Arti duhet të jetojë!

[peoples]

..kur Amerikanet vendosen qe imazhet e percjella nga tv-te e ndryshme ne mbare boten,te ishin vetem te lidhura me shembjen e dy kullva dhe asnje informacion viziv mbi gjendjen e mjere ne te cilen gjendeshin viktimat,kuptohej se gjuha e mediave ishte teper fondamentale per te krijuar nje panik edhe me te fuqishem sesa vete sulmi terrorist qe kishte tronditur New York.

Eshte folur shume mbi Artin e shtate(kinemaja),eshte akuzuar shume fotografija si nje riprodhim shume,e te shpejte,dhe nje nje cast real kohor te shume pamjeve,evenimenteve dhe konkordimeve te shumta qe jeta ka sjellur ne lidhje me rinovimin dhe rishikimin per te gjetur menyra te tjera komunikimi me efikase,per te lejuar qe njeriu te jete me i lire te vendosi per jeten e tij,dhe zgjedhjen qe ai mund te beje.Gjithe keto progrese lidhen ngushte edhe me konceptin kapitalist qe,Marksi aq shume e ka stdudjuar,perpara se ai te zhvillohej dhe te kishte nje ndikim te fuqishem ne politiken e popujve,dhe ata qe e adoptuan sic edhe shikohet,jane me te rrezikuarit po nga vete kapitalizmi qe ata ngriten.

Vlerat dhe opinionet qe nje njeriu gjen tek komunikimi i mediave eshte teper i demshem per faktin se ato mundohen te te japin gjithcka dhe te detyrojne qe emocioni yt te ngrihet ndersa aspekti kritik te vdes.Nje person qe vendoset perballe nje televizori dhe perpara shikon nje lume me reklama,nuk mund te beje gje tjeter vecse te dhunuhot nga ato imazhe ,sepse mungesa e nje kulture dhe kapaciteti kritik,bejne qe publiku te jete viktime e ketyre mesazheve dhe ti risjelli ne vemendje cdo cast qe ato i takon;ne bar,ne stacione treni,neper kalime autostrade,neper stadiume,neper kinema perpara se te shikoje filmin e preferuar ose edhe ne mes te nje ndeshje te rendesishme futbolli.

Po arti sa eshte implikuar nga nje linje e tille komunikimi?Ne 1898 vellezerit Lumiere krijuan te paren makine-kamera per te risjellur pastaj e rinovuar nje art qe sot eshte mese i konstant ne ndjenjat dhe deshirat tona per te ndjekur divat e kinemase apo emrat e regjizoreve te famshem.

Po keshtu disa dhjetera vjecare me pare,Niepche dhe Daguerre kishin bere ekserimentet e para per te ndalur(kapur) imazhe ne nje dhome te erret;pas shume mundimesh dhe eksperimentimesh te shumta,rezultati erdhi;fotografia u be nje virus dhe kudo po hapeshin dyqane ku sherbenin foto dhe imazhe qe disa vite me perpara as qe mund te ishin imagjinuar.Shekulli i 20 po pergatitej te fillonte me nje nga shpikjet me te fuqishme,me nje nga sjelljet me te fresketa per nje njerezimin qe tani dyert e progresit teknik dhe shkencor i kishte te hapura.Po artistet?Te mjeret artiste qe silleshin neper rrethinat dhe kafenete e Parisit shpejt u gjenden te flakur jashte nga kjo shpikje,nga ky mjet qe po perpinte mbare Parisin ,Londren,me rrethet artistike e me larg;filloi adoptimi,modifikimi i idealeve.Peisazhistet filluan te jene peisazhiste te forte edhe ne foto,merrnin imazhe qe trondisnin syrin kritik,qe me pare ishte mesuar nga illuzioni i ngjyrave dhe nga emocionimi qe krijohej nga harmoni te tilla.Ndersa me foton ishte krejt ndryshe,ajo nderroi komplet konceptin e marrjes dhe e prezantimit visiv,te nje ngjarjeje apo edhe te nje natyre te qete...

vazhdim...

AP.

[Fiori]

Kamera Digitale - dhe vlera zero e rriprodhimit te asaj cfare shohim, me lapsa, me dore, perse me?! Atehere kur "arti" ajo menyre shprehje e njohur si fotografi e bere me dore fillon dhe lekundet nga zhvillimet e teknologjise ne fillojme te njohim artin e vertete, duke hyre atje brenda tij, duke e kuptuar me ne fund se arti eshte gjithesia, se arti eshte vetem nje emertim per te pafundmen, per ate qe sheh jo vetem syri po mendja, dimensionet e tjera te panjohura, tani mund ti njohm. Eshte koha te ecim mbi art - gjithesia eshte e hapur, mjafton ta pranojme ate, me te gjitha format dhe ngjyrat e tij.

[katana]

a mund te vdes arti? nese po, si?

[julian]

Postuar më parë nga katana
a mund te vdes arti? nese po, si?

Pyetje e cuditshme ama =).

Po si jo. Imagjino sikur njerezit te pushonin se shkuari ne kinema, ose shruari, se lexuari, te mos shkonin neper galerira te artit e muzeume, te mos shikonin festivalet muzikore etj. Bota do kthehej ne nje vend shume te ftohte, pa ndjenja dhe monotonik. Do te ishim kthyer te gjithe ne robot. Ate dite qe vdes arti, te nesermen vdes njerezimi.
Ju sygjeroj te shikoni filmin e Fritz Lang "Metropolis". Shikoje me vemendje dhe posto ndonje koment. (Filmi eshte prodhuar ne 1927-fakt).

[Fiori]

Sipas teje Julian, arti egziston vetem atehere kur vleresohet (appreciate) ?!

Me beri cudi gjithashtu qe artin dhe vleresimin e tij e ke shoqeruar vetem me te vajturen ne kinema apo vajtjen ne galeri - arti ka egzistuar gjithmone, edhe atehere kur nuk eshte vleresuar, apo eshte pare dhe emeruar si i tille.

Kjo eshte dhe arsyeja pse para se te behej pyetja a mund te vdese arti - duhet te ishim te bindur te gjithe se kush ishte "arti". (nga vete percaktimi do shikoni sa i gjere eshte ai, pasi dhe cdo njeri mund te kete nje percaktim te tijin)

Jam dakort me idene se arti nuk mund te vdese - format e tij do te ndryshojne ne kohera, dhe si rrjedhim dhe "percaktimi" i cili i eshte bere artit do ndryshoje, por arti nuk ka se si te vdese per aq kohe sa njerzit do vazhdojne te krijojne.

[julian]

Postuar më parë nga Fiori


Me beri cudi gjithashtu qe artin dhe vleresimin e tij e ke shoqeruar vetem me te vajturen ne kinema apo vajtjen ne galeri - arti ka egzistuar gjithmone, edhe atehere kur nuk eshte vleresuar, apo eshte pare dhe emeruar si i tille.

Fiori, nuk desha te zgjatesha shume duke krijuar nje liste te tere te gjate shembujsh, prandaj u mundova te jap thjesht nje pergjigje te shkurter dhe bashkekohore (filmat, galerite etj). Nuk e di pse, po mu kujtua thjesht ai film ne raport me ceshtjen. Nejse, besoj se te dy e dime se Arti dhe tema e Artit eshte shume e komplikuar dhe subjektive.

Jam dakort me idene se arti nuk mund te vdese - format e tij do te ndryshojne ne kohera, dhe si rrjedhim dhe "percaktimi" i cili i eshte bere artit do ndryshoje, por arti nuk ka se si te vdese per aq kohe sa njerzit do vazhdojne te krijojne.

Dakort =)

[peoples]

Sic edhe shikohet Arti ndjen cdo ndryshim social,historik dhe perjashton nje politike qe synon te kontrolloje,nje lloj monopoli,pershtatshmerine e qenies njerezore ne lidhje me te bukuren.
Publiku qe ndjen nje pikture apo nje skulpture eshte nje prejardhje,nje mundesi qe cdo fragment kohor,cdo spirt kohor,te rilidhet dhe te mundesohet qe ai te ekzistoje,te leshoje nje lloj volumi ne estetiken e cdo epoke.Edhe pse shume njerez,me intolerancen e tyre,me mospergatitjen dhe trashesine ne analitike artistike,kujtojne dhe mundohen te transmetojne shenja te tilla qe,nje rast kohor i vleresuar per perfundimin e nje periudhe,nuk do ta pranonte,e,si te tille vleresimi rilind por ne kompromis me varrosesit e nje deshire qe rikujtonte zhdukjen aq te ngadalte te piktoreve te mesjetes,rendesine dhe veshtiresine per te kuptuar perspektiven e rilindjes,artin e Giotto-s,egoismin dhe genin madheshtor te Michelangelo-s.
E,pse gjithe ato artiste qe sot i perkasin historise,pasi histori filloi duke shkruar mbi njerezimin me lindjen dhe krijimin e tragjedive,kufizimi per te arritur te kapim sinjalet dhe gjendjen emocionale,kontekstin filozofik dhe rendesine qe arti i tyre kishte,mjafton te lexojme nje nga romanet e Balzak,autor qe rilidhi historine,pershkroi nje gjendje qe sot modernizmi apo dhe postmodernizmi i jane aq debitore.Shkrimtare,mendimtare,studjues por mbi te gjitha njerez qe parashikonin dhe vendosnin ne loje rregullat dhe levizjet politike te nje shoqerie.
E,eshte e vertete miqte e mi,qe ne pamundesine per te renditur racionalitetin dhe gjendjen eksituese te mendjes time,do mendoni dhe do ju rezultoje e gabuar,sepse ju mendoni se arti eshte i pavdekshem,por ne fakt ai vdiq;si dhe mendimi i Nietzche qe deklaroi vdekjen e zotit,por me nje ndryshim qe arti vdes,risillet prane nesh dhe perseri zhduket,erresira eshte shenja me dominuese per Te dhe per te Tjeret.

se shpejti miqte e mi...do ju shkruaj perseri mbi artin dhe me gjere....AP.

[peoples]

Pershendetje subjekte te Artit....
Dy dite me pare u perkujtua nje date qe pak a shume do stamposet ne historine e qenies njerezore si evenimenti me shokues i ketij fillim shekulli.E, meqe historia lind dhe perhapet me njerezimin dhe fuqine e tij per te dominuar ne kohe dhe ne hapesire,shkruhet dhe rishkruhet...por 11 shtatori ishte nje gje tjeter per brezin tone;ai ndodhi mu perballe syve tane,Tv na e paraqite ashtu te 'Fresket' dhe pa censure,nje lufte e koheve super-Moderne.Dhe syte tane u zbuluan te virgjer sepse kishin provuar vetem mirqenie dhe politike soft nga pallatet ku lindin dhe fillojne strategjite qe permbysin konceptin masiv."Terroristet mund te shkaterrrojne gratacelat tona por jo konceptin e jetes sone"-fjale shume domethenese te presidentit te USA.Koncepti qe njerezit jetojne ne vendet e superzhvilluara eshte pak paradoksal,sepse lufta atehere rifillon per te mbrojtur vlerat ne vetvete dhe jo per t'i rinovuar ato ne te miren e popujve qe kerkojne nje zhvillim sa me te thjeshte dhe pa komplikime luksuoze.Tema sociale dhe qe rindertojne edhe nje here teori te ndryshme qe mendimtaret dhe projektuesit e kesaj shoqerie kane dhene."Njerezimi kuptoi se eshte i vdekshem."-"Njerezimi kuptoi se ka vdekur".Keto dy thenie jane te deklaruara perkatesisht pas luftes se pare boterore dhe pas luftes se dyte boterore.Po tani cfare mund te thuhet?Se mos njerezimi eshte drejt perfundimit te tij kohor ne nje rendiment prodhues virtual?Apo mos njerezimi ka rikujtuar friken e nje vdekje te perandorive qe sot mbreterojne ne Toke dhe ka frike per nje diktature apo super-fuqi te jashtzakonshme?
Njerezimi duhet te jetoje.Arti duhet te jetoje?

AP.

[peoples]

Arti nuk lind keshtu ska edhe pse te vdese.Eshte nje raport teper i veshtire midis vdekjes shpirterore dhe asaj fizike.Arti eshte nje bukuri e lire qe s'eshte i prezantuar nga ndonje koncept i vecante,dhe si i tille,Arti perjashton cdo lidhje te drejtperdrejte me renien dhe ngritjen e historise njerezore.
AP.

[drini_në_TR]

Të Lumtë Fiori,
Mendoj të njëjtën gjë
Nderime
drini.