Lekë Gjoka

[Kallmeti]

Shqiponja do kthehet në fole
-Fjalet e shënjta të Papes Francesku në Shqipëri

E di së Shqiponja o At i Shenjtë
në fole do të kthehet një ditë
fjalë zemre që rrjedhin si lumenjtë
nga Shpirti Yt që sjell dritë.

Shqiponja përlotët n'Atdhe
e me të dhe në mërgimtaret
në shpirtin e shqiptarit nuk ka me Re
së gjithonë janë larguar ndarjet .

Një gjysem shekulli djalli
në portën e shpirtit na la ërrësirë
dritën, të verten e jetes na e vrau
në prag na solli dhimbjen, varfërinë.

Por djalli i kuq iku nga shpirti i shqiptarit
dhe si Evropa donim jeten ta jetonim
udhëtuam si shqiponjat përmes mallit
që femijët bark bosh të mos i shikonim.

E tani në shqiponjat në mërgim
tek keto fjalë po gjëjmë pak Shprese
së duam që një ditë të kemi sherim
kthimin n'Atdhe nuk duam që t'na vdesë.

Fluturo shqiponjë mbi kombin e shqiponjave
me bekimin e Papes Franceskut n'tokë
fytyra jotë e paster e pa lyeme me bojna
shpirtërisht tani në bën të jemi me ngrohtë..



Lek Gjoka
21 Shtator 2014
Jacksonville Florida

[Kallmeti]

Me Gjergj Kastriotin bisedoj..
-poemth-

Dikur në Arbëri
Lindi Gjergji i Kastriotit
Zeusi e kish Bire të Tij
Ish i dërguari i Zotit.

E di o Nëna Iliri
Nëna ime pellazgjike
Heronjë linde Ti
Për vete e shtetet mike.

Sulltani të quajti Skenderbe
Si gjithe shqiptarët kishe gjak
E doje Shqipërine ma të miren mbi dhe
E doje Arbërine ket zambak.

Ti qaje, qeshje , gëzoje
Jeta jetonte me ty
Mbi Sulltane triumfoje
Arbërine e bekove n'Liri.

Europa të kish shpëtimtar
Ishë një Aleksander i ri
pë kristianizmin kalors i artë
Së shpëtimtari i tij ishë Ti

Por iken vitet në trenin e ikjes
Shekujt perplasen me rrëmuje
Dikur kojshisë ia trembje friken
Tani ai do me të mbyt në uje.

Atdheun ta coptuan
Trupin ia ndane në thela
Shpirtërisht Shqiperia po vuan
Këmbëkryq i është ul dhembja.

Së kojshite u munduan
Që gjakut tend ti bëjne transplant
Me shume emra të pagëzuan
Por kish lind shqiptari Frang.

Frang Bardhi me penen e shpreses
Ti kaloje breznite në leter
Ngado që sillesh do të mbetesh
Gjak shqiptari, race e vjeter.

Qindra shekuj shkru me gjak
Nëpër shekujt ti legjend
Por paritmas vijnë grek prap
Së kojshive iu merren mend.

Na e vodhen historine
Në toke ilire ndertojnë jeten
Zoti një dite fytyren ta nxine
Dhe ne diell do nxierr të verteten.

Ti s'je Jorgo por je Gjergji
Historia me dergoi mesazh
Grekerit hënës i thone dhe dielli
Së kane smirë e shumë meraz.

Papritmas seç u hap Qielli
Zeusi doli i pari
Poet me ty do te flas Skenderbeu
Me ty së ke gjak shqiptari.

Si dikur gadi për lufte
Gjergji doli nga parajsa
Sytë me lote pak i ka mbushe
Me lot gëzimi qan dhe nata.

Nisi të flase, Bjeshket dëgjojnë
Lumi Drin n"Lezhë frymen ndali
Me bëjne veshet, syte ç'po me shikojnë
Ç'është ai trim n'maje atij kali.

Me kujtohet flet prap Lumi
Së tek une ndienjat freskonte
heej Gjergj Kastrioti ështe zgju nga gjumi
Së poetin do të takonte.

Ushton mali tundet lisi
Gjergji nis e flet pak fjalë
Kur i bashkuar do jete fisi
Çdo stuhie i bën ballë.

Ndaj shqiptarët e mi ku jeni
unë fjalen po e mbylli
shqiptarë frike kurre mos keni
por besa bese bashkë duhet t’rrini.

Lek Gjoka
Jacksonville Florida
Tetor 2014

[Kallmeti]

Lek Gjoka - Ai që vargjeve dhe ngjarjeve iu jep
shije jetë

(-Marre nga libri i ri me tregime i sapo dale nga botimi "Takim me vdekjen"
Jacksonville Florida 2016)

Në një fillim Prilli të vitit 1970 në Kallmet të Lezhës
lindi në një familje të thjeshtë poeti, shkrimtari,
publicisti Lek Gjoka.
U rrit si të gjithë të tjerët në një periudhe të errët
dhe plot vuajtje në diktaturën komunistë. Fatmirësisht
dukë u rritur në Kallmet ku çdo mëngjes
Bjeshka Velë jo vetëm të thoshte mirëmëngjes dhe
të përshëndeste me simfoninë e burimeve dhe të
përrenjve që turravrap lëshoheshin nga mali nëpër
fushë drejt Drinit por të përqafonte në ndjenjat
dhe krenarinë e të që nurit shqiptar, të këndonte
legjendat jetësore reale e jo reale të jetës. Te fliste
për Zanat dhe Dragonjtë, të ftonte në Mrizin e Zanave
dhe të fliste për Kuçedrën e Velës ku aq bukur
e ka përshkruar në vargje e “Lahutës se Malësisë”
Homeri shqiptar At Gjergj Fishta.
Pas mbarimit të shkollës se mesme nuk gjen kurrë
qetësi shpirtërore në Shqipërinë komuniste. Fillon
përkohësisht punë në ndërmarrjen pyjore të Lezhës
ku pas një mbledhje rutinë të frontit demokratik
të ndërmarrjes reagon në një shkrim të titulluar
“Perse hesht masa?” që e dërgon në gazetën lokale
të Lezhës “Koha Jonë “ , por jo vetëm që nuk botohet
por përfundon në komitetin e Partisë të rrethit.
Autori “akuzonte” masën se pas shpinë fliste për
hallet dhe padrejtësitë e kohës ndërsa në mbledhje
ngarkohej vetëm me heshte sepse kishte frike nga
dora e hekurt e diktaturës komuniste.
Fatmirësisht ishte fillimi i vitit 1990 dhe në diktaturën
komuniste kishin filluar plasaritjet e para dhe
autori Gjoka nuk u arrestua por u përjashtua nga
puna .

Pas kësaj eksperience të hidhur në Gusht të 1990
tenton të hyje në ambasadat e huaja por dhe kësaj
here ishte pa fat.
Në fillim të vitit 1991 kur komunizmi po përgatitej
të vdiste e marrin ushtar dhe e dërgojnë në
Erseke të Kolonjës ku era e demokracisë me zor
hynte vetëm nëpërmjet shtypit të kohës ndërkohe
që në ushtri akoma jetonte fryma e diktatorit
Hoxha .Duke parë ketë gjendje pas botimit të
një reportazhi në gazetën lokale të Kolonjës ku
përshkruan bukurinë, mikpritjen dhe krenarinë e
banoreve te Ersekës boton në gazetën “Luftëtari”
të ushtrisë një shkrim ku kërkon që edhe në ushtri
të fillojnë reformat demokratike. Ky shkrim nuk
u prit mire të komisaret e brigadës, komunistë
që nuk pranonin kurrsesi së diktatura komuniste
po fillonte të vdiste. Pas këtij shkrimi “mëkati” i
autorit Gjoka vazhdon edhe me tej. Kur në Korçë
po behej demonstrata antikomuniste për rrëzimin
e skulpturës së diktatorit Hoxha dhe nga Erseka
po bëheshin gati makinat të merrnin ushtaret për
të shpërndare me forcën e armeve ketë demonstratë
autori Gjoka dhe disa miq të tjerë arriti që me forcën e fjalës të bëje që shumica e ushtareve
të mos pranonin të hipnin në makinat e vdekjes.
Ky veprim i tij shkaktoi një inat të madh tek drejtuesit
e ushtrisë deri tek ministria i mbrojtjes. Vete
komisari i Brigadës se Ersekës e thërret në zyrë
dhe nëpërmjet presioneve të ndryshme i thotë : -E
di se ju verioret e keni urryer dhe e urreni komunizmin
ndaj po që së ke dëshire të ndihmoj unë të
arratisesh në Greqi. Vetëm malin e Gramozit do të
kalosh dhe atje të pret “ parajsa” kapitaliste.
Sigurisht e mohoi menjëherë kërkesën e komisarit
që kishte si qëllim eliminimin fizik të autorit sikur
kishin bërë më mjaft të rijnë shqiptarë që në
tentativë për tu arratisur në Greqi i kishin vrare
shpateve të malit në Gramoz dhe Gjonsh zonë kufitare
me Greqinë. U kthye në repart dukë menduar
rrugën me të mirë që të largohej nga Shqipëria
komuniste që po jepte shpirt sepse ishte kohë e
rrezikshme ku jetën e kishe në fije të perit. Komunizmi
në ato çast ishte si një njëri që po mbytej në
ujë që po ti afrohesh ta ndihmosh të mbyste edhe
ti.

Me në fund në fillim të muajit Mars 91-it arratiset
në Greqi duke shpëtuar nga diktatura komuniste
por duke u zhgënjyer sepse gjen një Greqi jo sikur e
kishte menduar por tepër raciste .
Në Athinë njihet me poetin Kolec Traboini i cili
megjithëqë dhunën e policisë dhe sigurimit grek
kishte nxjerrë të paren gazete për emigrantet
shqiptare të titulluar Egnatia me emrin e rrugës që
bashkonte dikur gjithë Ballkanin bashkë.

Autori Lek Gjoka nis bashkëpunimin me gazetën
Egnatia në fillim nga Rafina port afër Marathones
pastaj nga Kreta duke i dërguar reportazhe dhe
krijimtari letrare. Disa poezi të autorit botohen
edhe në antologjinë poetike të emigranteve shqiptare
në Greqi të titulluar “Balada e largësive” që
u botua nën kujdesin e poetit Traboini, të stafit
të gazetës, dhe ndihmës dhe përkrahjes se madhe
dhëne nga artistet greke dhe arvanitasi i madh
shkrimtari dhe studiuesi Aristidh Kola.
I zhgënjyer me sjelljen raciste të shtetit grek si dhe
i vrare shpirtërisht nga vrasja nga ana e policisë në
fshatrave Çamërisë të kushëririt të tij të pafajshëm
Mirash Gjokes në Mars të 1993 tenton të kalojë
klandestin për në Itali. Së bashku me një shqiptar
tjetër hynë në një maune në Patra të Greqisë dhe
pas 20 e ca orësh udhëtim aventure përfundojnë
në Ankona të Italisë . Por edhe këtu nuk e kapi
fati për dorë për faj të shqiptarit që e ndihmoi të
kalonin klandestinë në Itali i cili arrestohet nga
karabinierët italianë dhe meqenëse dinte italisht i
sjell në stacionin e trenit ku si i tregon se një shqiptar
tjetër ishte me të vete largohet me vrap. Autori
Gjoka arrestohet dhe kthehet për në Patra të Greqisë
që të riatdhesohet në Shqipëri.

Në 1994 njihet dhe fejohet me Bardhe Bushpepen
ku martohet më 8 tetor 1995.
Më 30 Qershor 1997 i lind fëmija i pare djali Donaldi
ditën e zgjedhjeve në përfundim të luftës civile në Shqipëri për faj të skemave piramidale.
Me 2 dhjetor 1998 zbret në Miami dhe vjen në
Jacksonville Florida duke filluar jetën e re të emigrantit
më ëndrrën Amerikane në shpirt.

Në 2001 ka dy gëzime. Familja shtohet edhe me një
fëmije të dytë vajzën Daniela ndërkohë boton librin
e pare me poezi në kujdesin e shkrimtarit Kujtim
Dashit dhe recensent poetin Ndoc Gjetja të titulluar
“Lotët e puthjes”.
Në ketë libër hap portën e poezisë ku në mjaft
poezi malli i vendlindjes , dashuria për jetën për
Shqipërinë janë thurur plot me ndiejna jetësore.
Gjithashtu në mjaft poezi është vete jeta e autorit
Gjoka i cili është një fitimtar i përhershëm mbi
rropatjet e tramvajet e jetës i cili nisi aventurën e
largimit nga udha e mjerimit siç thotë edhe në një
poezi të këtij vëllimi. Dhe përkundër mjaft emigranteve
të tjerë ai për asnjë çast nuk iu dorëzua
fatit të mbi jetimit për të përjetuar tragjedinë e
humbjes së personalitetit e kthimit në anonim ,
përkundrazi ai fitoi në sajë të botës së tij të pasur
shpirtërorë , dashurisë së madhe për vendlindjen ,
fitoi në saj të shpresave të pashuara. Poezitë e këtij
vëllimi janë fragmente të një ditari poetik janë kronikat
e internuari i jetës se tij.

Në 2003 boton librin e dytë me poezi të titulluar
“Diellin e kapa për veshësh”
Në ketë vëllim autori Lek Gjoka vjen me i pjekur nga ana poetike, me një larmi idesh e temash, te
cilat i trajton me mjeshtëri artistike e me një kolorit
shumë të ngrohtë , përzëre me erën e bjeshkëve
fytyrëqeshur dhe me mallin e pashuar të emigrantit.
Dhimbja, gëzimi, trishtimi; puthja,qarja,dashuria
e përmallimi ;gjuha, fjala e kënga; lodhja e prehja;
pikëllimi, ëndrra dhe shpresa harmonizohen bukur
në vargjet e Lekës, me një frymëzim shumë të
ndjeshëm e plot figuracione artistike.

Në 2008 boton librin e trete me poezi “Dallgëzim i
Oqeanit Shpirtëror”.
Titulli i librit me poezi mund të tingëllojë plot
dhimbje dhe mall për vendlindjen , befasues në
takimin apo shikimin e parë. Por , në të vërtetë
titulli i përshtatet veprës, sepse shpreh një dëshirë
të zjarrtë të autorit që gërshetohet me temat e
ndryshme që trajtohen në lëndën e tij poetike. Një
rast fatlum , që përcakton edhe hapësirën e larmishme
tematike të librit , është fakti që eksperienca
e poetit është ndarë midis Shqipërisë dhe Amerikës
ku autori jeton prej dhjetëra vitesh. Kjo gjë e ka
ndihmuar atë të sjellë një tjetër frymëmarrje në
tekstet poetike, duke zgjedhur një këndvështrim
më real dhe prekës mbi botën njerëzore e atë arbërore
në veçanti të shpërndarë anë e kënd rruzullit.
Në ketë vëllim poetik kuptojmë dhe njohim mirë
botën letrarë të poetit, me thjeshtësi përdor shprehjen
poetike, veçmas metaforës. Ai përmes vargut të shpirtit të lirë dënon çdo dhimbje që i është
shkaktuar jetës së bashkëkombësve të tij e sidomos
femrave që i shesin në “panairin” e skllavërisë së
mishit të bardhe.
Poeti është shumë i lidhur me vendlindjen dhe
mallin që së shuan dot në udhëtimin e tij jetësor në
rrotullat e ndryshkura të mërgimit.
Por mbi të gjitha , shumë prekëse janë krijimet e
dhimbjes që i ka përshkruar prindërve të dashur të
cilët u ndanë nga kjo botë pak vite me parë. Ai e
adhuron nënën dhe babin me fjalë të zgjedhura me
kujdes nga thesari i poezisë.
Të njohësh botën e Lekë Gjokes në ketë vëllim
poetik do të thotë të njohësh një botë të veçantë
poeti, të heshtur e pa bujë të mbushur me gjithçka
që jeta i ka afruar, gëzime, hidhërime, mall, vuajtje
dhe respekt për vendlindjen. Ta lexosh poetin në
vargje , ke lexuar shpirtin e tij të pamposhtur, që
nuk e theu dot asnjë lloj stuhie, qe erdhi furishëm
rrugës së tij të jetës.

Në 2013 boton librin e katërt me poezi të titulluar
“Retë i kam mbyllur me çelës” dhe të parin me tregime
“Përroi i djallit”.
Në ketë vëllim poetik autori ka arritur një pjekuri
artistike të larmishme ku mesazhet e jetës, dashurisë
dhe kohës ku jetojmë i shpreh plot ndiejna në
tre ciklet e librit.
Cikli i parë është me poezi dashurie, dashuri
e dashuruar dhe dashuri dhimbje, dashuri
prindërore, dashuri për vendlindjen, dashuri shikimesh e dashuri puthjesh. Ky cikël titullohet “Sa
peshon një puthje”
Cikli i dytë titullohet “Retë i kam mbyllur me
çelës” që ka mjaft poezi jetësore , ka dhimbjen që
ndesh rrugës së jetës, gëzimin, trishtimin, mallin
dhe përballimin e çdo halli që të tjerët ti lenë në
derë në udhëtimin tënd jetësor.
Cikli i trete titullohet “Kohën e kapa për dorë” ku
autori fare lirshëm, pa droje, pa lodhje udhëton
me vargjet e tij plot figuracione artistike me kohen.
Udhëtimin e nis me ditët e javës, me muajt, me
stinët të cilët përbëjnë një vit jetësor e cili vazhdon
udhëtimin e tij duke na sjelle pranë udhëtimin jetësor
të çdo njeriu deri në pafundësinë e universit.
Ndërsa kishte shkruar shpesh here tregime dhe
botuar në gazetat shqiptare në Shqipëri si dhe në
New York në gazetat “Illyria” dhe “Dielli” autori
Gjoka po në vitin 2013 del para lexuesit me librin
e pare me tregime “Përroi i Djallit” ku Djalli sipas
autorit është komunizmi në Shqipëri i cili ka
vdekur por akoma nuk ka dhëne shpirt.
Mjaft ngjarje jetësorë deri diku reale apo si reale
janë përshkruar plot ndiejna në të gjitha tregimet
e rrëfyera. Ne mjaft ngjarje sigurisht dhimbja
që dikujt jeta ia le në dere të krijon një ndiejnë
njerëzore që pa dashje ndonjë lot mund të te rrëshqasë
nëpër faqe pa të pyetur sepse ke hyrë në shpirtin
e personazheve të tregimeve.

Në vitin 2015 si me personazhet e tij në tregime
apo poezi edhe për jetën e autorit Lek Gjoka jeta
i sjell në dere një fatkeqësi shendetsore. Më 10
Shkurt kur akoma drita nuk ishte zgjuar nga gjumi
pëson një aksident të rëndë automobilistik në punë
në Fernandina Beach Florida. Dy muaj në spital ai
arrin të shpëtojë jetën por rreziku i humbjes së një
këmbë e vret shumë shpirtërisht. Falë doktorëve në
Shands Hospital në Jacksonville Florida dhe tete
operacione të cilët kanë zgjatur orë e orë të tëra
duke luftuar mes vdekjes dhe jetës arrin ta shpëtojë
këmbën por jeta pëson një ndryshim rrënjësor të pa
riparueshëm. Përveç dhimbjeve trupore dhimbja
shpirtërore është ulur këmbëkryq në shpirtin e tij.
Megjithëse autori kishte plot dhimbje ai nuk iu
dorëzua fatit të tij të keq. Ai e dashuronte jetën
dhe nuk pranonte kurrsesi ti dorëzohej dhimbjes
sepse një frymëzim i madh për të përveç dy fëmijëve
Donaldit dhe Danieles ishte bashkëshortja
Bardhe Gjoka (Bushpepa) e cila për dy muaj qëndroi
pranë natë e ditë me të në spital. Ajo, dashuria
e saj ia mjekoi shpirtit megjithëse lotët e saj nuk
ndaleshin dot sa here hynte në operacionin e radhës
sepse ajo nuk donte ta humbiste dashurinë e saj,
babin e dy fëmijëve te tyre . Fati megjithëse plot
dhimbje arriti të sjelle ngrohtësi jetësore dhe pas
dhjetëra muajsh arrin me vështirësi por të eci me
këmbët e veta. Koha për të është shumë e shtrenjtë
dhe nuk e gjunjëzon dot. Përveç poezive , opinioneve
në gazetat e diasporës se Amerikës si “Illyria”,“Dielli” dhe “Gazeta Vatra Online”(www.gazetavatra.
com) shkruan mjaft tregime të cilët i beri gati
për botim që në vitin 2015 por autori nuk donte ta
botonte sepse është viti me i keq plot dhimbje për
të dhe familjen e tij ku ai nuk do ti harroje sa te
jete gjalle në ket planet plot dhimbje dhe lot.
Tani në vitin 2016 po shikon dritën e botimit
libri i ri “Takim me vdekjen” i autorit Lek Gjoka
dhe po i servirët lexuesve. Autori në ketë libër
na sjell mjaft ngjarje nga jeta e përditshme, na
sjell dhimbjen, dashurinë njerëzorë, dashurinë e
çiltër. Gjithashtu në ketë libër autori na sjell plot
mjeshtëri disa legjenda shqiptare si dhe jetën e emigrantit
shqiptar me dhimbjen,mallin,dashurinë dhe
ëndrrën..

Vërtete Lek Gjoka ia arriti ta takonte vdekjen, të
takonte dhe të lotonte me dhimbjen e tmerrshme
shpirtërorë por kurrësesi nuk iu dorëzua as vdekjes,
as dhimbjes, as stresit që shpesh here udhëton në
jetën e tij reale. Ai është një fitimtar i përhershmen
me tramvajet e jetës dukë na sjelle mjaft fragmente
te jetës se tij në mjaft krijimtari letrare.
Libra të rinjë do të trokasin edhe në të ardhëm në
portën e lexuesit duke e futur autorin Lek Gjoka
në altarin e pavdekshëm jo vetëm të letërsisë së
Diasporës Shqiptarë të Amerikës por të Letërsisë
Moderne të Shqipërisë.