Lashtësia e besimit orthodhoks dhe ndikimi bizantin/latin

[malo666]

Nuk ja vlen ta vazhdojme me shume kete debat sepse thjesht po perserisim ato qe kemi thene. Ato faktore, sic thashe jane thjesht aksidental dhe mundet ti gjejme nga te dyja sistemet.

Gjithe te mirat.

[Albo]

Ne lidhje me fene e Gjergj Kastriotit, kemi nje teme te mbushur me plot fakte historike ne forum, ku edhe zotrote ke ciceruar nje gjuhe tjeter nga kjo qe ciceron sot:

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=37527

Le te dali nje kardinal katolik e te thote qe Gjergj Kastrioti ishte romano-katolik ne besim dhe une do ta besoj! Me sill nje prove te vetme historike (jo nje supozim apo hamendje historianesh) qe Gjergj Kastrioti ishte romano-katolik ne besim e une do te te besoj ty! Ka me qindra prova historike qe provojne orthodhoksine e besimit te tij.

E pikërisht, në Malin Athos, më tregon më pas, profesori Bojovic, ndodhet « Pirgu shqiptar », kulla shqiptare në manastirin e Hilandarit, të cilin ai e kishte vizituar. Mësoj që i ati i Skënderbeut, Gjon Kastrioti, bleu në shekullin e XV-të, pirgun e Shën Gjergjit, i njohur me emrin « Pirgu shqiptar », ku Gjon Kastrioti ka jetuar me një nga djemtë e tij, Reposhin. Mësoj në të njëjtën kohë, që Manastirit të Hilandarit, babai i Skënderbeut, i dhuroi dhe dy fshatra nga pronat e tij.

Lidhja me historinë tonë më shtyn të kërkoj në « Historinë e Shqipërisë », e gjegjësisht të ndjek gjurmët shqiptare të Malit Athos. Në kreun e tretë të « Historisë së Shqipërisë », të titulluar “ Fundi i sundimeve të huaja – Formacionet shtetërore shqiptare në shekullin XIV – fillimi i shekullit XV », në paragrafin « Shteti i Gjon Kastriotit », shkruhet : «Kështu shpjegohen, p.sh., lidhjet e tij me manastirin e Hilandarit në Malin e Shenjtë, që gjendet në brigjet e detit Egje. Këtij manastiri, Gjon Kastrioti i dhuroi në vitin 1426 dy fshatra nga pronat e veta në rajonin e Gostivarit, i bleu pirgun e Shën Gjergjit (i njohur edhe me emrin Pirgu Shqiptar), dhe në këtë manastir një nga djemtë e tij, Reposhi, e kaloi jetën si murg derisa vdiq më 25 korrik 1431. »

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=67832


Mbi Varrin e Reposhit ne manastirin e Hilandarit dhe pigurn e Shen Gjergjit qe njihet edhe sot e kesaj dite si "pirgu i shqiptareve":

Sipas përshkrimit që na jep V. Petkoviç, varri ndodhet brenda në katedralen e Hilandarit, në narteks, poshtë në murin verior, në një kamare (nishe) të gjerë, gjysmësferike, faqet e së cilës janë të pikturuara me subjekte kishtare. Nën pikturat gjendet një mbishkrim që tregon se në atë varr pushon Reposhi me titullin “dux illyricus” - dukë ilir, domethënë dukë shqiptar. Viti i vdekjes është shënuar 1431. Duke u mbështetur te një dokument në dorëshkrim të muzeut të Rumjancevit në Moskë, që ka botuar L. Stojanoviç, ku shënohet se Reposh Kastrioti ka vdekur më 25 korrik (pa përmendur vitin), V. Petkoviçi i bashkon me të drejtë këto dy data dhe thotë se Reposhi vdiq në Hilandar më 25 korrik 1431. Por mbishkrimi me titull “dux illyricus” na jep në dorë një element tjetër të rëndësishëm, se Reposhi nuk duhet të ketë vdekur si murg (“frate”, siç thotë Gj. Muzaka), sepse një nga kushtet themelore të jetës manastirore ka qenë heqja dorë e kallogjerit (murgut) nga të gjithë titujt zyrtarë e fisnikërorë. Mbishkrimi na lë të kuptojmë se Reposhi vdiq si fisnik me titullin “dukë”. Këtë mendim na e përforcon njoftimi tjetër që na e jep V. Petkoviç-i, se pirgu i Shën Gjergjit quhet në rrethet e Hilandarit edhe “Pirgu shqiptar” (Arbanashki pirg). Ky emër i dytë ka rrjedhur, padyshim, ngase në atë kullë do të kenë banuar për disa kohë reparte të armatosura shqiptare...

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=56356



Shën Nifoni, murgu i Malit Athos dhe Patriku i Konstandinopojes, mik dhe bashkëkohës i Gjergj Kastriotit, relikat e te cilit ruhen po ne Malin e Shenjte.

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=40738

(lexo edhe komentet e tua ne ate teme)

Po kush na qenka ky popull qe dikerka edhe nderonka Gjergj Kastriotin si shenjtor?!

Populli grek, populli serb, populli bullgar, populli rumun.... ka edhe nga ata qe duan ta nxjerrin Gjergj Kastriotin grek, serb, bullgar, rumun. Te vetmit qe deshen ta nxirrnin turk ishin venedikasit ne relacionin e tyre per Papen e Romes, perpara se vete Gjergji te takonte Atin e Shenjte e ti kerkonte ndihme ne viziten e tij te fundit ne Rome. Duhet ta njohesh praktiken latine te njehesimit te "bizantineve" me "turqit"...

Ketu dalim serish (perseri dhe perseri) ne KOMPLEKSITETIN e perseritur ne kete teme: Albo = Populli shqiptar; Albo=Esenca e popullit shqiptar, dmth Shpirti i Shqiptarit --> kjo dmth qe meqe Albo = Orthodhoksi, atehere kemi Orthodhoksi ala-Albo = Shqiperi, Shqiptari.

Krizen tende te identitetin personal, familjar e kombetar, kerkon te ma veshesh mua? Une nuk jam ai qe i quaj prinderit e mi "kolone greke" vetem se kane ruajtur traditen orthodhokse. Une nuk jam as nje apostat qe nuk mbaron studimet e seminarit pasi "ishte me shkolle te larte", dhe koke e madhe ti, cfare duhet te beje ai Kryepeshkopi Anastas qe eshte Prof. Dr. e nje nga njerezit me te nderuar ne mbare boten e krishtere qe qendron ne krye te Kishes Orthodhokse e merret me ata "alboxhinjte"?

Fatkeqsisht ne Kishen Ortodokse sot po ndodh me shumice dukuria qe te pamendte (shoferat e personaliteteve te kishes, kompiuteristat, pensionistat, komunistet etj) te na japin mend!

Ne hall te madh kemi rene vertet qe nga momenti qe ti nuk mbarove seminarin... humbje e madhe per Kishen!!!

Albo

[Seminarist]

Une jam shume dakord, qe Skenderbeu eshte figure e madhe historike, aq me teper per historine nacionale te shqiptareve. Te pakten keshtu na bejne te mendojme cfaredo analize serioze qe kemi mbi jeten e tij. Madje, jam dakord qe ka edhe tendenca per te menduar per nje jete te shenjte te tij.
Mirepo, nqs do te kishte ndonje komunitet te krishtere qe do te kerkonte ta studionte jeten e tij per ta shpallur shenjt, ky do te ishte komuniteti katolik, pasi eshte pranuar gjeresisht nga te gjithe historianet, qe Skenderbeu, kur u kthye ne Arberi ne 1443, dhe mori Krujen, i shpalli lufte turqve si katolik, nen papen. Kete ta thone shprehimisht Shuflai, Thanas Gegaj, Fan Noli (nga Noli dhe Shuflai, une kam sjelle tashme citime ne forum, kurse Thanas Gegajn, e ka cituar Cyclotomic). Keshtu qe edhe si i krishtere lindor, dmth i ritit bizantin, prape Skenderbeu ka qene nen Romen, dmth nje Skizmatik per Kishen Ortodokse te kohes.

Po ta lexosh me vemendje librin qe Kristo Frasheri ka bere mbi Skenderbeun, megjithese ky nuk merret me aspektin e perkatesise fetare ne menyre te drejtperdrejt, thote vazhdimisht per lidhjet me boten ortodokse te Kastrioteve, madje thote qe ne kalane e Krujes nuk ka pas qene praktikuar riti latin, ne baze te fakteve qe une i kam permendur tashme ne temen e duhur.

Mirepo, ekziston nje vend tjeter ne librin e tij, ku Frasheri thote shprehimisht se eshte e veshtire te percaktohet se i cfare Riti ka qene familja e Kastrioteve.

Qe ka qene i Ritit Bizantin, kjo eshte thjesht nje HIPOTEZE (e mrojtur kryesisht nga Noli, apo ndonje tek-tuk), ndersa qe ka qene Katolik (si i ritit latin apo qofte edhe bizantin) KY eshte FAKT.
Mendohet te kete qene i Ritit Bizantin, pasi dokumentet qe kemi per Kastriotet, i lidhin specifikisht ata me boten Bizantine dhe sllave, duke filluar qe nga mbiemri, permendja per here te pare ne Kaninen e Aseniteve bullgare, lidhjet me kishat e manastiret serbe, emrat ne familje, emblema ne flamur. Por saktesisht se cfare Riti praktikonte, kjo deri me sot ka qene e pamundur te percaktohet me FAKTE konkrete te drejtperdrejta.


Por, sic e thashe, cfaredo riti te kete qene, Skenderbeu vete ka qene, te pakten pas 1443, dhe ka vdekur ne komunion me Kishen Romane, pra ka qene Katolik.



Muzaka thote qe Reposhi ishte njeri i dhene pas fese dhe u be murg e vdiq ne manastirin e Sinait (qe ndodhet ne Arabi, manastiri i Shen Ekaterines).

Del Petkovici e thote se varri i Reposhit eshte ne Hilandar, meqe aty ka nje pllake varrimi me ate emer.

Kete dy funde, ai ne Sinai dhe varrimi ne Atos, sikur nuk perputhen. Pse do ikte aq larg Reposhi per tu bere murg (ne Arabi)? Pse trupi i tij, pas vdekjes do levizej ne Atos, po larg?

Une them qe ka mosperputhje. Varianti, qe Reposhi te kete qene murg diku ne Veri te Shqiperise, konkretisht ne Sine te Dibres, prej ku pretendohet edhe nga Frasheri te kete origjinen, eshte mese i logjikshem.


Ceshtja e pllakes ne narteks te Hilandarit duhet studiuar edhe konfirmuar edhe nga historiane shqiptare. Deri me sot asnje veprim e konfirmim i tille s'eshte ndermarre.

Pastaj une nuk bie dakord me mendimin e dhene ne mos gaboj nga M. Zeqo, se, qe Reposhi te kishte vdekur si murg, do te duhej te mos kishte tituj ne pllaken e varrimit. Kjo lloj logjike me duket shume strikte, e perdorur per hir te deshires per ta nxjerre Reposhin si jo te lidhur me Fene (ortodokse). Kisha Ortodokse nuk eshte kaq strikte ne te tilla gjera, aq me teper kur keto leshime i kerkon momenti.



E pare ne prizmin e temes, nqs Skenderbeu do te ndiqte ate qe bente Sistemi Bizantin i kohes (Konstandinopoja), ai do te duhej tu dorezohej turqve, te pakten pas 1453-shit. Keshtu qe Skenderbeu si figure merr vlera i pare ne driten e Sistemit fetaro-politik Roman, Perendimor. Ishte nen Romen qe u promovua ideja e tij e te qenit mbret i Albaneve, u kurorezua si i tille. Bizanti as qe kishte per te bere nje gje te tille.
Gabimi ne Skenderbeun, eshte mos-krijimi i nje ortodoksie Arberore, psh duke ngritur ndonje peshkopate ne rang Metropolie ortodokse autoqefale, qofte edhe nen Romen. Reforma fetare ne ate kohe ndoshta kishte edhe me teper rendesi se sa vete rezistenca kundra turqve.

[beatles]

albo diku me lart ke shkruar qe ajo kupe qe helmoi skenderbeun helmoi edhe ismail qemalin dhe sipas teje ishte kisha katolike e pergjegjshme per vdekjen e tyre.dmth nga njera ane ishin turqit myslimane si armiq te betuar dhe nga ana tjeter vatikani katolik.kjo nuk eshte hera e pare qe behen spekullime me historine shqiptare madje do te thoja qe pjesa me e madhe e historise sone eshte politizuar(sipas kohes) dhe spekulluar (sipas interesave).sidoqofte nuk dua te diskutoj me ty per kete por per termin ofendues"or tunxh"qe perdor ti.kete term ne mos gabohem e ke marre nga filmi "udha e shkronjave"ti ne kete rast ke zgjedhur "te diturin" dhaskal todhrin kurse diskutantet e tjere jane "te paditurit" tunxhi(qe nuk eshte emer shqiptar).ashtu si shume aspekte te historise shqiptare edhe historia e dhaskal todhrit eshte nje histori e spekulluar,dmth nuk dihet me 100% saktesi.por duke ju referuar filmit(ne te cilin je referuar edhe ti)dhaskali vritet nga nje prift orthodoks per faktin qe kisha orthodokse nuk donte qe gjuha JONE shqipete shkruhej me germa latine(sic shkruhet edhe ne kete forum)por me germa greke.tani une nje gje nuk kuptoj ne personin tend.ti nga njera ane identifikohesh me dhaskal todhrin dhe nga ana tjeter je nje fanatik i betuar i kishes orthodokse.(qe eshte pergjegjese per vrasjen e tij).kjo do te thote qe ne personin tend jeton njeheresh edhe vrasesi edhe viktima.shqiperia ka pasur shume figura te shkelqyera patriotike qe pamvarsisht nga perkatesia fetare ja kane dedikuar jeten dhe vepren e tyre vetem ceshtjes shqiptare.(sigurisht qe nga keto grupi me i vogel kishte perkatesi orthodokse)ti or lum miku ben mire te gjesh rrenjet e tua se ndryshe do te mbesesh nje kepurdhe e perjetshme.

[Albo]

Ne kete pike Seminarist eshte humbje kohe qe une "te te mbush mendjen" ty pasi keto pune kane shume pak te bejne me mendje, e shume shume te bejne me zemer. Por meqe u trondite qe te lexosh per here te pare qe ka shqiptare si une qe e shohin Gjergj Kastriotin si shenjtor, po te elaboraj ca me shume:

Une jam shume dakord, qe Skenderbeu eshte figure e madhe historike, aq me teper per historine nacionale te shqiptareve. Te pakten keshtu na bejne te mendojme cfaredo analize serioze qe kemi mbi jeten e tij. Madje, jam dakord qe ka edhe tendenca per te menduar per nje jete te shenjte te tij.

I vetmi historian shqiptar qe une kam lexuar deri me sot qe e ka vendosur jeten e Gjergj Kastriotit ne kontekstin e duhur historik eshte Prof. Dr. Stavro Skendi ne botimin e tij ne vitet 50 me titull "ALBANIA" (libri i pare serioz mbi Shqiperine ne SHBA). Luften e Gjergj Kastriotit Dr. Skendi e quan "lufte te shenjte" pasi e tille ishte jo vetem per Gjergj Kastriotin e trimat e tij qe mbronin fene e traditen e tyre, por e tille ishte edhe per vete sulltan Muratin e pinjollet e tij. Perse nuk e lexon nje te vertete historike nga goja e Kristo Frasherit? Pasi ai eshte lindur e thinjur nen komunizem me nje fryme anti-fetare dhe ku patriotizmi i vertete buron nga vete "urrejtja ndaj fese" dhe "percarjes fetare". Perse nuk e degjon nga goja e Nolit, Kutelit e te gjithe atyre qe kane studiuar e shkruar mbi jeten e Gjergj Kastriotit? Pasi duan te jene "politikisht korrekt" e te mos prishin harmonine fetare apo bejne qe komuniteti fetar mysliman ne Shqiperi te ndihet i ofenduar.

Dhe lexojme brockulla plot si "Gjergj Kastrioti burre shteti", sic e portretizon Kristo Frasheri edhe pse librin e hap me nje postulat te pastert fetar. Edhe pse vete libri permban disa prej letrave te shkruara nga dora e vete Gjergj Kastriotit ku ai ze ne goje Perendine e besimin e tij e te pareve te tij. Edhe pse ne po ate liber, emblema e flamurit tone kombetar percillet si nje "simbol me origjine te lashte pagane" e jo si nje simbol bizantin qe jeton edhe sot e kesaj dite brenda gjithe Kishave Orthodhoke ne bote; lexon edhe per valet e emigranteve shqiptare qe shkuan drejt Italise duke marre me vete "...edhe kembanat e Kishave te tyre"; nje liber qe ze ne goje edhe se si Gjon Kastrioti i ben presion Papes me ane te venedikasve qe te mos dergojne peshkope katolike ne nje dioqeze me besimtare orthodhokse si ajo e Krujes. Keto e shume te tjera i ke brenda ne librin e Kristo Frasherit.

Mirepo, nqs do te kishte ndonje komunitet te krishtere qe do te kerkonte ta studionte jeten e tij per ta shpallur shenjt, ky do te ishte komuniteti katolik, pasi eshte pranuar gjeresisht nga te gjithe historianet, qe Skenderbeu, kur u kthye ne Arberi ne 1443, dhe mori Krujen, i shpalli lufte turqve si katolik, nen papen. Kete ta thone shprehimisht Shuflai, Thanas Gegaj, Fan Noli (nga Noli dhe Shuflai, une kam sjelle tashme citime ne forum, kurse Thanas Gegajn, e ka cituar Cyclotomic). Keshtu qe edhe si i krishtere lindor, dmth i ritit bizantin, prape Skenderbeu ka qene nen Romen, dmth nje Skizmatik per Kishen Ortodokse te kohes.

Perse nuk e ka shpallur Papa shenjtor Gjergj Kastriotin ne keto 600 vjet kur paska qene i tille?!

Pergjigjia eshte e thjeshte pasi ata "greko-katoliket" qe jetojne ne Kalabri e Sicili, qe jetojne edhe sot e kesaj dite e mbajne nje rit tjeter nga ai latin nuk do ta lejonin nje gje te tille te ndodhte. Pa harruar, qe fjala e fundit e historise mbi jeten dhe viziten famekeqe te Gjergj Kastriotit ne Rome nuk eshte thene akoma e plote. Eshte nje liber i ri qe do te dali ne pranvere 2008 nga Schmitt, nje studiues zvicerian qe rastesisht duke kerkuar neper arkiva i ra ne dore nje relacion venedikas per Papen e Romes ne lidhje me Gjergj Kastriotin kur ky ishte ne Rome per vizite e per ti kerkuar Papes fillimin e Kryqezates se premtuar kunder turqve ne ndihme te shqiptareve.

Pyetja qe une shtroj eshte se pse Kisha Orthodhokse nuk e ka shpallur te tille ende?

Motivet e Kishes Orthodhokse jane te tjera nga ato te Kishes Katolike, eshte ana tjeter e medaljes. Kisha Orthodhokse e ka te veshtire te njohi si shenjtor nje besimtar te dale nga nje popull qe sot 2/3 e popullsise i ka myslimane; askush nuk e ka marre ne shqyrtim jeten dhe vepren e Gjergj Kastriotit pasi shqiptaret u bene peng te kohes qe jetuan dhe ferkimeve midis Kishes se Lindjes dhe asaj te Perendimit qe rrodhen pas renies se Konstandinopojes ne duart e turqve. Do te duhet kohe qe Kisha Orthodhokse te vleresoje e nderoje sic duhet jeten e Gjergj Kastriotit dhe kjo kohe do te perkoje me kohen qe do ti duhet Kishes ne Shqiperi dhe shqiptareve si popull per te gjetur besimin e humbur.

Ironia e jetes se Gjergj Kastriotit, ajo qe eshte ne vetvete ironi e dhimbshme eshte fakti se ata turqit te cilet ai luftoi, ishin ata qe e dalluan dhe nderuan te paret jeten e bekuar nga Lart te Gjergj Kastriotit: "Luan te tille nuk ka per te lindur me nena!" - citohet te kete thene sulltani kur mesoi per vdekjen e Gjergj Kastriotit, armikut te tij te betuar. Kurse ata jeniceret turq kur pushtuan Krujen dhe shkuan te zhvarrosnin trupin e Gjergj Kastriotit ne kishen e Shen Kollit ne Lezhe, i nderonin eshtrat e Gjergj Kastriotit si hajmali te shenjta dhe i mbanin ne qafe.

Gabimi ne Skenderbeun, eshte mos-krijimi i nje ortodoksie Arberore, psh duke ngritur ndonje peshkopate ne rang Metropolie ortodokse autoqefale, qofte edhe nen Romen. Reforma fetare ne ate kohe ndoshta kishte edhe me teper rendesi se sa vete rezistenca kundra turqve.

Miku i tij, Shen Nifoni u be Patrik i Konstandinopojes disa vite me vone, dhe ky ishte nje tjeter patrik shqiptar e bashkekohes i Gjergjit qe nje pjese te mire te jetes se tij e kaloi ne Malin e Shenjte.

Gabimi i Gjergj Kastriotit? Po perpiqesh ti veshesh deshtimet tona, te pasardhesve te Gjergj Kastriotit, vete atij?! Nuk te ve faj pasi ende nuk e ke marre mundimin te kuptosh brendine e identitetit shqiptar e cila nuk eshte nje brendi thjeshte fizike por shpirterore.

Albo

[Albo]

duke ju referuar filmit(ne te cilin je referuar edhe ti)dhaskali vritet nga nje prift orthodoks per faktin qe kisha orthodokse nuk donte qe gjuha JONE shqipete shkruhej me germa latine(sic shkruhet edhe ne kete forum)por me germa greke.tani une nje gje nuk kuptoj ne personin tend.ti nga njera ane identifikohesh me dhaskal todhrin dhe nga ana tjeter je nje fanatik i betuar i kishes orthodokse.(

Vrasja e Dhaskal Todrit nga Kisha eshte inskenim i Partise se Punes se Shqiperise e shokut Enver, ne menyre qe edhe nje vogelush si ty ne ato vite te rritej jo me moralin fetar te te pareve te tu por me moralin e Partise dhe me mesimet e shokut Enver.

Urrejtja ndaj fese e institucioneve fetare ishte "vija e partise".

Albo

[Seminarist]

Une qellova te isha ne Tirane gjate diteve te panairit te librit tek piramida dhe mora pjese ne prezantimin qe iu be volumit te 10-te te Illyricum Sacrum. Nder te tjere aty foli edhe Moikom Zeqo, i cili, ne perkim te PLOTe me ato qe kam then une ne kete teme, tha:

- Illyricum Sacrum bazohet ne ndarjen Justiniane te Perandorise, kohe gjate se ciles perandoria romake edhe ne lindje nuk kishte humbur ende tiparin e vet latin, ndarje ne te cilat u afirmua mevetesia kulturore e kishes se Ilirikumit qe ishte gjithsesi ne Union me Romen.

(Argumenti qe une kam dhene eshte se perkon pikerisht me greqizimin e perandorise lindore, koha kur te cilen Ilirikumi u shkeput nga Roma, ne 732, dhe iu ngjesh Konstantinopolit, prej nga e cila kohe zhduket identiteti Alban.)

- Puna e madhe qe beri kleri jezuit, qe te shtyre nga papa shqiptar Klementi XI, i cili mblodhi kuvendin e ARBERIT, iu futen punes, po ne te njejtin shekull, per te mbledhur te gjithe dokumentacionin historik te historise se kishes ilire, e cila po humbiste serish pa lene as nam e as nishan po nga faktori lindor, ai otoman.

- Moikomi lavderoi autoren Etleva Lala, te volumit 10, per te cilen tha se kjo vajze e talentuar po mbronte doktoraturen per nje TEME tjeter MADHORE per identitetin shqiptar, sic ishte formimi i "Regnum Albaniae" ne 1272.

[Seminarist]

Ne kete pike Seminarist eshte humbje kohe qe une "te te mbush mendjen" ty pasi keto pune kane shume pak te bejne me mendje, e shume shume te bejne me zemer. Por meqe u trondite qe te lexosh per here te pare qe ka shqiptare si une qe e shohin Gjergj Kastriotin si shenjtor, po te elaboraj ca me shume:

Mos u bej qesharak ne argumentim. Une e di se ka (relativisht) SHUME orthodhoks si puna jote qe jetojne ne nje bote krejtesisht imagjinare. Problemi qe une kam me "ju", pra "tronditja" ime, eshte se ju mungon realiteti historik edhe besnikeria ne lidhje me ate qe thoni se besoni.

Nqs ti e konsideron veten orthodhoks ne komunion me Konstantinopolin, po te them se Skenderbeu ishte Skizmatik per ty, pasi ishte ne Union me ROMEN. Keshtu qe ti nuk mundesh ta konsiderosh shenjt nje skizmatik persa kohe qe ti pretendon te jesh anetar i kesaj kishe.

I vetmi historian shqiptar qe une kam lexuar deri me sot qe e ka vendosur jeten e Gjergj Kastriotit ne kontekstin e duhur historik eshte Prof. Dr. Stavro Skendi ne botimin e tij ne vitet 50 me titull "ALBANIA" (libri i pare serioz mbi Shqiperine ne SHBA). Luften e Gjergj Kastriotit Dr. Skendi e quan "lufte te shenjte" pasi e tille ishte jo vetem per Gjergj Kastriotin e trimat e tij qe mbronin fene e traditen e tyre, por e tille ishte edhe per vete sulltan Muratin e pinjollet e tij.

Kjo s'eshte e vertete, se historiani i pare qe e ka pare luften e Skenderbeut si fetare e te shenjte kane qene autoret katolike te shek.16, Barleti, Anonimi i Tivarit, Dhimiter Frangu, ne te cilet behet e qarte se shenjteria e luftes se Skenderbeut perkon me mbrojtjen e idealeve te krishterimit Roman me ne krye papen.

Perse nuk e lexon nje te vertete historike nga goja e Kristo Frasherit? Pasi ai eshte lindur e thinjur nen komunizem me nje fryme anti-fetare dhe ku patriotizmi i vertete buron nga vete "urrejtja ndaj fese" dhe "percarjes fetare". Perse nuk e degjon nga goja e Nolit, Kutelit e te gjithe atyre qe kane studiuar e shkruar mbi jeten e Gjergj Kastriotit? Pasi duan te jene "politikisht korrekt" e te mos prishin harmonine fetare apo bejne qe komuniteti fetar mysliman ne Shqiperi te ndihet i ofenduar.

Une e permenda Kristo frasherim, se, me gjithe kufizimet e tij, ai i interpreton profesionalisht disa ceshtje. Ne kete drejtim, ky, sikurse gjithe historianet qe u referohen fakteve konkrete, nuk kane pranuar te japin GARANCI per perkatesine rituale te Kastrioteve, ne ishin te ritit lindor apo roman. Vetem kaq.

Dhe lexojme brockulla plot si "Gjergj Kastrioti burre shteti", sic e portretizon Kristo Frasheri edhe pse librin e hap me nje postulat te pastert fetar. Edhe pse vete libri permban disa prej letrave te shkruara nga dora e vete Gjergj Kastriotit ku ai ze ne goje Perendine e besimin e tij e te pareve te tij. Edhe pse ne po ate liber, emblema e flamurit tone kombetar percillet si nje "simbol me origjine te lashte pagane" e jo si nje simbol bizantin qe jeton edhe sot e kesaj dite brenda gjithe Kishave Orthodhoke ne bote; lexon edhe per valet e emigranteve shqiptare qe shkuan drejt Italise duke marre me vete "...edhe kembanat e Kishave te tyre"; nje liber qe ze ne goje edhe se si Gjon Kastrioti i ben presion Papes me ane te venedikasve qe te mos dergojne peshkope katolike ne nje dioqeze me besimtare orthodhokse si ajo e Krujes. Keto e shume te tjera i ke brenda ne librin e Kristo Frasherit.

Pjesa e theksuar me te zeza eshte nje GABIM, mund ta quaj edhe gafe ose paaftesi per te lexuar historine. Gjon Kastrioti i beri presion PAPATIT qe peshkopata e Lezhes te mos fuste hundet ne territorin juridiksional te pershkopates se Arbanumit, ose Krujes, territore qe kjo i mbante prej mos gaboj 700 vjetesh. Pra, askund nuk thote se e ben presionin qe mos te dergoheshin peshkope latine ne zona ortodokse, por qe nje zone katolike (venedikase) te mos fuste hundet ne nje zone tjeter katolike (shqiptare). Pra, ishte thjesht ceshtje autoriteti mes Kastriotit edhe venedikasve.

Flamuri bizantin me shqipen dykrenore nuk verteton as me shume e as me pak se sa ate qe familjet fisnike ne mesjete kane qene t elidhura edhe me bizantin, qofte edhe si ortodoks. Por kjo nuk do te thote se keto familje kane qene gjithnje keshtu, ortodokse.

Perse nuk e ka shpallur Papa shenjtor Gjergj Kastriotin ne keto 600 vjet kur paska qene i tille?!

Pergjigjia eshte e thjeshte pasi ata "greko-katoliket" qe jetojne ne Kalabri e Sicili, qe jetojne edhe sot e kesaj dite e mbajne nje rit tjeter nga ai latin nuk do ta lejonin nje gje te tille te ndodhte.

Te vetmit qe kane SHENJTERUAR luften e Skenderbeut kane qene papet e Romes, tre gjithsej, e ASNJE kishe lindore. Eshte ne kishen perendimore prej ku Skenderbeu merrte titujt fetare e laike. Ai nuk eshte (studiuar per tu) shenjteruar per arsye qe s'kane te bejne me ritin, por vecse me ndryshimet qe ndoqen periudhen pas vdekjes se tij.

Pyetja qe une shtroj eshte se pse Kisha Orthodhokse nuk e ka shpallur te tille ende?

- sepse ishte skizmatik

- sepse ishte per nje identitet alban, nderkohe qe logjika e identetit ne kishen ortodokse ka qene ajo e Shen Kozmait, dmth qe ai (shqiptar) qe eshte ortodoks eshte grek. Kush nxirrte ne pah tiparin alban ne kurriz te tiparit grek, bente automatikisht lojen e Romes, pra ishte anti-ortodoks. Ky ishte Skenderbeu.

Kisha Orthodhokse e ka te veshtire te njohi si shenjtor nje besimtar te dale nga nje popull qe sot 2/3 e popullsise i ka myslimane;

Ky eshte gabim serioz. Po te ishte keshtu, kisha ortodokse nuk do te ishte ne gjendje te shpallte asnje shenjtor pas 1453 apo me sakte pas 1478-tes ne trojet shqiptare. Pse e shpalli shenjt psh Nikodhimin e Beratit?

askush nuk e ka marre ne shqyrtim jeten dhe vepren e Gjergj Kastriotit pasi shqiptaret u bene peng te kohes qe jetuan dhe ferkimeve midis Kishes se Lindjes dhe asaj te Perendimit qe rrodhen pas renies se Konstandinopojes ne duart e turqve.

Prape gabim. Ferkimi midis kishes se lindjes edhe perendimit ne trojet shqiptare gjen pauz me pushtimin otoman, dmth eshte paraotoman e jo pas. Lexoje nder shume shkrime artikullin qe une kam sjelle ne forum te Pellumb Xhufit mbi krishterimin roman ne Shqiperi ne shek.6-15, ku thote se perhapja e sferes se Romes ne Shqiperi ne kurriz te terrenit ortodoks gjeti ndalim me pushtimin otoman.

Ironia e jetes se Gjergj Kastriotit, ajo qe eshte ne vetvete ironi e dhimbshme eshte fakti se ata turqit te cilet ai luftoi, ishin ata qe e dalluan dhe nderuan te paret jeten e bekuar nga Lart te Gjergj Kastriotit: "Luan te tille nuk ka per te lindur me nena!" - citohet te kete thene sulltani kur mesoi per vdekjen e Gjergj Kastriotit, armikut te tij te betuar. Kurse ata jeniceret turq kur pushtuan Krujen dhe shkuan te zhvarrosnin trupin e Gjergj Kastriotit ne kishen e Shen Kollit ne Lezhe, i nderonin eshtrat e Gjergj Kastriotit si hajmali te shenjta dhe i mbanin ne qafe.

Shkrimet e Inalcikut, pjese te te cilave jane botuar edhe ne forum, tregojne se turqit e konsideronin Skenderbeun si nje rebel banal, xheloz e te pabese ndaj miresise se sulltanit. Pra, nuk mund te thuash qe turqit e konsideronin si te shenjte karakterin e Skenderbeut. Ti bazohesh ne fjalet e Barletit qe ka nota te forta letrare se sa historike.

Edhe sikur ushtaret turqit ti kene marre hajmali eshtrat e Skenderbeut, nje njeriu qe di te lexoje histori e te mos bjere pre e fantazive romatnike, i thote se kete e bene pikerisht ata turq injorante e bektashij, pra (gjysmepagane) sic mund te kene qene shume jenicere, te cilet mund te shikonin tek suksesi luftarak nje lloj shenjti bektashi tek Skenderbeu.

[Albo]

Nqs ti e konsideron veten orthodhoks ne komunion me Konstantinopolin, po te them se Skenderbeu ishte Skizmatik per ty, pasi ishte ne Union me ROMEN. Keshtu qe ti nuk mundesh ta konsiderosh shenjt nje skizmatik persa kohe qe ti pretendon te jesh anetar i kesaj kishe.

Nuk ekziston ASNJE FAKT HISTORIK, perfshi ketu edhe vete Enciklopedine Katolike qe nuk i denjon as nje faqe te vecante Gjergj Kastriotit, qe provon qe Gjergj Kastrioti ishte ne kungim me Romen. Ato qe ekzistojne jane HAMENDJE apo HIPOTEZA nga njerez nga me te ndryshem qe ne pamundesi per ta nxjerre Gjergj Kastriotin "katolik te paster" mundohen ta nxjerrin "uniat" apo nje "greko-katolik" apo nje "katolik te ritit bizantin".

Me jep qofte edhe nje FAKT TE VETEM HISTORIK qe ben fjale per uniatizmin e Gjergj Kastriotit?

Une mund te te sjell 100 fakte historike, perfshi ketu edhe citate nga vete Pjeter Budi e Gjergj Fishta, klerike katolike shqiptare, qe lene te kuptojne ne menyre te terthorte qe Gjergj Kastrioti e "populli i tij" nuk ishin romano-katolike.

Dhe meqenese lexoj e degjoj shpesh pallavra te tilla nga njerez qe u intereson pak identiteti fetar i Gjergj Kastriotit, edhe sikur Gjergj Kastrioti te kete qene "uniat", kjo nuk e hedh poshte Orthodhoksine e besimit te tij dhe konvertimi i tij mund te shpjegohet vetem si nje KONVERTIM POLITIK i diktuar ne rrethanat ne te cilat ai jetoi: rrenia e Konstandinopojes ne duart e turqve dhe nevoja emergjente per ndihma nga Perendimi ne luften kunder turqve.

Kjo s'eshte e vertete, se historiani i pare qe e ka pare luften e Skenderbeut si fetare e te shenjte kane qene autoret katolike te shek.16, Barleti, Anonimi i Tivarit, Dhimiter Frangu, ne te cilet behet e qarte se shenjteria e luftes se Skenderbeut perkon me mbrojtjen e idealeve te krishterimit Roman me ne krye papen.

A e nisi Papa i Romes kryqezaten e shumepritur nga shqiptaret kunder turqve? Jo.
A e mori Gjergj Kastrioti ndihmen qe kerkonte ne viziten e tij te fundit ne Rome? Jo.

Une e permenda Kristo frasherim, se, me gjithe kufizimet e tij, ai i interpreton profesionalisht disa ceshtje. Ne kete drejtim, ky, sikurse gjithe historianet qe u referohen fakteve konkrete, nuk kane pranuar te japin GARANCI per perkatesine rituale te Kastrioteve, ne ishin te ritit lindor apo roman. Vetem kaq.

Historia eshte shkence dhe si e tille nuk ofron asnje lloj "garancie", ofron nje teze dhe antiteze. Problemi eshte pikerisht qe studiuesit shqiptare, qe u linden, rriten e thinjen nen komunizmin afetar, e kane te veshtire qe te bejne studime ne lidhje me perkatesine fetare te Kastrioteve. Dhe ky eshte THELBI I PROBLEMIT pasi shqiptaret kane mese te drejte te pyesin se cili ishte besimi i Gjergj Kastriotit, heroit te tyre kombetar, dhe ajo qe degjojne nga goja e historianeve shqiptare eshte: "Kjo pyetje eshte tabu dhe nuk ben mire qe pyet!" pasi sipas tyre mund te behet shkak per "percarje fetare". Ose e thene me fjale te tjera: "Feja nuk eshte e rendesishme per Kristo Frasherin e nuk duhet te jete e rendesishme as per ty!"

Sa studiues shqiptare njeh qe kane humultuar apo germuar ne arkiva per ti dhene nje pergjigje kesaj pyetjeje? Une nuk njoh asnje. Ata qe njoh e kam lexuar jane ata 100 spekulantet e vegjel te gazetave qe hedhin ndonje shashke e perfitojne nga vakumi shkencor i krijuar per te spekulluar pak.

Flamuri bizantin me shqipen dykrenore nuk verteton as me shume e as me pak se sa ate qe familjet fisnike ne mesjete kane qene t elidhura edhe me bizantin, qofte edhe si ortodoks. Por kjo nuk do te thote se keto familje kane qene gjithnje keshtu, ortodokse.

Ku e gjen shqiponjen me dy krena edhe sot e kesaj dite? E gjen brenda Kishes Orthodhokse dhe ne flamurin e te gjithe popujve me trashegimi orthodhokse.

Te vetmit qe kane SHENJTERUAR luften e Skenderbeut kane qene papet e Romes, tre gjithsej, e ASNJE kishe lindore. Eshte ne kishen perendimore prej ku Skenderbeu merrte titujt fetare e laike. Ai nuk eshte (studiuar per tu) shenjteruar per arsye qe s'kane te bejne me ritin, por vecse me ndryshimet qe ndoqen periudhen pas vdekjes se tij.

Po te rikujtoj nje shije historike nga vizita e Gjergj Kastriotit ne Rome:

Skënderbeu shkoi në Itali në çastet më të vështira për Shqipërinë, i shoqëruar nga pak njerëz me pamjen e “një njeriu shumë të thjeshtë”. Qëndrimi i tij formonte një kontrast shumë të fortë me atë që mbante ndaj rrezikut turk klasa sunduese europiane, qëndrimin e së cilës aq mirë e ka shprehur në pranverë të vitit 1465 vëzhguesi i vëmendshëm i këtyre ngjarjeve, Gerardo de Collis: “Zotërinjtë e të krishterëve, të cilët kanë nxjerrë të holla nga popujt e tyre, sipas pretekstit të kësaj ndërmarrjeje (luftës antiturke) dhe pastaj i kanë futur në xhep për dobinë e tyre” (J. Radomir. Gjuragj... vepër e cituar; nr. 293). Papa Pali II, u përpoq me anë të justifikimeve boshe dhe, pas ceremonive zyrtare, të fshihte qëndrimin e tij të vërtetë dhe të largonte sa më parë Skënderbeun nga Roma. Bile bëri që të largohej në një mënyrë që e ofendonte Heroin Shqiptar në dinjitetin e tij njerëzor. Pas një qëndrimi prej dy muajsh, Skënderbeu më në fund u nis duke e kuptuar në mënyrë të plotë e përfundimtare qëndrimin e vërtetë që mbahej ndaj tij, duke marrë me vete ndjenja të thella përbuzjeje dhe urrejtjeje, ndjenja që ai i shprehu në çastin e largimit nga Roma duke thënë: “Më parë do të donte të bënte luftë me Kishën se sa me turqit” (P. Fall. I rapporti...vepër e cituar; nr. LXXVII) dhe se “nuk besonte se mund të gjendej mizori më e madhe në botë se sa në këta priftërinj” (Po aty; nr. LXXIII). Për më gjërë për këtë çështje shih: Kasëm Biçoku. Mbi disa aspekte të marrëdhënieve të Skënderbeut me shtetet kryesore italiane në fitet e fundit të eprimtarisë së tij. Studime Historike. Viti 1967; nr. 4, fq. 51; 57; 60.

http://www.forumishqiptar.com/showpo...0&postcount=64

- sepse ishte skizmatik

Ne fakt, Kristo Frasheri dhe Dhimiter Beduli, qe te dy do te te thoshin qe e ke shume gabim dhe si fakt historik te parevokueshem do te sillnin ato qe njihen si "aktet e Hilandarit" ku Gjon Kastrioti i dhuron manastirit te Hilandarit ne Malin e Shenjte nje pjese te prones se tij se bashku me "pirgun e Shen Gjergjit". Po te lexosh me vemendje, nga lista e familjes se Kastrioteve mungon djali i madh i tij, Stanishta, i cili ishte bere turk dhe muhamedan e ishte martuar edhe me nje turke ne oborrin e Sulltanit. Jo pa qellim manastiri dhe Gjoni nuk e kane renditur emrin e te birit apostat, babait te Hamza Kastriotit ne ate akt. Nese Gjergj Kastrioti do te ishte skizmatik, emri i tij nuk do te ishte ne ate dokument fare.

http://www.forumishqiptar.com/showpo...17&postcount=7


Ne cilin burim historik/kishtar te Kishes Orthodhokse e bazon bindjen tende qe Gjergj Kastrioti eshte skizmatik latin?

- sepse ishte per nje identitet alban, nderkohe qe logjika e identetit ne kishen ortodokse ka qene ajo e Shen Kozmait, dmth qe ai (shqiptar) qe eshte ortodoks eshte grek. Kush nxirrte ne pah tiparin alban ne kurriz te tiparit grek, bente automatikisht lojen e Romes, pra ishte anti-ortodoks. Ky ishte Skenderbeu.

Ky eshte opinioni yt e jo nje fakt historik. Ne asnje moment ne historine rreth figures se Gjergj Kastriotit ai nuk citohet te kete zene ne goje "identitetin alban". Ai citohet te kete thene: "...te paret tane jane epirotet" ashtu si Sulltan Murati i vuri emrin e nje tjeter epiroti me fame boterore: Aleksandrit te Madh te Maqedonise qe nenen e kish epirote.

Insistimi yt ne "identitetin alban" eshte po aq qesharak ne syte e mi sa dhe insistimi i Kristo Frasherit per ta nxjerre Gjergj Kastriotin "burre shteti" edhe pse epoka ne te cilen ai jetoi ishte nje epoke e pershkruar nga identiteti fetar e jo ai kombetar apo shteteror. Nje fakt historik qe si ti edhe Frasheri e anashkaloni me dashje dhe perpiqeni te gjykoni jeten e Gjergj Kastriotit me syzet e shekullit te XXI.

Edhe sikur ushtaret turqit ti kene marre hajmali eshtrat e Skenderbeut, nje njeriu qe di te lexoje histori e te mos bjere pre e fantazive romatnike, i thote se kete e bene pikerisht ata turq injorante e bektashij, pra (gjysmepagane) sic mund te kene qene shume jenicere, te cilet mund te shikonin tek suksesi luftarak nje lloj shenjti bektashi tek Skenderbeu

Hajmalite i mbanin ne qafe pasi kujtonin se i mbronte ne fushen e betejes e nuk do ti priste nje vdekje nga shpata por nje vdekje natyrale si heroi yne kombetar. Pak rendesi ka se cfare besimi u perkisnin turqit, ajo qe une te solla parasysh eshte hyjnizimi i figures se Gjergj Kastriotit jo vetem nga te krishteret por edhe nga vete turqit.

Albo

[Seminarist]

Te qenit katolik i Skenderbeut, nuk eshte hamendesi, por FAKT. Kete e konstatojne TE GJITHE historianet. Madje vete Noli, pasi iu ngarkua detyra patriotike per te shkruar nje biografi te jetes se Skenderbeut, kur studioi ate se cfare thonin historianet albanologe ne lidhje me Skenderbeun, pohon pikerisht se nuk ka dyshim se Skenderbeu ishte katolik, megjthate (Noli shkon me tutje) mesa duket i ritit Bizantin.

Kete reference une e kam sjelle ne forum, por nqs deshiron ta gjesh direkte, mund ta shohesh tek dizertacioni mbi Skenderbeun qe beri Noli diku ne vitet 40-te, pas ribotimit te Jetes se Skenderbeut.

Nga te dhenat historike, uk ka asnje historian qe ta nxjerre Skenderbeun apo Kastriotet si kryekeput ortodoks, POR ka historiane qe krahas katolicizmit te Kastrioteve (Gjonit edhe Skenderbeut) vene ne dukje edhe lidhjet e tyre me boten ortodokse.

Pra, per keta historiane, Shuflai, Jirecek e deri tek Noli, familja e Kastrioteve eshte pjese e identitetit laraman te familjeve fisnike shqiptare gjate fundmesjetes (shek.12-15), qe kane nderruar Rit fetar sa here qe kete ua kerkonte interesi politik.
Ne kete aspekt duhen pare flirtimet e Kastrioteve me ortodokset, pra dhurata ne manastire ortodokse etj.

Dhimiter Frangu, bashkekohesi i Skenderbeut, ministri i tij i financave dhe biografi i tij, e ben te qarte se Skenderbeu ishte katolik. Lexoje jeten qe na ka lene si edhe fjalimet e Skenderbeut edhe do shohesh qarte qe Skednerbeu pretendohet te kete qene katolik.


Duke patur parasysh pikerisht kete identitet te qarte katolik te Kastrioteve edhe Skenderbeut, por njekohesisht edhe lidhjet me boten ortodokse, shtyjne shume vete sot, si Noli, apo pranimi qe i ben ketij fakti edhe "The Blackwells Dictionary of Eastern Christianity", qe keta te kene qene katolike por te ritit lindor, sepse vetem keshtu mund te shpjegohen njekohesisht te dyja lidhjet.

A e nisi Papa i Romes kryqezaten e shumepritur nga shqiptaret kunder turqve? Jo.
A e mori Gjergj Kastrioti ndihmen qe kerkonte ne viziten e tij te fundit ne Rome? Jo.

Papa Piu II se nisi kryqezaten sepse vdiq mu para se te hypte ne anije nga Ancona per ne Raguze, nje ngjarje ogurzeze per Albanet edhe Albanine, sepse me vete papa do sillte kuroren mbreterore te Skenderbeut, do ta bente ate kapedan te kryqezates, do formente me clirimin e tokave nje Albani aq te madhe territorialisht sa do ta kishim zili edhe sot dhe qe s;kishte qene deri me atehere ndonjehere (si shtet i unifikuar me te njejtin emer).


Papa ia dha ndihmen qe kishte mundesi nga ana e vet. Lexo Kristo Frasherin.

Po edhe sikur te mos ia kete dhene, kjo serish nuk e heq dot aspektin e pamohueshem katolik te fetarise edhe luftes se Skenderbeut, pasi arsyet se perse nuk iu dha ndihma maksimale ne fund te rezistences se tij 20 e ca vjecare, jane te ndryshme edhe nuk cekin hic faktin se ishin papet ata qe sanksionuan luften e Skenderbeut edhe i dhane jehone ne perendim.



ti thua se Frasheri edhe Beduli do me pergjigjeshin mua keshtu:

Ne fakt, Kristo Frasheri dhe Dhimiter Beduli, qe te dy do te te thoshin qe e ke shume gabim dhe si fakt historik te parevokueshem do te sillnin ato qe njihen si "aktet e Hilandarit" ku Gjon Kastrioti i dhuron manastirit te Hilandarit ne Malin e Shenjte nje pjese te prones se tij se bashku me "pirgun e Shen Gjergjit". Po te lexosh me vemendje, nga lista e familjes se Kastrioteve mungon djali i madh i tij, Stanishta, i cili ishte bere turk dhe muhamedan e ishte martuar edhe me nje turke ne oborrin e Sulltanit. Jo pa qellim manastiri dhe Gjoni nuk e kane renditur emrin e te birit apostat, babait te Hamza Kastriotit ne ate akt. Nese Gjergj Kastrioti do te ishte skizmatik, emri i tij nuk do te ishte ne ate dokument fare.

Ajo qe te ka shpetuar pa pare mire eshte se dokumentet per te cilat ti ben fjale datojne para vitit 1443, pra jane te vitit 1426, kur Skenderbeu ishte ende femije. Kurse ajo qe kam thene une ESHTE SE Skenderbeu pas 1443-shit, kur u kthye ne Arberi iu gnjes luftes kundra turqve si KATOLIK eshte fakt (ndersa, nese katolik unit apo i ritit latin eshte debat). Pra as Beduli e as Frasherinuk kane se c'te me thone, sepse po flasim per periudha te ndryshme kohore.


Vete linku qe ti ke dhene citon Nolin qe:

Duke u nisur nga kjo, Fan Noli ka shkruar për babain e Skënderbeut se “në çështjen e fesë, Gjon Kastrioti ishte shqiptar i kulluar. Ai nuk ishte ithtar fanatik i ndonjë feje, por e ndërronte këtë sipas politikës si ditës. Ai ishte katolik roman, si aleat i Venedikut, më 1407, ortodoks grek, si aleat i Stefan Llazareviqit të Serbisë; prej 1419 deri më 1426, musliman, si aleat i Muratit II, prej 1430 deri më 1438, përsëri katolik roman si aleat e qytetar nderi i Venedikut dhe i Raguzës...”[18].

sic te kam thene, termi Epirot gjendet vetem ne shkrimet romantike te kohes, sic eshte ai i Barletit. Nderkohe DOKUMENTET e kohes, si ato te Venedikut, Raguzes etj, DESHMOJNE per Gjon Kastrioin apo edhe per Skenderbeun se ishte "Dominus in partibus Albaniae", "Domunius Albaniae", "Rex Albanorum".
Ne asnje nga dokumentete tregtare nuk permendet termi Epir ne lidhje me Kastriotet.