Ajo eshte "reference e Nolit" dhe jo reference historike, dhe Noli eshte i famshem per "zbukurime" dhe "llustrime" te fakteve historike per ti bere me te bukura apo per ti sherbyer "nevojave politike te kohes". Kete e ben te qarte edhe nje bashkekohes i tij, Tajar Zavalani ne vepren e tij Historia e Shqiperise qe ndante te njejtat bindje politike me Nolin.Kete reference une e kam sjelle ne forum, por nqs deshiron ta gjesh direkte, mund ta shohesh tek dizertacioni mbi Skenderbeun qe beri Noli diku ne vitet 40-te, pas ribotimit te Jetes se Skenderbeut
Ne cilin dokument te kohes se mesjetes shqiptare Gjergj Kastrioti del te kete qene katolik?
Ne fakt, une nuk kam lexuar asnje fakt historik qe nuk le vend per dyshime ne lidhje me besimin e Kastrioteve. Te gjithe historianet ne kete pike kane dale ne nje perfundim "te hamendesuar" apo mundohen te "analizojne korrespondencen diplomatike dhe aleancat e kohes" per te dale ne perfundime fetare. Fakti qe Gjergj Kastrioti lidhi aleance me Mbreterine e Napolit apo mbante korrespondence diplomatike me Romen e Venedikasit nuk e ben ate "katolik". Dhe me ate qe shprehe me lart vetem sa re dakord me bindjen time qe "konvertimi politik" i kohes i diktuar nga rrethanat e luftes nuk mund te shitet si nje konvertim shpirteror.Pra, per keta historiane, Shuflai, Jirecek e deri tek Noli, familja e Kastrioteve eshte pjese e identitetit laraman te familjeve fisnike shqiptare gjate fundmesjetes (shek.12-15), qe kane nderruar Rit fetar sa here qe kete ua kerkonte interesi politik.
Ne kete aspekt duhen pare flirtimet e Kastrioteve me ortodokset, pra dhurata ne manastire ortodokse etj.
Nuk e kam lexuar Dhimiter Frangun, nese mund te sjellesh pjese nga libri i tij ku ai thote se Gjergj Kastrioti ishte katolik do te ishte me interes. Ajo qe eshte me interes eshte fakti se libri autoritar i Gjergj Kastriotit ne Perendim nuk u pranua ai i Frangut por i Marin Barletit i cili ne asnje moment nuk e nxjerr Gjergj Kastriotin katolik, perkundrazi, nga vete titulli qe i vuri vepres se tij, deshmon origjinen epirotase dhe orthodhokse te Kastriotit.Dhimiter Frangu, bashkekohesi i Skenderbeut, ministri i tij i financave dhe biografi i tij, e ben te qarte se Skenderbeu ishte katolik. Lexoje jeten qe na ka lene si edhe fjalimet e Skenderbeut edhe do shohesh qarte qe Skednerbeu pretendohet te kete qene katolik.
E verteta historike nuk eshte thene ende e plote ne kete drejtim. Ne relacionin e fundit qe Schmitt do te publikoje ne pranveren e 2008 ai citon nje diplomat venedikas qe ti thote Papes para takimit te tij me Gjergj Kastriotin ne Rome se "...ai (Gjergji) eshte me turk se turqit". Dhe mungesa e ndihmes se Papes dhe mbreterive latine per shqiptaret lidhet me faktin se shqiptaret dhe vete Gjergj Kastrioti nuk ndanin as fene e as kulturen e tyre latine.Po edhe sikur te mos ia kete dhene, kjo serish nuk e heq dot aspektin e pamohueshem katolik te fetarise edhe luftes se Skenderbeut, pasi arsyet se perse nuk iu dha ndihma maksimale ne fund te rezistences se tij 20 e ca vjecare, jane te ndryshme edhe nuk cekin hic faktin se ishin papet ata qe sanksionuan luften e Skenderbeut edhe i dhane jehone ne perendim.
Historia nuk e ka thene akoma fjalen e fundit ne kete drejtim...
Ajo deshmon qe Gjon Kastrioti dhe familja e tij i perkisnin tradites orthodhokse. Dhe kjo nuk le vend per asnje dyshim ne kete pike. Pretendimi yt se Gjergj Kastrioti zgjodhi qe te behet "katolik" kur u rrit, eshte po aq e besueshme sa pretendimi i disa myslimaneve qe Gjergj Kastrioti ishte dhe "mysliman i devotshem ne oborrin e Sulltanit".Ajo qe te ka shpetuar pa pare mire eshte se dokumentet per te cilat ti ben fjale datojne para vitit 1443, pra jane te vitit 1426, kur Skenderbeu ishte ende femije. Kurse ajo qe kam thene une ESHTE SE Skenderbeu pas 1443-shit, kur u kthye ne Arberi iu gnjes luftes kundra turqve si KATOLIK eshte fakt (ndersa, nese katolik unit apo i ritit latin eshte debat). Pra as Beduli e as Frasherinuk kane se c'te me thone, sepse po flasim per periudha te ndryshme kohore.
Barleti ishte shkodran, prift katolik dhe shtetas i Venedikut, njė bashkėkohės i Gjergj Kastriotit. Askush nuk e mohon romatizmin e vepres se Barletit, por nga ana tjeter mos harro qe vepra e Barletit eshte perdorur dhe vazhdon te perdoret si vepra me autoritare e historise se Gjergj Kastriotit.sic te kam thene, termi Epirot gjendet vetem ne shkrimet romantike te kohes, sic eshte ai i Barletit. Nderkohe DOKUMENTET e kohes, si ato te Venedikut, Raguzes etj, DESHMOJNE per Gjon Kastrioin apo edhe per Skenderbeun se ishte "Dominus in partibus Albaniae", "Domunius Albaniae", "Rex Albanorum".
Ne asnje nga dokumentete tregtare nuk permendet termi Epir ne lidhje me Kastriotet.
Ajo qe eshte interesante per mua eshte se si nje prift katolik do te linte jashte vepres se tij faktin qe Gjergj Kastrioti ishte katolik si ai.
Albo
Krijoni Kontakt