Shkrirja e akujve të Arktikut, befasuese

[YaSmiN]

Qendra Amerikane e të Dhënave për Dëborën dhe Akujt, në Boulder të Kolorados, është një nga 40 qendrat në mbarë botën që vëzhgon dhe mbledh të dhëna për ndryshimin e akujve në pole. Shkencëtarët thonë se këtë verë shkrirja e akujve në Arktik ka qenë befasuese.
Në këto shtresa të akullta, flokët e borës vezullojnë si diamantë. Shkencëtarët thonë se këto vezullime janë gjurma që i jep shpjegim pyetjes se pse një zonë në Veriperëndim përreth Arktikut, hapet dhe venbanimet e arinjëve polarë po zvogëlohen. Kur shkencëtarët e mbledhin borën, e shkrijnë, e derdhin diku e më pas nxjerrin të dhëna prej saj nëpërmjet disa mikro filtrave specialë, ata vënë re se pikëla të zeza karboni. Këto pikëla të zeza karboni janë bloza e arktikut.
Shkencëtarët po vëzhgojnë burimet industriale që e shkaktojnë këtë blozë në Amerikën e Veriut, Europë, Rusi dhe në masë të madhe në Azi. Shkencëtari Steven Warren shpjegon: “Karboni i zi grumbullon rezet e diellit, duke shkaktuar ngrohjen, pavarësisht se karboni është në atmosferë apo në borën që ne studiojmë”. Pamjet e marra nga sateliti këtë muaj, tregojnë se akulli në Arktik ka rënë në nivelet më të ulta që kur shkencëtarët nisën të analizojnë të dhënat në vitin 1979.
Mark Serrez ka kohë që merret me studime në Qendrën Amerikane të të Dhënave për Borën dhe Akujt. “Deri në vitin 2006 , shkrirja e akullit ka qënë pak më tepër se sa 9 për qind për çdo dhjetvjeçar. Kjo është e barabartë me rreth 100 km katror në vit, e që nuk është shumë. Ajo që ndodhi në 2007, është befasuese”. Serrez krahason pamjet e Arktikut të marra nga sateliti në shtatorin e vitit të kaluar, me pamjet e marra këtë muaj. “Gjatë viteve ne kemi patur këtë ulje të përgjithshme. Pamjet në të djathtë tregojnë sipërfaqen e detit të akullit më 9 shtator të këtij viti, dhe mendoj se është qartësisht e krahasueshme me atë çka shohim këtu në të majtë, ndryshimet nga viti në vit. Është befasues se sa shumë akull është shkrirë këtë vit”. Studimet parashikuese klimatike e kanë theksuar vazhdimisht shkrirjen e akujve në Arktik si pasojë e rritjes së temperaturave globale. Serrez thotë se të dhënat tregojnë se shkrirja e akujve po ndodh 30 vjet më herët nga sa është parashikuar.

[KaLajsi]

Ishalla e permbyt :d

[Edvin83]

ehe, por mos harro se nje pjese e Durresit, Golemit, Myzeqese e pjese te tjera te bregdetit do te jene nen uje pas disa vitesh. Do te na behen lagjet e Durresit si Venecia.

[Oni_11111]

cuna mos e merrni me shaka kete teme por jepni menimet tuja.spese osht vertet nje shqetsim i modh per ne dhe per te gjith rruzullin toksor. Shkrirja e akujve po ndodh 30 vjet me heret nga se eshte parashikuar. pra po vazhdoje keshtu dhe nqs nuk gjehet ndonje zgjidhje atehere do ta shohim a do kemi me kurajo te tallemi me kto tema mbas 10 vjetesh apo jo????

[Oni_11111]

ehe, por mos harro se nje pjese e Durresit, Golemit, Myzeqese e pjese te tjera te bregdetit do te jene nen uje pas disa vitesh. Do te na behen lagjet e Durresit si Venecia.

si venecia????? per menimin tim duhet me u fut me polumbar ose me nendetse me gjet Durrsin apo Tironen mbas ca vitesh.

[BvizioN]

Rilievi i tille qe ka Shqiperia mund te jete i tille qe pasojat e shkrirejs se akujve mund te mos lene aq pasoja sa ne disa vende te tjera te Botes (per nga pembytja)

Por jane shume efecte te tjera dramatike qe shkrirja e akujve krijon per boten ne pergjithesi.

Shkrirja e akujve qe dikur njehshin si te perhershem po ndikon qe tani mbi njerezit, boten bimore dhe kafshet rreth polit te veriut.Thyerja e struktures se akullit ben qe liqene me uje te embel (jo te kripur) te humbasin te tera ne oqean.Arinjte Polare, Balenat, Fokat dhe peshqit e tjere po e ndrishojne menyren e te ushqyerit dhe kursin e emigrimit te tyre.Dhe pergjate bregut te Arktikut fshatra te tera do braktisen per arsye se jane ne rrezik permbytjeje.

A do ndikoje efekti i shkrirjes se Akujve pertej rajonit Polar?

Sigurisht! Shkrirja e shtreses akullnajore ne polin e veriut ndikon drejtperdrejt si faktor ne ngrohjen globale.Akulli dhe debora ne polin e veriut formojne nje shtrese te ftohte mbrojtese mbi Pol.Kur kjo shtrese shkrihet, Toka terheq me teper rrezatime Diellore dhe ngrohet me teper.

Shkrirja e Akujve statike kontribon gjithashtu ne ngritjen e nivelit te detrave duke kercenuar vendet e uleta anembane Globit,gjithashtu dhe ndotjen e burimeve te ujerave te pishme.Niveli i detrave nuk ka ndonje efekt nga shkrirja e Akullnajave qe jane ne levizje e siper ne Oqean.

************************************************** ***************

Temperaturat mesatare ne rajonin Arktik po rritet dy here me shpejt nga c'po rritet ne rajonet e tjera te Botes duke bere qe shtresa e kupes akullnajore te hollohet gjithnje e me teper.Pershembull, blloku me i madh akullnajor i quajtur Ward Hunt Ice Shelf ka egzistuar i pandryshueshem per 3000 vitet e fundit deri 7 vite me pare kur ka filluar te krijoje plasaritjet e para.Vetem dy vite kane mjaftuar per tu percare e ndare komplet ne pjese te vogla te cilat largohen nga njera tjetra.

Shtresa akullnajore Polare ne vetvete po zvogelohet gjithnje e me teper.Imazhet satelitore te NASA's tregojne se shkrirja e akujve behet ne nje shkalle prej rreth 9% c'do Dekate.Nese shkrirja do vazhdoje ne kete shkalle, ne fund te shekullit stina e veres do jete pa asnje cope akull ne rajonin e Arktikut.

Illustrimi i NASA's.Qe nga viti 1997 permasat e shtreses akullnajore ne Arktikt jane zvogeluar rreth 20%.