në mendje më së largëti nga koha kur ishin fëmijë e qëndronin shtrirë në shtrat, mëma u qëndronte mbi kokë dhe i mjekonte me si të mundej. Era e thirri dy herë që nga kuzhina dhe ajo më në fund u kthye. I kish hedhur fytyrës disa grushta ujë. Balluket i ishin ngjitur pas ballit.
“Modë idiote“, tha me vete, „Ç’i preva dhe unë kot flokët. I kisha mirë e bukur ashtu të gjata, me shkallëzim. Mendjefemër thuaj më mirë“ vazhdoi me mendje duke u ulur. “Jam gati për historinë tënde Era“, i tha.

„Ka qenë klasa e tretë ose e katërt“, nisi Era, „dhe ndoshta duke dashur ta harroj atë që ka ndodhur atëherë, e kam shtyrë saktësinë nga kujtesa, për datën, për fytyrat që kam parë atë ditë, por di që ka qenë orë fiskulture. Kisha shkuar në banjo të shkollës, një banjë e ndyrë në kat të parë, ku ish gjithmonë frikë të shkoje vetëm dhe …”
Era e ndërpreu rrëfimin. Tani, Ardi, Vala prisnin për vazhdimin, ajo heshtte. Ishte e tmerrshme ta shihje. Fytyra i qe skuqur dhe ajo dridhej. E ulur mbi një shilte si dhe të tjerët, mblodhi gjunjët, i afroi me fytyrën dhe qëndronte ashtu.
“O Zot, sa do të doja të mos isha e pranishme në këtë çast”, mendoi Vala. “E shkreta vajzë, kushedi ç’i ka mbetur në mendje nga ajo kohë e poshtër.”
Dy djemtë u ndjenë akoma dhe më keq dhe nuk po dinin si të thyenin tmerrin në fytyrën e Erës.
“Ajo vërtet ka pasur në mendje të na thotë diçka të vërtetë”, mendoi Ardi dhe u mbushi të gjithëve gotën me verë. “Vala të lutem a e bën një kafe për mua? Ti Tan je për kafe? Ti Era?“ Era pohoi me kokë.
„Sa e rëndë gjendja! Po pse më mbeti mua ta shpëtoj? Cilin variant të historisë të sjell? Apo të improvizoj një kolazh të asaj që kam në mendje? Asnjëri prej djemve nuk do të japë shenjë se gjendja është e rëndë dhe asnjëri nuk guxon të nisë një bisedë tjetër, sepse druhen se mos Era shpërthen në lotë para tyre e në ndonjë vetërrëfim”, mendonte Vala. “Nuk dua të jem e vetmja“, vazhdoi ajo me zë.
“Që çfarë e vetmja?“ ia preu Ardi.
„Që po rri në këmbë këtu para makinës së kafes. Pa çohuni të merrni filxhanët! Era, të lutem zbrit merr një paketë cigare tek automati.“
Era u ngrit si me komandë dhe doli me shpejtësi nga dhoma.
“Do të kujtohet për paratë, kur të jetë para automatit”, qeshi Vala.
Djemtë morën filxhanët dhe i vendosën në qilim, Tani shkoi mori në dhomë një kek që e kish blerë atë pasdite. Ardi, i mbetur vetëm me Valën, iu afrua dhe i pëshpëriti pranë veshit:
“Ku je ti?”
Vala duke u skuqur e shikoi thellë në sy, si të donte t’ia shponte bebet me atë shikim, por përgjigje nuk i dha.

“Mjeku më pyeti, nëse unë marr pilulën” nisi ajo qetësisht rrëfimin, ndonja gjysëm ore para krizës që e pushtoi Erën.
Sytë e djemve sikur u çakorduan atë çast. Era buzëqeshi.
„Pastaj më tha se mirë do të ish të shkoja për vizitë tek gjinekologu.” Asaj iu bë se përveç syve tash dhe veshët e djemve po merrnin për kot. Flegrat e hundës nisën t’i lëviznin më me shpejtësi Tanit. Era mezi po mbante të qeshurën.
„Po unë i thashë, nuk dua të vdes në duart e gjinekologut.”
“Po pse duhet të vdesësh në duart e gjinekologut?” pyeti Tani. “Ç’janë këto ide idiote? Çfarëdo që të kesh ti, ai do të të ndihmojë të shërohesh dhe jo të vdesësh.”
Era ia mbante sytë mbërthyer dhe priste për vazhdimin, kurse fytyra e Ardit ish bërë ngjyrë dheu dhe sytë sikur nuk i kishte më.
“Eh mor djalë që nuk je vajzë, nuk do e kuptosh kurrë se çka përbën lirinë më të madhe për një vajzë”, vazhdoi Vala dhe lëshoi një ofshamë.
“Ti je shtatzanë“, tha Tani dhe nisi të qeshte. “Me kë, me kë?“
Era e shihte me dyshim, nëse atë çast ai ish ende i përgjegjshëm, apo përveç syve, veshëve dhe flegrave të hundës, çakordimi i kish kaluar dhe në tru.
„Nuk dua të them, se çfarë po mendoj”, tha ajo. “Por po të ishin të paktën unë, kam bindjen se këta të dy do e kuptonin se për çfarë e ke fjalën.”
“Oh jo, e dashur Era”, tha Vala, “do e kuptonin vetëm në rast se në karnevalet e ardhshme do dilja e veshur si „E Fundmja e Mohikanëve”.
“Jooo”, qeshi me të madhe Tani. “Jooo” vazhdoi dhe nuk pushonte dot së qeshuri. “Sot është 1 prill dhe nuk mundem ta besoj këtë. Pse mundeni ju të dy?“ dhe sytë ta jepnin përshtypjen se ai po i afrohej bregut të çmendjes.
Ata të dy heshtnin si mumje me ngjyrë shekujsh.
„A mundesh ta shquash, se cila ishte sëmundja për të cilën të tregova?“ tha Vala duke e fiksuar me sy Erën dhe nisi me tekstin, i cili tashmë duke se e meritonte leximin:


„Fjollë ... po kjo nga del? Shih si u mblodh ... një rreth, dy, tre. Po kjo që po i vë fjalët në rresht, kush është? Prit! Mungojnë një pikëçuditëse, një „më“, një „fal“ dhe trajta „më fal!”. Edhe të tjera mungojnë, po fillo tani. Unë vetë po dal për gjueti. Dielli dhe shiu kanë bërë komplot, të çmendin kë të mundin. Dhe dikush duhet të marrë në dorë drejtimin e revolucionit. Na duhet të gjejmë dhe lotë për heronjtë dhe fjalë që të shfajësohemi për zhdukjen nga fusha, atëherë kur mjaftonte të paktën një kor zërash.
Krisma të qeshurash, klithma ngado. Kontrollojnë trupin për bira. Gjallë? Gjallë.
Doli fjolla, lindën rrathët, erdhën krismat, apo qenë krismat të parat dhe sëmundja pas? Apo rrathët vijnë nga tjetër kohë që të na bëjnë lëmsh?


-1-

Sa sëmurë je? Aq shumë, sa dhe era ka ndërruar trokun. Në gjirin e natyrës mbjell kriza, përreth teje pipëtin në stuhi. Ti e ndjen dhe nuk të bëhet vonë. Nuk të bëhet vonë për djajtë, jo më për këtë farë ere që ka zbritur tash dhe luan engjëllin.
Vetëm për ufot, për ata shqetësohesh dhe nuk ke frikë të pohosh se i dashuron. Sa herë e ke ndërruar objektin e dashurimit? Aq shumë sa të ka ndryshuar dhe përkufizimi për dashurinë, the.
Ç’e paske pasur këtë fyt?! U bëra eksperte miniere, ti po hiç. Hiç për djajtë, hiç për engjëjt. Jo the ti, s’është hiç, se të dëgjojnë ufot dhe njerëzit. Mirë përkufizimin e ufove, se m’u shkruajt në tru, që jeton veç në gjuhën tënde, po atë të njerëzve ku ta gjej?
Të duhen ca botë, the, dy të paktën me kufij të shqueshëm e një që vuan nën mungesë kufijsh, ose një e vetme që nuk e di as vetë se është vetëm një. E derisa të kesh mbërritur aty ... dhe këtu i qëndise buzët me fill proteste.


-2-

Ej ërumës as? Të ka mbërthyer mania e persekutimit? Ti kundra kujt? Meje? Ti thua jo. Se më çmon. Ma përkufizo pak çmueshmërinë e të tjerat që lidhen me ty si çmuese. Pse mani? Se nuk të zë gjumi nga mospërfillja, lëre më nga mospërfillja ime. Eshtë hala në grykën tënde. Se të vegjëlit që i ke parë të rriten në barkun e së njëjtës kohë, në të cilën aktore je dhe ti, duhet patjetër … Ti pret për fjalën e madhe? Gjeje!

Sa e çuditshme është bota dhe trajtat që i rrahin në zemër!
Disa prej tyre tronditen se i persekutojnë me fjalë e të tjerët
Se i persekutojnë me heshtje.
E nga këta s’mund të pritet t’i lënë të qetë delfinët.


-3-

A e sheh trajtën? Po fjollë-sëmundjen që i del nga puroja? Po puros a ia gjen dot ku e ka fundin dhe fillimin? Po pasqyrën a e sheh si lëkundet, diku e paqtë, diku e zhubravitur? Mirë që është deti në midisin mes bregut dhe horizontit, të gjej një shpjegim qetësues për ngjethjen e mishit, sa herë zëri më bën të dëgjoj pyetjen: Sa vepra ekzistojnë midis heshtjes dhe fjalës?

„Sa e thellë, sa e thellë e pse gja do të vdisje ti?“ vazhdoi me të qeshurën Tani aty ku e kishte lënë.
„Ja ku jam!“ hodhi në ajër fjalinë Vala dhe Ardi i hodhi një shikim si të donte t’ia shponte bebet me të.
Brenda po të njëjtës heshtje me ngjyrë shekujsh, Era shihte sa njërin ashtu dhe tjetrin, në bark i lëvizte një nyjë dhe në sfond shquante histerinë e njeriut që nuk mundet dot ta fshehë ndjenjën e humbjes.

2006-2007


(1) Çfarë Vala? Dëshiron më shumë sheqer në çajin tënd? (Gjermanisht)

[Pratolini]

Krijimi yt i pare ky ?

Sa mire...Te uroj suksese !

[Dita]

Sa shpejt te doli koha ta lexosh. Apo e kishe lexuar ne tjeterkundin ku e kam postuar qe ne prill?

[Pratolini]

Thone qe gjykimi ne distance eshte me i verteti ndonjehere :P

I hodha nje shikim te shpejte dhe mora impresionet me te para ( ndoshta dhe me te vertetat ) nga krijimi yt. Vertet shume mire

[Dita]

Falemnderit per leximin Pratolini!

[oiseau en vol]

Pershendetje, Dita

Do te mundohem te them dy fjale mbi tregimin qe sapo lexova.

Mendoj se ty nuk te mungon pervoja jetesore. Domethene qe ke ç'te na tregosh. Kjo eshte diçka e mire. Madje eshte A-ja e punes. Dikush kerkon te na thote diçka dhe merr fjalen nepermjet shkrimit. Kerkon te hyje ne kontakt me ne si lexues.

Pra "dhurata" qe autorja kerkon te na ofroje ka njefare sharmi qe ne pamje te pare na pelqen. Do te mesojme diçka aty.

Te vijme tek "mbeshtjellja" e dhurates. Dhurata na vjen ne nje pako, mundesisht me forma te drejta, drejtkendeshe apo katrore, ska rendesi, megjithese syri njerezor ka treguar qe preferon drejtkendeshe, mundesisht te lidhur persiper me nje fjongo te kuqe, jo mes permes, por ne forme kryqi. Bleresi afrohet dhe e blen.


Mendoj se mbeshtjellja çalon deri-diku. Te shikojme fjaline e pare. Ti e di, Dita, qe lexuesi duhet joshur qysh ne fillim. Tregimi aq eshte, nuk ka kohe per t'u menduar. Na pelqen apo s'na pelqen. Madje kjo gje ndodh sot dhe me romanin. Njerezit kane aq pak kohe te lire per ta shpenzuar ne mijera menyra. Internet, lojera, shetitje, bar-kafe, etj. Lexon faqen e pare te romanit dhe nuk i pelqen, e le menjane. Jeta eshte e shpejte dhe e vrullshme. Nuk ka me kohe per te bere nje orvatje te dyte.

Fjalia e pare thote : Atë ditë të dielltë shkurti të katërt u zgjuan të dashuruar, Era në Ardin dhe Tanin, Ardi në Valën, Vala në Ardin dhe Tani në Erën dhe Valën.

Qysh ne fillim, lexuesi perballet me nje bollek informacionesh te cilat e gjejne trurin te papergatitur. Kemi kater personazhe, qe te kater me emer. Dhe qe per me teper jane te dashuruar ndermjet tyre. Madje dy prej tyre duan dy vete njeheresh. Per mendimin tim, kjo eshte diçka e rende per nje fillim tregimi. Do te kisha dashur shume qe informacioni te na vinte pak me ngadale, psh duke bere njefare pershkrimi me fjali te shkurtra, te tipit (kjo eshte thjesht per shembull dhe ska lidhje me mesimet e mia) :

Ata ishin kater shoke. Quheshin Era, Ardi, Tani dhe Vala.

Pastaj, me ca fjali te tjera pak me te gjata, mund te kishim njefare pershkrimi fizik te tyre, ky ishte pak keshtu e ajo ashtu. Gjithashtu dhe ndonje te dhene tjeter mbi ta. Ideja eshte qe lexuesi te marre fryme me lirisht dhe t'i ngulise personazhet mire ne koke, duke i perfytyruar, duke iu dukur sikur eshte aty ne nje dhome me ta, madje dhe duke krijuar simpatite e para - une qe jam flokegeshtenje do te lidhja simpati, fjala bie, me nje bjonde, apo e kunderta.

Dhe keshtu, me personazhet ne koke, ne do ta kishim me te lehte shtjellimin e ngjarjes. Ne menyren siç eshte treguar, lexuesit i duhet te mundohet pak per te mbajtur mend lidhjet dhe emrat. Eshte njelloj sikur te vjen tek puna nje drejtor i ri, dhe shefi i prezanton punetoret vetem me emer : ky eshte Hans, ky Peter, ai aty Fritz, Ernest si dhe ai tjetri Franz. Drejtori, po nuk pati ca te dhena te tjera, nuk do te mundet t'ua kujtoje emrat pese minuta me pas. Duhen ca kleçka mnemoteknike, perndryshe historia na rreshqet dalngadale dhe na pervidhet prej duarsh. Ose, dhe mund ta mbajme, por me mundim.

Ka dhe diçka tjeter qe e shoh shpesh neper shkrime. Presja keqperdoret ne nje menyre te pabesueshme. Kjo eshte ne pergjithesi, jo vetem ne kete shkrim (megjithese tek ty nuk ishte dhe aq flagrante). Ndoshta duket si çudi, por presja nuk eshte per te rregulluar frymen. Ajo eshte per t'i dhene kuptim fjalise. Ja te marr nje shembull nga shkrimi :

Ndjente sytë e Ardit, me të cilin kish kërcyer aq pranë, sa ende ia ndjente duart mbi shpinë dhe frymën mbi fytyrë.

Ke vene dy presje. Ndersa presja e pare eshte me vend, e dyta nuk ka arsye te jete. Ndermjet lidhezes aq... sa nuk perdoret presje.

Shembull : Jam aq i lig sa nuk behet me. Dhe jo : Jam aq i lig, sa nuk behet me. Ne rastin e dyte, nqs veme presje pas "aq", atehere pjesa e pare "Jam aq i lig" merret si nje pohim ne vetvete. Me nje fjale, jam shume i lig. Dhe kaq.

Kurse pa presje, "aq... sa" merr formen e plote te nje krahasimi.


Dhe e treta, kam vene re dhe gjetke qe perdoret shpesh fjala "e shkreta". Psh, i shkreti burre, e shkreta grua, etj. Me ç'kam lexuar une neper autore te ndryshem, kjo fjale perdoret vetem ne nje forme ironie ose perçmimi te ftohte. Psh : Eh, e gjora vajze, detyrimisht keshtu duhej te bente, ajo ska pare mashkull me sy prej vitesh. Ne kete rast, autori nuk shpreh keqardhje, as meshire, nuk ka ndjenja dhembshurie per ate vajzen, por ai tallet me te, e ironizon, e lendon. Sigurisht, kjo ne funksion te ngjarjes qe ka per te treguar.


Duhet te shkruash, Dita, dhe besoj se pak nga pak stili yt do te shtrohet e do te zbutet e me ne fund, do e ndjesh veten ne elementin tend.

Keto ishin thjesht pershtypje te nje lexuesi dhe jo te nje kritiku.

Te pershendes dhe te uroj shume suksese.