Lashtësia e besimit orthodhoks dhe ndikimi bizantin/latin

[arbereshi_niko]

ORTHODHOKSIA NUK ESHTE PERSONA TE VECANTE POR NJE MENYRE JETESE.

SHUME HERE JANE BERE KRIME NE EMER TE FESE POR QE NE TE VERTET NUK KANE LIDHJE ME TE. (gjeja e pare qe me vjen ne mendje jane kryqezatat, e tmerrshme, pastaj mos harrojmo edhe genocidet ne koseve dhe lenia e kryqeve ne vendet e masakrave, i kam pare vete nuk mund te vriten nena dhe foshnja ne emer te fese, eshte nje krim ndaj njerezimit)

CDOGJE ESHTE KEQKUPTUAR.

SI MUND TE FLASI DIKUSH PER NJE BESIM FETAR PA E PREKUR FARE ATE.

UN JAM ORTODOKS POR NUK PAJTOHEM ME ASNJE NGA KRIMET QE JANE BERE, BILE I DENOJ ATO.

Me fal shume o BLACK SOUL, por nuk duhet te ngaterrosh ortodokset me kryqezatat, pasi vete vendet ortodokse vuajten shume nga keto famekeqe, po keshtu edhe vendi yne.
Kujto kryqezaten e IV…, kujto edhe zhdukjen ne mase qe ndermoren latinet ne vendet e Amerikes Jugore, kujto se si mbreterit e Polonise dhe te Lituanise keqtrajtonin ortodokset …, arrinin deri tu prisnin gishtin e madh te dores se djathte ( keshtu te benin kryqin me dy gishta ), kujto se si shduken ate pjese te krishterimit indian ( ne Indine jug-perendimore ), nje krishterim i hershem ashtu si edhe i joni, pra i themeluar nga vet Apostujt ( Shen Thoma ), kujto sa luftera jane bere ne Europe midis protestanteve dhe latineve ( edhe sot Irlanda ), kujto dyfytyrsine e papeve sidomos Pio II Piccolomini , ku edhe pse shqipetaret u kerkonin ndihme kunder turqve, jo vetem qe nuk i ndihmoi por bente loje te dyfishte…, kujto se çhoqen arbereshet nga vendasit latine duke perdorur tera menyrat per ti konvertuar nga ortodoks ne katoliko-roman.
Perveç kryqezatave qe kthyen vendin tone nje fushe beteje, shume here latinet i’u drejtoheshin spondave orientale te Adriatikut per qellime fetare, kujto Roberto il Guiscardo, Ruggero II, Guglielmo II…, per te perfunduar deri tek pushtimi fashist italian dhe se si i trajtoi ky i fundit ortodokset…, por jo vetem, ne Etiopi ndermoren nje genocid te vertete, por qe ende nuk eshte koha pra nuk eshte permendur , nje genocid me karakter fetar kundrejt “ vellezerve “ ne besim…, ka sa te duash fakte , pra nuk jane ortodokset qe kane bere kesisoj “ trimerish “, por latinet…
Nuk jemi duke komentuar krime me karakter lokal dhe te ndermarra nga persona te dyshimte, jemi duke fol per krime me karakter fetar, ku eshte implikuar kreu i pjeses latine ne dem te atyre qe quajne “ vellezer ne bese “…, me kot kerkojne falje sot papet per fajet e paraardhesve te tyre…, ne i vleresojme si vendime dhe veprime personale, por historia eshte histori dhe tashme demet jane bere me kohe. Shpresojme qe ne nje te ardhme jo te larget gjerat te ndryshojne per mire, por sot ende kemi probleme…, sidomos ne Ukraine dhe jo vetem…, me ane te mbeshtetjes qe me qellim u behet uniateve ne dem te komuniteteve ortodokse vendas, me keq se ç’hoqen nga komunizmi…

[Bizantin]

Qendra e Kishes ka qene Antiokia, pra as Roma, as Konstandinopoja, as Aleksandria (kjo e fundit madje ka rene shume here ne herezi). Qendrat e tjera si Roma dhe Konstandinopoja u formuan si qendra me pare administrative dhe pastaj kishtare. Mitet se peshkope te ketyre dy kishave kane qenen perkatesisht apostujt Pjeter dhe Andrea jane krijesa te mevonshme.

[Seminarist]

Dallimi midis meje dhe teje eshte se une te shkruaj per ate traditen orthodhokse qe e kam njohur nga afer dhe ne te cilen jam lindur e rritur, kurse ti me shkruan per ate traditen orthodhokse qe ke mesuar nga librat.

Une kam njohur ne kishe krishterimin ortodoks, ti ke njohur ne familje fosilizimin e fese ne nje fenomen social-kulturor kolon dhe klonues-grek me emertimin ortodoks.

Ti je po aq ortodoks, sac eshte i njejte emri Ilirjan, qe ti ke realisht, me emrin Ilia qe ti ke shpallur ne forum se ke trasheguar nga gjyshi duke genjyer.

Ti je Ilia me ermin Ilirjan, nje njeri qe nuk quhet ashtu sic deshiron te quhet. Ky dyzim i yti flet per gjithshka qe ka te beje me identitetin tend real, flet per apostazine fetare kripto-kristiane. Ne familje si Ilia ortodoks, por ne shtet Ilia behet apostati Ili-rjan, i zhburreruar, fals, frikacak edhe i BUTE!

Pretendimi se ti je orthodhoks eshte po aq i vertete sa po te thoshim se emri orthodhoks Ilia eshte njelloj me emrin Ili-rjan.

Dhe mos te te genjeje mendja se "e ke njohur ne Kishe" pasi ti je mish i huaj per Kishen, nje "seminarist i perjetshem" qe nuk u be kurre dhjak. Dhe ti duhet te jesh i fundit ne kete forum qe te flasesh per KOASH apo te gjykosh besimin e te tjereve.

Fakti qe ti i sheh keshtu gjerat pa me njohur tregon stadin tend avdall shpirteror, qe eshte identiteti yt i vertete fetar. Sikur te isha seminarist i perjeteshem nga titulli, do ta kisha per nder. Por qe te shpifesh ti kolopuci i Permetit se kam dashur te behem dhjak e s'jam bere, kjo eshte po aq shpifarake sa mendimi per ty.

Bishti i qenit dridhet e perdridhet por prape bisht qeni mbetet! Dhe ata cobanet qe Partia i mblodhi ne Tirane nga malet e jugut te vendit, mund tu hiqen e mbahen per burra te zgjuar atyre qe nuk i njohin, por jo atyre shqiptareve qe para Luftes u ruanin bagetite e dhente ne mal.

Kjo mania jote per ti nxjerre njerezit cobane e ruajtes dhensh, do te kete te beje patjeter me ndonje APATI qe ke ti per bagetine.
Nga eksperienca qe kam pare ne shoqeri ata qe jane rritur ne ambient veteriner, kane antipati per cdo gje qe lidhet me bagetine...!

[Seminarist]

Qendra e Kishes ka qene Antiokia, pra as Roma, as Konstandinopoja, as Aleksandria (kjo e fundit madje ka rene shume here ne herezi). Qendrat e tjera si Roma dhe Konstandinopoja u formuan si qendra me pare administrative dhe pastaj kishtare. Mitet se peshkope te ketyre dy kishave kane qenen perkatesisht apostujt Pjeter dhe Andrea jane krijesa te mevonshme.

Kjo nuk eshte e vertete. Duke mos pritur qe tipa inkompetent si Albo te te sqarojne, po te them se, nqs deshiront te thuash se Antiokia ka qene nje fare qendre e krishtere gjate procesit te shkeputjes se tiparit kristiano helen nga tipari kristiano jude gjate shekullit te pare, atehere po, jam dakord. Por, kjo nuk i pergjigjet Qendrave per te cilat po flasim ne.

Roma ka qene qe nga fillimi me i mundshem qe mund te mendohet, Qendra e krishterimit. Deshmite i kemi te shumta qe nga shek.2.

Gabimi tjeter eshte kur shprehesh se Roma edhe K.poja kane qene qendra administrative e pastaj kishtare. Ne radhe te pare, nje i shprehur i tille eshte gabim, pasi eshte e pamundur qe te flitet per nje qender fillimisht administrative e pastaj kishtare, pasi kane qene kishat qe si qendra kishtare kane qene edhe qendra administrative.

Nqs ti kerkon te thuash se Roma apo K.poja jane themeluar me pare si qendra shteterore, kulturore etj pavaresisht nga krishterimi e me pas u bene edhe qendra kishtare, atehere kjo nuk ka te beje me argumentin per te cilin po flasim ne, qe Roma ka qene Qendra e pare edhe me e hershme e krishterimit. Ne fund te fundit edhe vete Aleksandria e Antiokia kane qene qytete te themeluara para krishterimit.


Persa i takon te qenit i vonshem i Miteve te Pjetrit peshkop i Romes edhe Andreas per Romen, kjo vlen vetem ne rastin e DYTE.
Qe Pjetri ka luajtur nje rol te vecante ne Rome dhe se peshkopet e Romes trashegojne fronin e Pjetrit dhe jane ne mbrojtje te vecante te tij, KJO PRANOHET nga perendimi edhe LINDJA. Pra vete eterit ortodokse te lindjes e kane pranuar kete.
Historikisht, perpjekja per tu barazuar ne peshe me kete fakt te pranuar te te qenit te Pjetrit emerbajtesi i fronit te Romes, ka qene shpikja e legjendes se Andreas si themelues i peshkopates se bizancit, legjende e shek.9, pikerisht ne periudhen e fundit para Ndarjes se madhe te 1054.

[Seminarist]

Seminarist me duket se je pak polemik dhe me e keqja fare se e kerkon vete.
Me shkruaje nje mesazh me perpara qe jam kokefort…, por je ti qe kerkon te vazhdosh me hamendjet e tua, duke mos patur rrespekt per temen dhe duke me detyruar te vazhdoj!
Une kam shume e shume fakte te te tregoj qe Kisha eshte nje dhe qe ajo vazhdon te jete e njejte me Besen e vertete qe Apostujt na mesuan dhe ku Shpirti i Perendise vrojton vathen e tij…, Kisha eshte nje Katolike dhe Apostolike dhe Besimi eshte Ortodoks.
Si rrjedhoje e kompromiseve qe pesoi kisha perendimore, nuk ka se si te jete vazhueshmeria e Kishes dhe Besimit sot nder shqipetare…
Nese te pelqen hap teme te re…, ( nuk eshte e thene se do te aderoj, pasi edhe une nuk kam kohe per te humbur me te shurdhuar ne ndergjegje …), por na lodhe koken me insistimin tend!!!
Na je bere me katolik se papa…
Ti nuk ke qellim te me ndryshosh por thjesht e ben per propagande…, as une nuk kam se si te te ndryshoj ty, pasi ti je i ndryshuar vete! Atehere kot e zgjasim, vazho me mire temen po pate oreks.
Mos na u bej prima donna …, se nuk ka nevoje njeri per dengla!!!

Edhe sikur ta kisha qejf polemiken, nuk do beja keshtu me nje njeri inkompetent si ty. Ti kam numeruar DY GAFA elementare historike. Cfare deshire do te kisha te debatoja me ty?
A nuk je TI ai qe ke filluar debatin ne kete teme me mua, pasi UNE vete kam kohe qe i injoroj postimet e tua?

Te paaftet e ketij forumi, qe nuk jane pak, kur nuk dine, ndihen te polemizuar, megjithese ne te vertete po u thuhet e verteta me fakte.

[Bizantin]

Kjo nuk eshte e vertete. Duke mos pritur qe tipa inkompetent si Albo te te sqarojne, po te them se, nqs deshiront te thuash se Antiokia ka qene nje fare qendre e krishtere gjate procesit te shkeputjes se tiparit kristiano helen nga tipari kristiano jude gjate shekullit te pare, atehere po, jam dakord. Por, kjo nuk i pergjigjet Qendrave per te cilat po flasim ne.

Kete kam dashur te them, dhe jo vetem kaq. Antiokia ka qene vendi ku eshte kristalizuar Krishterimi dhe ku perballoi sfidat e para. Pastaj nuk duhet te harrojme se edhe kodekset ungjillore me gabimet me te vogla na vijne pikerisht nga ky vend, bashke me interpretimet e sakta. Pra qendra fillestare e Krishterimit ka qene Antiokia dhe rrjedhimisht Lindja. Forma qe mori ne Rome a Konstandinopol eshte ceshtje dytesore.

Per piken e dyte te shkrimit tend ke te drejte, edhe une qe e lexoj postimin tim me larte tani te njetin mendim kam me ty.

Persa i takon te qenit i vonshem i Miteve te Pjetrit peshkop i Romes edhe Andreas per Romen, kjo vlen vetem ne rastin e DYTE.
Qe Pjetri ka luajtur nje rol te vecante ne Rome dhe se peshkopet e Romes trashegojne fronin e Pjetrit dhe jane ne mbrojtje te vecante te tij, KJO PRANOHET nga perendimi edhe LINDJA. Pra vete eterit ortodokse te lindjes e kane pranuar kete.
Historikisht, perpjekja per tu barazuar ne peshe me kete fakt te pranuar te te qenit te Pjetrit emerbajtesi i fronit te Romes, ka qene shpikja e legjendes se Andreas si themelues i peshkopates se bizancit, legjende e shek.9, pikerisht ne periudhen e fundit para Ndarjes se madhe te 1054.

Ketu me duket se nuk je i sakte. Pjetri rezulton te mos kete vajtur ne Rome, aq me teper te kete qene peshkop i qytetit. Informacionet qe thone se Pjetri ka vajtur ne Rome jane keqkuptime, trillime dhe nga ana kohore te mevonshme. Por pikerisht ne kete trillim eshte bazuar Kisha e Romes (si dhe ne pasazhin Biblik te cilin e ka interpretuar gabimisht) qe te paraqesi primatin e saj. Per apostullin Andrea ke te drejte qe eshte nje trillim i shek. te 9.

Se cila pale e Kishes (Lindore apo Perendimore) kishte nje rendesi me te madhe mund te duket edhe ne volumin e shkrimeve. Keshtu shkrimet Eterore ne Latinisht permbanin gjithe popujt e Perendimit dhe jane pothuajse te barabarta me shkrimet e grekeve qe perfaqesonin greket apo te greqizuarit. Por ne qofte se tek keto te fundit shtohen edhe traditat shkrimore te Arabeve, Sirianeve, Kopteve, Sllaveve etj rendesia anon nga Lindja.

[Albo]

Kjo nuk eshte e vertete. Duke mos pritur qe tipa inkompetent si Albo te te sqarojne, po te them se, nqs deshiront te thuash se Antiokia ka qene nje fare qendre e krishtere gjate procesit te shkeputjes se tiparit kristiano helen nga tipari kristiano jude gjate shekullit te pare, atehere po, jam dakord. Por, kjo nuk i pergjigjet Qendrave per te cilat po flasim ne.

Ashtu si Dielli lind ne Lindje, ashtu edhe Kisha e Krishtit lindi ne Lindje, ne Token e Shenjte. Qendra e pare e Krishterimit eshte Jeruzalemi, Patriarkana e Jeruzalemit te cilen e drejtonte Shen Jakovi, dhe ne te cilen mblidheshin te gjithe aspotujt per te diskutuar te gjitha mosmareveshjet e kohes, sic ishte per shembull nese Lajmi i Mire duhej tu predikohej edhe xhentileve, popujve jo-hebrej.

Me kalimin e kohes filloi te shtrihet ne Antiok e me gjere.

Roma ka qene qe nga fillimi me i mundshem qe mund te mendohet, Qendra e krishterimit. Deshmite i kemi te shumta qe nga shek.2.

Roma eshte qyteti ky apostujt e Krishtit kryqezoheshin sic ishte rasti i Shen Pjetrit, u pritej koka, sic ishte rasti i Shen Pavlit, apo u hidheshin kafsheve te egra qe ti shqyenin ne arenen e perandorit, sic ishte rasti i plot martireve te shekullit te I te Kishes.

Dhe kur je duke folur per "Romen" je duke folur per qendren e perandorise romake, atje ku perfundonin te gjithe heretiket e krishtere per te dale perpara gjyqit te nje perandori pagan. Dhe nje nder shume arsyet perse Konstandini i Madh e levizi qendren e perandorise ne Lindje, ne Bizantium, duke ndertuar "Romen e Re", e beri per t'iu larguar tradites pagane shekullore te romaneve qe ishte bere pengese per perhapjen e Krishterimit ne mbare perandorine romake.

Ajo qe ti kerkon te shesesh si "primaci" te Romes eshte kontributi qe peshkopet e Romes dhane ne mijevjecarin e pare te krishterimit per te mbrojtur Kishen dhe doktrinen orthodhokse nga herezite qe linden ne Lindje.

Qe Pjetri ka luajtur nje rol te vecante ne Rome dhe se peshkopet e Romes trashegojne fronin e Pjetrit dhe jane ne mbrojtje te vecante te tij, KJO PRANOHET nga perendimi edhe LINDJA. Pra vete eterit ortodokse te lindjes e kane pranuar kete.

Ajo qe Kisha njeh si te vertete eshte qe Shen Pjetri u kryqezua ne Rome. Eshte e natyrshme qe ai te marri nje nderim te vecante ne Rome, por une deri me sot nuk kam lexuar as edhe nje prove historike qe te deshmoje se ai ka qene "Peshkop i Romes". Ajo qe Kisha njeh universalisht eshte qe Selia e Shenjte e Antiokut eshte themeluar nga Shen Pjetri dhe ai ka qene Peshkop i Antiokut, perpara se romanet ta shpallnin si Peshkop te Romes.

Si ne rastin e romaneve si ne rastin e bizantineve, nderimi i dy vellezerve apostuj, Shen Ndreu i Parethirruri dhe Shen Pjetri, jane ne vetvete nje ndikim i administrates romake mbi Kishen ne menyre qe dy qendrat e perandorise romake te shiheshin me syrin e mire nga ai qytetari i thjeshte i perandorise. Dhe asnjehere Roma apo Konstandinpoja nuk jane pare nga besimtaret e krishtere si "qendra shpirterore", Krishterimi njeh dy te tilla, manastiret ne Token e Shenjte dhe ato ne Malin e Shenjte. Atje ruhet flaka e Orthodhoksise.

Historikisht, perpjekja per tu barazuar ne peshe me kete fakt te pranuar te te qenit te Pjetrit emerbajtesi i fronit te Romes, ka qene shpikja e legjendes se Andreas si themelues i peshkopates se bizancit, legjende e shek.9, pikerisht ne periudhen e fundit para Ndarjes se madhe te 1054.

Skizma e Madhe nuk solli divorcin e Romes me Konstandinopojen por solli prishjen e kungimit te Patriarkanes se Romes me te gjitha Patriarkanat e Lindjes: Jeruzalemit, Aleksandrise, Antiokut dhe Konstandinopojes. Jo pak here romanet e anashkalojne kete fakt per te justifikuar sadopak te pajustifikueshmen.

Albo

[Bizantin]

Ashtu si Dielli lind ne Lindje, ashtu edhe Kisha e Krishtit lindi ne Lindje, ne Token e Shenjte.

Te themi te drejten, Krishti u lind ne Lindje se atje e prisnin, jo per ndonje arsye tjeter. Ne qofte se cifutet ishin te vendosur ne Polin e Veriut atje do lindej Krishti, nuk ka te bej me Lindjen si percaktim gjeografik.

[arbereshi_niko]

...
Une kam shume e shume fakte te te tregoj qe Kisha eshte nje dhe qe ajo vazhdon te jete e njejte me Besen e vertete qe Apostujt na mesuan dhe ku Shpirti i Perendise vrojton vathen e tij…, Kisha eshte nje Katolike dhe Apostolike dhe Besimi eshte Ortodoks.
Si rrjedhoje e kompromiseve qe pesoi kisha perendimore, nuk ka se si te jete vazhueshmeria e Kishes dhe Besimit sot nder shqipetare…!!!

Nuk ka dhe as mund kush te provoje faktin qe nje kishe lokale dhe jo vetem por e nje rajoni te madh si Iliria te mvarej nga nje kishe tjeter…, qofte kjo edhe pse i perkiste qendres se perandorise…
Faktet tregojne ndryshe, po ti referohemi stilit te ndertimeve, afresket ose mozaiket ( te cilat jane te stilit bizantin ), afersia me vendet qe kishin te njejtat tradita kishetare, nendarja administrative qe tokat shqiptare benin pjese, per antikitet qe historikisht i njihet ( pra si fillesa te perhapjes se krishterimit ), kujt i perkiste si nendarje deri ne fund te mijevjeçarit te pare, nga ç’ane mbajti ne lufterat qe u realizuan ne territoret e saj, ku shpesh ushtrite bizantine korren suksese edhe me ndihmen e vendasve ( shek XI-XIII ), çfare riti i takonte kishes ne tokat shqiptare dhe shqiptaret vete çfare riti mbanin kjo deri ne shek XV, faktet jane te pafund…
Nuk mundet te hidhet poshte pesha qe ka ushtruar kisha e Romes, por qe sot nuk mund ta quash vazhdimesi te asaj kishe te mijevjeçarit te pare…, nuk mjafton vetem emri, po Besimin ku e le???
Mua per te sqaruar kedo, do te me mjaftonte postimi im i mepareshem, ku edhe e risjell.
Nuk mjafton te kundershtosh me bindJe ne vetvete, pasi mund te genjesh edhe kur mendon se po thua nje “ te vertete “…, Kisha ka plotesine e vet, atje ku ka vazhdimesi te panderprere BASIMI...!

[Seminarist]

Antiokia ka qene vendi ku eshte kristalizuar Krishterimi dhe ku perballoi sfidat e para. Pastaj nuk duhet te harrojme se edhe kodekset ungjillore me gabimet me te vogla na vijne pikerisht nga ky vend, bashke me interpretimet e sakta. Pra qendra fillestare e Krishterimit ka qene Antiokia dhe rrjedhimisht Lindja. Forma qe mori ne Rome a Konstandinopol eshte ceshtje dytesore.

Te gjithe keto qe thua me lart ne kuotim, nuk kane te bejne me te qenit Qender primare kishtare. Vete fakti qe historikisht e dime se Antikoia asnjehere nuk ka pretenduar, bazuar ne pikat qe thua ti ne kuotim, qe nuk jane te plota gjithsesi, te kerkoje primaci nder qendrat e tjera kishtare, Romes edhe Aleksandrise, flet vete.
Pikat qe ti permend, kane te bejne vetem me rolin e Antiokise si nje nga qendrat e hershme, por jo me statutin e te qenit e pare, te krishterimit, si edhe me procesin veteformues te krishterimit gjate shekullit te pare e ne vijim.
Pra, edhe nje here qe te jemi te qarte, konkluzioni yt se, bazuar ne keto arsyetime: "Antiokia ka qene vendi ku eshte kristalizuar Krishterimi dhe ku perballoi sfidat e para. Pastaj nuk duhet te harrojme se edhe kodekset ungjillore me gabimet me te vogla na vijne pikerisht nga ky vend, bashke me interpretimet e sakta", nga kjo na del se sipas deduktimit tend "qendra fillestare e Krishterimit ka qene Antiokia dhe rrjedhimisht Lindja" - eshte i gabuar sikur sic thashe per vete faktin se jane te padegjuara ne radhe te pare ne vete Kishen e mijevjecarit te pare e deri sot.

Per piken e dyte te shkrimit tend ke te drejte, edhe une qe e lexoj postimin tim me larte tani te njetin mendim kam me ty.

Nqs ti e pranon edhe kupton piken time te dyte, atehere ti ke pranuar se Kisha e shekujve te pare e ka mbajtur Romen per qender kishtare. Eterit qe e kane konsideruar si te tille, si Shen Irineu shek2, kane qene vete greqishtfoles me origjine nga Azia e Vogel. Asnjehere ai nuk ka thene se Antiokia e jo Roma eshte qendra fillestare kishtare.

Ketu me duket se nuk je i sakte. Pjetri rezulton te mos kete vajtur ne Rome, aq me teper te kete qene peshkop i qytetit. Informacionet qe thone se Pjetri ka vajtur ne Rome jane keqkuptime, trillime dhe nga ana kohore te mevonshme. Por pikerisht ne kete trillim eshte bazuar Kisha e Romes (si dhe ne pasazhin Biblik te cilin e ka interpretuar gabimisht) qe te paraqesi primatin e saj. Per apostullin Andrea ke te drejte qe eshte nje trillim i shek. te 9.

Pjesa qe kam theksuar me te zeza, eshte zakonisht nje tip argumenti qe ortodokset e shekullit 20 e kane huazuar nga anti-katoliket perendimore ateiste a protestante te shek.17, te cilet, bazuar ne parimin se, po nuk pashe dokument me sy te mi qe ta veretoje se Pjetri ka qene ne Rome, nuk e besoj.
Mirepo, kur nje argument i tille adoptohet nga nje ortodoks, bashke me te duhet te dije se:

- deri ne shek afersisht 17, asnjehere bota ortodokse nuk ka dyshuar se Pjetri ka qene ne Rome edhe se ka qene Peshkopi i saj, mbrojtesi i saj dhe se peshkopet ne e Romes trashegonin fronin e Pjetrit.

- si rrjedhoje e ketij realiteti, duhet thene se TRADITA e Kishes se Lindjes nuk e pranon argumentimin qe doli pas shek.17.


Ti thua qe info-t se Pjetri vajti ne Rome jane trillime. Kush trilloi, Shen Irineu dhe Kisha Ekumenike qe ka pranuar ate Tradite?


Une ti them keto, duke u nisur nga presupozimi se,meqe ke nikun 'bizantin' ti je ortodoks, keshtu qe i thjeshtojme shume gjerat.

Se cila pale e Kishes (Lindore apo Perendimore) kishte nje rendesi me te madhe mund te duket edhe ne volumin e shkrimeve. Keshtu shkrimet Eterore ne Latinisht permbanin gjithe popujt e Perendimit dhe jane pothuajse te barabarta me shkrimet e grekeve qe perfaqesonin greket apo te greqizuarit. Por ne qofte se tek keto te fundit shtohen edhe traditat shkrimore te Arabeve, Sirianeve, Kopteve, Sllaveve etj rendesia anon nga Lindja.

Edhe ky lloj mendimi, se rendesia e qendrave kishtare matet me volum shkrimesh, eshte GABIM. Gabim ne sensin se ky nuk eshte metri i Kishes as se mijevjecarit te pare, e as i Kishes se sotme te Lindjes. Pra, bota ortodokse sot nuk e argumenton keshtu kete tematike.
Vertet lindja ka pasur qendra te shumta kishtare si dhe prodhimtari ne shkrime, por ne lindje u prodhuan ama edhe te gjitha herezite dhe se te gjitha patrikanat e Lindjes kane rene ne to, PERVEC asaj te Romes qe gjate mijevjecarit te pare ka qene kampionia e ortodoksise Katolike. Providenca hyjnore e ruajti Romen vetem, ashtu sic e ruajti ne mijevjecarin e dyte nga invazimet turke, nazizmi e komunizmi.

Bota ortodokse e ka te pranuar FAKTIN se Roma ka qene qendra kishtare gjate gjithe mijevjecarit te pare. Ajo qe diskutohet eshte VETEM KUFIRI i kesaj primacie.

Qe ka qene qender, e deshmojne qe grindjet e papeve ne shek.2 me Azine e vogel ne lidhje me pashket, e vertetojne kanonet e Koncilit Ekumenik te pare ne Nikea te cilat nuk u krijuan ne vend por u bazuan ne traditen kishtare tre shekullore, e deshmojne te gjithe Koncilet Ekumenike, ne te cilat pa papen s'ndermerrej asgje.


Vete dekretet e perandoreve, si Graciani, por me vone edhe justiniani, i kerkojne Kishes qe te bazohet ne Besen katolike te Romes, kishes se fronit te Pjetrit.