Ne kete pike, eshte e kote qe une te lodh shqipen me ty, pasi une nuk mund te te diskretitoj ty me mire se sa e diskretiton ti veten me ato qe ke shprehur me lart. Sic e the edhe vete, besimi orthodhoks per ty eshte vetem nje "identitet kulturor". Sot je orthodhoks, neser gdhihesh katolik, pasneser protestant... e keshtu me rradhe. Brumi prej te cilit ti je prere eshte njohur ne gjithe historine per moralin "ktheji krahet nga fryn era".Postuar mė parė nga Seminarist
Albo
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 21-10-2007 mė 01:43
Malo,
perqendrohu tek thelbi! Ti the se Riti nder Iliret, apo te krishteret e Durresit psh, ishte grek, meqe, sipas teje, gjuha e tyre kishtare do kete qene greqishtja.
Ngaterrimi yt eshte se ti njeson gjuhen me ritin - dhe ti kete ngaterrese nuk po e shpjegon dot. Nqs nuk e shpjegon dot apo justifikon dot ate ngaterrese, ose ki ndershmerine te terhiqesh, nqs nuk do te kthesh mendim, ose prano gabimin e njesimit te gjuhes me Ritin.
Psh, ortodoksia sot ne Shqiperi shprehet ne shqip (ne Meshe e sherbesa fetare etj), megjithate Riti, pavaresisht nga gjuha, njihet si bizantin apo grek.
Problemi tjeter, qe ti se spjegon dot edhe ne rastin e gjuhes, eshte se ne cfare mase ka qene ne perdorim greqishtja?
Kur thuhet se greqishtja ka qene gjuha e pare e kishes, kjo do te thote se gjuha lingua franka, ajo e shtreses me te larte te kishes, pra gjuha e kultures, ka qene greqishtja, por kjo nuk do te thote patjeter se nder besimtaret e thjeshte latin apo jo grek ka pas qene folur medoemos greqisht.
Per nacionalizmin, sic thashe, bota politiko-fetare katolike prodhon nga natyra shqiptari, ndersa e kunderta ngjet me anadollizmin bizantino-otoman. Pak rendesi kane detajet e individeve, te pare me syrin kritik te nacionalizmit te shek.19-20. Rendesi ka qe edhe ata individe, jane ne HARMONI me procesin e identitetformimit shqiptar.
Eshte fakt se Shqiperia eshte njohur per HERE te PARE si Mbreteria Albane vetem nepermjet faktorit politik-fetar katolik, pikerisht si Regnum Albaniae nga Anzhuinet e 1272. Skenderbeu po ashtu drejt atij drejtimi ishte. Pastaj vijme deri tek Astriaket edhe Italianet deri ne shek.20. As Bizantinizmi e as Otomanizmi s'kane bere nje gje te tille, por vecse te KUNDERTEN secili ne masen e kontekstin e vet.
Aq sa kjo e kundert eshte ne natyre te tyre.
Albo,
ajo qe ti prape se prape s'kupton DOT eshte se, kur une kam thene se orthodhoksia eshte nje identitet kulturor, e kam bere duke u nisur nga ajo qe shoh se eshte katandisur DE FACTO, po deshe mund ta filloj me tipin tend. Ne fakt ti je PROTOTIPI i BURGUT kulturor ku BIE NE SY lidhja e ZINXHIRIT apo VARGONJTE stergjyshor-kulturor e jo thjesht BINDJA jote personale.
Po te ishte per DE JURE, natyrisht qe besimi i krishter nuk duhet te jete ne thelb thjesht nje identitet kulturor, por nje bindje mbi te gjitha personale. Te tjerat vijne si dytesore.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 21-10-2007 mė 04:23
Kjo do te thote se ti se ke kuptuar qe ata duan te thone se si te krishtere bizantine ne kungim me papen e Romes ata e mbajne veten me te vertete per ortodoks, per nje ortodoksi te PLOTE (plotesi qe per ta buron nga uniteti me kreun e kishes, papen), ashtu sic ka qene ne mijevjecarine pare.
Une di nje rast qe kur nje klerik arberesh i famshem u shpreh se arbereshet bizantine kane qene gjithnje ne kungim me papen, pra ska patur asnjehere nderprerje te komunionit me te, "iu hodhen ne fyt" konstantinopolasit.
Nuk eshte e vertetuar se Pal Engjelli vinte me te vertete nga familja perandorake e Engjelloreve. Mania per te nxjerre origjina te tilla, ka qene ne mode ne ate kohe. Karl Topia e nxirrte veten nga perandori i famshem katolik i shek.9, Karli i Madh.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 21-10-2007 mė 04:27
Nje shpifje tjeter nga nje i krishter orthodhoks, qe ka ne qender te jetes se vet kungaten e shenjte, si Albo, qe se pranoj eshte pjesa e theksuar ne kuotim.
Ne fakt, po qe per Ere, dmth per interes personal vetjak, mua me me fryn nga bizantinizmi. Fakti qe une nuk jam ne drejtim te eres, tregon qe une jam person i LIRE, dmth automatikisht me DINJITET, te pakten keshtu me pelqen te mendoj per veten.
Ndersa ti je e KUNDERTA e kesaj.
Fakti i vene re nga te gjithe forumasit, qe ti KE NDRYSHUAR RRENJESISHT kater vitet e fundit, duke kaluar nga nje ekstrem fantastiko-shkencor qe ke pasur ne nje ekstrem tjeter fantastiko-shkencor, ate te sotem, me thote se ka pasur per MOTIV thjesht nje arsye njerezore, ndonje tragjedi a problem personal. Ne lidhje me kete, vete te qenit ne Amerike, ku je ASKUSHI, eshte nje PROBLEM qe njihet e vihet re lehte.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 21-10-2007 mė 05:00
Nuk pretendoj te jem ndonje lloj eksperti ne kete fushe. Per ritin une nenkuptoja gjuhen ne te cilin ky rit eshte bere dhe kete gabim e pranova, po s'besoj se bie ndesh me temen, se ne fund te fundit mesha e pare ne token e arbrit ka qene ne greqisht dhe ky eshte vetem nje deduksion llogjik. formimi i peshkopates te durrsit vjen perpara perdorimit te gjuhes latine ne mesha.
.
Nje gje e tille nuk mundet te vertetohet, sepse popullsia e durrsit sot eshte komplet ndryshe nga ajo e durrsit ne shek. e pare. Por duke marre parasysh qe qyteti ka qene pothuajse i greqizuar nuk do ishte ndonje ekzagjerim po te thonim se meshat jane kryer ne gjuhen greke.
Gjithashtu po deshe me sqaro, kur thua qe riti grek apo bizantin u krijua ne mesjet, e kishe fjalen per inovimet qe u adoptuan apo qe ritet e vjetra u lane menjane dhe u vu nje i ri? Po e kishe fjalen per te paren, s'besoj se kjo e ben ritin grek me pak te lashte se ai latin (duke marre parasysh inovimet e romes).
.
Edhe une te thashe qe kjo harmoni nuk eshte fakt, por interpretim. Arsyeja se pse shihen ne harmoni me shqiptarizmin vjen nga fakti se qellimet e nacionalistave shqiptar te jugut kerkonin te bashkonin shqiptaret pa dallim feje. Ne qoftese nacionalizmi shqiptar do kishte marre nota islamike ose ortodokse (paralelizoje kete me jugosllavet po deshe) ajo kulture qe do e quaje ti shqiptaroberese do shiheshe si percarese ose antishqiptare (bile ka pasur raste kur ka qene e tille).
.
Po ajo mbreteri nuk ka qene shqiptare po anzhuine dhe nuk ka sherbyer aspak ne formimin e ndonje identiteti shqiptar, kur rilindasit kerkonin te formonin kete identitet nuk i dhane ndonje levdat anzhuinve me sa di une. Mbreteria shqiptare (neqoftese mund ta quajm te tille) qe mundet te kishte dhene ndonje kontribut ne formimin e shqiptarise mundet te kishte qene vetem ajo e topias (qe faktkeqesisht nuk zgjati shume) dhe me sa di une ai ka qene uniat.
Albo,
Dallimin e bera me krishterimin ne shqiperi dhe mes shqiptareve. Durresi nuk ka qene qytet ilire por grek i themeluar prej kolonisteve nga korfuzi. Gjithastu dhe po te ishte ilir, ti nuk po konsideron fare faktin e asimilimeve qe ndodhnin ne kete kohe. gjithashtu ti harron faktin se repraljzjet e romakve kunder rebelimeve ilire mundet shume mire te kategorizohen si gjenocid, kjo ndodhi me shkodren dhe labeatet, gjithashtu dhe me dardanet pas kryengritjeve te tyre.
Dhe ne qoftese ka mundesi, perpiquni ti evitoni keto analizat psikiatrike freudiane qe i beni njeri tjetrit se late nam!
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga malo666 : 21-10-2007 mė 12:59
Flm per mirekuptimin qe munde te tregosh, mundesi qe frojdisht Albo se gezon, se na eshte bere si ata qoftelarget e pakthyeshem e te pathyershim.
Pra Riti nuk eshte = me gjuhen. Ne kohen e ardhjes se krishterimit ne Durres, atje ka patur edhe popullate latine, pervec se ilire. Derisa krishterimi atje i mbante syte nga Roma, i bie qe riti roman, te jete riti i tyre i pare. Megjithate, kjo vlen per gjithe Adriatikun dhe jo vetem Durresin.
Per nacionalizmin, ose shqiptarine, nqs do hidhnim sot syte nga pas, une e gjej te projektuar sipas standarteve kohore vetem ne faktoret historike politk-fetar katolik. Kjo nuk eshte interpretim dhe s'perben asnje dyshim per ata qe duan te kete shqiptari. Kur ne e shohim historine nga sot pas, nuk mund ti gjykojme fazat e saj formuese nga e kaluara sot, duke u nisur nga parime te sotme nacionaliste. Ne respektojme fazat dhe pjekurine e secilit stad.
Ne kete sens, Regnum Albaniae e Anzhuineve ne shek.13, edhe pse e e mete e pare nga kritika nacionaliste moderne, per kohen ishte nje hap identitet dhe shtetformues i papare, nje dukuri qe i MUNGON sistemit anadollak bizantin-otoman qe kane luajtur rol te kundert. (Ketu mund te permendet edhe mendimi i Konices me Kadarene).
Kjo tradite shtyse politiko-fetare katolike vazhdon deri sot. Ne shek.20, Shqiperia gezon fatin e te qenit ne ekzistence kesaj force. Ka nje vije bashkuese nga Karli i Anzhuve e deri tek Musolini (dhe gjermanet) e vitit 1940-1944.
Nisur nga nje pikepamje e tille, pjesemarrja ne rezistence anti-italiane e gjermane ka qene mercenarizem anti-shqiptar. Shqiptaret duhet te kishin pare spektakel, ndersa fuqite e boshtit kishin prezencen e tyre ne Shqiperi dhe te ishin kujdesur vetem per rezultatin perfundimtar per te siguruar ne cdo rast fitoren. Por ne Shqiperi kjo eshte e pamundur, sepse mesa duket ka perplasje civilizimesh.
Gazeta e Kishes Ortodokse me boton se fundmi nje artikull vajtues (por politik, madje komunist) per masakren e Boroves!!!
Ndoshta, ndarja nga Roma ne 732, i solli mallkimin elementit ballkanik shqiptar.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 21-10-2007 mė 13:34
Po kjo eshte pikerisht ajo qe po ben ti, ti po i jep nuanca nacionaliste shkrimeve te shek. 16-17. Duke i pare nga standarte kohore ato shkrime sherbenin thjesht per motive fetare. Dhe sot e ksaj dite ato shihen si shqiptaroformuese vetem per arsyen se jane shkruar ne shqip dhe sepse inteligjenca shqiptare kishte si piksenym te shkonte pertej ndarjeve fetare per te formuar identitetin shqiptar.
Kjo eshte njesoj sikur ta quash despotatin e epirit si identitetformues. Ajo mbreteri mundet te kishte pasur shume pasoja, por te thuash qe ka qene identitet formuese do ishte nje zhgenjim i vertete, sepse gjate rilindjes shqiptare, nuk ka sherbyer si pike identiteti, nuk ka qene burim krenenarie per te bashkuar shqiptaret.
Historia nuk shkruhet me ndoshta. Papes ose Musolinit nuk i rruheshe shume per shqiptaret. Italia kerkonte lebensraum ne shqiperi ashtu si gjermania ne evropen lindore. Bile kolaboracioni i klerit katolik ne kete periudh me pushtuesin bie ne kundershtim me ate qe po sygjeron ti mbi kontekstin fetaro politik katolik (dhe ky nuk eshte rasti i vetem).
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga malo666 : 21-10-2007 mė 15:31
Ty te pelqen te luash me fjale, me fjale qe i shtremberon ne perkufizim sipas mendjes tende. Nuk jemi duke folur per "gjuhen qe kane folur shqiptaret ne shekuj" jemi duke folur per GJUHEN NE TE CILEN E KANE MARRE LAJMIN E MIRE SHQIPTARET, DHE SI E KANE DOKUMENTUAR TRADITEN E TYRE 20 SHEKULLORE TE KRISHTERIMIT. Jemi duke folur per gjuhen ne te cilen ka predikuar Shen Pavli mes shqiptaresh, jemi duke folur per ata kodiket e shenjte qe jane punuar me ar ne greqisht. Jemi duke folur se si Shen Gjeri (Jeromi), nje shqiptar, njihet ne historine e Krishterimit si njeriu qe beri perkthimin e pare te pranueshem te Ungjillit, nga greqishtja e vjeter ne latinisht. Apo per Shen Konstandinin e Helenen, qe u dhane fund persekutimeve te krishtereve dhe lejuan perhapjen e lajmit te mire ne cdo cep te Perandorise Romake.perqendrohu tek thelbi! Ti the se Riti nder Iliret, apo te krishteret e Durresit psh, ishte grek, meqe, sipas teje, gjuha e tyre kishtare do kete qene greqishtja.
Dhe ajo qe te ben ty qesharak ne ekstrem ne lidhje me "ritin", eshte kur perpiqesh te heqesh nje vije ndarese midis ritit dhe vete historise apo trashegimise sone te krishtere si popull. Une nuk e dija qe "riti qenka i ndare nga gjuha". Bile une kujtoja, se vete fjala RIT, qe eshte perseri nje fjale laike dhe jo kishtare, eshte nje fjale gjitheperfshirese e jo ndarese. Fillon qe me doktrinen, arkitekturen e kishave e manastireve, e mbaron edhe me vete kryqin qe ti mban ne qafe, apo menyren se si ben shenjen e kryqit.
Nese nuk e di, vete fjala "rit" nuk eshte nje fjale kishtare, eshte nje fjale laike. Eshte menyra se si jo te krishteret apo studiuesit afetare klasifikojne nga jashte saj jeten e Kishes dhe besimtareve te saj.
Dhe ajo qe e merr kupen per nga kendveshtrimi yt kryekeput laik, eshte kur flet per "ritin latin" dhe "ritin grek" brenda Krishterimit. Ashtu sic ka vetem nje besim te krishtere, e nje Krisht, ashtu ka edhe vetem nje menyre besimi dhe adhurimi. Besimtari nuk e preokupon veten me kendveshtrimet e laikeve, e preokupon per gjetjen e BESIMIT TE VERTETE dhe ADHURIMIT TE DREJTE! Ata njerez qe bejne ndarje si ty, jane ose ata qe nuk e marrin seriozisht sa duhet besimin e tyre, ose ata qe nuk kane besim fare dhe kjo eshte menyra e tyre per te thene: as njeri dhe as tjetri nuk jane besimi i vertete, dhe kjo eshte menyra ime per te shfajesuar gjendjen time shpirterore.
Kush ishte grek, Krishti, Shen Pjetri, Shen Ndreu apo Shen Pavli? Dhe meqe te pelqen te heqesh vija te theksuara ndarese ne emer te fakteve historike, greqishtja e vjeter eshte gjuha autoritare e Ungjillit, jo sepse keshtu vendosen greket, por se keshtu vendosi Perendia!
Dhe nese ne kemi nje trashegimi te pazevendesueshme per vete historine e njerezimit tek ata kodiket e shenjte te punuar ne greqisht, kjo nuk na ben me "turp" ne shqiptaret, kjo na ben me nder, pasi verteton edhe "shkencerisht" qe shqiptaret kane qene nje djep i Krishterimit Apostolik!
Te degjosh brockullat e tua, nuk mund te heshtesh edhe sikur te duash, pasi per nga budalleqet qe shkruan ti ia kalon per nga guximi i budallait edhe Baletave e Myftarajve qe jane skorrjet e shoqerise shqiptare. Me duhet te te gdhen pak ne kete fushe qe te fillosh te rucesh:Per nacionalizmin, ose shqiptarine, nqs do hidhnim sot syte nga pas, une e gjej te projektuar sipas standarteve kohore vetem ne faktoret historike politk-fetar katolik. Kjo nuk eshte interpretim dhe s'perben asnje dyshim per ata qe duan te kete shqiptari. Kur ne e shohim historine nga sot pas, nuk mund ti gjykojme fazat e saj formuese nga e kaluara sot, duke u nisur nga parime te sotme nacionaliste. Ne respektojme fazat dhe pjekurine e secilit stad.
Nocioni "komb" nuk eshte nje arritje ne vetvete
Nocioni komb, nuk eshte nje arritje apo aspirate ne vetvete. Njerezimi nuk beri nje hap perpara kur ne skene dolen kombet, perkundrazi, beri nje hap mbrapa. Dhe nuk eshte rastesi qe nocioni komb u zhvillua me shume ne Evropen Perendimore, pas 600 vjetesh luftrash midis popujsh barbare per kontrollin e njeri-tjetrit. Nocioni i kombit ne Lindje eshte i huaj dhe u zhvillua shume vone.
Tani nje studiues i rendomte si ti, perpiqesh te besh nje kontrast qe nuk ekziston midis modelit te kombit Perendimor dhe ta vesh kete ne raport me mungesen e ketij koncepti ne Orthodhoksi apo Islam. Kjo nuk ka te beje aspak me "prapambetjen e lindoreve", sic perpiqesh ta porpretizosh ti, kjo ka te beje me faktin se gjysma Perendimore e Evropes e shkaterroi me ato luftra qyteterimin e saj. E ne deshtimin e plote per te bashkejetuar se bashku si popuj e per te ngritur nje qyteterim jetegjate e me vlera, ata zgjodhen ndarjen ne parcela e shoqeri.
Krahaso tani Evropen Perendimore dhe epoken e erret te saj, me shkelqimin e qyteterimit me afatgjate dhe me te shndritshem ne historine e Evropes dhe njerezimit, qyteterimit bizantin, qe ishte shkrirja e te gjithe popujve lindore te perandorise bizantine te cilet ndanin nje besim dhe nje tradite fetare te ngritur rreth tij. Dhe po ta shikosh pak akoma me thelle, nuk jane perandoret bizantine ata qe i bene ato mrekullira, ishin besimtaret e thjeshte qe e kishin shpirtin e tyre te mbushur me ushqim hyjnor qe manifestohej ne bukurine e kishave e manastireve e artit kishtar.
Dhe une mund te vazhdoj te te gdhend akoma ty, me retoriken e nje skizmatiku model latin, kur flet per "bizantin" dhe "Konstandinopojen". Eshte ne praktiken e latineve qe ti shkrijne me qellim te tjera dimensionet e Bizantit, ate kohor, politik e shpirteror. Te njejten gje ben edhe ti, kur e etiketon bizantin si "grek", kur ai nuk ishte i tille ne asnje aspekt, pasi vete themeluesi i tij nuk ishte grek por ilir dhe ne fronin e Patrikut Ekumenik nuk jane ulur vetem greke por edhe peshkope shqiptare e sllave.
Dhe meqe me ze ne goje pale edhe "faktet historike politike katolike". Mos e ke gje fjalen per faktin qe Dukagjinet nuk bene lufte fare me Gjergj Kastriotin por minuan edhe pozitat e tij ne raport me Venedikasit dhe vete Leke Dukagjini shtriu nen kontroll Krujen pas largimit te familjes se Gjergjit drejt Mbreterise se Napolit dhe nenshkrimit te mareveshjes me Venedikasit? Apo mos e ke fjalen per doreshkrimin e peshkopit katolik Pjeter Budi, qe ne relacionin derguar Vatikanit mbi gjendjen e shqiptareve ne shekullin e XVII, e quan popullsine poshte fiseve katolike te Veriut "skizmatike...e popull i Skenderbeut". Apo mos e ke fjalen per ate Peshkopin katolik te Durresit, mik te Gjergj Kastriotit, Pal Engjellin, qe vjen prej nje familje perandorake bizantine te Engjejve?!
Dhe mos na cudit per "nacionalizmin katolik" ne mes te shqiptareve, pasi vete komuniteti katolik ne Shqiperi nuk ka qene ndonjehere ne histori i bashkuar, e jo me te bashkoje nje popull te tere. Dhe po te nisesh nga kendveshtrimi i Vatikanit per delet e veta ne Shqiperi, e kupton gjendjen shpirterore te ketij komuniteti qe nga prania e "nuncave te huaj Apostolike" si 6 shekuj me pare edhe sot e kesaj dite. Ne nje komunitet ku Kanuni triumfon mbi Ungjillin dhe djalli me fytyre njeriu, Leke Dukagjini, nderohet me shume se sa Vete Krishti.
Or tunxh, te te kane fluturuar fare bletet e te ka ngelur kosherja bosh fare me duket. Jo vetem qe na e nxorre Orthodhoksine "anti-shqiptare", por na nxorre edhe luften nacional-clirimtare te shqiptareve si anti-shqiptare. Ky eshte mentalitet skllavi qe ti manifeston, mentaliteti i atyre njerezve qe nuk jane te lire ne shpirt, dhe mundohen ta kompesojne skllaverine e tyre shpirterore me lirine e popujve te tjere qe mundohen ta bejne per vete duke i lene per te na pushtuar e tjetersuar si njerez e si popull.Nisur nga nje pikepamje e tille, pjesemarrja ne rezistence anti-italiane e gjermane ka qene mercenarizem anti-shqiptar. Shqiptaret duhet te kishin pare spektakel, ndersa fuqite e boshtit kishin prezencen e tyre ne Shqiperi dhe te ishin kujdesur vetem per rezultatin perfundimtar per te siguruar ne cdo rast fitoren. Por ne Shqiperi kjo eshte e pamundur, sepse mesa duket ka perplasje civilizimesh.
Gjithe epoka e Mbretit Zog ishte nje turp i madh per komunitetin katolik qe nuk diten te respektonin edhe nje burre shteti nga rradhet e tyre, nga Gegnia. Ishte ai Mbeti Zog qe i dha Fishtes titullin "Poet Kombetar", e beri edhe nenkryetar te parlamentit te Shqiperise, dhe Fishta ia pagoi duke u bere pjese e levizjes bolshevike te qershorit 1924. Shkodranet katolike edhe sot e kesaj dite nuk ia kane falur Mbretit Zog faktin qe beri Tiranen dhe jo Shkodren kryeqytet. E vazhdojme me Markagjonajt qe u vune sa ne sherbim te Serbise edhe ne sherbim te Italise ne dem te shtetit te pare te vertete shqiptar qe Zogu ngriti. Pa harruar qe komuniteti katolik e tradhetoi Mbretin Zog hapur ne pergatitjen e prillit 1939 duke i pritur fashistet italiane jo si pushtues por si clirimtare. Asnje pushke nuk u shkrep ne portin e Shen Gjinit sic u shkrepen ne Durres e ne Vlore.
Dhe mbase per ate mendjen tende fluturake paska qene "anti-shqiptare" fakti qe shqiptaret luftuan me aq sa munden per lirine e tyre nga pushtuesit nazi-fashiste. Nese nuk do ta kishin bere kete shqiptaret, sot mbase nuk do te kish fare Shqiperi, por edhe nese te kish, Lufta e II Boterore do te ishte kapitulli me i zgjyret ne historine tone kombetare si popull.
Kisha Orthodhokse nuk duhet te kujtoje besimtaret e saj qe u therren si bageti ne Borove?! Dhe e quan veten besimtar ti... Sikur une te isha prift apo peshkop, une ty nuk te lija ti afroheshe asaj Kupes se Shenjte!
Ndarja nga Roma nuk ishte nje mallkim por nje bekim. Po te krahasosh boten shpirterore dhe traditen e nje shqiptari me boten shpirterore dhe traditen e gjithe popujve te latinizuar ne bote, une nuk e ndjej veten aspak te humbur, perkundrazi, ndihem i bekuar qe jam ai qe jam. Ishte kjo Orthodhoksi e kjo tradite fetare per te cilen Gjergj Kastrioti e trimat e tij luftuan perandorine me te medha dhe me te frikshme te kohes, qe te rripte edhe te gjalle po ti bije ne dore. Dhe nese ia dolen qe te ndalin perandorine me te madhe te kohes, shqiptaret e bene kete me Bekimin e Perendise! Se eshte gati e pabesueshme per vete llogjiken njerezore se si nje grusht shqiptaresh mund te ndalin dhjetra mijera ushtare osmanllinj.Ndoshta, ndarja nga Roma ne 732, i solli mallkimin elementit ballkanik shqiptar.
Albo
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 22-10-2007 mė 00:27
Nqs ty te pelqen te postosh kot, po ta plotesoj edhe une deshiren.
GAFE! Eshte gafe sepse, nqs une e justifikova me postimet e mia se prezenca krishterimit latin nder shqiptare eshte me e hershme se prezenca e krishterimit bizantin, ne kuotimin e mesiperm, ti nuk je duke bere njegje te tille. Rrjedhimisht, ti je duke folur ne ajer per gjera qe s'prekin temen aty ku duhet: dmth qe krishterimi bizantin eshte 2000 vjecar ne Shqiperi!
Pse nuk e prek?
Sepse TI, po deshe ec e beje, nuk ma verteton dot mua se ne cfare gjuhe e ka predikuar Pali krishterimin ne Shqiperi. Po edhe sikur te vertetohej kjo gje, kjo nuk ka te beje me temen ne fjale, sepse ne po flasim se cilat nga Dy qendra kishtare, ajo e Romes apo ajo e Konstantinopolit, ka prezencen me te lashte ne Shqiperi.
Kodiket NUK BEJNE fjale per ndonje prezence 2000 vjecare kristiane. Ato bejne fjale vetem per kohen nga e cila vijne, qe s'eshte nga shek.1, por nga shek.6 e tutje. ATO jane nje KRENARI e KOLONIZIMIT por jo e vendasve. Pastaj, ne dime qe ato jane gjetur ne Shqiperi, por kjo nuk dmth se ato jane prodhuar ne Shqiperi, aq me pak se ato jane prodhuar si frut i lulezimit te identitetit kristian-shqiptar.
Shen Jeronimi eshte Dalmatas, dhe si i tille ka qene kryekeput padiskutim fare nje i krishtere latin dhe ne sherbim te plote te kishes se Romes. Papa Damasku, ne sherbim te te cilit ai ishte si sekretar, ka qene nga te paret pape qe njihet me te cilin fillojne te behen te qarta privilegjet Pjetrine te Romes. Pra, nqs ne Shqiperi do krenohej ndokush mbi perkatesine e Jeronimit, lerua kete ta bejne me PLOTESI besimtaret e krishtere romano-katolike.
Termi Rit, sidoqe ta kete burimin, sot eshte i praktikueshem nga Kisha dhe eshte ne perdorim te brendshem te saj. Kur ne flasim per ate se cili krishterim ka qene me i hershem ne Shqiperi, nuk do mend se nje diskutim i tille do fillohej me Ritin dhe JURIDIKSIONIN, pasi me doktrinen nuk mund te behet kjo gje sepse Kisha ka qene NJE. Ne kete sens, Krishterimi ROMAN sic eshte vertetuar me larte, ne te dyja aspektet, rituale edhe juridiksionale, ka prenzencen me te lashte ne Shqiperi edhe nder shqiptare.
Te degjosh brockullat e tua, nuk mund te heshtesh edhe sikur te duash, pasi per nga budalleqet qe shkruan ti ia kalon per nga guximi i budallait edhe Baletave e Myftarajve qe jane skorrjet e shoqerise shqiptare. Me duhet te te gdhen pak ne kete fushe qe te fillosh te rucesh:
Nocioni "komb" nuk eshte nje arritje ne vetvete
Nocioni komb, nuk eshte nje arritje apo aspirate ne vetvete. Njerezimi nuk beri nje hap perpara kur ne skene dolen kombet, perkundrazi, beri nje hap mbrapa. Dhe nuk eshte rastesi qe nocioni komb u zhvillua me shume ne Evropen Perendimore, pas 600 vjetesh luftrash midis popujsh barbare per kontrollin e njeri-tjetrit. Nocioni i kombit ne Lindje eshte i huaj dhe u zhvillua shume vone.
Tani nje studiues i rendomte si ti, perpiqesh te besh nje kontrast qe nuk ekziston midis modelit te kombit Perendimor dhe ta vesh kete ne raport me mungesen e ketij koncepti ne Orthodhoksi apo Islam. Kjo nuk ka te beje aspak me "prapambetjen e lindoreve", sic perpiqesh ta porpretizosh ti, kjo ka te beje me faktin se gjysma Perendimore e Evropes e shkaterroi me ato luftra qyteterimin e saj. E ne deshtimin e plote per te bashkejetuar se bashku si popuj e per te ngritur nje qyteterim jetegjate e me vlera, ata zgjodhen ndarjen ne parcela e shoqeri.
Krahaso tani Evropen Perendimore dhe epoken e erret te saj, me shkelqimin e qyteterimit me afatgjate dhe me te shndritshem ne historine e Evropes dhe njerezimit, qyteterimit bizantin, qe ishte shkrirja e te gjithe popujve lindore te perandorise bizantine te cilet ndanin nje besim dhe nje tradite fetare te ngritur rreth tij. Dhe po ta shikosh pak akoma me thelle, nuk jane perandoret bizantine ata qe i bene ato mrekullira, ishin besimtaret e thjeshte qe e kishin shpirtin e tyre te mbushur me ushqim hyjnor qe manifestohej ne bukurine e kishave e manastireve e artit kishtar.
Dhe une mund te vazhdoj te te gdhend akoma ty, me retoriken e nje skizmatiku model latin, kur flet per "bizantin" dhe "Konstandinopojen". Eshte ne praktiken e latineve qe ti shkrijne me qellim te tjera dimensionet e Bizantit, ate kohor, politik e shpirteror. Te njejten gje ben edhe ti, kur e etiketon bizantin si "grek", kur ai nuk ishte i tille ne asnje aspekt, pasi vete themeluesi i tij nuk ishte grek por ilir dhe ne fronin e Patrikut Ekumenik nuk jane ulur vetem greke por edhe peshkope shqiptare e sllave.
Dhe meqe me ze ne goje pale edhe "faktet historike politike katolike". Mos e ke gje fjalen per faktin qe Dukagjinet nuk bene lufte fare me Gjergj Kastriotin por minuan edhe pozitat e tij ne raport me Venedikasit dhe vete Leke Dukagjini shtriu nen kontroll Krujen pas largimit te familjes se Gjergjit drejt Mbreterise se Napolit dhe nenshkrimit te mareveshjes me Venedikasit? Apo mos e ke fjalen per doreshkrimin e peshkopit katolik Pjeter Budi, qe ne relacionin derguar Vatikanit mbi gjendjen e shqiptareve ne shekullin e XVII, e quan popullsine poshte fiseve katolike te Veriut "skizmatike...e popull i Skenderbeut". Apo mos e ke fjalen per ate Peshkopin katolik te Durresit, mik te Gjergj Kastriotit, Pal Engjellin, qe vjen prej nje familje perandorake bizantine te Engjejve?!
Dhe mos na cudit per "nacionalizmin katolik" ne mes te shqiptareve, pasi vete komuniteti katolik ne Shqiperi nuk ka qene ndonjehere ne histori i bashkuar, e jo me te bashkoje nje popull te tere. Dhe po te nisesh nga kendveshtrimi i Vatikanit per delet e veta ne Shqiperi, e kupton gjendjen shpirterore te ketij komuniteti qe nga prania e "nuncave te huaj Apostolike" si 6 shekuj me pare edhe sot e kesaj dite. Ne nje komunitet ku Kanuni triumfon mbi Ungjillin dhe djalli me fytyre njeriu, Leke Dukagjini, nderohet me shume se sa Vete Krishti.
Or tunxh, te te kane fluturuar fare bletet e te ka ngelur kosherja bosh fare me duket. Jo vetem qe na e nxorre Orthodhoksine "anti-shqiptare", por na nxorre edhe luften nacional-clirimtare te shqiptareve si anti-shqiptare. Ky eshte mentalitet skllavi qe ti manifeston, mentaliteti i atyre njerezve qe nuk jane te lire ne shpirt, dhe mundohen ta kompesojne skllaverine e tyre shpirterore me lirine e popujve te tjere qe mundohen ta bejne per vete duke i lene per te na pushtuar e tjetersuar si njerez e si popull.
Gjithe epoka e Mbretit Zog ishte nje turp i madh per komunitetin katolik qe nuk diten te respektonin edhe nje burre shteti nga rradhet e tyre, nga Gegnia. Ishte ai Mbeti Zog qe i dha Fishtes titullin "Poet Kombetar", e beri edhe nenkryetar te parlamentit te Shqiperise, dhe Fishta ia pagoi duke u bere pjese e levizjes bolshevike te qershorit 1924. Shkodranet katolike edhe sot e kesaj dite nuk ia kane falur Mbretit Zog faktin qe beri Tiranen dhe jo Shkodren kryeqytet. E vazhdojme me Markagjonajt qe u vune sa ne sherbim te Serbise edhe ne sherbim te Italise ne dem te shtetit te pare te vertete shqiptar qe Zogu ngriti. Pa harruar qe komuniteti katolik e tradhetoi Mbretin Zog hapur ne pergatitjen e prillit 1939 duke i pritur fashistet italiane jo si pushtues por si clirimtare. Asnje pushke nuk u shkrep ne portin e Shen Gjinit sic u shkrepen ne Durres e ne Vlore.
Dhe mbase per ate mendjen tende fluturake paska qene "anti-shqiptare" fakti qe shqiptaret luftuan me aq sa munden per lirine e tyre nga pushtuesit nazi-fashiste. Nese nuk do ta kishin bere kete shqiptaret, sot mbase nuk do te kish fare Shqiperi, por edhe nese te kish, Lufta e II Boterore do te ishte kapitulli me i zgjyret ne historine tone kombetare si popull.
Kisha Orthodhokse nuk duhet te kujtoje besimtaret e saj qe u therren si bageti ne Borove?! Dhe e quan veten besimtar ti... Sikur une te isha prift apo peshkop, une ty nuk te lija ti afroheshe asaj Kupes se Shenjte!
Ndarja nga Roma nuk ishte nje mallkim por nje bekim. Po te krahasosh boten shpirterore dhe traditen e nje shqiptari me boten shpirterore dhe traditen e gjithe popujve te latinizuar ne bote, une nuk e ndjej veten aspak te humbur, perkundrazi, ndihem i bekuar qe jam ai qe jam. Ishte kjo Orthodhoksi e kjo tradite fetare per te cilen Gjergj Kastrioti e trimat e tij luftuan perandorine me te medha dhe me te frikshme te kohes, qe te rripte edhe te gjalle po ti bije ne dore. Dhe nese ia dolen qe te ndalin perandorine me te madhe te kohes, shqiptaret e bene kete me Bekimin e Perendise! Se eshte gati e pabesueshme per vete llogjiken njerezore se si nje grusht shqiptaresh mund te ndalin dhjetra mijera ushtare osmanllinj.
Albo
Ne kete kuotim te mesiperm, BIE ne SY ky pasazh: Nocioni "komb" nuk eshte nje arritje ne vetvete
Nocioni komb, nuk eshte nje arritje apo aspirate ne vetvete. Njerezimi nuk beri nje hap perpara kur ne skene dolen kombet, perkundrazi, beri nje hap mbrapa. Dhe nuk eshte rastesi qe nocioni komb u zhvillua me shume ne Evropen Perendimore, pas 600 vjetesh luftrash midis popujsh barbare per kontrollin e njeri-tjetrit. Nocioni i kombit ne Lindje eshte i huaj dhe u zhvillua shume vone.
Nqs ne kete diskutim, sikurse del nga pasazhi, ti je KUNDRA nocionit komb, si dicka regresive, ATEHERE e gjithe biseda qe mund te bej dikush me ty ESHTE E KOTE! E kote, sepse, ne kete rast per ty aspirata kombetare eshte regresive, dicka qe erdhi si pasoje e proceseve te mbrapshta historike.
Atehere si mund te vazhdosh te flasesh ti per kete TEMATIKE?!
Madje, interpretimi qe mund te behet ne rastin shqiptar eshte se formimi i kombit eshte proces regresiv, qe keshtu as qe ia vlen te mbrohet e te flitet per zhvillimin e tij.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 22-10-2007 mė 13:40
Malo,
po, historia shihet nga sot pas, sepse e kunderta eshte e pamundur. Por ligjet e historise nuk funksionojne ne kete drejtim. Nje i rritur mund te gjeje gjurma te karakterit te vete fizik e shpirteror tek e kaluara e tij e femijerise, por jo te pretendoje qe ato te jene njelloj, sepse nga femijeria e deri ne burreri ka faza zhvillimi, por rrenja mbetet nje.
Nqs ne historine e Shqiperise, une do kerkoja neper historine e saj formuese karakteristikat qe e cuan ne ate qe eshte sot, psh thjesht termi shtet-identifikues alban, kete do e gjeja tek formacionet politko-fetare katolike, duke filluar me Anzhuinet e 1272.
Kush tha qe Anzhuinet nuk jane mburrje sot? A nuk permenda une Konicen me Kadarene?
Nqs do kerkoja te kunderten, dmth zhdukjen, perbuzjen, asfiksimin e saj, kete do e gjeja padyshim tek bizanti.
Regullat e Postimit
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt